Суперстан: doni78 - Профилди кароо

Эмесе,экинчи аңгеме...
Жакшы чыгармалар автору ким экен?

Болбогон нерсе
Эки-үч күндөн бери байкаса тиги мусулман кошунасы көрүнбөй калган экен. Адатта ал, мечиттен кал-бай намазын кылып, же короосундагы бак-шагын карап күдүңдөп жүрө берчү. Анан калса, өтө билимдүү киши да болсо керек, ар кандай маселе менен келген адамдардын арты үзүлчү эмес. Келген адамдар аны «аалым, олуя, устат» деп дегеле жерге сууга тийгизбей көтөрмөлөп да турушчу. А тиги жарыктык болсо алардын минтип даңазалап атканын дегеле таназарына да алчу эмес. Кандай адам келбесин, баарына бирдей мамиле кылып, карапайым жүргөнү жүргөн. Дегеле анын адамгерчилиги бир шумдук. Ушул өзүнө кылган мамилеси эле канчалык таң калыштуу. Мына, бул жерге, мусулмандардын арасына, көчүп келгенине канча болду. Ошондон бери катуу сүйлөп, кыр көрсөткөндү мындай кой, кайра тууганын көргөндөй жаркылдап, ар дайым ал-акыбалын сураганы сураган. Болбосо, өзүн «каапыр, кайырдин» деп жактырбай ка-рап, же жок дегенде эле алыстан айланып, бирдемеси жукчудай денесин качырып турган далай мусулманды көрбөдү беле. Ушуларды ойлоп отуруп эмнеси болсо да дайыны чыкпай калган кошунасын бир көрүп коюуну чечти.
Таш төшөлгөн жол менен акмалай басып тигинин эшиги жакка басты. Шаар эли өтө тыгыз жайгашкандык тан, экөөнүн үйү да жабыша салынып, ортосун бир
эле дубал бөлүп турчу. Сыртынан караганда үйлөрү да бири-бирине окшош. Болгону эле, калаа жантайма бетке отурукташып калгандыктан, мусулман кошуна-
сынын тамы бир кыйла жапысырак. Эшигине жакындай келип жыгач каалгасын үч жолу такылдатып койду. Муну ал так ушул кошунасынан үйрөнгөн. Өзүн зыярат кылып келгенинде да дайыма, үч жолу гана такылдатаар эле. Эгер, ушул маалда үйдөн жооп чыкпай калса, кайтып кетип калчу. Оюна кошунасынын ушул адаты келип, өзү да жооп болбой турган болсо, кайра тартууну көздөп турду. Аңгыча үйдөн дабыш чыгып калды. Тестиер бала шыпылдай келип эшикти кыңайта ача берди да, кайра үрккөн улактай сербеңдеп чуркап кетти. Кыязы, үйдөгүлөргө кабар бергени кетти окшойт. Үй анча чоң эмес болгондуктан, наркы үйдөн «киргиз тезирэк» деген үн буга да угулду. Бир заматта жанагы тыпылдаган тестиер кирүүсүн өтүнүп алдында келди. Негедир, уялып калганбы, же атасын тартып адептүүбү, айтор, көзүнө тик карабай,
ыйбаа кылып турат. Босогону аттап, эми кире берерде мурдуна каңырсыган, өтө жагымсыз жыт бурр эле дей түшпөспү. Аз жерден кайра бурулуп чыгып кете жаз-дады. Жийиркеничтүү жыттан иренжий, бети-башы эрксиз тыржыйып, «бул сасык жыт кайдан келип атат» дегенсип үй ичин айланта карап ийгенге да жетишти. Адатта малдын өлүгү, же жедеп таштанды үйүлүп, кароосуз калган жерлер ушундай жыттанат эмеспи. Бирок, үй ичи андай деле ыплас көрүнбөйт. Тескерисинче көп деле көрөн-шөрөнү жок, жупуну болгону менен, баардык оокат орду ордунда, ирээттүү жайгашкан экен.
Далистен өтүп, наркы добуш чыккан бөлмөгө баш бакты. Жанагы жагымсыз жыт бул бөлмөгө тим эле уюп калыптыр. Бул жакты да бир сыйра карап алды. Бир капталы китепке, ар демелер жазылган барактарга толуп турган, анча чоң эмес бөлмөнүн төр жагында жаткан экен коңшусу. Мунун келгенин көрүп турайын деди окшойт, жакшы эле обдулду. Бирок, тура албады. Төшөк тартып, катуу ноокастап калган го, бечара. Жүйүртө басып жанына отуруп ал-акыбалын сурады:
– Кандайсың жарыктык? Ары-бери өткөнүңдө тынбай учурашып, ал-абалымды сурап турчу элең, ошонуңа көнүп калган окшойм. Эки-үч күн көрүнбөй калдың эле, минтип издеп келдим.
