[realliver]

Daud (15 Декабрь 2012 - 16:02) жазган:

Бирөөнүн байлыгын тартып алып, башка бирөөгө бергенге кандай акысы бар эле деген чооң суроого ким жооп бере алат?

Ушул нерсени бүгункү күнү да аткарышын каалар белеңиз? Мисалы сиздин эки уйуңуз болсо бирөөсүн алып, уйу жок кошунанызга берип коюшун каалайт белеңиз. Орустардын алып келген теңдиги ушундай болгон. Аны канчалык кыйнылып тапканыныз аларды кызыктырган эмес.

Ошол колхоз-совхоз убагында жаман жашадык, азыркыдай кардыбыз ач болчу деген адамдарды билесизби? Мен азыр дагы мамлекетибиз совхоз кайра тузулот, орток ишти кайра жандандырабыз десе, 6 гектар жеримди откоруп бергенге даярмын.

[meerimka86]

Азыркы кун менен,ал мезгилди салыштыруунун кереги жокко дейм.ошол маалдагы байлар элдердин аркасынан байыган,Совет маалы келгенге чейинки орус падышасы байларды колдоп турган,атка минерлер ошолордун созун суйлоп,кедей кембагалдарды иштетишип,жарым нан беришкен.анан кийин Ленин келип баардык адамдар тегиз жашашка милдеттуу деп,бай манаптарды жоюп баштаганы аларга жакпай уйбулосун,байлыгын алып кача башташкан.Аталарына аш берип кул кундорду байгеге сайып жибергени копкондугу эмей не.алар оз мээнети менен байыган эмес,атан болушпу,сенин башын жок болсо да манапсын,мураскерсин. ошону менен кете берген "мен манаптардын тукумунанмын, сен кедейсин" деп басынтуулар ар дайым болгон.Эгер Совет бийлиги болбогондо азыр кыргыздар кандай жашап жатат элек?

[realliver]

USSR (15 Декабрь 2012 - 15:57) жазган:

Кычан тууралуу маалыматтар дээрлик жокко эсе,Ш.Бейшеналиевдин чыгармасын эсепке албаганда. Ал эми Павликтин атасы помещик болгон эмес жана атасынын колунан каза тапкан эмес.
Мектепте бизди эмнеге окуткан? Совет мектеби революцияга чейинки кыргызды жапайы деп окуткан. Орустарсыз кыргыз мал болуп калмак дегенди окуткан. Кыргыздын чыныгы уулдары (бай-манаптар, уруу башчылар) ууру,элди эзген,элди тоногон деп окуткан. Кудай жок деп окуткан. Сенин атаң Ленин,сенин атаңдын да атасы Ленин деп окуткан. Сенин тарыхың жок деп орустун тарыхын окуткан. Сенин Байтигиң,Ормонуң бандит,орустун Невскийи менен Суворову баатыр деп окуткан. Төрөкул Айтматов, Касым Тыныстанов ж.б. кыргыз уулдарын "эл душманы" деп окуткан.
Сиз айткандай Павликти мисал кылып, атасын саткан "патриоттуулукка" окуткан.

Озубуздун тарыхты окубай орустардыкын окуганыбыз, оз аталарыбызды эл душманы катары тааныганыбыз чындык. Бирок кыргыздар биз жок болсок мал болуп калмак, революцияга чейин жапайы болгонсунар деп окуткан эмес.

[meerimka86]

(жакпаса - койбой эле койгулачы кызартып)

[realliver]

meerimka86 (15 Декабрь 2012 - 16:28) жазган:

Азыркы кун менен,ал мезгилди салыштыруунун кереги жокко дейм.ошол маалдагы байлар элдердин аркасынан байыган,Совет маалы келгенге чейинки орус падышасы байларды колдоп турган,атка минерлер ошолордун созун суйлоп,кедей кембагалдарды иштетишип,жарым нан беришкен.анан кийин Ленин келип баардык адамдар тегиз жашашка милдеттуу деп,бай манаптарды жоюп баштаганы аларга жакпай уйбулосун,байлыгын алып кача башташкан.Аталарына аш берип кул кундорду байгеге сайып жибергени копкондугу эмей не.алар оз мээнети менен байыган эмес,атан болушпу,сенин башын жок болсо да манапсын,мураскерсин. ошону менен кете берген "мен манаптардын тукумунанмын, сен кедейсин" деп басынтуулар ар дайым болгон.Эгер Совет бийлиги болбогондо азыр кыргыздар кандай жашап жатат элек?

Бизди орустар эртелеп басып албаганда, Англиянын колониясы болуп калмакпыз. Басмачыларга куралды ким таап берген? Англичандар. Ошондо Индияча оз оюбузду эркин суйлой албай, ыр менен жооп берип калмакпыз.

[realliver]

meerimka86 (15 Декабрь 2012 - 16:30) жазган:

(жакпаса - койбой эле койгулачы кызартып)

Ошону айтсаныз. Бири-бирибиздин оюбузду сыйласак. Эгер мен деле кечээтен бери опоненттериме баскыласам, далай билдирууго басмакмын. Бирок оз опонентимдин оюн сыйлагандыктан, уятым ага жол бербейт.

[USSR]

realliver (15 Декабрь 2012 - 16:18) жазган:

А ошол байлардын Аллах аларга энчилеп бергенсип жайлоо, капчыгайлардын, деги эле жердин баарын ээлеп, каалагандай пайдаланышына кандай акысы бар эле?

Ошол жайлоо-капчыгайларды Аллах кыргызга энчилеген эле да. Анан аларды тартып алып оруска берип коюуга эч кимдин укугу жок болчу. Ал эми байлардын каалагандай көчүп-конууга акысы бар болчу,анткени ошол жайлоо капчыгайды ошол байдын ата-бабасы баскынчылардан каны менен коргоп келген. Ал жайлоо,анын малы жети атадан берки келе жаткан ата-мурасы болчу,бир күндө эле байып кеткен эмес, кылымдардан берки мээнет бар.

[USSR]

realliver (15 Декабрь 2012 - 16:42) жазган:

Ошону айтсаныз. Бири-бирибиздин оюбузду сыйласак. Эгер мен деле кечээтен бери опоненттериме баскыласам, далай билдирууго басмакмын. Бирок оз опонентимдин оюн сыйлагандыктан, уятым ага жол бербейт.

Минус белгисин өз оппонентиңизден көрүп жатсаңыз жаңылышасыз. Мынтип ойлоого уятыңыз жол бергенине өкүнөм."Минус, плюс" боюнча тиешелүү темага жазып кеткемин.

[realliver]

USSR (15 Декабрь 2012 - 16:54) жазган:

Ошол жайлоо-капчыгайларды Аллах кыргызга энчилеген эле да. Анан аларды тартып алып оруска берип коюуга эч кимдин укугу жок болчу. Ал эми байлардын каалагандай көчүп-конууга акысы бар болчу,анткени ошол жайлоо капчыгайды ошол байдын ата-бабасы баскынчылардан каны менен коргоп келген. Ал жайлоо,анын малы жети атадан берки келе жаткан ата-мурасы болчу,бир күндө эле байып кеткен эмес, кылымдардан берки мээнет бар.

А байлар эмне учун ээн эркин кочуп жургонго укугу бар да, кедейлерде жок андай укук? Же эмне ошол бай озунун он баласы менен жоого каршы чыгыптырбы? Ошол жоого чыкканда бир баатырды ээрчип кедейдин балдары чыккан, байдын балдары экинчи токолу менен кыншылашып жатканда.

[Daud]

realliver (15 Декабрь 2012 - 16:18) жазган:

А ошол байлардын Аллах аларга энчилеп бергенсип жайлоо, капчыгайлардын, деги эле жердин баарын ээлеп, каалагандай пайдаланышына кандай акысы бар эле?

Кайсы бай кайсы жердин баарын ээлеп алган экен? Мен билгенден орустар келгенден кийин түндүк Кыргызстандын көпчүлүк түз жерлерин орустарга берип койгон. А кыргыздарды тоого сурүшкөн. Ишенбесениз өзүңүз байкоо жүргүзсөңүз болот. Чүй облусун эле алып караганда жалаң жакшы жерлер орустарга тийген. СССР таркагандан кийин орустардын көпчүлүгү ошол жерлерин кыргыздарга сатышып кайра көчүшүп жатышат. Кыргыздын жерин кайра кыргызга саткан орустар негизи эле кыйын калк экен.

Эгер шариат боюнча жерге кантип ээлик кылат дегенге кызыгып жаткан болсоңуз аны деле айтып беришим мүмкүн. Эгер ошол байлар жердин баарын ээлеп алгандары чын болсо баким ошол шариаттын көргөзгөн чегинде ээлешкендир. Менин бул боюнча так маалыматым жок. Бирок кыргыз байлары кыргызга орустар көрсөткөн кордукту көрсөтүшкөн эмес.

[realliver]

USSR (15 Декабрь 2012 - 16:59) жазган:

Минус белгисин өз оппонентиңизден көрүп жатсаңыз жаңылышасыз. Мынтип ойлоого уятыңыз жол бергенине өкүнөм."Минус, плюс" боюнча тиешелүү темага жазып кеткемин.

А эртеден бери ушул жерде уч-тортобуз эле журобуз, анан кызарып баратканы кайсыл жактан келип жатканы белгилуу иш эмеспи.

[USSR]

realliver (15 Декабрь 2012 - 16:29) жазган:

Озубуздун тарыхты окубай орустардыкын окуганыбыз, оз аталарыбызды эл душманы катары тааныганыбыз чындык. Бирок кыргыздар биз жок болсок мал болуп калмак, революцияга чейин жапайы болгонсунар деп окуткан эмес.

өз тарыхыбыз менен мактана алмак түгүл,кабарыбыз жок калганы эмнени каңкуулайт? Демек алардын ою боюнча биздин тарых болгон эмес. "Орустар басып албаса тигиндей же мындай болуп калмакпыз, алар бизди окуткан,мектеп ачкан" деп өзүбүз ушул темада кайра- кайра кайталап жатканыбыз ошол орустун бизди "окутканынын" жыйынтыгы.
Колхоздор боюнча. Ошол сиз айтып жаткан кембагал, байдын "жарты наны" үчүн коюн кайтарчу, кийин деле колхоздун коюн кайтарып жүрүп миллионер болуп кетпеди, ошол эле "жарты нанын" алып жүрдү колхоздон. Ал гана эмес план толтура албаганда өз коюн колхозго өткөрүп берип жүрдү. короосуна карышкыр тийгенде "растрат" болуп, камалып да кетип жүрдү.

[USSR]

realliver (15 Декабрь 2012 - 17:10) жазган:

А эртеден бери ушул жерде уч-тортобуз эле журобуз, анан кызарып баратканы кайсыл жактан келип жатканы белгилуу иш эмеспи.

Кайсы жактан келип жатканы мага белгисиз, мен ким кирип, ким окуп,ким минус коюп жатканын аңдып отурбадым.

[meerimka86]

Колхоздун коюн багып миллионер болушпаса да,алар тен укукка жетишишкен. Бироо жарым нанын тартып алса арыздана алышкан.

[USSR]

realliver (15 Декабрь 2012 - 16:22) жазган:

Ошол колхоз-совхоз убагында жаман жашадык, азыркыдай кардыбыз ач болчу деген адамдарды билесизби? Мен азыр дагы мамлекетибиз совхоз кайра тузулот, орток ишти кайра жандандырабыз десе, 6 гектар жеримди откоруп бергенге даярмын.

Совхоз кайра түзүлбөйт, орток чарба-болбогон туура эмес нерсе. Эгерде туура нерсе болгондо СССР кулабас эле.
Өкүнүчтүүсү- азыр ошол маалды (1900-1940 жылдарды) өз көзү менен көргөн аксакалдар дээрлик калбай калды. Алар ошол мезгилде болгон ачарчылыкты, ошол кездеши апаатты айтып беришмек. Колхоз маалында элге өлбөгүдөй кылып тамак-аш берип турушкан. А мээнетичи? Күн-түн дебей таалаарда дыйкандар,тоо- ташта малчылар эмгектенишчү. Үйгө бир буюм алгандан коркушчу, кичине бирдеме болсо текшерип түрмөгө тыкчу. Азыр сиздин 6 гектар жериңиз бар экен,илгерки колхозчулардай мээнет кылыңызчы, аз жылда миллионер болуп кетээриңиз турган иш. Эми элестетиңиз, сиз байыдыңыз, мал кылдыңыз,үй салдыңыз, машине алдыңыз. Анан эле орустар келди да жериңизди 80 пайызын,үйүңүздүн бирөөсүн,машинеңиздин бирөөсүн алып оруска берип салды. А уулуңуз болсо орустарга барып "атамдын үйдө он миң доллары бар" деп айтып коюп,ал акчадан да айрылдыңыз. Кыскасы банкрот болдуңуз. Эмне кылмаксыз? Туура кылды орустар, мен байлык топтоп туура эмес кылыптырмын деп орусту мактабасаңыз керек.

[meerimka86]

USSR (15 Декабрь 2012 - 14:30) жазган:

<br />Совхоз кайра түзүлбөйт, орток чарба-болбогон туура эмес нерсе. Эгерде туура нерсе болгондо СССР кулабас эле. <br />Өкүнүчтүүсү- азыр ошол маалды (1900-1940 жылдарды) өз көзү менен көргөн аксакалдар дээрлик калбай калды. Алар ошол мезгилде болгон ачарчылыкты, ошол кездеши апаатты айтып беришмек. Колхоз маалында элге өлбөгүдөй кылып тамак-аш берип турушкан. А мээнетичи? Күн-түн дебей таалаарда дыйкандар,тоо- ташта малчылар эмгектенишчү. Үйгө бир буюм алгандан коркушчу, кичине бирдеме болсо текшерип түрмөгө тыкчу. Азыр сиздин 6 гектар жериңиз бар экен,илгерки колхозчулардай мээнет кылыңызчы, аз жылда миллионер болуп кетээриңиз турган иш. Эми элестетиңиз, сиз байыдыңыз, мал кылдыңыз,үй салдыңыз, машине алдыңыз. Анан эле орустар келди да жериңизди 80 пайызын,үйүңүздүн бирөөсүн,машинеңиздин бирөөсүн алып оруска берип салды. А уулуңуз болсо орустарга барып &quot;атамдын үйдө он миң доллары бар&quot; деп айтып коюп,ал акчадан да айрылдыңыз. Кыскасы банкрот болдуңуз. Эмне кылмаксыз? Туура кылды орустар, мен байлык топтоп туура эмес кылыптырмын деп орусту мактабасаңыз керек.<br />

<br /><br /><br />

реал ливер 6 га жерди озу иштетип байып жатса эле орус тартып алса жолуна салат эле да.Бирок биздин байларыбыз кедейлердин эсебинен байышкан даааааа

[USSR]

Daud (15 Декабрь 2012 - 17:03) жазган:

Кайсы бай кайсы жердин баарын ээлеп алган экен? Мен билгенден орустар келгенден кийин түндүк Кыргызстандын көпчүлүк түз жерлерин орустарга берип койгон. А кыргыздарды тоого сурүшкөн. Ишенбесениз өзүңүз байкоо жүргүзсөңүз болот. Чүй облусун эле алып караганда жалаң жакшы жерлер орустарга тийген. СССР таркагандан кийин орустардын көпчүлүгү ошол жерлерин кыргыздарга сатышып кайра көчүшүп жатышат. Кыргыздын жерин кайра кыргызга саткан орустар негизи эле кыйын калк экен.

Эгер шариат боюнча жерге кантип ээлик кылат дегенге кызыгып жаткан болсоңуз аны деле айтып беришим мүмкүн. Эгер ошол байлар жердин баарын ээлеп алгандары чын болсо баким ошол шариаттын көргөзгөн чегинде ээлешкендир. Менин бул боюнча так маалыматым жок. Бирок кыргыз байлары кыргызга орустар көрсөткөн кордукту көрсөтүшкөн эмес.

Туура айтасыз. 1916-жылга болгон маалымат боюнча,орустар адам башына 3.7 гектар, кыргыздар 0.3 гектар жерге ээ болушкан. Мал менен жан баккан кыргыздар малынан кол жууп, ачарчылык заман башталган.

[USSR]

meerimka86 (15 Декабрь 2012 - 17:36) жазган:

<br /><br /><br />

реал ливер 6 га жерди озу иштетип байып жатса эле орус тартып алса жолуна салат эле да.Бирок биздин байларыбыз кедейлердин эсебинен байышкан даааааа

"Байлар кедейдин эсебинен байыган" деп ошо орустар окутуп койгон экен да бизди. Орусту жолуна салгандарды "басмачы" деп окутуп койгон экен да.
Реалливер өзү жалгыз 6 гектар жер иштете албайт да. Кошумча жумушчу күчтөрдү тартат. Аларга айлык төлөйт. Калган пайдасын чөнтөккө салат. Ошондо Реалливер кедейдин эсебинен байыган болобу?

[realliver]

USSR (15 Декабрь 2012 - 17:42) жазган:

"Байлар кедейдин эсебинен байыган" деп ошо орустар окутуп койгон экен да бизди. Орусту жолуна салгандарды "басмачы" деп окутуп койгон экен да.
Реалливер өзү жалгыз 6 гектар жер иштете албайт да. Кошумча жумушчу күчтөрдү тартат. Аларга айлык төлөйт. Калган пайдасын чөнтөккө салат. Ошондо Реалливер кедейдин эсебинен байыган болобу? />

Жок 6га жерди бир уй-було эч кимди жалдабай эле иштеткенге кучу жетет. Ал эми мен байларды кедейдин эсебинен байыган дегеним, мисалы кедейдин бир кулук аты чыкса тартып алып коюшкан(Кара шумкар китебин же Сынган кылычтатагы Сарыбайды эстесенер). Кедейлер байдын оту менен кирип кулу менен чыгышкан, алгандары байдан арткан жугунду тамак. Анан дагы коп эле китептен окуганым бар, бир бийдин жакыны олуп, анын ашына деп элдин баарынан салык жыйнашкан. Байдын кызы менен кошуп туруп койчуснун озун же баласын себине кошуп берио ташташкан(Каныбек чыгармасы)

[USSR]

realliver (15 Декабрь 2012 - 17:56) жазган:

Жок 6га жерди бир уй-було эч кимди жалдабай эле иштеткенге кучу жетет. Ал эми мен байларды кедейдин эсебинен байыган дегеним, мисалы кедейдин бир кулук аты чыкса тартып алып коюшкан(Кара шумкар китебин же Сынган кылычтатагы Сарыбайды эстесенер). Кедейлер байдын оту менен кирип кулу менен чыгышкан, алгандары байдан арткан жугунду тамак. Анан дагы коп эле китептен окуганым бар, бир бийдин жакыны олуп, анын ашына деп элдин баарынан салык жыйнашкан. Байдын кызы менен кошуп туруп койчуснун озун же баласын себине кошуп берио ташташкан(Каныбек чыгармасы)

6 гектар жерди азыркы заманда иштетсе болот, техниканын жардамы менен. Илгерки заман башкачараак болчу.
"Сынган кылычта" Сарыбайдын атын ууру урдаган. Көз көрүнөө тартып алган эмес. Уурулардын жолу башка,уурулар ар заманда,ар элде боло келген көрүнүш.Эсиңизде болсо, ошол ат чабышта, Мадыл атты таанып калган жеринде,бир аксакал ортого түшөт.Ошондо Домбу айтат "малын тааныган алат,жалган жалаа жапкан жазасын алат" деп. Бечара Мадыл атын тааныбай калып, токмок жеп кутулат. Ошондо арызданып Абил бийге келет. А бирок Домбуну атып өлтүрүп Мадыл өчүн алат.Анан өзү да өлөт. Бул жерде иштер аягында акыйкаттык менен эле болуп жаткандай. "Өзүңө сак бол,коңшуңду ууру санаба" деген эл сөзү бар. Мадыл өзү да "жаза басып ошол күнү атын карабай аялынын койнуна жатып", "косяк" кетиргенин мойнуна алган жери бар.
"Байдын оту менен кирип,күлү менен чыккан" түшүнүк кийин эле пайда болду да. Ал кезде түшүнүк башкача болчу. Азыркы кез менен салыштырбайлыбы. Бир байдын үйүндө: 1.үй иштерин жасоочу бир кызматкери бар. 2. балдарын караган "нянька" бар. 3. шоопуру бар. 4. үйүн күзөткөндөр бар.5. Жеке менчик ишканасы бар, ал жерде жумушчулар иштейт. Алардын баары маяна алышат мээнетине жараша. "күлү менен чыгат" деп айтканга болбойт да,чынбы? Байдан арткан "жугунду" дегенге кошулбайм. Ал кезде такыр башкача болчу. Баары эле ыраазы болуп жашап келишкен. Антпесе "басмачылык" кыймыл пайда болблсо керек эле, элдин баары "кызылдар" жакка жапырт өтүп кетээр эле. Андай болбоду, Мадаминбектин эле колунда жыйырма миңден ашуун жигити бар болчу.