[Nyrjamal.Teshebaeva]

этегинди жап", -дейт. Толкунбек кайталап киши жиберсе, же озу кечирим сурап келсе, жок дебей баардыгын сууга салып, кечирип кой.
-Жок кеч олуп калды, эне.
-Эмнеге кеч болот. Эч кандай кеч болбойт. "Эрди катын урушат, эртеси кайра табышат" . Анын эмнеси бар экен. Оз куйон да.
-Аны умуштан бошотуп коюшуптур. Ал эмес партиядан чыгармак экен. Жыйналышта кол которууго келгенде жумушчулар баш болуп, озу менен бирге иштеген колективи "партияда калсын" дешип, туп которо чуу тушуп туруп алышыптыр. "Согуш менен кызматында калсын" деп сурашса, башка жактан келип, жыйналышка катышып жаткан окулдор болбй коюшуптур. Анын устуно "соолуктуруучу жайга" тушуп чыккан тура.....
Кына баласына канчалык таарынып, жаман коруп турганы менен Жайнагулдун созун угуп журогу бузулду.
"Атин ай, кайран балам, кызматсыз талаада калган тура", -деп кейиди. Анын ою боюнча , Толкунбек кызматтан да бошоп, партиядан да чыкан экен деп тушунду. "Окмот ичкенди койдура албай жатса, бул кандайча ичип, колго тушуп калды экен.?.. Эми ага эч жерден орун берилбейт экен", -деп ойлоду. Бирок баласынын куноосун эстеп келип, кайрадан чыйрылып, жини келип келинине минтти:
-Сооп болуптур. Аны эч ким эчдеке кылган жок. Озуно озу ор казды. Ырас, партиядан да чыгып, жумушунан да бошоп, ажеп гана болгон экен. Уй-булоосун таштаган адам кандай болот экен, билсин.
Жайнагул шылкыйып олтурган калыбында кайненесине минти:
-Жок эне, партиядан чыгарбаптыр. Жумуштан эле бошотту деп уктум. Партиялык жазаа дегеним, каттуу согуш берилген имиш. Угушума караганда Толкунбек бул жерден биротоло кетет окшойт башка жакка.
Тумар башын чайкады.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Пай, пай, пай, "бир катындын кесепети кырк эшеке жук болот" дешчу эле карылар. Бир катындын жугу кырк эшекке болсо, эки катындын жугу канча эшекке болуп кетет деги. Кайран гана балам ай, жаркылдаган. "Кайда барсан аман бол, алтын боон менде бар". Сен да бироонун эр жалгызысын аман бол.
Кына кудагыйынын жакшы созун угуп эреркеп ыйлап жиберди.
-Ыйлабаныз кудагый мына бул жерде бир эмес торт баланыз турат. Толкунбек учун буларды унутуу онойго турбас. "Ат айланып мамысын табат", -дейт. Акыры башка учун болбосо да, мына бу балдары учун айланып учат.
Эми Жакин айланайын, сенда саландап-салбырабай озунду колго ал. Ургачынын жаман жакшысы эри жок, колу жолу бош, бой-бойдок жургон кезинде билинет. Жаман аялдардын жабуусу эр менен бала. "Жакшы аял жаман эрди жакшы, жакшы эрди башчы, башчы эрди падыша кылат" экен балам. Бирок сен анте албай оксуп калдын бул жагынан.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Мики сенден суранарым озунду жакшы кармап, жакшы алып жур. Элдин ойдо-ылдый созун укпа. Балдарынды тарбияла, адамгерчиликтуу, ак ниет, чынчылдыкка уйрот. Ишинди жакшы иштеп, эмгегин менен элге жак. Мына бул чукчуйгон оорукчал энен менен кайнатанды колундан чыгарба, кызым.
Жайнагул энесинин созуно каяша да айткан жок. Унсуз ичинен соолуктап, коз жашын тогуп олтурду. Толкунбектен тируулой ажырап куйгончо, олуп калып куйутун тартуу Жайнагул учун женил болуп турду.....