– Ырахмат, кошунам, рахмат. Келгениңе өтө кубанычтуумун. Акыбалым Кудайга шүгүр. Бир аз ноокастап калыпмын. Өзүң кандай жүрөсүң? Бала-чакаң жакшыбы? Соодаң жүрүшүп атабы? Минтип, төшөктөн тура албай, ал-акыбалыңды сурап бара албай жатам. Капа болбоссуң?..
– Оой жарыктык, эмнеге капа болойун? Андан көрө, өзүңө кара. Суукка урунуп алдыңбы? Үй-жайың жылуубу? – деп сураганча оң жак тарабын карай берип, таң калып отуруп калды. Дубалга шыптан жерге чейин бир кара чүпүрөк тартып салышкан экен. Жакшылап байкаса жанагы сасык жыт дал ошол тараптан келип аткансыйт. Бир саам көзүн ала албай ойлонуп калды. «Эмне эшикке парда тартып салышканбы? Жоо.. Мүмкүн эмес... Дубалдын наркы бети өзүмдүн үйүм эмеспи.. Демек, терезе да эмес... Анда эмнени жаап коюшту экен?..» Аңгыча үй ээси өзүнүн көз карашын байкап отурганын эстей калып, эмне кыларын билбей, карбаластай түштү. Анын карбаластаганын көрүп беркинин да шаштысы кетти. Кыязы, ал деле сөз учугун кантип улаштын айласын таппай калды окшойт. Акыры чыдабай сурап жиберди:
– Э кошуна, тиги дубалды эмнеге жаап койгонсуң?
– Аа жарыктык көңүлүңө алба. Былтыр ошол жер бир аз жарылып кетти эле. Анан жаап койгом.
– Кандай, шыбагы түшүп калдыбы?
– Ии, ошентип атат.
– Кайра шыбап койсоң болмок да,- деди акылдуусу на. Чынында, «бул шыбаганды билбегенинен чүпүрөк тартып койду го» деген ой мээсине зып эте калган болчу.
– Эми, кандай десем. Нары жагынан бир аз суу сарыгып чыгып, шыбак токтобой койду. Анан, чыкса чыга берсин деп чүпүрөк тартып салдык.
– Нары жагынан дейсиңби?.. Нары жагы менин үйүм эмеспи...
– Ооба, ооба... Бирок, көп деле эмес... Арзыбаган эле суу...
Берки дагы ойлонуп калды. Чүпөрөк менен тосулган жерди алая карап, дубалдын нары жагындагы үйүн элестетип өттү көз алдына. «Биздин үйдөн кайдагы суу
кирет буга? Же аялым бирдеме төгүп атабы? Баса, бул тушту биз эмнеге колдончу элек?.. Кана, наркы тушу кире бериш болсо... Ой... Демек, бул туш биз жуунган жер турбайбы... Э катыгүн!.. » Мына ошондо түшүндү жүрөктү айлантып каңырсып турган жыттын себебин. Көрсө өзү үй-бүлөсү менен киринип, кийимдерин жуугандан кийинки суу кошунасынын үйүнө сарыгат тура. Көрсө өзү иренжип, жаман көрүп аткан жагымсыз жытка дал өзү себепкер тура. Уялганынан жүзү оттой албырып чыкты.
– Э айланайын кошуна! Мурда эле айтпайт белең... Мен бирдеме кылат элем да, – деп чебелектеп жиберди бир маалда.
– Койсоңчу кутманым. Болбогон нерсени деле сага айтып, сени убара кыла берсем, менин кошуналыгым кайсы. Эч камтама болбочу.
Эмне дээрин билбей калды. «Демек, бир жылдан бери мунун байкабастыгынын азабын тартып келатышкан тура булар. Болбогон нерсе дегенин карачы эми... Кантип чыдашты? Кандай сабыр, кандай адеп менен ушунчалыкка чыдашты булар?» Мээсине миң бир суроо туулуп, сүйлөөргө сөз таппай отурду. Жан дүйнөсүнө дүрбөлөң түшүп, жүзү бир албырып, бир бозоруп кубулуп атты. Акыры:
– Айтчы, урматтуу олуям, бул силердин динде ушундайбы? – деп сурады жүзүнө эңиле.
– Жарыктык, анын несине таң каласың? Бизге, мусулмандардын баарына, колу-коңшуга жакшы мамиле кылуу катуу буйрулган.
– Ошондой де. Анда кадырманым, бүгүндөн баштап мени да диндешиң деп бил. Мага дин Исламды үйрөт олуям, – деп сабылып жиберди берки. Ой пикирин
түп тамырынан өзгөрткөн чечиминен толкунданып кеттиби, же жүрөгүнө капилет орногон ыймандын жылуулугу сууруп чыктыбы, айтор, көзүнүн кычыгынан тоголонгон жаш жаак ылдый салаалап, жерге куланып жатты.