[Clara_Zh]

- Айым, кунум, атакенди таштабасынды билгем. Баары бир кечирип озумо кайрылаарынды билген элем. Сагындынбы атанды?
- Ичим тутподу атаке. Келдим. Озуно кайрылып келдим! Райхан куду кичинесиндей атасынын кокурогуно башын катып ушуларды кубуроду. Ыйлай албай койду. Кокурогу катып калган экен. Тек гана атасынын сакалынан тамган жаштарды аяр аарчып, кучагында турду.
- Качан келдин?
-Эми эле, Уйго деле кайрылбадым. Журунуз кеттик, - деди Райхан.
- Кайда?
- Атаке, эми сизди жалгыз калтырбайм. Менин уйумо барасыз. Бардыгы суйунуп макул болушту. Мына азыр алып кетем...
Ошол учурда нары жакта турган Болот машинесинен тушуп бери басты.
- Мына озу келди сизди алып кетем деп.
Жакын келген Болот кайнатасы менен учуашты да, Райхандын созун кубаттагандай башын ийкеди.
Керим суйунуп палатаны коздой жоноду.
- Ата, сиз кайда?
- Мен...тиги кийимдеримди жыйнап...
Кылчая караган атасынын козунон дагы деле жаш агып жаткан эле. Бирок, бул бактылуу атанын коз жашы болчу.

[Clara_Zh]

Борборго алып келишкенден кийин деле Керимдин абалы жакшы болуп кеткен жок. Олум жакындаган сайын журогун дупойул кылган сыры жанын кейитет. Эчен жолу оозун таптап барып, кызынын абалын ойлоп токтоп калат.
"Кичине жашай турайын дебедим беле? Небере жытын жыттап, Райханымдын жаркыган кабагын коруп, анан кетсем болбойт беле? Алкымдан алып келе жаткан ач ажалдан бул жолу кутула албай калдым окшойт". Оор курсунду ата. Козу илинип кеткен экен. Тушуно баягы Цыган кыз кирди. Чимириле бийлеп, капкара козунон нур тогулуп кайдадыр ээрчитет. Артынан ээрчип бараткан Керим чочуп ойгонуп кетти.
-Токто!
Жаткан керебетинен кыйкырган Керим ойгонуп кетип мандайында турган Райханды корду.
- Тушпу ата?
-Ооба кызым туш.
-Ата ысык тамак алып келдим эле.
-Коё турчу кызым. Анан деле ичээрмин. Мен сени менен суйлошуп...
-Ата, кыйналбанызчы. ..
Райхан колун атасынын жаагына коюп молтурой тигилди.

[Clara_Zh]

-Райхан, омурумдогу бакытым сенсин.Бала деп зарлап журуп сени тапкам кызым. Сен эч нерсе билбейсин... Ох, эмнесин айтайын. Отузга келгенде башымды жоготуп суйуп калдым. Ал... ал цыган кызы болчу.
-Ата...
-Угуп тур, сен ошол... сенин апан Рамила цыган кызы болчу. Экообуздун ортобузда коп тосмолор бар эле. Акыл калчап отуруп, ал мага бала тороп берип, анан биротоло менин жашоомдон жоголом деп соз берген. Сени тороп берди. Канчалык оор болсо да, созуно туруп кызыл эт сени мага таштап кете берди. Ошол боюнча корбодум аны. Андан кийин сени гана медер тутуп жашадым. Анткени, анын элесин сенден корчу элем, кызым. Окшошсунар, аябагандай окшошсунар. Рамиладан кийин болгон мээримим сагв таандык экенин сезип, чунчуп журуп Мукадас да ооруга чалдыкты.

[Clara_Zh]

- Кызым, айланайын кунум. Эми менин аз эле жашоом калды. Менин жанылыштыгым Дияз экоонду айрылтканымда эле. Кечир мени, козум отуп кетсе жалгызымдын куну кандай болот деп ошол кадамга барган элем. Эми баары кеч. Сага айтаарым куйоонду таштаба. Куттуу очоктун ээси бол. Коз жарганы турасын. Бала баарын унуткарат. Болот аман блсо сени эч качан кор кылбайт кызым. Акыл-эстууроок бол...
Керим энтиге жетишпей калчудай шашыла суйлоп жатты.
- Ыйлабачы, кулунум.
Райхан коз жашын аарчып, атасына жылмая карады.

