[CEO]

Мен жакында олкодогу окурмандары коп уналгынын сайтынан Тажикстанга байланыштуу бир макалада алардын бир мыйзамына козум тушту. Анда "Тажик мыйзамдарына ылайык, турмуш курганы жаткан жарандардын баары сөзсүз медициналык кароодон өтүшү керек. Көп учурда кыздар догдурдан абийиринин тазалыгын далилдеген маалымкат (справка) да алышат." деп жазылат...

Бизде акыркы убактар Туркияда, Россияда сойкулардын байма-бай кармалып жатышы, дегеле кундон-кунго женил ойлуу, "доступный" кыздарыбыздын кобойуп жатышы коомчулукта катуу сынга кабылып, кескин сын, ачуу пикирлер айтылып келет. Алардын арасында башка олкодо ар ким менен "болуп" кийин Кыргызстанга келип, "кыздыгын" тиктирип алып эч нерсе болбогондой куйоого тийген женил ойлуу кыздар толтура деген пикирлер айтылып келет... Анан да башкалар менен интимдик мамиледе коп болгон жигит же "кыздын" айынан, баш кошушкан сон оорулуу балдар торолуп жатканы да чындык...

Ошондо 2 жаш баш кошоордо медициналык кароодон отуп, эгер кандайдыр оору, вирус жуктурганы билинсе дарлылоодон отуп гана анан тугойлор баш кошкону канчалык максаттуу?.. Анан уйлонуучу жигиттер болочок жубайларынан анын "кыз" экенин далилдеген мед.справка талап кылуусу заман талабы болуудабы? Бизге да ушул сыяктуу мыйзам керекпи?...

Билдирүүнү түзөткөн: CEO: 23 Июль 2017 - 21:42

[Medina87]

Жогорудагы сиз айткан маселелердин жообу чечилмек, эгер бизде да Тажикстандагыдай мыйзам чыкса.

[aijan]

Бул теманы мурда талкуулаган элек. Анда, эгер адашпасам, "Жаны уйбуло кургандар, аялбы, эркекпи, алгач текшерилип койсо болочоктогу балага болгон камкордук, ден соолукка да жакшы, кыздар учун "сен кыз эмес болчусун" дегкн созго богот, бирок муну мыйзамдаштыруу керек эмес, себеби справка сатуу башталат, анын артынан чыныгы оорукчандар да "таза" бойдон турмушка аттанып кетишет" деген тариздеги жыйынтык келип чыккан эле.

[birimdik.]

Мындай мыйзам кабыл алынса бизде
Кыздардын 50-60% турмушка чыкбай калатко анда

[mikoo]

Жакшы мыйзам экен.

[aika2015]

Мен колдойт элем ушундай мыйзам чыкса.Эгер текшеруу ТАЗА отсо жана акчага сатылбаса. Чыныгы "кыздардын" баркы которулобу дейм да.

[e-vawa.]

Ушул эле тема калды эле, талкууланбаган СЕО))

Таак....

Сосуз эле мед справка талап кылуубуз керекби? Же гинекологко бирге эле барып, кызынды текшерттирип чоо жайын бирге эле угуубуз керекби?

Жогоруда бироо жазыптыр, " Мындай мыйзам чыкса анда кыздардын кобу турмушка чыгалбай калат" деп. Анда ала качып уйлонсо кандай болот, ошол туну эле жолго салабы? Бул оюнузга кошула албайм. Кыздардын 50-60 пайызынын кыздыгы жок дегени турасызбы? Жанылышасыз! Сизге ким айтты, Ким эсептеп, болжолдуу пайызынын статистикасын чыгарыптыр? Мындай десениз уят болот.

Мыйзамга келсек жакшы эле го дейм.
Сразу эле мед справка сурабай эле бирге эле барып уйлоноордун алдында, анализдерди тапшырып, керектуу кенештерди угуп, жасай турган нерселерди айтса ошого карап даарыланса жакшы болмок. Ошондо деле кызындын кандай экени билинет го дейм.

