[Nyrjamal.Teshebaeva]

"Дос катарында сыйлашып, жакын саналаш болуп журолу" деген сунушунузду мен жан-дилим менен кабыл алам.
-Кечирип коюнузчу, - деди Мусурепов ордунан туруп Зыйнаттын алдына чоголой калып калтыраган уну менен кош колун сунуп, -ырахмат сизге, -деп жиберди.
-Эмне болуп кетти.? Койунуз. Турунуз ойдо, - чочулап Зыйнат креслодон илгирбей туруп, жигитти колтуктан суйоду. -Эр жигиттин эрки кучтуу болот экен десем, ушунчалык алсыз беле, ыя катыгун.
Мусурепов шылкыйып кайра ордуна олтуруп, Зыйнаттын колун кармап::
-Туура айтасыз, кандай улуу, кандай акылман, кандай баатыр болсо да эркектер суйуу жаатына келгенде аялдардын алдында алсыз экендиги алмустактан бери белгилуу экендигин сиз менден жакшы билесиз. Сиздин алдынызда турган Мусурепов да ошол бечера эркектердин бири деп билип койсонуз экен.
-Сиз менин аягыма жыгылып кечирим сурагандай аша чапкан деле эч нерсе жок. Бирок сизге окшогон акылдуу десе акылдуу, ички дуйносу кен, жан дуйносу таза, жумуру журтка адалдык менен адилеттиктен башканы кылбаган чыгармачыл улкон адамдын минтип ак никелуу эри бар аялдын алдында, анын суйуусун сурап ашык болгон эркекти биринчи корушум.
-Чындыкты айтам деп сизден жеме укмак болдум. Бул жонундо бекер эле мени куноолоп, бекер эле таарынып жатасыз. Сиз менин озумду эмес, журогумду куноолоп, журогумду соттонуз.
Зыйнат кулду.
-Болуптур, "соз тапкан колко бербейт" деген ушул.
-Мейли, кандай десениз ошондой дениз. "Эрлуу аялды жактырып, эрлуу аялга ашык болууга эч бир адамдын акысы жок" деген мыйзам эч жерде, эч бир элде жок го дейм, ыя Зыйнатжан. Менин ашыктык жонундо жазган коп эле чыгармаларым бар.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Бирок озум жазгандай кучтуу махабат оз башыма эртедир-кечтир келет экен деп ойлогон эмесмин. Корсо, суйуунун да келээр мезгили, суйуунун да суйуусу, суйуунун да журокту суктандыруучу адамы болот окшобойбу. Таарынсаныз таарынып, куноолосонуз куноолой бериниз, бары бир сиз менин биринчи суйуум, биринчи махабатымсыз. Тыптынч, эч нерседен бейкапар жашап жургон кезимде, ойдо жок жерден журогумо чок салып, уктап жаткан сезимимди ойготтунуз. Чынымды айтсам мен буга чейин эч кимди сизчелик суйуп королегимди эми гана тушундум.
-Кызык. А аялынызчы? Сиздер эркектер ушундай он корду, жузтайды адам экенсиздер да. "Олгон арыстандан тируу чычкан артык" турбайбы, ыя Шерхан Мусурепович!
-Козу откон адам жонундо кылапат айтуу куноо экенин жакшы билем. Бирок менин журогумо маркум аялым жакшы тушунчу. Анын адамгерчилигине башымды ийип, сыйына сыймыктанып, кадыресе жашап журуп убакыттын кандай откондугун, кандай бала-чакалуу болуп очор-бачар болуп кеткенибизди озум да билбей калдым.
-Адамдын адамгерчилигине кул болуп, баш ийип беруунун озу суйууго жатпайбы, ыя Шерхан Мусурепович, -деди Зыйнат, Толкунбектин озу менен бирге жашаган жылдарын эстеп.
-Жок, Зыйнатжан, ал суйуу эмес. Мен озумду суйуудон жайдак кылып, жон гана адамгерчилик менен балдар деп кун коруп, эптеп-септеп жан багып жургон адам катары сезем.
-Жашоонун озу да бакыт эмеспи, Шерхан Мусурепович. Ошончодон мени суйуп калганыныз окунучтуу болуп калды. Балким, менин кетишим менен конулсуздук боксоруп, ордуна келе тушоор.
-Эмнеси болсо да мени олтурдунуз.
