[ANELKA]

Гентингтон хореясы дарты- отуз жаштан кийин кездешет. Негизинен ыктыярсыз пайда болуучу бейтартип кыймыл- аракеттер менен аныкталат. Тынчсызданганда, бул аракеттер кобойуп кетет жана суйлоо аракети бузулат. Бул корунуштор жузун бырыштырып, оозун ачып, тилин чыгарып жиберуу, маанисиз ымаа- ишарат кылуу жана буту- колун ошондой эле башын ар тарапка силкуу сыяктуу бейтартип кыймыл- аракеттер менен байкалат. Бул дартка чалдыккандар акырындык менен акыл жана мээнет аракеттерин бутундой жоготушат.
Фенилкетонурия- оор тукум кууган дарт болуп, ооруган балдардын дээрлик токсон пайызы ак-сары чачтуу, ак дене ак тушкон коздуу болушат. Наристелердин айрымдары торолгон учурдан баштап эле бошон, назик, уйкучу болуп, добуш жана оюнчуктарга конул бурбайт. Оорунун биринчи белгиси кусуу. Аларда сезим- туйгуларынын оорчубошу, тиштеринин кеч чыгышы жана кеч басышы байкалат. Бул ооруларда булчундарынын жыйырылуусу ашып кеткендиктен озунон-озу эле колдор бугулуп, буттар жыйылып кала берет. Майда-майда кадам таштап, чалынып, кыйналып басышат жана келечекте талма оорусуна да чалдыгышат. Бугунку кундо сыртта иштеп чыгарылып жаткан "Orbit" сыяктуу турдуу сагыздар бул ооруну ансайын куч алдыруусу аныкталган. Жогоруда тукум кууган жана хромосом дарттарынын айрым турлору жонундо токтолдук. Медицинада эки жарым мин турдуу дарттар урпакка таасир этиши аныкталган.
Урматтуу жаштар! Бойго жетуу босогосунан аттап отуп, нике болмосуно карай кадам таштоо алдындагы болочок жубайлар! Жонокой шыпаакер катары силерден бул дарттардын алдын алуу учун томонку кенештерге кулак салуунарды сураар элем.

[ANELKA]

1. Болочок омур шеригиниздин ата-энеси, чон ата, чон энесинин ооруларын албетте суруштурунуз, тактап айтканда ата-бабаларыбыздын "жети атаны суруштуруу" ишеничине конул бурунуз.
2. Бир уй-булодо эки же андан коп перзенттердин бир турдуу дарт менен ооругандыгы урук кууган дарттардан экендигин унутпаныз.
3. Гендердин мутациясына алып келуучу химиялык таасирлер, радиация, араккордук, нашакордук, бангилик сыяктуу илдеттерден жубайыныздын сырткары экендиги негизги мааниге ээ.
4. Ата- энелер жакын тууган болгон учурда рецессив турдогу тукум куума оорулар бир нече урпактан сон да пайда болушу мумкун. Бирок тукум куума оорулардын айрым турлорун дарылоо кыйын болбогондуктан бардык илдеттер да никеге тоскоолдук кылбайт.
5. Турмуш куруудан мурда албетте "Нике жана уй-було" болумдору же медициналык генетик кенеш болумдорундогу генетик врачтын текшеруусунон отуунуз шарт. Ошондой эле, нике куруудан мурда кенеш беруучу медициналык текшеруудон отуу керектигин туура тушунунуз. Анткени сиздердин сак-саламаттыгыныз болочоктогу перзенттин ден- соолугун жана толуктугун белгилейт.

[ANELKA]

6. Кээде тууган-уруктун алысташып кетуусунон коркуп, катташууну узбоо максатындагы никелер, тескерисинче тукум куучулук ооруларына алып келишин жаш, баамчыл инсан катарында ата-эненизге тушундурунуз. Анткени, ыйык китебибиз Куран Каримде айтылгандай, жакын туугандардын никеленуулору бекеринен тыйылган эмес. Алла Таала билуучу зат!!!
Исламда жакын туугандар менен турмуш куруу тыйылгандыгы бекеринен эмес. Ибн Аббас разияллоху анху: " Тектеш аялдардан жети туруно (энесине, кызына, карындашына, таежесине, бир тууганынын кызына) жана эмчектештердин жети туруно (эмизген энесине, эмчектешине, кайненесине, огой кызына, келинине, балдызына, женесине) уйлонуу арам", деп, "Ниса" суросунун 23-аятын окугандыгы хадистерде айтылган.
Чынында жакын туугандар менен турмуш куруу ото жана туболук арам экендигин унутпоо керек.
Ибн Аббас разияллоху анху мындайча риваят кылат: "Адамдар расулуллох соллоллоху алайхи васалламга " Хамзанын кызына уйлоносузбу? " дешти. Ал зат: "Ал кыз менин эмчектеш агамдын кызы! " - деди.
Демек жогоруда айтылгандай туугандар жакын туугандык себебинен алар менен нике куруу арам. Бул туугандардан тышкары бардыгы никеленууго адал болуп, алар менен турмуш курууга болот.
Байкашымча, казак туугандарыбыздын жигиттери оз айылындагы бардык кыздарды оз карындашындай корушу ото улгулуу адат. Биздин пикирибизче алыс айылдарда азыркыга чейин уланып келе жаткан туугандарын жаштайынан эле "белкудаа" кылып кудалашып коюу жана " жакшы кызды айылдан чыгарбоо" салттарына кошулууга болбойт.

