[Nyrjamal.Teshebaeva]

--Уй куруу фундамет тургузуудан башталат, -деди Толкунбек жанына келген жаш жумушчууга карап. -Сен жигит, фундамент имараттын эн манилуу конструктивдик элементтеринин бири болуп санааларын тушуносунбу?
Эми тез эле иштеген ишибиз козго оруно баштайт. -Оюнда мындан аркы иштеле турган иштерди конулунон откоруп ой толгонуп трган Толкунбек ушинтип кобурады....
Ошол эле куну жумушчулар курулуштун булун-бурчунан темир арматураларды коюп бекиткенден кийин, аларды бетон менен толтурууга киришишти.
Толкунбек мурда мындай иштерге копчулук убакта оозеки гана коргозмо беруучу. Кай бир учурларда гана курулушчулар байкостон калпыстык кетирип жатканда же болбосо адам кучу жетишпей иш токтоп кала турган учурларда озу аралашып кетпесе, минтип такай туруп иштей элек болучу.
Кечинде уйго аябай чалыгып кайтты. Куйоосунун келээр жагын карап, балкондо турган Зыйнат Толкунбектин келатканын коруп ичи эншериле тушту. "Бул байкуштун кебетеси таза келишип калган го. Эмнеге эле жоо кетет куурап. Шаардын тээ четине жеткенче качан. Жок дегенде кайра келатканда жумушчуларды тарткан машина менен жетип албайбы. Жоо басуу адамга пайдалуу деген принцибин олсо да адамга бербейт экен да бул озу" . Аял йлогон оюнун аягына чыкканча болбой Толкунбек да келип калды. Балкондон шаша чыгып, куйоосунун алдынан утурлай басып, тосуп алды. Аялынын козуно куйосунун какшайып агарган тиши менен жайнаган козунон башка таза эч жери калбагандай болуп корунуп кетти. Бирок анткени менен Толкунбектин кабагы жаркырап, уурттары жыйрыла кулундоп турушунан келиндин конулу жай боло тушту.
-Зыйнатка, мен кирмин, коруп турасынбы башымдан аягыма чейинки чанды, -деп мойнунан кучактай калган аялынын мандайына эрдин акырын тийгизип ооп койду.
Ангыча ары жактан корунгон Галия:

[Atlantida.]

Jakshy chygarma, okup ozumcho es alyp jatam je kopton beri "odnorazovyi" chygarmalardy okui berip konulgo kok tashtai tiygendei go.Chon rahmat sizge Nurjamal eje, bul kitepti okuiun dep kopton beri tappai jurgom

[perim.ai]

Колунузга куч кубат берсин. Бизди куттурбой жазып жатканынызга рахмат

[Medina9384]