-Коюнузчу, ошондой да соз болмок беле.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Бурсугуну учам дединизби?
-Буюрса.
-Делиде Суриков сыяктуу класик художниктердин коргозмо музейи барбы?
-Бар эмей. Рерихти дуйнодо билбеген ким бар. Бул олкодо таланты менен таанылган, таланты менен озуно олбос-очпос мунара тургузуп кеткен адамдар коп. Азыр ал олкодо Святослав Рерихтин жолун жолдоп, ата мурасын туу тутуп, чыгармачылык ишин жигердуу улантып жаткан Николай Рерих, азыркы биз барып катышуучу буткулдуйнолук бул коргозмонун негизги уюуштуруучу контролдорунун бири.
-Рерих негизи орус болушу керек?
-Ооба, туура айтасыз , орус. Бул таланттуу адам 21кылымдын башында Гималай, Тибет тоолоруна арбалып Индиянын жаратылышынын ажайып кооздугуна сугу тушуп келип, ошол бойдон кеткиси келбей мекендеп калган. Азыр Рерихтин Константин, Николай деген эки уулу жашайт. Николай индус кызга уйлонуп, оз мекени катарында Индия жеринде узурлуу эмгектенип жаткан кези. Дегеле Индостан жери биз даназалап, мактап жургон Шветцариядан да жаратылышы озгочо кооз болуш керек деп ойлоймун. Анткени биздин олкобуздун жердешибиз Семен Афанасьевич чыгармачылык комондировкага барып "Индия сериялары" деген чыгармаларды жаратып, ал эмгеги учун Жабархалал Неру атындагы мамилекеттик жогорку сыйлыктын лауреаты болгон эмеспи.
-Ооба, ооба, баса билем Семен Афанасьевичти. Кыргызстанда вобше таланттар коп. Мен билгенден Айтиев, Садыков, Жумабаев, Чокморов сыяктуу залкар таланттардан башка художниктерди коп билет экемин.
-Кийинки мени менен тен катар чыккан чыгармачыл адамдар коп, Шерхан Мусурепович. Жалгыз эле Кыргыз Республикасы эмес, чет олколорго чейин белгилуу болгон Сагындыков, Шаршенбаев, Мусаев,Акунов, Мамбетайипова сыяктуу жана башка улан-кыздар осуп чыкпадыбы.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Мен озум жазуучу болгонум менен сурот искусствосуна анчалык тушуно бербейм. Мисалы, пейзаж менен жанырдык картиналардын кандай айырмасы бар?
-Сизге кандай деп тушундурсом? Мисалы, тематикалык картиналар жанырдык чыгарма болуп эсептелинет. Жалпы жолунан корком сурот искусствосу деп аталганы менен ал живопись, графика, скульптура, прикладное, монументальное, полиграфическое болуп болунуп кетет. Анан алардын да ар биринин оз ичине камтыган озгочолуктору бар.
-Кечиресиз, Зыйнат Эсеновна, сиз ушул жогоруда озунуз айткан жанрлар боюнча толук кандуу чыгарма иштей аласыз да , ээ?
-Албетте, иштей алам. Склуптурадан башкасынын баары колдон келуучу, менин жей турган жемишим да.
-Даа, "Эл ичи онор кенчи" -деп бекер айтылбайт тура. Ар элдин, ар улуттун сыймыгы болгон озунузго окшогон таланттары болот тура.
Зыйнат саатын карады.
-Оо, тун ортосу болуп калган тура. Эс алалы, Шерхан.
-Мейли, эс алалы десениз, эс алалы. Жакшы олтурдук. Жакшы созунуз бар экен. Ырахмат сизге. Шерхан ордунан аста туруп Зыйнаттын ай далысын жаба, толорсугун коздой тогулуп, бош орулгон тундой узуун чачын сылай берип, самайына тумшугун тийгизип, аяр жыттап койду.
Эсенова куло суйлоп оюн- чындан минтти.
-"Тартып опкон жел опкон, сурап ичкен суу ичкен" деген макалды уктунуз беле?
-Билем , уккамын. Бирок мен опкон жокмун да. "Жаман коргондун баркы казанбактай" деген ушул. Кой, сиздин ачуунузга тийбей ушунчамда сыйым менен кетип калайын. Жакшы жатып жай турунуз, -чыгып баратып эшик алдына жетип, кылчая карап сурады::