[ANELKA]

Эсинерде болсун, женелер!
Элибизде мурдатан калган мындай урп-адаттар бар: жубайлар куттуу босогону аттап, кошогого кирээри менен женелер тейлоочулор сынары аларга баш-коз болушат. Жаш уй-булонун биринчи кадам басышындагы бардык жоопкерчилик дайыма алардын моюндарына жуктолот. Бул урп-адат ким тарабынан жана качан пайда болгон, муну эч ким анык айтып бере албайт, бирок бул адаттардын озу тойлорубузда нике адеби сымал ыйык болуп калган. Мейли, укумдан- тукумга отуп келе жаткан бул урп- адаттын кандай сыры бар? Нике тунундо эки жаш журоктун козголгон сезимдерине женелер эмне учун эш болот?
Эмнеге ал кылымдардан бери урпактан-урпакка отуп келе жатат? Албетте бул урп-адаттар эрмек учун гана ойлоп чыгарылбаган. Аларда биз али тушунуп билбеген, конул бурбаган пайдалар ото коп. Даанышман ата- бабаларыбыз жаш уй-булонун кийинки турмуш жолу, бири-бирине, перзенттерине мээрими биринчи нике тунуно ар тараптан байланыштуу экендигин терен сезишкен. Алар мына ушул жоопкерчиликти журоктон сезгендиктери учун женелерди тейлоочу кылып тандашкан болушса керек. Башка тараптан алып караганда бул негизги жыныстык сабактын ыкмасы болуп саналышы ыктымал. Женелер бул куттуу туну себептуу эки жаштын кымбаттуу сырдашына айланышкан. Ал тургай женелер ушул тундо жубайлардын дарты, учурлары менен жашашкан.
Кээде инсан акыл-эсине да пайда бере турган бугунку учурда жогорудагы урп-адаттарыбызга кайсыл даражада маани буруудобуз? Ал эскиликтин сыркындылары деп четке сурулуп коюлган жокпу?
Откон катаал бийлик уй-було, нике, жыныстык мамиле тарбиясы сыяктуу инсандын рухиятында чон таасирге ээ болгон салттарыбызды мектептерде окутуу жана басмаканалардан сыгарууга катуу тыюу салгандыгы маалым. Окунучтуусу канчалаган инсандар ушул салттардан кабарсыз калды. Жашырууга кажет жок, биз жогоруда соз кылган нике тойлорундагы урп- адаттарга да бугун сыртынан гана иш жургузулуудо. Натыйжада айрым женелер айтылган урп- адаттарыбызга болгону бир конул ачаарга эрмек сыяктуу карай башташты. Алардын туура эмес иш- аракеттеринин себебинен кээ бир жаш уй- булолор омур бою бактысыздыкка да тушуп калууда.

[ANELKA]

