[Nyrjamal.Teshebaeva]

"Кантип кетээр экен деп, Ыйдын башы башталды! " ,-деп чочулап, элге байкатпай кулагынан ркуп, тынчызданып олтрган Толкунбек Зыйнаттын кебетесин коруп, журогу оозуна тыгылды. Аяш кызынын коз жашы уй ээсин да чочутту. Олтургандардын баардыгы эмне болуп кеткенин билбей, оздорун ачып карап калышты. Кермекаш аттап-буттап келиндин жанына жетти.


Эмне болуп кетти,кагылайын кызым,эмнеге мынчалык капа болуп отурасын,журчу тигил уйго чыгайлы? Кермекаш колтуктап алды. Аялды ал жаштуу коздору менен карап башып чайкады.-жок, жок апа эчтеке эмес. Оозуна жаны гана салаалап кирген жашын жутуп калп кулгон болду. Кермекаш Зыйнаттын бузулуп отурушун жанагы келген кошунасынан корду. Аялы озу да ошентип ойлоду. Баятан анын абдаарып отурган абалын Толкунбектен башка эч ким тушунгон жок. Отургандардын арасынан тынчсызданган ун чыкты.-Э,Кудай, жапжакшынакай ойноп-кулуп отуруп да ушундай иш болобу. Андан коро бизге Маскоого барган-келгенинди, ал жакта эмне билдин,эмне кордун,ошолорду айтып берсен боло? -Ооба десен,сен коргон жерди коргон бар,корбогон бар. Биз учун сонун да. Эсенованы да чакырдым деп Кермекаш женем айтса жакшы соз угат экенбиз,кыргыздын таланттуу кызы менен таанышып,бирге отурат экенбиз деп суйунуп журбоймунбу. Баатырдын атын алыстан ук,жанына келсен бир киши дегендей сизди радиодон угабыз,газетадан окуйбуз,телевизордон коробуз. Бирок минтип аралаш отурабыз деп оюбузга келген эмес. Деги бактылуу экенсиз. Бирок озунуз баалап,оз талантынызга озунуз тушунбосонуз керек. Алиги уй ээси кайын синдим деп тааныштырган чабандын алы-жаны калбай кетти. Кермекаш кайталап сурады: же сага бироо жаман соз айтып конулунду чогордубу,айтчы кагылайын эмнеге мынчалык капа болдун,же тигил эжендин созуно таарындынбы? Айтчы.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Жок,жок, агада эмес. Куноо ал кишиден эмес, менин озумдон кетти. Туура созду туура деш керек. Мен озумдун айткан созумо жаоаша жооп алдым.
Ушул убакта капысынан Зыйнаттын мурду тутуктоп канап кетти. Бетарчысы менен мурдун баскан келин эшике шашты. Усонду оторуп озу олтурган стулдун артында тикесинен турган Жайнагул, чыгып бараткан келинди артынан эрчий карап туруп, оор улутунуп алды. "Мунун бардык куйуту да, арманы да Толкунбек" , -деп ойлоду. Балдарды коруп, аялынан баш булгай албай калган экен деп куйуп кетти окшойт. Же мунун Толкунбектен башка да куйуту барбы? Экоо бир-бири менен суйлошпой калган немелерби! ? -деген ойдон конулу буй болду. Бул жолу Усонду ушул аял тороп журбосун деген ой, эмне учундур эсине да келген жок.




*********

[Nyrjamal.Teshebaeva]

*********




-Эркектер деги кызык эле калк экенсинер да, -деди уйуно келгенде куйоосуно жайнагул.
-Эмне болуп кетти.? -деди, Зыйнатты степ, журогу ачынып турган жигит, аялынын созун андабай.
-Отоор иш отту. Ошентсе да козун менен коруп кулагын менен угуп турсан, айтылат экен да. Баягы Ошко биринчи жолу энем болуп чогу келгенибизде, сен менен келген аяшын эмес эле, ушул аяш карындашын Зыйнат тура. Мени коруп, жаналгыч коргондой, бет бага албай артына карабай качып жоноду эле. Мна бугун да олтура албай кеьип калды.
Толкунбектин кабагы чытыла тушуп, кызандай суйлоду:
-Эмне, Зыйнат менен соо эмесин дегени турасынбы?
Жайнагул чыйрала тушту.
-Соо болбосон, Эмилдин карындашы ушул жерде иштеп жатат деп айтпай, эмне учун жашырып журдун. Ак болсон мени менен алда небак эле тааныштырат болчусун. Илгери, экообуз турмуш кура электе эле экоондун орто-




нордогу мамилени жакшы экенин тушунгон болчумун.

Билдирүүнү түзөткөн: Nyrjamal.Teshebaeva: 15 Август 2015 - 17:24

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Эки тоо корушпойт, эки адам корушот" дегендей, акыры бир дасторкондо коруштук. Ал сени менден кызгангандыгы учун, мени балдарымдан коро албагандыгы учун ушундай олду. Кеткенде да жон кетпей, сени оркутуп ыйлап кетти.
-Койсончу жок созду. -Толкунбек жоошуп суйлоду.
-Эмнеге жок соз. Мен Эмилдин карындашы экенин жана уй эси эже айтпаса, дагы эле билмек эмесмин. Куйоосу менен да балким сен учун ажырашкандыр, ким билсин.
-Эмнеге мен учун ажырашмак эле! -Мукактана тушту.
-Эгерде Зыйнат менен байланышым болсо, эмне десен ошол деп карганып берейин. Ишенип койчу.
-Карганганда эмне, карганбаганда эмне. "Кыныр иш кырк жылдан кийин да билинет" дейт. Эски жомоктун башынан тушкум келбейт. Биринди-бирин коруп, эмне кылаарынды билбей, эсинер ооп калды, тим эле тилден калып. Бир кезде бир уйдо жашап, бир туугандай болуп калган экенсинер. Андай эле ак болсонор, таза болсонор, эмне учун учурашып, эмне учун суйлошпой тттугуп калдынар.
Тим эле омурунордо биринди-бирин корбогон, биринди-бирин билбеген адамдардай болуп сурданып калганынарга тан калам да.
-Мен Зыйнат менен учурашпай калгамын, -деди кыяматтын кыл копуросундой болгон бул оор абалдан кутулуунун амалын издеген Толкунбек.
-Качантан бери?
Создон соз чыгып чаташып, улам терендеп баратканынан коркуп, Толкунбек минтти.
-Койчу, Жакин, токтотолучу ушул Зыйнат жонундогу созду. Баятадан бери тим эле КГБнын тергоочусундой тергедин. Мен дуйноодо бир гана аялды юилем. Бир гана аялды суйом. Ал болсо Толкунбектин тунгуч махабаты Жайнагул. "Кудай уктап жатканда шайтан эмнелерди кылбайт" дегендей, мастыктанбы же жаштыктанбы, кокус сен жокто




жаздым тайып жанылып, жазып калсам, омур бою кечирбейсин го дейм, ыя, алтыным.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Толкунбек куноосун мойнуна ачык албаганы менен, арам айыбы айрандай ачылып турганын озу да, Жайнагул да сезди. Жаакташып айтыша берсе беттери ачылып, чатактын устуно чатак кошулуп, турмуштары ириген суттой болоорун экоо тен тушунду......
Ушул саамда жигитин эсине Зыйнатын бир каттуу айткан созу тушуп, чагылгандай атылган бир кучтуу толкундан кандары дургуп, мээси зыр деп барып, уюй тушту. "Эгерде менин жиниме тийип, шайтанымды козгосон, аяйт экен деп ойлобо. Сенин куноонду да, оз куномду да, жашырбай ачык жазам да, жиберуучу, тийешелуу жерлерге жиберип коюп, Толкунбектин кесепетинен жанымды кыюуга аргасыз болдум деп озум уу ичип олом. Андан кийин сени эмне кылышса, партия менен окмот оздору билсин. Баланы оз уйундун астына алып баоып таштатып, Жайнагулго бактырууну чыгарган да сенсин. Сен менин баламды оз колун менен остуруп чонойтпой эле, оз колун менен олтуруш учун ушуну жасадын. Баламдын олсо каны, тируу болсо, ал экообуздун коз жаш, кокурок дартыбыз сенин койнунда" , -деп окуруп-бакырып торт айласын кетирген болчу. Толкунбек тошогунун устундо ушуларды ойлоп жатканын Жайнагул билген жок.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Толкунбектен уйку качып, оз колу менен иштеген трагедиянын картинасы коз алдынан кетпей туруп алды. Ал бирде Зыйнаттын секелек кезиндегибаео журок, жайдары муноз, бирде бой жеткен кыздын оттой жанган кумарлуу коздорун, бирде аялдык амалкойлуко жеткен кездеги аны менен зынга баткан биринчи тундорунун тумон турмогун чубап, тугото албай жатты. Толкунбек оз уйууно ууруларча тун жамынып барып, дарбазадан аары дит басып ото албай дарбазаны чала була ачып таштай качкан баланы ойлогондо муундары клтырап, озун-озу токтото албай онтоп иберди. Уйдон киши чыгып, баланы алган- албаганын билбей, дунтарс кеткенине окунуп, эрдин кесе тиштеди. Аз болсо да аялдоого болбогону, бироо болбосо бироо коруп, таанып койот экен деп оз артын качырган. Анын устуно муздак машиненин ичинде., Зийнат ооруп калабы деп шашкан. Бирок бир ааз абайлап тура туруудан эчтеке деле болмок мес экен. Ансыз дле Фурунзеге барганда ооруканага жатып калды.....

[Nyrjamal.Teshebaeva]

А Жайнагул болсо эки уулун, эки ыптасына алып, балдарын эмизип. Келин кош рпун булкулдотуп соруп жаткан балдарынан коз албай, алмай-термей тиктеп. Бир кезде Жайнагулдун сымаптай чубурган коз жашы, молт этип Усондун бетине тамып кетти. Ошол саамда жаны эле козу сузулуп, уйкуга кетип бараткан наристе селт этип, эмчек эмуусун даро токтотуп, Жайнаглду бир демге тиктеп туруп, ууртунан кулуп коюп, кайра баштан булкулдотуп кирди. Келин ойго батты. Чындыкты бул айтпаса, мен айтып бул журокко чыккан туюк жаранын оозун оз колу менен ачып, биротоло жаным тынса бекен деп ойлоду. Бирок Жайнагул оз оюнан озу чочуп кетти. Андай болгондо Усондон да, Толкунбектен да ажырап калышы ыктымал экенин билди. Ынтымактуу жашап, бири-биринен ысыгы таркай элек, бул акар-чакар болуп калган уй-булоонун чачылып, "эгиз уул тороду" деп, эл журтка данза болуп, кубаныч тартуулаган бул баланы колдон чыгарып жиберуу кечиримсиз куноодой сезилди. Ал балдарынын уктап жатканын эми гана байкап, эми гана эсине келе туйшоло тушту. Келин экоону эки каруусуна которгон боюнча ордунан козголо бергенде, Толкунбек жаткан жринен секирип турду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Экоонун козу ири бирине чагылыша тушту. Толкунбек аялынын канталап, чаалыгып турган жаштуу козун коруп, карегин тартып алды. Ал эми Жайнагул болсо куйоосунун ой басып турган убайымдуу жузунон жалган жылмайууну коруп, денеси жыйрылды. "Тобо, бул эмнеге капа? -деп олоп, Усонду которгон бойдон бурулп кет-




ти. Экоо бул туну баягы жаакташып айтышкан бойдон чечилип суйлошпой жатып калышты. Дункуюп терс карап жаткан Толкунбекке таарынган Жайнагулдун опкозу казандай,оту табактай. Бардык кучун козуно чыгарып сансыз санаа,махабатка толгон жаштык кызгануу конулун чатышкан жиптей чырмайт. Кочуп келгенине бир окунсо,Зыйнатты коргонуно эки окунот. Куйоосунун кылыгын ойлогондо тун тунобой кайра кетип калгысы келет. Бирок кунумдугун ойлобой туболугун ойлойт.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Балдарым бойго жетип Жаннатым куйоого кетсе,Асан-Усон колукту алса кудалар эмне дейт. Атасы жок,бойдок аял тарбиялаган экен деп,уулдарым менен кыздарымын кыйшыны чыгып калса,созго солтук,кепке кемтик кылышат. Ата бардай кайдан болсун. Боксонун иши боксо да. Башы булутка жетсе да тугойлуудой болобу. Онгочо картайып калган кезде керек тура бу жолдош деген. Атам олгондон бери байкуш апам,энесинен ажыраган жетим баладай томсоруп эле отуруп калды. Болбосо экоо бир жакка барганда оздорунчо кенешип-кептешип, бирдемелерди айтып кулушуп,эгиз козудай эрчишип кетишээр эле. Макул мен Толкунбек менен ажыраштым деп коеюн. Анда эмне болот. Куйоон менен эмнеге ажыраштын деген элге:эрим журуштук кылып,ошон учун ажыраштым деп жооп беремби. Минтип айтуу Жайнагул учун жагымсыз сезилди. Анан энеси Тумардын айткан созу эсине келе тушту. Ал киши кыз келиним угуп конулуно туйсун дечубу же жон салды эле айткан созубу,айтор, уй булоочулук, анын ичинде эрди-катындык мамиле жонундо шашпай отуруп маселдетип суйлочу. Ал кезде Жайнагул энесинин созуно маани дагы,тушуно дагы бербейт эле.

[nargiz-94kg]

Калганын кутобуз.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Ал кезде Жайнагул энесинин созуно маани дагы,тушуно дагы бербейт эле. Бироонун турмушун угуу бизге кандай тиешеси бар деп ойлоочу. Мына ошондо озуно тиешеси жок деген эне созу Жайнагул учун азыр озунчо эле бир акылмандын берген сабагы болгонсуп тур-


ду. "Эркектин аттай куноосун алдыга басып, тоодой куносун тошоко каткан" кечиримдуу ал гана эр кутуп, этек-ени жайлат дечу эле. "Кыык энем, -деди ушуларды конулунон откоргон келин.,-куноосу тоодой болсо деле кечириш керекпи эркекти. Олда, кагылайн энем, а-а-ай, кечиримдуу болгула, которумдуу болгула' , дейта турат. Анын кимге болсода калаганы ынтымак. Тилегеи бакыт. Телегейди тен санайт. Эгерде Толкунбектин куноосун уксачы?! Аныда кечир дер беле! -Келин ушуларды ойлоду.
Буга чейин Жайнагулду тынчыздантырып турган бир иш-Толкунбектин мамилеси эле. Башка аялга ооп, аялынын козуно чоп салып жургон, копкон эркектин муноозу анда жок болчу. Баягы мейманканадагы окуяны эске албаганда, конул ооруту деген болгон эмес. Кобунчо Жанагулдун ичине чок салып, ич куйдуулук менен ишенбоочулукту алып келген Усондун Толкунбекке окшоштугу эле. Ошондй ишенбоочулуктун кесепети экоонун ортосундагы кыйтындаша тушуунун башкы себепкери болчу. Буга чейин Толкунбекке окшоп аял сыйлап, аял суйгон адам жоктой сезилчу. Менден башка бироону эгерим карап кулбойт го деп ишенуучу. Анан.,',' "ошол ишеним, ошол суйуулор кайда!?" -деп ойлоду ичинен тутогон Жайнагул.
Ушул маалда эки бала бирдей чукуранып ойгонуп, ун алшып ыйлай баштады. Бирок Жайнагул козголбоду. Ал Толкунбекти кантер экен деп сынады. Адатынча, уктап алсын деп, мени аяп, балдарды алар бекен, же албас бекен деп йлоду. Бул кезде Толкунбек да Жайнагулдон бетер, уйкусу качып, оз кылган кылмышына озу орттонуп, ойго жаткан болчу. Ал башн которуп, колуктусунун демин тыншап туруп ордунан туруп. , жарыкты куйгузуп, Асан менен Усондун жанына келип токтоду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Сааты ка-




рап, балдардын эмчек эмер кезинен отп кеткенин коруп, колуктусун ойготуудан дай албай, селейип турду. Анын уну тээ алыстан угулгансып, бутундой онул ою Жайнагулго синип кетти. "Сенин нур тоглгон ак жузундон айланайн куноосуз периштем, кечир менин ыплас кылмышымды" , -деп ичинен кубуроп, оор улутунуп алды. Толкунбектин журогу элжирей тушуп, адатынча уктап аткан аялынын коздорунон алмак-салмак ооп алды. Анан акырын мандайынан сылап минти:
-Жакин, балдарынды эмизчи.
Баятан бери Асан менен Усондун унун угуп, чыдамы кетип турган жаш эне, жалгандан керилип-чоюлуп ойгонумуш болп, козн ачп мандайнда турган Толкнбекти томсоро бир карап алды.
Жигит колуктусунун электыр жарыгна чагылышып, молмулдоп, жашка толгон козун коруп, эмне кыларын билбей, балдарн оздой брулуп кети. Балдарынын суу болгон жалыяктарын алмаштырып, экоону эки шейшепке ороп, эмизууго камынып, тошогунун устундо олтурган аялна адегенде Усонду андан кийин Асанды берди. Энесин коруп жан алакетке тшуп, жем сураган балапанга окшоп талпынган наристелер, Жайнагулдун алдна барганда ыйлап жаткан ыйлары тып басылды.
Толкунбек бул тири укмуштуу картинаны коруп туруп: "Эне мэкен, ата бекер" деп акылман киши айткн экен", деп ойлоду. "Тобо, эне жытын ушуларда билет!"

