[Aitunuk]

Жалалиддин Руми


Эрди-катын жөнүндө


Бир айтканын миң кайталап аял кажыйт күйөөсүн:
"Жашообузду ойлогондо ичтен сызып күйөсүң!

Көрөр күнүм ушул беле алым кетип жүдөдүм,
Ачык күн да айсыз түндөй, сыздап ооруйт жүрөгүм."

"Жок жеринен күнөөлөбө сен деп жүргөн кишиңди,
Деди эркек, мен да жасап колдон келген ишимди

Ач-жылаңач кылбайын деп, болбойлу деп элден кем,
Бекер жүрбөй иштеп жатам, таппасам да жерден кем."

Аялдын го өзгөрүлбөс начар болду кыялы,
Бир күнү ал айрылды дейт көйнөгүмдүн тиягы.

Дагы туруп айтып калат, жаңыртпадым кийимди,
Бир алганым ошол бойдон жыртылганча кийилди!

Эркек айтат: "Бай эмесмин, жетсем андай тилекке,
Жашообузду оңоп, сени оромокмун жибекке.

Ошондуктан ойлоп көрчү, сөзүң кандай жүйөөсүз,
Жашоо абдан кыйын болмок жалгыз жүрсөң күйөөсүз.

Эри менен ажырашып, жалгыз калып эсирген
Аялдардын тагдырынан көйнөк жакшы эскирген.

Ажырашуу, жалгыздыктан жардылыгың жүйөөлүү,
Ошондуктан кесирленбей, тобо кылып жүрөлү!"

Которгон: Кубанычбек Басылбеков.

Билдирүүнү түзөткөн: Aitunuk: 20 Июль 2017 - 00:27

[Aitunuk]

КОЙ, БУКА, ТӨӨ жөнүндө

Төө менен Кой, Бука болуп бойлоп жүрүп калышты,
Арабадан түшүп калган таңгак чөптү табышты.

Кой айтыптыр: "Бөлүшкөндө чөп өзү да кенедей,
Тоёбузбу жутунбайлы жарыбаган немедей.

Андан көрө ойлонолу, туура болбойт мунубуз,
Чөптүн баарын жесин үчөөбүздүн улуубуз.

Тээ илгери пайгамбарлар калтырыптыр накыл сөз,
Айтышыптыр: "Эң биринчи улууларды сыйла!" деп.

Бука мөөрөп мындай дептир: "Достор жөндүү сөзгө бай
Эстүү койдун бул сунушу мага жакты аябай.

Таржымалды айтпайлыбы, кудай бетин салбасын,
Улуу болуп чыкканыбыз чөптүн баарын жалмасын! "

Кой мындай дейт: "Тоо-таштарда жан-жаныбар, айбандар
Өз алдынча жүргөн кезде мени бакчу пайгамбар.

Кечке чейин жайылчумун жайлоосунда кооз, кенен,
Ыбрайымдын союп жеген козусуна дос элем."

"Баарыңардан мен улуумун, - деди Бука, - эсимде
Сокосуна Адам ата чеккен мени кезинде!"

Төө экөөнүн калп сөзүнө таң калды да озуна
Жерде жаткан таңгак чөптү тиштеп алып оозуна

Мойнун өйдө созду дагы минтип айтты Төө өжөр:
"Эмне дейин, калп айтпаган күндө дагы экөөңөр

Кимиң улуу экениңди териштирбейм дегеле,
Не десеңер менин мойнум узун тура эң эле.

Ошондуктан чөптү өзүм жалгыз жалмап салайын,
Кантип эле мен силерден кичүү болуп калайын!"

Которгон: Кубанычбек Басылбеков.

[nargis]

Жакшы котормолор экен, дагы кутобуз.

[Aitunuk]

МАСНАВИДЕН


Бөтөнчө да мен! — дей берип кетирбегин катаны,
Карапага алыштагы суу — ойлочу, батабы?

Наадан менен битирлердин тойгузсаң да өздөрүн,
Өмүрүңдө мүмүкүндүк жок тойгузууга көздөрүн.