[CEO]

aijan (24 Июль 2017 - 15:44) жазган:

Бул теманы мурда талкуулаган элек. Анда, эгер адашпасам, "Жаны уйбуло кургандар, аялбы, эркекпи, алгач текшерилип койсо болочоктогу балага болгон камкордук, ден соолукка да жакшы, кыздар учун "сен кыз эмес болчусун" дегкн созго богот, бирок муну мыйзамдаштыруу керек эмес, себеби справка сатуу башталат, анын артынан чыныгы оорукчандар да "таза" бойдон турмушка аттанып кетишет" деген тариздеги жыйынтык келип чыккан эле.

Эми мындай тема бар экенин супердин экс-админи, супер активисткасы билбесе, мен мурунку темаларды чукулап отурбадым...

Эми сен же ошол форумчулар чыгарган жыйынтыкка келсек, бул мыйзам "бекер отургуча айранга нан малып жеп отуралы" таризиндеги мыйзам эмес, менин жеке пикиримде заман талабынан улам кабыл алынган мыйзам. Элибизде "чегирткеден корккон аштык экпейт" деген кеп бар, андай болсочу, мындай болсочу деп арасат болбой, мыйзамды чала иштеп чыкпай тузуктоп иштеп чыгып, аны ишке ашыруу механизмдерин жолго салса, мыйзам иштеп кетет деген ойдомун...

[Tansuluu09]

Мен колдоймун. туура Коп нерселердин алды алынмак, ушундай мыйзам чыкса.

[CEO]

Эми мыйзамга келсек, бул мыйзаиды нике мыйзамы менен бириктирип койсо да болот. Мисалы жаны сунушталчу мыйзамга ылайык, баш кошууну пландаган 2 жаш биринчи анализ тапшырып, айрым дарыгерлердин кароосунан отуу керек. Эгер анализ жыйынтыгы эки жаштын бири же экоо тен дарыланышы керектигин корсотсо, дарыланган сон башынан анализ тапшырып, анан дарыгерлердин уруксатнамасын алган сон гана никеге катталуу учун 2 жаш арыз тапшырышат. Качан гана 2 жаш ЗАГСта каттоо куболугун алган сон молдо нике окуй алат, нике куболугун албаган жаштарга молдо нике кыйа албайт.

Муну менен айткым келгени, 2 жаштын уйлонууго чейин медициналык кароодон откону оздорунун эле пайдасына. Болбосо учурда баш кошуп жаткан жаштардын бироосунун канында вирус болсо, ал уйлонгон сон экинчисине отот, жыйынтыгында аялдын боюна буткону менен боюнан тушуп калуулар же оорукчан бала тороо фактылары коп болууда. Жаштардын нике алдында мед.кароодон отуп, керек болсо дарылоо курсунан откону "дени сак ата-эне - дени сак уй-було, дени сак уй-булолор - дени сак коом" деген тушунукту берет...

Экинчиден бул процедура аткарылса, бугунку дагы бир койгой, кыз ала качууга богот коюлмак. Мисалы турмушта жигит кызды ала качты, кыздын ыйлаганына болбой отургузуп алып калышты, молдо келип нике окуду, ошону менен 2 жаш жашап калышты, эгер 2 жаштын оту куйушпосо ажырашып тынышты деген окуялар баарыбызга жат эмес. Эгер мен жогоруда сунуштаган мыйзам аткарылса, кыз ала качуу дээрлик токтомок. Мисалы Акмат Айшаны ала качты дейли, анан кучтоп отургузушуп нике окууга молдону чакырышты, молдо келди да 2 жаштан нике куболугун сурады, нике куболугу жок да, Акмат кызды эми эле ала качып келип отурса, кыскасы молдо нике окубай кетип калды. Эми Акмат Айшага уйлонуу учун экоо мед.кароодон отуу керек, буга бери болгондо бир жумадай убакыт керек, анан доктурлардын экооно берген уруксатнамаларын алып ЗАГС болумуно арыз ташташы керек, анан гана тойду баштай берсе болот. Бул аралыкта Айша Акматта конулу болбосо тийбей кое алат, мурункудай судуроп келип жоолук салып, молдо нике окуп, бир тундо эле кыздын тагдыры чечилип калбайт. Ошол себептуу бул мыйзам учурдагы койгойлорду чечууго багытталган учур талабы деп ойлоймун...