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Машинада келаткан курдаштарынын да тынчы кетип, эмне кылып, кандай жардам беришерин билбей шашып калышты.. Аэропортко бараткан жолдо, машинаны эки -уч жолу токтотуп, зил кусуп, эсин жоготуп барып кайра онолду. "Буйругу жок ашка мурун канайт" дегендей, Зыйнат Делиге учпай Москванын бир ооруканасында сокур ичеги менен жатып калды. Операция оор отту. Анткени сокур ичегиси жарылып кетип, ажалдан ак халатчандардын жардамы менен аман калды...
Зыйнат ооруканадан чыгаар куну Москвадагы Казакстандын посолствосунда иштеген жердештери келип, оздорунун мейманканасына чыгарып кетишти. Ал жерде казак жергесинен келген меймандарга мейманкана толтура болучу. Зыйнатты билгендерден билбегендер угуп, оздорунун бир тууган, эн жакын адамын коргондон бетер, журоктору жарылып, урматтоо менен тосуп алышты. Жердештеринин ортосунда уч-торт кун тыныккандан сон, эч кимге звандабай да, эч кимге телеграмма бербей эле, Алматыга учуп кетти. Эмнеси болсо да бара корормун деп ойлоду. Деги Зыйнат жеринен болоор-болбос кайгы-капага чокпогон, атак-данкка менсинип бой которуп кооп кетпеген которумдуу, жупуну жургон кайраттуу аял болучу.
Анын бир женилгени баласынан айрылганы болучу. Кээ бир адамдар канчалык копту коруп, коп жашаса да бала кыял, ишенчээк муноздуу болот эмеспи. Зыйнатта да ошондой бала кыял, ишенчээк муноз кучтуу болучу. Ошол ишенчээктигинен Тушуно Кудайдай ишенип, Толкунбекти баякы мурункусундай эле уйундо жашап, уйундо озун кутуп жургондой ойлоп келди.
Аэропорттон таксиге олтуруп келаткан жолдо озунон озу санаага батып келатып уйуно кандай жеткенин да билбей калды. "Басып келген балдыз жок, келип кеткен жене жок" дегендей, алыстан арып-ачып, ооруп-сыркап, чарчап-чалыгып келгенде::
"Аман - эсен келдинби?" - деп алдынан тосуп чыккан адамдын жоктугунан жалгызсырап, айлана козуно сууз да, конулсуз корунду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Экинчи кабатка чейин чемоданын которушуп келген шофер, комсуна суйлоп минтти::
-Уйунуздо эч ким жок го сизди куткон?
-Кабар берген эмесмин. Ырахмат сизге.
-Жугунузду киргизишип берейин.
-Жок, мен озум эле, - деди Зыйнат, эшик алдына озу кеткенден бери шыпыргы тийбегенин коруп, конулу боксоруп. Шофер чыгып кетти. Зыйнат калтыраган колдору менен сумкасынын ичин иретсиз аралаштырып уйунун ачкычын таппай жатты.Ошол мезгилде тепкичтен которулуп чыгып келаткан кошунасын коруп, сумкасын антарып жаткан калыбында токтоп калды.
-Мен дагы ким десем, Зыйнат сен белен? - деди аял.
-Ооба, менмин апа, келиниз. -Коншусун коруп, эреркеп ыйлагысы келип, коздоруно жаш айлана тушту.
-Зыйнат апам келди деп балдар айтканынан чуркадым ачкычты алып. -Зыйнаттын бетинен опту. -Кандай, аман келдинби, чырагым.
-Ырахмат, келдим апа. Аа, ачкыч сизде беле?
-Ооба, мага таштап кеткен.
-Менин озумдо да ачкыч бар эле. Сумкамда десем жок, башка жакка салган окшоймун.
Коншусу эшикти ачып, Зыйнаттын чемоданын которуп, болмого кошо кирди.
-Онун жок экен, балам. Ооруп жургон жоксунбу? Сени Толкунбек бир, бир жарым айда келет деди эле. Ишин эрте буткон го.
-Ишим буткон жок, апа. Индияга учаар алдында ооруп калдым. Ал жактын тузу буйрубабтыр мага. Операция болуп, ооруканадан чыкканыма бир жума эле болду. Бир аз тыныкандан кийин кете бердим кайра.
-Баса, мен дагы, онунду коруп дароо ойлодум, ооруп жургонбу деп. "Ооруп турдум, ойноп турдум" дегендей.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Кудай берет деген ошол, аман-эсен сакайып келиптирсин.
Кырсыгын ошону менен чыгып кеткиси бардыр.
-Ырахмат Салия апа, айтканыныз келсин. Озунуздор кандай турасыздар?
-Турабыз, балам, жакшы элебиз.
Зыйнат сумкасынан акча алып аялга сунду.
-Алдыдагы магазин ачык болсо сут, ак май, нан алып келип бересизби? Уйдо эч нерсе жок болсо керек.
-И, алып келип бербей анан. Алып келем, чырагым.
-Бир пияла чай ичип алып, эс алайын. Башым ооруп турат.
-Чайды биздикинде эле ичип, биздикинде эле эс албайсынбы?
-Жок, апа, ырахмат. Уйдо эле эс алайын. "Ит, ит аягын жалмамайынча алымсынбайт" дегендей, уйумду сагындым, апа.
Аял Зыйнатка Толкунбек жонундо оозу батып айталбай турду. Анткени Зыйнат менен Толкунбектин тымызын эч кимге айтпай ажырашканын эч кимиси билуучу эмес.
Аял чыгып кетти.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