Махабаттын кулу гана мен билбегенден, илгертен,
Дайым алыс жаман жорук, толуп жаткан илдеттен.

Сүйүү таза, акыйкатчыл, жашоонун ал маңызы,
Ошондуктан жаныбыздын ал мүрөгү, дарысы.

Эфлатундан, Улукмандан ашып түшөт махабат,
Анын берген дарыларын ким дүйнөдө таба алат?

Анын деми жерге, сууга жашоо берди, жан берди,
Кудай сүйүп, дүйнөбүзгө өзүңдөй ак таң берди.

Махабаттын күчү менен болуп Муса периште,
Күнөөсүн жууп, пенделерге жол көрсөттү бейишке.

Сүйүү күчтүү, айланайын, күчтүүлүгүн мындан бил:
Сүйлөп жүрүп, үндөбөй да, сүйлөп калат дудук тил.

Түрлүү ырдын миңин билген булбулдун да үнү жок
Роза гүлсүз бак ичинде ал бир дудук, үнү жок.

Сүйгөндөргө ак сүйүүнүн ак экени, аныгы
Аткан таңдай ачык, айкын тийип чачкан жарыгы.

Ошол жарык тийбегендер чоң нерсеге жараксыз,
Алар— куштай, көккө сызып учалбаган канатсыз.

Көкүрөгүң муздап турса, туш тарапты түн бийлеп,
Алды—артын, момундай деп күн мурунтан ким билет?

Эгер аның чалыр болсо, иш бүткөнү, өлтүрөт,
Жан күзгүсүн сүр, тазала, тунук болсун мөлтүрөп.

Которгон К.Басылбеков.

Билдирүүнү түзөткөн: Aitunuk: 20 Июль 2017 - 23:21

[Aitunuk]

Сулуулук —ов, кимди гана түшүргөн жок торуна?

Кимдер гана өрттөнбөдү анын салган чогуна?!


Ошондо да кеп анда эмес, кеп адамдын тегинде,

Жаратылыш, акыл —эси, кулк —мүнөзү, дээринде.


Сулуулук — бул бир мезгилде куйкалаган жалын, чок,

Акыл, сезим, мүнөз калат, чырайболсо өчүп, жок.


Нени гана көзүң көрбөйт, ачып жердин сандыгын,

Бирок баалуу деп айтууга оозуң барбайт баардыгын.


Негизинен ал сандыктар кыт куйгандай эң окшош

Бирин ачсаң, кен толтура, кайбиринин ичи бош.


Салыштырсак, биз адамдар, сандыктайбыз деги биз,

Ичиндеги кени анын боло албайбыз теңибиз.


Кеп кебете —кешпирде деп ойлобогон оңураак,

Алмасыңдан чегилген таш жылмакайраак, чоңураак.


Жүз, эки жүз эсе балким, (эгер калпты жебесем)

Көздөрүңдөн эки колуң карлуу келет дебесем.


Колдор эмне, жетер гананерселерге жете алат,

Көз бир карап, ай —ааламдан озуп, алыс кетеалат.


Коё берсе жүрөктөгү ой, кыялдай күлүктү,

Жүз ааламга салып кайтат чаң —тополоң, бүлүктү.


***

Жалпыбызга тегиз чачып, күн мээримин аябайт,

Бай, кедейби, кул, султанбы, анысына карабайт.

***
Колуң менен берген ашты кантип албайм ачуу! — деп,

Ууландырып коймок сени ооздон чыккан ачуу кеп.

***
Даанышмандар тилдеп, урсун, кудайымдай сыйынам,

Ошолордун мушу артык наадандардын сыйынан.


Берген уусун ичсең чиркин, өлмөктургай өнөсүң.

Наадандардын балын татып, баш көтөрбөй өлөсүң!

Билдирүүнү түзөткөн: Aitunuk: 21 Июль 2017 - 00:32

[Aitunuk]

Мажнунду азгырганда

Мажнунга бир дөөпөрөс деди муну:
Лайлиңдин айтчы деги, неси сулуу?