Эгемендуулуктун шарапаты менен, - деп, жазат Б. аттуу жигит,- бугун басылмаларда уй- було, нике жана башка улуттук урп-адаттар жонундо ачык-айкын жазылууда. Бул баарыбыз учун, айрыкча азырынча уй-було кура элек жаштар учун бирден бир мудоо. Бул орунда мен да нике тунундо башымдан откон бир окуяны айтып бермекчимин. Аскердик кызматты бутуп келгенден кийин, ата-энем той камылгасын баштап жиберишти. Мурдатан байкап, сынап журушкон кошуна айылдагы кызга уйлонтуп коюшту. Той да болуп отту. Баары кубанычта. Жоро- жолдошторубуз жар-жар айтып , кызды кошогого кузотуп коюшту. Женелер да оздорунчо кубур- шыбыр болуп, башка болмого чыгып кетишти.
Арзуумдагы биринчи кошулуу туну... Мындай учурда адамзат кандай кубанычтардын кучагында калууну баштан откондор жакшы билишсе керек. Биз да мына ушундай кубанычтын кучагында мас элек. Бири-бирибизге кароодон тойбос элек. Эми гана тошокко жатканда кийинки болмодон ар кандай кеп-создор угулуп калды. Женелер каткырышып, бийик ун менен кулушуп, уялбастан адепсиз создорду айтып жатышты. Бир маалда алардын бири кыя ачык турган эшиктен башын салып, " Ой, куйоо бала, тезирээк болсончу! " деп калбаспы?! Мандайымдан муздак тер чыгып кетти. Кутулбогон учурда рухият- абалыбыз озгорду. Буту- колум дал жансыздай болуп бошондоп калды. Биринчи муноттордогу кубанычым, куч- кубатым сынып, эч нерсеге конулум чаппай калды. Кийинки болмодо болсо баягы эле жанагыдай беймаани создор. Ошентип, биз никенин биринчи сыноо тунун бири- бирибиздин козубузго тик карай албай, тынчсыздануу жана тушунбоочулук менен откордук. Тан атканда мен сенделип сыртка чыктым. Женелер мени короор замат тегеректеп, кеп-какшык создорду айта башташты.

[sabi85]

Ассаламу а'лайкум. Анелка мээнетинизден Аллах ыраазы болсун, уландысын кутобуз.

[ANELKA]

Шаттуураагы тилин тыя албастан: " Эмнеси болсо да кызматта журуп сызга(суукка) алдырбадынбы куйоо бала!" - деп калды. Анын созунон озумду айыптуудай сезе баштадым. Жузум кызарган абалда ары бастым. Ал куну тунт болуп, начар абалда болдум. Ошонун таасири болсо керек, экинчи тун да жемишсиз болду. Эми ден- соолугума озум да кумонсурой баштадым. Кыялыма ар кандай окуялар келет. Бул дуйнодо озумду коеорго жер таппай калдым. Анын устуно ата- энем да келиндин алдында баш которо албай калышты. Арадан бир ай откон сон, борбордогу шыпаакерлерге корунууго мажбур болдум.
Муну карасаныз, медициналык текшеруудон откоргондон сон, "сак- саламаттуу" дешти. Мен болгону рухий жалаанын тузагына тушуп калып, озумду оорулуу санап жургон экенмин. Албетте бул рухий абал женелердин ошол кунку кубур- шыбыр создорунон кийин пайда болгон эле. Эки апта рухиятка таасир этуучу ыкмалардын жардамында дарыланып, уйго кайттым. Ошондон кийин баары жакшы болду. Кудайга шугур, азыр эки перзентим бар. Уй-булом менен жакшы жашап жатамын. Бирок ушунча азап тартуума мажбур кылган женелер бул жонундо оздоруно тиешелуу жыйынтык чыгарып алышаар болду бекен?"

[ANELKA]

Урматтуу окурман замандаш! Турмушта буга окшогон окуялар ото коп кездешет. Бирок турмуштагы айрым кемчиликтерди толуктоо, жонго салуу ар бирибиздин милдетибиз экендигин баарыбыз эле туура тушуно бербейбиз. Натыйжада озубуз сезбей олтуруп, каталарды жасайбыз. Башка бироонун бактысына жолтоо болобуз. Дал жогорудагыдай болуп откон томондогу окуя да кишинин терен ойго салат: " Сайфиддин жана Махбубалар нике тоюна чейин бири- бирин жакшы билишпейт эле. Тууган- уруктардын арага тушуусу алардын уй-було курушуна себеп болду. Аксакалдар бул эки жаштан бактысын тилеп, бата кылышты.
Тез арада той куну да белгиленди. Нике тунундо жигитке жакында эле турмуш курган кичи агасынын келинчеги жене болуп, жол- жобосун тушундуро боло турган болду. Бирок женеси озунон бир топ жашка улуу болгон жигитке нике тунунун бардык сырларын уялып, ашкере айта албайт. Болгону гусул (жуунуу) эрежелерин жана келмени уйротуу гана менен чектелиши мумкун.
Махбубанын нике алдындагы даярдануусу бутундой башкача болду. Ал дээрлик ар куну женесинин журокту коркууга сала турган кеп-кенештеринен тарбия алып турду. Женесинин создоруно никенин биринчи тунундо ар бир эле кыз оорунун катуулугунан озун жоготуп коюусу да мумкун экен.
Эркектер болсо оз моокумдарын кандыруу учун кыздын чынырык зарына карабастан айбандардай аракет калышат имиш. Махбубанын бул создорду ото конул коюу менен угуп жаткандыктан женеси ансайын эргип, куч алып, суйлой берген. Ошентип, натыйжада кыздын ой- пикири кужураган коркуулардын, тынчсыздануулардын кучагында сыгылып калды. Махбуба эми нике тунунун арзуу менен эмес, тескерисинче, коркуу менен куто баштайт. Акырында той да болуп, кошулуу муноттору да жакындашты. Кошогодо Сайфиддин ага колун узатаары менен дал жанын сууруп алчуудай коркуп, чапчып, бурчка барып такалды.
Куйоосун бир нече жолу жек коруу менен туртуп жиберди. Сайфиддин болсо анын эмне себептен мындай жорук жасап жаткандыгына тушуно албады. Кыялына ар турдуу ойлор келе баштады. Акыры ага: " Эмне башка жактырганын бар беле?" деп сурады. Махбуба болсо "жок", дегендей ымаа кылып, ыйлай берди. Кыскасы, Махбубадагы коркуу бир нече кун кошулбоону натыйжасында куйоосуно да отту. Убакыт отоору менен Сайфиддин да турмушка конулсуз карай турган болуп калды.
Арадан бир ай отуп, куйоо бул нерсенин чарасын издеп шыпаакерге кайрылды. Шыпаакер ага жубайы менен бирге медициналык текшеруудон отуу керектигин айтты. Текшеруунун натыйжасында Махбуба "вагинизм" дартына чалдыккан болуп чыгат. Бул дарт негизинен женесинин "туура эмес" кенештеринен сон пайда болгон. Шыпаакерлер Махбубага узгултуксуз жардам бергенден кийин ал оорудан кутулду".

[ANELKA]

Бул каттарда тескери таасир тийгизген окуялардан азыр эле жыйынтык чыгарууга шашылбаныз, урматтуу окурман. Биз бул туурасында женелердин кызматтарынан бутундой баш тартуу ниетинде эмеспиз. Негизи жыныстык тарбия боюнча эч кандай кабары болбогон жаш жубайларга кимдир бироо кенеш бериши керек эмеспи?! Бирок бул нерседе ото кылдат болуу гана пайдалуу. Кала берсе, тойлорубуз ушундай урп- адаттар, салттар менен корктуу эмеспи?! Нике туну болсо ар бир кыз- жигиттин эзелки арзуусу. Айтымдарга караганда нике тунундо жубайлардын рухияты ушунчалык назик болот, ага кымындай назик соз да чон улпоттук жеткируусу да мумкун экен. Мунун далили жогоруда баяндалган каттарда да келтирилген. Биздин айтаарыбыз женелерди дагы бир жолу кызга жакшы кенештерин айтууга чакырабыз. Гулдой назик учурларда туура эмес создордон этият болгула!

[ANELKA]

Женелердин кенеши.
Жаштарды уй-було курууга даярдоо боюнча кеп айтылса да биринчи нике тунундогу жоопкерчиликти женелерге жуктоо менен чектелебиз. Бирок нике тунуно даярдоо иши учун женелер гана эмес, энелер жана уй-булолуу эжелер да бирдей жоопкерчиликте болуулары керек. Болочок келинчек кудалашкан кундон баштап, аны менен маек откоруп, тиешелуу сабактар корком ыкмада берилип турса жакшы болот. Женелер оз турмушундагы тескери тараптарын, жаман таасирлерин болочок келинге айтып беруулору да тап-такыр туура эмес. Женелик куда тарапта бир тун туноп, "кабар" ды уйго жеткируу деп ойлоо тушунугу кыскалык.
Женелик милдети терен козомолдуулукту, шарьий рухий жана ал тургай медициналык сабаттуулукту талап кылат. Томондогу кенештер болочоктогу келинге сырдаш женеси же энеси, же эжеси, же болбосо жакын курбулары аркылуу жеткирилсе жакшы болот. Ушул кенештерге конул бурулганда бир нече терс нерселердин алдын алууга оболго болушу ырас!
1. Биринчиден алсыз пенде катарында Алладан " никенин жемиштуу болуусун" сурап, дуба кылуу ата-бабаларыбыздын мурасы экендигин унутпаныз!
2. Энелерибиз тазалыктын корком касиет экендигин эзелтеден айтып келишкен. Илимпоздор аялдагы болгон тукторду коруу эркек кишиге жагымсыздыкты туудура тургандыгын аныкташкан. Ошондуктан мусулман кыздардын дээрлик апта сайын озун туктордон тазалап турууга эзелтеден адаттангандыктары улгулуу нерсе.
3. Кошогодон, жаткан орундан жана келинчектин озунон да жагымдуу жыттар таралып турганы жакшы. Бирок ото откур жыттанган нерселерди колдонуу жакшы эмес. Анткени куйоо бала кочо-койдо чектен ашыкча жасанып журо турган женил аялдарга тийиштуу откур жыттарды кошогодо сезиши анын кабыл алуу сезимине терс таасирин тийгизиши мумкун. Жыттуулуктун чеги да уят- намыс менен олчонуусун унутпоо керек.

[sabi85]

МашаАллах!

[ANELKA]

4. Кошогого карай кадам таштап жаткан келинчек гусул кылып (жуунуп), денени таза эмес нерселерден арылтуу керек. Чынында " тазалык ыймандан" . Ата- бабаларыбыз дааратсыз абалда жатакка кадам басышкан эмес. Ал тургай жаш жубайлардын биринчи нике тунундо эки рекет нафил намаз окуусунда да чон касиет бар. Медицина аалымдары да кошогодогу ушул ибадаттын кабатыр, санаркоодон алыстатып, жаштардын толкундануу жана коркууларын басууга жакшы таасирин тийгизээрин айтышууда.
Биринчи нике туну сиздин этеккир коруу кунунузго туш келип калса же оноктошунуз кошогого ичкиликтен мас болуп кирсе, кошулууну бир нече кундон кийин болушун жумшактык менен тушундуруу керек.
Чынында этеккир учурунда кошулуу динибизде арам (тыйылган). Ошондой эле мындай учурда катнаш кылуу дартты алып келуусу да медицинада аныкталган. Ал тургай бул учурда кыздык белгини да аныктоого мумкунчулук болбойт. Мындай нерсе куйоонун конулуно кумонсуроо аралоосуна, кийин барып, ал тургай уй- булонун бузулуусуна да себеп болуусу мумкун экендигин унутпаныз.
8. Кыз баланын чектен ашыкча каршылык корсотушу, куйоодогу болгон берилууну жоготушуна, ал тургай андагы рухий жыныстык алсыздыктын келип чыгуусуна себеп болушу мумкун экендигин эсинизде тутунуз.

[ANELKA]

9. Эгерде куйоо максатына жетише албай кыйналып жаткандыгын корсонуз, ага ынгайлуулук тузуп, руханий комок корсотунуз.
10. Жыныстык катнаштан сон исламий жунуу (гусул) эрежелерин унутпаныз, тактап айтканда гигиеналык эрежелерди аткарыныз.
Азыркы копчулук жаштар гусул эмне ...9. Эгерде куйоо максатына жетише албай кыйналып жаткандыгын корсонуз, ага ынгайлуулук тузуп, руханий комок корсотунуз.
10. Жыныстык катнаштан сон исламий жунуу (гусул) эрежелерин унутпаныз, тактап айтканда гигиеналык эрежелерди аткарыныз.
Азыркы копчулук жаштар гусул эмне экендигин да билишпейт. Адатта аялдар кошулуудан сон жана айыз, нифас (торот) каны токтогондон сон гусул кылуулары (жуунушу) керек. Гусулдун парздары томонкулор:
1. Таза суу менен оозду гар-гара кылып терен чайкап жуумак.
2. Мурунга дымакка чейин терен суу тартып чайкамак.
3. Бутундой денени жуумак.
Негизинен гусулдун тартиби томонкучо: 1. Биринчиден жуунууга ниет кылынат. 2. Аврат (уят) жерлер жуулат. 3. Намазга даарат алган сыяктуу даарат алынат. 4. Башына, анан он жана сон желкелеринен баштап сууну куюнуп, дене жакшылап ышкаланып жуулат.
Гусул кылганда денеде кургак жер калбашы керек. Чач орулгон болсо (аялдарга) жандыруу шарт эмес. Бирок чачтардын тубуно албетте суу жетиши керек. Бут астында гусулдан аккан суу калган болсо, буттар кайрадан жуулат. Гусул кылып жатканда кыбыла тарапка бурулбоо шарт.

[ANELKA]

Инсандардын торосунун (Мухаммад алайхис саламдын) насыйкаттары.
Жогоруда энелер жана женелер болочок келиндердин жыныстык сабаттуулугу учун толук жоопкерчиликтуу экендиктерин оздору сезбей жатышкандыктарын айтып оттук. Бул назик маселени тушундуруудо Пайгамбарыбыз сав "Шариятта шарым (уялуу) жок", деп айткандарына негизделген макулдук. Расулуллох сав жыныстык тарбия маселесинде керек болсо, аталардын да кыздарына угут бериши керектигин айткан.
Расулуллох сав кызы Фатима розияллоху анханы Али розияллоху анхуга берип жатып, берген кенештери баарыбыз учун да ото улгулуу:
" Кызым, озунду таза тут. Роббинди зикир кыл (эсте) жана дененди суу менен тазала. Куйоон сага Караганда конулу которулсун. Коздоруно сурма кой, анткени сурма аялдарга зыйнат. Башына зайтун майынан сурт, зайтун майын сурткон аялга шайтан жакындабайт.
Кызым Фатима! Куйоон сага ..." Кызым, озунду таза тут. Роббинди зикир кыл (эсте) жана дененди суу менен тазала. Куйоон сага Караганда конулу которулсун. Коздоруно сурма кой, анткени сурма аялдарга зыйнат. Башына зайтун майынан сурт, зайтун майын сурткон аялга шайтан жакындабайт.
Кызым Фатима! Куйоон сага Караганда коздорунду жумба, анткени суйуун артсын. Куйоон башка тарапка караганда учурда сен анын жузуно кара, муну менен бир ай орозо туткандын сообун аласын.
Кызым! Куйоон сени жатканга чакырса моюн сун. Болбосо Алланын каргышына каласын.

[ANELKA]

Кызым! Жакындык учурунда куунак бол, анткени куйоондун махабаты артсын жана башкага конул койбосун.
Кызым Фатима! Куйоондун кемчиликтерин, айыбын башкаларга айтпа, айтсан Алланын, Пайгамбардын, периштелердин жана куйоондун жек коруусуно дуушар болсун.
Кызым! Бул кенештерди мага Жабраил алайхис салам суйлоду". " Сен уй иштерин аткар, куйоон болсо сырттагы иштерди аткарсын" .
Расулуллох сав кызы Фатима разияллоху анха менен Азрети Али турмуш курганда аларды:
- Оо Аллам! Буларга береке тартуула жана курган турмуштарын кутуу кыл...Оо Аллам, Фатиманын урпактарын шайтандын жамандыгынан сакта....,- деп дуба кылган жана "Иклас" , "Фалак" , "Нас" суролорун окуп, аларды уйуно кузоткон.
Той откоруп, зыяпат беруу суннот болсо да дасторкондо спирт ичимдиктеринин болушу ото кооптуу. Чынында журтубузда майып наристелердин кобойуп бара жаткандыгына себептерден азыркы жаштардын куйоого "кубаттуу болушу" учун ичирип жаткан уу- закымдары экендиги кумонсуз.
Ата-бабаларыбыз никенин биринчи тунундо даарат алып, эки рекет намаз окуулары, куноолоруно тообо кылып, жалбарып, Алладан такыба перзенттерди сурагандары канчалык улгуго ээ экендигин тушунуу керек. Алар тамеки, арак, сарымсак, пияз, тер сыяктуу жагымсыз жытка бурканып, жубайына жакындоону чыныгы жигитке орунсуз деп билишкен.
Расулуллох сав чыныгы эркектерге: "Кызгануу ыймандан, кызганбоо эки жуздуулук" , - деп айткан. Бирок кызгануу азгырык жана жаман кумондордон алыс болушу шарт. Азыркы жигиттердин айрымдары аялын кочо учун жасантып, аны досторуна корсотуп, мактануусу эки жуздуулуктун жана ал тургай катынчалыштыктан белги берет. Чынында Расулуллох сав: "Эркек аялын жатканга чакырса, аялы (себепсиз эле) келбей койсо жана куйоосу андан нааразы болуп уктап калса, периштелер тан атканча ал аялга каргыш айтып турушат", - деп айткан. Албетте айыз жана нифас учурундагы аялдар мындан сырткары. Учурдун медицина илиминин тыянактары да жогорудагы хадистин мазмуну менен дал келет. Окунучтуусу, коптогон аялдар чарчап, бала-бакыра, тамак-аш туйшукторун шылтоо кылып, куйоолорунун муктаждыктары менен эсептешишпейт. Натыйжада кийин барып, эркектин мизин суздата турган простата безинин сезгенип, куч алган дартына себепчи болушат.

[ANELKA]

Айтсам тилим, айтпасам дилим...
Жайдын аптаптуу кундорунун биринде ысыктан качып, саябан, салкын дарактар менен курчалган кафеге кирдим. Кафенин тактай тосмолор менен ажыратылган болмолорунун биринде чанкообасты суусундугун ууртаганча, эс алып олтуруп калдым. Ушул учурда жанымдагы тосмонун артында болуп жаткан маек конулумду озуно тартты.
-Гуля эже, бул абалымда шерменде боломун го, - деп ыйламсыраган кыз. - Тойго чейин баш-аягы эки апта гана калды го, эмне кылайын, айтынызчы!
-Корко бербесенчи, - деди ойсеке корунуштогу жубан.
-Сага окшогон, ондогон эркек менен жыргал сургондордун бир канчасы мен корсоткон ыкма менен кадимки кыз болуп, турмушка чыгып кетишти. Венера эсиндеби? Мына ошол да кыябандын кырына жетип, коптун конулун алган. Тоюнда куйоосу менен чойчок кагыштыра берип, кошогодон мурда мас кылып койгон болчубуз. - А мен болсо андай жоруктарды жасай алаймын, коркомун, колумдан келбейт деди кыз. - Кабатырланба, башка жолдору коп,- деп созун ары улады "даана мугалим". Ал жубан жонокой, жоош куйоолорду чуу тушуруудо ондогон айлакерликтерди манжасы менен санап кетти. Мен болсо тажрыйбалуу шыпаакер болсом да дендароо болуп калдым.
О жарыктык, канчалаган чырайлуу, намыстуу, таза кыздар жонокойлугунун, уяндыгынын себебинен оз намыстарынын бутундугун кээде далилдеп бере алышпайт. Ал эми бул бузукулар болсо...
Коз алдымдан курбусунун тагдыры жонундо куйунуп жазылган каттын суйломдору ото баштады: "Бала чактан бирге оскон курбумду кызыгуумду арттырып, башка уйго узатышты. Бирок кубанычтар узакка созулбады. Тойдон бир нече кун откондон сон, ал кайра оз уйуно кайтып келди. Айылда дуу-дуу кеп таралды. Рано кыз чыкпаган имиш.
Анын уйунон жанжал арылбай калды, атасы "ак" кылды. Мин бир батынуу менен курбумдун алдына бардым. Ал тынбастан шолоктоп, коз жашын тыя албай ыйлады. " Мен негизи тазамын го",- деп орттонду. Рано менен бала кезден бирге осконумдон анын таза (кыз) экендиги боюнча кумонум жок эле. Ал мага болгон окуяны айтып берди. Куйоосу анын тукмушундагы биринчи гана эркек болсо да кошулган убакта кан келген эмес. Ранонун тушундурууго болгон аракеттери текке кеткен. Аны куйоосу да, жакын туугандары да тушунгулору келген эмес.
Эртеси куну, миндеген окунучтор болсун, аны мойнундагы сыйыртмак менен жансыз абалда табышты. Кече гана той болгон уйдон аза, кайгы орун алды. Анын айыбы эмне эле?! Эми менин да турмушка чыгуудан журогум безилдей турган болуп калды".
Зухра.
Ранонун олумуно куйоосу жана туугандарынын шалаакылыгы себеп болгондугун тушунобуз. Негизи биринчи кошулууда дайыма оору жана кан чыгуусу шарт эмес го.

Билдирүүнү түзөткөн: ANELKA: 29 Август 2013 - 00:33

[ANELKA]

Коптогон элдерде кыздык парданын бар экендигин кыздык белги деп каралат. Бизде да ушундай. Бирок бул парда турдуу тузулушторго ээ болушу жана кутулбогон абалдарга себеп болушу да мумкун. Намыс белгиси- кыздык пардасынын турлору жонундо токтолуудан мурда дагы бир катка конул бурууну туура кордум: " Менин бир жоош досум кошогодо кадимкидей кошулса да "кыздык пардасы ото терен жайланышкандыктан аны" жырта албадым", - деп журуптур. Менин билишимче жонокой досумду жубан башын ашандырып жургон окшойт. Кыздык белгиси мынчалык терен жайгашпаса керек?! Эгерде жаш куйоодо келиндин кыз экендигине кумон туулса, эмне кылуу керек?" Абдурауф.
Ушул каттарга толук кандуу жооп беруу учун намыс белгисинин тузулушунон кабардар болуу керек. Гимен, тактап айтканда намыс пардасы кындын кире бериш жери жана анын боштугу арасында, болжол менен 1,5- 3 см терендикте жайланышкан тилик кабат чел кабыктардан турат. Кыздык пардасы бутун кыздарда кындын тешиги сырттан кире бериш тараптан назик бириктируучу токумалуу намыс пардасы менен капталган болот. Намыс белгиси кош бойлуулуктун бешинчи айынан баштап, эненин курсагында тузулот. Бул тилик кабат чел кабыктары кынга кируу чегин 0,5 см ден- 2см ге чейин болгон калындыкта каптаган.
Айыз каны чыгып турушу учун кыздык пардасынын бир же бир нече жеринде чектелген тешик болот. Кыздык пардасынын эн коп кездеше турган туру - ортосунда бир шакек сымал тешиги бар туру. Анатомиялык тузулушу боюнча кыздык пардасынын томондогу турлордон турат: 1. Шакек сымал бир тешиктуу (коп кездешуучу туру). 2. Жарым ай улгусундо. 3. Най сымал. 4. Эки кабат. 5. Аралча сымал, тактап айтканда ар жерде осумчо калдыктуу намыс белгиси. 6. Спирал сымал. 7. Торчо улгусундо, тагыраак айтканда коп тешиктуу кыздык пардасы. 8. Эрин сымал, тактап айтканда, кош тешиктуу гимен. 9. Тилик сымал улгусундо. 10. Тешиктерин илгеп болбой турган улгудо.