* * *

Партиядан чыгып калсам кандай кун, кандай арга болот? Кызматтан куулсам мейли эле. Партбилеттен кантип ажырайм, деп бир жагынан кайгы тартса, бир жагынан балдарын сагынып, Жайнагул менен ата-энесин эстей бе-



рип, бат эле ийне жеген иттей болуп арыктап кетти. Анын устуно эшигинин алдында турган "Тез жардам" машинасын коргондон бери, энесин ойлоп санаасы сан.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Зыйнат, -деди тунку тамакты ичип олтуруп, кабагына каар аган Толкунбек, -бирдеме айтсам капа болбойсунбу?
-Айта бер мен капалыктан кийин туулганмын, -деди кулумсурогон болуп.
-Анда угуп тур. Мен кечинде биздин кочоонун бурулушунан отуп баратып, эшиктин алдынан "Тез жардам" машинасынын турганын коруп эсим чыгып кетти. Балдар ооруп калганбы деп корктум. Кечиккеним ошол болду. Анан машинаны бери жакка токтотуп койуп, уйго барып терезеден карадым. Энем келиптир. Ооруп жаткан ошол киши экен. Эртен мен бошобоймун. Аны озун билесин. Партбилетимди берип чыкпасам эле болду. Сен уйдосун да. Акырын басып барып, берки эжеден энемдин абалын билип келсен дедим эле. Кайгыдан баягы сенин энене окшоп олуп калабы деп коркуп турам.
Зыйнаттын коздору алая тушту. Кокус энеси бирдеме болуп кетсе, Толкунбектен ажырап калуучудай болгон бир суук сезим коодонун аралап отту. Анда энесине барып, ошол бойдон Жайнагул менен табышып клып калуучудай болуп кетти. Эл бар, журт бар, копчулук жаласа, Жайнагул журтан чыкмак беле деп ойлоду. Ал кочоого экинчи баргысы келбей турса да, Зыйнат Толкунбектин айтканын аткарбай коюга болбрсун билди. Куйоосуно убада берди.
Тан атканча жанын жай алдырбай, эртенки болуучу СМУдагы партиялык бюро журогундо кадалган ийнедей тынчтык бербей чыкты. Ишемби куну буюрса ишим бутот деп ойлоду. Ошентип, уйку бетин корбой чабак уруп жатып тан атырды. Толкубек уйдон чыгарда партбилетин тээ бир окумга чейин кармалап туруп, адегенде эки козуно тийгизип, анан оозуна алып барып сыртынан ооп туруп, жаны кастюмунун ички чонтогуно салды. Ал съездге

[Nyrjamal.Teshebaeva]

баруучу делегаттан бетер, салтанаттуу кийинип, галустугун байланып, трюмонун алдында турду. А Зыйнат болсо анын жарытып тамак ичпей койгонуна бушайман болуп, мандайына келип, жака-башын ондоп, усту-башын туздогон болду.
-Тамак да ичпедин жарытып. Санаачыл окшойсун аябай. Тез эле озгоруп кеттин. Кайратсыз экенсин.
-Муну менен эмне дегени турасын мага, кандайча кайраттуу болушум керек эле. Башыма тун тушуп турганды коруп туруп, шылдын кылгын келет ээ, менин кайратымды сынап, . -Толкунбек Ыйнатты алая карады.
Аял тайсалдай тушту.
-Оюмда арамдыгым жок эле айта салдым. Каттуу айтсам кечирип кой. Болуптур, ак жолун ачылсын. Элге сыр юилгизбей, башынды одо оторуп бассан шылкыйбай.
-Ооба, даражам которулуп жатпайбы.
Зыйнат эмне деп айтарын билбей калды. А жигит болсо сумсайган калыбында, аялына конул бурбаган бойдон чыгып кетти. А келин болсо ырым кылып уйун шыпырбады., пол да жуубады. Экоо тамак ичкен устолдун устун бир ааз иретке салып туруп, кайра жер-жемиш, момо-чомону, жаны бышкан нандан кобойто коюп, устун жаап койду.
Келиндин тилеген тилеги Толкубек учун башка болучу. Аны кызматтан бошотуп салаарын чыдамсыздык менен кутуп жатты. Анан дагы партияда калуу, калбасы Зыйнат учун бары бир болчу. Толкунбектин иши бутсо, биз да бир жанысыл болобуз деп ойлоду. Бул анын тупку максаты эле. Куйоосу экоо башка шаарга, башка республикага жер которуп кетуу болчу. Бул жерде болсо эртели кеч аялын, бала-чакасын коруп конулу бузула берерин тушунду. Алыстап кетсек, алаксып кетер деп ойлоду. Ушул кезде Зыйнат "Волга" автомашинасын алууга берген заявкасы ийгиликтуу чечилип, эми ошол машинаны соода уюмуна келишин кутуп калнан кези болучу.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Толкунбек чыгаары менен Кермекаштыкына барып, Кынанын абалын билип келуу учун кийинип жаткан. Ошол кезде ондой берди болуп Зыйнатка шаардык соода уюмунан телефон чалып, машина келгенин айтып кабарлашты.
Зыйнат муну жакшы жоролго деп жооруп, камдап койгон акчасын сумкасына салып, эшиктерин шарт шарт бекитип., таженеси менен тайкесине, кайда барарын айтып, ачкычты берди да, чакырган машинасын кутуп дарбазанын сыртына чыкты. Зыйнатты машина да коп кутурбоду. Ары бери караганча болбй, желдей учуп такси да келип калды. Ал эки жакка бурулбастан, тиешелуу магазинге барып, акчасын тогуп кагазын алып, соода складынын коросунда тизилип турган "Волга" автомашиналарынын ичинен крем тустуусун тандап, ачкычын алды. Кубанычынан эки бети чоктой жанып, ки жагын бир демге айланта карап туруп. , эшигин ачып.: '

[Nyrjamal.Teshebaeva]

"Он иш, он жолуна баштап, ак жолтой машина бол. Ичинде бала олтуруп, бала ойноп бакытка толсун.",- деп, кабинага кирди. Зыйнат машина аламын деп мурдатан эле даярданып жургон. Колунда алты айлык шоферлук курсту бутуп, "Ш классдагы шофер" докменти бар болчу. Ал кезде машина алам деп далалат кылып жургону менен Толкунбекке трмушка чыгуу уч уктаса тушундо да жок брлчу. Эми минтип "Иш онолор кишинин ити чоп жейт" болуп, керек убагында бул машинанын колго тийип турганына мандайы жарылып турду. Ошентип бул автомашина куйоосунун конулун которуп, Толкунбекке тартуулаган Зыйнаттын биринчи белеги болуп калды. Машинаны корого киргизип коюп, уйго кирип куттуктоо открыткасын алып мындай деп жазды:
"Суйуктуу жарым Толкунбек! Бул машина, сенин махабатындын кулу болгон "аялын" Зыйнаттан белек. Сага бекем ден соолук, бактылуу турмуш,ишине ийгилик тилеймин." , -днп толтурган открытканы конвертке салып, сыртына Толкунбек-

[Nyrjamal.Teshebaeva]

тин атына жазып, кабинаны ачып, руль жактагы орундуктун устуно койду.
Зыйнат машинанын артынан чуркап журуп. Убакытын туш болгонун да юилбей кплды. Ал бир убакта саатын карап туруп. "Байкуш Толкунбек, кандай иштин ичинен чыкты экен. Кулуп келер бекен, же кабагы карыш тушуп, капалуу келээр бекен,?!" -деп ойлоду. Анын энесинен кабар ал деген созун орудата албй калганына кейип, ашканага чыгып баратып, кайра тартты. Оюна Жайнагулдун кошунасы тушту. "Эжеден сурап коройун" -деп турубканы колуна алып, номерди терип бутоору менен, уй ээсинин уну шанк этти.
-Саламатсызбы, эде. Мен Зыйнатмын... . Кандай жакшы турасынарбы?
-Биз жакшы элебиз. Силер озунор кандайсынар? Кпдыр-конул тынч, капа-кайгы жокпу.?-деди турубкадагы ун.
-Бироонун куйоосун тартып алган кишиде да капа кайгы болуучу беле. Жакшы эое турабыз. Мен Толкунбектин энесинин кабарын билейинчи, -деп эле телефон чалып клдым. Ал киши оорп жатат дейби?
-Ооба, бул жерге келип ооруп калыптыр. Азыр эле Жайнагул телефон менен айтты, энеме укол куйганы сестра бармак эле деп, сиз кирип абалын билип коесузбу дегенинен чыгайын деп камынып жаткамын. Ал киши келгенден бери да колум бошоп, учураша элек элем кирип. Баса Зыйнат, Толкунбекти бугунку СМУнун партиялык бюросунда карап, кызматынан алышыптыр дегени чынбы? Азыр эле сенин алдында уктум. ,-деди Кермекаш.
Зыйнаттын коктон тилегени жерде табылгансып, конулу тына женилденип дем алып минтти:
-Мен эч нерсе уга элекмин ал жонундо. Келип калабы деп кутуп олтурам. А партиялыгы эмне болгонун укпадынызбы?
-Кудай акы, аны уккан жокмун.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Тобо, "жамандык жерге жатпайт" деген ушул экен да. Аны сиз кимден уктунуз?
-СМУдан бироо айты деп эки-уч аял кеп салып жатышыптыр тиги суу алган жерде. Деги озунор кандай жашап жатасынар? Толкунбек туболук куйоо болуп беруучудойбу деги?
-Орто эле, эжеке. Кутуусуз жерден ушундай бурулуш болуп кетпедиби. Туболук куйоо болор-болбосун ким билсин, баардыгын келечек корсотот да. Мен балдарын да, Жайнагулду да, Толкунбекти да аяйм. Азыр мага уй-булоосун эстеп, балдарын сагынып тургандай эле болуп турат.
-Элдин эрин тартып алган жалгыз сен эле эмесин жер жузундо. Толкунбек жаман жигит эмес. "Колго тийген коенду, кое берген онорбу", -дейт. Болоору болгондон кийин эми бек карма, жанын болсо. Аялдардын алдоочу баштыгы коп болот эмеспи.
-Алдап канча кун кармамак элем. Эмне кылайын, турса турар, турбаса кетээр. Мен Айнагулду корсом алыстан качуучу болдум. Билесизби, бет алды жолуккандан бир чети уялам, бир чети сурдоном. "Баланын ырайына карап ат кой" дегендей, онуно жараша акылы артык аял тура. Андан башка юироо болсо, баягы биздин уйго келгендеабийрибизди айрандай тогот болчу. Билесизби, ал менин озумду эмес, талантымды сыйладыбы деп калдым.
-Ой, таланттан айланабы, эринен коркуп, сенден сурдогон да. Эси жок келиндер ону жылма болсо эле, акылдуусунуп калат тура.
-Зыйнат бул аялды баягы агасы Эмил келип, биринчи жолу озунун уйундо конокто болгондон баштап билуучу. Андан кийин Толкунбектерди чакырганда Зыйнатты кошо чакырып, алардын уйундо биринчи жолу болгон. Ошондон кийин Асан менен Усонду коргусу келгенде бара коюп журду. Анан баягы жоболондуу окуядан кийин Толкунбек учун Жайнагулдон кечирим сураганы барды. Аялдын азыркы Жайнагул жонундо айткан созу Зыйнатка жаккан жок.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Ошондо Толкунбектер менен болгон аз эле убакыттын ичинде Жайнагулго жалынып, асты-устуно тушуп., Асан менен Усонго жан-алы калбай, кын десе кыздарын чакырып, "алгыла, которгуло, ойноткула" деп жанын койбой жатканын эстеп, озунчо мыйыгынан кулуп койду. "Он корду, жуз тайды", -деп ушундай адамдарды айтса керек, деген ойду ойлоп, турубканы илип, ашкананы коздой басты.
Зыйнат бармактай бала кезинен эле тамакты даамдуулап жасоого бышкан кыз болучу. Баарынан да камырды коркуно чыгаруучу. Кээде оз ичинен ойлоп: "Атандын ко-р-у-у, бири кем дунуйо ай. Куйоом болуп ушундай туркун турдуу тамактарды жасап турсам эмне", -деп арман кылып калуучу.
Тааженеси менен таякеси кочуп келе элек кезинде казан асып, от жагып тамак жасаган куну аз болоор эле. Аны да Толкунбек келип калабы деген умут менен бышыра турган.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Бирок андай кундордо Толкунбек кээде келсе , кээде келбей клуучу. А Зыйнат болсо дайардаган тамагынын даамын татып когону болбосо, ачка бойдон тошогуно кулачу.
Эми болсо кутоору бар. Толкунбек келгенде стол усту жайнап, берекеси ашып-ташып турганы турган. Азыркы Зыйнатка жетпеген бир кымбат нерсеси, ал бала,. Толкунбек келгенден бери "Умутсуз шайтан" деп куйоосуно айтпай, эмчи-домчу кемпирлерге барып корунууну конулундо нсеп журду. Догдурга корунуу да конулундо болду. Биринен болбосо биринен шыпаа болуп калаар деген ишеним аны дарыланууга жетелеп турду.
Бугун столдун усту майрам турундо, айрыкча бир озгочолук менен жасалган. Парниктен сатылып келинген жоогазындын тируу тестеси бажырайып адамдын коз жоосун алат. Ончой хрусталь менен кымбат баалуу фарфор идиштерге салынган жер-жемиштер, колго бышырылган таттуу нандар, салаттар. Ашканада таженеси жасап жаткан даамдуу тамактын жыты алыстан мурунга келет.
Бир кезде кыйч этип дарбаза ачылгандай болду. Зыйнат ашканадан жугуруп чыкты. Коздору киртийип, каба-