Ал эми жигит кыздан "кыздык абийри" тууралуу справканы (маалымкат) сурап же сурабоо оз эрки. Ал справканы созсуз талап кылуу керек деген жери жок. Бирок ал справканын зыян жери жок, кыз болочок куйоосу астында ак болсо... Айрым учурда эркек аялын жок жерден каралап сен "кыз эмес" болчусун мага тийгенде деп куру жалаа жаба албайт. Анан айрым жигиттерди коп эркек менен "болуп" , анан турмушка чыгаарда "кыздыгын" тиктирип алып койдон жоош болуп куйоого тийип жаткан фальшивый "кыздардан" сактайт, анткени бардык эркек эле токумун жеген "опытный" эмес, "кыздыгын" тиктирип келген "кызга" билбей уйлонуп алган эркектер толтура, чындыкты билбей алданып калган... Бул бир чети эртенин ойлонбой ар ким менен жургон женил ойлуу кыздарыбызга сигнал болот беле деген ой...

Эгер бизде да ушундай мыйзам кабыл алынса, для начало облус борборлоруна атайын адистешкен, 2-3 гинекологдон турган борборлор ачылып, аларга ото катуу талаптар коюлушу керек, алар кандай болгон кундо да чындыкты айтууга/жазууга (справкага) милдеттендирилип, чындыктан тайгандарды абакка окум кыла турган кылса, коомчулук ишене турган, туура справкаларды алуу мумкун болуп, корунгон гинекологдон акча берип "фальшивый справка" алуу деген тушунуктун озуно орун калмак эмес...

Азыр олко коррупцияга батып мыйзам иштебени менен, эртеби-кечпи олко башына темирдей тартип орноткон эл уулу такка келет. Бул мыйзам азыр иштебесе, ошол убакта иштейт деген чон ишенич бар менде...

[Bek_abad]

Жакшы жакшы менда ойлогон элем уйлонсом текшерилейли десем эмне дейт болду экен деп..

[aijan]

CEO (25 Июль 2017 - 00:54) жазган:

Эми мындай тема бар экенин супердин экс-админи, супер активисткасы билбесе, мен мурунку темаларды чукулап отурбадым...

Эми сен же ошол форумчулар чыгарган жыйынтыкка келсек, бул мыйзам "бекер отургуча айранга нан малып жеп отуралы" таризиндеги мыйзам эмес, менин жеке пикиримде заман талабынан улам кабыл алынган мыйзам. Элибизде "чегирткеден корккон аштык экпейт" деген кеп бар, андай болсочу, мындай болсочу деп арасат болбой, мыйзамды чала иштеп чыкпай тузуктоп иштеп чыгып, аны ишке ашыруу механизмдерин жолго салса, мыйзам иштеп кетет деген ойдомун...

"Бул теманы талкуулаган элек" деп бажырая жазылып турса "экс" болгонум учун келип жакалаганыныз эмнеси, ыя

Кызык киши экенсиз, кызыык)))

[CEO]

aijan (25 Июль 2017 - 08:03) жазган:

"Бул теманы талкуулаган элек" деп бажырая жазылып турса "экс" болгонум учун келип жакалаганыныз эмнеси, ыя

Кызык киши экенсиз, кызыык)))

Бул тема илгери талкууланган болсо, дагы бир жолу талкуулап кое берели, эжекеси, сен айткан жыйынтыкка токтолгон болсонор, менимче чала талкууланган сыяктуу...