[ANELKA]

Кыздык пардасынын бошон же катуулугу, башкача айтканда комсистенциясына карап торт турго болууго болот:
а) Жип сымал;
б) Бошон, жумшак;
в) Эластик-чойулчаак;
г) Эттуу.
Кээ бир гана учурларда биринчи кошулууда оору жана кандын чыгуу абалдары болбоосу кездешет. Менин алсыз пикиримче, бул белгилер томонку абалдарда жузоого чыкпай калышы мумкун:
1. Кыздык пардасынын тубаса жоктугу же бала кезинде озу билбеген абалда кокустан бузулган болушу мумкун.
2. Кыздык пардасы ото чоюлма болсо, жыныстык катнашка тоскоолдук кылбай, экектин жыныс мучосунун башына кийимдей кийилген абалда бир нече убакытка чейин жыртылбашы мумкун.
3. Намыс пардасы кан тамырлар жана нерв талаалары менен ото сейрек камсызданса же алардан бутундой кур жалак болсо кан чыкпашы жана оорубашы да мумкун.
4. Тажрыйбасыз куйоо биринчи кошулуудан сон келинчегин чоголотуп олтупгузуп коюуну унутса, оз олчомундо чыккан кандын баары ичкери кетип калышы да мумкун.
5. Эгерде келинчек ото денелуу, жыныс мучосу кен жана тескерисинче эркектин мучосу узун, ичке болсо да парда ортосундагы шакек сымал тешиктен жырта албастан ары отуп кетиши да мумкун.
6. Терен жайланышкан, эки кабат, жумшак чоюлчаак, эттууроок кыздык пардасы жыныстык катнашта жыртыл торот убагына чейин жыртылбастан жетип барышы ды турмушта кездешкен.
Таанымал гинеколог аалымдарыбыздын бири ушундай бир окуяны айтып берди: " Торотканада биринчи жолу перзент коруп жаткан аялдын тороосуно эмнегедир бир нерсе тоскоолдук берди. Карасак, наристенин башы калын кыздык пардасына такалып турган экен. Мына ошол парданы кыркканыбыздан сон гана бала женил гана чыгып келди. Бул абалды аялдын куйоосуно айтып бергенимде ал биринчи нике тунунон бери жубайын кыз чыккан эмес намыссыз деп ойлоп азырга чейин конулу кирдеп жургондугу жонундо мага ачылды".

[ANELKA]

Пикирибизди улантуудан мурда дагы бир катка конул бурсак: "Жыйырма уч жашка толдум. Менден улуу агамды эки ирет уйлондурушту. Экоондо тен аяш кыз чыкпады. Эми мага да уйлонуу убагы жетип, ата- энем уйлондурушмокчу. Бирок мен кыздарга тап-такыр ишенбеймин. Анткени арзуу- умутторум агамдын абалына окшоп текке кетуусунон чочулаймын. Бир жакын досум уйлоно турган кызы менен тойго чейин кошулуп, конулун тынчтандырмакчы. Европа мамлекеттеринде да жаштар уйлонгонго чейин бир нече жылдар бою бири-бирин сынашат го?! Мен да ушундай жолду колдоноюнбу? Кыздык пардасынан айрылган айрым бузукулар намыс белгилерин кээ бир врачтардын жардамы менен тиктирип алгандары ыраспы?"
Аман.
Биринчиден бул маселеге медициналык коз-караш менен кароодон мурда, ата- бабаларыбыздын насааттарына бир конул буруп отолу.

[Nursaikal]

рахмат, жакшы маалыматтар учун