[Clara_Zh]

Ээн болмодо отурган Керимдин кулагына жанырган ундон кайда качарын билбей кайпактап турду.
Тундо туш коруптур. Эчен жылдан бери бир да жолу тушуно кирбеген цыган кыз кирген экен." Керим аке" деп ыйбаалуу кайрылчы эле. Тушундо болсо негедир таарынгандай суйлоду." Сиз деле суйуп баш аягынызга карабай жалыныма куйбодунунуз беле. Ал тургай уй буломду таштайм деп мен учун баарынан кечкенге даяр элениз. Анан кызыныздын суйуусуно кантип тушунбой калдыныз? Кантип? Мен кызымды сизге ишенип таштабадым беле...". Керим болсо эч нерсе дей албады."Рамила, кечир мени, кечирип кой" -дейин десе кимдир бироо тилинен бууп салгандай ун катасалбайт. Цыган кыздын жалжылдаган коздору жакындап келе жатып кайрадан жоголуп кеткене ойгонуп кетти." Бул эмнеси? Рамиланын тушумо кириши кандай?"
Райхан кеткенден бери конулу бир жерде болбой, жатса турса бушайман боло берчу болду. Ушинтип жалгыз каламбы? Эмне мынча кулак мурун кескендей жымжырт? Озумдун колумдагы куйуп турган шамымды озум очуруп алдымбы? Райханым эмне кылып атты экен? Кечирер бекен мени? Анын келечеги учун ушул ишке барганымды тушуноор бекен?...

[Clara_Zh]

" Кетем! Эптеп жетермин. Баары бир бул уйдо мындан ары жашай албайм" Ушинтип ойлогон Райхан кайненеси менен базарга чыгып, анын козу мындай болгондо атайы адаштырып качып жоноду.Кыжылдаган коп элди биричи корушу. Тез эле жудоп кетти. Оштсе да козу коргон жакка чуркап жоноду.Икрам аке адатынча чарпаяда чай ичип отурган эле. Антандап жетип келген кемпирин коро сала, чочуп кетти.
-Эмне мынча кеч?
-Райхан... Райхан келбедиби?
-Сенин денин сообу? Райхан сени менен кетпеди беле? Кана ал?
Аптыккан кемпиринен иштин чоо жайын тушуноору менен Болотко телефон чалды.
-Ата мен иште отурганда телефон чалбагыла дебедим беле?
- Болот уулум, бизде чатак иш болуп калды.Тез келе калбасан болчудай эмес.
-Эмне болду?
-Райхан жок! Базарга барып адашып кеткенби, айтор апан экоо кетип...
Атасынан бул созду угаары менен ордунан ыргып турган Болоттун ону кубара тушту.
-Кайда? Кантип? Ооба мен азыр барам.

[Clara_Zh]

Трубканы коё салып, алдында отурган кызматкерлерин да унутуп, кабинетинен атып чыкты.
-Болот Каримович...
Селдейген секретаршанын артыа кыйкырганын да уккан жок. Машинеси айдап алып, туптуз кочолорду теше тиктеп кп караандардын арасынан Райханын издеп бара жатты. Тез эле убакыттын ичинде ушу секелек кызга байланып калганын туюп озу нааразы болуп жатты.
Бул учурда шаардын экинчи четинде кочодо илкий баскан бир караан келе жатты.Кечкурун бульварга эс алганы келген элдердин кобунун конулун бурган ушул кыз эле.Башындагы жоолугу чечилип суйролуп калганына да конул бурган жок. Кыздын жада жок сулуулугуна суктанышып эркеги да , аялы да карап жатышты. Капкара тармал чачтары ийинден ары тогулуп, кубарган жузунун наары качып турса да, коздору укмуштуудай сулуу эле.

[Clara_Zh]

" Мына качып кеттим дейли. Анан Диязды кантип табам? Ал мени кантип табат? Ушунча элдин арасынан дарегин билбей кантип таба алам? Эмне кылам? Ансыз кантип жашайм?" Райхан озуно ушул суроолорду берип келе жатып, козу карангылай, тенселе тушту.
-Эй тигини кара!
-Жыгылган жатат!
Жандай салып отуп бараткан эки жигиттин бири Райханга жете келип колунан кармай калды.
- Чон кыз сизге эмне болду?
Чочуп кеткен Райхан тушунон ойгонгон сыяктуу силкинип алды. Эниле тиктеп турган жигит озунун кайниси Темир болчу.
- Жене? Сиз кайдан?
Райхан жооп берген жок. Тагдырдын буйругу аны кайрадан Болоттун уйуно айдап барды. Керели кечке Бишкектин кочолорунон издей берип, чарчаган Болот, телефон чыр этээри менен которо салды.
-Болот аке Райхан табылды! -деген иниси Темирдин унун угаары менен уйуно жоноду.
Катуу муноз уулу дагы эмне кылып жиберет дегендей атасы тамагын жасап бир нерсе деп айтайын деп барып токтоп калды. Болот атасын "Ата бул ишке киришпениз" дегендей жалт карап алып ызырынган бойдон экинчи кабатка которулуп, болмосуно кирип барды.

