Fortuna1987 (25 Июль 2018 - 16:22) жазган:
Мынданбир нече жыл мурун атамдын эн кичуу иниси уйлонгон. Тойго барганда женемдин молтурогон сулуулугун коруп, тим эле кары-жашыбыз суктанганыбыз эсимде. Байкем озунчо суйунуп алган. Суйуп алган. Мончоктой сулуунун журогун башындырып алганыга сыймыктана.
Анын устуно элдин кубур-шыбыры,
" Мындай жанды кайжан таптын?" деп достору тамашаласа,
аяштары менен абысындары тымызын коз кырын сала отурушту. Той болду, эртеси анын эртеси. Чон атамдыкына бат-баттан барып турчумун. Адардыкында неберелер, келген кеткен киши коп, анын устуно эки эжем бар болчу. Бала болсом да боорукер окшойм. Картан абышка кепмир, эки кайын синдиси ага кошулупкайын агасынын уч небересинин жугу артылды да калды. Тобоо, озумдун эле чон энем го. "Колум узарды." деп уйдун тирлигинен ооп баштады. Озу аз келгенсип, эки кызын да оолак кармаганга уйрото баштады. Себеби эмне? Анткени "Кыз башка бироонун булосу. Конок, жумуш кылбашы керек." Стоп!!!
А демек жумуш кыла турганга милдеттуу келген экен да?
Жаны уй булого келген женем: Тан атпай уй саайт, дасторкон дайындап, уйдогулорго чай берет. Чон энем менен атам чайын ичип неберелерин жетелеп кетет. Байкем жумушка. Эки кайын синдиси окууга. Алардын ичкен жерин, жаткан тошогун, уцду жыйнайт. Тушку тамак. Кир жуумай. Кечки тамак. Мээнет кылып жасаган тамагын кээ бири сын айтса, бироосу жактырбайт. Жайдын ысыгында башыган жоолук тушпогону аз келгенсип, байкем "аны кийбе, муну кийбе!" деген мыйзамдарды коюп койду. Тааак, байкуш женем алган айлыгы жок, тапкан эргуусу жок уй жумуштарын кылууга милдеттуу болду.
Кундор отуп, бир куну байкем тызылдатып женемди кубалап, козун когорто уруп салганын коруп ичим ачышты. Себеби майда-чуйдо болбогон маселелер. Кызганыч. Ооо мээн менен куруп калгыр, доопарас. Аялга кол которгон эркекти сыйдан чыгарыш керек. Эмне кучтуу болгонунар учунбу? Андан дагы "Тилинерден табасынар?! " деген созун уктум агамдын. Уфф... аке женем башка уй булодон келди, конгучо кыйналат, озунуз барып кайын журтунузга эки ай кызмат кылып корунузчу? Баса, эртен менентен баштап, жаткычакты башыныздан калпакты чечпей. Кайын атаныздын айтканын кылып, унчукпай. Жоок, чыдай албайсыз.
"Силер аял затысынар, кудай ушинтип жараткан! " дейт. Канаа, карап королу. Чын, кудай бизди аял кылып жараткан. Куйооно баш ий деген. Бирок эч бир жерде кайын журтундун болгон тирлигин кылып, кайын атан менен кайын энене кошуп куйоондун башка бир туугандарынын кирин жууп, алар жаткан жерди тазалап, казандын торт кулашынан чыкпа деген нерсе жок. Бир уй булонун туйшушун артып, озун жонундо унут деп ким айтты? Келиндер силер башынардан жоолук чечпей журууго милдеттуу эмессинер. Ырас, шарият боюнча сыртка чыкканда салынасынар. Силер кайын синди, кайын эже, керек болсо колу буту басып, жаш болсо кайын атанардын кийимин жууганга милдеттуу эмессинер. Уйдо канча аял щаты болсо, ар бири кезектешип тамак жасаганга милдеттуу. Силерди куйоонор кайын журтунарга жагуунууга мажбурлабашы керек. Баарына жага албайсынар. Эн башкысы куйоонорго эч качан себепсиз кол котортпогуло. Албетте тилди тыйгыла.
Кыздарды чет жерге турмушка чыкканыга теригесинер. Ооба, коп олкодо аял заттын кадырлай билишет.
Озгочо ушул Орто Азияда аялдарды кордоо боюнча алдынкы сапта турасынар мырзалар. Келин кул эмес.
"Ажырашып келиптир." деген создон коркобуз. Ал эми "Аялын уруп коюптур." деген соз уят эмес.
Баса, ошентип женемдин сыны кете баштады. Байкуш женем кечке уйдо. Жудогон. Уйдун жумушу бутчу беле? Боорум ооручу болду. Байкем эми кайда бармак эле дегендей озгоро баштады. Баягы аппак женем, огородтон, казандан чыкпай жудоп баштады. Уч жыл откон сон, бир куну чон энем " Торобойт, оорусу бар окшойт." деп чыкты. Мына сага. Байкем ансайын кучун чыгара, ар кандай создорду айтат. Кайын синдилеринин тили узарды. Бироонун ай мончонтой кызы кордоло баштады. Ата-энеси "Ажырашып келбе, чыда." десе керек. Айткылачы, чыдап жашоого мумкунбу? Же женем чыдап, азап чегип жаштыгын откоргонго жаралыптырбы?
