[ROZI]

Мен ушул тамактануу адебин жакшылап билип алсак деген ниетим бар. Мисалы эн эле жонокойу этиканы. Кандай отуруш керек, тамактануу адеби, кандай темада суйлошуу керек.


Эн эле биринчи кезекте дастарконго отурганда баардыгы "Бисмиллахир рахманир рахим" деп айтышып, он кол менен жеп, он кол менен ичишсе - тамак берекелуу болот.


Азыркы учурда уйдо ар ким оз-озунчо тамактанышат. Бири жумуштан эрте келсе экинчиси кечирээк келет. Же бири курсагы ток болсо экинчиси озунчо тамак ичет. Бирок, уй-булоо жалпы отуруп чогуу тамактанганы жакшы.

[rasulberdi]

Nurmuhammad (11 Февраль 2015 - 09:57) жазган:

Сенин биринчи жазганын менен кийинки жазганын туура келбей жатат. Биринчи жазганын мени сындагансын, а экинчи жазганын негедир актагандай. ..
Эми кыскасы,силерди эч ким болгон жок,жок жерден жумурткадан кыр издеп жатасынар да кыскасы. Макул силер да тема ачкыла да озунор айтмакчы ылдыйга тушуп тушундургулочу бир коройун...мындайча айтканда айткан создорунду далилдечи моонтип тушундурот деп. Мен макул ушинтип тушундурот экен деп уйронойун.
Кандай дейсин?
Даяр ашка сынчы коп дегендей...

Мен биринчисинде ар Ким озунуздорго ала бербениздер дедим. Анткени ал нерсе баарыбызга эле тиешелуу. Сиз туптуз озунузго кабыл алыпсыз. Мен эскертип отком жалпылай айткам деп. Эгер сизге катуу тийип кетсе кечиресиз. Анан жумурткадан Кыр издегеним жок. Кээ бир адамдарга тушунуксуз болуп атат. Ошолорго тушунгондой жаза кетсениз. Анан сиз буларды(жогорудагы тамак адебин) интернеттен же китептен окуп эле билип калган жоксузда туурабы сиз мечитке барып курбанчылык кылып уйрондунуз. Сиздин тушунук денгээлиниз башка , башка кишилердики башка дегендей. Анан бул жерде кээ бир мусульман бир туугандар бар мечитке бара элек, барса да сиздердей курбанчылык кылган эмес(интеренеттин ичинен,форум, агент, ватсаптан чыкпагандар да болушу ыктымал). Мына ушундай бир туугандарга тушунуктуу болуш учун кичине ошолордун денгээлине тушуп жазсаныз дегем.

[Xanif]

Урматтуу хазраддар, тушунуксуз болуп жатса, демек сиздер ошол жерини тушуносуздор, ошондо сындай бербей ошол жерлерини тушундуруп, ачыктап кетсениздер авторгода жардам болмок. Эгер ачыктап-тушундуруш колдон келбесе унчукпай эле окуп чыгып кете берсек. Себеби арабдарда: '' Ман толаба важадда-ким изденсе табат'' деген макал бар. Ошол сынарындай илим форум м.н эле чектелбейт. Бул жактан тушунбосо, башка жактан, т.а башка илимдуу-шейхтерден сурап, тушундурмо алат. Ал эми башка жактан уккандарыны тушунбосо, бул жактан сурап, тушунуп, тактап жатышууда. Ушинтип изденсе, аракет кылып убакыт болсо, ошондо адамда диний онугуу (прогресс) болуп, дагы башка маалыматтарга ээ боло баштайт. Илим деген бул ''Алма быш оозума туш'' деген эрежеге негизделбейтда. Изденуу, талаб кылуу ж.а аракеттер ачылат. Мугалим, же устаздын сабагында студенттер (Талабалар) 30-40% эле тушунот, эчкачан 100% тушуно алышпайт. Тушунбогондоруну оздору ичара талкуулап (Муьтала), же изденип таап келууго аракет кылышат.
-Бир айылдын мечити, ошол айылга, дааратсыз мечитке келип Намаз окуса болот деп фатва берет. Анан баары дааратсыз эле келип, 5 убак Намаз окуй баштайт. Имам алмашып, экинчи имам келип тан калып, элдерден сураса, мурдагы имам ушинткен дешет. Анан ал барып, э молдоке дааратсыз Намаз болмок беле, кандай фатва берип салгансыз жамаатка, десе. Эксимам, меен мечитке келип, 5 убак Намаз окушуну уйроттум, эми сен дааратты уйротсон, баардык проблема чечилет. Деп тиги имамды тан калтырган экен. Ошол сыяктуу авторда убакыт таап ушунча жазып, сабак отуп жатыры, а силерда жок дегенде ачыктап, тушундурмосуну жазып, жардамдашып койсонор макрух болбойтко дейм, Сындап эле отура бербей деймда...