[CEO]

Мен коптон бери ушундай мыйзам бизге керек деп ойлонуп жургомун, бирок жакында башка олколордо мен ойлогон мыйзам кабыл алынып иштеп жатканын окуп, демек мен ойлогон нерсе башка олколордо реалдуулукка айланганын коруп, оз оюмдун тууралыгына дагы бир жолу ишендим... Бирок менде буга окшогон идеялар коп, бизге мындай-тигиндей мыйзамдар керек, коомду алдыга жылдыруу учун дегендей. Ал учун озунчо тема ачамын буюрса...

[Meruet84]

Баардык нерсенин болчуусу болуп боегу канып калганда эмес, жашынан, мектеп убагынан тарбияны жетиштуу беруу керек эмеспи....
Мектепте кыздарга ыйман жөнүндө кеңири маалыматтарды берип түшүндүрүү керек.Алгач ата эне мн тыгыз иштеп мектеп жамааты, кыздардын келечегине туура багыт көрсөтүүгө аракет жасап бир убактагы ""жен советт ""деген болчу ошондой уюумдарды ишке салуу да жакшы натыйжа берет.

[CEO]

Meruet84 (25 Июль 2017 - 12:08) жазган:

Баардык нерсенин болчуусу болуп боегу канып калганда эмес, жашынан, мектеп убагынан тарбияны жетиштуу беруу керек эмеспи....
Мектепте кыздарга ыйман жөнүндө кеңири маалыматтарды берип түшүндүрүү керек.Алгач ата эне мн тыгыз иштеп мектеп жамааты, кыздардын келечегине туура багыт көрсөтүүгө аракет жасап бир убактагы ""жен советт ""деген болчу ошондой уюумдарды ишке салуу да жакшы натыйжа берет.

Коом он жолго тушуп эл адеп-ыймандуу болуп, кыздарыбыз, балдарыбыз зына жолго баспашы учун коом озу ошол нерсеге умтулуш керек, мыйзам ага жардамчы болушу керек. Кыргыз элинде илгери жазылбаган мыйзамдар болгон, шуркуя, женил ойлуу чыккан кыздын атасы гана эмес, ошол айылдын эли, кары-жашы кепке калып, башка айыл, башка уруулар астында кепке кемтик болуп созго сынган. Ар бир ата-эне кызына татыктуу тарбия берууго далалат кылуучу, тарбия башаты жалгыз эле ата-эне эмес, айлана-чойро, айылдагы жаш-кары баары балдардын тарбиясына таасир эткен. Союз убагында мектеп, андагы мугалимдер, комсомол уюмдары, женсовет, педсовет дегендер да тарбия берууго тартылды. Азыр эми ошол тарбия берген эч ким жок. Ата-эне озу кызына, уулуна кандай тарбия берээрин билишпейт. Кызы 10 жолу куйоого тийип ажырашса же тундоп ар жакта журсо, ата-эне ийинин куушуруп гана тим болот, оз кызына тили отпой калган... Чубак ажыны уккандар угат, укпаганы укпайт, уккандарынын кобу да укканы менен мээсине туйуп ошого амал кылайын дегенин корбойсун. Анан калса Чубак ажы баштаган дин аалымдарын коомдогу сойкулук, жаштардын ыймансыздыгынан 2 аял алуу маселеси кобуроок кызыктырат корунот...

Бул эми уйлонуучу жигиттердин болочок жубайынан "ак" экенин тастыктаган справка сураганына байланыштуу нерселер, кыздар абийирдуу-намыстуу болуп оссо, справка суроонун зарылчылыгы бар беле деген суроого жооп...

