[arimle90]

анан

[gulzar_gulu]

Наргүлэкөөбүз мектепте окуп жүргөн кезибизде эле бири-бирибизди билчүбүз. Анткени,биз үргөн иттин үнү угулуп турган коңшу айылданбыз. Ал ошондо эле көздөрүжайнаган, сөөгу таза, татынакай сымбаттуу кыз болучу. Мен онунчуну андан мурда бүтт үм. Би­рок, ал жылы атамдын денсоолугуна байланыштуу окууга тапшыра албай калдым. Узакка созулган катууоорудан кийин, ал киши бизди таштап келбес жайга кете берди. Атамдын күй үт үнө н окуу да эске келбей калды.Анын үстүнө ата менен эненин туңгуч перзенти болгондуктан, үй-б үл өнун милдети менин мойнумдаболгон сыяктуу. Колдогу бирин-экин малды кармап туруш учун ага тоют, тоюттанбашка толгон-токой аракет болоорлугун, башыма күн түшк өнд ө түш үн үп жүр өм. Атамдын иштеген ишине н уламбы, айтор мен дыйканчылыккесипти жеринен аздектөө чү мүн. Эсимде . Анда мен башталгыч класста окупжү ргө н мезгилим болушу керек эле. Күндөрдүн биринде биздин колхоздунбашкармасын кызматтан алып, ордуна башка киши шайлангапдыгын атам менен апамкечте өз ара сүйл өш үп олтурганда угуп таңдана сурадым:

- Эмне учуп бошотту, ыя ата? Ыйман байке жакшы киши эмесбеле?

- Иштей албаса бошотот да.
- Чон кишилер да иштегенди билбейби?
- Билбегени ошол да.
- Эми көч үп кетеби, алар?
- Кө чө т да.
- Болот да кетеби?


- Ата-энеси кетип жатса, Болот эмнеге калмак эле?

- -Ал мага, көлд өн алманын көч өтт өр үн алып келип берүү гө убада берген . Бадыраң дын уругун дагы.

- Аларды эмне кыласың ?

- Айдайм.
- Биздин жерге андай жашылча, жер-жемиш өсп өйт балам.

- Эмне учуп өсп өйт. Мен өстур өм.
- Өстүр! Өстүр!

- Билесинби ата, Болоттун таятасы да, таякесида сендей эледыйкан экен. Кө лдө дыйкандар деле жак­шы, маданияттуубай жашайт турбайбы. Үй үндө гү эмеректеринин баары кооз,коюлушу да иреттүү . Кийимдерди да жарашыктуукийинип, өкм өтт өрд өй жүр үш өт экен. Мен чоңойсом ошол кишилердей иш­теп , ошолордой жашайм.

- Көрөб үз.
- Кө рө сүз. Алардын идиштеринин көпт үг үнө н көз тайгылат. А биздин үйд ө алардын бири да жок. Барболгону чыны, чайнек, кесе, кашык-пашык.

- Ай балам, көп дайны жок сүйл өп башымды оорутпачы кагьл айын. Мен тамак табылсатабакка да куюп ичем. Тамак көп болсо, кийим бүтүн болсо, денибиз сак болсо,байлык деген ошол балам...

Атам менен апамдын мен айткан сөзг ө кызыкпаганына ичим күй үп калды. Буларга жакшыжашоонун, маданияттуу болуунун кереги жок турбайбы. «Баары бир мен чоңойсом башкача жашайм» депойлодум ичимден. Бирок, Болоттун кетээрин эстеген сайыи ичим эңшерилип турду. Экөөб үз бир класста, бир партадаолтурчубуз. Мен аны менен чогуу лагерге көлг ө барганымды эстедим. Убактыбызбутуп, кетээрибизде Ыйман байке барып, Болот менен кошо мени да ала кетти. Бизжолдо бир айылга токтодук. Көрс ө Болот­тун таята, тайенесиЫсык- Көлд үн күнг өй тарабынан экен. Машинадан түш өөр-тушп өст өн эле короо-жайынын сарамжалы,бак- шагы кеөүм ө дароо чалдыкты. Тим элеайлана гүл жыттанат. Болот үйг ө кирбей туруп эле, мениээрчитип огородд у көзд өй бет алды. Бактын ичинекирип- кирбей эле көзд өр үм жайнай түшт ү. Курдашым мага карады:

- Эмне жейсиң ?
Шилекейимди кылк жутуп,ийнимди куушурдум. Болот бир түп ор үктү н шагына чыгып, силкип койду эле,сапсары болгон кызыл боор өр үктө р жерге дабырай түшт ү.

- Вах, таттуу экен! - дедим мен биринин артынаи бирин сугунуп.
Алма менен алмурут, шабдаалыменен абрикос кара өр үктө р шагын көт өр ө албай, шагы ийилип турган кези экен. Огороддун биржагында малина, бир

<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

[gulzar_gulu]

Наргүлэкөөбүз мектепте окуп жүргөн кезибизде эле бири-бирибизди билчүбүз. Анткени,биз үргөн иттин үнү угулуп турган коңшу айылданбыз. Ал ошондо эле көздөрүжайнаган, сөөгу таза, татынакай сымбаттуу кыз болучу. Мен онунчуну андан мурда бүтт үм. Би­рок, ал жылы атамдын денсоолугуна байланыштуу окууга тапшыра албай калдым. Узакка созулган катууоорудан кийин, ал киши бизди таштап келбес жайга кете берди. Атамдын күй үт үнө н окуу да эске келбей калды.Анын үстүнө ата менен эненин туңгуч перзенти болгондуктан, үй-б үл өнун милдети менин мойнумдаболгон сыяктуу. Колдогу бирин-экин малды кармап туруш учун ага тоют, тоюттанбашка толгон-токой аракет болоорлугун, башыма күн түшк өнд ө түш үн үп жүр өм. Атамдын иштеген ишине н уламбы, айтор мен дыйканчылыккесипти жеринен аздектөө чү мүн. Эсимде . Анда мен башталгыч класста окупжү ргө н мезгилим болушу керек эле. Күндөрдүн биринде биздин колхоздунбашкармасын кызматтан алып, ордуна башка киши шайлангапдыгын атам менен апамкечте өз ара сүйл өш үп олтурганда угуп таңдана сурадым:

- Эмне учуп бошотту, ыя ата? Ыйман байке жакшы киши эмесбеле?

- Иштей албаса бошотот да.
- Чон кишилер да иштегенди билбейби?
- Билбегени ошол да.
- Эми көч үп кетеби, алар?
- Кө чө т да.
- Болот да кетеби?


- Ата-энеси кетип жатса, Болот эмнеге калмак эле?

- -Ал мага, көлд өн алманын көч өтт өр үн алып келип берүү гө убада берген . Бадыраң дын уругун дагы.

- Аларды эмне кыласың ?

- Айдайм.
- Биздин жерге андай жашылча, жер-жемиш өсп өйт балам.

- Эмне учуп өсп өйт. Мен өстур өм.
- Өстүр! Өстүр!