[Clara_Zh]

- Ошент, кунум. Баары жакшы болот. Коз жашынды корсото корбо. Эми бар бара кой озунду сакта.
-Ата...
-Мен жалгыз калгым келип жатат кызым. Анан... эртен суйлошобуз. ..
Райхан эмнегедир атасынын жанынан кеткиси келбей копко тарткынчыктады. Бирок, оорулуу адамдын отунучун жерге таштай албай ордунан турганга аргасыз болду.
- Ата мен эртен келем ээ.
Чекесинен, колунан ооп жаткан кызынын чачынан сылаган Керим озун аран кармап турду. "Кичине чыдасам экен, боюнда бар неме чочуп калбаса экен. Журогум чыгып кетчудой согуп жатканын кара".
Эшикке бет алган Райхан ушундан эки саат отпой атасы бул дуйно менен кош айтышып кеткенин билбей калды.

[Clara_Zh]

Кара койнок кийген Райхан мудуруло тушуп кайрадан кадам шилтеп кол жээгине келе жатты. Азаптуу кундору Дияз менен атасынан айрылышы, Райханды бир топ алдан тайдырып койгон эле. Коздору кайгы мунга толуп, ыйга муунуп турду.
Мына кол жээги. Дияз менен бирге откоргон кундору... Акыркы жолу келип жатат. Мындан ары озуно-озу окшобогон башка Райхан болоор. Эми озу да апа болгон турат. Ушул ойдон озу да чочуп кетти. Борсойгон курсагын кармалап алды. Балан болот дегенди уккандан бери биринчи жолу тороло турган наристеси жонундо ойлоду. "Жок, менин балам эч качан мен коргон азапты корбойт. Мендей жападан жалгыз калбайт. Мен эми ушул кичинекей адам учун жашашым керек" Капысынан кымбат адамын таап алгандай суйунуп кетти.
Козундо чолок жаш, коодонундо умут пайда болду.
Шамалга чачы, койногу желбиреп турган Райхан кокурогун кере дем алды. Ушул учурда артынан келе жаткан кадамды укту. Ар дайым Дияз ушинтип артынан келип козун басып калаар эле.Коз ирмемге ошол муноттор кайтып келуусун самап, а тугул азыр бурула калса эле, Диязы тургандай сезилип кетти. Бут денеси менен ошол убакытты кутуп калды.

[Clara_Zh]

Артында келе жаткан куйоосу Болот болчу. Эл арты сээлдеп калганда Райхан боз уйдон чыгып кайдадыр бет алганын коргон. Чочулап артынан келгени да ошондон эле. Артын караган Райхан Болотту корду да эрдин кесе тиштеди.
-Эмне, куткон жок белен?
- ...
- Райхан, анчалык катуу болбочу. Эми менден башка эч жакынын калбады. Мени алыстатпачы озундон. Эми балалуу болгон турабыз. Бала учун жок дегенде...
- Эмиби... Туура айтасын, эч кимим калган жок. Бирок алардан ким мени ажыратты? Эмне учун?
Болот шылкыйып калды. Райхандын коздоруно карай албай турду. Аялынын мунканган уну журогун бычактай тилип жатты.
- Копко унчукпай журдум. Бирок бугун баарын айтам. Сен жон гана адамдын тагдыры менен ойноп жатасын. Мени ошо басынтат. Айтчы, менден эмне таптын? Сенин чойрон менен менин байланышым барбы деги? Менин суйуу учун жаралганым, сенин тар капасында канаттарым жулунуп отуруп калганым, сени кымындай да кызыктырбайт. Эми туштон кийин келип мага эч кимим жок калганын айтасын. А алардан мени ким ажыратты?