Аз бекен бул аймакта пери кыздар,
Жүз эмес, сулуу кыздар эки жүз бар.

Тандап ал чекесинен чертип туруп!»
Так айтты Мажнун анын сөзүн угуп:

«Сынтакпа сыртын көрүп кумураны,
Ичинде кумуранын сулуу жагы.

Маанисиз мага суунун куюлганы,
Мага – бал, мага – шербет мунун даамы.

Мен жутам кумурадан кумарланып,
А сага кунсуз бир суу турат агып.

Кубулат кумурага тарткан сүрөт,
Куп билет даамын татып көргөн жүрөк!»

(Э.Турсуновдун котормосунда)

Билдирүүнү түзөткөн: Aitunuk: 22 Июль 2017 - 02:07

[Aitunuk]

Лайлинин итин эркелеткенде

Мойноктун Мажнун турду башын сылап,
Мончоктоп карегинен жаш кылгырат.

Ал итти ыйык көрүп адам сымак,
Айланып, эркелетип таазим кылат.

Мойноктун баскан изи керемет деп,
Колунан ширин даам, шербет берет.

Көчөдөн көргөн бирөө кобуранат,
«Көрпенде, бу жоругуң кимге жагат?

Тумшугу чурай ###### арам болгон,
Өбөсүң тамак берип таза колдон.

Ким өпсө бок жалаган ит тукумун,
Кишиден кийин кылат бүт тукумун».

Итбайлар жүрмөк эмес мүдүрүлбөй,
Иттин да сыртын көрөт ичин билбей.

Сүйлөдү Мажнун ага: «Бери кел, сен
Дүйнөнү менин көзүм менен көрсөң:

Лайлинин көчөсүнөн жолуккан ит,
Көрүнмөк көрүнгөндөй илгери үмүт.

Башкача ашыгыңдын турган жайы,
Баткагы, шыпыргыдан чыккан чаңы.

Сүйүүнүн кулу болсоң көрөр элем,
Итинин баскан изин өбөр элең.

Жарашпайт сынаакыга сен өңдөнгөн,
Жандардын ичин билбей сыртын көргөн.

Эгер сен жаралыштын жанын сүйсөң,
Эриген бейиш болот жарык дүйнөң»!

(Э.Турсуновдун котормосу)

Билдирүүнү түзөткөн: Aitunuk: 22 Июль 2017 - 01:41

[Aitunuk]

Рубаилер
Сулууларга көңүлүңдү бөлбөстөн,
Сен өтөсүң эч жыргалды көрбөстөн.
Сүйбөгөнүң – өлгөндүккө барабар,
Сүйүп өлгүн, жашаш үчүн өлбөстөн!


***
Анык майрам – жолугушкан күнүбүз,
Келчи жаным, жарык болсун түнүбүз.
Тагдыр бизге кол кезеген күндө да,
Эч коркпойбуз, тирүүсүндө сүйүүбүз!

(Которгон Кубанычбек Басылбеков).

Билдирүүнү түзөткөн: Aitunuk: 22 Июль 2017 - 01:51

[Aitunuk]

Кайчы

(Притча)

