[Dimedra]

Учурсуз конгуроо
(детектив суйуучулоруно, бизде ар кандай багытта чыгармалар бар экен, алардын ичинде криминал да бар, бирок мендей Сидни Шелдон, Чейз, Эдгар ПО деген авторлордун классика детектив романдарынын фанаттары болсо менден белек, кыргызча классика детектив)


«Сен кандай болбо баары бир таттуусун, кечир сенден наалыганым учун. Сенименен коштошкум келбей турат, мени коюп жибербе. Мен жашагым келет, коптункатарында кучагына ал. Жашоо! мага дагы бир мумкунчулук бер. Ант берем кекчилболбойм, эч кимди издебейм, оч албайм.»

Бобой эле башы айлан кокчок болуп баратты, кокурок тушун кармап алаканы менен агып жаткан ыссык канды тосожыгылып бара жатып, азыр эле озу коргон тааныш жузду эстеп тан калып , кайрабаарын тушунгондой шыбырап,

-демек сен… акыры тубумо сен жеттинби? Деп илептерин алсыз кыймылдатып алды.

Акыркы коз ирмемдеринде жашап откон жашоосу коз алдына видео тасмадайтартылып жатты. Бала чагы ата энеси эркелетип бапестеп остургону, иниси менен урушуп топ талашып ойногондору, мектепте окуп кыз жандап, балдар менен мушташа кеткен учурлар. Чоноюп мектептиаяктап армияга барып чыныгы дос кутон. Кийинчерээк чон окууну бутуруп келипжумушка орношуп «ак иштеп элиме кызматотойм, атанын уулу детиртем» деп, бирок кээде ал создорунун отосуно чыгаалбаганы. Биринчи махабатына жетип уй булоо курган кези. Мезгилдер алмашыпбактылуу уй булоо кулап, суйуктуусунун ботодой боздоп сыздаганы, аны коруптурса да каалганы аста жаап, жаай басыпуйдон чыгып кеткен. Экинчи турмушу, келечекке болгон кыялдары. Мезгилдералмашып жаман жакшыны коруп, жумуштан оз оордун таап калган мезгилде достортандалып отуруп душман кобойо баштаган. Кээлери ачык эле билгизсе, кээси ичитаарып коро албай бут тосуп жургондор. Баарын эстеп келип бугунку кунготакалды.

-Болду токтот! Эсинде болсо бул уйдо эркек менмин, демек кожоюн да менмин.Торо айымдыгынды жумушта кыласын, уйдун босогосун аттаганда жумшак, жонокойайымга айланганды уйрон.

-Мага уйротуучу болбо, кай жерде кандай журом, эмне кылам озумбилем. -Эгер озун билсен, мен да кимге эмнеберем озум билем, сеникин берип жаткан жокмун.

-Мага десе баарын бер, сенинтуугандарынан кутулаар кун болоор бекен.

-Ал кун да алыс эмес, деп колунда кармаптурган чыныдагы чайын ооз тийбестен столго коюп бата кылып туруп кетти.

Жолдошунун артынан карап калган Чынара анын акыркы айтылган создорунунмаанисин тушуно албай турду. Бул менен эмне дегиси келди, акыркы кундору коптабышмактатып суйлой турган болду, деги нелерди ойлоп эмнелер жасап журду болдуэкен. Тез кол телефонун алып тааныш номурду терип кулагына такап тыншап калды. Арыжактан жооб болгондо саламдашпай туруп,

-Ало, мага малекеттик каттодо иштегенишенимдуу адам керек, деди.

-Чынара сенин жумушун ото маанилуушашылыш болушу мумкун, бирок ал акыбал сурап кою ашыкча кылбайт, сен ар дайымсаламдашышты унутасын, деди телефондун ары жагындагы конур ун.

Чынара анын бул создорун кулактынсыртынан кетиргендей шашыла

-демек табасын?

-албетте, тынчылыкпы?

-рахмат, деп суроосуна жооб бербейтелефонду койо салды. Бул анын кесиптик озгочолугу болсо керек, сот отурумужуруп жатканда жалан гана суроо берип, озу суралып корбогон жан жонокой жашоодода баарын тергеп тургусу келет ондуу. Бир ааз ойлонуп алдында тарелкага салыныптурган куурулган жумуртка менен сосисканы сайгылап отуруп, жегиси келбегенинтушунгондо туруп, столдун устун жыйнап, болмосуно барып жасанып, эшик алдындатурган кара тустогу тайота камри улгусундогу унаасын айдап дарбазадан чыгыпкетти. Бул кунумдук корунуш.

Бул учурда Акун Байсалович кичинекей 7 жашаар баласын жетелеп мектепкекирип бара жаткан. Ата бала бир нерсени катуу талкуулап баратышат.

-Балам экообуз суйлошкон создорду эчкимге айтпагын ээ.

-апама дагыбы?

-айрыкча апана, ал деген аял киши да,а биз экообуз эркекче суйлошуп жатпайбызбы, эркектердин арасындагы мамилегеаялдарды аралаштырбоо керек.

-тушундум, алар ачуусу келип урушчыгарып жиберишет ээ?

-ооба уулум алар табиятынан ошондойболушат, бар эми сабагына кире кой, сабак буткондо сени озум ушул жерден кутупалам. Кичинекей Арстандын бетинен ооп узата карап туруп, ал мектепке кирип кеткендегана артына бурулуп унаасына отуруп жумушуна жоноп кетти. Жол ката ойлуу келипэми эле жумушуна жетейин дегенде телефондун катуу конгурасынан чочуп кетти .

[Dimedra]

<br> <font face="Times New Roman"><font size="3"> </font></font> <font size="2"> -О Кудайым ай тан атпай кимге керек болдум экен, деп суйлонуп алып конгуроого жооб берди.</font> <br><br>< font size="2"> -угуп жатам.&nbsp; &nbsp;&nbsp;& nbsp; &nbsp;&nbsp;& nbsp; </font><br> <br><font size="2"> -бул уйдо саламды сатып алышабы?</font> <br><br>< font size="2"> -эмне болуп кетти?</font> <br><br>< font size="2"> -о Кудайым ай, окшошпой калгырлар,силерди адептуулук мектебине жонотуу керек го.</font>< br><br><font size="2"> - тагырагы?< /font><br>< br><font size="2"> -Чынара чалды, бироого чалсан саламдашпа деп уйротконсунбу? </font><br> <br><font size="2"> Эмне сурады?</font> <br><br>< font size="2"> -мамлекеттик катто кызматын</ font><br>< br><font size="2"> -бир нерсе алам дейби?</font> <br><br>< font size="2"> -аны сенден сурайын дегем</font> <br><br>< font size="2"> -сураганын бер колундан келсе</font> <br><br>< font size="2"> -алдындан отуп койоюн дегем тушундум.< /font><br>< br><font size="2"> Телефонду очуруп, "демек мени текшергин келген экен. Чынара-Чынара эмнеден коркуп жатасын,коркпо сен мага жамандык кылбагандай эле мен да сага кыянаттык кылбайм", деп отуруп ойлонуп кеткен экен артындагы унаанын катуу сигналынан чочуп кетти. Унаасын четке алып, ичинде бир ааз отуруп кийин шашпай тушуп жумушуна кирип кетти.&nbsp; &nbsp;Столдун устундогу иш кагаздарын иретке келтирип, бугунку кунго жасалуучу кун тартибине коз жугуртуп, жагымсыз нерсени эстегендей чекесин бир ааз тырыштырып алды.&nbsp;& nbsp;«Эмне кылсам, булардыкы отту, эмне мынча мага жабышып алды, менден кыйын жактоочулар толтура, менде бар тааныш баарында бар.Бугун дагы бир тушундуруп коройун» деп ойлоп коюп столдун четинде жаткан жашыл папканы алдына тартып ачайын деп баратып кайра ал оюнан баш тартып оордуна жылдырып койду да жумшак креслосуна чалкалай колун тобоосуно алып ойлуу отура кетти. Озу качандыр жай турмушта жашап коргонбу, качан болсо ары чап бери чап менен журот. Сот болуп&nbsp;& nbsp;иштеп жургон убагын эстеп «кайра ошол убак жакшы болгон экен, жактоочулукка отсом чыгарган чечимим учун бироолордон коркуп уркпой жашайм дебедимби. Кайдаан, женил оокат барбы озу. Бул жаатта кесип тандаганда ушулардын баарына даяр белем. Мамлекет берип жаткан айлыгын милдет кылып ар бир чечимимди сындады, эч ким соттун чыгарган чечимине кийлигишпейт деп ким айтса, так озу аралашты. Алардан кутулайын деп жактоочулукка оттум, кардар аткарган жумушум учун берип жаткан акчасын мага садака берип жаткандай коруп, ар бир кадамымды текшерип, мумкун болбогон нерселерди сурайт. Туура мен дагы ак эткенден так этип иштебедим. Акча,тубун тушкур акча, адамдарды кандай гана азгырып эмнелерди гана жасатпайсын, сага алданбаган, сени ээрчибеген адам бар бекен озу. Ушундан коро уйдогу Шердей болуп устачылык кесипти аркаласам кандай болмок. Жоок, эми кеч. Анан кандай айрымасы бар, ал деле коз каранды да бироодон, мен акча берип иштетип жаткандан кийин менин айтканымдай жаса деп жатпаймынбы мен деле.&nbsp;& nbsp;Уй булоомчу, Чынара сен качан озгордун же башынан эле ушундай белен, анда эмнеге байкабадым. Ооба байкаганга убактым болбогон, балким жеткиликтуу конул боло албай сени алыстатып жибергендирмин озумдон. Мен иниме берген ааз тыйыным козуно корунуп туруп алды, озунун синдиси менен энесине кочуштап берип жатканын эске албайт. Акча, акча эле дейт. озу деле иштеп жатпайбы, менден коп тапса табат кем таппайт, анан эле менин&nbsp;& nbsp;чонтогуму текшерип. Кантип ушул абалга келдим, кай жерден жаздым. Ооба Айганыш эле тороп бергенде, Чынарага жолукпайт да элем. Айганыш азыр кайда бодун, эмне кылып жаттын экен. Башкага жар боллсон керек, сен албетте бироону бактылуу кыласын. Сен аял заттын айколусун, эркекке тенелбейсин, биздин жумушту талашпайсын, уйдо отуруп эркекти мактап кандай кучтуу, бийик экенин айтып отуруп андан да кучтуу кылып жибересин. Сендейлерди айтса керек, жаман эркекти жакшы кылып, жакшы эркекти хан кылат деп. Бактылуу болсон экен. Мен жинди куруюн, Чынардын форма кийип иштеп жургонуно кызыгып,ичинде эмне жатканын ойлобой артынан чуркап сенден кетипмин. Мага чала. Мындан ары мынтип&nbsp; &nbsp;жашоого болбойт , кундо жанжал.&nbsp; &nbsp;Кадырдын ишин бутурсом кийин ал менен алек болоюн.</font> <br><br>< font size="2"> Кадыр, кандай гана жан элен, турмодон тажабаган, кайра – кайра келе бересин, бул ишинди жабуу кыйынга турат корунот.Жаба албасамчы, эмне кылаар экенсин мени. Кийинки турмого келишиндин себеби мен болуп калсам керек анда. Менин канымды ичип ошону кусканы келесин дагы конгон жайын экинчи уйун болгон турмого.&nbsp; &nbsp;&nbsp;& nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp; Мен эмне эле болуп турам, бул биринчиси да акыркысы да эмес, эмнеден чоочуп жатам, каарып баратымбы»& nbsp;&nbsp;деп коп ойлордун курчоосунда отурган, телефондун конгуроосу экинчи ирет чоочутту.Телефондун бетине тигилип, жагымсыз номурду коруп, бир ааз кечиктирип, айта турган создорун ичинен кайталап кийин гана жооб берди.</font> <br><br>< font size="2"> -угуп жатам.</font> <br><br>< font size="2"> -жакшы рахмат, сиз жонундо ойлонуп отургам. Менин жумуштарым аябай коп, сизге башка татыктуу жактоочу сунуштасам кантет. Ары жактагы адам безеленип кетти окшойт, унун окум чыгарып,</font> <br><br>< font size="2"> -тынчтаныныз, кандай айрымасы бар сизге ишиниз бутсо болду да, мен ордумдамын келсениз суйлошолу, телефондо чечилчуу маселе эмес го, деп созун толук бутургончо телефону очту. </font><br> <br><font size="2"> «кызык адам го бул. Экообуз келишим тузбосок, мен эч нерсе убада кылбасам, атасынан карыз алган адамдай кылып кекетет да тим эле, келсин эскертип койоюн, мен деген жеке иш алып барам кожоюнум жок экенин, каалаган адам менен иштешем, каалабасам жок» деп суйлонуп алып ишке киришти. Саат 11_30га сот отуруму бар экен, ага чейин дагы бир жарым саат убакыт бар. Ойлонуп убакытты текке кетирбей мамлекеттик каттоого барууну чечти.Инисине телефон чалып аны да ошол тарапка отуусун айтып жоноп кетти. Эртерээк келип алган экен инисин кутуп туруп «Каап апамды да ала кел десем болмок» деп оукунуп калды. 10-15 мунот кечигип келген иниси унаадан тушуп келип.</font> <br><br>< font size="2"> -тынчылыкпы аке, деди саламдын& nbsp; оордуна. </font><br> <br><font size="2"> -тынчылык, паспортун жанындабы?< /font><br>< br><font size="2"> -ананчы</font> <br><br>< font size="2"> -паспортунду ал да журу мени менен.</font> <br><br>< font size="2"> -эмне кылмакчыбыз? </font><br> <br><font size="2"> -сага туштук чыгыш кичи райондогу 2 болмолуу батирди сатмакчымын< /font><br>< br><font size="2"> -кызык адамсыз го, менде аны алганга акча жок да азыр.</font> <br><br>< font size="2"> -мен берем</font> <br><br>< font size="2"> -аке тушундурунуз, эмне боду женем менен мулк болуштруп жатасыздарбы? </font><br> <br><font size="2"> -жок, жон эле сага бергим келди,апамды да алганча кел дейин деп унутупмун, апама да белек берсемби дегем.</font> <br><br>< font size="2"> -женем билеби, кандай эле бу жон отуруп калды?</font> <br><br>< font size="2"> -билуусу шарт эмес, бул батирлер бар экенин да билбейт.</font> <br><br>< font size="2"> Экоо ээрчишип кирип жарым саатка жетпей алып сатуу келишимине кол коюп бутуруп чыгышты. </font><br> <br><font size="2"> -куттуктайм иним, жакшылыктарына иштет, кийинки сапар апамды алып келебиз аман бол, деп коштошуп жумушуна жоноду.</font> <br><br>< font size="2"> Туура 11_30да шаардык соттун алдында болду. Унаада отуруп артта жаткан папканы алып бир сыйра коз жугуртуп алып имаратка кирип кетти. </font><br> <br><font size="2"> Бугунку соту боло турган кылмышка шектуулор, кичинекей темир торлуу болмодо чакырууну кутуп турушат. Акун Байсалович оозго келип мойнун созуп, козу мене издей баштаганда эле Кадыр темир эшикке келди. </font><br> <br><font size="2"> -Салам алейкум.</font> <br><br>< font size="2"> -Ва алейкум, кандай батыр?</font> <br><br>< font size="2"> -кадимки баатырлардай. Иштер эмне болуп жатат, кандай чечим кутуудобуз? </font><br> <br><font size="2"> -Куда кааласа баары жакшы болуш керек.</font> <br><br>< font size="2"> -болуш керек эмес, жакшы болот.Болбосо экообуздун тен жашоолор озгорот. Жегендин кусмайы бар дегендей. </font><br> <br><font size="2"> -тушунбодум< /font><br>< br><font size="2"> -тушундун Акун Байсалович. </font><br> <br><font size="2"> Ошол жерден катуу согуп артка бурулуп кетип калгысы келип озун куч менен кармады.</font> <br><br>< font size="2"> -Эсинде болсо мен окум чыгаруучу эмесмин, жактоочумун. Жактоочулук милдетимди толук аткарам. Унутпа айыптоочу эн тажрыйбалуу, жабырлануучу тарап да жонокой адамдар эмес. Сот менен суйлошууго мумкун эмес болду, ал да тиги тараптын адамдарынан коркуп турат ондуу. Ата журтун суруштуро келсе олко башчыга барып такалып жатат. Отурумдун жыйынтыгына карап окум чыгырам, боолушунча биз жакка басым жасайм деген. Ишти жасаштын алдын ойлонуш керке болчу.</font> <br><br>< font size="2"> -эй Байсалович токто, мага акыл болбо, мен эмне кылышты жакшы билем, сен да ар дайым оз ишинди жакшы билесин,качан эле сени жабырлануучу тарап коркута алчуу эле, кайсы сот сенин созунду укпай койот же&nbsp;&nbsp; тиги тарап менден коп сунуштап жатабы?&nbsp; &nbsp;Бул сапар да ар дайымкыдай ишти жакшы билсен болду жениш биздики болот ошондо. Эгер сен озуно озун ишенбей жатсан сотту кантип ишендирмексин. Кийин сага ким айтты бул иште менин колум бар деп. Айткан созуно этият бол, же менин эркиндигим же сенин эрксиздигин, болду бар даярдан. </font><br> <br><font size="2"> Коп нерсе суйлойун деди бирок, бул адам менен суйлошуу эч кандай пайда алып келбейт, тескерисинче конулду тушурот.Тиштенген боюнча басып кетти. Жарым саатка кечигип сот отуруму башталды.Демейде тили тандайына тийбей сайраган Акун, бул ирет коп ойлонуп аз суйлоп отурду. Мына бул бийлик, байлык дегендин суру кандай кучтуу. Жабырлануучу тарап жонокой адамдар эмес, бийлик бутактарында тууган уругу жыш деген соз эле канча сурдотуп турду. Айыптоочу да козунун усту менен карайт,эми кантмексин депАкунду шылыдындагандай. Сот залынын ичине киргенде эки тарап, айыптоочу менен жактоочу атам замандан бери келе жаткан кастардай атаандашышат эмеспи. Аларучун сот угузган окум айыпталуучу куноокор же ак дегендей эмес эле сен жендин сен утулдун дегендей сезилсе керек. Бул да озунчо бир кумар да. Сот окум чыгаруу учун залдан чыгып кеткенде Кадыр Акунду карап</font> <br><br>< font size="2"> -сен булар менен тил бириктирип алгансынго, тушунуктуу, деди. </font><br> <br><font size="2"> Байсалович бул создоорду укпагандай ал тарапты карап да койгон жок. 20 мунот отуп отпой узун кара формасын чубалжытып, торт бурчек фемидасын кайкайтып сот кирип келди.&nbsp; &nbsp;Тике туруп, башка катышуучуларды да тике тургузуп коюп чыгарылган окумун угузуп жаттты. </font><br><br><font size="2"> </font><br><br>

Билдирүүнү түзөткөн: Dimedra: 18 Апрель 2018 - 20:47

[Dimedra]

Создор биригип калыптыр ондоого укугун жок деп жатат. Ондой албадым кечиресиздер.

[Dimedra]

Чырмашов Кадыр Табалдыевич Кыргыз Республикасынын Кылмыш жаза кодексинин 104-беренесинин 3-болуму менен куноолу деп табылып, 6 жылга эркинен ажыратылсын. ..
Айыптоочы Акунду карап кытмыр жылмайып турду, мунусу жениш ар дайым эле сеники эмес дегени эле. Кадыр да Акунду карап турду, бирок башкача каардуу коз караш менен. Байсалович шашпай кагаздарын жыйнап, сот чыгып кеткенде артынан чыгып баратты.
-Байсалович, эмне кылганынды тушунуп жатасынбы? Сенин конул коштугундан, коркоктугундан мен 6 жылга кеттим.
-Кадыр билесин бул акыркы чечим эмес, облустук, Жогорку сот дегендер бар. Анан калса эн женил жаза коюлду, мен конул кош болбой иштегеним учун, сулуу коздорум учун эмес
-мага женил жазанын кереги жок, акталсын деген Окум керек.
Андан аркы созун укпай, жай басып чыгып кетти. Унаасына келип отуруп, уух деп оор дем алып айдап жоноду. Чак туш болгонго кочодо унаа коп, жол тыгын болчу, саатына карап кыжаалат болуп жатты. Уулу мектептен чыккан убак болуп калган эле жетишпей жаткан. Ангыча унаанын артынан катуу ун чыгып, Тарс эле дей тушту. -ушул эле жетпей турган ОЗУ деп тушуп келсе, артта келе жаткан Ауди улгусундогу ак машине сузуп алган экен.
-ОЗУ бугун менин кунум эмес корунот, деп суйлонуп Алды.
Аудиден тушуп келген жаш жигит куноосун мойнуна алып кечирим сурагандын оордуна опузалап келе жатты.
-тезирээк айдабайсынбы, эмне кутуусуз тормуз тебесин.
-кечиресиз баатыр, кутуп турун мен тормуз тебем азыр, алдымда унаа коп, жол тосук журууго мумкун эмес болуп турат деп айтып кийин токтогом. Экообуздун аралык алыс Болуп укпай калсаныз керек.
-эй "старик" сен эмне мени шакаба чегип турасынбы?
-жок, сиздей жигитти шакаба чегип болобу.
-озундон кор, жакшылыкча чечишип алалы дегем. Эми сен менин чыгымымды да толойсун.
-макул, ошол элеби, кете берейинби?
-сен билесинби Ким турат алдында?
-билгим келет.
-мен паланчанын жээни болом деп бир атка минээрдин атын атады.
-кечиресиз дебедимби, билбестик болду.
-кечирбесемчи.
Мунун мынчалык бет тырмачылыгына тан бере Эми чындап ачуусу келе тушту.
-эй балакай бери кел, мага десе ошонун баласы болбойсунбу. Азыр мен унаамды тузотууго канча чыгым кетет айтам, жарым саат убакыт берем, таап келесин, болбосо унаанды кором деп ойлобо.
-эмне дедин?
-айттым го укпадын мен тормуз тебем дегенимди деп, сенин чын эле кулагын оор окшойт, айдоочулук куболукту кантип алгансын? Келе ачкычты, деп колун сунду.
Колун чаап жиберейин дегенде кармап калып, колун Артка кайрып,
-озунду бас, унаан жабыркаганы жетишет, озун майып болуп каласын, деп кулагына шыбырады.
Жигит ошондо гана озун аран басты. Маиге телефон чалып алардын келишин кутуп туруп калышты. Ал убак аралыгында да тиги жигит коп создорду суйлоп жатты озунчо "шашпа эртенден чыкпайсын" деп. Ангыча МАИ кызматкерлери да жетип келишип, маселени чечип, куноолуну аныктап протокол тузо башташты. Акун жубайы Чынарага телефон чалып, -баланы мектептен ал, мен улгурбой жатам деди. Анысы да жон эле макул дебей коп нерселерди суйлоп Алды. Ал жерде кыйла кармалып, маичилер унаанын ары Жак бери жагынан суротко алып далил катары тиркеп алышты. Алар менен коштошуп жигит менен сотто жолуга турган болуп жоноп кетти. Жигит дагы ызырынып, озунун куноолу экенин унутуп, чындап эле Акун куноолудой, тааныштарына чалып ал жонундо сураштырып жатты. Байсалович унаасын устаканага таштап ОЗУ такси кармап жумушуна келди.

[Dimedra]

Таксиден тушуп жумушун коздой басканда жол боюнда токтоп турган чон ак машинеден курсактуу чон киши тушуп келип кол алышып учурашып жумушуна бирге кирип кетишти.
-Ордумдамын дединиз эле келсем жоксуз,телефон чалуума жооб бербейсиз, деп саймедереп Кирди тиги киши.
-кечиресиз, бир гана сизди кутуп отура албайм да менин башка жумуштарым да бар, телефон унаада калып калган турбайбы, деп ошондо гана телефону жок экенин эстеди.
-менин жумуштарым зарыл, сизди сунушташты, ишенген кожом сууга акты болдумбу дедим да деп кулгон болуп артынан Кирди.
-эмесе мындай, деп соз баштады Акун.
-коруп турганыныздай менин жумуштарым чачтан коп болуп жатат. Сиздин маселенизди уктум сырттан, коп убакыт талап кылгыдай. Азыр менде ага убакыт да куч дагы жетишпей турат. Сизге ото талантту, энергияга бай тажрыйбалуу жигиттерден таап берейин.
-жок, жок, жок койо турунуз, Эгер мага башка адам керек болгондо озум эле тапмакмын, мага сиз керексиз. Шаардык сотто жубайыныз, облуста досунуз, керек болсо Жогорку сотко да тилиниз отот.
-ушундай дебейспи, бул деген демек куноонузду толук мойнунузга алып жатасыз, ырас тааныш тамырга таянып жатсак.
-бул жагы кызык болду го, даректен адашып жактоочу издеп тергоочуго келип алганмын го.
Катуу каткырып алып Акун созун улады.
-жок Эми мындай создорду суйлоордо этият болунуз дегеним да.
-болбосо эмне тергоодогу досторуна шыбырап койосунбу?
-бул эмне дегениниз?
-Ким менен суйлошуп жатканынды унутуп койгонсунбу дейм да, мага эскертип койгондой сен кимсин?
-сиздин Ким экенинизди мен жакшы билем,бирок мен азыр сизге Ишим тушуп келип жаткан жокмун, тескерисинче сиз келип турасыз мага. Кийин мен сизге карыздар эмесмин, конгон адат боюнча каалагнача кыйкырып, опузалап иштетем десениз анда даректен адашкансыз. Чыгып кете берсениз болот, деп соз бутту дегендей туруп ОЗУ дагы жоноп калды.
-Акун Байсалович ошондо биз экообуз иштеше албадыкпы. Окунучтуу, мен эч кимге чечилип суйлобойм, сага ишенип келгем, ушунча нерсени суйлоткондон кийин жон эле кете берет дейсинби? Жанылышасын, озундон кор, деп тез басып чыгып кетти.
-силердей ар бир адамдан коркконумда апамдын курсагынан тушпой эле жата бермекмин, деп артынан суйлонуп кала берди.
Эми гана сезди карды ачканын, баарына кол шилтеп жакын жердеги конгон ашканасына жоноду. "Эх эмне деген кун болду, тошоктон турбай эле койбопмун" деп ойлогончо журогу ойноп кетти. Кардым ач болгонго го деп жооруп Ичкери кирип озунун конгон ордуна отуруп тейлоочу кызга буюртма берип коюп "мен чарчапмын, эч алууга чыгышым керек. ОЗУ канчадан бери эргуудо боло элекмин. Бет келген эле Адам менен уруша кетчуу болдум жаш баладай, кызык анан алардыкы туурабы" деп ойлонуп отурду. Ангыча буюртмасын алып келип калган кызга тигиле карап,
-Канчада болдун Жылдыз? Деди когурогундо тагылган бейджиктен атын окуп.
Жылдыз кутуусуз берилген суроого апкарып кетти. Ал Кундо келип жалгыз туштонгон, эч качан ашыкча суйлобогон бул инсанды озуно суроо берет деп ойлобосо керек.
-22де
-окуйсунбу?
-сырттан окуйм.
-кайсы кесипке?
-юридикалык.
-ташта, ал окуунду ташта. Сен аялсын, болочок энесин, сен мээримдуу болушун керек, бул жааттагы кесип сага туура келбейт. Озуно бир кара, эн назик гулдойсун, тикенекке айлантпа озунду. Турмушка чык, куйоонду жакшы кара. Эч качан ага тенелбе. Уйду эркек баштайт дейт, ооба чын, бирок аял жаман болсо чачат баарын, сен андайлардан болбо. Сен ушунчалык жакшы Адам бол, душманын сага душман болгонуна окунсун. Жакшы болсом деле эч Ким кадырыма жетпейт дебе, утурумдук жетпей чангандар, бир кун келип тушунуп жетет, бармагын тиштейт, кудум мен сыяктуу. Сен тиштеткендерден бол, тиштегендерден эмес.
Ал кыз да кунт коюп угуп туруп,
-мен сизди Кундо коруп суктанчуумун, жубайы абдан бактылуу болуш керек деп. Менимче Ким болсо да сизди бактылуу кыла албаган го. Сиз да убагында башканын кадырына жетпеген чыгаарсыз, Жашоо "бумеранг" деп коюшат эмеспи.
-Жылдыз сен акылдуу кыз коруносун. Ошон учун бактылуу болгун келсе, биринчи бактылуу кылышты уйрон.
-капа болбонуз бул кундор да отот. Жакшы кундор откондой эле жаман кундор да кетет, деп жылмайып музыка ыргагына карай жай басып узап кетти.

[Dimedra]

Бугунку кундун эсебинен эн биринчи болуп жагымдуу маанай тартуулаган Адам. "Жакшы адамдар баары бир коп, алар бар учун жер оз нугунан жылбай айланып турса керек. Акыркы мезгилдерде ошол жакшы адамдар мага ото сейрек учурай баштады, бул дегени мен озум начарлап баратам го жамандар дуйносуно сунгуп. Мен филосов болуп кеттим болду токтоюн ойду" деп столдун устуно карады. Кундогудой эле "мулун" чайдын жыпар жыты мурдунан кирип мээсин каптап турат. "Бул чайды Ким ачса да гений экен" деп жакшы маанайда шашпай тамактанды. Кардын тойгозуп, ал жерден чыгып уйдогу жагдайды Эстеп, жакшы маанайын бузгусу келбей Шаар аралап жоо басты. Коптон бери жоо басып шашпай Шаар кыдыра элек, кеминде эле 10 жылдын ары Жак бери жагы болсо керек, кээде эле уулун паркка алып чыкканы болбосо. "Ордолуу Ош шаары мынча коозсун. Пейилин кенен, жаманды да жакшыны да ичине батырасын" деп ойлонуп бара жатты кайда экени белгисиз...

*****

Тан эрте Ош облустук ички иштер башкармалыгына конгуроо болуп озун Марат деп тааныштырган жигит, шаардын так ортосундагы Дом быта Жана Араванский деген эки кичи районду бириктирип турчу, шаардын символуна айланган копуронун четинде белгисиз бир адамдын жансыз денеси жатканын кабарлады. Эртелеп дурботкон бул суук кабар ошол эле шаардык ички иштер болумуно да жетти. Аз убакыттын ичинде кылмыш болгон жерди кызыл шапкечендер, ак халатчандар, граждандык формада кабагы салынкы адамдар да каптап кетишти. Лента тосуп коюшуп жарандын жансын денесин суротко алып текшере башташты, журок тушка Жана чекеге ок жеген экен.
Демейде биздин аймакта болду, биз карайбыз деп талашып калчуу шаардын ички иштер болуму бул ирет ундобой гана четте туруп беришти. Ананчы шаардын так ортосунда, адамдар дээрлик узулбогон жайда болгон окуяны коргон бир да Жан чыкпаса, эч кандай из калтырбаса бул ишти бутуруу, кылмыштууну табуу ото эле кыйынга турат. А Эгер такыр кылмыштын бетин ача албасачы, анда алардын устунон тургандар жанын коюшпайт. Бул ишке барган адам катуу даярдыктан откон болуш керек, изин билгизбей эрдик менен эл коп жерде жасаганына Караганда деп боолжошту. Ишти облустук башкармалыгынын жигиттери колго алышып, 2 саат дегенде гана олуктун устуно кара чупурок таштап алып кетишти. Тегерекке топтолгон эллер да таркай башташты. Бири озунун оюн айтса, экинчиси " мен милициялардын суйлошуп жаткандарын уктум, бул ото бай Адам экен, каршылаштары коп да мындайлардын" деп бир укканын эки кылып кошумчалап коюп жатты, кээлери жакасын кармап тообо кылышат, баарын заманга шылтооп.
Экспертиза жарандын оздугун тез эле аныктады, бул ушул шаардын тургуну, белгилуу жактоочу Акун Байсалович экенин. Кылмыш кечки саат 10-11лер чамасында болгон, ок таамай атылгандыктан журокко жетип коп узабай эле Жан берген.

[Dimedra]

Кеч болсо да бул копуродо унаалардын журушу да, жоо адамдардын басышы да узулбойт, кызык ушул убакка чейин эч Ким байкабаган. Азыр элдерде кайдыгерлик пайда болбодубу, корсо деле маани беришпейт, коз алдында бироону ур токмокко алып жатса да ундобой отуп кете беришет. А жол жээгинде жатып калган адамды айтпай эле койсо да болот. Аракеч тойгончо ичип деп каргап отуп кетишет. Мындайга тан калыштын деле кереги жок.
Бул суук Кабарды Эми кантип уй булоосуно угузушат бул жагы тозок болду. Эптеп жубайына угузушту, Эми мындай окуяларды угуп, коруп билип журот, озун колго ала билээр дешкен. Жанылышыптыр, аял баары бир аял экен да Ким болбосун. Чынара муну угаар замат эсин жоготту. Дарыгерлер келип тынчтандыруучу укол сайып аран озуно келтиришти. Ал "болушу мумкун эмес, эрте менен эле уйдон жакшына кеткен" деп кайталап жатты. ОЗУ келип моргдон жолдошунун жансыз денесин коргондо гана ишенип унсуз ыйлай баштады. Азыр аны суракка алуу ынгайсыз эле, уйуно жеткирип коюшту.
Мына сага табышмак, жандырмагы коп. Акун Байсалович ким эле кимдин куйругун баскан. Дегеле коп адамдын. Ал деген коп убакыттар сот болуп иштеген, кийин жактоочулукка откон, озунун кесиптеш тааныштарына таянып коп масалелерди чечкен, коп иштерде утукка жетишкен, ошондон жадаган кесиптештери болушу мумкун. Акыркы убактарда жалан гана кылмыштуу иштердин устундо иштеп кылмышкерлерди коргоп келген, алардан жабыр тартып адилетсиздикке дуушар болгондорбу. Бир аялды торобойт деп чанып экинчисин алган, ал байкуш да Акунга арнаган коп жылдарын баалабай башын аттап кеткенине арданып, ОЗУ бактылуу боло албай, мурунку жолдошу эч нерсе болбогондой бактылуу жашап жургонуно ичи ачышып ушул жолго баруусу мумкун. Аял киши кекчил болот эмеспи. Же балким жон эле жеке турмушта касы бардыр. Деги койчу мындай чойродо касы жок Адам болобу.

*****

Облустук ички иштер башкармалыгынын Адам олтурууну иликтоо болумунун жигиттери ар кимиси оз ойлору менен Алек болуп калышат мындайда. Кудум козу ачык сыйкырчы болуп, тез эле кылмыштууну таап иштин бетин ачкылары келип. Алардын жумуштары сырттан Караганда оной корунгону менен, ичтен ото татаал, бир жагынан табышмак болсо анын жандырмагын табуу учун чектелген убакыт, учунчудон чектелген мыйзам. Албетте ал мыйзамды бузуп кээде опузалап, ур тепкиге алып эле моюндарына алдырып коюшат. Бирок бул учурда эмес. Биринчиден олгон Адам жонокой адам эмес, демек каршылаштары да ошондой. Экинчиден курал, ок аткан адамды табуу кыйын, тапса да ал куноосун жон эле моюнга алып калбайт. Андайларды ур тепкиге да ала алышпайт. Милициялар деле Адам да, аркасынан коркушат, бала чака, уй булоо бар дегендей. А куралчандар жалгыз болушпайт, оздору камалса да достору боштондукта, камактагысын Ким капа кылса тез эле очун алып коюшат.
Болум башчы, милициянын майору Талант Арыков жигиттерин топтоп,
- кандай кыласынар, Ким менен бет келесинер иши кылып бул ишти ачышыбыз керек. Биздин болумго тапшырылган коп иштердин бети ачыла элек, жок дегенде ушуну ачалы, талашсыз бул Иш оор, бирок жаны. Акун Байсалович белгилуу Адам эле, демек каршылаштары да белгилуулордун ичинен чыгат. Дененерден теринер сыйрылганча иштесенер да тапкыла. Мен чогулуштарда башымды катып отура бериштен, ар кун согуш угуштан чарчадым. Куткаргыла мени бул абалдан, деп сураныч да буйрук иретинде да кайрылды жигиттерине.
4 бала торт Тарапака болунуп иштоону туура корушту. Канат уй булоосу, жакын адамдары менен иштейт, кантсе да бир уйдо турушат эмеспи акыркы кабарлар менен болушкондур билуу керек. Эрнист анын акыркы убактарда кайсы адамдар менен иштеп кандай иштерди жасаганын билуу учун анын ишканасына жоноду. Алмаз Акунду акыркы коргондорду изилдеп алар менен иштешмекчи. Сагын куболорду издемекчи, ал кочодон откон, аны кордум деген ар бир адамдан суруштурмокчу болуп кылмыш болгон жерге келди. Жансыз дененин кандай абалда жатканын коз алдына элестетип, ОЗУ кокустан отуп бара жаткан Адам болсо эмне кылмак ойлонуп, ОЗУ ошол абалда жатып корууну чечти. Ошончо коп адамдар отуп жатышса да бири токтоп карап коюшпады. Эмне баары эле сокур болуп калышканбы же жер бетинин баарында эле адамдар жатышабы мага окшоп, ошого коздору конуп бутушконбу, деп ойлонуп жата берди. Жарым саат откондо гана бир ысырык тутоткон лолу келип, эки жагын карап,
-ака, акажан турун деп туртуп корду.
Сагын эмне кылаар экен деп жата берди эле лолу колундагысын жерге коюп чонтокторун оодарып кирди. Бир нерсе деп суйлойбу деп кутсо, жок суйлобойт, колундагы саатын чечип Алды, чонтогундогу бир Ааз акчасын алып машиненин ачкычын алып басып корду да таштап коюп туруп эч нерсе билбегендей жолун улады. Сагын артынан билгизбей бир кыйла жерге чейин ээрчип барды, оозунан соз чыгабы, балким кечээ дагы олжолуу болгонмун деп айтып калабы деп умуттонуп. Бир кыйла басып келип бир кичине дуконго токтоп сатты коргозуп сатмакчы болуп баалашып Киргенде артынан келип,
- келе менин саатымды, деп алып койду. Лолу аны бир карап алып качып жоноду. Олойун дегени менен жугургонун айт жоо кулуктой болуп. Сагын артынан кууп жетпей баратып, Алдыда келе жаткан топ балдарга кыйкырып калды кармагыла деп. Балдар алдын тоскондо лолу унаалар отуп жатса да жолдун аркы ойузуно ото качты. Артынан топ бала да жугурду. Карап турган адамга кулкулуу, балдар эмнеге экенин билбей эле кубалап журушот. Бир топко барып аран жетишти. Уурусу кучтуу болсо доого жыгат болуп, лолу,
-силерге мен эмне кылдым, эмне мени кубалап журосунор деп догурунуп коет. Сагын балдарга рахматын айтып жонотуп жиберип, лолуну судуроп жоноду. Анысы жол менен бир болуп
-ярдам берилар, ултиради, ярдам, деп кыйкырып баратты. Оозунду жап дегенине да болбойт. Элдин баары экоону карап калышты, бирок эч бири жакын келип аралашпады. Бул деген чон жолдо бири-бирин олтуруп жатса деле элдерге баары бир дегени эмеспи, коруучу болуп гана туруп беришет. Сагындын канырыгы тутой тушту. Жанагы саатты сатмакчы болгон дуконго алып келип , сатуучуга карап,
-муну кайдан тааныйсыз, деди.
-ысырык салып келип калат, ошондон билем.
-анча мынча буюмдарды да алып келет ээ?
-сенин ишин эмне, деп ачууланып кетти дукончу.
Ички кокурок чонтогунон кызыл куболук алып чыгып коргозуп.
-мен милиция кызматкеримин, бул аял азыр эле кылмыш устунон кармалды, деди эле тиги коркуп кетип,
-мен кылмыш калган жокмун, деп актанып Кирди.
-Эгер кулагым менен укканда ишенбей коюшум мумкун эле, бирок мен деген козум менен корбодумбу. Сен мени тоноп кеттин го азыр эле.
-Ким ишенет, ушундай чон жигитти мендей кичине олойун деген аял тоноду дегенине, жалганды да окшоштуруп айтсан, деп бет тырмачылык кылып кирди.
Сагын кулуп жиберди, токтоно албай козунон жашы чыкканча.
-э сен Бекер эле алдагы ысырыкты тутотуп журосун, зор талантты кор кылып. Биздин анча мынча шалаакы актерлорго Караганда таланттуурак экесин. Режиссёрлор менен таныштырып койоюнбу, сенден мыкты актёр чыгат, деп кулуп жатты.
-Эже Эми айтынызчы, бул саатты канчага баалап жаттыныз эле деп кайра дукончуго кайрылды.
-250 сом дейт, мен 150 берем деп жаткам.
-ынсап деген жок экен да, 250го ала бербейспи, бул саат 2500 турат да.
-мен кайдан билейин анын баасын.
-сен бул саатты кайдан алдын? Деди лолуго карап.
-таап алдым.
-кай жерден?
-жолдон, мен керээли кечке кочодо журом, коп нерсе табам.
-жанында 850 сом да жаткан бекен?
-жок, сом пом коргон жокмун.
-азыр жанындан таап алсам алып барып камайм.
-жанымдагы озумдун акчаларым.
-канча акчан бар?
-билбейм эл Берген акчалар да.
-бери кел, чыгар баарын эсепте, деп буйрук берди.
Чонтогунон 170 сом сууруп чыкты.
-кийинки чонтокту кара.
-жок болду башка акча.
-жакшылыкча алып чык, болбосо болумго алып барып антарам.
Экинчи чонтогун антарып 850сом алып чыкты.
-буга эмне дейсин?
-бул кечээ тапкан акчам.
Сагын анын билегин катуу кысып туруп.
-анан эмне качтын менден, деди.
-сен эмне кубаладын мени, деп кайра озунон сурайт.
-ай силерди бекеринен лолу дебейт экен да, деп кулуп дукончуго кайрылды.
-кечээ, бугун эрте менен бул аял сизге келгенби?
-ооба кундо эле келет.
-бир нерсе сатам деп сунуштадыбы?
-жок.
-мындан башкалары да келеби?
-келишет.
-эстениз бугун эрте, эч Ким эч нерсе сатам деп алып келбедиби?
-жок, бул жерде жалгыз эле мен эмесмин да, булар тегеректегилердин баарына барышат, балким башкаларга сунуштаган.
Лолуго караса козун ирмеп койбой тик карап турат. Бул жерде созго келбесин тушунгон Сагын аны билектен алып судуроп жоноду. Унаасына жетип келип, анын билектерине кишен салып, жанына отургузуп болумго алып жоноду, ал жакта ОЗУ эле сайрап берет.

[Dimedra]

Бул убакта Алмаз Акун Байсаловичтин телефону аркылуу унаасын таап ошол жакта жургон. Артынан урулган демек маичилер билуусу шарт деп Маиге жоноду. Суруштуруп сузуп алган унааны анын кожоюну Элдиярды да тапты. Элдияр адатынча тоготпой горондоп суйлоду телефондон.
-Мен кечээ ДТП боюнча, дегенде эле ал,
-сенден кутулбадым го, али да тируусунбу "старик" , деп согунуп Кирди.
Алмаз коктон издегени жерден табылгандай маиге кел деп чакырып кутуп туруп калды.
Элдияр бир саатка чукул убакытта кирип келип эки жакты карап издей баштаганда Алмаз жетип Келди.
-сен Элдиярсын да ээ?
-ооба, а сен кимсин?
-мен Алмаз.
Анын анча узун эмес боюн, арыкчырай жузун коруп тоготпой,
-мага десе бриллиант болбойсунбу, мага не келдин? Деди.
-озунду бас, мен сага эмес сен мага келдин.
-мен башка адамга келдим.
-жок сени мен чакырдым, куболугун коргозуп, милициядан деп кошумчалап койду.
-Ха " старик" Эми мени милицияга бердиби?
Эми эле ишенимдуу куноокорду таптым деп турган Алмаз эки анжы боло тушту. Ким билет балким оюн коргозуп жаткандыр деди бир ою.
-сен азырынча кылмышка шектуу болуп турасын, мени менен жур болумго.
-кандай кылмыш, унаа сузуп алган да кылмышпы? Адам олгон жокко, кимдер мындай абалга туш келбеген деп адатынча коп создорду суйлоп Кирди эле
-кандай кылмыш экенин болумго барганда угасын, деп тынчытып койду Алмаз.
-сен паланча дегенди тааныйсынбы? Мен ошонун жээни болом.
-ал жагын Иш ачканда жазып коебуз, деп колуна кишен салып алып жоноду.

Билдирүүнү түзөткөн: Dimedra: 23 Апрель 2018 - 00:42

[rafo80]

Сонун го, уландысын кутобуз

[Dimedra]

Азыр эле титирендеп жаткан Элдияр аландап коркуп жалдырай баштады.
-ай ушу сени Ким айтат жигит деп, озунду колго ал, мындай абалга кимдер туш келбеген, деп кытмыр жылмайып эмеле ОЗУ айткан созун кайталап койду.
Баарынан оною эле Эрнистке болду. Коп жерде анын сулуулугу Иш берет.Байсаловичтин Иш канасына келип, столдун устундо турган бир канча папкаларды тапты. Баарын бирден ачып кылдаттык менен текшерип жатып, тартмайды ачса дагы бир канчасы жатат. Эн устундо жаткан жашыл папканы алып карай салса эле Чырмашов Кадыр деген белгилуу бир Крим чойронун адамына тийиштуу экен, датасын караса кечээ соту болгон, кандай буткону жазылбаптыр. Шаардык сотко Келди эмне менен аяктаганын билуу учун. Сот отурумда торо айымдык кылган Самира Акылбековнанын катчысына жолугуп сурап корууну чечти.
-кечиресиз, бирок биз андай маалымат бере албайбыз да.
-кесиптеш а Эгер жакшылап ойлонуп корсокчу, деп кашын серпип койду эле тиги кыз да кылыктана
-Акылбековнага кирип сурап корунуз, деди
-Эми ушул болбогон жумуш учунбу? Кийин мен официалдуу келген жокмун да, жон эле кызыгып кордум эле. Айыптоочу Ким экен жок дегенде ошону карап коюнузчу, деп болбогон эле бир нерсе сурап жаткандай тур корсотту. Катчы да ойлонбой туруп айыптоочунун атын атап жиберди.
-демек уткан экен акыры Акунду, деп жакын адамындай суйлоду атайын катчы кыздын кумарын козуп.
-а эмне ал эч качан утулбайт беле? Деди, бул суроосу менен Эрнисттин баардык суроосуно жооб берип койгонун байкабай. Бул милиция дегенинер айлакерлик жагынан аялдардан да отот го. Катуу ойлонгон Адам болуп, коштошуп ал жерден чыгып кетти.
"Телефон номурумду сурайт азыр кылыктанып койсомбу, анда кетип калсачы, жок дароо эле айта салайын" деп даярданып турган байкуш кыздын супсуну сууй тушту.
Эрнист болсо андан кабары жок, жол ката кымындап жумушуна жетип Келди. Бул жагын тергоочуго тапшырат, анткени ОЗУ сизого кире албайт, тергоочу гана сурак жургузо алат турмодо.
Канат жолдо ойлуу келе жатты, маркумдун жубайы Чынаранын кичинекей уулун кучактап боздогонуна чыдап тура албай ары карап кеткен, мурунку жубайы Айганышты издеп. Ал бул суук Кабарды укпаптыр, Канаттын оозунан угуп Кайратту аял экен, коздору канча жашылданып турса да сыртка чыгарбады. Элден уялды корунот, анткени азыр башка жандын жары эле. Журок тушун бир мыкчып алып, ойдо болуп дирилдеген уну менен.
-Ким жасаптыр, деди.
-биз билбейбиз, сиздерден жардам сурап келдик.
-издебей деле койсонор болмок, уулун аягыла, деп башка соз суйлобой Артка бурулуп жай басып кете берди.
Ошондо гана колун ойдо которуп жузуно жакын Алды, коргозбой ыйлап жашын суртту корунот. Анан кантсин кыз тийип, коз ачып коргон жары эле, татту турмуш куруп коп жылдар бирге болду. Мунун баарын ойлоп бараткан Канат, Айганыштын акыркы созун кайталап жатып, уулу Арстандын жузун элестеди. Эмнегедир ал, апасы ыйлап, тегерегиндегилер сыздап турса да жузу жарык эле, Канатка жылмайып караган. Жаш бала эч нерсе тушунбойт да байкуш деп койгон. Эми Айганыштын мынтип айтып турганы кызык болду, бул жерде кандай сыр болушу мумкун, деп оз ойлору менен Алек болуп жумушуна жетип келди. Ичкери кирсе кыраан каткырык, кесиптештери коздорундон жаш чыкканча жыргап кулуп отурушкан экен.
-эмне болуп кетти, деди таныркап.
Лолунун окуясын айтып отурушкан экен.
-сен чыныгы Шерлок Холмс болоюн дегенсинго, деп ал да кошулуп кулуп калды.
-Эми ошол лолуну алып келип алдым дебесен болду, дегенде андан бетер катуу каткырышты беркилер.
-ошон учун кулуп жатабыз да, алып келип маймылчага Киргизип коюптур.
-мына кызык, ал эми кылмыш аткаруучубу же буюртма беруучубу?
-коросунор ушул лолу табат бир учугун, деди эле калгандары баштыгы баш болуп жыргап эле жатып калышты.
-ошондо тергоого мына кылмышкер деп тапшырмаксынбы?
-жок, озум тергоочу боомокчумун.
-кой сен коп Шерлок Холмстун кинолорун коруп коюпсун жашоого кайт, деди.
Ошондо гана баары жабылып андан жанылык кутуп калышты. Канат не дээрин билбей,
-мага мумкунчулук болбоду суйлошууго. Куйосу олуп ыйлап, экинчиси бир боорун жоготуп сыздап турса эч кимисинен батынып эч нерсе сурай албадым. Мурунку жубайына жолуктум, ал аял чымынга да зыянын тийгизгидей эмес, анын колунан келбейт, деп озун жапкыча Сагын тура калып,
-Анан сен кай жерден кордун, маньяктын мен Адам олтургонду жактырам деп кыйкырып жургонун, койдон жоош болуп журуп алып баарын жасашат, аларды корсон Тим эле боорун ооруйт деди.
-а сен маньякты коргонсунбу? Деп тамашалап калды Эрнист.
-коруп эле журом.
-кинодонбу, деп дагы кулуп калышты.
-мазактагыла, ушул ишти мен ачпасам элеби.
-анда эле сени кыргыздын Шерлок Холмсу деп гезит беттерине чыгарабыз.
-Болду ишке киришкиле, деп башчы туруп кетти. Артынан аста шыбырашып,
-ОЗУ уйуно барып ысык тошокко кирип жатат, биз тошок эмне экенин унутуп баратабыз, деп кала беришти.
-Эй, мен угуп жатам, Али кетпедим, деп эшик артынан жооб узатканда балдар уурулугу кармалган мышыктай тилдерин чыгарып бири-бирин карап кала беришти.
Эми камакта жаткан экоону суракка алмай болушту. Канат суракка алат, беркилер жанында турат опузалап. Элдиярды алып келишти биринчи.
-Элдияр ачыгын айт болгонун болгондой, мен сага женилдик берем деп кепил болоюн. Кечээ кеч кайда болдун, 8ден 11ге чейинки аралыкта?
-уйдо
-Ким тастыктайт?
-уйго кирип баратканымды коргон кошуналар
-Ким билет, алар сенин кайра чыгып баратканынды корбой калган чыгаар.
-жок мен эч жакка чыкпадым, унаам устаканада жатса кайда бармак элем.
-сен эмне бутун менен баспай калгансынбы?
-жок Эми унаан болбосо алыс чыга албайсын, ынгайсыз дегеним.
-ынгайлуу эле болуп МАИге келипсинго. Телефондон эмне деп суйлодун? Дагы деле тируусунбу деппи?
-кечээ ал байке экообуз кичине айтыша тушконбуз.
-ошон учун эле олтуруп койдунбу?
-кимди?
-Ким менен айтыша тушсон ошону.
-тушунбодум ал эмне олдубу?
-кыжаалат болбо олду, таамай эле тийиптир атканын.
-мен эч кимди аткан жокмун, мен телефон кылышым керек.
-шашылба, телефон да кыласын, жактоочу да аласын, бирок анда кеч болуп калат. Биз сага жардам бере албай калабыз. Азыр агынан жарылып куноонду толук мойнуна алып бизге жардам берсен, биз дагы карап турбайбыз дегендей.
-жок мен эч кандай куноо кылган жокмун, мойнума ала турган. Унаасын толоп бере турган болгом, сотко берем деген, маичилер коргон, деп ар нерсени бирден айтып корккондон тердеп тепчип жатты.
-Айтчы баштан аяк, эмне болдунар эле?
Элдияр калтырап жатып баарын, кантип сузуп алганын, эмне деп суйлогондорун бут айтып берди.
-ойлон иним озуно женил болот деп кайра алып барып маймылчага Киргизип коюшту.
Оздору калганда Канат,
-тилим кесилип кетсин жалган айтсам, бул жасаган эмес, ушул турушунда бул ок атмак турсун пистолет кармап коро элек.
-болгондо да АПБ де, деп коштоп калды Эрнист.
-бар Эми Сагын озундун кылмышкеринди алып кел.
-Азыр коросунор эр журокту, бул бала зонкоюп алып силерден коркту, лолу силерди жон эле коркутат. Даяр тургула кийин эскертпеди дебегиле деп тамашалап чыгып кетип, бир паста алып жетип келди. Лолу кирип келип эле Канатка карап ушул башчылык кылат деди окшойт.
-ака, мен бечараны алып келип кыйнап атат, балдарым уйдо ач мени кутуп отурушат, адамдын убалынан коркпогон неме экен. Кочодо Адам олтургондор Эркин басып журсо зорго ысырык тутотуп жургон мени кармап Алды, деп догурунуп Кирди.
-кайсы адам бироону олтуруп Эркин басып журот айтсан сени коюп жиберем.
-ака мен аларды кайдан билем.
-азыр эле айтпадынбы эркиндикте журот деп, айтпасан уурулук кылганын учун 3 жылга камайм.
-ака мен уурулук кылган жокмун.
-кылбасан деле камайм.
-ака кечирин, баарын кайтарып бердим, коюп жиберин, экинчи кылбайм.
-Экинчи кылбаганын жакшы экен, бирок мындан алдын да жасап жургонсун да.
-жок олуп кетейин.
-мага сенин жардамын керек, кой олбо. Сен кундо ошол аралыкта журосундо ээ?
-шаардын ар жеринде журобуз.
-анда айтчы кечээ же бугун тан эрте ошол Тарапака келдин беле?
-келгем кече, ысырыгымды салып кайра кеткем.
-саат канчаларда кеттин?
-тушку 2 де.
- силерден кечинде же эрте менен да кочо кыдыргандар барбы?
-жаш балдар эле журушот.
-сен билчи кечээ кечинде силердин балдарынардан бироо жарым чон копуро жакка барышканбы.
-созсуз билем, уйго барып эле сураштырам.
-жок, жок сен уйго Али бери барбайсын, уурулугун учун жооб беришин керек.
-ака кечирин не десениз кылам.
-кечинде копуродо бир кишини олтуруп кетишкен, ошол сен болушун керек.
-Кудайдан коркун, ушу мен адам олтуро аламбы?
-анда ким олтургонун табасын.
-кантип?
-телефонду аласын, тааныштарындын номурун терип сурайсын, бироо жарым коргон чыгаар. Эмне болсо да, адамдын жатканын, кумон туудурган адамдарды корушсо же ал тарапта дайым журуучу адамдарды айтышса, баары мааниге ээ, майда чуйдосуно чейин. Лолу баарын тушунгондой колун сунуп телефон сураганда Сагын дароо озунун телефонун бере койду. Колуна алып ойлонгон Адам болуп бир номурду терип Кирди.
-ало, мен милициядамын, Адам олтурдун деп жатышат. Билбесем кимди, кечинде копуронун устундо болгон экен. Мага жардам бер, тап коргондор болсо, тездет мени сабап жатышат, эртен табылбаса мени камайт экен, деп телефонду очурду. Бери жакта турган тортоо бири-бирин карап ооздорунан созу тушуп туруп калышты. Бир убакта Сагын озуно келип,
-сен эмне дедин, сени Ким сабады? Деди.
-мен антпесем ал кыймылдабайт болчу, озунчо эле кыйналып эмне кылсын дегенде, баары кулушуп,
-биз бул жерде Бекер эле журуппуз да, чыныгы милиция бул жакта турган турбайбы дешти. Сагын:
-айттымбы, силер коргонунордон коро элегинер коп али деди, жымындап.
Жарым сааттай аны эрмектеп отурушту телефонго чалуу болгончо.
-ало
-Дилорам керек.
Тушунгондой болду окшойт, бере салды.
Анысы телефон менен суйлошуп жатып,
-ой мен дагы келесоомун, аны эмне эстебедим экен, деп суйлонуп алып телефонду койду да кыйраткансып тортооно карап,
- ал жерди шыпыра тургандар бар, алар ар куну кечинде жыйнашат, ошолордон сураса болот деп, чон жумуш бутургонсуп корсон болуп койду.

Билдирүүнү түзөткөн: Dimedra: 23 Апрель 2018 - 17:19

[Dimedra]

Ошондо гана баштарын тырмап, бул жонундо ойлобогондорун эстешти.
-качан болсо чала Иш кылабыз, деп саатын караса бир кыйла убак болуп калган экен.
-эртен эрте аларды таап сурайбыз, азыр тун ортосу болуп калыптыр, бул аялды алып барып киргизип тургула, кереги тийет деди.
-ака мени коюп жиберем дебединиз беле.
-сен качып кетесин.
-жок качпайм, уйумду коргозом кааласаныз.
-билем силерди, жай которуш силер учун эн оной, жок болбойт эртен коюп жиберем адамдарын дагы жакшы жардам берсе. Сагын алып бар жайына.
Оздорунчо калып кичине суйлошуп оз ойлорун айтып отурушуп Канат,
-балдар мен уйго барып эс алайын, эртен маркумду жайга коюшат, эрте ошол жакка барышым керек, силер кандай кыласынар? Деди.
-биз деле тарайбыз, тун ичинде эмнени кыйратмак элек.
-жакшы жетип алгыла, анан Алмаз тиги Баланы жакшысы коюп жибер, башка илинчек изде, унааны устаканага калтырып андан ары кай жакка кеткен. Жоо кетпесе керек, ал киши маршруттарга чыкмак эмес, телефону унаада калса тааныштарын чакырбаган, такси кармаса керек. Устакананын жанындагы таксилерден сура, балким корушкондур, деп дагы бир нерсе дейин деп барып ундобой калды. Эрнист эгер сенин айтканындай болсо анда, шорубуз куруду дей бер. Кадыр оною менен суйлобойт, озунун алиби бар, турмодо. Анын колу узун кимге кайрылганын биле албайбыз. Сен да этият бол, артынан тушкондорду билип калса ондурбайт, деп тамаша кошумчалап койду.
-жакшы калгыла, мен кеттим, силер да эртерээк балдарынарга баргыла, Акун Байсалович да туну жок болду, деп каткыра чыгып кетти. Артынан Эрнист да ак сооктордун кылыгын кылып, артын карап колун жогору которуп, бармактарын кыймылдатып коштошуп кетти. Мындай кыймыл баарына эле жараша бербейт, бирок бул жигиттин шынга бой сулуу жузуно куп эле жарашып калат. Алмаз убактысын бошко кетирип болбогон баланы таап келгенине кыжаалат боло тушкон, Сагын кесиптешин жоошута,
-жок Алмаз, сен бир кумондууну жок кылдын бул дагы чон жумуш. Бир адамга болсо да кумондуулор азайды, калганын эртен аткарасын, деп экоо ээрчишип акыркылардан болуп чыгып кетишти.

[Dimedra]

Эрте менен Талант Арыков кабинетке кирип келип, балдарга карап,
-силер эмне ушул жерде уктадынарбы? Деди.
-ооба, сиз кетпегиле дебединизби, деп жооб беришти бир ооздон.
-мен кетпегиле дегеним чын, бирок уктагыла деген эмесмин, иштегиле дегем, кана жыйынтык?
Азыр эле дердендеп турган балдардын ооздорунан создорду тушуп калышты.
- тамашалайм, кана эмнени ойлондунар. Канат сен не дагы деле бул жердесин, жоно келген кеткендерди кара, Ким узактан келип карайт аларды да байка. Эрнист Кадырдын телефондон суйлошкон номурларын чыгарт. Алмаз жигитин суйлодубу?
-анын эч нерсеге тийешеси жок экен,
-далилдедиби?
-корунуп эле турат.
-сен эмне козу ачыксынбы, коруп койгудай?
Сагын сенин кылмышкерин кайда?
-маймылчада, ал иш берди шеф, анын айтымында кочо шыпыргандар кечинде эл таркаганда жыйнашат экен, ошолордон сураштырсак болот.
-муну ошол лолу уйроттубу силерге?
-ал айтканда гана эстедик.
-силерди шагыратпай, лолуну эле алып иштетсем болмок, бир айлык акынарды бергиле ага, деп тамаша чын урушкан болду.
Жигиттер аткарыла турган тапшырмаларды алып чыгып кетишти. Сагын кочо шыпыргандарды таап сурак жургузуп жатты. Эч Ким эч нерсе корбоптур, алар кечинде 9дарда эле тарашкан экен. Бириси чекеге чыгып
- бул жерде кечкисин тунку кополоктор турушат, бир билсе ошолор билет деди, шыбырап.
Ушуларчалык башыбыз иштебейт, тунку кополоктор кайдасынар деп издеп кетти.
Алмаз устаканага келип сураштырды эле, ал жердегилер бир таксисти чакырып келишти, ушуну менен кеткен деп. Ал андан аркысын сайрап берди. Жумушуна чейин жеткиргенин, ал жерден ак Лексус 330дан бир киши тушуп кутуп алганын, ал экоо эрчишип ичкери кирип кетишкенин айтты. "Кечээ эле шашпай текшербей, бироону таап алып эле кудундабай" деп озун ОЗУ тилдеп алып Эми ак Лексус 330 да суруштуро баштады, тилекке каршы номурун жаттап калбаптыр.
Канат маркумдун уйуно келип сыртка бир ааз коз жугуртуп кийин ичкери кирип коп эркектин арасында кол кабыш эткен болуп журуп ар кимден ал жонундо сураштыра баштады.
-байкуш уйун ондотуп, ОЗУ каалагандай кылып жасатып буткон экен, деп суйлошуп жаткандарын угуп уйуно маани берсе, баары кымбат жабдыктар менен жасалган экен. "Демек акчаны жакшы тапкан, мен 2 балалуу болгонумча бир батирге жетише албай журом" деп ойлоп койду. Кайра бир ою "койчу ушунча таап, чогултуп рахатын корбой кете берди, андан коро эптеп жашасам деле тынч болоюнчу" дейт. Кичинекей уулу Арстан коп Элди коруп чоочуркап, эч нерсеге тушунбой турган го, тапчандын бурчунда жалгыз отурган экен. Конулун которуп койоюн чоочуп калбасын деген ойдо жанында басып барды.
-атын Ким сенин?
-Арстан.
-сен чын эле арстанга окшойт экенсин, эч нерседен коркпогун ээ атына татыктуу бол.
-жок коркпойм, бир гана Шер акем болгондо жакшы болмок.
-ал Ким, кайда кетти эле?
-ал уста акем болчу, мага коп нерселерди жасап Берген. Атам башка уйго кетсе, келгенче ал менен боломго дегем.
-а атан кайсы башка уйго кетти эле?
-атам айтпа деди эле, апама да айткан жокмун. Атам кетип калып Апам ыйлап жатпайбы. Айтып койсом атам ирээнжип калат го.
-ай Азамат атанды аябай жакшы коросунго ээ?
-ооба ал да мени жакшы корот.
-сени башка уйго алып кетпейм дедиби?
-жок, сен Апанды карап жур, уйдо эркек болуш керек, мен озумдун апамды карап журушум керек, сага тез-тез келип турам деген.
-Аа ошону айтпа деди беле?
-ыы, Сиз Ким болосуз?
-менин атым Канат, мындан ары мен да сенин акен болом, сага тез-тез келип турам, сен жакшы жигит бол ээ, деп энкееп бетинен опмокчу болгондо жанында бир жаш аял пайда болду да Канатты жаман козу менен карап Арстанды жетелеп алып кетип калды. Эч нерсеге тушунбогон Канат "бул байлар балдарын ар Ким суйлоштуро беришпейт эмеспи, а бул келин кимиси болду экен" деп кала берди. Казандын боюна барып кишилер мене аралашып кимдин оозунан кандай соз чыгат деп андып коюп жургон бир убакта Арстан жугуруп келип,
-Канат аке сиз атам кайда экенин билесиз ээ? деди.
Канат эмне деп жооб берээрин билбей туруп калды.
-тиги эжем, атан болду келбейт, ар Ким менен суйлошпо деп, сизди жаман Адам алдап сени уурдап кетет эч нерсе айтпа дебедиби. Эгер сизден сурап калса атам тууралуу айтып бергендерди айтпан ээ, деп жугуруп кетти уй тарапты коздой.
"Бул Ким болду экен, демек мен милициядан экенимди билет. Неге жаман деди экен" деп ойлонгончо аста басып дарбазадан чыгып кетти, унаанын ичинен эле сырттан коз салып отура турган болуп. Озун аябай жаман сезип кетти уй кожоюндары жаман коргонуно. Эми эле аларды аяп жатса азыр жаман коруп турду. "Кантип кичине балага ошентип айтсын, тиги аял кимиси болот болду экен. Менин кай жерим жакпай калды, же жон эле милициянын баарын жаман коробу. Андай болсо уй кожоюндарынын кесиби деле бизден алыс эмес экен. Же менден чоочуп жатабы? Эмне учун" деп оюнун учугун таба албай жатты.
Эрнист Кадырдын номурун таап, кирген чыккан чалууларды тердирип, акыркы 2 кундун ичиндеги суйлошуулорду бут укту, эч илинчек жок. Кадимки эле создор, "эч нерсе эмес, бул жолкусу ийгиликсиз отту, умут кийинки сапарда" деген акыркы суйлошуусу. Бул эмне жонундо болгону Айдан ачык, соту тууралуу болсо керек. Бирок бул андан толук кумон алынды дегени эмес. Кадыр, бул Адам коптон бери Крим дуйнодо. Милициялар тулку болсо ал карышкыр. Канча жолу кылмышка шектуу делип кармалып, акталып чыгып кетти акчанын кучу менен. ОЗУ да артынан изин тазалап журот. Байсаловичти олтурууго буюртма берсе да, телефондон болгондо да озунун номурунан айтмак эмес. Айткан ченде да алардын оздорунун башка тили бар, кадимки эле создордой бирок мааниси такыр башкада. Тажрыйбалуу тергоочу гана кайталап угуп отуруп илинчек таба алышы мумкун. Буларды ойлонуп Эрнист Талант Арыковко кирди.
-тергоого откорсок кантет Кадырды.
-илинчек барбы?
-мен таба албадым, андан табуу кыйынго, озун бир суракка алып корсокчу.
-ошондо эле Кадыр суйлой койот дейсинби
-Эгер аны суракка албасак жыйынтыгын чыгара албайбыз. Алар канчоо кай жакта экенин да билбейбиз, биз билгенибиз бир чети эле болсо керек.
-айтканын тура, бирок ал менен суйлошуудон пайда жок. Жасаган ченде да мойнуна албайт, алиби бар, тануулай да албайбыз. Башка илинчек издейли. Айтмакчы Байсаловичтин телефону кайда?
-Алмазда
-номурга болгон акыркы чалууларды текшердинерби?
-билбейм.
-бугун Экинчи кун кетип жатат, силер Али да эсинерге келе элексинер, чал Алмазга тез келсин.

[Dimedra]

-Макул, деп кесиптешине телефон чалып чакырып Алды. Алмаз кирип келип, болгон жыйган маалыматын айтып,
-Эми ошол унааны издеп жатам деди.
-телефонго болгон акыркы чалууларды текшердинби?
-карадым, дегеле коп кабыл алынбаган номурлар.
-келе бери
-мынакей, деп кичине кара телефонду сунду.
-ушулбу Байсаловичтин телефону?
-мен да тан калдым, ал кишинин ушундай телефон которгрнуно.
Талант Арыков телефонду текшерип жатып,
-охоо бул телефонго билайндын офисине тушкон конгуроолордон да коп чалуу болгон го. Баары эле кабыл алынбаган кайталанма номурлар. Сыртка чыккан номурларды караса, окуя болгон куну 3 номур терилиптир, иниси, жубайы Жана МАИ кызматы. Кабыл алынган чалуулар экоо. Экоонун тен аты жазылбаган. Бул акыркы 5 номурду жазып колун коюп тиешелуу болумго жонотту, суйлошулгон создорду жаздыруу учун. Эч кандай деле озгочолук жок.
-Мамлекттик каттого барып суруштургуло, эмне учун инисин алып барган. Кирген чалуулар, биринчи чалган Адам менен жакшы тааныш создоруно караганда. Экинчи чалган Адам менен катуурак суйлошкон, ишканасына чакырган, балким сен издеген лексустун ээси ушул болуп журбосун. Эксперттердин жыйынтыгы боюнча колунда сааттын изи бар бирок сааты табылбаган. Жубайынан сураш керек , Эгер уйундо калтырбаган болсо анда аны тоноп кеткен, жанында акча да болуусу мумкун эле, биз таппадык демек бизге чейин башкалар оодарган. Жубайы сот экен, туугандары да жон адамдар эмес, эртен маркумду жерге берип баш аягын жыйып алышса биздин жанды койбойт. Алар билет кандай талап коюшту, тездетуу керек жигиттер. Алып жаткан айлык акыны актап иштегиле болбосо орун бошоткула деп кекетип жатат Жогор жак.
-шаарга тийиштуу аймакты бизге тануулап жатышат да оздору, деп Эрнист нааразыланды.
-билесинби, бул ишти шаар караганда да баары бир биз жугурмокпуз, анткени бул облус, Ош шаары да ушул облустун ичинде, ошондуктан акыркы жыйынтыкты биз чыгарышыбыз керек. Эмне биринчи кыйынчылыкта эле Кача баштадынбы?
-жок мен андай мааниде айтпадым.
-макул, Канат келсе экоонор абалынарды алмаштыргыла, ал бир айласын кылып Кадырдан илинчек табат. Сен анын уй булоосу менен иштеш.
-жарайт шеф.
Баштыгы чыгып кеткен сон Алмаз менен Эрнист тиктешип ийиндерин куушуруп коюшту. -демек Маселе татаал, шефтин безилдегенине Караганда. Айтмакчы Сагындан кабар жок да, кабарлашчы, деди Эрнист Алмазга.
Алмаз телефон чалып суйлошуп бутуп Эрнистке карады,
-тунку кополоктор, копурого кимдер чыкчуу эле.
-Диля да а эмнеге? Деп сурап алып кайра тушунуп жетти окшойт, тизесин алаканы менен бир чаап алып курмосун которуп ундобой чыгып кетти.
Коридорго чыгып алып озунчо кыжырынып, "мен жетейин деп калган момону Канат жулуп алса шефтин козундо аброюм тушот. Ансыз да Канатка кобуроок ишеним коет", деп Бирок эмнеден башташын билбей башы ман, бир гана умуту Дилядан болуп шашып баратты. Ким ойлоптур качандыр жалгыз умуту сойкулардан болот деп.
Алмаз баштыгы айткан номурга чалып,
-саламатсыз, биз милициядан, сизге суроолор бар кай жердесиз, деди.
-уйдо, дагы эмне болуп кетти деди
телефондон ары жагындагы адам кыжаалаттанган унун менен.
-уйунуздун дарегин айтсаныз.
-сен милициядан дебединби, андай болсо билишин керек да. Кимге чалып жатасын озу?
Мына ушул жерден созун жоготуп койду Алмаз, анын Ким экенин билбейт да.
-жон жай эле, сиздин озунузго чалып жатам, лексустун ээсине.
-мен азыр жон жай маектешкенге убактым жок, башты оорутпа, деп коюп салды.
Бул ыкма иштебеди, Эми номур кимге таандык экенин билуу керек. Снбда иштеген тааныштары аркылуу билди, облустук админстрацияда кадырлуу кызматты аркалаган бир адамга тийиштуу болуп чыкты. Анын дарегин табуу кыйынга турган жок.
-мен милициядан деп куболугун коргозуп созду эмнеден баштарын билбей буйдалып туруп калганда уйдун кожоюну,
-мен эч жакка качкан жокмун, качпайм дагы. Ак экенимди далилдейм, кайра-кайра келип убара болбогула дебедимби, дебеспи.
"Демек мунун сотко ашкан иши бар, актыгымы далилдейм дегенине Караганда. Байсалович мунун жактоочусу болгонбу" деп ойлонуп,
-бул биздин жумуш, жонотсо келе беребиз, деди коздоруно тигиле, балким бир нерсе байкап каламбы деп умуттоно.
-Акун Байсалович, деп кыска гана суйлоп токтоп калды. Атын укса жузундо бир озгоруу болоор деген ойдо.
Ойлогонундай колдорун чонтоктон чыгарып,
-эмне болуптур, Ким экен ал, деди.
-а сиз аны тааныбайсызбы?
-таанымал адамбы?
-белгилуу жактоочу, 2 кун алдын, деп созун бутургончо,
-укканмын, озун жакындан таныбайм, деди шашып.
-а сиздин жактоочунуз Ким?
-Жанара Орозбаева Эми ал менен беттешип коргуло.
-иш козголгонуна канча болду?
-сен билишин керек го, Эгер мени суракка алгынар келсе официалдуу чакыргыла, жактоочумун катышуусунда гана жооб берем азыр мени тынч кой.
-макул тынч койдум, тергоодон корушкончо деп жолуна тушту.
Баштыгына телефон чалып иштин чоо жайын баяндап, аны камакка алууга уруксат беруусун сурады. Арыков бир Ааз ойлонуп туруп,
-сен куто тур, ал кишиге биздин тишибиз отпойт прокуратурадан уруксат алайын деди.
Коп отпой Алмаздын шектуу адамы тергоодо сурак берип отурду.
-мен эмне учун алынып келгендигимди билууго акым бар.
-албетте. Акун Байсалович, бул ысым сизге таанышпы?
-угуп калам, жакындан тааныбайм. А эмне, ал силерге бир деме дедиби?
-эмне деш керек эле?
-билбесем, озунор ал адамдын атын атап жатпайсынарбы?
-демек жакындан тааныбайсыз?
-жок.
-телефон номурун да билбейсиз?
-билбейм.
-2 кун алдын билчуу элениз, унутуп калгансыз го.
-ток этээр жерин айтпайсынбы, мени эмнеге алып келдинер?
-чындыкты тактоо учун.
-эмне болгон чындык. Мага жактоочу керек.
-жактоочу куноо коюлганда берилет, сизге куноо коюла электе эле тынчсызданып жатасыз го. Бул кагазга бир караныз, деп экоонун суйлошкон создору жазылган ак кагазды алдына жылдырды.
-буга эмне дейсиз? Тааныбаган Адам менен мынтип суйлошпойт да.
-Эгер сен мага куноо кое элек болсон , мени бул жерде алып отурганга акын жок.
-андай болгондо сиз бул жерде отурмак эмессиз, демек акым бар. Сиз 2 кун алдын телефондон гана суйлошпостон, учурашкансызда дагы Байсалович менен. Эмне жонундо суйлошуу болгон.
-мен ар бир Адам менен эмне деп суйлошконумду айтып турушум керекпи?
-негизи жок. Бирок азыр Байсаловичти акыркы коргон инсан сиз болуп жатасыз.
-кандайча акыркы, ал эмне жок болуп жатабы?
-бар, бирок тируулордун арасында эмес. Эми айтынызчы, дуйшомбу куну кечки саат 8ден 11ге чейинки аралыкта кайда болдунуз?
-менден 2 саат алдын кайда болдун деп сурасан айтып бере албайм. Менде деген убакыт эсептелбейт, жумуштар коп.
-демек мен азыр мойнунузга кое турган куноодон кутула албайсыз.
-эмне сен мени ошондо Акунду олтурдун дегени турасынбы?
-андай ишенимдуу соттон кийин гана айтылат, азыр мен болгону ошондой болуусу толук ыктымал деп айтам. Эгер сиз мен айткан убакта кайда болгонунузду айта албасаныз анда жактоочу чакырсаныз болот. Сизде андай мумкунчулук жок болсо, биз сизди жактоочу менен камсыз кылабыз.
Тергоочуну тиктеп, жузу кубарган абалда колдору телефондон номур терип 2-3 жолу аракет кылып, алдыра албай шаштысы кетип согунуп жатты.
-жооб бербей жатат корунот, сизге башка жактоочу сунуштайм.
-жок, мага ал керек.
-балким Акун Байсаловичтин номурун терип жатпаныз.
-шылдындаба, менин жактоочум Жанара Орозбаева.
-Жанара Орозбаева, тааныш ат, деп бир Ааз ойлонуп отуруп.
-адашпасам ал шаардык соттун торо айымы Чынара Орозбаеванын синдиси эмеспи? Деди
-анын бир туугандарын тааныбайм.
-тааныйсыз, бул жагы жон эмес. Сиз биринчи анын жолдошуна кайрылгансыз, менимче ал баш тарткан. Кийин анын синдисин тапкансыз да Байсаловичтин бут тосуусунан, же оозун ачып суйлоп коюшунан коркуп, жок болсо экен деп тилегенсиз. Сизге кызматын кыянаттык менен пайдаланган деп козголгон Иш азыр шаардык сотто. Демек сиз Чынара Орозбаеваны колго алууну коздоп анын жакындарын кайырмакка илгенсиз.
Бирок бул жолу Жанара сизди коргой албайт, мыйзам жол бербейт. Ал маркумга тууган, деп жазып жаткан калемин столго коюп, каршысында отурган адамга тигилди. Чон эле адамдын корккону жаман экен, дем алуусу катуулап, журок согуусу тездей баштаган.
-балким суу берээрмин, деди тергоочу камырабай.
-жок, силер мени кармай албайсынар, мен жасабагам. Дуйшомбу куну кечинде мен саунада болгом.
-жумушунуз чачтан коп болсо саунага жол болсун. Ким далилдейт?
-ал жердин администратору.
-бир адамдыкы отпой калышы мумкун, башка жанынызда достор, кыздар бар беле?
-Жанара.
Мыйыгынан жылмайып тергоочу туруп, ары бери басып,
-Орозбаевабы? Деп тактап сурады.
-ооба.
-макул сурайбыз, бирок бул деген сизден кумон алынды деген эмес. Ким билет балким башканын колу менен.
-анда ошол коргозмо беруучу башка адамды тапкыла, деди баарына кайыл боло чон Адам.
-убакыт коргозот, бирок кылмышка шектелуунун эн негизги жолу "себеп" (мотив), а сизде себеп болгон, деп кытмыр кулду, акылында дагы деле жактоочу Жанара менен мандайында отурган адамды элестетип жаткан.

[Dimedra]

Эрнист Сагын менен байланышып Дилянын жатак жайын таап келишти. Уйундо ото эле коп кыздар уктап жатышкан экен. Болмодо турган арактын буруксуган жытына чыдап болбойт.
-Булар туну иштеп кундуз эс алышат да, башчысы кайда деп, ар биринин жузуно тигилип Диляны издеп жатышты. Тилекке каршы ал жок экен уйдо. Кыздардын баарын ойготуп алып келип камап коюшту маймылчага. Уйкусураган кыздар эс мас абалда эч нерсе тушунбой эле ар кимиси ар жерге сулап жатып калышты. Эми Диляны издештин кереги жок, ОЗУ келет. Айткандай эле 2 саат отуп отпой Диля жетип келди.

[bond0202]

бол эми

[kum-bel.]

Анан мне болду

[Dimedra]

-Эрнист иним, менин кыздарымды бул жакка алып кетишти деп айтышты, мен шаардын оперлерине беруучумду берип жатам, ынсап болуш керек да силерге деле бере берсем менде эмне калат.
-Диля, Эми сени Эже дебей эле койоюн. Биз силерден эч нерсе умут эткен жокпуз, болгону Адам олтурууго шектелип жатасынар. Ачыгы кыздардын кимиси экенин билбей жатабыз, ошону тактап алуу учун гана алып келдик. Кимиси кылган куноосун мойнуна алганча баары ушул жерде болот, сен дагы кош келдин.
-Силер эмне деп жатасынар, кайсы адам, кайдагы олтуруу.
-дуйшомбу куну кечинде силер кардарлардын бирин олтуруп койгонсунар, копуронун устундо. Эмне себептен андай кылганынар белгисиз, кайсы бирин жасаганын да. Эгер такталбаса тобунар менен кетесинер.
-тапкан экенсинер коркутуучу адамды. Эми бизге коргозбогон кордугунар ушул калды эле.
-ооба десен, башканын баарын жасадык, тегеле онолбой койдунар. Тескерисинче эми адам олтуро баштапсынар.
-кой иним кайдагыны айтпай коюп жибер кыздарды, деп чонтогуно 5000дикти сала койду.
-Диля, сен мени жакшы тушунбой калдын. Мага акча керек эмес, андай болгон ченде дагы бул ото эле аз, муну жузго кобойтсон да кутула албай калдын.
-анда кууруп же ошолорду, алкымынар дегеле чоноюп баратат, деп кулжундап артка бурулуп жоной бергенде Сагын жолун тосту.
-Сизди эч Ким али коюп жиберген жок. Сиз дагы барсыз шектуулордун арасында.
Шалдайып келип Эрнистин мандайындагы отургучка отура кетти. Эрнист жузун сурдуу кылууга аракеттенип, созун баштады.
-Диля кел мышык чычкан ойнобой эле коелу. Дуйшомбу куну кечинде копуродо адам олтурулгон 10-11 лер чамасында. Айтылган убакытта силерди окуя болгон жерде коргондор бар, кааласан куболорду чакыралы. Баары силерди куноолоп жатышат, бирок мен анча ишене албай турам. Саат менен акча учун эле андай ишке барбайт дедим, бирок мени уга турган турлору жок. Кандай кылып жардам беришти да билбей турам. Айтчы кимди жашырып жатасын, ал сен озунду ошол учуун турмого салышына арзыйбы? Же жашооно жетээрлик байлык бердиби?
-сенби? Мыскылдуу кулуп,
-сен жардам бербей кал. Жаш баладай алдайсын да Тим эле. Бир нерсе билип мен куноолу болгондо биринчи сен камакка алмаксын эч кимди укпай.
-ансыз да ошенттим эч кимди укпай алып келдим, билесин сени камакка алуу бул ишти мойнуна кою менин колумдан келет. Эми айт саат кайда эмнеге олтурдун? Деп суракка ала баштаганда Талант Арыков кирип келди.
-жолдош майор Арыков бул биз айтып жаткан шектуулордун бири, саатын чечип акчасын алып тоноп олтургон деп шектелуудо. Деп официалдуу маалымат Берген болуп козун кысып койду. Ал тушунгондой болду окшойт, басып келип торго отуруп,
-кана айым айта бериниз кулак сизде, биринчи тонодунарбы же олтурдунорбу? Аты жонунузду тактап койсонуз, озунуздо жактоочу барбы же биз камсыз кылалыбы?
Эми эле тоготпой отурган Диля булардын жузун коруп озгоруло тушту.

[Dimedra]

-силер билесинер мен олтурбогонумду, менден эмнени каалайсынар?
-чындыкты. Жок жалган токусан, биз да жалган Иш ачып кое беребиз.
Бир чекитти карап отурган абалда созун баштады Диля.
-бизден алыс эмес жерге машине келип токтогон, эски Жигули болчу. Барсамбы деп, кайра эски машинеде Ким болмок эле, акчасы жок бир байкуш да деп ал оюмдан кайттым. Ал да копко чейин тура берди, кардар жок кыздар бош калганынан бир барып короюнчу деп ал тарапты коздой бастым бир кызымды ээрчите. Жетип барсак ичинде эч Ким жок экен. Кызык келип токтогондон бери эч Ким деле тушкон жок эле же байкабай калдымбы деп ойлонгончо, копуронун аркы бетинен бироо жугуруп келип жалтактап артын кайра-кайра карап отурду да айдап жоноду. Биз карап эле кала бергенбиз. 1-2 муноттон сон арты менен айдап келип соомойун оозуна такап, баш бармагын мойнуна сойлотту. ООзунду жап болбосо мууздап салам дегени болсо керек. Биз жаш бала зериккен экен, озун жакшы корсотуп бизди бул жолдон кайт деп айткандан жадабагандардан го дагы деп каткыра кулуп басып кеттик. Кашайып ошол куну кардар жок, жолдун аркы бетине да отолу деп кыздардан болуп алып ал жакка отконбуз. Акыркы бир кызым калып ал экообуз ары бери басып турганбыз, бир маалда тиги кызым бери келин деп калды. Жетип барсам жерде бир Адам жатат. Кээде аракка тоюп алгандар корунгон жерде жатып калат эмеспи, ошондой бироо го деп энкееп карасак андайларга окшобойт. Жанымдагы кыз кыйкырып жиберди, корсо колу кан болгонун коруп коркуп кетиптир. Ошондо Эмнегедир жигулидеги жигит эсиме тушуп кетти, бизди жакшылап карап кеткен бизди соо койбойт бироого ооз ачсак деп ойлоп ал жерден алыс кеткенче шаштык.
-саат канча эле.
-12лер чамасында болсо керек.
-атын Ким эле?
-Диля
-ах Диля-Диля жалганы жок дебедик беле, макул калганын мен улап койоюн. Силер энкееп саатын кордунор да дароо чечип алдынар, акча издеп чонтокторун оодарып жатып колунар канга тийди ошондо да токтобостон оодарып акчаларын алдынар, кийин кылган кылмышынарды жашыруу учун эч кимге кабарлабай эле коюну чечтинер. Эми айтчы ошол убакта дене ыссык беле муздак беле.
-корккондон байкаган жокбуз.
-жок, силер коркпойсунар, акча Алдыда турганда жыландын куйругун эмес башын тебелеп кетиштен кайра тартпайсынар. Балким кайдыгер болбой Адамча Иш тутканынарда бир адамдын омурун сактап калат беленер. Эми айтчы сен коргон жигиттин он келбети кандай эле суроттоп бере аласынбы?
-озбек улутунда болсо керек, кыргызга окшобойт, бою узун, кен далылуу.
-бет тузулушучу.
-кадимки эле озбектердей, алар баары эле окшош да. Анан карангы да эле баарын карап Эстеп калганга убакыт да болгон эмес.
-тушунуктуу, азыр отура тургула, деп Арыков сыртка чыгып кетип бир маалда бир суротчуну таап келип Дилянын эстеп калгандары боюнча фото робот тузушту.
-окшогондой эле болуп калды окшойт, деди Диля суротчунун корбой туруп айтылган соз менен тартып койгонуна тан кала.
Ал суроттун кочурмолорун чыгарып эл коп журчу жайларга илип коюшту.

*****

Канат Акундун кесиптештери уйго кирип баратканын коруп, алардын чыгышын кутуп отурду. Арасынан бир экоосу тааныш эле, алар чыгаары менен жетип барып суйлошуп туруп калды. Албетте соз Маркум тууралуу болот да.
-кыйын Адам эле ээ кесиптешиниздер.
-ошону айтсан кыйындыгы учун тубуно жетишти да.
-кимдин колунан келиши мумкун.
-билбесем, онойлук менен эч Кимге сырын айтпайт эле. Эмне, Ким менен иштешип жатканын учун чыгарчуу эмес, жада калса туштонууго да жалгыз барат эле.
-эмнеге?
-ишканадан анча алыс эмес жерде бир ашканага кирээр эле, биз башка жакка барчуубуз. Бизди ээрчибейт да ээрчитпейт да эле. Анын ишин силер карап жаткан турбайсынарбы, Эрнист биз жакта журуп калып атат силерден. Кадырдан коруп жатат окшойсунар.
-ошол, Эми акыркы иши ошол экен, бирок далил жок.
-Кадыр жасабайт го дейм. Ал акылдуу адам, биринчи кумон озуно тушоорун билип туруп жасамак эмес. Кийин Акун анын жалгыз умуту эле, озунун колун озу кесип салмак беле. Билбейм дагы, ото эле катуу ачуусуна тийип албаса.
Дагы бир ааз турушкан сон Алар жоноп кетишти. Андан кийин кичине отуруп, бул жерден эч майнап чыкпасын тушунгондо ОЗУ да унаасын жургузуп жоноп калды. "эмнеге жалгыз тамактанат, эч кимди ээрчитпесе бироо менен жолугабы же ал жерде иштеген бироону жактырабы" деген ойлордун кучагында жумушуна жетип келип Талант Арыковту издесе жок, тергоочуго Кирди. Болгон окуяны угуп болуп ойлонуп калды.
-а сиз Жанара дегенди тааныйсызбы?
-албетте, тили тилине тийбей суйлогон, каршысынан чыгып калсан жеп жиберчуудой жулкунган аял, деп суроттоп берди эле, ОЗУ жаны эле маркумдун уйунон коргон аял болуп чыкты.
-анда мен сиздин айтканынызга кошулам, бугун ал менен бет келдим. Деп баарын баштан аяк айтып берди.
-ооба ал ошол табийгат Берген сулуу жузду бурмалап ошондой коз караштарды да колдонуп турат. А тиги уулуна башка уйго кетемин десе, демек Чынара менен ажырашканы жаткан го.
-балким. Мунун тиешеси барбы биздин ишке.
-билбейм, бирок тиешеси бардай туюлат.
Бул создор канатты андан бетер ойго салды.
Эртеси Канат дагы маркумдун уйуно жоноду. Кечээги окуяны коз алдына элестеп азыр ал аял жок болсо экен деп тиленип баратты. Кудай жалгап ал аялды жоолуктурбады эшик алдынан. Боз уйго кирип жубайына дагы бир ирет конул айтты. Коз жашын аран сурткон Чынара,
-таптынарбы бир иленчек деп алсыз уну менен сурап калды.
-иштеп жатабыз. Айтмакчы бул суроттогу адамдын жузу тааныш эмеспи? Канат колундагы кагазды Суна койду. Копко тигилип суроттон козун албай карап туруп
-жок, деп кыска жооб берди кагазын кайрып берип жатып. Бар умуту очуп, шалдайып кагазын алып,
-так ушулбу же башкабы билбейбиз, бирок куболор коргон жалгыз Адам ушул болуп жатат. Аракет кылып жатабыз, албетте табабыз, сиз кыжаалат болбонуз деп коштошуп чыгып кетти. Дарбазадан чыгып баратып -ака деген Арстандын унун угуп, башын ойлордон бошотуп, жузуно жылмайуу кийип артын карады.
-Ака мени таппай кетип калайын дединизби?
-жок, сени жолдон карайын дегем деп колун чонтогуно салып бир нерсе ала келбегенине окунуп туруп калды.
-Менин атамды олду деп жатышпайбы, деп коздоруно жаш тегеретип турган баланы жерден так которуп бооруна кысып, Ошо менен катар эле озунун коздорунон да жаш таамп, мууну бошоп кудум озунун жакын адамын жоготкондой болуп турду. Чон эле, алыс омуру корбогон озунун абалы мындай болсо, кичинекей алсыз атасын жоготкон баланын абалы кандай болушу мумкун. Эгер Байсалович менин кан душманым болсо да, ушул баласын коруп аны олумго кыя алмак эмесмин. Кандай журогу таш адамдар бар, аларды которуп турган жер, жердигинен эле тутуп жатат, деп канырыгы тутой тушту. Озунун алсыздыгына арданды, ушул кичине балага жардам бере албастыгына. Жок атан тируу, бир кун келет деп баланын озунон кутуп жаткан жообун айта албай мукактанды. Арстан да анын мойнунан бек кучактап озуно жакын сезип турду. Аны алаксытып отура калып тизесине отургузуп бир нерселерди айтып жатты.
-Менин да сени мене тен балам бар, достоштуруп коем, жакын дос болуп журосунор каалайсынбы? деп Арстанга караса, ал анын колундагы суротко карап отурган экен.
-ооба, деп кыска жооб берип суротко колун сунду.
-жактыбы?
-муну сиз кайдан алдыныз?
-озум тартып алдым.
-Шер акеме окшойт экен.
-кайсы Шер? Уста акенби?
-ооба, анын дагы бетинде коп сакалы бар да.
Аны жерге кое сала,
-ал акен озбекпи не?
-ооба озбек.
-бою узунбу?
-ооба ал чон мынанча, деп кучагын керип коргозуп койду.
Кызык анда неге Чынара Эже тааныбайм деди, деп ойлонгончо.
-журунуз апама коргозобуз, деди Арстан.
-жок, ал эмес экен апана коргоздум. Айтчы аван кайда?
-журу, деп колунан тартып алып жоноду. Акунду иниси Баястанга келген эле.
-ава карасан , бул Шер акем да ээ? Деп суротту коргозду.
-чынында эле окшоп кетет экен, деп кайра сунду ал.
-айтынызчы Шер деген жумушун бутту беле?
-бутсо керек, кеткенине караганда.
-анын акысын жакшы эле толоп бергенби?
-мен кайдан билдим, ал Баланы коргонум эле болбосо суйлошкон деле эмесмин. Акам андай майда иштерине чейин суйлоп берчуу эмес. Аны женемден сураш керек.
-азыр эле сурагам, бул суроттогу адамдын эч кимге окшоштура албаганын айтты.
-аял киши да, кайгысынан башка эч нерсе корбой жатса керек. Мунун бир нерсеге тиешеси барбы?
-билбейбиз, бирок кумонубуз бар. Окуя болгон жерден корушкон экен. Баястандын бетиндеги тамырлары туйуло,
-андай болсо жур, деп Боз уйго баштады.
-жене, бул жигиттин колундагы суротту корунчу, Шерге окшойт ээ?
-кордум.
-окшойбу?
-билбейм, мен окшото албадым.
Чынара адатынча кыска жооб берип жатты.
-ал жумушун бутуп кеттиби?
-ооба.
-акысын кандай бердинер эле?
-мен билбейм.
-айтынызчы, ал кандай унаада журчу? Деп Канат аралаша кетти созго.
-унаасы жок эле.
-ал деген уста да, тетиктери коп болот эмеспи аларда, эмне менен алып келген дейм да.
-мен коргон эмесмин келгенин.
-кетип жаткандачы?
-жок.
-ал кеткен туну жолдошунуз уйдо болбогон да, эч кимге айтпай эле кетип калдыбы?
-мен алардын ишине кийлигишчуу эмесмин. Кийин ал кетип келгенин мага айтпайт.
-тушунуктуу. Айтынызчы жолдошунуз коп жолу уйго келбей калчуу беле?
-болуп турат.
-келбей калган кундору кабарлабайбы кайда калганын.
-кээде экообуз тартыша кетчуубуз, андай кундору кайненемдин жанына калып калчуу.
-демек ал куну да уруша кеткенсиздер.
-...
-эмне себептен экенин айта аласызбы?
-иним сенин атын ким эле?
Канат ушул жерден ката кетирип алганын тушунду. Чынара мындай суроого жооб бермек эмес. Ал деген сот, бул суроонун артында эмне деген ойлор жатканын билет.
-Канат менин атым.
-демек Канат иним сен уйбулоолусун да ээ?
-ооба.
-жубайын менен уруша кеткенде, эмне себептеп башталганын эстей аласынбы?
-кечиресиз мен.
Созунун акырына чыгара койбой созун оозунан жулуп алды.

[Dimedra]

-биз деле катардагы ар бир уй булоодой жашоочубуз, эч кандай айрымасы жок. Урушуу табышуу баарында болот. Ооба мен озумду куноолоп жатам, аны эстетпесен да болот. Мен таарынтып албаганымда ал уйго эрте келмек Жана бул кырсык болбой калышы мумкун эле. Менин азыркы абалымды эч кимге каалабайм, озун куноолу сезип жашагандан оор нерсе барбы. Ылайым сенин башына келбесин. Баламдын жузун караш мен учун тозок болуп жатат. Эгер силер аракет кылып чыныгы кылмышкерди тапсанар, мендеги жук женилдемек. Айтмакчы Шер деп жатпайсынбы, деп бир Ааз ойлонуп калып созун улады.
-ал жигит менен суйлошуп корбогом эч, бирок ишен ал бала чымынды да олтуро алмак эмес. Кийин Акун сарандардан эмес болчу, акысын ашыкча берсе бергендир кемитмек эмес. Билбейм башка кандай негиз болушу мумкун. А негиз жок Адам олтурууго барганды коро элекмин, аз келгенсип мындай жол менен.
Канат башын ылдый кылып угуп отуруп, Чынара созун аяктаганда,
-Кечиресиз, сиздин Арстаныныз учун да табабыз, баланыздын омурун берсин, деп коштошуп чыгып кетти. Чынара анын артынан узата карап ойлуу отуруп, сыртка чыгып козу менен уулун издеп жатты. Арстан апасын коруп жугур жетип келгенде уулун кучактап окусуп, оксуп ыйлап Кирди. Козун аландатып коркуп калган Арстан,
-апа ыйлабачы атам келет, алар жалган айтып жатышат. Мына коросун дем алыш болсо мени алып кетет, деп апасын сооротуп жатты.
-кайда алып кетет, Ким айтты сага?
-атам, мен башка уйго кетем, дем алыш болгондо сени паркка алып барам деген.
Ухх, деп катуу ушкуруп журогу оордуна келе тушту. Жаш бала эмнелерди суйлоп жатат, тушундо коргонбу, Акун Арстанды менден алып кеткен жатабы деп сансыз ойлорду ойлоп жиберген эле. Корсо уулу жон гана атасынын акыркы создорун айтып жаткан экен.
-Уулум, таянарым унутпа мен сени жакшы кором, дуйнодогу баардык нерседен кымбатсын мен учун ар дайым эсинде болсун. Менде сен барсын сенде мен бармын, башка эч Ким бизге керек эмес. Тиги Канат акене эмне дедин?
-мени менен тен уулу бар экен, дос болом дедим.
-азаматсын уулум, башка эмнелерди сурады?
-эч нерсе сураган жок.
-менин уруксатымсыз эч Ким менен суйлошпогун ээ.
-макул апа, сен ыйлабайсынбы ошентсем?
-ыйлабайм уулум, соз берем, сен учун чыйралам, деп эне бала кучакташып копко турушту. Ким билет кимиси эмне ойлоп жатканын, экоо бири бирин аяп, оздорун куноолу сезип жаткандыр. Бул убакта кун чыгып, алардын уйуно калган жаткан кишилер кирип жатышкан. Ангыча киши келетат деп кабар берип калышты.
-балам кардынды тойгоз, ач журбо, мен сага карай албай жатам, макулбу, бара гой, деп ОЗУ Боз уйго кирип кетти. Бул эне дегенин кандай Жан эле. Чынараны коргондор козун ойдо которуп суйлой алышпайт, ушундай бир сурдуу коз карашка ээ. Ким ойлоптур анын баласына караган башкача мээримдуу коз карашы бар деп.
Канат жолдо баратып озуно ОЗУ ачуусу келип урушуп баратты. "Эмне эле созумду жоготуп койдум, мынча сурдодум, ал менин баштыгым эмес го. Мен аны суракка албай эле озум суракка алынып калдым" деп. Жумушуна келсе баары эле баягы Кадырдын артынан сая тушуп журушуптур. Эрнист баштыгын кондуруп Кадырды суракка алып жаткан экен тергоочу турмонун ичинде. Канат баштыгына кирип,
-Шеф мага уруксат алып берин, Байсаловичтин уйуно, уй телефонуна угуучу аппарат орнотууга.
-Себеп.
Эми эле маркумдун уйундо болгон окуяны баяндап берип,
-балким суроттогу чындап эле Шер болсочу, анда эле анын бир учугу ошол уйдо жатат.
-жок, азыр тергоочу Кадыр менен алек, андан бир жооб алат деген умуттобуз. Ал тажрыйбалуу жигит суйлобогонду суйлотот, суроттогу жигитти ал жоноткон, деди. Бирок созундо ишеним жок эле.
-шеф, азыр айтканынызга озунуз деле ишенбей турасыз чынбы? Кадыр суйлобойт. Дегеле мен ал кылды деп ойлобойм. Кадырдын умумту такыр очуп кала элек болчу, алдыда дагы коп сот отурумдар турган. Аны турмодон алып чыгып кетиш жалгыз Байсаловичтин колунан келмек, ал муну эн жакшы тушунот эле, озунун колун ОЗУ кесип салмак беле. Ал киши кимди коркутпаган, кимди демитпеген. Бир ооз соз согуп койгону учун эле андан кумон санай бергенибиз болбойт. Маркумдун кесиптештери да ушундай ойдо.
-Канат сен тушунуп жатасынбы? Эмне сурап жатканынды. Ал деген мыйзамга тура келбейт. Чынара сот, жонокой Адам эмес, аны билсе экообуз тен жумуштан кол жууйбуз. Ушундай эле ишенимдуу куноолоп жатсан, аны суракка алалы, тергоочу суйлошсун.
-Жок, ал тергоочунузду эки ооз соз менен жайына коет, озунуз айткандай ал сот жон аял эмес, тергоочунун токсонун коргон. Аппаратка келсек, ал билбей тургандай жасайбыз, илинчек таппасак алып коебуз. А эгер илинчек тапсак анда ундой албай тургандай кылабыз. Мен оз мойнума алам жообкерчиликти.
Арыков ойлонуп отуруп калды, ооба же жок деп жооб бере албай. Албетте бул нерсе жалгыз анын чечими менен болбойт эле. Прокуратурадан уруксат алуусу керек, ал учун жуйоолу себеп менен отчёт жазуусу керек. Андай болгон Кундо да прокурор терс жооб айтып коюсу толук ыктымал. Бир саам убакыт ичинде ушуларды ойлоп улгурду. Бирок ОЗУ да Канаттын айтканына ынанып турган.
-Айтчы Канат, сага мунун кереги барбы?
-бар, анын уулу. Ал билуусу керек.
-Ачыгын айтчы, анын жубайынан кумон санап жатасынбы?
-Мен аны туздон туз куноолу деп айта албайм. Бирок суроттогу бала, анын бул ишке тиешеси бар, ал чындап эле Шер болгон болсочу. Эгер Чынара эже аны коргобогондо мен андан да кумон санамак эмесмин. Ал уйдон эч кимге айтпай кетип калганы Байсаловичтин олгон кунунно туш келип калган, суроттогу ага окшош болуп чыкты.
-Канат, Чынара ОЗУ айткандай балким ал баланын колунан келмек эмес, андай кылуусуна негиз дагы жок болчу деп жаткандыр.
-Ал кайдан билет башканын ич куптуусун, кийин ал бала менен эч качан суйлошуп корбосо. Жоок Талант Арыков мынчалык коп дал келуу болбойт. Эгер андай болгон ченде да биз текшерип коруубуз керек, коксобузду суутуп.
-макул сенин айтканындай болсун, аппарат орнотолу, кана кепилдик ал ошол телефонго чалат деген.
-биздин иште качан эле кепилдик болчу эле. Бизде башка жол жок шеф. Шер деген Ким, каяктан, чындап эле аты Шерби же башкабы эч нерсе билбейбиз. Аны тааныган жалгыз тируу инсан Чынара Эже. Ал мобилдик телефон менен суйлошпойт, башка жерде аны менен жолукпайт, ал билет азыр ар бир кадамы саналуу, баардык эле адамдардай эн коопсуз жай деп уйун эсептейт. Анан дагы бугунку менин жанылыгымдан кийин ал созсуз Шер менен байланышат, Эгер байланышка чыкпаса анда чындап эле Чынара Эже суттон ак болот. Эмне дединиз.

Билдирүүнү түзөткөн: Dimedra: 29 Апрель 2018 - 20:02

[Dimedra]

-Кандай кылып орнотмоксун, Коп куйруктарды ээрчитпей озун бар, шек албагандай болсун. Азырынча тергоону Кадырдан албайбыз. Кандай болгон кундо да биздин алардан кумон санап жатканыбызды сезбештери керек. Тез шашыл, Эгер сен айткандай болсо бир мунотту да текке кетирбешибиз керек, онтойлуу учур тапса эн жакынкы аралыктарда кабарлашышат.
-Шеф мыйзамсыз уктурууну сот кабыл албайт, мыйзам чегинде орнотуу керек. Прокуротурадан уруксат алуубуз шарт.
-сага Ким айтты мыйзамсыз болот деп, прокуротурадан уруксат алабыз. Сен баштай бер, ал жагын мага кой. Аппаратты Канаттын колуна карматты.
-макул шеф, рахмат ишеним арттырганыныз учун.
-ишеним арттырганым жок, келип ОЗ колун менен отчет жазасын, жообкерчилик сенин мойнунда.
-жарайт жолдош майор, деп чыгып баратты.
-Канат, деп токтотуп, -озунду этият кыл, бул жон гана жумуш, сенин омурун баарынан бийик, деп эскертти.
-Талант Арыков, деп суроолу карап токтоп калды.
-озун кандай ойлойсун, бакыйган Байсловичти жолдон алгандар сени аяп коебу?
Баштыгы чынында эле балдардын ичинен Канатка озгочо мамиле кылат, жакшы корот, бул кесиптин чыныгы ээси деп баалайт эле.
Канат он колун бир мууш кылып туйуп Жогору которуп коюп чыгып кетти.

*****

Арадан бир апта убакыт отсо да эч кандай жанылык болбоду.
Кадыр тергоочуну эчаак эле жолго салган. --Мен сени ото акылдуу, оз ишинин чебери деп билчуумун, мен адашканмынбы же жон эле анкоолонуп жатасынбы? Токтой турчу, балким курч коздорду чыныгы солокоттон узаакташтырып менин колокомо алып келип жаткан болбо, деп тергоочу менен тиктеше тушот.
Тергоочу чын эле ОЗ ишинин чебери, акылындагыны козунон окутуп койбойт.
-Кадыр, экообуз кандай гана шарттарда беттешпедик, ар убак мен озумдун тууралыгыма 100 пайыз ишенип турсам да соттор сага ишенишет, сен тарап болушат. Бул жолкусунда эмес, сени коргоп канатына алган Акунун жок. Аны олтуруп ката кылып алдын окшойт. Жон эле Ким жасаган атын атап койсон, ал эмне сени сатмак беле. Жасаган адамды отургузуп кое беребиз, же сен ОЗ балдарына ишенбей жатасынбы, сатып коет деп?
Экоонун таймашы копко созулат, бири биринен чарчаганда таркашат.
Бул учурда Арыков Канатты шаштырып жаткан -ал аппаратты болду сен ойлогондой болбоду деп.
-бугун акыркы кун дагы бир эле кун токтотуп турунуз, Али эч канча убакыт отподу, ал озун коопсуз сезе башташы керек, деп суранып алган акыркы куну эле. ОЗУ да бир аптадан бери уй бетин корбой куну туну Ош ИИБнын жер толосундо жашап калган, аппаратын тыншап. Чарчап Кудайдан тилеп отурганы отурган. Телефонго чалуу болсо же уйго бироо киргенин укса дароо уктап жаткан жеринен козу умачтай ачылып тыншап калат, эч кандай маалымат жок кайра эле туноруп отуруп калат. " Балким чын эле мен адашкандырмын" деп ойлой баштаган, эртен аппаратты алып салуу учун барат. Бир убакта дагы телефонго конгуроо келди, тура калып тыншаса синдиси экен, умуту очо отуруп калды кайра оордуна. Кунумдук эле создор, ал акыбал сурашып.
-тиги кучук тинтип келбей калдыбы?
-жок, ошондон бери корунбойт.
-Шерди издеп жатышкандыр, таба алышпайтго дейм дегеле бир корунуктуусу жок алардын арасында.
Оздорунун абройуна шек келтирип жатканына жаны кашайып аран чыдап турду Канаттын.
-Сенин кардарынды эмне кылышты?
-ошол эле куну кое беришкен, менин атымды сатып кутулду да.
-а сенден сурашпадыбы тастыктап?
-жок, админстратордун айтканы жетиштуу да, ал суйунуп отургандыр, менин атымды атап кутулганына, кимди Ким колдонгонун сезбей.
Бул создордон кийин Канат кайрадан тура калып УГА баштады бут дити менен.
-Эже алар балким Шерди издебей эле жатышкандыр.
-жок издешет, мен негиз бергенмин издей турган.
-балким ал тушунбогондур.
-тушунду, ал кучуктун корунушу жонокой болгон менен ОЗУ андай эмес. Алардын кимиси кандай терисинин сыртынан сезем. Сен эмне жондон жон эле аны мага жонотуп жатат деп ойлойсунбу? Жок алардын ичинен тандалып эн алгыр дегени келген мага.
-Эже, сенден амал качып кутулбайт экенго.
-Жанара экообуз алыс кетип калдык, азыр бул конгуроонун учуру эмес эле.
-ай эжем сен аябай эле САК журосун. Эмнеден чочуйсун, оз уйундосун, эч Ким жок жанында, анан калса уюлдук телефон эмеско акыры суйлошуулор куну туну жазылып тургандай. Шер Озбекстанга отконбу текшерип койдунбу?
Ушул жерге келгенде Канаттын уйкусу умачтай ачылып журогу ойноп кетти. Журогунун тупкурундо адашкан болсом экен, Арстандын апасы мындай жолго барбаган болсун деп каалап жаткан эле. Эки колу менен жузун басып кадимкидей калтырап чыкты. Кичинекей Арстандын "атамды олду деп жатышпайбы" деген созу кулагына жанырып угулат. Кечир Арстан атанды кайрып бере албаганым аз келгенсип Апанды да алганы жатам деп суйлонуп алып баштыгынын номурун терип жатты.
Арыков тойдо журот белем, ары Жак ызы чуу создорду толук жеткируу мумкун эместей.
-шеф кечирин бирок сиз тезинен келишиниз керек. Деп очургонго аргасыз болду.
20мунот отпой жетип келген баштыгы,
-эмне ар дайым учурсуз конгуроо кыласын, не болуп кетти.
-Шер Озбекстанда аны бугундон калбай кармашыбыз керек, чек арадан дайынын билип бериниз.
-шашпай тушундурчу.
Баарын баяндап берип, экоо тиктешип копко отурушту.
-Эмне себептен бул жолго барды дейсин?
-аны бизге Шер айтат.
Ошол эле туну Канат Озбекстанга жоноп кетти. Эртеси кечке кабар ала албаган Арыков кыжаалат болуп жатты.
Качан гана эшик ачылып Канат кирип келгенде озун басып, анын соо экенин коргонуно тынчтанып кийин гана Шер тууралуу сурап баштады.
-шеф, Шер менде бирок ал жасабаган. Кантип ишендирем, тушундуром билбейм, анда озун актай турган бир дагы мумкунчулугу жок.
-сен эмнелер деп жатасын?
-Тергоого откоро берсек болот Чынара Орозбаеваны.
-тушундурчу.
-азыр эмес, сурактан кийин. Менин акылымдагы ишке ашса.
Аз отпой Чынара кирип келди, адаттагыдай токтоо, сурдуу. Арыковко карап,
-мени мындай кеч учурсуз чакыруунардын жуйоолу себеби бар деп умуттоном. Уйдо жаш балам калды, эмне таптынар, кандай жанылыгынар бар? Деди.
Канат алдында турган бул аялды карап тан калып бутпойт, бул аялбы же Адам терисин кийген шайтанбы? Ушунчага бардыбы, эмне учун, болбогон бир дунуйо учун, деп оюн жыйып, Чынарага орун коргозду.
-отурунуз, сизге азыр тике тургандан отурган жакшыраак.
Бул курч коз карашты коргон Чынара тайсалдай тушту. Кечээ эле бужуроп турган бул жаш баладан мындай чечкиндуулукту кутпосо керек. Арыковко караса, ал да ундобойт абалдын кожоюну ушул дегендей.
Келип отургучка отурду.
-Эже, азыр менден болгон чындыкты угаар алдын суудан жутуп алыныз, кийин озунузду колго аласыз деген умуттомун. Шерди таап келдик.
-эмне? Кайдан?
-сиз коргозуп Берген жол боюнча журуп адашпай таап бардык.
-ошол жасады дегени турасынбы?
-жок, андай деп айтыштан алысмын. Ооба баары дал келип турат, кубоолор, уйдон кетиши баары, жада калса машинеси, керектен ашыкча далил таптык.
-анда эмне ОЗУ мойнуна албай жатабы? Чынында мен да мындайга ишене алаар эмесмин.
-мен дагы Чынара Эже, мен дагы. Мынчалык коп далил эч качан болбойт. Баары ачык коргозулгон фильм, фильм болмок эмес. Ар бир кинодо табышмак болгондой эле биздин жумушта да ошондой.
-эмне дегин келип турат.
-балким менин оозум менен эмес озунуздун оозунуз менен айтаарсыз, озунузго женилирээк болот.
Ону кубарып тамагы кургап баратып да эч женилип бергиси келбей турду Чынаранын.
-Макул, мен айта берейин. Сиз откон аптанын дуйшомбу куну жумушунузга кундогудон кечигип келгенсиз коп отпой эле чыгып кеткенсиз. Уулумду мектептен алууга дейсизби, жок Али эрте болчу. Жолдошунуздун артынан тушуу учун. Кадырдын соту кандай бутоору сизге алдын ала эле малым болгон. Анткени ал сиздин жардамыныз менен соттон утулуп калган. Сизге маалым болгондой Кадыр ачууланмак, ал ачуусун жактоочудан алмак. Бул ирет ойлогонуздай болду, ал Байсаловичке айтпай турган создорду куболордун астында суйлоп салды. Бул кунду сиз коп кутконсуз, Ошентип озунузго биринчи куткаруучу таптыныз. Андан чыгып пландарыныз башка эле баарын тиги аудидеги бала бузду сузуп алып, ага жинденген сиз жолдошунуз чалып калганда ачуунузду андан алдыныз. Уулунузду мектептен алуу керек болуп сиз кеттиниз ордунузга синдиниз келди. Ал жерде болгон кагылышууну коргон синдиниз сизге баарын маалымдап турган. Бул корунуш сиздин пландарынызды озгорткону менен жаш жигиттин жасаган жоруктары сиздин колго ойноп берди, бул Экинчи утук эле. Областык админстрациядан келген адамды да коздон далдоо калтырбадыныз, атайын адамдар аркылуу жолдошунузду сунуштап, ага алып бардыныз. Себеби, билесиз жолдошунуз сиздин атынызды укканда созсуз ал иштен баш тартат, анткени ал Адам сизден жардам сурап бармак эмес, эн жаман коргон учуру ушул. Чон Адам да Байсаловичтин баш тартканын озунун эсебине кабыл алмак созсуз турдо. Ошештип экоонун ортосунда да кандай экени белгисиз, бирок кагылуу болмок. Бул сиздин планынызда бар нерсе эле. Бул дагы ишке ашты. Ал киши ар бир кадамы козомолго алынып турганын сезбей жоо журуп отурду. Балким сиздин планда окуя башка жайда унаанын ичинде болушу керектир эле, бирок бул дагы жаман эмес болуп турду. Жоо болсо андан да жакшы. Сиз уйдо уулунуз менен отурдунуз анда талаш болушу мумкун эмес. А синдиниз жаны эле жолдошунуз баш тарткан кардары менен саунада болгон. А бирок ал 20 мунотко сыртка чыгып келген ысыкка чыдай албай. Ошол убак арасында жолдошунузга ок атылган. Бул дал келуучулукпу?
Чынара ордунан тура калып жерге чоголой отура калды,
-Канат иним, билем азыр эч Ким Биле элек. Билбесин, сага андан пайда жок. Билем сенин озундун бурчун жок, шаардын каалаган районунан батир кылып берем токтот.
Канат бул создорду укпагандай уланта берди.
- Жанара ал жердеги Диляны эн жакшы тааныйт эле, ага барып эмне айтыш керек экенин коп жолу кайталап тушундуруп коп суммадагы акчаны карматып басып кетти. Укмуш ээ, биз Али ойлоно элек кадамдар алдын ала эсептелген. Сиз эртеси Шерди коюп жибердиниз, озунуз айткандай сарандык кылбай акысын ашыгы менен берип. Ал бир кун болбосо бир кун табылып калышын билгенсиз да мага атайын аны актап Жан тарткан адам болгонсуз. Анткени Сиз ошентсениз биз тескерисинче кобуроок андан куноо издемекпиз. Чындап эле Байсалович анын акысын бере элек экен да, себеби ал жумушун буто элек эле. Буткон кунго жетпей эсептеше албай кете берди байкуш. А Шер 1 кун кеч бутту кечке кутсо жок, Сиз келип эсептешип койдунуз. Албетте биринчи, акынды бердиби Байсалович деген суроо болду. Ал жок деп жооб айтты. Жубайы эсептешти мени менен дегенди мен колун кайрып унаага отургузганда гана айтып улгурду. Албетте мен ишенген жокмун, баарын териштермеинче. Жанаранын озуно жасаган алибин текшерип, Диляны кайрадан суракка алмайынча. Кечиресиз Талант Арыков мен кечиккеним учун, убактымдын кобу ушул иштерге кетип калып кеч келдим деп оз убагында Арыковко да кайрылып отту.
-а сен Арстанды ойлодунбу? Ал апасыз калат.
Эми Чынара Канаттын таалуу жерине тийе баштады.
-ойлодум албетте, ал мыкаачы апа менен жашаганча апасыз жашаганы жакшыраакка окшойт менимче. Эгер эртен чоноюп атасынан калган мулкко ээ болом десе аны дагы жолдон алышабы дедим.
-сен эмнени да тушунот Элен. Эне болбой туруп. Эркектер учун уй алмаштырып уй булоо куруш ото женил. Мына Акун биринчи аялынан кетип мени алды. Ал байкушка эмне берди, куйуттон башка эч нерсе. Жашап жаткан батирин калтырып, чон Иш аткаргансып кете берди. Ал аялдын ОЗУ деп откоргон 10 жылын, чын суйуусун ошого баалап койду. Айтчы бул адилеттуулукпу.
Байкуш ундобой оз кайгысы озуно кала берди. А мени эмне кылат эле, балам бар, азбы коппу омурумду арнадым ал инсанга. А алчы эмне кылды, бар мулкун менден жашырып сактады. Арам ою болбосо эмне учун менден мыйзамдуу жубайынан жашырат. Жалгыз баласынын энеси катары мени менен эсептешиш керек да. Акыры мулкторун ар кимдин атына откоро баштады, анткени билет мен Айганыштай ундобой кала бере албайм. Менин балам бар анын келечеги учун кам коруу менин милдетим, ал озуно тийиштуу нерсеге ээ болуусу керек. Акун эртен дагы бироого уйлонуп андан балалуу болуп жашай бермек. Ким билет бир эки жылда бизди унутмак. Мен бул жолго балам учун барууга аргасыз элем, деп созун аяктады Чынара.
-Кечиресиз мен дагы ушундай жол тутууга аргасызмын, деп анын колдоруна кишен салып маймылчада отурган синдиси Жанаранын жанына киргизип койду.
Талант Арыков ойлуу карап отуруп,
-Канат айтсан, сен муну башынан эле билгенсин да ээ деди.
-билген эмесмин, сезгенмин жолдош майор.
-бул кесипти аркалоо учун, сеникиндей сезимдер керек, даярдан жолдош улуу лейтенант, пагонуна дагы бир жылдызча кошулушуна. Бул жыйынтыктан кийин албетте жылдызча кошушат. Эскертем жылдызча оор, которуп журо турган бол, жолдош болочок капитан!
Экоо кол алышып учурашып бири-бирин куттуктап жатышты...

Аягы.