Каарманым Чыпалак баатыр бардык нерсени томкорот, сүйрөйт, көтөрөт, чагат, кагат, майыштырат, айрыйт, тешет... Акыркы күндөрү интернет жылдызына айланып бараткан маектешим "Мелис жездесиникинен" атайын жол арытып редакциябызга келди.

Зарылбек Аликенов
Туулган жылы, күнү – 1986-жыл, 22-апрель
Туулган жери – Чүй облусу, Ысык-Ата району, Жетиген айылы
Билими – Орто
Үй-бүлөлүк абалы – Бойдок, 4 бир туугандын улуусу
Каймана аттары – Чыпалак баатыр, XXI кылымдын Кожомкулу

– Зарылбек, алгач өзүңдү окурмандарга тааныштыра кетсең.
– Мени «Чыпалак баатыр» деп бир тамада атаган. 20 жашымда тоонун боорунан жарым тоннадай чоң таш кулап, жолду тосуп калыптыр. 2 бала оодара албай жаткан экен, жалгыз эле оодарып, жолду ачкам. Андан кийин өзүмдүн айылымдан 50 литрлик 2 фляганы көтөрүп, 1 жарым чакырымга чейин бардым. Ошондон баштап кара күчтүн ээси экенимди билип, ар кандай трюктарды ойлоп таба баштадым.
22 жашымда Бишкектеги опера жана балет театрына тапшырып, окуумду бүтө албай ары эмес же бери эмес болуп ата-энемдин жанына бардым. Сыналгыдан Ташчайнарды көрүп, балбандыкка кайра кызыгуум артты. Мурун айылда эле «простой» бала болуп жүрчүмүн, бара-бара тойлорго барып Чүй облусуна, андан кийин сыналгы, интернет аркылуу бүтүндөй өлкөбүзгө таанылып жылдызым жана баштады.

– Торпокту көтөрүп чапканың талкуу жаратты. Ал окуяга токтоло кетсең, торпок тирүү калдыбы?
– Торпокту көтөргөнүмдү көргөн кишилер жакшы дегендин ордуна «акмак, тиги-бу» деп жамандап жазышыптыр. Чуу жараткан окуя 2015-жылы январда болгон. Мелис жездемдикине барсам 5-6 чоочун бала жүрүптүр. Алар «торпокту көтөрүп рекорд кылбайсыңбы» дешкенинен 120-130 килограммга жакын торпокту кулачым араң жетип көтөрүп жатсам колуман түшүп кетти. Интернеттен көргөндөр атайын кылды деп ойлоп калышты окшойт, видео толук тартылбай калыптыр да. Ошол маалда өзүм «ё-моё, эми тууган болуп туруп бул торпок үчүн 15-20 миң сом төлөйт экенмин да» деп ойлоп, жүрөгүм түшүп калган. Торпок өлгөн эмес, 5-6 мүнөт өзөрүп жатып өзүнө келген. Кийин килейген бука болуп, керек болсо 1 жыл мурун сатылып да кетти.

– Өзүңдү «XXI кылымдын Кожомкулу» деп тааныштырып жүрөсүң. Чын эле Кожомкул балбанга окшошсуңбу?
– Кожомкул балбан 635 килограммдык ташты 2 колу менен 100 метрдей көтөрүп барса, мен суу толгон 40 литрлик 2 фляганын ортосунан аркан менен байлап, чыпалак менен көтөрүп 20 метр жерге чейин баргам. 11 тонналык автобусту чыпалактарым менен 20 метр сүйрөгөм. 24 килограммдык гиряны 25 жолу көтөрөм. Тойлорго барганда алгач гиряны конокторго көтөртөм. 15тей киши чыпалагы менен белине чейин эле көтөрө алышты, 1 да киши мага окшоп бийик 25 жолу көтөрө алган жок. Мен кыйындын кыйыны болуп жатам да. Жалпылап айтканда, чыпалак менен 15тей, кол, чоку, моюндар менен 10дой өзүмө таандык өнөрүм бар. Ошондуктан мени XXI кылымдын Кожомкулу десе болот.