- Билесинби ата, Болоттун таятасы да, таякесида сендей эледыйкан экен. Кө лдө дыйкандар деле жак­шы, маданияттуубай жашайт турбайбы. Үй үндө гү эмеректеринин баары кооз,коюлушу да иреттүү . Кийимдерди да жарашыктуукийинип, өкм өтт өрд өй жүр үш өт экен. Мен чоңойсом ошол кишилердей иш­теп , ошолордой жашайм.

- Көрөб үз.
- Кө рө сүз. Алардын идиштеринин көпт үг үнө н көз тайгылат. А биздин үйд ө алардын бири да жок. Барболгону чыны, чайнек, кесе, кашык-пашык.

- Ай балам, көп дайны жок сүйл өп башымды оорутпачы кагьл айын. Мен тамак табылсатабакка да куюп ичем. Тамак көп болсо, кийим бүтүн болсо, денибиз сак болсо,байлык деген ошол балам...

Атам менен апамдын мен айткан сөзг ө кызыкпаганына ичим күй үп калды. Буларга жакшыжашоонун, маданияттуу болуунун кереги жок турбайбы. «Баары бир мен чоңойсом башкача жашайм» депойлодум ичимден. Бирок, Болоттун кетээрин эстеген сайыи ичим эңшерилип турду. Экөөб үз бир класста, бир партадаолтурчубуз. Мен аны менен чогуу лагерге көлг ө барганымды эстедим. Убактыбызбутуп, кетээрибизде Ыйман байке барып, Болот менен кошо мени да ала кетти. Бизжолдо бир айылга токтодук. Көрс ө Болот­тун таята, тайенесиЫсык- Көлд үн күнг өй тарабынан экен. Машинадан түш өөр-тушп өст өн эле короо-жайынын сарамжалы,бак- шагы кеөүм ө дароо чалдыкты. Тим элеайлана гүл жыттанат. Болот үйг ө кирбей туруп эле, мениээрчитип огородд у көзд өй бет алды. Бактын ичинекирип- кирбей эле көзд өр үм жайнай түшт ү. Курдашым мага карады:

- Эмне жейсиң ?
Шилекейимди кылк жутуп,ийнимди куушурдум. Болот бир түп ор үктү н шагына чыгып, силкип койду эле,сапсары болгон кызыл боор өр үктө р жерге дабырай түшт ү.

- Вах, таттуу экен! - дедим мен биринин артынаи бирин сугунуп.
Алма менен алмурут, шабдаалыменен абрикос кара өр үктө р шагын көт өр ө албай, шагы ийилип турган кези экен. Огороддун биржагында малина, бир

<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

[gulzar_gulu]

жагында карагат. Көр үп көз үм тойбой, суктана карап туруп«биздин огородубуз да ушулардыкындай болсо ээ» деген ой көз үмд ү кызартып, жүр өг үмдү толкутуп турду.
- Булэмне деген өсүмдүк? - дедим, ачыкта туташып ирети менен сол-сол болуп,каракочкул тартып тармалдашып жаткан жалбырактуу өсүмдүккө көзүм түшүп. - Жемиши жокко ичинде?

- И, ал бүлд үрк өн. Бул эрте гүлд өп, эрте быша турган сортутура. Эбак түш үм үн жыйнап бүтк өн да.

- А бул эмне?
- Сабиз.
- А буларчы?
- Ашкө к.
- Ашкө кту жейби?
- И, жейт. Тамакка салат.
- А, муну тааныдым, мыяз экен. А булчу?
- Сарымсак.
- Тигил дубалда асылып өск өн дарбызбы, ыя?
- Дарбыз эмес ал, ашкабак. Булар болсо капуста.
- Капуста дейсиң да, капуске да. Билем,«мами- дорду» да тааныйм. Бул жакта картө шкө да өс өбү ?

- Өс өт. Картошканы таякемдерталаага айдашат.
- Түү , сенин таята, таякелери ң көп неме айдайт экен ээ. Ушунун баарынө здө рү жейби, ыя?

- И, өзд өр ү жейт. Бизге да берет.Артканын сатышат.

- Дү көн үңөр барбы?
- Дүкөн ү жок эле, базарга алып чыгыпсатышат. «Кыргыздар да сатканды билишет экен ээ» деп

ичимде н тан калып турдум. Эмнесиболсо да Болот­тун таятасынын чарбагы мага аябай жакты. Чоңойсом мен дагы ушуларга окшоп, огородгожер- жемиш айдап, алма- өр үк олтургузууну самадым да калдым. Тракторчу болгумкелет. Трактор менен дьңды бузуп, ай талааны гү л бакчага айлантсам депойлойм. Мен Болоттоналма өр үктү н, шабдаалы менен алмуруттун көч өтт өр үн, жашылчалардын уругунсурадым:

- Алманы бутагынан кесип олтургузабы?

- Алма олтургузгуң келеби? Атам баякыда На­рындагы кошуналарга, атайын машина жиберип көп көч өт алдырып берген. Мурда айтсаң болмок. Кап, сага керекэкенин билген жокмун да, Көч өт олтургузууга быйыл кеч болупкалд ы. Келеркиде эсте болсун,
ДОС...

Кундөрдүнбиринде, биздикинде дасторкон үстүндө чай ичип олтурган атамдын досу мени кепкетартты:

- Э, Акылбек, сен чоңойгондо ким болсом деп ойлойсуң ?

- Киши болом, - дедим ойлонбой туруп.
- Киши болооруң ду билип турам. Бирок, окуунубү тү п, жигит болгон кезде эмнежумуш, кандай кызмат иштээринди сурап жатам. Койчу болосуң бу, мугалим болосуң бу, доктур болосуң бу, же атана окшоп дыйканболосу ңбу?

- Жок, атам болбойм, - дедим токтолбой жооп берип. Эмиойлосом дыйкан деген сөзг ө түш үн үгү м жок экен.

- Анан ким болосуң ?
- Иван болом.
Тигил киши күл үп, атама карады.
- Угуп жатасыү бы, Капар. Уулуң , Иван болом дейт.
- Иван дегениң ер ким эле?
Атам каткырып күлд ү.
- Иван деген биздин колхоздун тракторист и бар. Ошону айтып жатат. Экөө дос.

- Ой акмак, антип Иван болом дсбе.
- Энең ди урайын, - дедим тигилкишини жаман көр үп.

- Ой акмак, аяш атаңды антип тилдебе.
- Эмнеге анан, Иван болом дебе дейт.
- Балам түш үн өт ким болушту. Аман жүр үп эле Иван болчу. Ылайым Иванга окшоп, баба дыйкан болоор күн үн кайда. Бизге токочту көп жегизсең болду.

- Токоч жегизбейм, - дедим атама мурчуя карай.
- Э кокуй, анан эмне жегизеси ң?
- Картө шкө , ашкөк, өр үк, бүлд үрк өн, сарымсак жегизем.
- Ойбу-у-й, сонун го ыя тилегин . Мунун максаты жашылча айдашта турбайбы.
<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

Билдирүүнү түзөткөн: gulzar_gulu: 31 Март 2016 - 22:17

[gulzar_gulu]

Энем күлд ү.
- Картө шкө сү го картө шөе. Анан ашкөк дегени

эмне?