Калганын кутобуз.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Аябай чарчаган кебетениз бар. Анын устуно бугун бугун кун отончо ысыды. Талаада ачык асмандын алдында иштеген сиздер эмес, колокодо олтуруп Зыйнат эообуз ысыкка чыдабай канча жолу душка кирбедик.
-Балык болуп кетпесениздер эле болду.
Галия кулду.
-Аяш , душка кирсениз, бардыгын даярдап койдум.
Ангыча эки баласын бакчадан алып Жакан да келип калды. Толкунбек менен кол алышып, коптон бери корушпогондон бетер достук мээрим менен жайдары учурашты.
-Кандай ал-абал?! Конойун деп калдынбы же дагы эле "КОЙГО КЕЛГЕН ЖАТ ЭЧКИДЕЙ" болуп, жумушчулар менен синишип кете албай жатасынбы?
-Жок, Жаке дурус, бири-бирибиз менен конушуп калдык. Бугун уйдун керегесин которо баштадык...
Толкунбек озуно бирдеме жетпегенсип, озунон озу конулу боксоруп, конултактап турду. Анан Абай менен Жабайды издеп , эки агын карап минтти:
-Балдар келбеди беле?
-Галия кийим которгону алып кирди го аркы болмого:
Толкунбек балдарды чакыра баштады:
-Жа-ба-а-й! Э-э-й, Аб-а-а-й, кайдасынар? ! Келгилечи мында.
-Толкунбек эки баланы ушинтип чакырып жатып, озунун Жанаты менен эгиз уулдары Асан, Усон эсине тушуп, эси эндиреп, журогу сызыла тушту. Бобокторун чакырган кызынын уну да, созу да кулагына угулу трду.
"Эй, Асан, сен кимсин, Асансынбы, же Усонсунбу? Эй ,Усон, сенчи , Усонсунбу же Асансынбы?"
-Толкунбектин козуно жаш айлана тушконун озунон башка эч ким байкабады.
Ушул саамда алдына Абай менен Жабай жарыша чуркап келип тура калды . А Толкунбек болсо башка балдар эмес , оз балдарын коргонсуп, экоону эки олуна которуп алып алмак-салмак опкулоп жиберди.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Сенин атын им? Абайбы же Жабайбы? -деди Жанатты туурап.
-Мен Абаймын. Мына Жабай, -деди тестиери.
-А, мен сени Жабай экен деп жаткан турбаймынбы, -деп куло багып экоону эки тизесине кондуруп, диванга барып олтурду.
А Жакан болсо, кечээ жакында эле фундаменти жаныдан казыла баштаган имаратка, минтип тез эле жан кирип, керегеси которулуп жатканына кубанбай кое алган жок. Кыргыз досунун жаш болсо да, тушунугу терен, эмгекчил экенине ыраазы болду. Толкунбек менен кенешип иштесе жаман болбосун да ойлоп койду ичинен.
Азыр Толкунбек баягы Толкунбек болбой эле карапайым жумушчу болду да калды. Анын бардык аракети озу иштеп жаткан турак уйдун курулушун тез аранын ичинде, моонотунон мурда буткоруп пайдаланууга беруудо болуп калды.
Бул учун кун тынымын, тун уйкусун коюп, жигердуулук менен иштеп жатты. Кыш кыноодо бул жигиттин шамдагайлыгына адам жетуучу эмес. Ал мындай артыкчылыкка кайын агасы Сады Казиевич менен иштеп жургондо жетишкен болучу.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Ал Жакандын келгенин коргон да, билген да жок. Колу колуна тийбей, жанында кынабы менен уйулуп турган кирпичтер козго илээшпей, бир калыпта тогулгон аралашма менен жиги билинбей тизилип жатты. Толкунбектин иштеп жаткан ишин айгинелеп жаткансып, аралашмага чогорулгон кирпичти балка менен тыкылдатып, бир калыпта урулган ун тынымсыз улана берет.
Жакан менен бирге келген ададар, бир топко кызыгуу менен карап туруп, оздорунчо суйлошо кетишти.
-Машинадай иштейт экен, -деди биринчиси.
-Алиги, сиз айткан кыргыз жигит ушулбу? -деди экинчиси.
-Ооба, ушул жигит. Мурун, бизге келгенге чейин СМУда башкы инженер болуп иштеген.....

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Булар эмне, дем алышсыз, тамак ичпей иштешеби? -деди тигилер Жаканга карап.
Толкунбектин кыш кынаган шамдагайлыгына тан калып жатып, дем алуу убактысын, Жакан да унутуп калыптыр. Ал эми курулушта иштеп жаткан жалпы жумушчулар, тушку дем алуу убагы болгонун билишсе да, Мансуровдун баш которбой иштеп жатканынан улам, басып кете алышпады. Ушул маалда Жакандын уну занк этти:
-Толоке, иш илгери болсун. Бугун силер дем алышсыз., эс албай иштейли дединерби. Баарын эле эки жанынарды карабай калыптырсынар.
-Эмне, тушку дем алыш болуп калдыбы? -деп сурады Жакындан, кыш кынап жаткан калыбын бузбай.
-Кичиненерден чонунарга чейин, баарынардын билегинерде бирден саат жургонсуйт. Алар эмне, иштебейби?
Же баарынар оюнчук саат тагынып алгансынарбы?
Толкунбек каткырып кулду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

---Ха-ха-ха! Баарыбыздын саатыбыз токтобой эле иштеп жатат, бирок ошону кароого убакытын жоктугун корбойсузбу!
---Саат он экиден отуп кетти. Эс алгыла эми. Ден соолукту да сакташ керек. Убагында туштонбосо болобу.
Толкунбек аралашманы тегиздеп, кыш кынап жаткан калагы менен балкасын кирпичтин устуно коюп, жумушчуларга кыйкыра суйлоду:
---Жолдоштор, дем алыш....
Жакан жанындагы жигиттер менен Толкунбекти тааныштыра баштады. Алардын бири партиянын Алма-Ата шааркомунун онор жай болумунун башчысы, экинчиси, эл депутаттарынын шаардык аткаруу комитетинин председателинин орунбасары, учунчусу, курулуш трестинин инженери, дагы бироо республикалык газетадан келген кабарчы болуп чыкты. Бардыгы Мансуров менен кол алышып учурашты.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Сиздер бул турак жайды пайдаланууга
кайсы убакта Бере аласыздар, жолдош Мансуров? – деди таанышкандан кийин
жигиттердин бири.