А Зыйнат болсо баякы кирген жеринде, тикесинен тик турган калыбында томсоруп, коздоруно жаш айланып, окуруп ыйлагысы келип турду. Баякы Маскоодо жургондо коргон тушунон кубат алып, Толкунбек озун кутуп уйдо жургондой болгон ишеними иш жузуно ашпай калганына ичи эншерилип, тамагы буулуп турду. Анын козуно уй ичи бутундой корксуз да, кунарсыз да болуп корунду. Баякы коргон адамдын коз жоосун алып, сулуулукка сулуулук кошуп жаркырап туруучу серванттагы баа жеткис кымбат баалуу рюмкалар, вазалар, мадонналар, илинип турган оз колунан чыккан ажайып картиналар, туш кийиздер, полдо тошолуп жаткан кооздугу бул чолкомдо жок жибек килемдер Зыйнаттын козуно эч нерсеге татыбаган керексиз бир нерсе сыяктуу болуп турду.
"Бул байда-батасы жок бактысыз килем-кече эмеректерди эмне учун, ким учун жыйнадым экемин" -деп ойлоп эки жагын ызалуу карайт.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Ушундай корунуштон кийин эсине озунун бир тууган жээни тушуп кетти. Ал ат жалын тартып мингенден баштап айда алтын, кундо кумуш тапкан табышкерлиги менен эл оозуна кирген жигит болучу. Даражасы даркан, жооптуу кызматтардан жолдуу жигитин уйуно кирген киши чыкысы келчу эмес. Бир короодо мандай-тескей салынган эки уйдон тышкары, ашкана, кладовка дегендери эле озунчо адам козун тайгылткан хан сарайга окшоп тууруучу.
Ажал менен кырсык айтып келбейт тура. Ошол кундо майрам, кундо той болуп туруучу уйду кырсык басты. Кутулбогон жерден уй ээси таптаза туруп, мээсине кан таамып, козду ачып жумганча каза болуп калса болобу. Зыйнат ошолорду ойлоп делдейип тура берди.
"Мал ээси менен, баш мээси менен" дегендей, ээси менен кошо бул уйдун бардык ырыс-кешигин кошо коомп салгансып баякы уйунун коркуно корк кошуп, берекесине береке кошуп лапшып туруучу байлыктар барк-баасы жок эле, кунарсыз бир нерсе сыяктуу болду да калды. Зыйнат айлына барып, ошол жээниникине кирип калганда конулу чогуп, ыйлап чыгуучу. Ошон учун кийинки кундордо "коруп куйгончо, корбой куйойун" дегенсип кайрылбай кетип калуучу болгон. Ал азыр жээнинин уйндо болгон конулсуздукту да, корксуздукту да оз уйунон коруп, оз уйунон конулу карангылап, журогу тымызын ыйлап турду.
Зыйнат катырып койгон кеп кишиден бетер залга кирбей эшик алдында Толкунбекти ойлоп, коз алдына дуйум тамак-ашка, жер-жемиш, момо-чомого толгон стол усту тартылды. Толкунбек аялын жалдырай карады. "Алтыным сенин жогун жаман экен, Жалгыздык жанымдан отту. Он кун жок болсон он жылга татып кетти. Ырыскка шерик, бактылуу аялсын. Карачы сенин келишин менен уйго береке кирип, минтип дасторкон усту жайнап, айлана жарык боло тушту". Куйосунун созуно журогу толуп "Чын эле менин жогум жоктолот бекен ыя, Толкунбек? Мен сени эстебейт го дечу элем. Мен да сени сагындым" - деп эзиле суйлошуп, конулу кокко учкан мезгилдерди коз алдынан откоруп, озун жоготуп турган Зыйнат Салия апанын дабышынан селт этти.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Ойбай, чырагым, сен баякы бойдон ушул жерде турган сын го?
-Жанында турган чон кара сумканы ары жылдырды. Эчен-эчен Толкунбек жонундо сурайын деп дагы эле сурай албады. Анын бул жерден кандай кеткенин айтайын деп, аны да айталбады. Салиянын коз карашынан, анын Толкунбек жонундо бир нерсе айтайын деп айталбай кыйналып турганын Зыйнат тушунду.
-"Бул киши Толкунбек экообузду билсе да билмексен, укса да укмаксан болуп олтурат. Деги уйдун ачкычын эмне деп таштады болду экен" деген ойдо, минтип сурады::
-Толкунбек качан кетти ыя, апа?
-Сен кеткенден кийин бир жума жашап туруп, анан кетти. Айтор, бул уйго экинчи келбоочудой, биз менен кайра корушпоочудой болуп коштошту ал бала.