Ал эми мыйзамга ылайык 2 жаш уйлонгонго чейин медициналык текшеруудон откону бул туура нерсе, болбосо туберкулез, СПИД менен ооруган, же талмасы бар ж.б.оорулары бар жаштар уйлоноордо оздору да, жакындары да бул боюнча ун катпайт, кайра оорусун жашырат. Ал оору жубайына жугуп кийин балдарына отоорун ойлошпойт. Ошол себептуу бул жагынан мындай мыйзам учурда коомго зарыл деп ойлоймун...

Билдирүүнү түзөткөн: CEO: 25 Июль 2017 - 13:31

[Syn4y]

anda mujik ginekologdor jyrgait go jalan jaw kyzdardyn tiagyn korup

[CEO]

Syn4y (25 Июль 2017 - 13:43) жазган:

anda mujik ginekologdor jyrgait go jalan jaw kyzdardyn tiagyn korup

Сен тушунбой калдын окшойт, корунгон гинекологдон справка алып келсин деп айтпадык, ар бир облус борборуна 2-3 гинекологдон турган, бул жерге аял гинекологдор деп кошуп коеюн, кайра сураттырбай, 2-3 аял гинекологдон турган борборлор ачса болот, карап текшерип "кыз" же "кыз эмес" деген справканы колуна кармата турган. Бирок бул уйлоно турган жигит менен кыздын оз каалоолору менен барып коруно турган жер, мыйзам ар бир турмушка чыгаар кыз "кыздык абийрин тастыктаган" справка алышы керек деп милдеттендирбейт...

[Meruet84]

CEO (25 Июль 2017 - 13:30) жазган:

Коом он жолго тушуп эл адеп-ыймандуу болуп, кыздарыбыз, балдарыбыз зына жолго баспашы учун коом озу ошол нерсеге умтулуш керек, мыйзам ага жардамчы болушу керек. Кыргыз элинде илгери жазылбаган мыйзамдар болгон, шуркуя, женил ойлуу чыккан кыздын атасы гана эмес, ошол айылдын эли, кары-жашы кепке калып, башка айыл, башка уруулар астында кепке кемтик болуп созго сынган. Ар бир ата-эне кызына татыктуу тарбия берууго далалат кылуучу, тарбия башаты жалгыз эле ата-эне эмес, айлана-чойро, айылдагы жаш-кары баары балдардын тарбиясына таасир эткен. Союз убагында мектеп, андагы мугалимдер, комсомол уюмдары, женсовет, педсовет дегендер да тарбия берууго тартылды. Азыр эми ошол тарбия берген эч ким жок. Ата-эне озу кызына, уулуна кандай тарбия берээрин билишпейт. Кызы 10 жолу куйоого тийип ажырашса же тундоп ар жакта журсо, ата-эне ийинин куушуруп гана тим болот, оз кызына тили отпой калган... Чубак ажыны уккандар угат, укпаганы укпайт, уккандарынын кобу да укканы менен мээсине туйуп ошого амал кылайын дегенин корбойсун. Анан калса Чубак ажы баштаган дин аалымдарын коомдогу сойкулук, жаштардын ыймансыздыгынан 2 аял алуу маселеси кобуроок кызыктырат корунот...

Бул эми уйлонуучу жигиттердин болочок жубайынан "ак" экенин тастыктаган справка сураганына байланыштуу нерселер, кыздар абийирдуу-намыстуу болуп оссо, справка суроонун зарылчылыгы бар беле деген суроого жооп...

Ал эми мыйзамга ылайык 2 жаш уйлонгонго чейин медициналык текшеруудон откону бул туура нерсе, болбосо туберкулез, СПИД менен ооруган, же талмасы бар ж.б.оорулары бар жаштар уйлоноордо оздору да, жакындары да бул боюнча ун катпайт, кайра оорусун жашырат. Ал оору жубайына жугуп кийин балдарына отоорун ойлошпойт. Ошол себептуу бул жагынан мындай мыйзам учурда коомго зарыл деп ойлоймун...