[edu.kg]

Ханиф таксыр бул жерде кемсинтуу эмес жон гана тушунбостук болуп сурай салуу. Мен каерде кандай ката кеткендигин белгилебесем да жогорку форумчулар айтып кетиптир. Мага болбосо да кимдир бироо учун тагыраагы жакшыго. Кичине бирааз устудон тушуп айтып койуу макуро эместир. Ушул тушунбостуктун же имамдарыбыздын жетишеерлик тушундуруу угутторун бере алышпагандыктант олкобуздо кандай гана курч жан кейитеерлик ыпылас иштер болуп жатат,ошонун баарын дин тармагы бизде жеткиликтуу болбой жаткандыгын баса белгилеп жатышат, аны айтпасам да кабардарсыз деген ойдомун. Ислам принциптерин калайк калкка жэ карапайым момундарга так даана таза экенин адилет, бейпилдиктин сабырдуулуктун символу ушул ислам дини экенин жеткируу ,сиздей болгон билимдуу таксырлардын колунда.
Мени кечиреерсиз таксыр.

[brunette]

17.Сууну башында ,ортосунда ичуу,акырында ичпоо.
Неге? Тамак жеп бүтүп болгон соң иче берсе болбойбу?

[Xanif]

Эду.кж, ошо жогорудагы, тиги жер тигиндей, мынабул жер мынандай болуп калыптыр, деп сындап жаткан илимдуу 2, 3 Хазраддарга айттым. Ошол сындаганга кетирген убактыны, тушундуруп, ачыктаганга кетирсе, авторгода жардам, и сен айткандай тушунбой жаткандаргада жардам болмок дегемда. Анан балким автордо тушундургонго убакты болбой жаткандыр. Шартка да карап койушубуз керек негизи...

[Nurmuhammad]

brunette (11 Февраль 2015 - 23:39) жазган:

17.Сууну башында ,ортосунда ичуу,акырында ичпоо.
Неге? Тамак жеп бүтүп болгон соң иче берсе болбойбу?

Болот, жарым саатай откоруп ичсе пайдалуу болот ден соолука.бул суроого жогору жакта жооп берип отконмун.

[momyn_jygyt]

. Иблис – Шайтан (Аны Жараткандын каары дайыма каарып турсун!) минтет:
1.Мусулман азанды угуп туруп, намаз окубаса, ал – менин атам.
2. Эгер мусулман ысырапкерчиликке жол берсе, ал – менин агам.
3. Эгер мусулман имамдан мурун рукуга барса, ал - уулум.
4. Мусулмандын аялы үйүнө конок келгенде кабагын салып жактырбай жүрсө, ал - менин энем.
5. Абийирлүү жерлерин кийим менен жаппай, ачылып-чачылып жүргөн аял (кыз) - менин аялым.
6. Эгер мусулман тамакты жээрде «Бисмиллаах» сөзүн айтпай жесе, ал - менин урпагым.
7. Эгер мусулман ушул айткандарымды дагы бирөөгө жеткирсе, ал - менин душманым.
8. Эгер мусулман ушул айткандарыма кайдигер карап, эч кимге айтпаса, ал - менин досум...

[Xanif_KG]

Жолдош Мантеков, многу тема менен сиздин теманыздын мааниси окшош экен. Ушул жака эле жаза бербептирсиз, темалардын санын кобойтпой...

[Lenat]

"Тамактануу алдында колду жуу жакырчылыктан арылтат; тамактан кийин кол жуу куноолорду кетирет." (ат-Табарани)


1. Эмнеге колду тамактануу алдында жууганда арчыбоо керек? Хадисте айтылабы?
26.Икром?

