[Clara_Zh]

Баланын колтуктап турган кичине папкасын алып мугалим сыймыктана кобурап кирди.
-Мына карасаныз, тим эле кооз. Сиздер баланы сурот мектебине беришиниздер керек. Анткени мындай таланттуу балдар...
Болот мугалим айткан создордун бирин да уккан жок.Коздорун бакырайта озун карап турган баланын уройун карап журогу булунуп жатты. Баланын онунон баягы элести тапкандан бери уурданып караганы караган. Ансайын бул табышмактын туйунун чече албай бушайман. Баланы багып алганы жонундо буга чейин эч кимге, ал тургай ата энесине да айткан эмес.
-Атаке, сиз келдинизби бугун...
Ушу учурда кызы алыстан чуркап келип атасынын мойнуна асыла калды.

[Clara_Zh]

-Тентек десе, жакшы окудунбу? Кана, жургуло уйго кеттик.
Балдарын колунан жетелеп машинасына бурулду. Жол бою дагы уулу Алишердин жузцн кузгудон карап алып бушайман боло берди. Чындыктын тубуно жетмейинче жаны жай албасын билген Болот озунчо план ойлоп жатты.
-Болот Икрамович, сиз чакырткан адам келди.
-Кирсин.
Ангычакты эшик ачылып орто жаштагы аял кирип келди.

[Clara_Zh]

-Саламатсыз эже.
-Болот Икрамович, кандайсыз?
-Жакшы эже, иштер менен журуп сиз мене да корушпой кеттик.
-Ооба корушпогонубузго коп болду. Тентектериниз чоноюп жатышабы?
-Чоноюп калышты. Роза Мусаевна, сизди чакырткан себебим...Башынан тушундуруп берейинчи. Мындан он жыл мурда аялым экобуз торотканадан бала багып алган элек.
-Эсимде, -аялдын ону кубарып кетти.
-Билем, сиздерде врачебное тайна деген болот. Бирок сиздин жардамынызга муктажмын. Сиздин ишинизге эч тоскоолун тийгизбейт. Бир гана чындыкты айтып беришиниз керек.

[Clara_Zh]

-Ал отуп кеткен ишти козгогондо эмне...
Аял эптеп ушу кысымдан чыгып кетиштин айласын коздоп турду. Бирок Болоттун сурдуу коз карашынан, кайра тартпачуай чечкиндуу жузунон бул тузактан чыга албасын тушунуп турду.
-Ал баланын апасы ким эле? Ким таштап кеткен? Эмне болуп? Ушуларды тактап айтып берсениз...
-Мен...эсимде жок.
-Убакыт бар, кутуп турам.
Болот жооп кутуп тура берди. Аял аргасыз созун баштады.
-Ал жаш кыз болчу. Айылдан келген.Сиздин жубайыныз менен тааныш эке. Бир айылдан болуш керек. Бир жигит жаш кыздын башын айланткан экен. Ал тургай бала боюнда бар экенин да билбей калган сыяктуу. Кыз оор тороду. Никесиз торогондон кийин апасы аны торотканага таштап кетишин талап кылды. Ошо учурда сиздин жубайыныз экоо суйлошуп, ал чыгып кетэри менен эле баланы сиздер алып кеттиниздер. Башка эч нерсени билбейм.
-Ал келиндин кийинки тагдыры жонундо эч нерсени билбейсиздерби?
-Кудай акы, билбейм.

[Clara_Zh]

Болот башын жерге салып ойлонуп калды. Бул жерден эч туйун таба албады. Эми башка жагына салып коруш керек.
-Болуптур, сизге рахмат. Бара бериниз.
Аял чыгып кетти. Болотойго чогуп кала берди. Бул иштин аягына жетпесе баары бир жаны жай албасын тушунуп турду. Тез эле Райхандын айылына жол тартты.
Айылдын куттуу кечтеринин бири эле.
-Ким бул?
Ичкериден аялдын уну угулду.
-Ачып койсонуз. Мен Асел деген келин менен суйлошкону келген элем.
Дарбаза шарак ачылып, алдында кара торусунан келген сулууча аял турду.
-Мен Асел болом.
Болот копко карап турду.
-Ичкери кирели. Сиз менен суйлошчу создор бар эле.
-Кириниз, кириниз...