Толкунбек бул курулуш жонундо,
булардан мурда эле озу ой толгонуп, мумкун болушунча моонотунон мурда
пайдаланууга беруу учун бардык мумкунчулукторду пайдаланып, шашып иштеп жаткан
кези болучу. Анткени курулуштун сапаттуу Жана тез бутушу келечектеги, озунун
боготто турган жолунун ачкычы сыякттуу болуп сезилуучу. Бригадир бир демге
ойлонуп туруп ишенимдуу жооп берди:

-Келерки жылдын май айына карата,
бутуп пайдаланууга беребизби деген умутубуз бар. Мен азыр убактылуу мастердик
милдетти да кошумча аткарып жатам. Мастерибиз ден-соолугун чынап, дем алуудан
келгенден кийин бул жонундо прораб болуп, дагы озубузчо суйлошобуз го.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Керектуу
курулуш материалдары менен ойдогудай узгултуксуз жабдылып, анан дагы жумушчу
колдун жетиштуу болушунун озу да курулуштун тездешине оболго болоору баарыбызга
белгилуу иш эмеспи. Бул жагы бизде мыкты уюштурулган деп мактанып коюуга толук
негиз бар. Бардыгы оз-оз орду менен убагында жеткирилип жатат.

Тигил партиялык, советтик
органдардан келген окулдор Толкунбектин коркуно да, иштеген ишине да, оюбаган
токтоо мунозуно, анан чечкиндуу суйлогон орундуу создоруно ыраазы болушуп кош
айтышты…

Ары-бери караганча болбой жай
отуп, куз аяктап, анан кылычын алып кыш келди. Жаны жылга чейин уйдун дубалдары
которулуп, асты тактайланып, усту жабылып эчак буткон. Азыр бардык куч
курулуштун ички жумуштарына жумшалып жаткан кез. Терезелердин рамалары коюлуп,
айнектелип буткондуктон, борон-чапкындуу суук кундо бул жерде иштоо жумушчулар
учун ынгайлуу болду. Айрым даяр болгон кабаттарда батареялар биринин артынан
бири коюлуп жатты. Курулушчулар мунотту текке кетирбей шайдооттук менен иштей
беришти.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Ошентип, курулуш деп куну-туну дебей кужулдоп журушуп, кундун кандай узарып, кардын кандай эрип, жаз жарышынын кандай кирип келгенин биргаданын мучолору билбей да калышты. Бул объектиге экинчи смен болуп, дагы бир курулуш биргадасы кошулган кундон баштап, социалисттик мелдеш куч алды. Бирок биринчиликти колдон чыгарбай кармап келаткан дагы эле Мансуров болду. Курулуштун темпи ушунчалык тездик менен илгерилей берди.
Ушул кезде партиянын шаардык комитети тараынан Мансуровдун эмгеги жогору бааланып, озу салып жаткан беш кабат уйдун курулушу бутуп, пайдаланууга берилген кезде, ага каалаган подъездден, каалаган кабаттан, кезексиз квартира берилсин деген чечим, шаардык уй башкармасына берилген..... .

[Nyrjamal.Teshebaeva]

"Курулган иш куру калбайт" дегендей, курулушчулар убадасына турду. Биринчи майга карата баягы беш кабат уй бутуп, канча адамга жаркыраган жаны уйго ордер берилип, ачкычтар тапшырылды. Алардын арасында Толкунбектин озу да болучу. Бул жакка кочуп келгенден бери Зыйнаттын санаасы тынып, эми мындан ары турмушубуз да, жашообуз да кадыресе уй-булоонун катарында отоор деген ойдо болду да калды. Бирок сыртынан сыр билгизбегени менен Толкунбек уч баласы менен Жайнагулду эстегенде журогу от болуп куйуп, ичи кайрылат да турат. Ал баягы катка жазган убадасы боюнча ай сайын маянасынын кобун Жайнагулго жиберип турду. Толкунбектин айыкпаган экинчи дарты, баягыда уйго баргандагы атасынын катаал мамилеси болду. Катын-баласынан ажыраган шору аз келгенсип, атып салам деп мылтыгын октоп, уйунон ажалы жогунан олбой аман качып чыкканын эстегенде тим эле журогунон кан тамчылап, эмне кыларын билбей кайгып журду....





* * *

[Nyrjamal.Teshebaeva]

* * *

Кермекаш баягы Зыйнаттыкына барып
келгенден бери, ал жонундо жакшы соз айтпай калган. Баарынан да Толкунбекти
«Пол жууп жатыптыр» деген созу узун элдин учуна, кыска элдин кыйырына тараган.
Андан кийинки тапкан дагы бир айыны Зыйнаттын туубастыгы эле. Кермекаштын созу
боюнча Зыйнат Маскоого тороту боюнча барып, жолу болбой келгени болду. Анны
коргон догдур: «Убара болбо, торобойсун, жаман жолдо коп журуп, бузулуп
калыптырсын. Эми сага мединицанын алы жетпейт», - деп айткан имиш. «Калпты
чындай айтса, чын чычайып чыга качыптыр» дегендей, оозунан чыккан жалган
создорду козу менен коруп, кулагы менен уккан сыяктуу айтып журду.

Зыйнат жонундо кошунасынан
ушундай укмуштуу создорду угуп олтуруп: «Мейли, ылайым ошентип кын деген
баланын унуно зар болуп журуп отсун» - деп, ойлоду Жайнагул ичинен тынып.
Чындыгында келин Толкунбекти эстебейин, унутайын деп канчалык аракет кылганы
менен анны эстебей да коё албады, унута да албады. Анан Зыйнат экоо Казакстанга
барып, Алма-Атага ишке орношконун угуп, коздон далдаа болгонуна бир чети
суйунсо, бир чети куйунду. Баягы кетээр алдында почта ящигине таштап кеткен

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Толкунбектин катын окуп алып, эмне учундур аябай ыйлап, капа болгон. Ошондо
Сады аялынан бул кабарды угуп, карындашын какыс-кукус кылып минтип айткан:

-Куйоодон ажырашкан жалгыз эле
сен бекенсин, айланайын. Бир окунучтуусу энем айткандай, анын бир куноосун
кечире албаптырсын. Эми болору болду. Мындан ары элге-журтка шылдын болбой тын
бол. Уйун устундо, казанын астында, балдарын жанында. Кудагый менен куда сен
учун, Сенин балдарын учун куурап, жалгыз баласынан кечип олтурушат. Турмуш
деген ушундай ойку-кайкысы коп, татаал нерсе болот тура. Силерди ажырашып,
чабылып-чачылат деп ким ойлоптур. Эми Жакин, менин тилимди ал да,

[Nyrjamal.Teshebaeva]

уйунду Фурунзеге алмашып, илим-билимдин артынан туш. Менин агалык кенешим ушул. Али жашсын. Келечегин, корор кунун, сурор омурун алдыда. "УРГАЧЫНЫН ЧЫРАГЫ КЫРК" -деп коюшат
эмеспи.....
----Ой, кызык суйлойт абам, чырагым кырк болуп, келечегим алдыда болгондо, балдарымды таштап эрге тиймек белем. Илимдин артынан тушушум мумкун. А бирок....
Жайнагул башын чайкды.....
Агасы Сады Казиевичтин айткан создорунун жуйоосу бардай туйулду Жайнагулго. Ошондон кийин баягы Толеунбек уйуно тушуруп салган Зыйнаттын каты, анан дагы экоону театрдан коргону, биринин артынан бири эсине тушо берди:
"Бирок Толкунбектин тилеген тилеги мен учун Ала-Тоодой эмес беле, -деп ойлоду Жайнагул.
----Же эркектерде жалган суйуу, жалган тилектер боло береби?"

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Бирок куйоосунун куноосун куну-туну конулунон откоргону менен Толкунбекти унутуу Жайнагул учун кыйын болду. Аны эстегенде ичи туз куйгандай ачышып кете турган бир айыкпас дартка жолукту да калды. Озу эле арык чырай, ак соок, чилетир неме, ого бетер аарчыган чийдей болуп, арыктагандан арыктап, ону-тусунон кете баштады. Кечээ эле шаар-базар болуп, оюн-кулку, комуз куусуно толуп турган уй ичи азыр андай болбой ангырай ткшту.
Алма-Атага жумушка орношуп кеткенинен дагы, Толкунбектин Зыйнатты кочуруп кетиши, Жайнагулго согулган экинчи сокку болду. Корсо, оюнда мага болбосо да, балдары учун кайрылат деп кутуп, умутун узбой жургон кебетеси бардай. Эми Жайнагул чындап эле Толеунбектен тунулуп, умутун биротоло узо баштады. "БААРЫ БУТТУ",-деп ойлоду.
------...Кундор отуп жатты. Балдар болсо жаз алды менен дуркуроп оскон жоогазындан бетер биринен-бири бой талашкансып, чонойгондон- чоноюп, уламдан-улам козго коруно беришти.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Кундордун биринде мындай бир ойдо
жок жерден кутулбогон окуя болду. Дем алыш болучу. Жайнагул газета, журналдарды
окуп, уйундо жалгыз олтурган. Куну-туну менен кун ношорлоп жаап, Жаны эле
сергип, арты ачылайын деп турулуп келаткан. Жер-суунун баары суу, жолдор
баткак. Асан менен Усон залда ойноп жатышкан болучу.

Бир кезде тыштан ызы-чуу тушкон
эки-уч Адам уйго атып киришти. Эки Баланы экоо которуп алган. Асан менен Усонду
бироо баткакка оонатып алгансып, коздорунон бери ылай, усту-башы шомтуроп суу.
Ыйлоого шайлары келбей, солуктап опко кагышат. Энесин коруп, тигилердин колунан
суурулуп жерге тушушту. Балдарынын кебетелерин коруп, Жайнагулдун журогу атып
кетти.

-Э кокуй, азыр эле уйдо эмес
беленер. Кагылайы-ы-ын, бул эмне деген шумдуктуу корунуш болуп кетти. –
Муун-муунуна тийбей калтыраган аял озун балдарына атты.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Ой кокуй кун десе, балдарга сак
болбойсузбу. Азыр эле уйдо эмес беленер деп коёсуз да. – Башын чайкашты
тигилер. – Ушул эки баланын кесепетинен машина авария болду. Дагы ары жактан
адамдар чыга калбаганда олуп калышат болучу булар.

Полго олтура калып Асан менен
Усондун устундогу кийимдерин чечип, муун-муунуна тийбеген Жайнагул жансыз
жалдыраган калыбында тигилерге карап ун катты:

-Олуп калат болучу, дейсизби?

-Ооба, олуп калышат болучу. Мына
бул аркы кочодо эки жолдун ортосуна тушуп алышып, жетелешип кетип баратышыптыр.
Ангыча туура кочодон бир женил машине желдей сызып чыга калган имиш. Ар жактан
келаткан аял бакырып барып, балдарды баса жыгылыптыр. Корсо, шофёр ичип алган
немее тура. Аялдын чанырган ачуу унун угуп, капысынан катуу тормоз Берген экен,
буларга жарым метрче жетпей бурулуп барып, ары жагындагы килейген теректи
сузуптур. Машинанын эшиги ачылып ке-

[Nyrjamal.Teshebaeva]

тип, шофер ыргып кетиптир. Башы менен катуу тийген окшойт, абалы оор деп жатышат. Мына ушундай аяш. Эгерде жанагы аял болбогондо ки баланыздан бир дей кол жууп калмак экенсиз. Си жок немелерди ээн кое бербей сак болуш керек да.
Жайнагулдун журогу титиреп, муундары клчылдап турду. Балдарын олумдон алып клган аялдын ким экенин да сураган жок. Коркконунан аны суроо оюна да келбеди.
----Э Кудай, кайсы убакта тышка чыгып кеттинер эле?
Карап труп кара козум кашайып кала аздаган тура.
--Эне экоону алмак-салмак опкулоп жалынып жатты.
Балдарды алып келген жигиттерге эмне деп алкыш айтаарын да билбеди. Алар чыгып баратып Жайнагулго карашты: