Таасирлүү окуялар Аңгемелер, ой-толгоолор
#321 22 Июль 2014 - 01:38
- Ассаламу алайкум ата. Биз сиздерди зыярат кылганы келдик эле, эгер сизге зыян кылбасак бир аз сүйлөшүп отуралы – деп, анын жообун күтпөй эле бош турган кроватка отурду. Абышка аялга кол жаңсап, жаткызып кой дегенсиди. Качан гана аял аны жакшылап жаткырып жайгаштыргандан кийин, эмне кааласаң айта бер дегенсип тигини карап калды. Ал кол баштыгынан ар түрдүү жер-жемиштерди алып столчонун үстүнө койду да, бир кутуча сокту ачып, столдун үстүндөгү стаканга куюп абышканын колуна карматып өзү аны өйдө кылып сөйөп турду. Абышка бир эки уурттаган болду да кайра өзүнө берди да:
- Ырахмат, балам – деди, кирилдеп араң чыккан добушу менен.
- Ата, ооруган адамдарды, картайган адамдарды барып кабар алуу мусулмандардын милдети. Пайгамбарыбыз карыяларды сыйлабагандар менин үммөтүм эмес деген. Ошон үчүн сиздерге келдик. Бир аз жардамыбыз бар эле тыяакка тапшырдык. Сизди ордунан жыла албайт дегенинен атайын кирдим эле. Туугандарыңыз, балдарыңыз барбы? – деп сурады тиги. Балам бар деп айтууга аталык намысы жол бербедиби же таштап кеткен баласын балам деп атагысы келбедиби, айтор:
- Ээ балам, тууганым да балам да жок. Балам болсо ушунда жатмак белем – деп койду акырын.
- Ата, мен сизге келген максатымды ачык айтайын. Мен атадан эрте калганмын. Атанын камкордугун, атанын тарбиясын көрбөдүм. Карысы бардын ырысы бар дейт ата, жүрүңүз сизди үйгө алып кетейин, мага ата болуп бериңиз, акыл –насаатыңызды айтып, үйгө башчы болуп бериңиз - деди абышканын колунан кармап. Абышкага буга чейин такыр жакпаган узун сакал менен узун чапан азыр эмнегедир көзүнө жакшы көрүндү. Абышканын жүрөгү элжиреп кетти. Жүлжүйгөн көздөрүнүн кычыгынан чыккан жаштары кулагын көздөй сызыла агып жатты. Бул, сакалчан адамдын оозунан чыккан ар бир жылуу сөз көөдөнүн жибитип, көңүлүн эргитип жиберди. Тээ жүрөк түпкүрүндө, качандыр бир кезде катуу жаңылганын даана сезип жатты. Калтыраган колу менен тигини өзүнө тартып маңдайынан өптү да:
- Атанын тарбиясын албаганың менен Алланын тарбиясын алыпсың балам. Менин берген тарбиям тарбия болбой жолдо калсын. Менин, берген акыл–насаатымдын кайрымжысы ушул күндөр. Ырахмат сага уулум, бирок мен бул жерден эч жакка кетпейм. Менин кыйналганым жакшы. Колуң менен кылганыңды моюнуң менен тарт деген. Мен бул нерселерди көрүшүм керек – деди. Анын сөздөрүнүн маанисине жакшы түшүнбөй калган тиги:
- Жок ата, сизди алып кетпесем болбойт. Мында кыйналып каласыз – деп сөзүн кайра баштады эле, абышка акырын колун көтөрүп аны токтотту да:
- Убара болбо уулум. Мен бул дүйнөдөн баласыз өтүп кетем го деп ойлодум эле, эми мына балалуу да болдум. Менде эч кандай арман жок эми, болгону менин сенден бир гана суранычым бар, ошол суранычымды аткарууга убада бер – деди калтаарыган үнү менен.
- Кандай өтүнүчүңүз болсо да аткарам ата, тартынбай айта бериңиз – деди.
- Бул дүйнөгө эч ким түркүк болгон эмес. Бүгүн эртэң мен да көз жумам, сенден суранарым ушул, мен жаназасыз көмүлүп калбайын. Жаназа окуп, ак кепиндеп өзүң жашыр – деп андан аркы сөзүн айта албай бышактап жиберди.
- Коюңузчу ата өлүмдүн кечи жакшы, ага шашылбаңыз – деп сооротмокчу болду эле, абышка кайра анын колун кармап:
- Жок уулум, мага убада бер, жаназсыз кетип калбайын – деди жалооруп.
- Макул ата, убада берем – деп күлүмсүрөгөн болду да – ата, Лаа илаха илла-Лооху Мухаммадар- расуулул-Лох деп көбүрөөк айтыңыз, бул келменин пайдасы көп – деп ордунан турду да: - Балким мени менен кетерсиз – деди акыркы үмүтү менен. Абышка алсыз калтыраган колдору менен көз жашын сүрткөн болду да:
- Ырахмат уулум, убара болбо.Убадаңды унутпа – деп дагы бир нерсени айтууга аракеттенгенсиди, бирок анын эки эрини гана бир аз кыймылдап оозунан чыккан үн эч кимге угулган жок. Абышканын жүлжүгүй көздөрү же ачык экени же жабык экени билинбей тынчып жатып калды. Бир аз убыкытка жымжырттыкка бөлөнө түшкөн бөлмө ичинде, атага зар болгон бала менен, балага зар болгон атанын биринчи жана акыркы сүйлөшүүсү андан ары уланбады. Жакын жердеги акыр-чикирдин сасык жытынын киргенине да кайыл болуп аңырайта ачып коюшкан терезеден алгылыктуу жел кирбей бөлмө ичи үп болуп ысып турду.
Не прошу красоты я, прошу лишь Иман...Ведь ВСЕВЫШНИЙ сказал :"Попроси ты красивого, Дам тебе красивого! Попроси ты хорошего, Дам тебе хорошего! Попроси ты с Иманом, Дам тебе всё!
#322 22 Июль 2014 - 01:46
- Аллаху Акбар, Аллаху акбар…azan
Сабыр чочуп ойгонду. Жаздыктан башын көтөрүп, эмне болуп кеткенин билбей бир азга селейип отуруп калды. Аа, эми эсине келди. Азан айтылып жаткан тура.
- Ой ушулардыкы өттү – деди күбүрөнүп, - таң атпай уйкуну бузуп.
Жаздыкка кайра баш койду. Күндө уйкусун кайра улап кетчү. Бүгүн уктай албай койду. Азан айтылып бүткөнчө кыймылсыз жатты да, ордунан туруп кетти.
Үйдүн ичи кунарсыз, аңгырап бош калгандай көрүндү. Баласынын бош турган орунун бир карап койду. Эч себеби жок эле баласын алып кетип калган аялына болгон ачуусу дагы козголо түштү.
- Деги эмне жетпейт ушуга? – деди күңкүлдөп, диванга отуруп башын мыкчып ойго чөмүлдү. Чындап эле эмне жетпейт, үй десе үйү бар, акчаны каалаганындай таап берет, машинаны деги алып берди. Эл кийбегенди кийип, эл жебегенди жеп эле жүрбөйбү. Иштеймин деди ишке орноштурду. Балалуу болушту. Баары жетиштүү. Анан эле болбогон нерсени шылтоолоп кетип калат. Жумуштан эрте келбейсиң дейт. Тентип кетесиң дейт. Арак ичесиң дейт. Балаңа көңүл бөлбөйсүң дейт. Кызык… Адам болгондон кийин тыяк-биякка басасың да, тели-теңтуш, дос-жар дегендер бар. Арак ичип аракеч болуп кеткен жери жок. Анча-мынча эле майрамдап койгону болбосо. Элдин аялдарына ырахмат, жегенге наны жок болсо да унчукпай жашап жүргөн.
- Уфф. – Оор үшкүрүнүп алды Сабыр. Деги бул жашоодо бактылуу жашаган бирөө жок го. Тээ бала кезинде, апасы балдарынын бетинен өөп – менин бактым ушулар, ушулар барда мен бактылуумун – деп калчу. Атасы күнгө күйүп, эмгектен туурулган капкара колу менен маңдайынан сызылган терин сүртүп:
- Бакыт деген эмгек, менин колумда кетменим турганда мен бактылуумун – дечү. Байкуштар экөө тең эрте кетип калышты. Өздөрүн бактылуубуз дешкени менен чыныгы бакытка жетпей кетишти окшойт. Мына менин деле балам бар. Атамдын эмгегинен жеңил, бирок кирешелүүрөөк жумушум бар. Бирок баары бир бакыттын даамын алигече тата элекмин го.
Чындыгында бактылуулукту байлыктан же бийликтен издөөнүн өзү бактысыздык окшойт. Сабырдын жашоосунда эч кандай кемчилиги жок болсо да, күндөн-күнгө жан-дүйнөсү тарып, өзүн жаман сезип жүрөт. Кээде бир жери ооругандай болот. Бирок кайсы жери ооруганын өзү да билбейт. Баалуу буюмун жоготкон эмедей болуп жүрөт көптөн бери. Бирок эмнени жоготконун да, эмнени издээрин да билбейт.
Сабыр көңүлсүз гана дубал саатына карап койду. Жумушка жөнөөчү убагы болуп калыптыр. Баргысы келбесе да, ушул азыр өзүн жутуп жиберчүдөй суук көрүнгөн үйүнөн алысыраак кеткиси келди. Жалкоолоно кийинип, оозуна наар албастан, машинасынын ачкычын алды да, илкий басып сыртка жөнөдү.
- Аллаху Акбар, Аллааху Акбар…
Сабыр үйүнө эми эле киргенде азанчынын үнү жаңыра баштады. Терезеге жакын келип, бүткөнчө угуп турду. Мурун такыр көңүл бурбагандыктанбы же баягысын дагы баштады деп жек көрүп укпагандыктанбы айтор азандын кандайдыр бир жагымдуу ыргактары бар экенин сезген эмес экен. Азыр бир дагы сөзүнө түшүнбөсө да, ыргактуу кооз үн жан дүйнөсүнө башкача бир жагымдуулук тартуулагандай болду. Бүгүн жумушта да көңүлү көтөрүлбөй, бир аз эс алайын деп паркка чыккан эле. Паркта да көпкө жүрө албай, издегени такыр башка тараптадай сезилип үйүнө келе берген. Эми азыр эле азанчынын үнү менен бирге пайда болуп, жүрөгүнө бейпилдик тартуулаган таттуу сезим, азандын бүтүүсү менен кайра жок болуп кеткенсиди. Эртеден бери эч нерсе жебесе да курсагы ток сыяктанып табити эч нерсеге тартпады. Муздаткычты ачып бир нерселерди кичине жалмалаган болду. Тээ жүрөк түпкүрүндө жандүйнөсүнүн ачкалыгын сезгенсиди. Жандүйнө ачкалыгын тамак менен тойгуза албастыгын да даана түшүндү. Аны тойгозуунун жолун таппай башы катты. Телевизор койгусу келди. Кайра айныды. Душка түшсөм сергип калам го деп ойлоду. Түшкүсү келбеди. Аялына телефон чалайын деп ниеттенди. Чалган жок.
- үйрөнгөн адаты да, эртең эле өзү келет баласын алып – деп ойлоп койду ичинен. Тамекисин кутудан алып оозуна салып кайра түкүрүп таштады. Бөлмөдө ары-бери басканы да көөдөнүндөгү санааны жеңилдете алган жок. Диванга боюн таштап, жүз төмөн түшүп шолоктоп ыйлай баштады. Жаш балдар гана ыйлайт деп айткандар жаңылышат экен. Жаш баладан да өтүп өпкөлөп ыйлады Сабыр. Эгерде бирөө аялдар гана ыйлайт десе ал да жаңылыптыр. Бардык күчүн көз жашынан чыгарган долу аялдан да өтүп шолоктоп ыйлады Сабыр. Ата-энесинен ажыраганда да атына жарашкан сабырдуулугу менен мынчалык ыйлаган эмес эле. Азыр болсо бүтүндөй жашоосунан ажырап калгандай муңканып, буулугуп ыйлап жатты. Караңгы туңгуюкка камалып, чар тарабынан жан алгычтар курчап келе жаткандай коркуу менен аянычтуу ыйлап жатты.
- Аллааху Акбар, Аллааху Акбар…
Же уйкуда эмес же ойгоо эмес нес болуп жаткан Сабырды азанчынын үнү тургузду. Көпкө жатып калган экен. Бети-башын жууп, машинасын гаражга киргизип коюу үчүн сыртка жөнөдү. Бир аз жеңилдеп калгансыптыр. Эшик алдынан эми аттаганда, катуу чуркап келе жаткан жаш бала бутуна урунуп алып жыгылып кете жаздады.
- Көзүңө карасаң боло? Кайда мынча шашылып? – деди Сабыр ачуулана. Ыргып кеткен топусун алып жаткан бала корккон көздөрүн бакырайтып:
- Кечирип кой байке, кутулууга шашып бараттым эле – деди шашкалактап. Артынан бирөө кууп келе жаткан го деп түшүнбөй калган Сабыр:
- Кимден кутулууга, бирөөдөн качтыңбы? – деп сурады.
- Азаптан байке, азаптан кутулууга – бала кылчая калып кыйкырганча чуркап кетти.
Сабыр аны узата карап турду да, ал мечиттин короосуна кирип кеткенде гана бир нерсени түшүнгөнсүдү. Бир чети таң калса, бир чети күлкүсү келди. – Азаптан деп коёт дагы. Жашабай жатып азапты сөз кылганын кара. Эмитен эле тиги дүйнөнүн камын көрүп жүрөт го бул чычым.
Үйүнө киргенден кийин да баланын сөзү эсинен чыкпады. Жумшак отургучка чалкалай отуруп дагы ойго чөмүлдү. Тээ бала күнүнөн азыркы убагына чейинки жашоосу көз алдына тасмадай тартылып өттү. Чынында өзүн бактысыз деп деле айтканга болбойт тура. Болгону кичинекей эле бир нерсе жетишпей ошонун айынан көптөн бери азап тартып жүрөт окшойт. Азап деген сөз көңүлүнө келгенде жүрөгү болк дей түштү. Көрсө азап тиги дүйнөдө эле эмес бул жашоодо деле болот турбайбы. Дагы баягы баланын сөзү кулагына угулгансыды:
- Азаптан кутулууга байке, азаптан.
Өз эркинен сырткары башын буруп саатты карады. Күүгүм кирип бараткан, ушул убакта да азан чакырылчу эле. Терезеге басып келди да, мечит тарапты карап: - батыраак эле баштаса экен – деп ойлоду ичинен. Буга чейин уккусу келбеген, кээде жаздыкка башын катып угуудан качкан азанчынын үнүн чыдамсыздык менен күтүп жатты. Күткөн нерсенин кечикмеги азап. Күндө бат-баттан эле айткандай болчу эле, азыр болсо кылым күткөндөй болду Сабыр. Азан чыгаары менен мечитке барууну ойлоду. Бирок эч нерсени болбейт да. Бир азга ойлоно түштү да чуркап барып столдун тартмасынан качандыр бир кезде таанышы таштап кеткен кичинекей китепчени таап чыкты. Ачаар замат даарат алууну үйрөткөн сүрөттөргө көзү чалынды. Аларды бир сыйра карап өттү. Анан азандын сөздөрүн окуй баштады. Качан гана: -«намазга келгиле, кутулууга келгиле» - деген саптарды окуганда, баланын сөзүнүн төркүнүнө толук түшүндү.
-Алааху Акбар, Аллааху Акбар…
Сабыр намаз туралуу эми окуюн дегенде кайрадан азан жаңыра баштады. Ал ордунан дароо ыргып турду. Мына, жанатан бери күткөнү. Угары менен кубанып кетти, анан эмне кылаарын билбей алдастай түштү. Китепти чөнтөгүнө сала коюп, ваннага чуркады. Оозу-мурдун, бети-колун жууп чыга калды. Анан кайра чуркады, бут жууганды унутуп калыптыр көрсө. Шашыла кийинип, бут кийимин бутуна иле сала сыртка чуркап жөнөдү. Эшик алдынан жаңы зле кирип келе жаткан улгайыңкы аялды ийни менен коюп алды.
- Ийе ботом, көзү барбы мобунун, кайда мынча шашкалактап – ачуулана буркулдады аял.
- Кечирип коюңуз апа – деди Сабыр оңтойсузданып, анан издегени табылган адамдай жүзүнө жылмайуу аралап: - кутулууга шашып бараттым эле – деп кошумчалады. Анын сөзүнө түшүнө албай калган аял:
- Эмнеден кутулат экенсиң? – деп таңыркай сурады. Сабыр аял тарапка бир аз ийилип :
- Азаптан апа, азаптан – деди да чуркап кетти.
- Азаптан дейби? Ал эмнеси экен – деп күбүрөнгөн аял ойлоно жолун улады.
Айлананы караңгылык каптап, үйлөрдүн чырактары жаркырап күйө баштады. Кабат үйдүн маңдайынан Сабырдын гана терезеси караңгы бойдон турду. Качантан бери издегенин тапкан Сабыр мечиттен чыккан жок. Жандүйнөсү жабыркап, тирүүлөй азап чегип жүргөн адамга мечит ичи башка дүйнөдөй көрүнүп, эч нерсе билбесе да башын саждага койгон сайын, көөдөндөгү бугу чыгып жеңилдеп өзүн башка дүйнөдө жүргөн сыяктуу сезип отурду.
Жараткандын дагы бир күнү артта калып, коюу караңгылык: - «Болду эми кыймылыңарды токтокула» - дегенсип айлананы толук каптап калды.
-Аллааху Акбар, Аллааху Акбар…
Азан кайрадан жаңыра баштады. Пенделерди азаптан кутулууга, өздөрүн жараткан Жаратуучуга сыйынууга, жүрөктүн түпкүрүнө чейин орун алып калган убактылуу дүнүйөдөн бир аз убакытка четтеп, түбөлүктүү акырет үчүн намаз окууга чакырган азан үнү тээ алыстарга чейин жаңырып жатты. Бул жашоодогу максатын билгендер азан үнү чыккан тарапка шашылып, билбегендер бул үндүн аларга эч тиешеси жок сыяктуу кайдыгер гана тескери басып кетип жатышты…
Не прошу красоты я, прошу лишь Иман...Ведь ВСЕВЫШНИЙ сказал :"Попроси ты красивого, Дам тебе красивого! Попроси ты хорошего, Дам тебе хорошего! Попроси ты с Иманом, Дам тебе всё!
#323 22 Июль 2014 - 01:49
Дене-башын жаап жүрүүнү каалаганын биринчи эле жолу апасына айтканда андан катуу кагуу жеди. Азыр түшүнбөй жатат го анан макул болоор деген кыздын ою ишке ашпай ушул күнгө дейре максатына жете элек. Алгач атасы, апасы, бир туугандары баары бир ооздон каршы болушту. Анан кызынын талыбаган көк беттигинен тажадыбы, же кызынын айтканында кандайдыр бир чындыктын бар экенин сездиби, атасы: «эмне кылсаң ошо кыл» - деп кол шилтеп койду. Бир туугандары болсо, сенин кандай кийингениңдин бизге эмне тиешеси бар дегенсип бул маселеге көп аралашпай калышты. Өз сөзүн бербей катуу каршы болгон апасы гана калды. Эненин сөзүн эки кыла албаган кыз, ортодо чүнчүп кыйналып кетти. Бирөөлөр аны караган сайын жан дүйнөсү тарып, өзүн күнөөкөр сезет. Эмне үчүн менин денемди башкалар көрүүсү керек? Бул жеткен адилетсиздик эмеспи - деп ойлойт ичинен. Бирок мындан кутулуунун жолун таба албайт. Өзүнү төрөгөн, багып чоңойткон, эч нерседен кем кылбай өстүргөн апасына каршы тура албайт. Ага канча жолу түшүндүрсө да, түшүнгүсү келбедиби, же чындап эле түшүнө албадыбы, айтор такыр көнбөй койду. Эне менен кыздын тирешүүсү, эненин ачууланган кыйкырыгы, кыздын шолоктогон ыйы менен гана аяктачу болду.
Кыз бүгүн да ошол үчүн ыйлап отурат. Бирок ал апасынын каршылыгына эмес, апасына катуурак сүйлөп койгондугуна өкүнүп ыйлады.
Сөздү алгач апасы баштаган:
- Туулган күнүңө эмне каалайсың кызым, мен жумуштан чыгып сага белек ала келейин. Чындыгында кыз туулган күнү келип калганын да билген эмес экен:
- Чын эле туулган күнүм келип калдыбы – деп чочуп кетти ал.
- Акылыңдан айнып баратасың десем, ишенбейсиң – деди апасы, - карачы эми туулган күнүңдү да унутуп калыпсың.
- Ырахмат апке эстетип койгонуңузга – деди кыз апасынын бетинен өөп, анан апасына эркелей кулагына эңкейди да акырын гана: - апке мага жоолук анан хижаб сатып берчи – деди жалооруй. Жанатан бери күлүп-жайнап отурган апасынын түрү дароо өзгөрө түштү. Ийнине асылган кызын ары түртүп:
- Тапкан экенсиң алчу нерсени, жакшы эле бир нерсени айтат десе, дагы баягысын баштайт – деди ачуулана.
- Өзүңүз сурабадыңызбы, мен каалаганымды айттым да – кызы күнөөлүүдөй мостойо түштү.
- Экинчи бул жөнүндө ооз ачпа, кемпирлердей болуп далбырап, карзың барбы аны кийгенге, кыздын кыздай эле болгону жакшы.
- Мен дагы ошол кыздай болоюн деп атпаймынбы, кайдагы эркектердин киймин кийбей - деп кызы да өз оюн берген жок.
- Элдин баары эле ошентип жүрүшпөйбү, сен эле жашабай жатып молдо болосуң, азыр мен айтканды кийесиң, мен өлгөндөн кийин мага демектен оронуп-чулганып жатып кал – апасы чындап эле ачуулана баштады.
- А кокустан сизден мурда мен өлүп калсамчы, ушунча күнөө менен менин абалым кандай болот.
- Ой болдучу эми башты оорутпай, эркелетип унчукпай койсо чектен ашып баратасың – апасы ордунан тура калып кыйкырып кирди: - жоготкун тээтиги албырап-салбыраган юбкаларыңды, бүгүндөн баштап мен бергенди гана киесиң, кыска юбка, топик сатып келем, ашыкча сөзүңдү токтот.
- Биротоло Моссоветтен орун ала келиңиз анда, – оозунан кандай сөз чыгып кеткенин кыз сезбей калды. Кызынын жаагына чак эттире чаап алганын эне да билбей калды. Азыркы ызы-чууну ап эттире сугунуп алгансып бөлмө ичи бир азга тунжурай түштү. Оор жымжырттыкты шолоктоп ыйлаган кыз менен бышактап ыйлаган эненин үнү бузду. Андан ары сөз уланбай, кызына кол тийгизип алганына өкүнүп ыйлаган эне жумушуна кетти да, энесине катуу сүйлөп алганына өкүнүп ыйлаган кыз үйдө калды.
Апасы чыгып кеткенден кийин кыз көпкө ыйлады. Бүт арманын көз жашынан чыгарып ыйлап-ыйлап алды да бир аз жеңилдегенсип калды. Кызарып шишиген көздөрү менен терезеге үңүлүп ойлонуп отурду. Болду деди ичинен, эми апасына эч качан катуу айтпайт. Бүгүнкү кылганы үчүн сөзсүз кечирим суроо керек. Кечирет болду бекен, эне го, эне баласын кантип кечирбесин. – Оо Кудай, мени кечире көр – деди кыз эринин кыбыратып. - Эми анын гана айтканын кылам. Эмнени алып келсе да кием. Кыз андан өзүн токтото албай дагы шолоктоп, бир топко чейин отуруп араң басылгансыды.
Эненин көңүлү жумушка келгенде да ачылбады. Эмнеге уруп жибердим экен деп ойлонду өзүнчө, капа болуп калды го бойго жеткен эме. Кечирим сурап койсом унутуп калаар, эстүү кыз эмеспи кантсе да. Өзүн-өзү тынчтандырган менен көңүлү жайланбай туруп алды. Эмне эле ушул кийимге кызыгат билбейм, же бир билгени барбы? Эненин башы ооруп кыйналып кетти. Эки-үч пациентти кабыл алды да, жумуштан суранып кетмекчи болуп, жаңы эле туруп жөнөгөндө, бир аял кирип келди.
- Эже мен азыр кетип атам, бир аздан кийин башка врач келет ошого кайрылыңыз- деди ага карап.
- Жок айнанайын, мен өтө зарылмын бир азга тура турсаңчы, мен кызымды алып келдим эле - деп жалдырап өтүндү тиги. Энени эне кантип түшүнбөсүн, ыйдан кызарып шишиген көзүн, кайгылуу жүзүн көрүп туруп жок дей алган жок. Эми эле чечкен халатын кайра кийип, ордуна жөнөдү. Анын отуруусун күтпөстөн эле:
- Ай мен куруюн, мен куруюн – деп ыйлай баштады тиги. Эмнени айтып жатканына түшүнбөй:
- Эже жайыраак айтчы, деги эмне болду – деди таңыркап. Тиги дагы эл токтоно албай:
- Ушул күндү көргөнчө өлсөм жакшы болмок, эми эл эмне дейт кокуй, өлдүм мен, тирүүлөй өлдүм – деп шолоктой берди.
- Эже мен сиздин ыйыңызды укканга зар эмесмин, өзүмдүн кайгым деле жетишет, айтпайсыңбы эмнеге келгениңди. Аял бир аз өзүн токтотуп:
- Кызым өлүптүр, биз аны окуп жүрөт деп жүрө бериппиз, ал окуудан да жок, башкадан да жок көчөдө калыптыр, алты айлык боюнда бар экен, анысын жашырып жүрө бериптир, эми бир нерсе кылып бербесең болбойт кокуй. Иштин чоо-жайы эми түшүнүктүү болду.
- Эже мен врачтык милдетимди аткарам, бирок алты айлык деген өтө кыйын болот да аны алдыруунун кереги жок го деймин. Врачты сүйлөтө кобой эле:
- Жок айнанайын, алты эмес тогуз болсо да алып сала көр, атасы укса, бир туугандары укса өлдүк анда – деп жалдырады аял.
- Эже сиз туура түшүнүңүз, бул ден соолукка өтө зыяндуу, анын үстүнө балага да убал болот го.
- Кандай кылсаң да жардам бербесең болбойт, жерге киргир десе баарына мен күнөөлүмүн, жакшыраак тарбия бербей, элдин кыздары жакшына эле окуп жатышат. Кыска юбка кийип, башы-көзүн боёгулап калганда эле бир жамандыкты сезгем. Анын андан аркы сөздөрү кулак сыртында калып, кызы менен болгон бүгүнкү окуя кайра эсине түштү. Кызык, бирөөгө кор дүйнө, бирөөгө зар дүйнө деген ушул бейм, бул эне кызынын жаман чыкканына өкүнүп ыйлап отурса, мен кызымдын жакшы жолго басканына өкүнөм. Бала жакшы болсо бала, жаман болсо балээ деген ушул тура, кызым акылсыз болсо бул эненин ордунда мен дагы отурмакмын да кан жутуп - деп ойго бата түшкөндө:
- Ой эмне эле эсейип калдың –деген аялдын үнү оюну бузуп жиберди: - акчаны ашыгы менен берем, бир нерсе кылып жасап бере гой – деп, кол сумкасын ача баштады ал.
- Мага эч нерсенин кереги жок эже, акча да албаймын жасабаймын дагы, азыр менин ордума башка врач келет ошону менен сүйлөшүп көрүңүз – деди да анын сөзүнө кулак салбастан кийинип сыртка жөнөдү. Каридордун ортосуна чейин чуркап барды да, бир нерсесин унутуп калгандай кайра чуркады. Эшик алдында эмне кыларын билбей селейип турган жанагы аялга келип:
- Эже сизге чоң ырахмат, сиздин жакшылыгыңызды эч качан унутпаймын – деп кучактап бетинен чоп эттирие бир өөп кайра чуркап кетти. Эмне болуп кеткенине түшүнбөй калган аял,- «Мен эле айнып калганмынбы десем бул да айныган эме го» - деп отуруп калды.
Энеси кол баштыгын көтөрүп кирер замат кызы чуркап келип, баштыгын колунан алып жерге таштай койду да:
- Апаке мени кечирип койчу, байкабастан катуу сүйлөп алыпмын – деди эркелей. Эненин жүрөгү элжиреп кетти. Көзүнөн сызыла чыккан жашты кызына байкатпай сүртө калды да:
- Мен сенден кечирим сурайын деп келгем, таарынып калдың го, экинчи сага колум тийсе куруп калайын – деди калтаарыган үнү менен.
- Койуңузчу апаке, мени өлтүрсөңүз да сизге таарынбайм.
- Алтыным менин, сендей кыздуу болгон тагдырыма ыраазымын. Сен менин көзүмдү ачтың. Сен болбосоң балким көр бойдон жүрүп өтүп кетмекмин. Эне кызынын алдындагы күнөөсүн сезди, кемчилигин моюнуна алды. – Баса унутуп баратканымды кара, туулган күнүңө белек алып келгем. Толкунданган эне шашыла жерде жаткан кол баштыктан шылдыраган жалтырак кагазга оролгон кийимдидерди алып чыга баштады. Бою менен тең суналган узун хижабты, үлпүлдөгөн жибек жоолукту көргөндө кыздын көздөрү жайнап кетти.
- Апаке, апкем менин – кыз андан башка сөз айтууга күчү жетпеди, апасын катуу кучактап адатынча шолоктоп ыйлай баштады. Апасына чексиз ыраазы экендигин, анын көңүлүн көтөрө турган жакшы-жакшы сөздөрдү айткысы келди, бирок көөп калган өпкөсүн баса албай ыйлай берди.
- Эмне болот, болду эми- деди апасы акыры чыдабай кетип, - андан көрө мобуну карачы кандай экен. Ал дагы бир хижаб менен жоолукту кызына көрсөтө баштады.
-Апаке, мага азырынча бирөө эле жетет эле, албай эле койсоңуз болмок – деди кызы мукактанып.
- Муну сага алды деп ким айтты – энеси кызын сынай карады да, сөзүн улады: - муну мен өзүм кийем.
Эне менен кыз кайрадан кучакташып калышты. Көптөн бери ыйманга суусап жүргөн кыздын түрсүлдөп соккон жүрөгүнөн: « мына, сен жашоодогу максатыңа жеттиң, сени эки дүйнөдө бактылуу кылуучу жолду эми таптың» - деген үндү угуп жаткансыды эненин сезимтал жүрөгү.
Не прошу красоты я, прошу лишь Иман...Ведь ВСЕВЫШНИЙ сказал :"Попроси ты красивого, Дам тебе красивого! Попроси ты хорошего, Дам тебе хорошего! Попроси ты с Иманом, Дам тебе всё!
#324 22 Июль 2014 - 02:26
Evelet (09 Июнь 2013 - 08:07) жазган:
“Мен Аллахтын динине кайдыгер караган адам элем. 2000 - жылдары Рамазан айы келгенге чейин мен мечитке барчу эмесмин. Күндөрдүн биринде үйдө уктап жатып, таң калыштуу түш көрдүм. Түшүмдө өзүмдүн керебетимде өзүмдүн уктап жаткандыгымды көрдүм. Аялым келип, мени ойготуп атты. Мен андан: “Эмне болду?”-деп сурасам, бирок ал негедир мени укпайт. Мени кайра-кайра ойготуп жатты. Мен андан кайра-кайра “Эмне болду?”-деп сурасам ал менин сураганымды укпайт. Менин ойгонбогонумду көргөн аялым бир убакта чочуп, агаларымды чакырып келди. Бир кезде врач келип, мени көрө баштады. Мен врачтан: “Эмне кылып жатасың?”-десем, ал да укпайт. Мени текшерип көргөн врач агаларыма менин өлгөндүгүмдү айтты. Алар менин өлгөндүгүмө аябай кайгырышып, аябай ыйлашты, аларды көрүп мен да ыйлап жаттым. Эмнеге булар мени укпай жатышат, эч түшүнө албай жаттым. Келесо болуп калгансыдым. Эмнеге мындай? Эмнеге мен агаларымды, аялымды көрүп, угуп жатам да, алар мени угушпайт? Алар мени жерге көмүү жөнүндө сүйлөшүп, “Эгер бул жакшы адам болсо, Аллах менен эртерээк жолуктурушубуз керек. Эгер жаман адам болсо, анда мындан эртерээк кутулушубуз керек”-деп жатышты. Мени жууп, кепинге орошту. Көрүстөнгө алып жөнөштү. Мен болсо, алдымдан чыккан адамдын баарына “Мен тирүүмүн, мен өлгөн жокмун”-деп айтып жаттым, бирок мени эч ким укпады, эч ким мага жооп бербеди. Көрүстөнгө жеткенде мени жерге имамдын алдына коюшту. Оролгон бойдон жерде жатам, имамды жалооруй карап, “Мен тирүүмүн, мен өлгөн жокмун. Эмне кылып жатасыңар?”- деп жаттым. Бирок имамдан да жооп болбоду. Баары бир добуштан куран окуй башташты. Куран окуп болушкандан кийин мени кабырга кое башташты. Ал эми мен болсо, “Токтоткула! Мени көмбөгүлө! Мен тирүүмүн! ”-деп кыйкырып жаттым. Эч ким укпады. Алар кабырды тактайлар менен тосуп, үстүнө топурак сала башташты. Ошондо мен Мухаммаддын (САВ) бир хадисин эстедим: “Чындыгында, өлүү адам сөөктү көмүп бүтүп бараткан адамдардын ар бир кадамын угат”. Мен да мени көмүп бүтүп бараткан адамдардын кадамдарын угуп жаттым. Караңгы, ным жерде жатып мунун баарына түшүндүм. Ошол убакта эки адам пайда болду. Бирөөсү менин баш жагыма, бирөөсү бут жагыма туруп, мени сурап башташты.
- Сенин кудайың ким?
- Менин кудайым....... ... Менин кудайым....... ...........
Кудайым ким экенин билчүмүн, бирок эстей албай жаттым, ким эле... кантип анын атын унутуп калдым...... ким эле....... ким эле...........
Алар дагы суроо берди.
- Сенин Элчиң ким?
- Менин Элчим........... ... Менин Элчим........... .......
- Сен диниң кайсы?
- Менин диним........... .. Менин диним........... .........
Менин аялымдан, дүкөнүмдөн, акчаларымдан, машинамдан башка эч нерсе акылыма келбей койду. Жашоомдогу эң жагымсыз, уяттуу учурлардан башка эч нерсени эстей албай жаттым. Бир кезде алар мени дубинка менен катуу уруп жиберишкенде, мен кыйкырып жибердим. Ачуу үнүм менен кыйкырып, үйдө уктап жаткандардын баарын ойготуп жибердим. Коркуп кеткен аялым: “Эмне болду? Эмне кыйкырып жатасың? Тез жардам чакыралыбы? ”-деп сурап жатты. Ошондо гана мен мунун баары түш экенине түшүндүм. Анан эле мечитте багымдатка азан чакырып калды. Ушул жерден менин жаңы жашоомдун барагы ачылды. Бул түш менин жакшы жолго түшүшүмө, Жараткан тарабынан тыюу салынган нерселерден алыс болуума себеп болду. Мен Жараткандын буйругу менен ага баш ийип, ислам жолуна түштүм.
Азыр аялым, балдарым, агаларым менен бактылуу турмушта жашайм, мени адашуудан сактап калган Аллахга шүгүр кылам жана биздин жаныбызды алып жатып, бизден мусулман катары ыраазы болушун суранам.
#325 22 Июль 2014 - 03:17
Билдирүүнү түзөткөн: omur2105: 22 Июль 2014 - 04:10
#326 22 Июль 2014 - 17:38
рабаятынан: "Бир ирет Умарга
мен табакка толтура татту
азыктарды салып алдына
койдум. Умар бир тике табакты
карап: "Мусулмандын баары
ушул нерселерди жегенге
мүмкүнчүлүгү болуп калганбы?"
деп сурады. Мен: "Жок,
момундардын амири, бул
нерселер менен падышалар
гана азыктанат" дегенимде,
"Мен мусулманын" - деп ооз
тийбестен, алдындагы табакты
түртүп койду."
Аллах знает, что в твоем сердце, о чем ты думаешь, к чему стремишься, о чем мечтаешь и в чем раскаиваешься. ..
#327 04 Август 2014 - 16:56
2: Кудай айтат:::кимди менден артык корсон аны сенден алып коем,ансыз жашай албайм дебе ансыз деле жашатып коем,мезгил отот колоко берген дарактардын бутактары кургайт,сабыр тугонот,озундон артык суйгонун да бир куну жат болот,эсин жоголот,досун душманына айланат,душманын келип дос болот.Ушундай кызык бир дуйно.Болбойт деген эмнен болсо баары болот,жыгылбайм дейсин жыгыласын,адашпайм дейсин адашасын,эн кызык ушул дуйно болот.Олдум деп мин кайталасан да ажалын келбесе жашайсын.Кайгырасын кубанасын,жашоого тойдум дейсин тойбойсун.Байлыкты бакыт деп ойлойсун байлыка да жетесин андан эч кандай бакыт таппайсын.Жашоо тугонбойт улана берет омурун тугонот.Суйууну бакыт деп ойлойсун суйгонуно жетесин суйуудон да бакыт таппайсын.аракет кылса баары болот дейсин буйрубаса эч нерсе жок.БАКЫТ бул ислам дининде, намазда.Намаз окусан эки дуйнодо тен бактылуусун. Дин менен жашасан намаз окусан журогунду тазартат.Ошондо элге еле эмес магада керек болосун...урматту момун Мусулмандарым бул создорду баары окуш учун ар досуна жибер досум.Иншаллах.
#328 23 Август 2014 - 01:00
Сабыр чочуп ойгонду. Жаздыктан башын көтөрүп, эмне болуп кеткенин билбей бир азга селейип отуруп калды. Аа, эми эсине келди. Азан айтылып жаткан тура.
- Ой ушулардыкы өттү – деди күбүрөнүп, - таң атпай уйкуну бузуп.
Жаздыкка кайра баш койду. Күндө уйкусун кайра улап кетчү. Бүгүн уктай албай койду. Азан айтылып бүткөнчө кыймылсыз жатты да, ордунан туруп кетти.
Үйдүн ичи кунарсыз, аңгырап бош калгандай көрүндү. Баласынын бош турган орунун бир карап койду. Эч себеби жок эле баласын алып кетип калган аялына болгон ачуусу дагы козголо түштү.
- Деги эмне жетпейт ушуга? – деди күңкүлдөп, диванга отуруп башын мыкчып ойго чөмүлдү. Чындап эле эмне жетпейт, үй десе үйү бар, акчаны каалаганындай таап берет, машинаны деги алып берди. Эл кийбегенди кийип, эл жебегенди жеп эле жүрбөйбү. Иштеймин деди ишке орноштурду. Балалуу болушту. Баары жетиштүү. Анан эле болбогон нерсени шылтоолоп кетип калат. Жумуштан эрте келбейсиң дейт. Тентип кетесиң дейт. Арак ичесиң дейт. Балаңа көңүл бөлбөйсүң дейт. Кызык… Адам болгондон кийин тыяк-биякка басасың да, тели-теңтуш, дос-жар дегендер бар. Арак ичип аракеч болуп кеткен жери жок. Анча-мынча эле майрамдап койгону болбосо. Элдин аялдарына ырахмат, жегенге наны жок болсо да унчукпай жашап жүргөн.
- Уфф. – Оор үшкүрүнүп алды Сабыр. Деги бул жашоодо бактылуу жашаган бирөө жок го. Тээ бала кезинде, апасы балдарынын бетинен өөп – менин бактым ушулар, ушулар барда мен бактылуумун – деп калчу. Атасы күнгө күйүп, эмгектен туурулган капкара колу менен маңдайынан сызылган терин сүртүп:
- Бакыт деген эмгек, менин колумда кетменим турганда мен бактылуумун – дечү. Байкуштар экөө тең эрте кетип калышты. Өздөрүн бактылуубуз дешкени менен чыныгы бакытка жетпей кетишти окшойт. Мына менин деле балам бар. Атамдын эмгегинен жеңил, бирок кирешелүүрөөк жумушум бар. Бирок баары бир бакыттын даамын алигече тата элекмин го.
Чындыгында бактылуулукту байлыктан же бийликтен издөөнүн өзү бактысыздык окшойт. Сабырдын жашоосунда эч кандай кемчилиги жок болсо да, күндөн-күнгө жан-дүйнөсү тарып, өзүн жаман сезип жүрөт. Кээде бир жери ооругандай болот. Бирок кайсы жери ооруганын өзү да билбейт. Баалуу буюмун жоготкон эмедей болуп жүрөт көптөн бери. Бирок эмнени жоготконун да, эмнени издээрин да билбейт.
Сабыр көңүлсүз гана дубал саатына карап койду. Жумушка жөнөөчү убагы болуп калыптыр. Баргысы келбесе да, ушул азыр өзүн жутуп жиберчүдөй суук көрүнгөн үйүнөн алысыраак кеткиси келди. Жалкоолоно кийинип, оозуна наар албастан, машинасынын ачкычын алды да, илкий басып сыртка жөнөдү.
- Аллаху Акбар, Аллааху Акбар…
Сабыр үйүнө эми эле киргенде азанчынын үнү жаңыра баштады. Терезеге жакын келип, бүткөнчө угуп турду. Мурун такыр көңүл бурбагандыктанбы же баягысын дагы баштады деп жек көрүп укпагандыктанбы айтор азандын кандайдыр бир жагымдуу ыргактары бар экенин сезген эмес экен. Азыр бир дагы сөзүнө түшүнбөсө да, ыргактуу кооз үн жан дүйнөсүнө башкача бир жагымдуулук тартуулагандай болду. Бүгүн жумушта да көңүлү көтөрүлбөй, бир аз эс алайын деп паркка чыккан эле. Паркта да көпкө жүрө албай, издегени такыр башка тараптадай сезилип үйүнө келе берген. Эми азыр эле азанчынын үнү менен бирге пайда болуп, жүрөгүнө бейпилдик тартуулаган таттуу сезим, азандын бүтүүсү менен кайра жок болуп кеткенсиди. Эртеден бери эч нерсе жебесе да курсагы ток сыяктанып табити эч нерсеге тартпады. Муздаткычты ачып бир нерселерди кичине жалмалаган болду. Тээ жүрөк түпкүрүндө жандүйнөсүнүн ачкалыгын сезгенсиди. Жандүйнө ачкалыгын тамак менен тойгуза албастыгын да даана түшүндү. Аны тойгозуунун жолун таппай башы катты. Телевизор койгусу келди. Кайра айныды. Душка түшсөм сергип калам го деп ойлоду. Түшкүсү келбеди. Аялына телефон чалайын деп ниеттенди. Чалган жок.
- үйрөнгөн адаты да, эртең эле өзү келет баласын алып – деп ойлоп койду ичинен. Тамекисин кутудан алып оозуна салып кайра түкүрүп таштады. Бөлмөдө ары-бери басканы да көөдөнүндөгү санааны жеңилдете алган жок. Диванга боюн таштап, жүз төмөн түшүп шолоктоп ыйлай баштады. Жаш балдар гана ыйлайт деп айткандар жаңылышат экен. Жаш баладан да өтүп өпкөлөп ыйлады Сабыр. Эгерде бирөө аялдар гана ыйлайт десе ал да жаңылыптыр. Бардык күчүн көз жашынан чыгарган долу аялдан да өтүп шолоктоп ыйлады Сабыр. Ата-энесинен ажыраганда да атына жарашкан сабырдуулугу менен мынчалык ыйлаган эмес эле. Азыр болсо бүтүндөй жашоосунан ажырап калгандай муңканып, буулугуп ыйлап жатты. Караңгы туңгуюкка камалып, чар тарабынан жан алгычтар курчап келе жаткандай коркуу менен аянычтуу ыйлап жатты.
- Аллааху Акбар, Аллааху Акбар…
Же уйкуда эмес же ойгоо эмес нес болуп жаткан Сабырды азанчынын үнү тургузду. Көпкө жатып калган экен. Бети-башын жууп, машинасын гаражга киргизип коюу үчүн сыртка жөнөдү. Бир аз жеңилдеп калгансыптыр. Эшик алдынан эми аттаганда, катуу чуркап келе жаткан жаш бала бутуна урунуп алып жыгылып кете жаздады.
- Көзүңө карасаң боло? Кайда мынча шашылып? – деди Сабыр ачуулана. Ыргып кеткен топусун алып жаткан бала корккон көздөрүн бакырайтып:
- Кечирип кой байке, кутулууга шашып бараттым эле – деди шашкалактап. Артынан бирөө кууп келе жаткан го деп түшүнбөй калган Сабыр:
- Кимден кутулууга, бирөөдөн качтыңбы? – деп сурады.
- Азаптан байке, азаптан кутулууга – бала кылчая калып кыйкырганча чуркап кетти.
Сабыр аны узата карап турду да, ал мечиттин короосуна кирип кеткенде гана бир нерсени түшүнгөнсүдү. Бир чети таң калса, бир чети күлкүсү келди. – Азаптан деп коёт дагы. Жашабай жатып азапты сөз кылганын кара. Эмитен эле тиги дүйнөнүн камын көрүп жүрөт го бул чычым.
Үйүнө киргенден кийин да баланын сөзү эсинен чыкпады. Жумшак отургучка чалкалай отуруп дагы ойго чөмүлдү. Тээ бала күнүнөн азыркы убагына чейинки жашоосу көз алдына тасмадай тартылып өттү. Чынында өзүн бактысыз деп деле айтканга болбойт тура. Болгону кичинекей эле бир нерсе жетишпей ошонун айынан көптөн бери азап тартып жүрөт окшойт. Азап деген сөз көңүлүнө келгенде жүрөгү болк дей түштү. Көрсө азап тиги дүйнөдө эле эмес бул жашоодо деле болот турбайбы. Дагы баягы баланын сөзү кулагына угулгансыды:
- Азаптан кутулууга байке, азаптан.
Өз эркинен сырткары башын буруп саатты карады. Күүгүм кирип бараткан, ушул убакта да азан чакырылчу эле. Терезеге басып келди да, мечит тарапты карап: - батыраак эле баштаса экен – деп ойлоду ичинен. Буга чейин уккусу келбеген, кээде жаздыкка башын катып угуудан качкан азанчынын үнүн чыдамсыздык менен күтүп жатты. Күткөн нерсенин кечикмеги азап. Күндө бат-баттан эле айткандай болчу эле, азыр болсо кылым күткөндөй болду Сабыр. Азан чыгаары менен мечитке барууну ойлоду. Бирок эч нерсени болбейт да. Бир азга ойлоно түштү да чуркап барып столдун тартмасынан качандыр бир кезде таанышы таштап кеткен кичинекей китепчени таап чыкты. Ачаар замат даарат алууну үйрөткөн сүрөттөргө көзү чалынды. Аларды бир сыйра карап өттү. Анан азандын сөздөрүн окуй баштады. Качан гана: -«намазга келгиле, кутулууга келгиле» - деген саптарды окуганда, баланын сөзүнүн төркүнүнө толук түшүндү.
-Алааху Акбар, Аллааху Акбар…
Сабыр намаз туралуу эми окуюн дегенде кайрадан азан жаңыра баштады. Ал ордунан дароо ыргып турду. Мына, жанатан бери күткөнү. Угары менен кубанып кетти, анан эмне кылаарын билбей алдастай түштү. Китепти чөнтөгүнө сала коюп, ваннага чуркады. Оозу-мурдун, бети-колун жууп чыга калды. Анан кайра чуркады, бут жууганды унутуп калыптыр көрсө. Шашыла кийинип, бут кийимин бутуна иле сала сыртка чуркап жөнөдү. Эшик алдынан жаңы зле кирип келе жаткан улгайыңкы аялды ийни менен коюп алды.
- Ийе ботом, көзү барбы мобунун, кайда мынча шашкалактап – ачуулана буркулдады аял.
- Кечирип коюңуз апа – деди Сабыр оңтойсузданып, анан издегени табылган адамдай жүзүнө жылмайуу аралап: - кутулууга шашып бараттым эле – деп кошумчалады. Анын сөзүнө түшүнө албай калган аял:
- Эмнеден кутулат экенсиң? – деп таңыркай сурады. Сабыр аял тарапка бир аз ийилип :
- Азаптан апа, азаптан – деди да чуркап кетти.
- Азаптан дейби? Ал эмнеси экен – деп күбүрөнгөн аял ойлоно жолун улады.
Айлананы караңгылык каптап, үйлөрдүн чырактары жаркырап күйө баштады. Кабат үйдүн маңдайынан Сабырдын гана терезеси караңгы бойдон турду. Качантан бери издегенин тапкан Сабыр мечиттен чыккан жок. Жандүйнөсү жабыркап, тирүүлөй азап чегип жүргөн адамга мечит ичи башка дүйнөдөй көрүнүп, эч нерсе билбесе да башын саждага койгон сайын, көөдөндөгү бугу чыгып жеңилдеп өзүн башка дүйнөдө жүргөн сыяктуу сезип отурду.
Жараткандын дагы бир күнү артта калып, коюу караңгылык: - «Болду эми кыймылыңарды токтокула» - дегенсип айлананы толук каптап калды.
-Аллааху Акбар, Аллааху Акбар…
Азан кайрадан жаңыра баштады. Пенделерди азаптан кутулууга, өздөрүн жараткан Жаратуучуга сыйынууга, жүрөктүн түпкүрүнө чейин орун алып калган убактылуу дүнүйөдөн бир аз убакытка четтеп, түбөлүктүү акырет үчүн намаз окууга чакырган азан үнү тээ алыстарга чейин жаңырып жатты. Бул жашоодогу максатын билгендер азан үнү чыккан тарапка шашылып, билбегендер бул үндүн аларга эч тиешеси жок сыяктуу кайдыгер гана тескери басып кетип жатышты…
(Автору белгисиз)
Билдирүүнү түзөткөн: azamat1992kg: 23 Август 2014 - 01:11
#329 15 Сентябрь 2014 - 19:02
Аялы:жок дегенде бугун,бугун майрамда элдерге окшоп эт же нан болсо болбос беле?!-деди.
Куйоосу лам дебеди,ичинен ооба бугун кообу эт жанан нан жеп жатышат деп ойлонду да буурчактын кабыгын аарчып жеп баштады.Аялы буурчактан ооз дагы тийбестен,оозун кубуротуп оомийн(амин) кылды да,эшике чыкты.
Тамдын бурчунда уч-торт аялдын шыбырашып жатканын угуп,аларды коздой басты,караса терезенин тубундо бир киши,ыргытылып жаткан буурчактын кабыгын,алып жеп жатыптыр.Аял аябай уялып кетти да,кишиге: Уйго кирип чай ичиниз?-деди,
Киши,жок мен бугунку ырыскымды жеп буттум рахмат,деп жоноп кетти.
Аял болсо,Оо Аллах бизди ушул буурчактан дагы куру койбо деп бата кылды.
кидают камень, отвечайте плодами»
#330 15 Сентябрь 2014 - 19:02
Аялы:жок дегенде бугун,бугун майрамда элдерге окшоп эт же нан болсо болбос беле?!-деди.
Куйоосу лам дебеди,ичинен ооба бугун кообу эт жанан нан жеп жатышат деп ойлонду да буурчактын кабыгын аарчып жеп баштады.Аялы буурчактан ооз дагы тийбестен,оозун кубуротуп оомийн(амин) кылды да,эшике чыкты.
Тамдын бурчунда уч-торт аялдын шыбырашып жатканын угуп,аларды коздой басты,караса терезенин тубундо бир киши,ыргытылып жаткан буурчактын кабыгын,алып жеп жатыптыр.Аял аябай уялып кетти да,кишиге: Уйго кирип чай ичиниз?-деди,
Киши,жок мен бугунку ырыскымды жеп буттум рахмат,деп жоноп кетти.
Аял болсо,Оо Аллах бизди ушул буурчактан дагы куру койбо деп бата кылды.
кидают камень, отвечайте плодами»
#331 16 Сентябрь 2014 - 18:41
Сен канча тил билесин?-деп кайыкчыга кайрылды.
Кайыкчы:Мен эч бир тилди билбейм-деп жооп берди.
Илимпоз:Каап, буга чейинки омурунду текке кетирген турбайсынбы? ! Деди,кайыкчы унчукпады.
Бир маалда,асманды кара булут каптап,шамал катуу болуп,кайыкты оодарып салды,анда илимпоз сууга чогуп олойун деп,кайыктын кырына жармашты.Кайыкчы ага сузуп келип,
Сен сузушту билесинби?! -деп сурады,
Илимпоз: жок,сууга сузушту уйронгон эмесмин,деп жооп берди,анда
кайыкчы: Каап,мындан кийинки омурунду текке кетирмей болдун?! Деди.
Мына,бул,окуяларда, ибаарат акыл ээлери учун чон,маани жатат.
кидают камень, отвечайте плодами»
#332 16 Сентябрь 2014 - 19:00
Чон апа: эй балам бир нерсен тушуп калды окшойт?! Деди
Бала,кана,кана? -деп издеп себеттерди тебелеп жоноду.
Чон апа,сен тушуп калган нерселеринди эч убакта таппайсын,себеби сен аны эчак эле жоготконсун деп жооп берди.
кидают камень, отвечайте плодами»
#333 16 Сентябрь 2014 - 19:09
Аял,ушул саам,Аллахтан коркуп кетти да,жолдошуна бул окуяны айтууну туура корду.
Жолдошу келгенде,болгон окуяны айтып берди.Жолдошу болсо,
Кызык,бугун мен дагы жасаган билеригимди, кардарымдын колуна таккым келип,колун кармап тагып койгом,бирок Аллахым менден кылган нерсем учун эки эселеп алып койуптур деп ойлонду.
Мына,ушундай, бироого жамандык кылсак,озубуз дагы эки эселеп алат экенбиз.
кидают камень, отвечайте плодами»
#334 16 Сентябрь 2014 - 19:10
Аял,ушул саам,Аллахтан коркуп кетти да,жолдошуна бул окуяны айтууну туура корду.
Жолдошу келгенде,болгон окуяны айтып берди.Жолдошу болсо,
Кызык,бугун мен дагы жасаган билеригимди, кардарымдын колуна таккым келип,колун кармап тагып койгом,бирок Аллахым менден кылган нерсем учун эки эселеп алып койуптур деп ойлонду.
Мына,ушундай, бироого жамандык кылсак,озубуз дагы эки эселеп толоп калат экенбиз.
Билдирүүнү түзөткөн: rumaika5544: 16 Сентябрь 2014 - 20:07
кидают камень, отвечайте плодами»
#335 16 Сентябрь 2014 - 21:26
Бир байдын,дайыма тапканына топук кылган,аз алса да коп алса да лам дебеген,дайыма убагында келген,кызматкери болчу.
Бир куну ошол кызматкер жумушка кечирээк,келет дагы унчукпастан жумушуна киришет.Тан калган бай эмнег унчукпайт деп,кечинде акысына бир динар кошуп берип коет.Кызматкер, эмнеге ашыкча дебестен,кетип калат.Бир канча кундон кийин даагы баягы кызматкер жумушка кеч келет,дагы унчукпастан жумушуна киришет.Тан калган бай,кечинде акысынан,бир динар алып коет.Кызматкер даагы унчукпастан жоноп калат,ошондо бай токтотуп сурайт.
Эмнеге сен,жумушка эки жолу кечигип келдин,анан акындан,кичирейсе дагы кобойсо дагы эмнеге деп сурабайсын? Деди,анда кызматкер, биринчи кечиккенимде уулдуу болгон элем,кобойгон ырыскыны,баламдын ырыскысы деп билдим.
Экинчи кечиккенде, энем бул дуйнодон кетти(каза болду) ,азайган ырыскы ошонуку болсо керек деп билдим, деп жооп берген экен.
