[tyncha]

Саламатсынарбы урматтуу форумчулар мен бул форумга жаны эле катталдым.
ичинде аябай кызыктуу темаларга жана ошондой эле жоопторун алат экенсин.
Менин ачайын деген темам Кыргыз адабий чыгармалары:
Кыргызча биринчи окуган китебинерди жана кандай китептерди окууганынарды жазсанар.
М: менин эн биринчи окууган китебим "Мааркумдар уну" деген китеп болгон.

Билдирүүнү түзөткөн: tyncha: 26 Июль 2007 - 22:38

[Айжан]

Salam dostor jana Tynchtyk!
Menin en birinchi okugan kitebim Ch.Aitmatovdun "Erte kelgen turnalar" kitebi ele.Kichine bolgonduktan osum menen ten baldardyn kandai ish kylyp,el bashyna kyiyn ish tushkondo kandai sonun jardam bergenderin ajabai kysygyp,tan kaluu menen.uch jolu okup chykkan elemin.Men dagy elderge jardam beremin dep al chygarmadagy kop sozdordu jattap algan elemin .Andan kiyin kancha kitep okusam dagy kop nersesi esimden chygyp ketken ele.Chynynda oshol kitepten kiyin ajabai adabyi chygarmalarga kysykkan elemin.

Цитата

Саламатсынарбы урматтуу форумчулар мен бул форумга жаны эле катталдым.
ичинде аябай кызыктуу темаларга жана ошондой эле жоопторун алат экенсин.
Менин ачайын деген темам Кыргыз адабий чыгармалары:
Кыргызча биринчи окуган китебинерди жана кандай китептерди окууганынарды жазсанар.
М: менин эн биринчи окууган китебим "Мааркумдар уну" деген китеп болгон.

[boyla]

Менин эсимде калганы эгер жанылбасам Тоголок Молдо атабыздын "Жер жана анын балдары" деген балдар учун тамсил китепчеси болгон. Аны 1-класстын аягында окугам, бир чон эне мени абдан мактаганы эсимде

[boyla]

Цитата

Эн жактырган жана тушунгон китебим " Бриллиант жылан" бирок жыйынтыгы жок бутуп калганы жаман...

Темага анча тиешеси жок го бирок жазып коёюн ээ оюмду.
Бул Бриллиант жылаан деген чыгарма детектив жанрында жазылган, бирок жапайы стилде (вульгарно), эн томонку табитте жазылган. Албетте анын озогундогу кээ бир окуяларга окшош окуялар турмушта юолгон. Мисалы Ысык-Кол обл-гы бир уй-булоонун кырылышы, Чолпон-Атадан бир аял куйоосунун башын кесип баштыкка салып алып кетип баратып кармалган окуялар чынында болгон. Ушул сыяктуу окуяларды чапташтырып жазып койсо ал жонундо коргон-уккандар Бриллиант Жылаандагы бут окуялар чые деп эсептеп жанылып жатышат коп окурмандар, анын корокм чыгарма экенин конлдоруно алышпай. Андан дагы кызыгы автор озу жазган ойдон чыгарылган чыгармасына зоу ишенип алганы болуп жатпайбы.
Бул апендинин жоругуна окшошуп калды. Кааласанар айтып коёюн ээ:
Апенди балдарды тамашалаш учун:
--- Эээй балдар тигил уйдун артында бекер момпосуй таратып жатат! - дейт, анда балдар ага ишенип бири калбай ошол жакка чуркашат. Анда апенди ойлонуп, --- Опей чын окшойт, мен да куру калбайын деп озу дагы чуркаган экен.

[boyla]

Цитата

Мен сиздерден сурайын дегем. Кыргызча билген интернет китеп каналарынар болсо бергилечи. Аябай китеп окугум келип жатат. Кичинекейимде окуган китептеримди кайрадан окугум келет.

Ч.Айтматовдун чыгармалары инетте бар экен, бирок орус тилинде экен да кашайып

[Динара]

Албетте ар бир кыргыз баласынын биринчи окуган китеби "Алиппе" , ал эч кандай адабий чыгармага жатпайт. Андан кийин ар кандай жомоктор, ангемелер, тамсилдер. А мен болсо "Ач карышкыр" деген кичинекей жомок китепти биринчи окугам. Адабий чыгармадан болсо Ч.Айтматовдун чыгармаларын, "Бетме бет", "Биринчи мугалим", экоонун кайсынысын биринчи окуганымды унутуп койдум, бирок экоону биринчи окуган адабий чыгармалардын эсебине кошом.
Ким "Манас" эпосун башынан аягына чейин окуду эле?

[boyla]

Цитата

Ким "Манас" эпосун башынан аягына чейин окуду эле?

Баштан аяк окуган киши болбойт. Анткени баштан аяк эч бир манасчы айтып да улгурбосо керек, чанда эле бироо болбосо (залкар манасчылар)

[Таллас]

Биринчи окуган китебимдин аты эсимде жок. Иши кылса шахтада иштегендердин балдары жөнүндө болучу. Андан кийин "Чек ара биздин каректе". Үйдө негизи китеп аз эле. Жөнөкө йлөрү аз болгондуктан ушуларды окудум. Анан байкап көрсөм атамдын тарыхый китептери бар экен. Жеңди түрүнү п "Сынган кылыч", "Келкел" , "Кыргыздар I, II" китептерип окуй баштадым. Мына сага деп тарыхый китептерге кызыгып кетипмин: "Көчмө ндөр кагылышы" , "Каар заман I, II", "Болот кантип курчуду", "Чыныгы адам жөнүндө повесть". .