-Эмне учун кетип жатканын айткан жокпу?
-Ойбай, карагым, силерди ушундай болот деп ким ойлоптур. Кетип жатып, "Зыйнатка коз сала жургуло" десе оозум ачылып калыптыр. Сен озун Толкунбек менен жашоону калаган эмесин го, анын айтымында.
-Ооба, ошондой болуп калды, апа.
-Бекер кылыптырсын, карагым. Сени жакшы корот экен. Кыскасы, ыйлап кетти ал бала.
-Ыйлап кетти?
-Ооба, ыйлап кетти.....
Ачык сырын чечилип Толкунбек айтпаса да, Зыйнат айтпаса да, Салия булар жонундо элден уккан имиш-имиш ушак-айынды тымызын ичинен ойлоп олтурду. Адам бузулса алеки саатта деген ушул. Уул десе уул, кыз десе кыз тороп берип олтурган Айдай болгон аялын таштап, бул бечаранын атак-данкына азгырылган жигит экен го Толкунбек. "Жакшы адам бир жеринен кем болот" деген ушул. Он десе ону, келбет десе келбети, онор десе онору, акыл десе акылы топ келгени менен туубастыгы бактысын басып тургандыгы окунучтуу экен.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Эми минтип зангыраган уч болмо тамда жалгыз калат деген айтканга оной болгону менен жашоого оор да, - деп ойлоп дымып олтурган аял, тынымдан кийин Зыйнатка минтти::
-Баары бир кеткени менен сени кыйбайт экен куйоон. Жакшы корот тура. Машинага олтуруп жатып каргылдана суйлоп, баласын таштап кетип жаткан энеден бетер "Кыргыз менен казака эле эмес, тогороктун торт бурчуна белгилуу болгон бир таланттуу кыргыз кызы аранарда жалгыз калып жатат. Бул тагдыр деген татаал нерсе тура, апа. "Колдо бар алтындын баркы жок" дегендей, ошол кол тийбес алтындын башын аттап кетип баратам. "Зыйнатты силерге, силерди Кудайга тапшырдым" . "Каралашып, коз сала жургуло" -деди коз жашын кылгыртып, машинанын эшигин тарс жаап жоноп кетти куйоон.
Зыйнат коншусунун созун дем тартпай угуп олтуруп минтип ойлоду. "Канткен менен мени кыйган эмес экен. Бала деген балакет эрди-катындын данакери тура. Бир эле балам болгондо эмне. -Озогу орттоно ушкуруп алды. Ичтейин ачып Салия менен да ончулуктуу суйлошподу, соз жаныртып эч нерсе да сурабады. Тек гана мууну бошоп, озунон озу ыйлагысы келип, опкосу кооп, коншусунун чыгып кетишин каалап, кыртышы эч нерсе суйбой, озунчо жалгыз калууну каалап турду.
Зыйнаттын соз суйлобой, уйкусу келгенсип ургулоп олтурганын коруп, Салия ордунан турду.
-Мен кетейин. "Жол азабы, кор азабы" дегендей, булут минип, муз буркуп, асман менен аркырап "айрыпулан" минип учсан да, жол деген жол. Анын устуно "апараз" болгон турбайсынбы. Эмнеси болсо да Кудай сактаптыр. Жатып эс ал эми, эч нерсе ойлобо, чырагым. Анан кечки тамакты биздикинен ич....
Баякы "Россия" мейманканасында коргон тушунон кийин озун озу соротуп, озун озу алдап, Толкунбек жонундо ойлогон ою ордунан чыкпай калгандыктанбы, же болбосом жанга баткан дулой тынчтыктанбы, айтоор, уйкуга мас болуп турган Зыйнаттын башы жаздыка тийери менен бироо уйкусун урдап кеткенсип козу ачылды да кетти.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Ал ошол бойдон чырым этип кирпик какпай, тунду уйкусуз откорду. Эстебейин десе да болбой ойлогон оюнун баары Толкунбектин айланасынан алыстай албай койду. Бир кезде ордунан туруп оз одеялын Толкунбектин одеялы менен алмаштырып жамынды да, жакасын оодо тартып мурдуна алып барып жыттаган бойдон буулугуп ыйлап жиберди. Зыйнат жалгыз эле сурот искусствосун суйуп ардактабастан поэзияга да шыктуулук жайы бар болуучу. Ал букулдап коодондогу кок тутунду бир аз чыгарып женилдеп алып, мейманканада жатканда жазган ыр саптарын эстей баштады. Кандай эле? Аа, эстедим деди эки колун тобосуно алып, шыпты тиктей берип кынкылдап::