"Жене, жашсын, заман башка. Оз укугунузду билиниз. Сиз эч кимге эч нерсе карыз же башка нерсеге милдеттуу эмессиз. Сизге бироо жарым жаман суйлоп, кол которгонго укугу жок. Жашоо башка. Баркынызды билбегенге башынызды оорутпаныз. Ушул уйдогу кылып жаткан жумушту башка жака кылсаныз саатына акча толоп берет. Эч кимге коз каранды болбойсуз. Нервинизди кетирбей кетип эле калыныз. Омур отуп жатат. Кыялдарынызды оорундатыныз. Ата эненизге караныз. Озунузду суйунуз, барктай билиниз. Эн башкысы сиз кул эмессиз. Куйоосуз жашоо токтоп калбайт. Озунуз учун жашаныз." Ыйлап жаткан женеме айткан акыркы созум ущул болду. Мен чындыкты коруп туруп, байкеме кантип болушам? Женем уйуно кетти. "Мурдунун суусу жеткенде келет" дешти. А эмнеге мурдунун суусу жетет? Шугур, азыр он тогузунчу кылым эмес. Аялдар оз жанын эмес уй булосун бут багып жатат. Учурда женемдин озунун унаасы, квартирасы, бизнеси бар. Жакында турмушка чыкканы жатат. Кыздар турмушка эрте чыкпагыла. Окугула анан озунорду эч качан эч кимге тебелетпегиле. Силерге бироо жарым кол котормок тургай, жаман суйлогонго укугу жок. Ден соолугунарды карагыла, антпесе жумуш бутпойт. Кадырынарды билбегенге, сыйынарды корсотпогуло. Анан "Ажырашкан. " деген создон, эркиндик кобуроок бактылуулук тартуулайт. Озунду баалай бил жана мырзаларга сени баалаганды уйрот. Чон муштум эркексиз эле сонун кундор бар. Сен эч кимге коз каранды эмесмин. Коркпо тируу адамдын ырыскысы эч качан тугонбойт. Сени басынтып, сыйлабаган адамга озуно жараша мамиле кыл. Сыйлап кор, сыйды билбесе озуно жараша мамиле. Жашоо бир келет, ар бир муноотту текке кетирбе.
Жаны уй булого келген женем: Тан атпай уй саайт, дасторкон дайындап, уйдогулорго чай берет. Чон энем менен атам чайын ичип неберелерин жетелеп кетет. Байкем жумушка. Эки кайын синдиси окууга. Алардын ичкен жерин, жаткан тошогун, уцду жыйнайт. Тушку тамак. Кир жуумай. Кечки тамак. Мээнет кылып жасаган тамагын кээ бири сын айтса, бироосу жактырбайт. Жайдын ысыгында башыган жоолук тушпогону аз келгенсип, байкем "аны кийбе, муну кийбе!" деген мыйзамдарды коюп койду. Тааак, байкуш женем алган айлыгы жок, тапкан эргуусу жок уй жумуштарын кылууга милдеттуу болду.
Кундор отуп, бир куну байкем тызылдатып женемди кубалап, козун когорто уруп салганын коруп ичим ачышты. Себеби майда-чуйдо болбогон маселелер. Кызганыч. Ооо мээн менен куруп калгыр, доопарас. Аялга кол которгон эркекти сыйдан чыгарыш керек. Эмне кучтуу болгонунар учунбу? Андан дагы "Тилинерден табасынар?! " деген созун уктум агамдын. Уфф... аке женем башка уй булодон келди, конгучо кыйналат, озунуз барып кайын журтунузга эки ай кызмат кылып корунузчу? Баса, эртен менентен баштап, жаткычакты башыныздан калпакты чечпей. Кайын атаныздын айтканын кылып, унчукпай. Жоок, чыдай албайсыз.
"Силер аял затысынар, кудай ушинтип жараткан! " дейт. Канаа, карап королу. Чын, кудай бизди аял кылып жараткан. Куйооно баш ий деген. Бирок эч бир жерде кайын журтундун болгон тирлигин кылып, кайын атан менен кайын энене кошуп куйоондун башка бир туугандарынын кирин жууп, алар жаткан жерди тазалап, казандын торт кулашынан чыкпа деген нерсе жок. Бир уй булонун туйшушун артып, озун жонундо унут деп ким айтты? Келиндер силер башынардан жоолук чечпей журууго милдеттуу эмессинер. Ырас, шарият боюнча сыртка чыкканда салынасынар. Силер кайын синди, кайын эже, керек болсо колу буту басып, жаш болсо кайын атанардын кийимин жууганга милдеттуу эмессинер. Уйдо канча аял щаты болсо, ар бири кезектешип тамак жасаганга милдеттуу. Силерди куйоонор кайын журтунарга жагуунууга мажбурлабашы керек. Баарына жага албайсынар. Эн башкысы куйоонорго эч качан себепсиз кол котортпогуло. Албетте тилди тыйгыла.