[Clara_Zh]

Аялы дагы деле унсуз телмирип отурган экен. Алкымын кысып келе жаткан ачуусу озунон озу тарап, Райханды короору менен уйротулгон азоодой жоошуй тушту.Акырын келип мандайына отурду да, чачынан сылады.
-Бул эмнен ыя? Ушундай да кыласынбы? Аз жерден жинди болуп кете жаздабадымбы. Жинди кылып бутурмой болдун го мени?

[Clara_Zh]

Райхан унсуз. "Билгенинди кылып ал дегендей мелтейип отура берди.
-Кайда журосун дейм?
-Озум билем. Мени эмне туткундап алдыныз беле?
Райхан ордунан ыргып турду да, тикчие карады.
-Райхан!
-Мен сиздин туткунунуз эмесмин! деди тула бою калчылдай.
-Сени ким туткун деп жатат? Айтып же бироо менен чыкпайсынбы кочого.
-Мен баары бир сиз менен жашабайм. Качып кетем мен... коросуз го ошентем! Уктунузбу?!
Ый аралаш ушуларды айтып алды Райхан. Болоттун айласы эми чындап кетти. Чоголой калды. Эчен ай жаркын сулуулардын ажарына арбалбаган Болот ушу жаш келинчегине тизе бугот деп ким ойлоптур?!
-Райхан, жаным бул эмне дегенин? Сен жок... сен тушундурчу кайда качасын? Сен менин аялымсын! Каалайсынбы каалабайсынбы менин уйумдо жашайсын!

[Clara_Zh]

-Суйгонумо!
-Эмне-ее?
-Мени коё бериниз. Мен минтип жашай албайм. Олуп калам. Думугуп олуп калам. Айланайын байке! Байке дебегенде эмне дейин?Ушуга чейин атынызда айталбай келем. Мен эркин жашаган адаммын! Суранам сизден коё бериниз мени!
Эчкирип бутуна жыгылган Райханды эмне деп жоошутарын билбей, Болоттун эми чындап оозу ачылды.
- Болду!- капысынан кыйкырып жиберген Болот ордунан тура калып тамды муштап-муштап алды.

Дияз оруканадан чыкты. Бирок дагы деле оорусунан таза сакайып кете албады.Сулк жаткан калыбында жата берди. Бул аралыкта Аселдин да кирип чыгып алын сураганы кобойду. Кыздын козундогу озуно болгон сезимин коруп "Кой, Асел айланайын, жакшы болуп калдым. Мындан ары келбей эле кой" деп айтайын деп баратып, бир чети кыздын сезимин аяган ал, озу тушуноор деп журуп тескерисинче кыздын ортун алоолоп куйгузуп алганын билген жок.

[Clara_Zh]

- Озум жасадым агай, ичсениз кубат ала тушосуз.
Айласыздан ордунан туруп кашыгын колуна алды.
-Даамдуу жасапсын. Рахмат! -деди суз гана.
- Асел садагам: сен кыйналбачы. Мени озун коруп турасын. Жаратымдын устуно жарат кошпочу. Экообуздун ортобузда эч нерсе болушу мумкун эмес.
Асел жанталаша башын чайкап жиберди.
-Жок, ишенбейм. Баары бир журогум макул эмес. Эмнеге кичине болсо да мээриминизге жылыткыныз жок? Эмне учун?
Ушул учурда кыздык намысы, озунун абалы жонундо ойлогон жок. Журогуно салган жалындын илебине орттонуп, ал жалыны менен алдындагы адамды да орттоп жиберчудой.

[Clara_Zh]

- Асел!
-Тундо келем!
Агайынын колунан аяр сылаган кыз ушу созду айта салып эшикке чуркап чыкты. Дияз шалдыраган боюнча кала берди. Тун кирип карангылыктын кара туманы басканда эшик кыйч деп ачылганын туйду. "Ошол" деди жигит журогу зырп эте. Эмне кылат? Жалынына ээ боло албай ээликкен кызды эсине келтирип кууп жибереби же кургак акыл уйротуп демин суутабы?
-Агай!
ун жок.