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Толкунбек башын аста чайкап ойду.
Анан Жайнагулдун башка ялдарга окшоп, бейжайлык кылбай, тонуп олтурган кебетесине боору оруп кетти. Ушул саамда Зыйнаттын Толкунбекти оз аялынан, оз балдарынан кызганып, аларды кунолоп, коргусу келбей ургонун эстеп: "Ай айласы кеткен байкуш ай, "кийин келип тошок меники" дегин келет. Адамдар кызык ээ деги" -деп ойлоду. Ал мандайнда олтрган колуктусун айлап-ылдап корбой, козунон учуп, куса болгон адамдан бетер эбедейи эзилип турду.




Балдарын орундарына
жаткырып, бурула Берген аялынын алдын тоскон Толкунбек кучагын жайып тура
калды.


-Жакин


-Эмне дейсин?


-Мен Сенин озун эмес, унунду
укпасам, конулум чогуп, жетимсиреп кетем. Катуу айттымбы, оройлук кылдымбы,
конулуно жакпай турган жагымсыз иштерди иштеп иренжитип койдумбу деп уйкум
качып, сени ойлоп жаттым. Таарынышмайдан болбосончу, Жакин. Адамда кемчилик
болбой койбойт турбайбы, Жакинтай. Жер жузун чарк айлантып, алаканына салып
турган акылмандардын деле бир кемчилиги болот тура. Кечир жаным…

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Келин куйоосунун созуно кубанып
Эриген да, жериген да жок. Мурункудай чечилип эркелеген да, эркелеткен да жок.
Оозунан «кечирдим» деген соз да чыккан жок. Конулундо дагы эле баягы балекеттуу
бала жонундо ойлоп турду. Зыйнат эмес ит тууса да, мен ага эне сутум эмиздим.
«Эшиктин алдына алып келип таштаган бала Зыйнаттыкы болучу деп чындыктын бетин
бул ачпаса, менин эгиз торогонум жалган болучу деп, мен оз айыбымды озум
ачамынбы. Жоок, мен андай оозу ачыктыкка дегеле баралбаймын, Толкунбек. Балким,
сен башка аялдарды да мени суйгондой суйуп, мага жалынгандан аларга да
жалынаарсын. Ишенбей калдым сага», - Жайнагул конулундо ушинтип ойлоп, ушинтип
суйлоп жатты. «Бул бекеринен куноосун мойнуна алып, кайра-кайра богулуп,
кечирим сурап жатпаса керек. Коптон бери конулундо «кимдин баласы, Ким тууду
болду экен» деп кудуктонуп жургон Усондун адреси, эч Ким айтпаса да дайын
болгондой, эненин эт журогу барча-барча тилинип, туз куйгандай куйкаланып
баратты. Бул эч качан айыкпачудай, эч качан озоктон очпочудой болгон кучтуу
жалын омуру менен бирге жашап, бирге жатчудай болуп туюлду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Аялынын ийсинген бээдей болуп
мисирейип, жазылбай турушу жигиттин шагын сындырып, капалантып койду.
Кайра-кайра кечирим
сурап, могодой салбырап турган куйоосунун созу Жайнагулдун кулагына кирбей
турганын жигит тушунду.


Аялы менен чечишип суйлошо албаган
бойдон эртен менен эрте туруп дароо эле жумушка кийуучу кийимдерин кийип,
бети-колун жууду. Демейдегисиндей тамак да ичпеди. «Жакин мен жумушка кеттим.
Эгерде чарбаларда салынып жаткан курулуштарды кыдырып кетип калсам, кечинде
кечирээк келем» деген кат жазып, столдун устуно койду.


