[nasik198]

Ушунчалык кызыгып окуп жаттым эле.Авторго чооон рахмат ушунча китепти кочуруп жазып чыккан.Ийгилик калганын чыдамсыздык менее кутуудомун.

[nasik198]

Жайнагулго кошулуп мен да санаага батып ооруп калмай болдум.Кандай кучтуу,сабырдуу аял эх.

[aytunuk]

Мен кунуго кирип кутчу болдум автор качан жазасын

[Altaibek]

Алия улант кутуп калышты окурмандар

[aytunuk]

Ии автор жазсанчы куттурбой

[mery.89]

Ой баттан жаза салгылачы.

[karamat1999]

Автор кайдасын,ушунча окурманды куттуруп коюп?

[Aliya2015]

кечирип коюнуздар куттургонум учун

[Aliya2015]

246-бет
«Эн биринчи каш-кабак, андан кийин аш-тамак» дегендей, Толкунбектин оозунан чыккан «Зыйнат!» деген бир ооз создун кучунон бул уйдун аба ырайы дароо озгоро тушту. Жаны эле чечиле суйлошуп, бири-бири менен ал-жай, эл-журттун жашоо шарты жонундо сураша баштаган создор суйлонбой дымый тушту. Ушул саамда Садынын ойлогон ою бироо гана болду. «Ит, итаягын жаламайынча алымсынбайт» дегендей, башка уяда жатып, башка итаяктан аш ичип конуп калган бул ит дагы эле ал канчыкты унуталек экен го. Ай энем ай, энем, дагы Эсенованы мактап коёт. Бечара карындашым, которумдуу да, кечиримдуу да адам болгон экен. Мунун баары апамдын тарбиясы. Жайнагулдун бектигин, баякы Толкунбекке тонотконун айтпай, жашырганда эле билгемин.
Ушул минутада дасторкон устундогу, оо бир оокумга чейин токтоп калган жымжырттыкты Асан менен Усон бузду. Экоо бирдей эшик алдында же ичкери кирбей, же кетпей, каалганы кыйчылдатып ачып-жаап шыкаалап турушуп, бир кезде минтишти:
- Ма-ма-а! – деди Усон, оздору чала жаап шыкаалап турган жылчыкка оозун такап.
- Эмне болду? Бери кирип меймандар менен учурашпайсынарбы – деди балдарынын оюна тушунбогон Жайнагул.
- Сиз Зыйнат апамды келет дебединиз беле, качан келет? – деп сурап турса болобу. Усондун минтип суроо салаарын кутпогон Жайнагулдун оозуна соз кирбей калды. Андан дагы, Усондун созу аз келгенсип Асан минтти:
- Ыя мама, Усон менен мен деле кетейинчи Алматыга.
- Макул, кетесинер экоон тен. Мурда Зыйнат апанар келсин – деди жайма-жай аста жооп берип.
Тордо олтурган Сады жээндеринин созун угуп тандана тушту. Булар Эсенова менен эчак таанышып, бирин бири билишип буткон немелер го деп ойлоду. Сады Зыйнаттын аты-жонун эле эмес, анын атын да Толкунбектен улам билгени менен, бул кыргыз элинин таланттуу кызын жакындан таанып, бет алды королек болчу. Сады чай ичип буткондон кийин тышка чыгып, карындашын четке чакырып алып сурады:
- Кандай турасынар? Онундон азып, арыктап алыптырсын. Ден соолугун жакшыбы?
- Ооба, жакшымын, абаке.
- Толкунбек экоон кандайсынар?
Жайнагул кулгон болуп минтти:
- Жакшы элебиз. Ал экообуз жонундо эч кабатыр болбонуз, Жайнагул колунун бошобогонун шылтоолоп, агасы менен чечилип суйлошпогон калыбында. – Мени тигил жакта чакырып жатышат деген болуп ашканага кирип кетти. А Сады болсо, айтайын деген созун айталбай, сурайын деген суроосун сурай албай, карындашынын артынан ээрчий карап, энесинин айткан создорун эстеп

[Aliya2015]