кидают камень, отвечайте плодами»
#336 16 Сентябрь 2014 - 22:53
Кызына сойкулука уруксат берген ЭНЕ!
Жаш эле, жашы 25ге чыга элек кыз, энесинен сойку болуш учун уруксат сурады. Байкуш эне канчалык сыздаса дагы кызына билгизбей,
Эмнеге, эЭмне учун?!— деп сурады.
Ал жол мага жакты, акчасы дагы коп экен"-деди кызы.
Маакул

Кандай өтүнүч,?
Бул кумураны аласын дагы, хандын күндө аңчылыктан кайтчу жолун тороп, калп эле ээси оогон киши болуп кулайсын, деди эне.
Биринчи кун: Кыз , хандын кайтаар жолун, аңдып олтурат. Хан дагы көрүндү, жакындаганда, суу көтөрүмүш болгон кыз, эси ооп кулап калды. Хан өзү аттан түшө калып чуркап келди, кыздын бетине суу сээп,эс алдырып, атына өңөрүп үйүнө жеткизип койду.
Экинчи күн: Кыз даагы күтүп олтурат. Хан көрүндү, кыздын эси ооп жыгылды, хан вазирин жумшап өзү кайрылбастан кетип калды, вазири келип, кыздын бетине суу сээп, эс алдырып, койуп кетип калды.
Үчүнчү кун: Кыз даагы күтүп олтурат, Хан көрүндү, кыздын даагы эси ооду, ...бирок бул саам, эч ким жардамга келбеди ......эмнеге кыз көпкө жатты дагы, туруп үйүнө барып, энесине болгон иштин баарын айтты.
Энеси: көрдүнбү кызым, жанысында баары кызыгышат, акырындап, сенин дагы кызыгың бүтөт, эч ким карабай калат, ошол убакта, канда й акыбалда болосун деп, кызын жаман жолго түшүүдөн, акылмандык (хикматтык) менен алып калыптыр.
кидают камень, отвечайте плодами»
#337 21 Сентябрь 2014 - 16:52
Динсиз кетти бир адам, динсиз кетти.
Бир ирет азан чакырбай, үнсүз кетти.
Акыр бир күн өлөөрүн мойунга албай,
Акыретти ойлобой, муңсуз кетти.
Балким качпас көңүлдөн, көздөн кетти.
Эл-журт айткан, жылуу жумшак сөздөн
кетти.
Атак-аброй, мал-мүлктү жыйнап жүрүп,
Баары калып көз кулач өздөн кетти.
Алтын башын Аллага ийбей кетти.
Шарияттын шарттарын сүйбөй кетти.
Эч болбосо жума күн, Раббиси үчүн,
Жайнамазга маңдайы тийбей кетти.
Күлүп келген күнөөдөн качпай кетти.
Молдо айткан сөздү да аттай кетти.
Кош дүйнөлүк бакыт менен кабыштырган,
Куран-Карим барагын ачпай кетти.
Жүрөгүнө сиңирбей ыйман нурун.
Ийгиликсиз кылымдан жыйган билим.
Сооп ишке жарабай тирүүлүктө,
Көр кучактап жатыптыр мына бүгүн.
Казак тилинен которулду.
кидают камень, отвечайте плодами»
#338 21 Сентябрь 2014 - 17:24
кийим-кечеден озуно керектуу
буюмун алуу учун аны менен бирге
базарга барып келуумдуу
отунду.Озум сабырсыз жан
болгондуктан болсо керек,базар
аралап дукон кыдырганды
жактырчуу эмесмин
такыр.Мумкунчулугум жетишинче
дайым барбаганга аракет кылаар
элем,баш тартат элем.Бирок.. . апага
жок деп айтса болмок беле.. Терен
дем алдымда (ушкургондой),
макул болдум.
Ошентип базарга жоноп
калдык .Буюм-тайым сатчу жерге
келген сон,тилеке каршы апам,
дукондон дукон аралап,бирин
таштап экинчисин карап,кийип
коруп,жактырбай сунуш кылган
кийимдердин баарын четке
кагып,тандоосун бир буюмга
тоткон жок . Убакыт отуп жатты..
бул менин кыжырымды келтирип
баштады... Базар бутпочудой
сезилип акыркы кучум
менен,озумду колго алып, эптеп
апама комок корсоткондой болуп
шерик болуп басып бараттым
жанында.Барып барып акыры
козго жагымдуу ,женил
кездемеден тигилген кофта,узун
юбкадан турган ачык тустогу
Бешмант (аялдардын костюму)
апамдын конулун бурду.Мен аны
кийип коруу учун,апама алып
кирип бердим атайын кийим чечип
кийуучу жайга.Андан сон коп отпой,
апам мени чакыргандай болду
кайра.Барсам кийип коргон
кофтанын арткы моюн жагында
бир-эки топчусу бар
болгондуктан, апам канчалык
аракет кылбасын аны туйо албай
жатыптыр..
Кысылган,санаа таркан кабагы
менен ,мени карап жардам берип
коюмду суранды .. ошого
карабастан мунаасактан (артрит)
буралган апамдын манжалары
дагы эле болсо ошол топчуларды
туйууго аракет кылып турду.. Бул
колдор ушунчалык жакын жана
тааныш колдор болчу... ага
конулум тушор замат даро
сабырсыздыгым, менен кошо
кыжырдаанум жоголуп ордун
боорукердик, мээрим,апама болгон
суйуу толкундануу алмаштырганын
туйдум. Козумдон тамчылаган
жаштарды бекитким келип
жузумду буруп алдым ылдый
карап.. Сездирбегенге аракет
кылып ,токтоо болуп, озумду колго
алдым да бат-баттан ал
топчуларды туйуп
койдум.Колдорум озумо баш
бербей титиреп жатканын билип
“Эмне болду балам?” деди
апам.”Эчнерсе, эчнерсе баары
жакшы” дедим мен апамдын жузун
карагым келбей.
Алган нерселердин акчасын
толоп.Уйго кайттык.базарга болгон
сапарыбыз аягына чыкты,бирок ал
коп-коп жылдарга бекем эсиме
кептелип кала берди менин...
Ошол куну, бир кун кечке апамдын
колдору коз алдымдан тартылып
турду элес болуп.
Ал колдор жашоомдогу эн кымбат
колдор эле.Ал колдор мени багып
остургон,мени кийиндирген, мени
ичиндирген ,мени жуундурган .Мен
учун канча туйшук тартып,мага
дайым камкор болгон колдор
эле..Мени колдоп кубаттап,оорусам
санаа тартып мен учун
жалынып,жалбарып амандыгымды
сурап,мен учун Аллах Таалага
сунулган колдор эле.
Кеч болчу озумду кармай албай
апамдын болмосуно кирип
барып,апамдын колдорун колума
кармап,жузум сылатып чекеме
коюп ооп жаттым апамды тан
калтыра. Толкунданган унум менен
“апаа... апооо.. “ дедим .”Апоо
суйуктум менин,жашоодогу эн
соонун, колдор-сеники. Мен
Жараткандан тилек кылып умут
гана кыла алам бир кун келип
менин да журогум ,колдорум
сеникиндей камкор, суйкумдуу эн
жакшы болушун.Ыракмат сага
апаке.Ыракмат сага баары учун” .
Апам мени бооруна кысып
кучактап ,апам да ыйлады ,мен да
ыйладым.
Которгон: Мелис ШЕРМАТОВ
кидают камень, отвечайте плодами»
#339 21 Сентябрь 2014 - 17:38
пайгамбарыбызга (сав): “Ээ, Аллахтын элчиси!
Сени аябай жакшы көргөндүктөн, дайым сени
менен чогуу болгум келет. Үйүмө барганда сени
сагынгандыгыман кайра эле сага келип жатам.
Эртең эле сен дагы мен дагы өлөбүз, мен
бейишке кирсем деле экөөбүздүн ортобуз алыс
болот. Анткени, сен башка пайгамбарлар менен
жогорку жакта болосуң, ушуну ойлоп, санаа
тартып, убайым тартуудамын” дейт. Аллахтын
элчиси (сав) ал адамга эч нерсе дебейт. Бирок
кийин төмөндөгү аят келип түшкөн: “Ким
Аллахка жана Анын элчисине баш ийсе, анда
алар Аллах өз мээримдүүлүгүн көргөзгөн
пайгамбарлар, чынчылдар, шейит болгондор
жана салих адамдар менен бирге болушат.
Алар эщ сонун шериктер”.
(Ниса сүрөсү, 69-аят).
Бул аят түшкөндөн кийин Аллахтын элчиси
(сав) ал сахабага “Пенде жакшы көргөн адамы
менен чогуу болот” деген сүйүнчү кабарды
айткан. Абу Хурайра да: “Сахабаларды бул
хадистей эч нерсе бактылуу кыла алган эмес”
деп айткан.
Башка күнү башка бир сахаба: “Ээ, Аллахтын
элчиси! Кыямат кайым качан болот?” деп
сурайт. Пайгамбарыбыз (сав) ага жооп
берүүнүн ордуна: “Сен кыяматка эмне
даярдадың?” деп сурайт. Ал адам: “Аллахкга
ант ичем, Аллахты жана Анын элчисин сүйүүдөн
башка эч нерсем деле жок” деп жооп бергенде
пайгамбарыбыз (САВ): “Анда сен сүйгөндөрүң
менен бирге (чогуу) болосуң” деп айткан.