Жүрөк оорусу өнөкөткө айланып бара жаткан бир киши Руминин астына келет.
— Мен кандай гана дарыларды ичип көрбөдүм, бирок дартыма даба болбоду, акыры бир айласын кылар деп сизге келдим, — деди ал киши жалынычтуу.
Устаз тигил адамга бир топ тигилип, анан ойлонуп туруп:
— Мага кайчы алып келгиле? – деди.
Кайчы алып келгенче тигил кишинин өңү ансайын купкуу тартып, акыры чыдамы кетип:
— Сиз эмне менин жүрөгүмө операция жасаганы жатасызбы? – деди.
Руми күлүп айтты:
— Мен хирург эмесмин, анан калса кайчы менен операция жасайт деп деги эле укпагам.
Кайчынын алып келген соң мавлана жанагы жабыркап келген кишинин топчусун ордунан кесип алып колуна карматты да:
— Муну башка жерге тагып алыңыз жана топчунун эски ордун эми көп кармалай бербеңиз, — деди. Анан да: — Эми дагы эки жумадан кийин бир келип кетиңиз, мен иштин оң жыйынтыгын көрөйүн, — дегенин кошумчалады.
Оорулуу киши устаз айткандын баарын кылды. Эки жумадан кийин Руминин алдына кубанычтуу келди.
— Дарыгер менин жүрөгүмдү текшерип көрүп, баары ордуна келиптир, сиз жакшы болуп калыптырсыз деди. Сиз, урматтуу мавлана, менин түймөмдөн жин-шайтандын баарын кууп чыктыңызбы? – Ал кубанып ушинтип айтты.
Руми күлө багып:
— Сиздин колуңуз ошол топчуну кармалай берчү экен, топчу болсо жүрөктүн үстүндө, демек колуңуз жүрөгүңүзгө тийе берген. Ошол түймө сиздин жүрөгүңүздү жабыркаткан «жин-шайтан» болуп келген. Мен ошол түймөнү башка жакка которуу менен жүрөгүңүздү кысып жаткан колуңуздун нервдеринин таасирин башка жакка жылдырып койдум.

[asi.gulum]

Окуп коюш керек экен.

[Aitunuk]

Когда- то в Казвине была большая мода на татуировки . Люди выкалывали на своих руках, плечах и спинах изображения барсов, пантер и других могучих зверей. Выполнял эти татуировки некий банщик, и однажды к нему явился один казвинец и сказал, что он хочет украсить себя рисунком.
— Что же мне выколоть на тебе и где? — спросил банщик.
— Укрась мою плоть изображением царя зверей, — отвечал заказчик. — Я родился под созвездием Льва и хочу теперь с твоей помощью сам превратиться в льва, поэтому не жалей своей синей краски, банщик!
— Где же всё-таки мне делать выколку? — не унимался банщик.
— Выколи мне льва на спине, и я буду храбр и вынослив, как лев, и в застолье, и на поле брани.
Когда же банщик вонзил в спину казвинца свою первую иглу, тот вздрогнул и закричал от боли:
— Что ты там колешь, банщик?
— Изображаю льва, как ты хотел, — отвечал банщик.
— А с какой части льва ты начал его изображение? — спросил казвинец.
— С хвоста, — был ему ответ.
Тогда казвинец сказал:
— Начни с более существенных частей льва. Мой лев обойдётся без хвоста.
Выслушав его, банщик снова вонзил ему в спину свою иглу.
— А теперь что ты делаешь? — снова спросил казвинец.
— Теперь я изображаю львиное ухо, — отвечал банщик.
— Моему льву не нужен слух, — я сам буду слушать за него. А раз не нужен слух, то не нужно и ухо, — вскричал казвинец, а когда в его спину вонзилась следующая игла, в отчаянии спросил:
— Что же ты вытворяешь сейчас? Отчего мне так больно?
— Выкалываю живот льва, половина его уже готова, — ответил банщик.
— Зачем живот тому, кто никогда ничего не будет есть? — взвыл казвинец.
Тут уже вышел из себя банщик.
— Где ты видел царя зверей без хвоста, без уха и без брюха? Таких уродов ещё не создал Господь. Ты, видимо, просто не в силах терпеть боль, но не в моей власти избавить тебя от той боли, без которой нельзя нанести какой-нибудь узор! — сказал он.
Если человек твёрдо решил идти к своей цели, ему следует приучить своё тело к уколам и лишениям.




Блажен лишь тот, кто понял свой порок,
Кто осудил свой грех, извлёк урок.
Людской души туманна половина,
Другая — в прегрешениях повинна.
Но если ссадина тебя тревожит,
Ты пластырь сам накладывай на кожу.
И пусть не дразнит безбородых тот,
Который от природы безбород.

Билдирүүнү түзөткөн: Aitunuk: 29 Июль 2017 - 22:57