– Трюктардын баарын өзүң ойлоп табасыңбы?
– Тамадалар «трюктарыңды көбөйтүп, номерлериңди өзгөртпөйсүңбү» деп үйрөтө беришет. Мен оор атлетчи эмесмин да. Керек болсо 200-300 килограмм штанга көтөргөндөрдүн бардыгын сындыргам. «Штанганы чыпалак менен көтөрүп, ордунан козгоп мелдешпейлиби» десем эч кимиси болбой коюшкан. 25 трюкту деле бирөөнү туурабастан ойлоп табуу оңой эмес. Фантазия керек. Күнү-түнү уктабастан, баарын изилдеп таптым.

– Жумуртканы кабыгы менен бүкүлү жутканыңды интернеттен көрүп калдым.
– Илгери балбандар тайдын томугун жутушчу экен. Азыр тайдын томугун жутайын десең катуу да. XXI кылымдын балбаны болгон соң жумуртканы жутуп көрөйүн дедим. Ал дагы кокусунан башталган. Бир ирет Мелис жездем дасторкондо турган 3 жумуртканы көрсөтүп «жутуп көрбөйсүңбү» деди. Майлабай, кургак эле бирөөсүн кыйналбастан жуттум. Экинчиси араң, үчүнчүсү зорго кетти. Бул өнөрдө 3 жумуртка көптүк кылат экен. Көрсө, менин маңдайыма жазып коюптур да «ошолорду кыла аласың, духуң жетет» депчи.

– Башка балбандарды өзүңө атаандаш көрбөйсүңбү?
– Эми атаандаш болгудай башкалар мага окшоп чыпалак менен өнөр көрсөтүшкөн жок да. Балбандар саналуу эле болгондуктан аларды сыйлайсың. Спортчу, ырчыларга окшоп жайнап кеткен жок да, агылып. Балбандардан «лайкта» ашып кетсе бешөөбүз эле жүрөбүз.

– Ташчайнардын (ред.: Нурлан Алишеров) дарегине туура эмес сөздөрдү айтып жүрдүң эле, мамилеңер начарбы?
– Экөөбүз 2014-жылы 1 айдай чогуу иштешип, мамилебиз келишпей койгон. Өзү деле «көзүмө көрүнбөй эле кой» деп ачык айткан. Ал эми ага асылып, сөгүнгөн видеону атайын кылган эмесмин, бир дос бала азгырып тартып, анан интернетке "тыгып" салыптыр, ошентпей эле койсо болмок, мени элге уят кылбай. Эми ошону өчүртө албай жүрөм.

– Сөгүнгөн видеолоруңду туугандарың да көрүптүрбү?
– Эжелеримден бери көрүптүр ал видеону (үшкүрүп). Интернет деген «опасный» экен да. Жайылып кетет деп ойлогон эмесмин. Сөгүнүп бекер кылыптырмын, ойлонуп сүйлөсөм болмок экен. Туугандарым түгүл көчөдөгү элдин көзүн карай албай калдым. Баары эле «жакшы эле көтөрүлүп келаттың эле, эмне болду? Сөгүнгөнүңдү өчүртпөйсүңбү» деп айтып жатышат. Интернетке жүктөгөндөр болсо өчүрбөйт, «өзүңдөн көр» дегенсипчи. Же атайын менин «авторитетимди» түшүрөйүн деп жатышабы, билбейм.

– Үй-бүлө куруу үчүн кыз издеп жаттың эле, сүйүүңдү таптыңбы?
– Таба элекмин. 23 жашымда Айсулуу деген өзүмдөн 2 жаш улуу кызды жактыргам. Ал «мени үйүңө алып кетчи» десе, мен «мага эрте» деп болбой койгом. Азыр ойлосом туура эмес кылыптырмын. Ошентип бактымды бир заматта учуруп жибербедимби. Андан кийин сүйө элекмин, андай кызга жолуга албай жүрөм. Азыркы кыздарга акча эле болсо болду экен. Акчаң жок маңка экенсиң.

– Башка да өнөрлөрүң барбы?
– Рэп жазам, ырдайм, акындык, куудулдук жайым бар. 2009-жылдары рэп жазып дос баламдын айылдаштарына окуп берсем жаш балдардан бери каткырышпадыбы. «Мунуңду тезинен интернетке чыгар. Рэп дерзкий жана Добрский» экен дешти. «Үч дөө» деген ырым интернетте «хит» болуп тарап кетиптир. Андан тышкары «Эркектер-2» тасмасында эпизоддук роль жараткам.

Асхат Субанбеков
star@super.kg