ТУН ЗАРЫГАМ, КАЙГЫ ЧОГОМ,
ТАН АЛДЫНДА ЧЫРЫМ ЭТЕМ,
МЕНИ МУНГА САЛГАН ЖАРЫМ,
КАНТИП УКТАП ЖАТТЫ ЭКЕН,
АК ЖАЗДЫККА БАШЫН КОЮП,
ЖЕ УЙКУГА МАС БЕКЕН,?
АЛ ОЙГОНОБУ,
МЕНИ ОЙЛОНОБУ?

Зыйнаттын коз жашы жаагы ылдый агып, жаздыгына тып-тып таамп жатканын ал озу да билбей калды. Анын оюна Толкунбектин Жайнагулго болгон кусалыгы таркабай, куну-туну менен биринен бири болуно албай эзилишип жаткандай болгон элес, коз алдына тартыла берип жатты. Ушундай ойду ойлоп, ушундай элестерди элестеткен сайын ичи оттой жанат. Зыйнат Толкунбек менен экинчи жолу бирге жашагыс болуп, биротоло кетип жатканда да мынчалык кара кийип, кан жутарын ойлобогон жаш журок, эми минтип жандуйносу жабыркап, коргон куну , сургон омуру бир тутам болуп, бардыгы конулсуз да, корксуз болдуда калды.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Эртеси Зыйнаттын дабышы чыкпаганынан, уктап жатабы, же эртелеп бир жакка чыгып кеттиби деген ойдо, Салия апа телефон чалса Зыйнат уйундо экен.
-Кутмандуу танын менен, чырагым. Уйдосунбу? Саат он эки болуп калды. Копко уктадын го!
-Ооруп калыптырмын, апа.! Буткон боюм оор тартып, ден-соолугум соо эмес деги.
-Акырын туруп кел, балам, суттогон чайды сагынган чыгар деп колдон каймак, сут, навайдан ысык нан алып келдим.
-Макул апа, азыр барам.
Зыйнат киргенде Салия тиктей берип сурады.
-Капырай онун кантет, жыргап эс алган турун жок го, балам. "Апараз" болгон жерин оорубайбы деги?
-Кескен жерим жакшы эле. Жол жургондуку болсо керек, эмне учундур озумдон озум чарчап, буткон боюм талыкшып кыйналып чыктым.
-Ооба, кебетенден корунуп турат.
Копту коргон кыракы аял конулундо Зыйнаттын санаадан сабыркап, куйоосун эстеп уктабай чыкканын билип, жаны кейип турду. Чай устундо аркы-беркини суйлошуп олтурушуп, Зыйнат минтти::
-Жедеп Толкунбекке конуп калыптырмын. Жалгыздык кыйын экен.
-Кой антип сабыркабай кайраттуу бол. Сендей кыздар куйоого чыкпай ойноп-кулуп дан салып журушпойбу.
Зыйнат Салия апанын созуно кулуп минтти::
-Ой, апаке, мени жаш деп турасызбы, жарыктык. "Кыпкка чыкса да кыз дейби" дегендей отуз жаш оюнчук эмес да. Уй-булоо кутуп, келечек жашоонун туболуктуу фундаментин туптой турган мезгил ушул курак да. Менин курбу-курдаштарымдын копчулугу ат чабым алыс узап кетишти. "Кара кыздын агынан эмес, багынан" деген ошол тура.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Антип айтпа. Сенден доолоттуу, сенден даражалуу, бактылуу ким бар экен. Али келечегин алдыда. "Ургачынын чырагы кырк" дегендей, омурдун узаак жолунда коргонундон коро элегин коп. Эми бул жерде эле болосунбу?
-Ошко барып келем го. Ал жерде таяке-таженем бар. Карыган байкуштардын ал-абалын билип учурашып, бир аз туруп келем. Ата ордуна ата, эне ордуна эне болгон кишилер.
-Колунда балдары барбы?
-Жок, апа,. Менин тынчым ошонучун кетип жатпайбы. Тажене коп эле торогон экен. "Баланын тууларына суйунбой, турарына суйун" дегендей, токтобосо ушул экен да.
-Ой, бечералар ай! Энкейип калган кезде жалгыздык кыйын да.
-Эрдин кесе тиштеп башын чайкады.
Салия апанын кандай аял экенин мурда анчалык баамдап билбеген Зыйнат, бул жонокой казак аялдын журогуно да, пейлине да эми тушунуп, эми билип турган кези. "Адам оз жамандыгын олгончо билбейт, киши жамандыгын кирип чыкканча билет" деген ушул экен да деп ойлоп олтурду Зыйнат.....

