ТЕСТ: Эркиндик эңсеген элдер, бири-бирин тааныбаган өлкөлөр. Жүздөгөн элдер зар болуп, Кыргызга буюрган эгемендик тууралуу эмнелерди билесиз?

1945-жылы 50 мамлекеттин өкүлдөрүнүн макулдугу менен түзүлгөн аталган дүйнөлүк эң чоң уюмда учурда 193 өлкө мүчө.

Бастилия чеби түрмөкана милдетин аткарып, анда саясий негизде камакка алынгандар кармалган. Ошондой эле ал жерде көтөрүлүш учурунда падыша аскерлеринин куралына керек болгон дарылары сакталган.

АКШ эң биринчи Кыргыз өлкөсүнүн эгемендигин таанып, 1992-жылдын 1-февралында эле Бишкекке элчилигин ачкан. Андан кийин Түркия жана башка мамлекеттер алака түзө баштаган.

1991-жылы Кыргыз Республикасында 4 жарым миллионго жакын жаран жашаган. Анын 64 пайызын кыргыздар, 14 пайызын өзбектер, 12 пайызын орустар жана башка улуттар түзгөн.

Император Дзиммунун тактыга отурган күнү Эгемендүүлүк майрамы катары белгиленип келет. Дзимму биздин заманга чеийнки 660-жылы алгачкы Япония империясын негиздеген.

Күрддөр Түркия, Иран, Ирак, Сирия жана башка өлкөлөрдө жашашат. Айрым маалыматтарга караганда, алар Түркиянын калкынын 20 пайызын түзөт. Күрддөр көптөгөн жылдардан бери өз алдынчалыкты талап кылып келишет. Алар быйыл болгон Түркиянын президентин шайлоодо да өз талапкерлерин көрсөтүштү.

АКШда 300 миллиондон ашык адам жашайт. Алар ар кандай улуттун өкүлдөрү болгондуктан түрдүүчө тилдерде сүйлөшөт. Айрым штаттарында гана англис тили менен испан тили расмий статуска ээ. Бирок жалпы өлкөдө расмий статус алган тил жок.

Улуу Британиядагы 1945-жылы болгон парламенттик шайлоодо колониялык саясатты колдобогон лейбористтер партиясы жеңип чыгат. Алардын өкмөтү көз карандысыздыкты талап кылып, көп жылдан бери көйгөй жаратып келген Индияга эркиндик берүүгө убада берет. Ошентип Индия 1947-жылы эгемендүүлүккө жетишет.

Казакстан 1991-жылдын 16-декабрында гана СССРден чыгуу ниетин билдирип, көз карандысыздыкты алган. Ал эми эң алгачкылардан болуп Литва эгемендикке жетишкен.

Сербия өлкөсү Косово Республикасын өзүнүн бир бөлүгү катары көрөт. Бирок Косово Сербияга баш ийбей келет. Франция, Улуу Британия, Италия сыяктуу бир топ мамлекеттер Косовону мамлекет катары тааныган.

Себеби Өзбекстан 25 жашка толгон жылы өлкөнү чейрек кылым башкарган Ислам Каримовдун ден соолугу начарлап, Эгемендүүлүк майрамынын эртеси көз жумган. Ошого байланыштуу аталган салтанат белгиленген эмес.

Араб коомчулугу Израиль араб эли жашаган Палестинанын аймагында түзүлүп, еврейлердин үстөмдүгү астында калыптангандыгы үчүн "катастрофа" деп атап келген. Аталган өлкөнүн түзүлүшү менен араб-израиль согушу да чыккан.

АКШнын Улуу Британиянын карамагынан чыгарган Көз карандысыздык декларациясы Пенсильвания штатынын Филадельфия шаарында кабыл алынгандыгы үчүн ал жер борбор катары таанылган.

Медеткан Шеримкулов Кыргыз парламентин 1990-1994-жылдары жетектеп келген. Анын төрагалыгы астында "Легендарлуу парламент" атыккан Жогорку Кеңеш өлкөнүн бир нече мамлекеттик символикаларын кабыл алган.