-Аны тамакка кошуп жейсиң , - дедим Болоттун айтканьш айтып.

- Болуптур балам, болуптур. Бул да жаман тилек эмес.Биздин жсрге чыкпаган, биз жебеген жемиштижегизет турбайсың бы. Жакшы, жакшы, ылайымтилеген тилегиң е жет балам.

Ошондо кудай дитиме күн мурунтан эле сала бергенби,кенедей кезимден эле окууну ойлобой, өз үмдө н өз үм дыйканчылыкка кызыгуум артыпкетти. Баарынан да менин балалык баёо жүр өг үмдү н тынчын алган бир иш, биздинчарбанын баш-аягына көз жетпеген дархан талаасынынак чап болуп, кылымдар бою соконун тиши тийбей пайдасызкумсарып жатканы болучу. Кантип эле айдаса эчтеке чыкпай калсын деп ойлочумун.Бирок, улуулардын «бул жер кудайдын каарына, пайгамбардын каргышына калган жер»деп айткан сөзд өр үнү н түй үн үн чече албай башым катчу. Андаменин мектепте окуп жүрг өн боз баш бала кезим. Ак чапталааны көр гөн сайын көн үл үм бузулуп, эмне учун каргышкакалды болду экен, деген ой-санаа жадымда сапырыла берүү чү. Көлд үн күңг өй тарабындагы таштуу, суучыкпаган тумсак жерлеринде өс үп жаткан алма өр үктө рү нүн калаган камыштай болупкалдайган караанын өз жеримде элестетип таттуукыялга батчумун. Көб үнч ө түн ичинде уктаар алдында сансызсанаалар биринин артынан бири келип, уйкумду умачт ай аччу. Кыялымда, жомоктогужокту бар кылган, ойлогон оюна, көзд өг өн максатына жеткен, адамбаласына жакшылык менен байлык тартуулоочу, кереметтүү сыйк ырчы болгум келчү . Кабат-кабат үйл өрд ү салдырып, ушул боз талааны гүл бакчага айландырсам деп, өз оюмда нөзүм рахат алып жатып кандай уйкугакеткенимди да билбей калуучумун.

Meнагам каза болгондун экинчи жылыайыл чарба институту набарып, экзаменден өтп өй кайра келдим. Кайра баштан колхоздо иштей баштадым. Экин­чи жылы да ошондой болду. Окуудан үм үтү м бирото­ло үз үлдү . Окууга баары бир өтөалбайт экенмин деп ойлодум. Бирок, эмне үч үндү р менден төм өн окугандар өт үп кетип жатты. Ошолорду көрг өнд ө супсунум биротоло сууду. Эмикиоюм механизаторлук кесипке өт үү болуп калды.

Окуудан түңүл үп, чарбанын ишине баш отум ме­ненаралашып, дыйкандар менен бирге жүр үп, бирге иштей баштагандантартып, жаратылыштын жашыруун сырларына аздан түш үнө баштадым. Карылардын айтканбаякы «кудайдын каарына калган жер» дешкен сөзүнө эмиынандым. Көрсө суу жок жерде, жашоо болбочу неме тура. Ак-Турпаккажан киргизиш үч үн биринчи эле суу керек экен.Айыл чарба институтун бүт үр үп келген агрономдордон суусужок жерге суу чыгарып, жерди иштет үү боюнча колдорунан эч нерсекелбестигин билгенден кийин, окуудан деле пайда жок экен деп ойлоп жакшылыктант үңүлө баштадым. Аккан арыкта суу болбосо, булар суунукайдан алмак эле дейм. Чындыгында. эле бул жерге суу жеткириш үч үн адам эмес, кудайдын да алыжетпестигине ынанып, баякы бала кезимде ойлогон ойлорум асманга учту да кетти.

Күнд өрд үн биринде сугаттан суй жыгыла чарчапкелсем, Ашым атам мени күт үп, биздикинде олтуруп-тур. Жумушка эрте кетип, кеч келип жүр үп, беш-алты күндөн бери көр өлек болчумун. Сүй үн үп кеттим.

- Саломалейкум, ата! - кол алыштым.
- Алекимасалам. Эмне, түнгө чейин сугатта болдунбу?

- Кулак байлаган аянтты биротоло бүт өй үн десем, бүтп өйм. Улам байласам, улам бирөө жыгып кетишет. Суу талаштан киши өлөтго бир күн ү. Тээтиги күрп үлд өп жаткан Нарын дайрасын буратурган күн болсо ээ, чоң ата.

Менин сөз үм ө Ашым атам кытылдап күлд ү.
- Тү шкө кирбеген сөзд ү айтасын да балам. Качан тан бери огородуң а жашылча, жер-жемиш айдаймдеп казып жүр өс үң. Бирок, майнап чыгара албадьң , балам. Мен ошондо элеайткамын, убара болбо деп. Бул Ак-Турпак сен эмес кудайга да баш ийбейт.

[gulzar_gulu]

- Эми эмине кыл дейсиз?

- «Колу уңда нкелбес биришке, кор болуп көңүл дегдетпе» дейт. Ишжүз үн ө ашпай турган ишке илешүү нү н кереги жок. Деги сенин оюнда колхоздун жер-суусунанбашка бирдеме барбы?

- Башка эмне болот?

- Башка эмне болот деген эмнеси экен. Окуу деген бар,илим-билим деген бар. Же ушул бойдон эле кетменчи болуп калайын дейсинби? Сентеңдүүлөр дү н баары, өзүңдөн озупкетти.

Атамдын тизесин баса олтуруп,к үлүң дө й карадым. Ашым атам менинколдорумду кармалап, башын кейиштүү чайкап койду.

- Эмне, дыйкан бодуу жаманбы, ыя атаке!? Окууга өтөалбасамкантем. Эки жылы удаасы менен барып өтп өй келгенимди билесиң .

- Билем балам, билем. Эми өтп өй калдым деп эле, ошол бойдончек коюп коюу болбойт. Айыл чарба институтуна дагы барып көрб өйс үңб ү?

- «Жыгылган күрөшкө тойбойт” деппи. Институт­ка эки жылданбери таанымал болгонум да жетишет. Баякы байкуш дагы келиитир деп шылдың кылышса, ээ. Андан көрө быйыл күзд ө аскерге кетем. Милдетимди өтөпкелгенденкийин дагы бир жолу байкаштырып көр орм үн.