Кыздарды чет жерге турмушка чыкканыга теригесинер. Ооба, коп олкодо аял заттын кадырлай билишет.
Озгочо ушул Орто Азияда аялдарды кордоо боюнча алдынкы сапта турасынар мырзалар. Келин кул эмес.
"Ажырашып келиптир." деген создон коркобуз. Ал эми "Аялын уруп коюптур." деген соз уят эмес.
Баса, ошентип женемдин сыны кете баштады. Байкуш женем кечке уйдо. Жудогон. Уйдун жумушу бутчу беле? Боорум ооручу болду. Байкем эми кайда бармак эле дегендей озгоро баштады. Баягы аппак женем, огородтон, казандан чыкпай жудоп баштады. Уч жыл откон сон, бир куну чон энем " Торобойт, оорусу бар окшойт." деп чыкты. Мына сага. Байкем ансайын кучун чыгара, ар кандай создорду айтат. Кайын синдилеринин тили узарды. Бироонун ай мончонтой кызы кордоло баштады. Ата-энеси "Ажырашып келбе, чыда." десе керек. Айткылачы, чыдап жашоого мумкунбу? Же женем чыдап, азап чегип жаштыгын откоргонго жаралыптырбы?
"Жене, жашсын, заман башка. Оз укугунузду билиниз. Сиз эч кимге эч нерсе карыз же башка нерсеге милдеттуу эмессиз. Сизге бироо жарым жаман суйлоп, кол которгонго укугу жок. Жашоо башка. Баркынызды билбегенге башынызды оорутпаныз. Ушул уйдогу кылып жаткан жумушту башка жака кылсаныз саатына акча толоп берет. Эч кимге коз каранды болбойсуз. Нервинизди кетирбей кетип эле калыныз. Омур отуп жатат. Кыялдарынызды оорундатыныз. Ата эненизге караныз. Озунузду суйунуз, барктай билиниз. Эн башкысы сиз кул эмессиз. Куйоосуз жашоо токтоп калбайт. Озунуз учун жашаныз." Ыйлап жаткан женеме айткан акыркы созум ущул болду. Мен чындыкты коруп туруп, байкеме кантип болушам? Женем уйуно кетти. "Мурдунун суусу жеткенде келет" дешти. А эмнеге мурдунун суусу жетет? Шугур, азыр он тогузунчу кылым эмес. Аялдар оз жанын эмес уй булосун бут багып жатат. Учурда женемдин озунун унаасы, квартирасы, бизнеси бар. Жакында турмушка чыкканы жатат. Кыздар турмушка эрте чыкпагыла. Окугула анан озунорду эч качан эч кимге тебелетпегиле. Силерге бироо жарым кол котормок тургай, жаман суйлогонго укугу жок. Ден соолугунарды карагыла, антпесе жумуш бутпойт. Кадырынарды билбегенге, сыйынарды корсотпогуло. Анан "Ажырашкан. " деген создон, эркиндик кобуроок бактылуулук тартуулайт. Озунду баалай бил жана мырзаларга сени баалаганды уйрот. Чон муштум эркексиз эле сонун кундор бар. Сен эч кимге коз каранды эмесмин. Коркпо тируу адамдын ырыскысы эч качан тугонбойт. Сени басынтып, сыйлабаган адамга озуно жараша мамиле кыл. Сыйлап кор, сыйды билбесе озуно жараша мамиле. Жашоо бир келет, ар бир муноотту текке кетирбе.
Ушул сизди жашоодо бир коргум барда эжекеси!! ! Суйлогондо оохоооооо тээ асмандан суйлойсуз... Негизи жашоодо кандай адамсыз??? Аллахым сабырдууларды суйот. Андай кундорду башынан откоруп сабыр кылып журуп чыныгы татыган балын жеп бактылуу жашап жаткандар толтура!! ! Аял акылдуу болсо анда да болсо!!! Бомж болуп жургон эркекти да мыкты кылып коет. А эгер кичине жетишпесе жапжакшынакай эркекти да бомж кылып коет. Сиз бул жака жазып какшаганыныз менен Кыргызстандагы эркектердин баары онолуп кетпейт. Ар кимдин жашоосу ар башка!!! Барынын эле сизге окшоп телегейи тегиз эмес!!! ! Бироонун жашоосу жетишпеген болсо бироонуку ашып кеткен жашоо!!! Антип аялзатына акылдуу коруном деп кээ биринин уй-булосунун курашына себепчи болуп калбаныз! !! Аял заты акылдуу келет, кайсыл жерде кандай чара коруу керектигин жакшы билишет. Так что эжекеси сарсанаа болбонуз жанада айта кетчуу нерсе ыйманда жашаган адамдар эчкачан озун акылдуу корсоткулору келбейт.
Каттуу айтсам кечириниз... .
Жыртык журок деген теманызды бутуруп коюп анан бул баракчаны ачпаптырсызда! !! Ал жакта окурмандар сизге зар какшап жатышса!! !! Сиз бул жакта ойноп журосузго а!!!
Цитата
Мобилдүү версия