Анан орусча бир китепти словарь менен окуп. А.П. Чеховдун бүт чыгармасын окуп чыктым го дейм. Оңой экен башталгычка. . Анан Жюль Верн (курак ошондой болчу - фантастика, приключение жанры), А.Дюма "жанагы Иф сепилиндеги туткун жөнүндө гүчү аа граф Монте Кристо экен, эстедим", Артур Конан Дойл "Тарзан" ошонуку беле? Бардык томун окубасам да 4-5 китебин окудум. Чыкеңдин да китептерин калтырбай окупмун. Жага бербейт. Идеологиясын айтам. ммм...Анан детективдер Дж.Х.Чейз деген. А.Кристи... Саясат - "Цель Президент" (де Голь режими, Кеннединин сырдуу өлүмү нүн сырлары)...

Ушул убакта кыргызча жаңы жанрдагы (боевик, детектив) китептер чыга баштады "Кара чүмбөт" , "Бриллиант жылан" дагы мине "Пресс Хата" ...

Нама окугандан баштап: "Өзү н издеген адам", "Книга Единобожие" , "Сады Праведных" , "Булюг аль Марам", "Сахих Бухари", "Основы веры"...

Бүгүн бүтүрдү м Т.Касымбековдун "Кыргын" аттуу жаңы романын. Эртең "Баскын" дегенин баштайм го..

ошо.. мактанып деле бүттүм. . арасында эске келбеген канча китеп кетти... Илгери окуганым бар эле Т.Молдо 14000 китеп окуптур деп. Мен андан ашам деп... Анан Сталин күнүнө 400-500 барак окуйт имиш дегенди окуп жанагы "Сталин жөнүндө икаядан", бирок, ишенген эмесмин.. Ии айтмакчы "Маркумдар үнү" тарыхый жакшы китеп..

Кыскасы кыргыз тарыхын төмөнкү китептерден окуп алсаңыздар болот:

• Т.Касымбеков. "Сынган кылыч", "Келкел" , "Кыргын" , "Баскын" (Кокон доору, Россияга кошулушу, Т.Сатылганов жөнүндө 1916-жылкы кыргын, анан революция... .)
  
• К.Осмоналиев "Көчмө ндөр кагылышы" (Кыргыздардын уруу уруу болуп салгылашы, Ормон, Балбай, Төрөгелди. . Кененсары баскыны.. Балбайдын кулагынын кесилиши, анын орустар тарабынан ууланып өлтүрү лүшү.. айтор зээниң кейийт)
  
• "Маркумдар үнү" 1936-1937-жж репрессия.. Б.Исаекеев, К.Тыныстанов, Ж.АбдыРахманов. . жана башкалар. Ошол кездеги акын жазуучулар жөнүндө..

Билдирүүнү түзөткөн: Таллас: 18 Май 2010 - 06:47

[ayza]

Апакем 4 жашка толгонумда К.Жантошовдун "Акылдуу бала"деген китебин белек кылган.Алгач суротторун коруп журуп,кийин ошол китепти окуп чыккам.
Казат Акматовдун "Архат" деген уч болумдон турган китебин окуп коюшунуздарды суранат элем.Эн сонку окуган китептерден бири.Аябай сонун жазылган.

Билдирүүнү түзөткөн: ayza: 26 Май 2010 - 09:02

[Адам]

Авторун унутуп жатам "Биринчи шаар" деген чыгарманы окугам.

[Demon]

мен деле алгач Алиппени окугам, кийин болсо оз алдымча болуп калганда Мичуриндин Багы деген китепти окугам, бирок бул китеп котормо эле ... авторун да которгон адамды да эстей албадым ...

[Merischka]

биринчи класста болчумун, кышкы каникулга кэтердин астында, китепканага барып , ептеп септеп катоодон отуп Айдагы кыз жана Чабалекей деген кичинекей китепчени окуганым эсимде. Кийин ал китепчелерди бергим келбей, мугалимим кундолуко апамдарга жолдомо кат жазып атып аран алдырышкан

[yahaha]

Генерал Бандуланын кылычы дегенди, Үч мушкетерду, Манас, Сынган-Кылычты окугам.

Билдирүүнү түзөткөн: yahaha: 06 Октябрь 2010 - 10:09

[Арина]

Мен да өзүмдү китеп окуунун күйөрманы десем болот...
Анткени 1-класска барганга чейин атам врач болгондуктан, анан медициналык китептерин барактап отура берчүмүн. Кийин 3-4 класстан баштап, сабактан кийин айылдын китепканасына мугалим менен кошо барып китеп алчумун. Эсимде калганы орус жазуучусунун кыргызчага которулган "Менин атам генерал" деген китепти биринчи окугам. Кийин кыргыздардын тарыхы ж.б. биздин элге тиешелүү болгон адабияттарды окудум. 6-7-класстарда орус дүйнөсү арбап алса, акырындык менен түрк, япон жана батыш адабиятына сүңгүп кирдим. Азыр убакыттын тардыгынан улам, жок дегенде бестселлер делген китептерди окуп коюудан баш тартпайм!

Билдирүүнү түзөткөн: Арина: 06 Октябрь 2010 - 10:22

[madonna]

Биздин совет мезгилиндеги жазуучуларыбыз кандай сонун мурастарын бизге калтырып кетишкен, азыркы кээ бир жазуучуларыбыздын чыгармаларын окуйсуң да тузу аз болгон тамактай болуп, ички мазмунуна кире албай калып каласың. Темага байланыштуу Алиппе окуп. тамга тааныгандан баштап аябай эле көп чыгармаларды окуп чыктып, алгачкылардан Шүкүрбек Бейшеналиевдин тамсилдери, Каар заман, Сынган кылыч (дагы деле окугандан тажабайм). Каныбек, Эдельвейс, Чоочун киши анан албетте А.Токомбаедин чыгармалары жана Ч.Айтматовдун чыгармаларын толугу менен окуп чыккам десем жаңылбайм.