[Clara_Zh]

Эч кимге баш ийбеген катуу баш адам ичинен сынып турса да. Билгизбей Райханды мыскыл тиктеп тура берди. " Болуптур, сен кантип ойлосон ошентип ойло. Ошол эч кимге окшобогон мунозун, жан дуйномон орун алып, алдагы молтур коздорун менин журогумо канжар болуп матырылганын билбестирсин" деп жатты Болттун коздору.
-Кутуп калышты, Машине даяр, деп кыска суйлоду да, артын карабай кете берди. Артынан илкиген Райхан ичинен сызып, колу менен, Диязы менен, жаштыгы менен коштошуп бара жатты.
Ызасы, эркектик намысы жанын кашайтып, кокурогун уурдап, анысы аз келгенсип сезимин кордогон ушул аялды бир уруп жок кылгысы келип, бирок анте албасын да билип озунон озу басынып кете берди.

[Clara_Zh]

Алматыдагы Фариданын чон короосу. Дарбазадан келген машинанын унун укканда Максут ата чуркап чыкты.
-Ойбай карагым, жамгырда эмне болду деп кабатырланып жаткан элем. Кир уйго тезирээк, дарбазаны озум жабам.
Оттой кызыл машинасы дарбазадан кирип кклээри менен короого кут киргендей кубана бермей бул абышканын адаты. Оз кызы болбосо да тутунган перзенти болуп калган эле Фарида. Жамгырдан коргоп чебелектеп жургонуно бир чети жибий тушту Фарида.
-Ата, мен озум...
-Кир уйго, ансыз да суу болупсун. Чай кайнап турат, -деди абышка.
Зангыраган эки кабат там. Ичи-сырты коз тайгылтат.Кирип тез кийимдерин алмаштырган Фарида чайын ичти да, мамык керебетие сунала тушту. Негедир кзун жумса эле коз алдына жанагы жолдо жаткан жигит тартылат.

[Clara_Zh]

Кыйналып жатып эптеп козу илинди. Тушундо да канжалаган жанагы жигит. Эртен менен турса эшикте жамгыр токтоп, кун чайыттай ачылып калыптыр.Короодогу гулдорго суу сээп жургон Максут ата Фариданы коро коюп куло карады.
-Кызым, эмне эрте турдун? Жок дегенде алыскы сапардан кийин эс алсан боло.
-Жок, ата, бизнесте эс алуу деген болбойт. Анын устуно бир оорулуу адам бар эле. Ошого эрте барышым керек.
Туну менен ажал менен алпурушуп чыккан врачтар Диязды так эле ач ажалдын колунан сууруп алышканын укту да палатага кирди. Фарида жигиттин жазы мандайына, куюлуп тушкон мурдуна, кеберсиген эриндерине суктана калды." Мынчалык сулуулуктун жигитке эмне кереги бар." деди оюнда жактырбай. Кайрадан озуно озу тангала тушту. " Мынчалык эмне? Бул адам менен кандай тиешем бар?". Бирок кимдир бироо бутунан тушап койгонсуп коз айыра албай тура берди. Ангыча доктор Бауржан ага палатага кирди.
-Абалы кандай?-деди Фарида шыбырап.
-Алгач корккон элек. Эч бир жерин соо калтырбай урушуптур. Кабатыр болбо... Баса, бул ким эле?

[Clara_Zh]

-Билбейм, деди кыска гана. Чын эле эмне дээрин билбей турду. Ошол кундон баштап Фариданын жашоосунда бир адам пайда болду. Эртен менен жумушуна келе жатып, ооруканага тийип Дияздын мелтиреп жаткан жузун бир карап кетет. Конулу кечке чейин чыдабай дагы келет.
Дияз эки жумадан кийин эсине келди. Козун аран ачкан жигит озуно энилип турган аялдын будомук элесин корду.
-Райхан...
-Козун ачты, доктор... деген унду эшитти да, кайрадан башы айланкочок болуп чимирик атып кетти.
" Бул эмнеси? Райхан эмес! Ал эмес... Чоочун... Кандайча?" Башына келген ушул ойлордон жандалбастай козун ачты.

[Clara_Zh]

-Силер кимсинер?- деди киркирей.
-Акырын, сага азыр суйлогоно блбойт...
Эки- уч жумадан бери организмдин ар бир озгооруусуно конул буруп жаткан доктор эмгеги кайтып, оорулуунун жанын алып калганга суйунуп турду. ртеси оорулуу жигит кадыресе козун ачып жатыптыр.
-Кандайсыз?- деди Фарида кулумсуроп.
-Рахмат, жакшы эле...
Жанына отура калып, колун чекесине коюп, эки жагын кымтылаган бул аялдын илберинки кыймылына, бир чочуркай, бир тангала карап жатты Дияз. Мынчалык узулуп тушкондой бул аял жакыны деле эмес го?

[Clara_Zh]

-Мен...
-Унчукпаныз, азыр сизге суйлогонго, кабатыр болгонго болбойт. Кийин баарын... кийин озум тушундуруп берем. Кичине жесениз...мына булар табитинизди ачат.
-Рахмат,конулумо эч нерсе барбай турат.
Же эже дээрин, же атынан айтаарын билбей ынгайсыздана тушту.
-Сен эч нерседен кам жебе. Жакында жакшы болуп уй-булоно барасын. Сен капа болбо такыр капа болбочу...
Фарида эптеп Диязды жоошутуш учун эле суйлоп жатты. Дияз акырын ун катты
-А мен уйго баргым келбесечи...
-Ал эмне дегенин?
- ...
Коз алдында чачы жазылып бакырып ыйлаган Райханы, топтолгон жигиттер аны чаныртып кармап турганы тартыла калды. Онтоп жиберди "Райханым, кечир мени, экинчи жолу да ишеничинди актай албадым. Эми кандай кундосун? Кайната кайненен кордоп, куйоо сорой кундо жаратынды сыйрып жаткандыр. Кандай кундо калдын экен асылым..." ушинтип ойлогондо жаны козуно корунуп кеткен жигит "ох" деп катуу ушкуруп алды.
-Мени жалгыз коюнузчу, - деген жигиттин супсак жообунан кийин гана Фарида ордунан туруп эшикке жоноду.
Аялдын эч ким козгой элек журогуно булук тушургон бул ким эле? Кандай сыйкыры бар?

[Clara_Zh]

Карангы тун. Кынкыстаган ундон чочуп кеткен Салима апа ордунан учуп турду.
-Асел... кызым...
-Апа...
Тошогунун устуно отуруп алып онтоп жаткан Аселдин коздору бакырайып кеткен экен. Айттырбай сезген эне карбаластай тушту.
-Азыр, айланайын, азыр. Кичине чыда...,- дей салып эшикке бой урду.
-Кокуй, тур, тургула. Аселдин толгоосу келип калыптыр.
Коздору чоноюп, карасур онунон тер куюлган Асел эрдин кесе тиштеп онтолойт. Кыйноо... Жетимиш эки тамыры сыздап омур жаратып жаткан эне ар бир коз ирмемде озу учун, жаны жаралчу омур учун курошуп жатты.
-Бечара келин, тороту кыйын болду, - деп шыпшынып жаткан бир аялдын созу Райхандын кулагына шак дей тушту. Бул торотканага келгенине бир кун болгон. Атасынын олумунон кийин алсырап кеткен Райханды Болот мезгилинен эрте торотканага алып келген эле.
Райхан палатасынан эшикке чыкты да, коридордо басып журду. Ошол учурда кошуна палатанын эшиги ачылып медайымдардын жетегинде чыгып келе жаткан Аселди коро салды. Чачтары жайылып, коздору алайган Асел да Райханды тиктеп калды.
-Райхан...
- Асел?!