Чубак ажы Жалиловдун да бир передачага берген интервюсун угуп калдым. Анда коомдогу кыз келиндердин, сиз айткан толгон токой көйгөйлүү маселелеринин алдын алуу максатта ушул 2аял алуу маселесин көтөрүп чыктык деген. Сиз айткандай коом, коом да. Бир нерсени айланаңда болуп жаткан нерселер менен чектеп коюуу да туура эмес деп ойлойм.Экинчи аял алууну сиз каалабасыз же жолдошума экинчи жубай алып берүүнү мен каалабастырмын. Ушундай өз кызыкчылыктарыбызды бүтүн коомдун атынан сүйлөп таңуулай албайбызда ....Балким бирөөлөр экинчи болуп да турмушта өз ордун тапкысы келет, балалуу болуп бала жытын жыттагысы келеттир. Жалгыз турмуш түйшүгүн көтөрүү оор, ошондуктан өзүнө бирөөнүн караан далдаа болушун каалайттыр. Эркектер деле да.Ошол передача да Чубак ажы Жалилов айтып жатат:
""Кээ бир эркектерди экинчи алуудан тыябыз"" ,-деп. Мында күчүң, дараметиң жеткениң эки аялдын тең укугун сактаганың ал деп жатат.Кыздарыбыз бөтөн улутка кетип кор болуп калышын алдын алуу да тосуу да болуп жатканы айтылып жатат.
Эми Чубак ажы Жалилов көтөргөн маселе да, сиз көтөргөн маселеда мааниси бир эле келечек үчүн пайдалуу эле.

Билдирүүнү түзөткөн: Meruet84: 25 Июль 2017 - 14:02

[CEO]

Meruet84 (25 Июль 2017 - 13:51) жазган:

Чубак ажы Жалиловдун да бир передачага берген интервюсун угуп калдым. Анда коомдогу кыз келиндердин, сиз айткан толгон токой көйгөйлүү маселелеринин алдын алуу максатта ушул 2аял алуу маселесин көтөрүп чыктык деген. Сиз айткандай коом, коом да. Бир нерсени айланаңда болуп жаткан нерселер менен чектеп коюуу да туура эмес деп ойлойм.Экинчи аял алууну сиз каалабасыз же жолдошума экинчи жубай алып берүүнү мен каалабастырмын. Ушундай өз кызыкчылыктарыбызды бүтүн коомдун атынан сүйлөп таңуулай албайбызда ....Балким бирөөлөр экинчи болуп да турмушта өз ордун тапкысы келет, балалуу болуп бала жытын жыттагысы келеттир. Жалгыз турмуш түйшүгүн көтөрүү оор, ошондуктан өзүнө бирөөнүн караан далдаа болушун каалайттыр. Эркектер деле да.Ошол передача да Чубак ажы Жалилов айтып жатат:
""Кээ бир эркектерди экинчи алуудан тыябыз"" ,-деп. Мында күчүң, дараметиң жеткениң эки аялдын тең укугун сактаганың ал деп жатат.Кыздарыбыз бөтөн улутка кетип кор болуп калышын алдын алуу да тосуу да болуп жатканы айтылып жатат.
Эми Чубак ажы Жалилов көтөргөн маселе да, сиз көтөргөн маселеда мааниси бир эле келечек үчүн пайдалуу эле.

Чубак ажы, карыганда калжандап 18-20 жашар кыздарга уйлонгусу келген бугунку Жантай чалдардын камчысын чаап журот. 2 аял алуу менен сойкулук маселеси чечилбейт. Башка улутка кетип жаткан кыз-келиндер да. Бул боюнча саясат болумундо "экинчи аял аял алууну мыйзамдаштыруу" темасында кенири талкууланган, мен кайталап отурууну туура корбодум...

Билдирүүнү түзөткөн: CEO: 25 Июль 2017 - 14:42