247-бет
селейип турду. Андан дагы Толкунбектин жанакы, Жайнагул жанында турса, аны Зыйнат менен бутташтырганы Садыга жакпай турду. «Эки жол айры болсо ит башы кангы болот» деген ушул деп ойлоду. Жайнагулдон олумзаада онойлук менен сыр чыкпасын билген ага, булар жонундо тушунуксуз санаага батты да калды. Ал оз ичинен куйоо баласы менен карындашынын мамилесине тымызын байкоо жургузо баштады. «Адам оз жамандыгын олгончо билбейт, киши жамандыгын кирип чыкканча билет» дегендей, Жайнагулдун басмырт тарткан буркоо кабагы, санаачыл мунозу аганы ойго салып турду. Бир маалда Сады боз уйдун жанында турса ичкериде оз энеси менен кудагыйы минтип суйлошуп жатышат:
- Эсендин кызы Толкунбектин казак достору менен чогуу келген тура. Турат менен Тургазы кудачасын атысынын кырк ашына чакырса керек. Жанакы Жакан деген жигит, аялы экоо бул уйго болбой алып келсе: «Киши коп экен» - деп уйго кирбей кетип калып, эми Тураттын уулунан Жайнагулго кат жазып жибериптир – деди Кына.
- Эмне деп жазды болду экен, Жакин окудубу?
- Жок, окуй элек. Кат менде турат. Чакырдым эле келет го. Ар жакка алчу баласын алып, ары-бери болсо болот эле. Усондон ажыроо жалгыз эле Жайнагул учун эмес, баарыбыз учун оор жоготуу болчудай болуп калды – деп шыпшынып алды Кына.
- Бул окуяны Сады менен Гулайым угалек болучу. Жакин, абам менен женеме айтпай эле койчу, апа, дегенинен айткан эмесмин. «Эгиз тороду» бойдон ичте калбады беле баары. Бая куну жолдо баарын айтып салдым. Экоо тен ишенбей жатып ишеништи.
- Ырас болуптур айтканыныз.
- Угуп, келин-уулум аябай капа болушту. Усон балакетинди алайын, кан жуткузат экен го баарыбызды. Бул бир укмуш окуя болбодубу. Бир созун угуп, Усонго тан калып калдым. Ботом: «Зыйнат апам келсе, Алматыга кетемин» - деп жатпайбы. Эне экенин Кудай билгизип жатат го дейм ыя, кудагый – деди Тумар.
- Анын устуно айласы кеткен Жакин, Усонду: «Алматыга барып Зыйнат апандан сурот тартканды уйронуп кел» - деп кулагына кумдай куюп, жедеп бышы кулак кылып ишендирип жатса айтат да барам деп. Маркум Мансур: «Сен Зыйнаттын баласысын, сени Зыйнат тууган» - деп эне-баланы беттештиргенде ачык эле айтып койбоду беле. Жалгыз Мансур эмес, баарыбыз эле арбак менен Кудайдан коркуп жатпайбызбы. Баланы энесине бере турган болгондон кийин создун ачыгы жакшы да. Азыр Усон менен мен да кошо кетем деп Асандын да конулу бузулуп жатканын

[Aliya2015]