[Clara_Zh]

Жанына келип отура калган кыз агайынын бетинен сылап, назик эриндерин акырын тийгизди. Шарт бурулган Дияздын карылуу колдору кыздын титреген денесин кучактап бооруна кысты.Айланкочок болуп башы айланып баратканда да чагылгандай жарк этип Райхандын элеси тартыла тушту ( б у л ж а г ы т а м а м б о л д у д а)...
Ошондон бир ай откондон кийин аран Дияз ордунан турду. Эми бул жерде кала албайт болчу. Тенселе кол жээгине басып келди. Дияз тааныштары менен коштошуп бутуп, Райханын тапкан ушул колдун жээгине келип отурду.
"Эмнеге? Жолукпай деле койбойт белек. Акырында минтип тируунун олугу кылып алсыратып, жашоо кумарын очуруп томсортуп койгончо жолукпай койбойт белек."Бук тушуп жыгылып, ичи туйлап , жаны кыйналып, бут ааламды колунан келсе орттоп жибергенге даяр эле.

[Clara_Zh]

Ушул учурда артынан Асел буту узулгончо чуркап келе жаткан. Чачтары орумунон жанып, далбас уруп келе жаткан кыз унунун бардыгынча кыйкырып алды.
-Агай!
Бул кыйкырыкта жер солкулдай тушкондой болду. Эми карааны козуно илине бергенде, автобус келди да, жалгыз караан синип жок болду. Умуту таш капкан кыз бет келди жыгылып тушту. Дияз! Дияз! Дияз! деп ый аралаш шыбырап жатты.
Ошол учурда коптон бери оюнда будомук болуп келген нерсени эстей салды. Ордунан туруп колу менен ичин сыйпалап жиберди." Чын эле боюмда болуп калса эмне блот?"
Уройу уча тушкон кыз ыйлай берип чарчаганда уйуно кайтты.
-Ээ катыгун сага эмне болду? деи апасы.
-Эч нерсе.
-Кантип эч нерсе?
-Кебетенди карачы, ууган чупуроктой болуп. Бас уйго кир, жатып эс ал. Мен тиги кошунаныкына барып келейин.
- Макул апа.
Салима шалдырап уйун коздой баскан кыздын артынан копко чейин карап туруп, ары жоноду. Негедир кийинки убакта кызынын кабагы ачылбай, элге да аралашпай калганын ойлоду.
Кечинде Аселдин табити тамакка тартпай копко отурду.

[Clara_Zh]

Кызынын эптеп эле кашыкты кармап, уурттамыш болуп отурганын байкаган эне кабатырлана карап койду. Бирок дасторкон устундо атасы отургандыкта унчуккан жок. Акырын туруп кызы оз болмосуно жоногондо гана артынан барды. Эшикти ичинен жакшылап жапты да катуу унчукту.
-Кана эми баарын айт! Озу айтаар бекен деп кутсом мелтейип унчукпайсын! Кана ичиндеги бала кимден?
-Апа...
-Айт деп жатам!
Асел кетенчиктей берди.
-Эмне деп жатасыз? Эч нерсе жок ичимде!
Кызынын жаш баладай алдап турганына, бир чети аяп, бир чети жини келип турду. Козун карап кокулунон сылап остургон жалгыз кызымдын тагдыры талкаланып калбаса экен. Андан башка соз айта албай, мизи кайтарылып эшикке жоноду.
Эми кандай кылат? Эл катары окууга тапшыра албасы да белгилуу болду. Андан коро бул жерден качып кетиш керек.

[Clara_Zh]

Туш коруп жатты Райхан. Кол жээгинде Диязы экоо журуптур. Так эле мурункудай бактылуу жуздорундо кулку ойнойт. Анан... Эзиле ыйлап, жузун жаздыкка жашырган жаш келинчегинин тушундо суйлоп жатканынан улам ойгонуп кеткен Болот эниле карады.
-Райхан.- чачынан сылап, жузунон обойун дегенде
" Дияз, келчи мага, сагындым сени" деп тушундо кобуранганы кулагына шак дей тушту. Денеси муздай тонуп, кызганыч журогун куйкалап чыкты.Ошол тунду уйкусуз атырды. Мындай кундордун эченин откорушту.Кайнене кайната да озунчо бушайман. Мунун айынан баламдын да жашоосу тозокко айландыы. Журокту орттогон жуз бергени менен, Жараткан урогуно мээрим бербеген экен го, деп озунчо кобуранган апасынын созун Темир тык токтотту.

[Clara_Zh]

-Апа, кимди айтып жатасыз
-Нары турчу. Кимди эмне кыласын?
-Райханбы?
-Кайдагы Райхан. Сенин кулагын эмне болуп калган?- деп суйлошуп жаткан эне баланын созун дарбазанын тарсылдаган дабышы бузду. Апасы ордунан туруп дарбазаы ачып, алдында турган бейтааныш, сымбаттуу жигитти корду.
-Силер кимсинер?
- Мен... мен Райханга келдим эле...
-Ыя?
-Райханга!
Дияз борборго келгенден бери уккан кабарлары боюнча издеп журуп Болоттун уйун таап келген.
Кемпир тушунбой турдубу, же кир дээрин билбей, же жок деп айта албай буйдала тушту.

[Clara_Zh]

-Ким экен апа?
Артынан келе калган Темир да бейтааныш жигитке рой унчукту.
- Ким керек сага?
- Мага Райхан керек!
Экоонун сынай караган коз карашынан кыжыры келип кетти бейм, кыйкырып жиберди.
-Райханга келдим мен! Райханга...Райан! Сен бул жактасынбы? Райхан!
Оо, Кудай! Тушунон кетпей зарыктырган унбу? же жанылыш уктубу? Элейген Райхан ордунан атып туруп эшикке чуркап чыкты.
-Дияз!
Эки журок ун алыша онтоп жибергендей болду. Эч кимди козуно илбеген Райхан Дияздын мойнуна асыла жашып кубуроп жиберди.
-Келдинби? Мен билгем, келээринди билгем.
-Жашоом менин! Шоолам менин!
Эч ким, эч кандай куч ажырата албачудай бирибрие кыналышкан экооно омур, убакыт токтоп калгандай сезилди.

[Clara_Zh]

- Кетебиз, алып кетем!-деди жигит энтиге.
Райхандын жалындаган коздору ага жооп болду.
-Мен азыр, кийимдеримди жыйнап...
-Жок, ташта баарын.Баарын жаныча баштайбыз.
Энтелеп Райханды колдон ала жетелей басты. Темирдин эми такыр чыдамы тугоно кыйкырып жиберди
- Эй сен кимсин озу? Келип эле алып кеткендей сага эмне бул кишилер чымын корунуп турабы козуно? Райхан эч кайда барбайт! Жулкунган Темирдин апасы безеленип кетти.
- Кой балам балакетти баштай корбо.

[Clara_Zh]

- Райхан кеттик жаным!
Райхан унсуз башын ийкеди. Кайнееси менен кайниси эсин жыйгыча Райхан менен Дияз кол кармашып журуп кетишти.
- Райхан токто!
-Жене!
Артынан кыйкырган ундорго конул да бурушкан жок.
-Бул эмне деген жорук? Апам ай, эмнеге токтотуп калдын? Мен аны тим эле... Каап, Болот акемдин уйдо жок болуп калганын карасан...- отуруп тура калып, жанын коёрго жер таппай жатты Темир ызырына.

[Clara_Zh]

-Эмне деген алаамат болуп кетти? Эл караган бетибиз жер карайт деген эмне жорук?!
Озунчо кубуронуп апасынын ону купкуу. Бул учурда уйундо Икрам аке да, Болот да жок эле. Капысынан болуп откон окуядан улам экоо шалдайып отуруп калышты. Темир болсо куду энчисин тарттырып жибергендей жаны чыга кызырандайт. Бир кезде ордунан учуп турду.
-Апа, сен эч кимге эч нерсе деп оозундан чыкпасын. Азыр эле мен балдарды топтоп барып жанагысынын. .. Эч капа болбо мен анын...

[Clara_Zh]

-Кой, кол тийгизе корбо балам. Кокуй ай кайдагы балээ келе калды эле. Темир, угуп койчу мени... Токто дейм Темир!
Арасынын чырылдап колуна жармашканына болбой, Темир силкип салып машинесине отурду. Кан иччудой кыжынып баратты.
"Деле сенден келгенди кордум. Биронун аялын уйунон уурдай качат деген эмне жорук? Шашпа азыр сага корсотпосом Темир деген атым очсун!" Машинанын рулун онду солду бурган Темир жаны куйуп кубуронуп бара жатты.

[Clara_Zh]

Бул учурда коздорунон бакыт нуру тогулгон экоо кол кармаша кетип бара жатышты.
-Райхан!
-Ов.
-Кечирип кой асылым. Мен ошол куну...деп бара жатканда "Кой антип айтпа" дегенсип алаканы менен оозун жаба салган Райхан жалооруй карады.
-Азыр туз эле апама барып, анан поездге тушуп алып, "Казакстан кайдасын?" деп жоноп калабыз, бул жакта калбайбыз,- деди Дияз оропкуп.
Казакстангабы?
-Ооба. Ал жакта менин кичинемде бирге оскон досум бар. Ишке орношконуна жардам берем деди. Бул жактан кетебиз. Баарын унутабыз. Ишенесинби?
-Ишенем. Мага сен болсон эле болду.
Райханга чындыгында эле анында турган дили таза, жузу суйкум кямбат адамынан башка эч нерсенин кереги жок эле. Буткул дуйносу ушул адамдын карегине катылып калган эле. Апыл-тапылынан кирип келген Диязды коруп Сания апа чочуй тушту.