-Ал институтка барбасаң , башка институтка ба­рып,дагы бир жарышка тушуп көрб өйс үңб ү? Өтсөңөтөрсүң , өтпөсөң кайракелээрсин. Карачы колуң муздап калып тыр. Буту-колу ң оорулуу, суу жакпайт да. Бир демге түн өрүп туруп, сөз үн кайра улады. -Дыйкан болуужаман эмес дечи, балам. Баарыбыз эле дыйканчылыктан агарып-к өгө рүп келатабыз. Билесиң гоөзүң деле.Капар маркум Акылбегимди, жеткен чегин е чейин окутам дечу эмес беле. Атандынарбагы таарынып калбаса экен бизге. «Билимдүү миңди жыгат,билимсиз бирди жыгат» дегенди билесинби? Заманаушул бойдон турса , кат-сабаты жок кишилердинжашоосу кыйынболуп калаардейм. Кой балам, жети­шет ушунча иштегениң . Ракмат сага, жакшы эле эки-үч жылдан бери үй-бүлөнүн жүгүн көтөрүштүң. Ти­лимдиалсаң быйыл окууга бар «Атам өлүп, окууга өтө албай калдым» деп, билим албайкалыш жакшы эмес.

- Баргандакайсы окууга барайын? Өзүм каалаган окууга өтө албагандан кийин, башка окуудандегеле окугум келбейт.

- Сен эмне, элден башкача жаралдьң беле? Айыл чарба институтунанбашка окуу жайынан окууга бол­бойт деп, кудайдын мөөр ү басылган жолдомоң бар­бы? Кой, балам антпей,минтпей эле мугалимдин окуусуна бар. Сен эмес, тигил Айдардын онунчунуэптеп- септеп орто менен бүтк өн Сайрагү лү деле Караколдон окуганы,институтка кетип жатыптыр.

Сайраг үлдү чон атамдын кемсинтип сүйл өг өн сөз ү мага жаккан жок. Чындыгында, ал кыз эптеп окугандардан эмес болуучу. Атабыз менен атабыздын, энебиз ме­ненэнебиздин мамилелеринин жакындыгынанбы, же эки үйд үн коңшулугунанбы, деги биртуугандай жакын болчубуз. Сайрагү л менден бир-эки жаш кичүү болсо да экөөбуз каргадай кезибизденбири- бирибиз менен ага-карындаштай ынтымактуу өст үк. Асьлкечтердей сырдаш да болчубуз.Энем кийинки күнд өрд ө кулагыма кумдай куюп, «Сайрагү лдү эле колукту кьлып ал» деп айта берүү чү болгон. Бирок, мен аны биртууган карындашымдай көр өр үмдү айтып, мойноп коюучумун.

Сайраг үлдү н окууга кетээрин угуп,пединститутка баруу оюмда жок болсо да, атамдын кеңеши, Сай­рагү лдү н кетиши конүлүмө дурбөлөң салды. Өз үм каалап, өз үм жакшы көрг өн окуу жайына өтп өг өндө н кийин башка институтка баруудегеле оюма келген эмес. Бул кезде айылда ачылганү ч айлык трактористтердинкурсуна кирип кечкисин окуп жаткан мезгилим болуучу. Эмне кылаарымды билбей, «Экижол айры болсо, ит башы каңгы болот» дегендей болдум дакалдым. А балким ал институтка өтө албай дагы кулапкалсамчы? !...

Сугаттан чарчап, андан дагыкурстан чыгып, тарпылдай басып, керзовой өткт ү сүйр өп Сайраг үлд үн жарык чыгып турган бөлм өс үнү н терезесин кылча ңдайкарап өт үп баратып, алардындарбазасынын тушу на

<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

[gulzar_gulu]

Саламатсыздарбы? Текстти жүктөгөндө бир жери биригип, бир жери ажырап ыңгайсыздык жаратып атат. "Түзөтүү" басып оңдосом деле баари бир жыйынтык чыкпай атат . Ошон үчүн түшүүнүу менен кабыл алып койосуздар

[gulzar_gulu]

келгенде, «Акыл бай-ке-е!»деген үнд өн селт дей тушуп, күл үп жибердим.

- Аа, Сайрагү лсүң бү ? Кандай, жакшыбы? Караколгокачан кеткени жатасың ?

- Кетем жакында. Сен ал жакка барууну эмне кылдың , ойлонуштурду ңбу, ыя байке!

- Билбейм, чече элекмин. Үйд өг үлө рдүн баары, сен бараткан институтка бар, мугалимбол деп жаалап жатышат. «Мойнунан байлаган ит ууга жарабайт» дегендей, менденпедагог чыкпайт го, ыя. Сен кандай дсйсиң ?

- Эмне үчүн чыкпайт, чыгат. Мугалим болууардактуу кесип. Жүрү байке, чогуу барып, чогууокуйлу. Иштесең , иштебесе ң да, диплом алсаң жаманболмок беле?

- Кулап калсам эмне болот? Анда бул жакка экинчи келбейкалам го, ыя Сайраке.

- Кызык сүйл өйт экенсиң . Бир институттан жолум болбойкулап калдым деп эле окубай каласьң бы? Билесиң би байке, азыр экзаменмурдагьгдан башкача, компьютер менен алынат экен. Бактың ды дагы бир жолу сынап көрб өйсу ңбу?. .

Чындыгында делебемди козутуп турган көб үнч ө Сайрагү л болду. Эмне үч үндү р андан бөл үн үп калгым келбей, окуунушылтоолоп, Сайрагү л менен чогуу кетүү нү каалап турдум. Балким,компьютер менен алса өт үп каламбы деген ой кыялымдыкытыгылай баштады. Сайрагү л айткандай диплом алып алсам,андан аркысын көрө жатаармын, деп ийигебаштадым.

Акыры Сайрагү л менен Караколго чогуу жөн өп кеттим. Оңдой берди болуп институтка алда өттү, мен да өтт үм. Сайрагү л экинчи курсту бүт үп, турмушка чыкты. Ал жөнүндө катымын башында жазгамын,эжек е. Чынымды айтсам, мен ошого чейин Сайрагү лдү жакшы көргөнүм менен чыныгы таза махабатым менен сүй өөр үмд үтакыр билбептирмин. Мен аны Белеккемакул болокоёт деп ойлогон эмес окшоймун. Менжинди көңүлүмдө , мага түшүнө т деп ишенип жүрг өн турбаймынбы. Эмнеси болсо дажаштыгымдан, сүй үү, үйл өн үү жөн үнд өички сырымды айталбай сүрд өп жүр үп, жамандыгымдан жакшы кызданажырап кала бердим. Көрс ө сүйүү гө да жүр өк керек тура. Бир сөз менен айтканда Сайрагү лдү н кадыры мен үч үн канча экенин, ал кыз кеткенденкийин билдим. Жарым жаным ошону менен кошо кеткенсип, өл өөрү мдү санап өмг өкт өп жатып калсам болобу. Көпк ө чейин өз үмдө н өз үм, Сайрагү лдү ойлосом эле, муунум бошоп, өк үрү п ыйлагым келип жүр дү. Артынан барып «Мен сени сүй өөр үмд ү ачык айталбай жүр үп, ажырап калдым, Сайрагү л. Туңгуч махабатымдын алгачкы гүл ү сенде ачылып, мени менен кошокеткенине арманым арылбай, от болуп күй үп калдым. Сенсиз мага жашоо көңүл сүз экен, Сайрагү л. Жүр ү, кайра алып кетейин. Экөөб үзд үн кол кармашып барганыбызды көрс ө ата-энелерибиздин кандай сүй үн өөрү н билесиң . Журу кетели, Сайрагү л!» деп көчөжа ңырта кыйкырып, артынан айгайсалып баргым келет. Бирок, «Жоо кеткен соң кылычың ды ташка чап» дегендей, төө кыядан өтүп кеткении эстеп, эмнекылаарымды билбей эз болуп, сабакка барбай, төшөктөн турбай солуп жаттым. Жүрөгүмдөгү дартьгмды, арманымды, өкүнүчүмдү , эч кимге айтпаган армандуусырымды сизге айтып, сизге ачканы олтурам эжеке. Анткени, башымдан өткөн окуялардыачык айтпасам, менин кандай адам экендигимди сиз түшүнбөйсүз да.