* * * * *

Бул туну Салия менен тээ тундун бир окумуна чейин суйлошуп олтуруп жатты. Жаздыкка башы тийери менен баякы санаанын артынан санаа, ойдун артынан ойлор агып, тошогунун тынчы кетип, уйкусу качат. "Ойлобой суйлогон онтобой ооруга жолугат" дегендей, Толкунбек менен келечек тагдырым кандай болоорун ойлобой, тобокел менен жашаган экенмин. Жалгыз Толкунбек деп жашап, Толкунбек деп иштеп, Толкунбек деп алыс-жакынга карабай, эч кимге назар салбай журуп, жанга куйоор жакыным жок, жалгыз калаар чекке жетип калган турбаймынбы деген ой санасында сапырылат. -Кызык, ал менен ысыгыма куйуп, суугума тонуп, туболук жар болот деп ишенип жашадым бекемин?

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Жок, жок, антип деле ойлогон жокмун го. Озуно озу суроо берип, Толкунбек менен кандай ишенимде жашаганын билбей турду. "Мойнунан байлаган ит ууга жарабайт" дегендей, ал мени менен аргасыз жашаган экен. Болбосо, менин катымды алары менен капастан бошогон туйгунга окшоп мынчалык шашпайт эле го. Бирок Толкунбек журогумдо, Жайнагул деп жашаганы менен мени да кыйган жок. Ал менин озуно болгон махабатымды сыйладыбы же, атам Эсен менен апам Аккыздын арбагын ойлодубу, билбейм. Зыйнат кайра баштан баягы "Россия" мейманканасында коргон тушун эстеп кетти. Атам, тууруна кондуруп ал деп колума туйгун кондурду эле. Бул кандай керемет туш болуп кетти. Балким, Жайнагул Толкунбекти кабыл албай, кайра келеби!? Кокустан тушум туш келип калса, аны кайра кабыл алаар-албасын ойлоп, оз журогун озу текшерип коруп, анын конулун калтырып кокурокко туртуп, текебердик кылууга алсыз экенин мойнуна алып, Толкунбек азыр эле кайра кирип келуучудой болгон шоокум кыялын кытыгылап, озунон озу делооруп турду. Ушул маалда эшиктин звоногу ойдо жок жерден шынгырап, Зыйнаттын таттуу кыялын бузуп жиберди.. Тундун бир окумунда кантип ойдо жок жерден киши келет деп ойлобогон келиндин оюна чындап эле Толкунбек келип калгандай болуп калтырап кетти. Ордунан туруп светти куйгузом деп баратып, столго чалынып мудурулуп кетти. Алактаган Зыйнат жарыкты куйгузуп, эчтеке ойлобой туруп эле дароо эшикти ачып жиберди. Коридордун суттой жарыгынан коздору уяла тушту. Анын укканы да, коргону да лифтиге жугуруп кирип кеткен кандайдыр бир аялдын карааны болду. Ошол замат козго илешпей ылдый шуу коюп тушуп кеткен лифт жакты анкая тиктеп туруп, каалаганы жабайын деп баратып, эшиктин тубундо оролгон бир нерсе жатканын коруп, журогу болк деп кетенчиктей тушту. Корконунанбы же чочуганынанбы, кыйкырып жибере жаздап барып, оз оозун озу алаканы менен баса калды. Коруп эле бала экенин дароо билди.

[jasgul]

nice.love ватсаптан жоноткондуктон, айрым окулбай калган жерлери учун адашып кетсем кечирим сурайм жана теманын авторлору мени кутуп окуган окурмандар учун жазып жатканымы тушунуу менен туура кабыл алат деп ойлойм.Анда уландысы;