[Clara_Zh]

Келин уяла жол бошото берди. Болот ичкери кирип, жапыз столдун устундо отуруп соз баштады.
-Сиз мени билбесениз керек. Мен...
-Жок, мен сизди тааныдым, - деди келин аста гана. - Сиз Райандын куйосу болосуз.Мен сизди бир гана жолу торотканага келгенинизде коргом. Ошентсе да эсимде калыптырсыз.
Андан ары экоо тен эмне дээрин билбей туруп калышты. Курсунуп алып Болот акырын соз баштады.
-Мен сизди куноологум келген жок. Жашоодо бардыгы болот эмеспи. Бирок, ошол окуяны башынан баштап эч нерсесин жашырбай айтып берсениз.
Асел думуга тушту.Эчен жолу эстегиси келбей озунон качырган кокурогундогу жарасынын картын кимдир бироо куч менен сыйрып жаткандай онтоп алды.

[Clara_Zh]

Мукактанып жатып болгон ишти айтып буткондон кийин Болотту карады. Анын жузунон эч нерсе билинбегендей басмырт эле.
-Мен жардам сурап кайрылдым.Эки дуйнодо тен ыраазымын Райханга. Ал чындыгында эле кол жеткис аял. Адамкерчилигине мен кайрадан жамандык менен жооп берип жатам. Суранам сизден, ал учун жыуу очогугарды бузбагыла. Мен куруюн, дагы да болсо Райхандын алдында куноо кылып жатам.
Келин ыйлап жатты.Болот ага деле конул бурган жок. Уккан кулагына ишенбей дел болуп турду." Демек, мен жанылбаптырмын. ..Ха, Дияздын баласына озум билбей ата болуп...Капырай, бул эмне деген шумдук? Кокурогумо аял эмес эле кара чаар жыланды багып жургомун го.Ушунча жылдан бери шек бербей..."

[Clara_Zh]

Ичи уйгу -туйгу болуп озун ор таш менен бироо бастырып салгандай жаны жанчыла сыздап жатты. Ордунан турду да, келин менен коштошуп койбостон эшикке бет алды.
Шалдырай келип чарпаянын жанына отурган Болот Райханды копко тиктеди. Бир нерсе кылуу менен алек болгон Райхан алгач байкаган эмес. Козун которуп караса эле озун узуло тиктеп турган экен. Чыдабай кетти да, акырын ун катты:
-Эмне болду?
-Эч нерсе...
Эн биринчи укканда оюна келген нерсе Райханды оз колу менен муунтуп олтуруу болчу. Кимдир бироо жол бою муунтуп келген ачуусун ыргытып жибергендей Райхандын жанына келгенден кийин далдырай отуруп калды. Коп нерсени билип туруп кечирген, очпогон махабатына, дагы деле Райхандын карегинен бир жылуулукту издеп, дагы деле умут кылган озу журогуно таарынды. Эрксизден жаралуу журогу Райханга талпына берди.

[Clara_Zh]

Болот аптыгып келип аялынын алкымынан опкулоп жиберди. Эч кандай моокуму канбай тургандай, ичкен сайын ичкинди келтирген суусундук сымал мас кылган бул кучко эч нерсе тен келбес эле.
-Балдар... - деди кысыла шыбыраган Райхан ары жактан келе жаткан дабышка кулак туруп.
-Мейли...
Ушул учурда жугуруп келе жаткан Али апасынын туртконуно койбой опкулоп жаткан Болотту коруп элтейип токтоду. Анан кыйкырып жиберди.
-Коё бер апамды!
Тобого чапкандай токтогон Болот артына кылчая берип озун жиниге тиктеп турган кичине баланы корду.
-Али, сен эмне?
-Тийбе апама...
Боюн токтото албай калчылдаган баланы жеп жиберчудой караган Болот ачуусу менен жекеден алып ыргытып жиберди.

[Clara_Zh]

-Тийбе балама...- жыгылып кеткен баласынын устуно тушо калган Райхан чырылдап жиберди.
-Иттин баласы десе, огойлугуно кеттинби? Тентиген атандын артынан азыр жоготом...
-Эмне-е? Сен эмне дедин?
-Эч нерсе.
Колун шилтей ары баскан Болоттун артынан жек коро караган Али апасынын кокурогуно башын жолоду.
-Коркпо, апа, мен андан коркпойм. Коросун, мен чонойгондо алып кетем сени.
- Эмне деп жатасын, балам? Кайда алып кетмек элен сен? Ал сенин атан го..
Райхан буткон бою дирилдеп жатты. Болоттун создору кайрадан кулагына жанырып жан дуйносу куурулуп бара жатты." Кайдан билет? Тентиген деп айтты го. Оо, Кудай, чындап эле менин сырымды билип калганбы?Ким айтты? Менден башка, Аселден башка эч ким билбейт эле да. Кайдан укту?
Баласын кокурогуно кыса эсине келе албай копко отурду. Ушул окуядан баштап Болоттун балага кылган мамилеси кескин озгорду. Коргусу келбей тескери бурулуп кетип, кээде жок шылтоо менен баланы уруп койгонго чейин барчу болду.