Толкунбек Буга чейин мынчалык
беймазага тушуп коро элек болучу. ОЗУ кош миздуу устаранын учунда тургансып,
Зыйнат менен Жайнагулду эстесе, жанын коёрго жер таппай калды. Журогунун ушун
алган кобунчо Зыйнат болду. Ошон учун, бул журогу жаралуу аялдын оозун басып,
Жайнагулго билгизбей кармап туруштун бир Гана жолу бар экенин ойлоду. Бул жол
болсо, андан кол узбой, ууру жолду улантып туруу. Бирок андай ыплас жолдо
жургонун кокус Жайнагул билип калса, эмне болоорун эстегенде, оз оюнан ОЗУ
коркуп кетет. Эгерде, ОЗУ колдуу болуп олгон балекеттуу баягы бала болбогондо,
Толкунбек Зыйнатты: «Кайдан кордум кара эшек, жолдон кордум жоор эшек» - деп
басып кетип калса, чаап алат беле. Жолуна жолтоо болуп, коркок билиш кылып
турган бул кара жолтой темир тосмону кантип бузуп отуштун айласын таппай, карайлап
турганын озунон башка Жан киши билбеди. Толкунбек озуно ОЗУ нааразы болуп,
жерге бир кату тукуруп алып, кочого атып чыкты. Эки жагын карабай желдей учуп
олтуруп, гаражга барып бир тийди. Машинасын от алдырып жатып, бензиндин аз
калганын коруп, май куюга бармак болуп машинага олтурду. Бирок кочого чыкканда
заправкага барбай, туз эле Зыйнаттын уйун коздой бурулду. Дарбазанын тубуно
чукул токтоп, рулду кармаган бойдон машинадан тушпой, олтуруп калды. Ал бул
уйго келээрин келип алып, Зыйнатты кандай абалда


коруп, кандай
учурашарын ойлоп, кежигеси кер тартып туруп кабинадан тушту.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Зыйнаттын таякеси, жээнинин кечээ
кечинде конокко кеткен бойдон уйго келбегенин айтты. Бирок Толкунбек Зыйнаттын
жоктугун угуп, эмне учундур женилдене тушту. Анын тундо тигил жерден чыкканда
туз эле озунун онорканасына барып, ошол жерде туноп калганын билди…


Жумушчулар Мансуровду бой
которбогон жонокойлугу, оюбаган айколдугу менен жогору баалашчу Жана
кадырлашчу. Ал чындыгында эле «сен жумушчу, сен кызматчы» деп ажат ажыратууну
билуучу эмес. Боорукер да, адамга кайрымдуу да болучу. Адамдын конулун
калтырып, шагын сындырбаган, ак конул, кабагы жарык, кичи пейил жигит боло
турган. Керек убакта жумушчу менен жумушчу болуп аралашып иштеп да кетуучу.
Дегинкисин айтканда, оз ишин мыкты билген жондомдуу курулучу болучу. Баягы ОЗУ
бульдозёрдо ичтоочу турак уйдун курулушун моонотунон эки ай мурда пайдаланууга
берууго милдеттенме алышкан. Азыр Толкунбек туз эле ошол объектиге барып
токтоду.


«О-хо-о-о, азаматта-а-а- р! Мына
ушундай болмок!» - деди инженер коргон козуно ишенбей, кубанычтан толкундап.
Тим эле курулуш журуп жаткан жер шанга болонот. Бир жактан радиоприёмниктен
ыр-куулор конулду которуп, делебени козгойт. Музыканын ыргагына Эриген эр Журок
азаматтардын бироо ар жакта аралашма жасап жатса, экинчи жакта дагы бироолор
тангак-тангак айнек кебездерди кранга илуу менен убара. Болмолодо уйлордун ички
дубалдарын актап, полдорду жууп жургон аялдар корунот. Толкунбек мен эрте
келдим деп ойлосо, курушчулар андан эрте келишиптир. Оз кабинасында
жадырап-жайнап дыкаттык менен иштеп жаткан крановщик Толкунбектин келгенин
коруп, он колун которо саламдашты.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Охо-о-о, сиз белениз. Келишиниз
менен! Кандай эс алыш, жакшы болдубу? – деп кыйкыра суйлоду инженер.