[Clara_Zh]

Медайымдар Аселди торотуучу жайга алып бара жатышкан.
-Райхан!.. - Асел бир нерсе деп айтчудай артына бурула берди да шыбырап жиберди.
-Дияз! Дияздын кабары...
-Кандай?! Дияз! Диязга дейсинби?
Дияз деген аттан улам буткон бою солк дей тушкон Райхандын журогу аптыгып, "Дияз! Эмнеге Дияз деди?" деп барып, эки-уч кадам таштап башы айланып дубалды суйоно калды.
Ошол эле учурда Асел кара терге тушуп олум менен омурдун ортосунда жаткан эле.
Тороду! Алка шалка тердеп, анысына да кайыл эки козу баласынан откон келинди жооткото беришти.
-Эркек...
-Уулдуу болдун...
Ошол туну танга маал Райхан да кыз тороду.
Козудай мааратып бооруна которуп келе жаткан балдардын ичинен Райхан кызынын унун тааный салып жылмайып алды. Мед айым алып келген ымыркайды кокурогуно жакындата берген Райхан озуно кимдир бироонун телмире тиктеп турганын сезе койду.

[Clara_Zh]

- Асел?!
-Ооба, Райхан, бул менмин, -деп акырын келип жанына отурду да, балага ээк какты.
-Кызбы, эркекпи?
-Кыз.
-Меники уул,- деди Асел.
Экоо башка созго ото албай отуруп калышты. Бир кезде Асел башын которуп тике карады да соз баштады
-Райхан, чынынды айтчы, Диязды суйгон белен?
Кимдир бироо жаратына бычак салгандай онтоп жиберди.Эрдин тиштене Аселди жек коро карап алды.
-Аны сени менен суйлошчу соз деп ойлобойм.
-Билем, суйчусун! Мен да суйчумун! Бирок, менин суйуум алсыз эле. Анткени Дияз сени гана суйчу...
-Болду! -чарт жарыла бакырып жиберди Райхан.
-Унчукпа, жаратымды сыйрыба. Ансыз да...

[Clara_Zh]

- Жок сен угушун керек. Сен кеткенден кийин катуу оруп калды. Жамгыр алдында калган экен. Бир айыл туп которуп журуп айыктырдык. Охх, ошол кундору мен анын жанында болдум. Озум бардым... Анткени журогумдогу куйуп турган жалынды ошентип очуройун дегем. Бирок болбоду...
Асел шыбырап суйлоп да, ыйлап да жатты.
-Жалындаган махабатыма ээ боло албадым. Бир гана тун... Кылган жоругум оз башыма муш болуп уялып жургончокту Дияз кетип калды. Райхан, ал менин боюмда бар экенин билген эмес. Билсе таштабайт болчу. Эми баары бир атам менен апам баланы бактырбайт. Бул жакка ташта деп жатышат.
Райхан Аселди тиктеп отура берди. Болуп жаткан окуяны акыл эсмне синдире албай жатты.
" Дияз! Дияздын баласы экен да! Оо Кудай, бул эмне деген табышмагын? "

[Агата Кристи]

Clara_Zh, Сизге чооон рахмат! Мен ушул чыгарманын автору Нуржамалмын. Бугун сайттан коруп тан калдым. Ушуну телефон менен терип элге таратып атканыныз учун рахмат! Чыгарманы баалагандарга да ыраазы болдум! Сизге китеп тартуулапйын дедим эле, ушу эмгегиниз учун, байланышсаныз жакшы болот эле.

Билдирүүнү түзөткөн: Агата Кристи: 30 Октябрь 2013 - 16:08

[Clara_Zh]

-Баламды багып ал, Райхан! Сенден тизелеп суранайын. Эгиз кылып багып ал!
-Бул эмне дегенин?
-Торотканага таштагым келбейт. Сенин жашоонду кордум. Озунчо палата, жайнаган гулдор... жакшы жашап жатыпсын... куйоон дагы жакшы адам окшойт. Баламды, Дияздын баласын кор кылбай багып аласын. Суранам сенден!
Эки аял ун созсущ тиктешип калышты. Эки козу балбылдап жан дили менен суранып турду Асел...

[Агата Кристи]

Окулуп аткан чыгарма турмуштан алынганын да айта кетейин. Бул Кєл аймагында болгон окуя эле. Чындыгында Дияз агайга ашык болгондор коп болчу, Райхан экєє басып келе жатканын кєруу учун эле баарыбыз жарданып кочого чыгып алчу элек. Мынчалык сулуу, бири-бирине топ келген суйушкондорду мен кийин да корбогом. Автор Нуржамал Жийдебаева.