Сайраг үлдө н кийин өзүмдүн нааданэкенимди даана билдим. өт үмү жок, кайратсыз, өзүнүн ички дүйнөсүнөзү башкараалбаган, өзүнүн жүрөгүн өзү билбеген мендей да адам туулабы? Ушул кызданажырагандан кийин эч бир кызга назарым түшп өй, Сайрагү лдө й ась лзаада бул дүйнөгө али жаралып келе электей бо­луп,ээн талаа, эрме чөлдө, чөйрөсүнөн адашыпжалгыз калган макулукка окшодум да калдым. Күндөр чап кан аттай зуулдап бирининартынан бир өтүп жатты. Мен үчүнокуу дакөңүлсүз , жашоо дакөңүлсүз .Мугалимдик кесип мурдакыдай эле ылайыксыздай, менден деге­ле жакшы педагогчыкпачудай болгон ойлор кайрадан мээмди чукуй берет. Эмне учун бул институтка келбей эле, кайрадан айыл чарбаинститутуна барып, взумду үчүнү ирет сынап көрүүнү акыркы жолу ойлонбогону

<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

[gulzar_gulu]

ма өз бармагымды өзүмтиштеп өкүнө баштадым.Мендеги бир шор, өзүмө өзүм, өзалганбилимиме ишенбей эле, эл айткандай «эки тоголокту»жаныма салып алып, тааныш издегенимде, эле өтүпкетмек турбаймынбы. Атасыз алсыздыгым ушул окууга өтүүдө бир билинди. А Ашым атам болсо«тааныш таап, пара берип окууга өтөт» деген сөзгө эч бир ишенгиси келбейт. «Сайрап турган баланыкантип эле өткөрбөй кулатьш салышсын. Андан көрөөзүбүз сыноодон өтөалбай кулап жатабыз» десең ер жөнү бир башка, дейт да турат.Дегеле ал киши менин кайсыл кесипти сүйөөрүмдү оюна албаса керек. «Жогоркубилимд үү болсо эле баарына жетишет » деген ишеним Ашым атамда күчтүү болгон окшобойбу. Мугалимдиккесипти аздектеп, улантып кетпесем да, мынча киргенден кийин таштап кете албай,диплом үчүн мойнуман байлаган иттей болуп жүрүп төртүнчү курсту бүттүм .

Эсиң издедир, эжеке, силердикинекитеп- митептеримди, ашык кийим-кечемди салган чемодандарды калтырып, үйг ө кетип жатканымды айтып, сизменен кошто шуп кеткенмин. Ошондо түз эле, автовокзалга барыпбилет алайын деп кассада турсам, биздин институтта окуган бир жердешим шуулдапкелип калды.

- Кайда баратасың ? - деди ал кол алышып.

- Үйгө , - дедим мен.

- Жүрү, Бишкекке барып ойноп келели.Менде кечээ алган эки билет бар. Мени менен чогуу барам деген досумдун жумушучыгып, барбай калды. Азыр эле Бишкекке телефон чалып, менитосуп жаткан жолдоштор менен сүйл өш үп келаткандагы кербезим. Санааң дурус экен, ырас кезикпеди ңби.

Ойдо жок жерден чыккан мындай сунушка «Жолоочуну ээрчипит өл өт» деген сөзд ү ойлоп, көңү лдө нбө йтурганымды көрг өн жигит мени катардагы адамдардын ортосунан тартып чыкты:

-Менин сөзүмө түшүндүңбү деги? Жүрү, билет албай эле кой.

-Жок, ракмат.Б ишкекте мага суутуп койгонжок.

-Ойноп келебиз депжат паймынбы. Балким суу­туп тургандар бардыр Барганда көрөсүң го, ал жерде

бизди тосуп алышат. Бүгүң кечте алардын үлпөтү бар.

- Кимдердин?
- Менин бир жакшы көргөн досумдун курбу-курдаштарыменен уюшмасы бар. Ошол дос чакырып жатат. Жыргап келебиз дос. Бели кындай,бети айдай болгон сулуу кыздар менен таанышасы ң.

- Сенин го чакырып күткөнүң бар экен. Ал эми чакырылбаганмендей кудайы конокту ким сүймөк эле. Кой, барбайм. Тааныбаган үйгө саламчы болгум келбейт.

- Барасы ң. Мен аларга айткамын , бир досум ме­нен барамын деп.Бирок, ким экенин айткан эмесмин. Андан ары үйгөчогуукетебиз.

«Бербей турган сараң жок,сураганды бузасын” дегендей, акыры макул болуп,жердешим экөөб үз Биш­кекке жөнөп кеттик. Бизди чыны менен элебир топ жаштар вокзалда тосуп турущуптур.

Мен Наргү лгө мындан үч жыл мурун Нарындан Караколгокетип жатып автобекеттен жолуккан бой­дон көрө элек болчумун. Күжүлдөгөн жаштардын коштоосунда, аялдамага жсткенибизде, кимдир бирөонүн артымдан келип, каруумданкармаган колдорун ан улам кылчая карадым. Аккуудай койкоюп жасана кийинген кызды көрүп көздөрүм жалт дей,апкаруудан мукактана түштүм .

- Кандай ээси оогон жигит? - деди кыз көздөрүн ойноктотуп.

- Аа, саламатсь ңбы? - дедим бүшүркөй карап. Кыз күлүп жиберди.

- Чынын менен эле мени тааныбай турасьң бы? Кызыксың го ыя Акыл. Бери мени карачы.

Кыз мени мыскылдай тиктеп, күлүңдөп турду. Оо, эми тааныдым, Наргү л экен. Эсиме келе түшт үм. Сүрдөөдөн жүрөгүм дүкүлдөп, эки бетим дуулдап, оттой жанып чыкты. Мен ага сыр билгизгим келбей, күлө сүйлөдүм :

- Эмне үчүн тааныбай калат экенмин. Тааныпэле турам. Кантип эле.Нарг үлду унутуп калайын.

Чындыгында эле Наргү л, аласала биринчи көргөндө көзүмө мурдагдансулуу, мурдагыдан келбеттүү көрүнүп

<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

[gulzar_gulu]

кетти. Көрсө чач да, каш-кирпигин ылайыгыменен жараштырып боёгон боёк да, көрк ү менен келишимд үү , тигилген кийим да адамга өзүнчө кө рк, өзүнчө сулуулук беруучу ажайып неме тура. Сыягы «Айпериге»барып, чачын жасатып, сулууланып келатканын дароо билдим.