[Clara_Zh]

Тун ичи. Палатанын эшигин кайтарган Фарида чыйрыгып кетти. "Мынчалык карангы, коркунучтуу тун болорбу?" деп алды ичинен. Баласы бул ооруканага жаткандан бери айланчыктап Куну-туну жургону жургон. Баары бир качандыр бир кезде ушул кун болорун билип журчу. Анткени баласын канча жерге алып барса да умут болбосун, качандыр бир кезде омур менен кош айтышарын айтышкан эле. Эшикке чыгып оорукананын чарбагында басып журду. Асманда жылдыздар жымындайт. Ушу карангы тун бутпочудой, бул жашоодо жалгыз калгандай журогу ичиркенип кетти." Койчу жалгыз эмесмин. Балам бар эмеспи. Ал азыр уктап эле жатат. Анан ойгонсо тамак берем. Эртен менен Дияз келет. Баары жакшы болот. Тан атса эле болду" Озу менен озу ушинтип суйлошуп дары жыттанган ооруканага киргиси келбей турду.

[Clara_Zh]

Скамейкага кыйшайган бойдон мемиреп уктап кеткен экен. Ойгонсо кимдир бироонун курмосу жабылып туруптур.
-Уктаныз, уктай бериниз,- деди мээримдуу ун.
Башын которуп караса орто жаштагы адам озун жылмайып тиктеп турган экен.
-Сиз кимсиз?
-Мен бул уйдо жашайм, - деди ал жакын турган коп кабаттуу уйлорду корсотуп. -Итим экообуз тен тун ичинде сейилге чыкканды уйронуп алганбыз. Анан сиздин уйкунузду кайтарып ушу жакта отурабыз. Баса, менин атым Даул - деп жылмайып кулуп койду.
Фарида ооруксунуп калган мойнун кармалап отурган калыбында ун каткан жок.
-Сиздин атыныз ким?
-Фарида.
-Бул ооруканада жатасызбы?
-Жок, уулум жатат.

[Clara_Zh]

Баласы эске тушкондо ордунан шарт туруп жоной берди.
- Сакайып кетсин уулунуз,- артынан кыйкырган Даулдун унун уккан да жок. Палатага кирип келген Фарида уулуна карады. Ону саргарып дагы эле олуу тируунун ортосуна жатат. Жанына отура калып саамайынан сылап жиберди.
-Мен акмак, мени кечир уулум. Бул жарык дуйнго сени кыйнаш учун гана алып келген окшойм. Эмне мынча кыйналдык? Кечир баарына мен куноолуумун. Сенин ордуна мен кыйналсам гана...

[Clara_Zh]

Бала апасынын унун уккан жок. Акыркы кундору олорун билгендей апасынан козун албай карайт. Ансайын жаны кыйналган Фарида балапанын мышыктан коргогон чабалекейдей чебелектейт. Баласыные жузун карап, анын кичинекей колун колуна кыскан боюнча керебетке башын жологон калыбында уктап кетти. Тушуно апасы менен атасы кирди. "Кызым , коп кыйналып калдын. Биз Жанболотту алып кетели. Жаны жашоо башта. Биз сени кечирдик. Жанболотко биз менен жакшы болот." деп уулунун колун озунун колунан акырын бошотуп чыгарып кетип жаткан экен. Бир нерсе дейин десе тили курмого келбейт. Баласы кадимки со балдардай озу басып таята, таенесинин жетегинде кетип бара жаткан экен.