[Yasminnur]

Бисмиллахир Рохманир Рохим.
Күнүмдүк адептер эң маанилүү болчу. Тилекке каршы чала бойдон калып кетиптир. Аллах мүмкүнчүлүк бергенче мен дагы жеткиргенге аракет кылып көрсөм. Ката-кемчиликтер болсо илимдүүлөр оңдоп коюңуздар сураныч
Тамактануунун адеби:
Эң алгач инсан тамактанууда ибадатты, Аллах Таалага баш ийүүнү ниет кылуусу керек. Жана тамак адал болушу зарыл. Анткени, Аллах Таала адал, таза тамакты жегенге өкүм кылган.
1) колду жууп арчыбоо - колду жууш бардык пайгамбарлардын сүннөтү,тамактануу ибадат болгондон кийин ибадатта тазалыктын болуусу зарыл. Колду жууган жакшылыктын көбөйүүсүнө, берекеге, ырыскынын кең болушуна себеп болот. Ал эми арчыбоо керек дегени сүлгүдөгү микроб, бактерияларды кайра колго жугузбоо үчүн.
2) тамакты Бисмилла менен баштоо - Бисмилла айтылбаган тамакта береке болбойт жана ага шайтан шерик болот. Эгерде башында айтууну унутуп калса, эстегенде айтып койсо болот.
3) дасторкон жаюу - дасторкондо жеген сүннөт. Жерге олтуруп жеген да сүннөт. Столдо тамактанган сүннөткө түшпөйт. Дасторкон жерден канча бийиктеп көтөрүлсө, ошол жерден береке ошончолук көтөрүлүп кетет.
4) чогулуп тамактануу - жамаатта береке болот, ошондуктан жалгыз олтурбай, чогуу тамактанган жакшы.
5) Сүннөткө ылайык олтуруп тамактануу - б.а. тамак үчүн олтуруунун сүннөт жолу чөк түшүп, же оң бутту көтөрүп сол бутту төшөп олтуруу, бир аз эңкейип, кичипейилдик менен олтуруу. Таянып, жамбаштап, мандаш токунуп же басып жүрүп, тик турган абалда тамактанганга болбойт. Булар сүннөткө каршы жана биздин ден-соолугубузга зыян.
6) оң кол менен тамактануу - сол кол менен шайтан жейт.
7) өз алдынан жеп ичүү - эгер дасторкондо бир түрдүү тамак болсо, анда өзүң тараптан жеш керек. Эгер ар түрдүү тамак болсо түрүнө жараша башка тараптан алса болот. Идиштин четинен жеш керек, баштаганда эле табактын ортосуна кол салбоо зарыл. Береке тамактын ортосуна түшөт.
8) өтө ысык тамакты жебөө - эгер ысык тамак алынып келинсе, аны үйлөбөстөн, бир аз муздаганча күтүп туруу зарыл. ( инсан көмүр кычкыл газын бөлүп чыгарат, идиштин ичине дем чыгарбоо керек)
9) тамактын кемчилигин айтпоо - эгер тамактан табитти буза турган ( мисалы чач) чыкса аны унчукпай алып таштаган дурус. Эгер зыяндуу нерсе чыкса ( мисалы майдаа сөөк, таш) башкаларга да эскертип коюу зарыл. Эгер тамакка чымын түшүп калган болсо, аны матырып анан алып таштоо керек. Анткени, анын бир канатында оору, экинчи канатында шыпаа бар.

10) көп жолу чайнап жутуу
11) тамактанып жатканда такыр унчукпай койбостон, зарылчылыкка жараша сүйлөө - мисалы бейиш жөнүндө, дин жөнүндө.
12) жанында олтуруп тамактанган адамга көңүл бөлүү - мурч, калемпир, уксус сыяктууларды өз алдына гана салуу,чүчкүрүп, жөтөлгөндө жүзүн башка жака буруу, жанында олтурган адамга тоскоол болбоо, чайнап жатканда үн чыгарбоо
13) нанды сыйлоо зарыл - нан коюлса да тамак келмейинче күтүп олтура бергенге болбойт. Нандын үстүнө табак, идиш-аяк койгонго болбойт.
14) сууну башында жана ортосунда ичүү - тамактанып болуп эле суу ичкен тамактын сиңүүсүн кыйындатат. Бир аз туруп анан суу ичкен дурус. Сууну бөлүп-бөлүп ичүү керек. Култулдатып бир дем менен ичкенге болбойт.
15) кол менен жеп-ичүү - болушунча кашык колдонбогонго аракет кылуу керек. Үч манжа менен тамак жеген сүннөт. Бир манжа менен жеш шайтандан, экөө менен жеш текебердик. Эгер зарылчылык келип чыкса 4 же 5 манжа менен, кашык менен жегенге болот.
16) тамакты башында, аягында туз татуу. Тузда жетимиш ооруга шыпаа бар.
17) жаңы бышырылып келинген тамакты жыттаганга болбойт, тамакты жыттоо жаныбарларга таандык адат. Эгер эски тамакты бузулбаганын аныктоо үчүн жыттап көрсө боло берет.
18) мөмө-жемишти тандап жегенге болот. Ар бирин кармалап көр деген мааниде эмес. Алысыраак турган мөмөнү кол сунуп алып жесе болот деген мааниде болсо керек.
19) Тамактанган идишти тазалап коюу- балким береке идиштин эң астында калып калгандыр. Тазаланып коюлган идиш ошол адамга кечирим дубасын кылат. Тазалап коюу дегенде жууп коюу эмес, чай куюп астында калган майларды ичип коюу, нан менен сүрүп же деген мааниде айтылган.
20) дасторконго түшкөн күкүмдөрдү терип жесе, Аллах Таала аны кечирет. Оозунан түшүп кеткен бөлүктү да тазалап жеш керек. Жегенге болбосо, бир четке алып коюу керек.
21) жамаат намазга турган учурда тамак келип калса, анда тамакка биринчи каралат. Себеби намаз учурунда жүрөктү тамак жөнүндөгү ойдон бошотуу, ойду чачыратпоо керек.
22) дастаркон жыйналмайынча туруп кетпөө - шашпай тамактанган же кечигип келгендер болсо, башкалар туруп кетип жатса ал дагы ачка бойдон туруп кетпеши үчүн күтүп турган дурус.
23) тамактангандан кийин хадистерде келтирилген дубаларды окуу
24) колду жуу.
Аз тамак жеш ыймандын белгиси. Момун пенде аз жейт. Ошондуктан өтө тоюп жеген да болбойт.

Кийинки адеп "Уктоо адеби".

[Baktyluu_bolgum_kelet]

Рахмат, Аллах ыраазы болсун!Дагы жазыңыз.

[Lenat]

Yasminnur (20 Июль 2020 - 01:20) жазган:

Бисмиллахир Рохманир Рохим.
Күнүмдүк адептер эң маанилүү болчу. Тилекке каршы чала бойдон калып кетиптир. Аллах мүмкүнчүлүк бергенче мен дагы жеткиргенге аракет кылып көрсөм. Ката-кемчиликтер болсо илимдүүлөр оңдоп коюңуздар сураныч
Тамактануунун адеби:
Эң алгач инсан тамактанууда ибадатты, Аллах Таалага баш ийүүнү ниет кылуусу керек. Жана тамак адал болушу зарыл. Анткени, Аллах Таала адал, таза тамакты жегенге өкүм кылган.
1) колду жууп арчыбоо - колду жууш бардык пайгамбарлардын сүннөтү,тамактануу ибадат болгондон кийин ибадатта тазалыктын болуусу зарыл. Колду жууган жакшылыктын көбөйүүсүнө, берекеге, ырыскынын кең болушуна себеп болот. Ал эми арчыбоо керек дегени сүлгүдөгү микроб, бактерияларды кайра колго жугузбоо үчүн.
2) тамакты Бисмилла менен баштоо - Бисмилла айтылбаган тамакта береке болбойт жана ага шайтан шерик болот. Эгерде башында айтууну унутуп калса, эстегенде айтып койсо болот.
3) дасторкон жаюу - дасторкондо жеген сүннөт. Жерге олтуруп жеген да сүннөт. Столдо тамактанган сүннөткө түшпөйт. Дасторкон жерден канча бийиктеп көтөрүлсө, ошол жерден береке ошончолук көтөрүлүп кетет.
4) чогулуп тамактануу - жамаатта береке болот, ошондуктан жалгыз олтурбай, чогуу тамактанган жакшы.
5) Сүннөткө ылайык олтуруп тамактануу - б.а. тамак үчүн олтуруунун сүннөт жолу чөк түшүп, же оң бутту көтөрүп сол бутту төшөп олтуруу, бир аз эңкейип, кичипейилдик менен олтуруу. Таянып, жамбаштап, мандаш токунуп же басып жүрүп, тик турган абалда тамактанганга болбойт. Булар сүннөткө каршы жана биздин ден-соолугубузга зыян.
6) оң кол менен тамактануу - сол кол менен шайтан жейт.
7) өз алдынан жеп ичүү - эгер дасторкондо бир түрдүү тамак болсо, анда өзүң тараптан жеш керек. Эгер ар түрдүү тамак болсо түрүнө жараша башка тараптан алса болот. Идиштин четинен жеш керек, баштаганда эле табактын ортосуна кол салбоо зарыл. Береке тамактын ортосуна түшөт.
8) өтө ысык тамакты жебөө - эгер ысык тамак алынып келинсе, аны үйлөбөстөн, бир аз муздаганча күтүп туруу зарыл. ( инсан көмүр кычкыл газын бөлүп чыгарат, идиштин ичине дем чыгарбоо керек)
9) тамактын кемчилигин айтпоо - эгер тамактан табитти буза турган ( мисалы чач) чыкса аны унчукпай алып таштаган дурус. Эгер зыяндуу нерсе чыкса ( мисалы майдаа сөөк, таш) башкаларга да эскертип коюу зарыл. Эгер тамакка чымын түшүп калган болсо, аны матырып анан алып таштоо керек. Анткени, анын бир канатында оору, экинчи канатында шыпаа бар.