Мени Бишкекке азгырып алып келаткан жерде­шим Наргү л экөобүздү н сүйлөшүп турганыбызды көрүп ийинге таптады:

- Бул перизат менен качантан тааныш элен? Пай, пай, пай, «Берейиндеген кулуна, белен кылат жолуна» деген ушул экен да. Аза-м-а-а-т, жолдууэкенсин Акыл...

Мен ошол саамда тигилердин үлпөтүнө барбайэле, Наргү л менен бирге болгум келип, айнып турдум. Ошол саамдатигил балдар «Автобус келди, түшкүлө » деп бизди шаштыра баштады.

- Жок, мен барбай эле коёюн. Эртең саат ондо «Ала-Тоо»кинотеатрынын алдынан кезигели, - деп шеригиме айтып кетенчиктей бердим.

- «Бөлүнгөндү бөрү жейт» деген сөзд ү билесинби? Эмне үчүн барбайт экенсиң? Дабай, алдагы кызданажырагың келбей, кыйылып турсаң, кошуп алабыз. Кеттик. - Балдар бизди түрткүлөшүп, Наргүл экөобүздү өздөрү менен кошо автобуска сүрүп киришти.

Мен кайда, эмне деген жерге бараарыбызды да билгенжокмун. Балким ресторанга барабыз го деп ойлосом, андай болгон жок. Бир топ жолжүргөндөн кийин, автобустан түшүп , чогуубуз менен катар-катарсалынган он эки кабат үйлөрдү кездей бет алдык. Жетүү чү жайыбызга жетип, лифти мененкөтөрүлүп , тогузунчу кабатка чыгып, эшиги чала жабылган үйдүн алдынакелип токтодук.

-Киргиле! - деди бизди баштапкелаткан жигиттердин бири эшикти ачып.

Ар жактан балдар менен кыздар көрүндү . Сыягы «конок» камын көргөн жаштар окшойт. Мурункуларменен кийинкилер дароо бака-шака түшүп аралашып кетишти. Көрсө барган үйүбүздүн ээсикурортко кетишкен имиш. Калган балдары көлд ө чон эне, чоң аталарыныкыпда экенин бат эле билип алдым. Бул уйгө ээ болуп калган уулу универеитеттин студенти

экен. Мен эки кыздан башка, ашык кыз-кыркын көрүнбөгөнүнөн , өңчөй эркекбалдардын үлпөтү бекен деп ойлоп кеттим. Бирок, мен ойлогондой болгонжок. Арадан коп убакыт өтпөй, бир заматта балдартополондоп калышты. «Кыздар келди» деген сөздөр кулагыма шак дей тушту.

- Кана, бийкечтер залга киргиле. Эч бир уялбагыла. Кана,тартынбай жогору өтө бергиле.

Үлпөткө чакырылгандар өткөн жылыокууга өтпөй , шаардагы өндүрүш жайларынын биринде иштеп кал­ган,ылгый бир курактагы, мөтурөйгөн жаш кыздар экен. Эмне деп айтаарымды билбей,алардын келечек тагдырын ойлоп, аёодон ичим эцшерилип турду. “Кой дээр кожо, ай дээр ажо жок” жаштаруу- дуу. Ырлар- ырдалып, бийлер бийленип, музыка жаңырат.

Столдун үстүндөгү рюмкаларда шараптар мөлтүрөйт . Улам кичинеден ууртап-таткансайын Наргү л экөобүздүн жылдызыбыз бири-биринетартылып, кандайдыр ортобузда көодөнгө батпаган бир эңсөө кош жүрөктү улам күчтүү удургутуп баратты. Жаштардынэмне кылып жатканы, кандай абалда олтургандары, эми экөобүздүн тен эсибизге келбей калды.Шараптан улам жуткан сайын өз терибизге өзүбүз батпайчатырай бердик. Мен ага ыктасам, ал мага ыктап рахатка батабыз. Наргү л экөөбүз ошол элежерде тил табышып, ошол эле жерде сүйүшүп калсак болобу. Мен аны сүйөм десем, ал мени сүйөм дейт. Наргү лдүн айтуусу боюнча, ал менимурун эле сүй үп, мурун эле жакшы көрүүчү экен.

- Акылга турмушка чыккан кыздын арманы бол-бос, дейойлочу элем! - дейт ал.

- Койчу, чын айтасыцбы? - дейм мен. •
- Калп айтсам, таңга жаным жетпей калсын.
- Анда мага турмушка чыгып бактылуу болуучу кыз сен өзүн турбайсьщбы, ыя Наргү л!

- Кудая тобо десең . Буйрукка айла жок тура.
- Буга чейин менден башка эч кимди сүйүп керген жок белең ?

- Кудай урсун.
Уламдан- улам денебиз кызып, көңүлүбүзкөтөрүлүп ,
<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

[gulzar_gulu]

айтаарга сөз таппай кубанабыз. Мындайдашарап ичкен адам махабатка тез жеңдирип, тез алдырат окшобойбу.Биз тим эле алмустактан бери антташкан антыбыз, убадалашкан сөзүб үз бардан бетер, тартынбайачылып кеттик. Наргү л оозуна толтура ууртаган коньяктыэрди менен мага ичирсе, анан аны туурап, арактан оозума толтура ууртап алып агамен ичирип, кучакташып олтурганыбызды бир билем. Андан кий­ин эмне болуп, эмнекойгонубуз такыр эсимде жок.

«Кимди ким көрдү , быржыбайды там басты»дегендей, бир убакта көзүмдү ачсам, баарыбыз тен жуушаганкойдой болуп кыйрап калыптырбыз. Эки-экиден томолонуп, ар кайсы жерде жатканжаштарды көрүп жүрөгүм болк дей түштү . Чечилген кийимдер жердечачылып жатат. Полго иретсиз салынган жууркандардын үстүндө дардайып, томурайып жыланачжаткан кыздар менен жигиттер.

Бирок, баарынан өкүнүчтүүсү , кийин уксам ошондогужаштардын эч кимиси үй-б үл ө боло алышпаптыр. Көр ө, алиги «таштанды балдар»ушундай эрки боштуктун мүн өтт үк рахат алуусунан пайдаболуучу неме турбайбы.

А Наргү л экөөб үз ошол түнк ү каскактуу олтуруштан кийин Төл өг өн менен кыз Жибеккс окшоп,ашыктыктын отуна өртөнө бердик. Бир саат көрүшпөй калуу ал үчүнда, мен үчүнда тозокболду. Көрүшкөн сайын көрүшүүнү самадык. Сүйүүнүн кереметт үү күч үн өн эмне кылаарыбызды билбейбашыбыз тумандайт. Дегеле бул чөлк өмд ө экөөб үзд өн башка бактылуу бир да адамжоктой болуп, көзүбүзгө эч ким көрүнбөй да калды. Таламандын тал түш үнд ө, көч өд ө кетип бара жатып кучакташканыбыз, өб үшкө нү бүз биз үчүнуяг да эмес, өөнда эмес эле, өзүнчө бир мактанычме нен сөөлө т болду. Ошентип, Наргү л экөөб үз, эл түничи ндс, эл жок жерде өбүшсө , биз көч өд өөбүшүп, мактаныч кылып жаггык. Биз сүрөткө түшүүнү да унуткан жокпуз. Эстелик болсун кийин деп, түркүн түрдүү көрүнүштө түстүү сүрөттөротүштүк . Наргү л мени мейманканада нкичине эле таппай калса, «Сагы нычтаи жинди болуп кете жаздагандыгына, атайы

көрүунү эңсеп келгендигине, белгисиз кимдирбир өөл өрд өн кызганып, ич тарлык кылып тынчы ке­тип жатканына»чейин катка жазып, калтырып кетет. Экөөбүз түбөлүк турмуш куруп, бирге жашоочубактылуу күнд үн тез эле келишин чыдамсыздыкменен күтөт.

Наргү л акыркы бүт үр үү экзаменин берип, дипломуналганча өткөн сайра ңдуу он күн биз үчүнон мүнөтөлүк көрүнбөй өттү да кетти. Нарүл экөобүз аэропорттун агентствосуна келсек, оңдой берди болуп кечки рейскебилет бар болуп чыкты. Жүрөгүм алып учат. Кыз-жигиттин сүйлөшүп жүргөн мезгилинен да, иш машагына жетип, түбөлүккө колкармашып, өмурдүн узак жолуна сапар чегүүсү , мынчалык кубаныч алыпкелээрин билген эмес экенмин. Айтаарга сөз таппай, өз бактымдан өзүм сүр дөн өм.

- Байкуш апам, сени көрс өсүйүнгөнүнөн жүрөгү жарылып кетээр бекен! Колукту алсаң куугун-с үргү н түшүрүп , ала качып, жула качпайата-бабанын нарк-салты менен үйлөн дечу эле. Апамдынкаалаганындай болбой калды. Шарт ушундай чукул болуп калды десек түшүнөөр . Мен ушул жерде чыгымсыздыккы­лып койдум. Жок дегенде «колукту алып баратам» деп телеграмма да берипкойгон жокмун. «Бекердин чолоосу жок» деген ушул. Анын үстүнө жарыясызэле дуң-тарс барып калганыбыз жакшы го» деген сенин сөзүнө муюп, макул болуп койдум.

- Ага кейипш тартып, сарсан аа болбочу. Күч кол-допуп, зомбулук менепалып баратпагандан кийин, ала качуу күнөө эмес да. Тобо, «нике кайып.насип кайып» деген сөз ушундайда н айтылып калса керек.Сага кандайча ушунчалык берилип кеткенимди өзүм да билбей калдым. Артымданжигиттердин мизин майтарып, сен үчүн турмушка чыкпай, сен үчүн өзүмдү сактап жүргөн турбаймынбы, көрсө. Эмнеси болсо да түбөлүгүбүз түз болсо болду, дейт Наргүл.

- Кызыксүйлөйсүн, кандайча түбөлүгүбүз түз болбой калат, - дейм мен. - Сенденөмүр бою ысыгым сууп , сонунумтаркабайт го менин. Тү-ү, сүйүү дегендин кудурети ушунчалыккүчтүү, ракаты мол тура

<br clear="all" style="page-break-before:auto;mso-break-type:section-break">

[gulzar_gulu]

Билеси ңби, сени көрг өнд ө эле көнүлүм толду. Көрсө , мени сен үчүн периште айдап келген тура Бишкекке.

- Бил есиң би, Акыл, мен оттой жанганшайдоот, чечкиң дүү , өткүр , келбети келишкен сулуужигиттерди жакшы көрөм м. Сен эмне үчүндүр мениндилдеги каалоомо дароо эле төп келип, жагып калдьң ...



- Жок, Наргү л кечиреси ң, мен шайдоот да, чечкиндүү да эмесмин. Бул жагын ашыраайтып, апыртып жибердиң . Менде азыркы сен айтканкасиеттер болгондо, эчак үйл өнм өкм үн.

- Ичимди күйг үзб өч ү...
Ушинтип сырдашып сырыбыз, сүйл өш үп сөз үб үз бүтп өй олтуруп, Нарынга кандайжеткенибизди бил­бей калыптырбыз. Самолёттун дөңг өл өктө рү жерге тийгенде гана абадагысапарыбыздын арыганын билдик.

Биз келгенде апам балдарыменен үйдө экен. Ачык турган терезеден телевизордун үнүнө аралаш бөб өкт өр үмдү н күлкүсү угулат.

- Апа! - деди бизди аэропорттон бери жеткирип келген теңтушум, эшикти ачаар-ачпастанаптыга сүйлөп . - Сүй үнч ү, Акылбек колукту алып келди.

- Апамошол замат ордун ан учуп тургандай бол-

ду.
- Бул ким? Акылбек колукту алып келд и дейби?
- Мен эле апа, Нургазымын. Ооба, уулунуз колук­ту алыпкелди.

- Оо теңири, ала качып келдиби? Эмиэмне кылайын? Жок дегендекабарлап коюшса го катыгү н.

- Шарты ошондой болуп калган го.Телеграмма бергенге да шарты болбой калыптырбы? Апам балдарына кыйкырды. - Айбалдар, угуп жатасың арбы, телевизору ңарды таштагыла. Агаңар колукту алып келген тура. Жүрг ул ө, тез келишсин. Сүй үнч ү дегиле.

- Кимди сүй үнч ү дейбиз?
- Ой макоолор,кимди болчу эле, чон ата, чоң эненерге биринчи баргыла.

-Жарайт апа! Бөбөктөру жылаң аяк, жылаң -баш жер-сууну бузуп , кара жолдун чаңын ызгытып

кыйкырып жөн өшт ү. - Сүй- үн-ч ү- ү, сүй- үн-ч ү- ү, Акыл­бек байкем колукту алыпкелди. Сүй- үн-ч ү- у, суй- ун-ч у- у! Биздикине келгиле.

Көзд ү ачып-жумганча болбой, аржактан жүг үр уп келаткан Ашым чоң атам мененчон энемдин ун үн алыстан тааныдым.

- Кудай берет деген ушул, коңшу кут болсун Токон балам!

- Айтканы ңар келсин.
- Кайда Акылбек?
- Мен мындамын, ата!
- Куш боо бек болсун, балам! - Чон энем экөө эки жагымдан жалынышат. -Секет кетейин, жакшы иш кылган турбайсы ңбы. Колуктуң кана?

- Машинанын далдаасында турат.
Апамөзүнчө эле делбирттейт. Кубанычы койнунабатпай алаптап, айтаарга сөз таппай, колундагы жоолугункармалай берет. Аялдар Наргүлү у үйг ө алып киришип, жоолук салышты.