Зыйнаттын коз алдына тартылганы, баякы оз баласынын оз колу менен ороп, аны Толкунбек атасынын эшигинин алдына алып барып таштаганы болду.
ушуну эстегенде дени оло тушту. Бирок эмне учундур дит багып колуна алып кароого да, ал эмес энкейип кол учун тийгизууго даабай турду. ошол замат эки жагын карабай экинчи кабатка басып тушконун же учуп тушконун билбей калды. анын бир билгени кошунасынын звоногун басканы болду. бирок аны канчага, кандай басып турганын ойлогон да жок.
- Ой бул ким, жети тундо адамдын тынчын алган? - деди ичкериден чочулаган, уройу учкан уй ээси,-Болду, звонокту басканды токтот, чырылдата бербей.
зыйнат ошондо эсине келди.
-Ата, бул мен Зыйнатмын, Салия апа керек эле-деди.
-Зыйнат дейсинби, эмне болуп кетти? Тынчылыкпы карагым?
Эшикти ачты-Уйго кир.
Зыйнат ыйлап жиберди, калтыраган боюн токтото албай:
-Апа журунузчу, биздин эшиктин алдында, кимдир бироо бала алып келип таштап, озу качып кетти.
Бала дейсинби:
-Ооба, бала.
-Уул бекен, кыз бекен?
-Билбейм, караган жокмун. Ыя апа, таштаган аялды кантип, кайдан табабыз? Эшикке чыгып карап корбойбузбу?
-Эмне кыласын аны?
-Баласын озуно бериш керек. алсын, кийин окунуп калат го байкуш. тушундуруп айтсак жакшы болот эле. сиз кийинип чыкканча мен озум эле тышка чыгып эки жакты карайынчы - бурулуп чыгып бараткан Зыйнатты Салия чапчып токтотту.
-сен озун кызык келин экенсин, он ай которуп, омурткасы сыздап тапкан баласынан кутула жадап, бироонун эшигинин алдына таштай качкан шуркуя, артымдан кимиси чыгаар экен деп сени кутуп турат деп турасынбы. эсинди жыйнап, акылына кел. "Берейин деген кулуна, белек кылат жолуна " деген ушул. Тилимди алсан багып ал озун. эгерде баланын кереги жоу десен кардарлар толупжатат. азыр эле звандап ата-эне болуучу адамды таап, суйунчусун алып койнуна салып берем - Ушул саамда оз арманы озундо болгон Зыйнаттын эртенкиси эсине тушуп, коз жашын колдоп ыйлап турган болчу. Муну коргон Салия келинди тиктей берип минтти
:-Э чырагым, сен эмне ыйлап жатасын?

Билдирүүнү түзөткөн: jasgul: 08 Декабрь 2015 - 21:07

[jasgul]

-баланы тилеген сураганга бербейт экен го Алла, ошон учун ыйлап жатам.
-бул да болсо тагдыр. менин тилими алсан багып ал.Кантип багам деп корксон мен озум жардам берем.
-макул апа, мурда баланы королучу.
Экоо ушинтип чала-чарпыт суйлошуп. учунчу кабатка чуркап чыгышты. Оролуп жаткан баланын жанына келип токтошту. Салия Зыйнатка карап минтти:
-Бул да болсо кудайдын бергени балам, кана кут кыл деп биринчи озун алчы. - Муун жуну бошоп, журогу кабынан чыга каччудай турсул согуп, буткон бою озунон озу ымыр-чымыр болуп, толкундап турган Зыйнат: "Э кудай, он иш жолуна башта, акжолтой, ак жуздуу, ыйман-ырыстуу бала боло кор"-деп баланы жерден которуп алып жатып оксоп жиберди.
-Капырай, чырагым, сенин ушунчалык жашык, ыйлак экендигини ойлобопмун. Кубанычтын кубанычтай болгону жакшы. Суйунот экен. кулот экен десем ыйлайсын да, -деди Салия.
Аялдын созун угупминтип ойлоду Зыйнат"Менин эмнеге ыйлап, эмнени эстеп шорлоп турганымы сиз кайдан билмек элениз. Бир кезде мен да карымдан чыккан каралдымды кара козум кашайып, ак кар. кок муз баскан калдайган карангы тундо эшик алдына таштап, омур бою озогумдо орт куйуп, кара кийип кан жутуп, сыздап калганымы кайдан билмек элениз". - Оз баласын эстеп озун жоготуп, тигил ороодогу баланы сыга кучактап, дел болуп турган келиндин колундагы баланы алууга Салия кол сунду.
-кана мага берчи карагым, ороосун ачып, уулбу, кызбы королу да.
-Ооба, королу апа.
Салия дароо диванга жаткырып, ороосун ачып жиберди.
- Ой шумдук, торолоюн деп калган кыз экен. Бешик боон бек болсун балам, Тундой кара чачы мандайына тушкон балжуурандай кыздуу болдун, карагым.
Ороонун ичинен бир барча кат чыкты. Салия Зыйнатка сунду.
-Окучу, эмне деп жазды экен.

[arimle90]

эмнеге эле ушу чыгарма ачпай калат. Атайын ушундай кылып койгонсунарбы?

[mega777]

arimle90 (10 Декабрь 2015 - 00:25) жазган:

эмнеге эле ушу чыгарма ачпай калат. Атайын ушундай кылып койгонсунарбы?

Саламатсызбы, техникалык каталар кетип калышы мүмкүн.Бул тууралуу тиешелүү жакка кабарлап койобуз.

[admin_superstan]

arimle90 (10 Декабрь 2015 - 00:25) жазган:

эмнеге эле ушу чыгарма ачпай калат. Атайын ушундай кылып койгонсунарбы?

Саламатсызбы!
Атайын кылынган эмес. Кайсы өлкөдөн киресиз? Кайсы браузер менен?