10) көп жолу чайнап жутуу
11) тамактанып жатканда такыр унчукпай койбостон, зарылчылыкка жараша сүйлөө - мисалы бейиш жөнүндө, дин жөнүндө.
12) жанында олтуруп тамактанган адамга көңүл бөлүү - мурч, калемпир, уксус сыяктууларды өз алдына гана салуу,чүчкүрүп, жөтөлгөндө жүзүн башка жака буруу, жанында олтурган адамга тоскоол болбоо, чайнап жатканда үн чыгарбоо
13) нанды сыйлоо зарыл - нан коюлса да тамак келмейинче күтүп олтура бергенге болбойт. Нандын үстүнө табак, идиш-аяк койгонго болбойт.
14) сууну башында жана ортосунда ичүү - тамактанып болуп эле суу ичкен тамактын сиңүүсүн кыйындатат. Бир аз туруп анан суу ичкен дурус. Сууну бөлүп-бөлүп ичүү керек. Култулдатып бир дем менен ичкенге болбойт.
15) кол менен жеп-ичүү - болушунча кашык колдонбогонго аракет кылуу керек. Үч манжа менен тамак жеген сүннөт. Бир манжа менен жеш шайтандан, экөө менен жеш текебердик. Эгер зарылчылык келип чыкса 4 же 5 манжа менен, кашык менен жегенге болот.
16) тамакты башында, аягында туз татуу. Тузда жетимиш ооруга шыпаа бар.
17) жаңы бышырылып келинген тамакты жыттаганга болбойт, тамакты жыттоо жаныбарларга таандык адат. Эгер эски тамакты бузулбаганын аныктоо үчүн жыттап көрсө боло берет.
18) мөмө-жемишти тандап жегенге болот. Ар бирин кармалап көр деген мааниде эмес. Алысыраак турган мөмөнү кол сунуп алып жесе болот деген мааниде болсо керек.
19) Тамактанган идишти тазалап коюу- балким береке идиштин эң астында калып калгандыр. Тазаланып коюлган идиш ошол адамга кечирим дубасын кылат. Тазалап коюу дегенде жууп коюу эмес, чай куюп астында калган майларды ичип коюу, нан менен сүрүп же деген мааниде айтылган.
20) дасторконго түшкөн күкүмдөрдү терип жесе, Аллах Таала аны кечирет. Оозунан түшүп кеткен бөлүктү да тазалап жеш керек. Жегенге болбосо, бир четке алып коюу керек.
21) жамаат намазга турган учурда тамак келип калса, анда тамакка биринчи каралат. Себеби намаз учурунда жүрөктү тамак жөнүндөгү ойдон бошотуу, ойду чачыратпоо керек.
22) дастаркон жыйналмайынча туруп кетпөө - шашпай тамактанган же кечигип келгендер болсо, башкалар туруп кетип жатса ал дагы ачка бойдон туруп кетпеши үчүн күтүп турган дурус.
23) тамактангандан кийин хадистерде келтирилген дубаларды окуу
24) колду жуу.
Аз тамак жеш ыймандын белгиси. Момун пенде аз жейт. Ошондуктан өтө тоюп жеген да болбойт.

Кийинки адеп "Уктоо адеби".

Сунноттун ичинде медицина +

Билдирүүнү түзөткөн: Lenat: 09 Сентябрь 2020 - 23:49