[Nyrjamal.Teshebaeva]

гы тушуп, чарчанкы тарткан Толкунбек машинанын жанына келип токтоп калды. Ошол саамда колун фартугунун чонтогуно салып, машинанын ачкычын мыжый кармаган Ыйнат куйоосунун жанына келип токтоду.
-Ким келди уйго?
-Эмне болду? -билип турса да анкор сурады.
-И, машинанын туруп калганынан айтам да. Номери да жок экен. Жаны алган го.
-Жаны алыптыр бир келин. Озу айдап келип ушул короого киргизип койду. Куйоосун майрамы менен куттуктап ушул "Волганы" сый кылам дейт.
-Да-а-а, ошондой дечи.
-Ошондой. Жакшы аял бекен?
-Ким билет. Машина алган аял болсо эле жакшы болуп калабы? Бироонун машина алганын коруп , эмне болдун деп сурабайсынбы, мени?
Зыйнат мостое тушту.
-Баса эмне болдун.?
-Жумуштан алышты. Учеттук карточкама жазып, катуу согуш алып чыктым. Жакшы бекен?
Куйоосунун каруусунан кыса кармап минтти:
-Ушунун баары сенин кесепетин деп турасын ээ? Кызматтан алаарын озубуз деле айтып жатпадык беле,. Согуш алсан да, партияда калганын жакшы болуптур. Куттуктайм. Мына бул машина менин сага берген белегим. Кабыл алып кой.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Толкунбек ачкычты колуна кармаган бйдон ката тушту.
-Эмне машина?
-Мен алган машина.
-Сен качан алдын?
-Эртен менен, шаардык соодадан телефон чалышты, машина келди деп. Барып акчасын тогуп, айдап келдим. Эмне, машина алган жаманбы? Мурда машинага заявка бергенимди сага айткан эмесмин. Алганда эле айтайын деп




ойлогон болчумун. Буга кезекке турганыма качан, эл депутаттарынын шаардык аткаруу комитети тарабынан чечим откон жылы эле чыккан. Ошондон бери машина келбей журуп, Кудай жалгап эми келиптир. Суйунуп калдым.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Бирок Толкунбекти Зыйнаттын бул белеги баланын оюнчугунчалык да конулун которуп, кызыктыра алган жок. Ал эч соз айтпай кабагы карш тушуп туноргондон туноруп унсуз, телмирип турду. Колуна конулсуз бош кармап турган машинанын ачкычы жерге кандай тушуп кеткенин да байкабады. Жигиттин коз алдына машина эмес эле Жайнагул менен балдарынын элеси тартылып, конулу чалды-куйду боло тушту. Аялынын алдына озу барып кечирим сурабаганына дагы эле болсо окунучу орттой жанып турду. "Жакшы коруп суйгон адамынын алдында куноо кылуудан оор эч нерсе жок трбайбы. Уялганымдан дай албай койбодумбу. Бетин кароого батына албадым. Эми минтип, кочпой-конбой олтуруп оз ордомду озум бузуп, оз балдарыма озум чыкынчылык кылып, ботон уйго, ботон аялга коз каранды болуп киренди кирип бердим. Мен кишиминби! Ушундай тозокко калып коргон кундон, уу ичип олгонум артык болуп турат! Эмне кылышым керек!? Толкунбектин суркуну качып турду. -Мени орттоп олтурор киши жок.
Айбан экемин.
Куйоосунун мунозун байкап, анын конулу бузулуп турганын коруп турган Зыйнат, жерге тушкон ачкычты, аста которуп алып минтти.:
-Ачкычты эмне таштап койдун? -деди тап билгизбей.
-Ачкыч?! -Уйкудан жаны ойгонгондой аялды жалт карады. Зыйнат ага кайра сунуп турган ачкычка колун конулсуз узатты.
-Эмне, менин сыйлыгым жакпай калдыбы сага.! Жок дегенде, калп болсо да, конул учун оз колун менен ичин ачып коруп, рахмат айтып койсон боло.?
Зыйнаттын созунон кийин эшигин ачып, ичи-тышын бир сыйра караган болуп, шалдайып турду. Ушул саамда

[Nyrjamal.Teshebaeva]

анын кулагына кандайдыр бир жагымсыз создор угулуп, мээси кысыла тушту. "Мансуров да жигитпи. Мончоктой болгон балдарын, айнектей болгон аялын таштап, Эсенованын сатып берген машинасына кубанып, Кудайга колу жеткенсип, тим эле чалкалап калыптыр. Ары жок неме тура! " Жигит башын силкип алды. Конулу аяздуу бороондой уйгу-туйгу тушуп, машинаны жансыз тиктеп турду. "Бул да бир байкуш экен. Мен учн кополоктой жанын колго уруп журот". Анын коз алдына, баягы озу уйудо жургондогу боорукер, акылдуу, жароокер кыздын элеси тартылганда, Толкунбектин мунозу озгоро тушту. Азыр жанында ошол жазыгы жок, сезимтал наристе кыз тургандай болгон, жылуулук денесин каптап отту. Толкунбектин кирпиги аста которулуп, машинанын аркы бетинде, озунон коз албай, мунайым тиктеп турган Зыйнатка минтип карады:
-Рахмат сыйлыгына. Бирок мен сенин ушул эмгегине татыктуу, туболугу туз жар болуп бере алар бекенмин. Минтип иштен да бошотуп салышты. Бул жерде эмнеге туруп калдык, уйго кирбейбизби?
Зыйнат .Толкунбектин жумшара тушкон мунозун коруп, жанына келип, башын коодонуно жолоп, шолоктоп ыйлап жиберди.
-Кечир мени Толкунбек. Тушунуп турам абалына. Бардыгы менин кесепетимден болуп кетти. Кандай кылайын, айтчы?

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Ыйлаба. Бардыгы бутту. Кызматтан бошоп, жаза алганыма озум да женилдей туштум. Турмуштун мендеги эки ача агымы, кантсе да бир нукка тушту сыяктанат. Кантейин, суйгон жардан болунуп, бала-чакасынан ажыраган, бактысыз адам, жалганда жалгыз эле мен эмес чыгарамын. Эми мындан ары ар дайым сени менен болом. -Аялды тек гана ээгинен суз эркелетип койду.....
Бирок Толкунбек журогу менен берилип, анчалык эзилип кетпесе да, бул кун Зыйнаттын кубанычка карк бол-



гон омурундогу биринчи кун болду. Анын оюн оболоткон "Эми мындан ары, ар дайым сени менен болом" деген жигиттин бир ооз созу эле. Толкунбек залдагы столдун устун коруп Зыйнатты кутту. Мейман чакырган экен деп ойлоду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Олтурбайсынбы? -деди аялы, ак чайнектеги демделген чайды которуп келатып.
-Бул кандай салтанат. Конок келеби?
-Ким келмек эле. Оз уйубузго озубуз конок болууга болбойбу. Менин бул шаарда таныштарым болгону менен, коздой жоро-жолдошторум жок. Эми ойлосом сен деп журуп, баарынан четтеп калыптырмын. Бул кородогу озубуздун таяке, таженени чакырып коеюнбу, эмне кылайын?
-Эмне кылайын деген да соз болобу. Чакыр.
Зыйнат куйоосуно чай куйуп берип, чыгып кеткенден кийин Толкунбек озунчо ойго батты. "Ууру кылсан жалгыз кыл, экоо болсо бири айгак" дегендей жашаган экен да. Азыр эле Зыйнатка айтып, "эми бир жанысыл болдум" деп озун озу соротуп, тынчтандырып турган жигиттин оюна от тушконсуп, журогу булкуп алды. Оозуна салган бир тиштем наны тамагынан ары отпой, кургак талкан сугунуп алгансып кекиртегине тыгыла тушту. Ал биринчи Жайнагулду ойлоп кетти. Энесин эстеди. Балдарын коргусу келип сагынып турганын билди. Кайненеси Тумар оюна тушкондо эки бетти оттой жанып, уялганынан муундары юошоп, озунон озу калтырай тушту. Балдарым менен Жакинди корбой канчага чыдаар экемин, -деп ойлоду. "Эми сенин куноонду Жайнагул да, башкасы да эч качан кечирбейт" деген бироонун суук уну кулагына угулгансып кетти. Ооба, эми алар кечирбей калды, -деп койду озу менен озу суйлошуп. Анткени алардын, алган жарымдын тунук ишенимине коо жаап салбадымбы. Колдун коосун жуса кетээр. , ал эми конулдун коосун эч ким жууп чыгара албас.........
Эмнеси боло да Толкунбек озу айткандай бир жансыл болду да калды. Зыйнат экоонун турмушу да, жашоосу да

[Nyrjamal.Teshebaeva]

кадыресе уй-булоонун катарында ото баштады. Жигиттин кийген кийими да озгорду, озу да озгорду. Зынгырады да калды. Баягы Жайнагул менен жашап жаткандагы кийген кийимдери азыр эч нерсеге арзыбаган бир нерсе сыяктуу болду да калды. Кыш тушуп калган. Кун суук болучу . Бир сапар норка жакалуу, ичин корполоп жасалган шабро пальтосу менен жакасына тусполдош, жарашыктуу тигилген норка тумагын кийип, колонкага жакын жерге токтоп, Толкунбек машинасына суу куюп жаткан болучу. Ушу малда эки баласын чанага олтргузуп, упчулап-тумчулап алып, таза аба жутуп сейилдеп жургон Жайнагул, ошол суу проводунун жанынан отуп баратып, Толкунбекти тааныбай артынан бир карап алды. Башка жактан келген неме болсо керек деп, ото берип машинаны кайдан экенин корсомбу дегенсип, кылчая дагы бир карады. Ошол самда озуно ээрчий карап турган жигиттин козу козуно чагылыша тушту. Келиндин журогу атып кетти. Толкунбек экенин таанып., аягынан жан кетип, дене бою дуркуроп, тобосуно чейин бир жагымсыз толкун атыла тушкондой болду..

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Бул кезде балдары да, Жайнагул да конулунон алыстап, Зыйнат менен алынышып калган кези болучу. "Малды коруп пайганбар жолдон чыгыптыр" дегендей, Толкунбек жашоонун рахатына белчесинен батып, эч кимден корбогон, эч кимден кутпогон сыйды ал жалгыз гана Зыйнаттан коргондой кокурогу кок тиреп калган кези.
Буга чейин жашоо менен жан жыргатуунун эмне экенин даамын татпай, жапайы турмушта жургондой болгон бир доор туш сыяктуу болуп арта кала берди. Баягы жаман жолдо жургон кундор да , ал жолдон алып чыгып турмуштун даныр, таза жолуна салган адамдын эмгектери да эсинен чыгып, коодонунон оолактай баштады.
Толкунбек жумуштан бошоп калгандан кийин, Зыйнат куйоосун алаксытып, конулун которуу максатында туристтик путевка менен Ленинград, Волгоград сыяктуу ылгый

[Nyrjamal.Teshebaeva]

баатыр шаарларды кыдырып
келуу учун саякатка жоноп кетишти. Кайтып келатып Москвада болгон кездеринде
Зыйнат Толкунбекти Буткулсоюздук сурот коргозмосуно ээрчитип барды. Ал жерде
Кыргызстандын суротчулук искусствосу боюнча алдынкы художниктеринин кыл
калеминен жаралган эн мыкты деген чыгармалары коюлган залда Зыйнаттын да
эмгектери бар болучу. Толкунбек бул ажайып дуйнодон оз жубайынын, озу мурда
корбогон не бир сонун живопистерин корду. Андан дагы ошол жерде иштеген
коллективдин Зыйнатты башкача бир достук коз карашта, жогорку даражадагы улуу
адамдардан бетер кубанычтуулук менен тосуп алгандары Толкунбекти айрыкча
сыймыкка болоду. Ошол жерде сурот коргозмосун аралап коруп жургон
москвалыктарды, башка союздук республикалардан келген коруучулорду Эсенованын
эмгектери кызыктырып жатканынын кубосу катары Толкунбек да толкунданып турду.
Ондогон адамдар Зыйнаттан автограф алып калууга шашылып жатышты. Мындай жагдай,
мындай корунуштор Толкунбектин журогун Зыйнатка дагы бир укум жакындаткандай
болду. «Тобо, колдо бар алтындын баркы жок», - деген ушул экен да деп ойлоду
жигит. Мен Зыйнаттын ким экенидигин да, анын талантынын баркын билген да,
балаган да эмес турбайынбы деген ойдо калды.