–Рахмат, Толкунбек Мансурович. Момундай дем
алып, момундай дарыланып келдим. – Жигит баш бармагын корсотту. – Иш илгерилеп,
бутууго чукулдап кылышыптыр го. Бир айдын ичинде коп жумуш буткоруп
жиберипсиздер.


Толкунбек куло суйлоду:


-Сиз келгенче, бутуруп кирип
алалы десек, чаркыбыз келбей калды. Сизсиз жакшы журбойт экен иш.


-Аа, ошондой дениз.


-Ошондой.


Эмелеки уйунон конулу чогот
болуп келген инженер, иштин жагдайын, жумушчулардын темпин коруп, коодондогу
койгойу эсинен чыгып, алаксып кетти. «Оо, азаматтар десе», - деди жанында
турган курулуштун мастерине:


-Ушундай болорун билгем. Кечээ
аванс алдынар да.


-Ооба алдык, бирок эч Ким оозуна
алган жок десем жанылышпайм.


-А тигил экоо кантип чыдады?


-Мен дагы ошол эрди-катындан
чочуладым эле, Толкунбек Мансурович. Бирок, Кудай жалгады аларды.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Ичкени болбосо, тигил киши
иштерман эле Адам. Иштин козун тааныйт. Атайын билими да бар. Сен уктун беле
бул киши жонундо, - деди Толкунбек. – Диплому менен эмгек книжкасын, масс болуп
жаткан жеринен кимдир бироолор алып кетиптир. Ичкилигин койдура албай жадап
буткондо, балдарын алып аялы кетип калыптыр. Ал аялы азыр бир жерде мектепте
мугалим дейт. «Обого шыйпан уйур» дегендей, кийин ушул селсаяк аял менен
таанышып, жармакташып, кун откоруп калган дешет. Дипломунун дупликатын алууга
да, эмгек книжкасына кайрадан иштеген жерлеринен документ топтоого да кудурети
жетпей, ушинтип калыптыр. Деги кызык киши ОЗУ. Карыбайм, пенсияга да чыкпайм,
омур бою ушинтип журо берем дей-


би, Ким билсин. –
Толкунбектин созун угуп турган биргадир созго минтип аралашты:

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Ооба, мен да уккамын буларды.
Кезинде тузук эле жооптуу кызматтарда иштеп, жакшы жургон, жакшы жашаган Адам
имиш. Бул кишинин тубуно мансап менен байлык, анан дагы озунун моралдык
журуш-турушунун жамандыгы жеткен дешет. Кээ бир жел опко адамдардын колуна
бийлик тийди дегенче, коздогону кокто, коксогону конул ачуу болуп калат тура.
Оо, бул киши копкондо да жаман копкон экен. Партиянын ишенимине жамынып алып,
биздин коомго коп иштерди иштептир. Ыргыткан ташы жогору кулап турган кезинде
дунуйо дегенди бул жакка кой, ичкилик менен сулуу аялдардын армансыз эле «Тишин
чагыптыр». Акыры башынан долот кетип, кара башы кангып, жанында кыйбас досу
жалгыз арак калыптыр.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Бул киши жонундо менден сен
кобуроок билет турбайсынбы, - деди Толкунбек ынгайсызданып. Бригадир жигит
тигил кишини айтымый болуп, бардык созду озуно тийгизип, какшыктап жаткандай
болуп туюлса да сыр билгизбей минтти: - Деги мурдагыга Караганда онолгонсуп
калды го дейм. Кокустан ичкенин токтотбой турган болсо жетекчилер менен
суйлошуп, дарыланууга жибериш керек. Сен кандай дейсин?


-Туура айтасыз, жибериш керек. Иш
билгилиги иш билги. Анысында талаш жок. Бирок адамдыгынан акмакчылыгы коп. Эми
каранызчы буларды эмне кылып жатканын. Откон жылы кандай иштегенин баарыбыз
билебиз. Масс болуп тийди-качты болуп, айлап сандалып журушту го. Ошол иштебей
калган кундорун, сиз болуп кенешип олтуруп эле табелге киргизбей койгонубуз эсиниздеби.
Анан дагы он учунчу зарплаты албай калышпады беле. Булар эми ошол эчаккы откон
ишти козгоп, арызданып жургон имиш. Ал экоону колтукка туртуп жаткан