[Clara_Zh]

- Балам, Жанболот... Таштаба мени!-деп айтайын дейт, артынан чуркайын дейт, бирок ордунан козголо албай жатып ойгонуп кетти. Бардыгы тыптынч, мурдагыдай. Болгону баласынын мойну азыраак шылкыйып еребеттен чыгып калган экен. Тируулуктун белгиси билинбеген баланын таштай каткан денеси муздак эле.
-Балам... - деп комокойунон шыбырап жиберди.
-Жанболот, кеттинби? Мени таштап кеттинби?
Ордунан тура албай буулугуп коз жашын того шыбырайт.
Жанында кой деп башын жолоор эч кимиси жок оксуп, улам уулунун онун карап кетпелеп боздоп жатты...

[Clara_Zh]

Бир кезде эсин жыйып, ордунан турду да палатанын эшигин акырын жаап эшикке чыкты. Бардык дуйно жансыз, так эле уулунун колундай муздак сезилди.
Эми эмне кылат? Далбастаган ойлору Диязга урунду. Тез Диязга баруусу керек. Журогун жарып чыккан кайгысын ошо адам меен гана болушо алат. Уйун коздой чуркап жоноду. Уйу менен оорукананын ортосу аз эле жер болчу. Кирип келсе болмодо Дияз столго отурган боюнча уктап калган экен.
-Дияз!
Тамагы бутуп калганбы уну чыкпай калды. Акырын келип ойготойун деп бара жатып столдун устундо ачык турган кичинекей дептерчеге козу тушту. Колуна алып окуй баштады. Улам нарылаган сайын онунон кетип шалдырай берди.

[Clara_Zh]

" Райханым менин! Кыйналдым го, сени омур бою суйуп отот окшойм. Мейли, башка турмушун болсун, мейли башканыкы бол, бирок баары бир меники экенинди сезем. Анткени эч нерсе туя элек кезинде алгач эрдинден опкон адам мен болгом. Наристе элесин азыр да журогумдо. Ал элес эч качан эскирбейт.
...Сагындым! Куса болдум. Фариданын мага кылган мамилесинен ого бетер жаным жанчыла сыздап сени издей берем. Бирок ал башка. Таптакыр башка! Дилиме, журогумо чоочун. Канчалык конуп кетейин десем да болбоду. Коно албай койдум. Ал жакшы аял. Бирок мен учун эмес...
...Жарыгым менин, кайдасын? Унутуп калам. Ар дацым башканыкы экенинди унутуп калам. А менин бар дуйном сага байланып калган. Сенден башка жашоону эч сезбей калгам. Бар оюм сенде..."
Бул саптар аялдын журогун таарып бара жатты.

[Clara_Zh]

Ушунчалык дуйно катаал болобу. Ач айкырыкты салып ушу тынчтыкты бузуп бакыргысы келди. Уйдун ичиндеги болгон нерсенин баарын талкалап, деги эле ушу жашоо деп аталган туру бузук нерсени орттоп жок кылып, озу да орттонуп олгусу кклди. Бирок эч нерсе кылган жок. Акырын турду да кундолукту ордуна коюп, эшикке жоноду. Эми кимге барат? Ишеними , умуту талкаланып бырын-чырыны чыкты. Башы оогон жакка кете берди. Кайрадан ооруканага барды. бирок жансыз жаткан баласынын устуно киргиси келбей отургучка бук тушо жыгылды.

[Clara_Zh]

Дияз ордунан турду да Фариданы карады. Баласы каза болгондон бери ачылып жарытылуу деле суйлобойт. Болгону кызматка барып келип, уйдон кунумдук тиричилик боюнча суйлошпосо, мурункудай аялы куйоосундой сыр чечишмей унутулду.
-Фарида.
-Ов.
-Анчалык кайгырбачы. Онунон да азып кеттин. Баары бир откон нерсени кайра кайрып ала албагандан кийин эмнеге кыйналабыз.
Фарида бул создордун бирин да уккан жок. Кайдыгер гана колундагы нерсени карап отура берди.

[Clara_Zh]

-Фарида мен сеи тушуном бирок...
-Эинени тушуносун?
-Сенин кыйналып жатканынды.
-Балким бул жон гана озун озу алдоо болуп журбосун...
-Эмне деп жатасын?
-Билбейм, кийинки кездерде бири бирибизди алдап жашап жаткандай сезилет мага.
Дияз унчукпай башын жерге салып калды. Чын эле Жанболот каза болгондон бери экоо бири бринен алыстай тушкон эле. Ордунан унчукпай турду да басып кетти. Бир нерсе деп конулун жубата да алган жок. Ушинтип экоо тен бири бирине жат адамдай мамиле жасап жашап калышты.