- Кайдан экен келин?
- Бул эле биздин Кайырмадан дейт го.
- Кайырма болгондо кимдин кызы экен?
- Карагулдун кызы имиш.
- Аа,кагылайын, өзүбүзү здү н бала тура. Сүй үнч үг ө жиберген инилерим апамдынайтканын

ашыгы менен аткарышыптыр. Айылдын аяк-башынан аял-эркек дебей туугандарда, тууган эместер да чубуруп келип жатышты. Бул күнү эч кимди уйку аралаган жок.Эртеси да ошондой болду. Ата-бабанын салты боюнча нике кыйылды. Келгендер бизге ак баталарынберип, жакшы тилектсрин айтып , дуулдап олтуруп көпт ө кетишти. Уйкуга мас болгон жаным, таңга маал Наргү лдүн жанына барып букулу бойдонкыйшайып уктап кетиптирмин. Кандайдыр тышта болуп жаткан ызы-чуудан ойгонупкеттим. Көз үмд ү ачсам эчак жер­ге жарык түш уп, таң аппак атып калыптыр. А Наргү л болсо, ызы-чуу эмес, асманкулап жерге түшсө дагы туйбоочудан бетер терең уйкунункучагында мемирейт. Мен ордумдан туруп, аяккийимимди кийгенче болбой,кимдир бирөө оозгу уйдун терезесин ыргыта

[gulzar_gulu]

койгондой болуп калды. Айнектин шарактап сынган үнүнугупордумдан ыргып турдум. Ит ажылдап, адам-дардын айгайы күч өг өндө н күч өп баратты. Бул чыр-чатактыпкайдан чыкканын, эмне болуп жатканын ажырата албай, костюмумду үст үм ө желбегей салып, тышкаатылдым.

-Айланайындар, сөзг ө келгиле, аз айып, көп күн өөб үз болсо кечирип койгула! - депапамдын мөгдөй салбырап, кимдир бирөөгө жалынып жатканын угуп, көзүм ачыла түштү . Ошондо гана Наргү лдүн артынан келген куугунчуларэкенин билдим.

- Эй, Токтокан, мен сенин балаң үчү н кыз өст үрг өн эмесмин. Жакшылык менен башайрылып, көз чыга электе алып чык кызымды. Бол, күтт үүг ө убактым жок.

Кайнатам экенин таанып, калтырай түшт үм. «Куу-гунга бул кишининөзү келгени жакшылык болбой калды» деп ойлоп, дел болуп турдум. Эмне кылсам,чыксамбы чыкпасамбы тышка?! Кайнатамдын жанына барсамбы, барбасамбы? «Ачуушайтан акыл дос» дегендей, же чыдап сабыр кыла турсамбы? Балким сөзгө келээр. Билет да бизди. Бизди сыйлабаса да атамдынарбагын сыйлаар. Кокустан кызуу кандуулук кылып кайнатама тилим тийип калыпшерменде, түбөлүк бети кара болуп жүрбөйүн . «Ачуулуунун алдынан чыкпай,токтой турайын!» деп, бүткөн боюм дүр үлд өп кетенч иктедим. Ошол маалда алдымакимдир биөө келип шамдай болуп тура калды. Өзүкызуу. Мага сөөм өйүн кезеп, силкилдетти.

- Көрг үл үктү көр өй үн деген экенсин, көр үп жат эми. акылсыз турбайсы ңбы . Ушулжыргалдуу заманда дакиши уурдап , кызала качабы ? Дегижаштар эмне болупбаратабыз .

Аа, Айтуугансьщбы ? - кү лүп жибердим . - Жокдос , менНарг үлд үзордуктап алакачып келген жокмун . Антип, катуукетпе. Оозум бар деп сүйлөй берген болбойт. Абайлап, тилинди тарта-тарта агыт.Сенин куугуг а келе турганы ңа, кандай себеп чыгып калды?

-Себебин сурап эмне кыласың . Келдим куугунга! - Эки колунчөнтөгүнөн салып ыктытып турду.

- Куугунга келгендей сен Наргү лгө ким элең?
- Менби? Ачыгын билгин келеби? Колуна машинанын ачкычынсалып тегеретип, мыскылдай күлдү . -Ачыгын билгиң келсе,Нарг үл деген менин катыным. Көзүңдү чон ачып, билип кой ушуну.Намысы ң болсо, сыйың менен алып чыгып бер, намысың жок болсо ачыгың ды айт. Бирөөнүн катынын бузуп алам депАйтуугандан өлүп калып жүрбө .

- Эмне? Кайра айтчы? Келжиреген акмак, ушинтип айтуугакантип оозуң барды. Ойносоң да ойлоп сүйлө . « Чириген ооздон, ириген сө з чыгат» деген ушул. - Мен Айтуугандынмастыгын билип турсам да, жагымсыз. жаман сөз ун угуп, муунум калтырап чыкты.Костю мумдун жеңин кийип, муштумум түй үлд ү. Оозун талкалай койсом бекендеп, ниетим бузулду. Бирок, андай болгондо, чатактын ырбап кетээрин билип,ынданым өчө түштү . - Сыйың менен кетип кал, Айтууган.Болбосо. ..

- Болбосо кылаарың эмне? Жок жолдош Капаров,муну оң кулагьң менен да, сол кулагьң менен да угуп кой, мен Наргү лдү алмайынча эч жакка кетпейм.Кана, алып чык кызды. Ал баары бир сени менен түбөлүккө бүлө болуп жашай албайт. Ары жок,кайсы алыңа демитип турасың мени? Тим эле чиренимиш болупкоёт.

- Эмне учун чиренбейт экенмин. Сен атаң менен ага-тууганыца чиренсең , мен өкм өт менен партияга, эл-журтума, өз жүр өг умө , өз суй үүм ө чиренем.

Айтууганжарпы жазыла каткырып кулду.
- Ха-ха- ха! Ой макоо, ал өк өет менен партия дегендер да киши. Алар кимдин колунда экенин билеси ңби? Мына, бардыгы мобул биздин чеңгелде. - Ко­лун ачып-жуумптуруп, ананмуштумунтуйуп мурдума такады.

- Буркулуп кетесиң байкуш. - Экөөб үз тиреше туштук. - Акең ди , таанытып коёюнбу?

- Кантип тааны тасың ?
- Мына минтип эле таанытып коём.
Тим эле кантээр экен деп, коркок билиш кылып жатса керек деп ойлогончоболбой, төбө талаштыра

[shumkar929292]

Качан жазат экен аябай кызыгына келип калды эле

[shumkar929292]

Китебин сатабы кайдан алса болот Жалалабат да адрестерин айтып койгулачы

[nurka85]

Силер деле суротко тартып жуктосонор кандай болот? Жазганга убакыт тар болсо.

[kaky85]

Уланткыла

[shumkar929292]

Улантып койун кутуп калдык

[shumkar929292]

Качан жазасын эки козум торт болду китеп окусам эч унута албай кыйнала берем кандай болот деп тезираак жазып койчу батыраак сураныч

[iasmin]

Кутуп атабыз автор чыдамсыздык менен качан жазасыз эмиии