Бул хадис адам баласы жалган дүйнөдө кимди
үлгү алып, жакшы көрсө, акыретте да өзү
жактырган адамдар менен жакын арада
болооруна ишарат кылган. Ошондуктан, бул
хадистин түпкүрүндө жактырган адамдарды
тандоодо жакшылап көңүл буруубузду
билдирген сунуш жатат. Анткени Аллахтын досу
болгон адамдар башка, же тескерисинче
Аллахтын душманы болгон адамдар таптакыр
эле айрымаланат эмеспи.
Окурманда мындай суроо туулушу мүмкүн:
“Пайгамбарыбызды жакшы көргөндөр көп
болгондуктан, кыяматта аны үйүлгөн топ (көп
эл) каптап калат го”. Ага жооп катары, “Күн
деле бирөө, бирок баарыбызга бирдей нурун
берет, мында эч кандай маселе жок”
демекчибиз. Бирок биз күндөн өтө эле
алыстабыз да” деши мүмкүн. Биз болсо, “Бирок
күн бизге жакын, карап көрчү баарыбызды өз-
өзүнчө жылытып, баарыбызга нурун чачып,
башыбызды сылоодо” деп жооп берээр элек.
Аллахын элчисин (сав) сүйүүнүн белгилери
кайсылар?
Аллахтын элчисин (сав) сүйүү ыймандан, биз
үчүн важиб болуп саналат. Пайгамбарыбыз
(сав) азирети Умардын: “Ээ, Аллахтын элчиси!
Мен сени напсимден башка бардык нерседен
артык көрүп, сүйөмүн” деген сөзүнө: “Ээ, Умар,
мени напсиңден да артык көрүп сүймөйүнчө,
ыйман келтирген адам болуп эсептелбейсиң”
деген. Муну уккан азирети Умар: “Азыр сени
өзүмөн да артык көрүп, жактырамын” деп
айткан.
Албетте кур эле жактыруу эч нерсеге татыбайт.
Жүрөк менен сүйүп, тил менен айтып, кылган
иш-аракеттер аркылуу сүйүүнү билдирүү керек.
Сүүйүнүн кээ бир жышандары (белгилери)
болот. Пайгамбарыбызды (САВ) сүйүүнүн
жышаандарына ээ болууну каалабайбызбы,
албетте каалайбыз. Дал ошол белгилердин бир
канчасы төмөнкүлөр:
1. Аны тез-тезден эстеп туруу
Баарыбызга белгилүү болгондой адам
жактырган адамынын атын кайра-кайра айтып,
аны эстөөдөн ырахат алат. Жакшы көргөн
адамдардын атын тоого, ташка, дубалга,
даракка, бактарга жазуу менен жүрөгүндөгү
ашыктык сезимин билдирет. Адам жактырбаган
адамдын атын дагы атагысы келбейт.
2. Ага салават айтуу
Бир хадисте Аллахтын элчиси (сав): “Аллахтын
ээн-эркин кыдырып жүрүүчү периштелери бар,
алар мага салават айткан адамдардын
саламдарын айтып келишет (жеткиришет), мен
болсо бир саламга он салам кылып жооп
берем” деп айткан. Албетте пайгамбарыбыз
(сав) биздин саламыбызга муктаж эмес,
тескерисинче, биз ага муктажбыз, ал саламдар
бизди кечирүүнүн башаты болуп саналат.
Ошондуктан, салават айткан адам ибадат
кылуу чөйрөсүнө кирген болот.
3. Анын сүннөтү менен жүрүү
Аллахтын элчисинин (сав) жолу менен жүрүү,
Аллахты сүйүүнүн жышааны экендиги Куранда
берилген. “Айт, ээ, Мухаммед, эгер силер
Аллахты сүйсөщөр, анда мени ээрчигиле.
Ошондо Аллах силерди сүйөт жана күнөөщөрдү
кечирет. Аллах – Кечиримдүү, Боорукер” (Али
Имран сүрөсү, 31-аят).
Пайгамбарыбыздын (сав) бардык сүннөттөрүн
аткаруу мүмкүн эмес, бирок сөзсүз аткара
турган сүннөттөрү да бар. Ансыз деле коомдо
да ал кыймыл-аракеттерди аткаруубуз абзел.
Бул кыймыл-аракеттерди сүннөткө
айландыруунун жолу пайгамбарыбыз
Мухаммадды ойлоо менен ишке ашат. Мисалы,
“бисмиллах” деп айтуу менен ордунан туруу,
“бисмиллах” деп айтуу менен тамактанууга
киришүү, кийинип жатканда оң тараптан
баштоо жана уктаарда оң тарап менен жатуу
баарыбыз эле аткара ала турган амалдарга
кирет. “Аллахтын элчиси (сав) мындай кылат
эле” деп, ал кыймыл-аракеттерди көп кылуу
аркылуу сүннөткө айландыра алабыз.
4. Көп-көп хадис окуу
Диндин негизи жана Ислам дининин экинчи
булагы болгон хадистерди көп окуу, түшүнүү
жана иш жүзүнө колдонуу менен гана чыныгы
адам болуу мүмкүн. Хадистер адам баласынын
аң-сезимин өркүндөтүп, Аллахтын элчисин
(сав) жакшылап таануу мүмкүнчүлүгүн берет.
Аллахтын элчисин (сав) жакшылап таануу
менен гана Аны сүйүү мүмкүн болот. Вахийдин
(Алланын аяндарынын) көзөмөлүндө айтылган
хадистер ар бир учур жана ар бир
муктаждыкка жооп берүү менен бирге Куранды
туура түшүнүүгө өбөк болууда. Хадисти окуп
үйрөнүп башка адамдарга жеткизгендер үчүн
пайгамбарыбыздын (сав): “Менден бир хадисти
угуп, эстеп калгандан кийин, ал хадисти
укканындай кылып башка адамга жеткизген
адамдын бетин Аллах нурландырсын” (Абу
Дауд) деген дуба тилеги бар.
5. Анын адеп-ахлагы менен ахлактануу
Тактап айтканда, сабыр, жоомарттык, сөзгө
туруучулук, кечиримдүүлүк, ырайымдуулук,
боорукердик, жөнөкөйлүк жана адилеттүүлүк
менен адамдарга Аллахтын элчиси (САВ)
сыяктуу мамиле кылуу менен аны сүйүү.
Улуу Алла Таала бири-бирибизди сүйүүнү насип
кылсын, Элчисин (САВ) бизден ыраазы
кылсын! Аминь
кидают камень, отвечайте плодами»
#340 21 Сентябрь 2014 - 17:43
Илгери-илгери, тээ 1506-жылы бир соодагер
шаардын жарманкесин кыдырып жүрүп, ичине
сегиз жүз алтын салынган түйүнчөгүн жоготуп
жиберет. Түйүнчөгүн таап алган жыгач уста
үйүнө алпарып, ачып караса, ичи толтура
алтын көрөт, ал коркуп кетип, түйүнчөктүн ээси
табылгычакты катып коёюн деп ойлойт. Эртеси
күнү жекшемби экен. Чиркөөнүн попу, бир
соодагердин алтын салган кабын жоготуп
жибергенин, тапкан кишиге жүз алтын бере
тургандыгын жарыя кылат. Жыгач уста ал күнү
чиркөөгө барбай калганы үчүн, ал жарыяны
укпай калат. Чиркөөгө барып келген устанын
аялы жарыяны угуп: “Ошол капты биз таап
алсак кандай сонун болор эле. Бизге жүз алтын
беришет болчу”, дейт. Анда уста аялына: Сен
жогорудагы бөлмөгө барып, үстөддүн
жанындагы дубалдын тешигинде бир түйүнчөк
бар, ошону алып кел дейт. Аялы барып, алып
келсе, чын эле каптын ичинде 800 алтын бар
болот. Жыгач уста попко барып: “Чын эле
тапкан кишиге жүз алтын берет бекен” деп
сурайт. Анда поп баш ийкеп: -Ооба… албетте,
дегенде, жыгач уста: Мейли аңда… Соодагерди
чакыргыла, алтындарын мен таап алгам. Аны
уккан соодагер абдан сүйүнүп, жүгүргөн бойдон
поптун жанына келет. Акчасын жакшылап
санап туруп, жыгач устага беш алтын сунат:
Мына… Бул беш алтынды сага белек кылам.
Анткени мен айткан 100 алтынды ансыз деле
алып алыптырсьга. Себеби капта тогуз жүз
алтын бар болчу,-дейт. Жыгач уста жини
келгенинен, кыпкызыл боло түшөт да: Мага
ушуңдай деп айтканта кантип тилиң барат?
Түйүнчөгүңөн бир да алтын алган жокмун. Мен
деген абдан чынчыл жана намыскөй кишимин.
Соодагер айтканынан кайтпаганда, чогуу сотко
барышат. Сот соодагерди суракка^алып: Тогуз
жүз алтын жоготконуңа ант ичесиңби? дейт.
Соодагер: Албетте, дейт. Анда сот устадан
сурайт: Сегиз жүздөн ашык алтын таппаганыңа
ант бересиңби? Уста да: Албетте, деп жооп
берет. Сот чечимди мындайча чыгарыптыр:
Экөөң тең туура ант бергениңерге ишенем.
Бирөөң 900 алтын жоготтум дейсиң, бирөөң 800
алтын таптым дейсиң. Ошондуктан соодагар
900 алтын тапкан кишини издесин, ал эми уста
800 алтын жоготкон киши табылгычакты
алтындарды катып койсун-дейт. Ошентип
адилеттик орун таап, сөзүңцө турбаганы үчүн
ач көз соодагер алтындарынан кол жууп калган
экен.
кидают камень, отвечайте плодами»