248-бет…
Кордунуз го. Жайнагул киргенде байбичелер туйшоло тушту. И, ырас болду, мына Жакин да келди.
- Эмнеге эле мени кайра-кайра чакыртып калдынар, бошобой жатканда.
- Тураттын уулу кат алып келиптир. Жообун ала кел деди деп кутуп турат эшикте. Мына каты, окуп корчу.
Баракты ачып коруп, Жайнагул баланы чакырды.
- Бул катты ким берди?
- Зыйнат эже.
- Карангыда корунбой жатпайбы эмне жазганы.
Ушул маалда свет жарк дей тушту. Жайнагул баракты ачып, ичинен купуя окуй баштады. Жанында жалдырап тынчы кетип турган Тумар кызына карап минтти:
- Э ботом, кудагый экообузду жалдыратып койбой ачык эле ун чыгарып окубайсынбы. Же биз укпай турган жашыруун соз бар бекен ал катта.
Жайнагул энесин буулуккан ун менен минтти:
- Эмнесин угат эленер. (Ушул кезде булардын суйлошкон создорун угуп туруп, Сады оюнда Жайнагул менен Зыйнаттын мынчалык тил табышып кеткенине тан калып ары басып кетти.) Мен жана казак достор менен силердикине баргамын деп жазыптыр Зыйнат кызынар. Бирок чынымды айтсам алардын тили менен барарын барып алып, даай албай кайра кетип калдым. Эми мен эмне кылышым керек. Сиз озунуз жардам бербесениз, башым айланып, эмне кылаарымды билбей олтуруп калдым. Менде сизге айта турган ырахмат менен алкыштан башка созум жок. Ачыгын айтканда Усон экообуздун тагдырыбыз сиздин колунузда. «Ооруну жашырса олум ашкере кылат» дегендей, менде сизден жашыра турган эч нерсе калган жок. Усондон ажыроо сиз учун да, бала учун да оор болоорун билип турам. Ал бала мага келгенде эле баш ийип бала болуп берерин бир Кудайдын озу билет. Алты аркар жылдыз батканда алты айланып эмизген, ардактуу апасы сизди сагынаар, чон энесин сагынаар, бир чойчоктон аш ичип, бир эмчекти талашып ээмп, бир тошокто коюндашып жатып чонойгон тугойу Асанды сагынаар, эли-жерин, осуп-онгон оз уй, олон тошогун сагынаар. Баарын билип, баарын коруп турам. Бирок арийне мынчалык жабыктагы жашыруун сыр ачыкка чыкпаса болот эле. «Чыгашага ээси баш» дегендей, ачыкка чыгарган да сиздер озунуздор болдунуздар. Бул жагынан менде таруудай да куноо жок экенин озунуз жакшы билесиз, Жайнагул Казиевна. Бул учун козу отуп кеткен Мансур аяш атама да, сиздерге да ыраазычылыгымды билдирип коюга уруксат этиниз. Бул мен учун омурумдогу эн бир чон бактылуу кундорумдун бири болуп калды.

[Aliya2015]

249-бет.
Бала учун башымдан багым качып, канча жылдан бери коодонумдо комуско куйуп, эстеген сайын кара кийип, кан жутуп жургон армандуу журогумду ойдо жок жерден кубанычка болоп салдыныздар. Бир айтаарым, туболугундо Усон сиздин баланыз болгон жана болуп кала берерине ишенип турам. Буга сизди да ишенет деп ойлойм.
Эмики сизден отуноор отунучум, мен кандай шартта, кайсы убакта силердикине баралар экенмин? Биздин жолугушуунун ынгайлуу убагын озунуз чечип, жообун ушул баладан берип жиберет деген ишенимдемин дептир – деди Жайнагул катты буктоп.
- Куураган байкуш – деди Тумар коз жашын суртуп, катты жакшы жазыптыр, угуп олтуруп соогум сыздады. Бул да болсо буйрук, мандайга жазылган жазуу, балам. Эстуу экен, бечара. Эми ал келин менен кандай кезигээр экенсинер. Зарыктырбай жообун жазып жибер.
- Энем кызык – деди Жайнагул улутунуп, кандай кезигесинер деген да соз болобу. Уйго чакырып, уйдон кезигип, коноктор менен чогуу олтургузуп, чогуу коноктоп туруп узатам. Бир аз эл аягы суюлуп, айыл ичи тарасын мурда.

[Aliya2015]

- Ооба, ооба, туура айтасын, балам, ошент. Мынчалык болбосо болот эле, болгодон кийин узат жакшылап. Усондун кетери жакындаган сайын ичим ысып, конулум уйгу-туйгу болуп бузула баштады - деди эне коз жашын суртуп.
Ушул маалда уочодо ойноп жургон Асан менен Усон боз уйго атырылып чуркап кирип, жарыша суйлоп минтти:
- Мама, Зыйнат апам Турат байкемдикине келген турбайбы.
- Аны силерге ким айтты?
- Эрмек айтты. Мен Зыйнат апам менен Алматыга кетемби ыя, мама – деди Усон.
- Мени да жибересинерби? Асан Жайнагулдун мойнунан кучактады. Усон менен мен деле барайын да.
Уулдарын оо бир оокумга чейин унсуз жалдырай тиктеп турган Жайнагулдун коздору жашка толуп, эриндери эмшендеп кетти. Кызынын кебетесин коргон Тумар чыйрала серпилди.
- Э кокуй, кантет эми, уялбай ыйлайсынбы? Кой антпе. Зыйнат деле жазган тура, акыры бала сеники деп. Атандын арбагы уйдон кетелек, балам. «Арбак ыраазы болбой Кудай ыраазы болбойт». Бул жерде жалгыз эле Мансур эмес, Аккыз менен Эсендин арбагы да козголуп турбайбы. Эртен Зыйнат келгенде, кадимкидей жадырап-жайнап, кабагынды ачып туруп, алтын шилекейинди чачыратып, жакшы созун менен узатып жибер уулунду кошуп.

Билдирүүнү түзөткөн: Aliya2015: 14 Март 2016 - 14:45

[Aliya2015]

250-бет..
- Билбейм, эне, бардыгын билип, тушунуп туруп эле озумду кармай албай кетип жатам. Акыры Усон учун олом го деги. Баарынан да элдин Толкунбектин ажырашкан катыны эмнеге келиптир, Усонду ага эмнеге бердинер деп сурагандарга эмне деп айтабыз?
Кызынын ушул созуно буула тушуп минтти Тумар:
- Эмне демек элен, чынын айт. Усон Зыйнаттын баласы болучу де. Кудайдан жашырбаган, адамдан жашырмак белен.
- Жок, антип айталбайм.
- Анан эмне деп айтасын? Бирок эл сенден да, Кынадан да, менден да сурабай туруп эле эчак билип алганын биз кайдан билдик. Жамандык жерге жатпайт, балам…
Ошентип ары кетип, берип кетип жатышып, акыры Зыйнатка Мансурдун кырк ашы тарап, эл аягы басылган кезге чакырып, кат жазып жиберди Жайнагул.
Боз уйдо олтургандардын бардыгы тышка чыгышты. Эки жагын элендей карап келатып, Эрмек менен суйлошуп турган Садыны коруп Жайнагулдун журогу болк дей тушту. «Ай Кудай ай, ушунун баары тушум болуп калсачы» - деп жиберди конулундо. Анан кайра: «Мейличи деги, жашыра турган эч нерсе деле калган жок. Башкалардан жашырбаган бир тууганымдан жашырмак белем. Ансыз деле, менден мурун бардыгын энем айтып койгон тура» - деп ойлонгончо болбой Сады минтти:
- Жакин, сен экообуз озубузчо кичине суйлошолучу – карындашын кучактады. Ыя, садага болоюн, мен Усон жонундогу окуяны жакында энемден уктум. Башкалар билген ишти менин билбегеним кандай? Бир тууган, бир туугандан да сыр жашырабы?
- Ооба, ошондой болуп калды байке, кечирип коюнузчу. Мындай болоорун билбей калбадымбы. «Ойлобой иш кылган онтобой ооруга жолугат» деген ушул да. Асманда Кудай, арада ата-эне, баба-бубалардын арбагы бар экенин кээде элес албайт турбайбызбы. Арбак козголуп ушундай иш болуп кетти.
- Ооба, энем айтты. Кудая тобо, Усон Зыйнаттын эне экенин билип калганбы дейм.
- Билгизип жатсак билет да. Атам ачык айтып койду да. Бирок Зыйнаттын эне экенин билелекте эле, аны суротчу катарында мурда эле таанычу. Усон бала болсо да ото сезимтал, ой жугуртуусу кучтуу бала.
- Аны билем дечи. А Толкунбек эмне дейт?
- Эмне десин, эчтеке дебейт. Мындай окуя болоорун куткон эмес да. «Сутко тийген кучуктой» болуп же бул жактын созун суйлой албай, же тигил жактын созун суйлой албай журот жалтактап.

[Aliya2015]

251-бет…
- Ал дагы бир куураган неме экен. Арты-кийинин ойлобой кылган ишинин жыйынтыгын коруп, озуно озу «ыраазы» болуп жаткан кези экен да. Казактар оздорунун Кол жээгиндеги «Рахат» пансионатына жаны имарат салганы жаткан го. Жана Усаев экоо ошол жонундо суйлошуп жатканын кулагым чалып калды.
- Ооба, Толкунбекти ошол пансионаттагы курулушта иштесе деген ою бар экен.
- «Кум-Торго» чакырып жатат дебеди беле – деди Тумар кызынын созун болуп.
- Ооба, чакырып жаткан. Атамдын кыркынан кийин барамын деп жооп берген. Эми тигил казак досунун сунушун кабыл алабы, же «Кум-Торуно» барабы, озу билет да.
Усон жонундогу окуя ачыкка чыгып, аны билгенден бери, Толкунбекке андай-мындай деп кеп-соз айтып тергеген эч ким жок эле, озунон озу куноолуу кишидей болуп, оз уйуно озу батпай, аштан чыккан томпойдой болуп кеп-кенешке аралашпай калды. Кечээ жакында эле ага-тууган, ата-энеси баш болуп бардыгы «Жер куруткан, бузулган шуркуя» катары жек коруучу Зыйнат менен уруш-талаш, жаман-жакшы айтышуу жок эле тил табышып калгандарына, кандай кучтуу себеп пайда болуп кеткенин билбей башы катып ойлоно берет, ойлоно берет. Ал эми Аккыз менен Эсендин тушко кирген аяны жонундо эч кимиси Толкунбек менен Зыйнатка ооз ачып айтпаган бойдон кала берди.
«Той да болоор, тойдун эртеси да болоор» дегендей Мансур менен Касымбектин кырк ашы бир кундо болуп, бир кундо отту. Буларда болгон айырма эле кырк ашка келгендерди бири туштон мурда узатса, бири туштон кийин узатканы болду.
Эл тарары менен кайрадан казан асылып, кайра баштан жаны келуучу коноктордун камы корулуп жатты. «Бир кормокко жан бермек» дегендей, Зыйнат учун озунчо дасторкон жайылып, озунчо кам корулду. Бул жерде эч нерсеге аралашпай, ою ордунда болбой, санаасы сандап, бир жерге токтолуп туралбай, айласы кетип, эмне кыларын билбей турган жалгыз Толкунбек болду.
Жакан Толкунбектин абалына тушунуп, атайын пансионатка барып келууну ойлоп, алаксытайын дедиби, ар жакта машинасынын жанында ойго батып, эч кимге аралашпай да, суйлошпой да турган досунун жанына басып келип минтти:
- Толоке, «Ракатка» барып колго чумуп келбейбизби, ыя казактар менен учурашканча.
Досунун сунушун уккан Толкунбек жумулуп кетти. Ансыз деле бул жанды жай алдырбаган эки оттун ортосундагы тозоктон кантип оолактап кетуунун амалын таппай, кыжаалат болуп турган жигитке ондой берди болду.

[Aliya2015]

252-бет…
- Мейли, барса барып келели. Кийин сенин бул жакка келип учурашпай кеткенинди угушса опкосу казандай, оту табактай болоор дейм туугандарындын.
Жакан ары басып бактын колокосундо Гулайым менен суйлошуп олтурган Галияга минтти:
- Толокем экообуз «Рахатка» барып келели.
- Зыйнат келет деп жатпайбы, кетип каласынарбы?
- Келебиз да.
- Жайнагулго айттынарбы?
- Эмнесин айтабыз.

[Aliya2015]

Жакан менен Толкунбек жаны эле машинага тушууго кам уруп, эшигин ача бергенде ар жактан Мансурдун уйун коздой бурулган адамдарды коруп, короого жугуруп кирген аял Кынага минтти:
- Чон апа, устунку кочодон Тургазы баш болгон бир топ аял-эркек келатат.
- Аа – деди ачык турган дарбазага чукулдап калгандарды коргон Кына, Зыйнат келаткан тура – деп кайра уйун коздой ылдамдай басты.
Тышта турган аялдар уй ээсинин артынан дароо боз уйду коздой бет алышты. А Толкунбек болсо, машинанын эшигин ачкан калыбында катты да калды.
- Толоке, эмне? Барбай калдык го – деди Жакан.
- Ооба, болбой калды. Кетип калсак качып кеткендей корушот да.
Ушул маалда аялдардан болунуп калган Тургазы менен Турат, Толкунбек менен Жакандын жанына келип салам айтып токтошту.
- Саломалейкум!
- Алекимасалам. – Кол алышты.
- Эмне, бир жакка баратасынарбы?
- Ии, «Рахат» пансионатына барып келели деп жатсак, силер келип калбадынарбы?
- Анан барбай калдынарбы?
- Кандай барабыз эми.
- Зыйнат менен кандай коруштун? Суйлоштунорбу?
- Учураштык. Бирок суйлошо алган жокпуз. Кызык эле окуя. Мындай болот деп ким ойлоптур. Уч уктаса тушко кирбеген иш.
Турат Толкунбекти далыга чаап, кыт-кыт кулду.
- Азамат экенсин. Сен го сен, билесин да баарын. Деги ичин бек экен. Жакшы эле моюнча осуп, бир класста, бир мектепте окуган жаныбыз бирге дос элек. О-о-й итим ай, айтпаптырсын бир ооз.

[Aliya2015]

253-бет…
- Ушул да айта турган соз, ача турган сырбы. Атам маркум баланы тонуп олду десе, олгон экен дептирмин, ишенип. Корсо, андай эмес тура.
- Ошондо Тургазы отуп баратып, аяш атамдын мурзодо олтурганын коруп чочуп кетип сураса: «Кимдир бироо эшигибиздин алдына бала таштап кетиптир. Жайнагулду торот уйуно жеткирип алпурушуп журуп, корбой суукта тонуп олуп калыптыр» - деди деп, уйго айтып келсе, ишенгенбиз. Корсо, Жайнагул эгиз тороду деген баланын тугойу, ошол «олду» деген бала турбайбы. Кандай айлакер, акылдуу киши ээ. Чынында, бактылуу жигит экенсин. Эки аялын экоо тен мыкты экен. Бечара Жайнагул кол тура. Биздин аялдар, сенин аялдарын кылган мындай иштин бирин да кылалбайт. Мен азыр келалбайт болучумун. Бирок бардык жумушту жыйыштырып коюп атайы эле эки катындын мамилесин, анан Усонду кантип узатаарын коройун деп эле келдим.
Булар ушинтип дарбазанын алдында суйлошуп турганда, ар жактан кимдир бироонун: «Ай балдар, чайга киргиле» деген уну чыкты. Жигиттердин бирин бири карап токтой калган тынчтыгын Жакан бузду.
- Жургуло, кирели.
Короого кирери менен атасын кутуп тургансып, Толкунбектин алдын тосо жугуруп келип кучактай калган Усон коздорунон кубанычтын учкунун буркуп, оропкуй суйлоп минтти:
- Папа, мамам мени Алматыга Зыйнат апам менен сурот тарткандын окуусуна барасын деди. Саган айттыбы, Усон кетет деп.
- Ооба, айткан.
- Папа, Асан деле барсын да. Экообуз кайра бат эле келебиз.
- Ал кайда журот?
- Мамам, аны жиниме тийбе, эч жакка барбайсын деп чаап жиберди. Бакта ыйлап жатат. Сен айтсан папа, Асан деле барсын да.
Турат кулду.
- Аа, тушунуктуу. Сен сурот тартканды жакшы билесин да. Ошон учун сени жиберип жаткан тура. Баса десен, Асан сурот тартканды билбесе эмнеге бармак эле. Жайнагул туптуура чечиптир.
- Мен Зыйнат апамдай болом, Турат аба.
- Ооба, сенден чыгат. Зыйнат Эсеновадан башка дагы кайсы суротчулорду билесин?
- Кыргыздарданбы?
- Ооба, кыргыздардан.
- Чуйковду, Айтиевди, Мануйлованы, Жумабаевди, Мамбетаипованы…

[Aliya2015]

254-бет…
Усон кыргыз суротчулорун бир баштан санай баштаганда, Тургазы Усондун созун минтип болду:
- Кыргыздардан башка суротчулорду да билесинби?
- Билем. Турат абам, кыргыз суротчулорун сурады да.
Турат кулду.
- Ооба, ооба, мен озум сурабадым беле. Башка атактуу классик суротчулордон кимдерди билесин, айтып корчу?
- Ван Гок, Матис, Суриков, Репин, Айвазовский…
Усон ушул жерге келгенде уйдон эки бети чоктой албырып, температурасы которулуп турган адамга окшоп Жайнагул чыгып, Усонду ортого алып, суротчулордун аттарын айттырып, кумарлана тиктеп турган куйоосу баш болгон Жакан менен Турат, Тургазыларды карап минтти:
- Оме-е-й акебай, куттурдунор го аябай, кирбейсинерби? Эмне, Усондон экзамен алып жатасынарбы?
Тургандар Жайнагулдун созун угаар-укпастан эле, уйду коздой басышты. Ал эми Усон болсо тигилердин артынан ээрчий басып, суротчулордун аттарын токтолбой биринин артынан бирин айта берди. – Сальвадор, Пикассо, Рерих, Куприн, Гуттузо… Турат аба, дагы айтайынбы?
- Болду, уктук. Сен жакшы бала турбайсынбы. Биз билбеген, биз маани бербеген коптогон таланттуу адамдарды билген зирек бала экенсин, аман бол айланайын.
Тигилердин артынан кыйкырды:
- Турат аба, менин альбомум коп, коросузбу?
- Бугун эмес, кийин кором, Усон.
Жайнагул уулун кучактай калып, чекесинен ооп минтти:
- Мындай убакта альбомду эч ким корбойт. Сен аларды башка убакта корсотушун керек. Коздоруно жаш айлана томсорду. Бар ойно.
Олтургандардын коздору да, ойлору да Жайнагул менен Зыйнаттан алыстай албай, алдыртан экоону алмак-салмак уурдана тиктей беришет. Кантип кетишер экен, эмне болушаар экен деген ой коодондорду комуско коптурот. Жакандар кирип олтургандан кийин дагы бир сыйрадан чай куюлуп, дасторконго бата кылынды. Анын артынан удаа колго суу куюлуп, табак тартылды. Эт желип буткондон кийин кайрадан дасторкон жайылып кок буусун кокко буркуп самоор кирди.
«Тогуз уулун болсо да, топ жарар бироо болбосо, тогузунан не пайда» дегендей, олтургандардын бардыгы дымып, уй ичин дулой тынчтык басты. Ушул маалда Зыйнаттын кош кареги Жаканга кадалып, андан кандайдыр бир нерсе куткон немедей суроолу кадала тушту.

[Aliya2015]

255-бет…
«Кумурсканын кусканын, жоргомуштун жотолгонун» билген кыраакы жигит, аяшынын айтайын деп айталбай туюкталып олтурган мудоосун дароо тушунду. Чындыгында эле Зыйнат ичинен:: «Ыя, аяш, ушинтип олтура беребизби? Сиз бирдеме деп соз баштабайсызбы» - деп тымызын суйлоп жаткан болучу.
Жакан аяшынын ушул эле коз карашын кутуп тургансып, олтургандарды бир сыйра сыдыра тиктеп алып, ондоно берип, Толкунбекти карап минтти:
- Ыя, Толоке, «Жолоочунун жолдогусу жакшы, жолдо болбосо уйдогусу жакшы» дегендей, бизге уруксат болсо, аттансак кандай болот? Эртен менен жумушка чыкпасам болбойт. Кун кечтеп калды, кетип баратып жолдо «Рахатка» тие кетишим керек болуп турат.
Усон жонундокеп- созго аралашпаган Толкунбек минтти:
- Эртен эле кетпейсинерби? Танкы салкында чыксанар саат тогузга кирип барасынар.
- Жок, Толоке, андай болбойт, эртенинди кой, дос. Ичтик-жедик рахмат, уруксат болсо дасторконго бата кылалы.
Кына туйшоло тушту. Ордунан туруп баратып минтти:
- Коё тургула, балдар, шашпай. Эшикти ачып келинин чакырды. – Ай, Жайна!
Бул кезде мандайкы болмодо Усондун кийим-кечесин иреттеп, озунчо ыйлап жургон келин кайненесинин унун угуп, коз жашын чала-була суртуп сурады:
- Мени чакырдынызбы, ыя эне?
- Ооба, чакырдым. Меймандарын кетебиз деп жатышат го.
- Ооба, билем, Кына менен ээрчише басып уйго кирип, эшик алдына токтоду.
Зыйнат ушуну эле кутуп тургансып, кунулошун карап минтти:
- Жайнагул Казиевна, бери келсениз. Анан ал арыда олтурган Тураттын аялына карады. – Ыя Гулуш, жанакы сумка кайда, мага алып бересизби?
Гулуш ошол замат ордунан учуп туруп, ары жакта далдада турган чон кайыш кара сумканы суйрой жылдырып, Зыйнатка карады.
- Эмне кылайын, ошол жакка аласызбы?
- Жок, мен барайын. Ордунан туруп, тордо олтурган Сады Казиевичти бир карап алып: - Кечиресиз, мен артыныздан отуп кетсем болобу? – деди сыпаа.
Зыйнатты кулундоп, коз токтотуп бир карап алып, Сады энкейе берип минтти: