Айыл чарба министрлигине талапкер 28 жаштагы Тилек Токтогазиев: "Беш жыл күнөскана зыянкечтери менен күрөштүм, эми мамлекеттин зыянкечтери менен күрөшөм"

Бүгүн, 28-майда өкмөт башчы Мухаммедкалый Абылгазиев Айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министрлигине Эркинбек Чодуевдин талапкерлигин көрсөттү. Чодуев акыркы 5 жылдан бери аталган мекемеде министрдин орун басары болуп иштеп келген.

Өкмөт башчы буга чейин "Бир бол" партиясы сунуштаган, жаш талапкер Тилек Токтогазиевди министрликке күнөскана иштери боюнча адис катары ишке тартуу ою бар экенин кошумчалады. Депутат Алтынбек Сулайманов анын тажрыйбасы жок экенин, бирок өкмөттүн курамына жаш кадрларды тартуу зарылчылыгы турганын айткан. Өкмөт башчы эл өкүлүнүн бул оюна макул экенин билдирип, бирок жаш болгондугу үчүн эле мамлекеттик чоң кызматтарга дайындоо туура болбой каларын, анын мамлекеттик кызматта тажрыйбасы жок экенин белгиледи.

Бул боюнча SUPER.KG порталы өзүн министрликке талапкер катары көрсөтүп жаткан 28 жаштагы Тилек Токтогазиевге бир катар суроолорду берип жообун алды.

- Тилек, саламатсызбы? Бүгүн өкмөт башчы Айыл чарба министрлигине башка талапкерди көрсөттү. Сиз муну кандай кабыл алдыңыз?

- Саламатсыздарбы? Мен муну системде жок кишини ал жакка киргизбейт экен деп түшүндүм. Чодуев өзү беш жылдан бери министрдин орун басары болуп отурат. Министрликте эмне иштер жасалды, эмне өзгөрдү? Ошол жерде отуруп эч нерсени өзгөртө албаган кишини кайра министрликке сунуштап жатышат. Ошондуктан бул кадамды премьер-министрдин эң чоң катасы деп кабыл алдым.

- Кечээ сизди биринчи вице-премьер кабыл алды. Эмнелер тууралуу сөз болду?

- Резюме, биография сураган, аны бердим. Андан кийин жашымды, окуган жеримди, эмне менен алектенеримди сурады. Мен пландарымды, стратегиямды сурайт деп күткөм. Бирок андай суроолор болгон жок.

- Өкмөт башчы сизди күнөскана тармагы боюнча министрликке кызматка чакыра турган ою бар экенин айтты?

- Бул ишти министрликке барбай эле ишкерлер өз алдыбызча жасап жатабыз. Өткөн жылы август айында күнөскана ишкерлеринин ассоциациясын түзгөнбүз. Дыйкандар үчүн көмүрдүн баасын түшүрдүк, ортомчулукту азайтуу иштерин жүргүздүк. Чет элдик, жаңы технологияны билген агрономдор менен тажрыйба алмашып жатабыз. Айтор, бул иштер министрликтин жардамысыз жүрүүдө. Буга чейин күнөсканада өскөн өсүмдүктөрдүн зыянкечтери менен 5 жыл күрөштүм, өнүккөн өлкөлөргө барып ошол зыянкечтерди жок кылуунун технологиясын үйрөндүм. Аны жергиликтүү дыйкандарга үйрөтүп, арасында кирешесин арттыргандар көбөйдү. Эми максатым - мамлекеттик "зыянкечтер" менен күрөшүү. Алар бизде абдан көп, өздөрүнө керектүү нерселерди "сорушат", башкаларга бут тосушат. Алардан арылуу үчүн мамлекеттик башкаруу системине чоң реформаларды жургүзүү керек. Азыр интрига, бир гана киши чечет деген түшүнүк менен отурушат. Биз жеке мамилелер менен кадр маселесин чечпей, ачык тандоого өтүшүбүз керек.

- Депутат Алтынбек Сулайманов сиздин талапкерликти колдоп чыкты, таанышсызбы?

- 10 жылдан бери жеке ишкерлик менен алектенип келем. Бир да саясатчы менен тааныштыгым жок, анын ичинде Сулайманов менен дагы. Балким, жаш кадр тартуу керек деген таризде колдогондур. Мени тажрыйбасы жок дешти, бирок чоң бизнестерди башкарып келе жатам. Бул оңой нерсе эмес да. 3 жылдан бери министрликке барып заманбап технологияларды сунуштап, форумдарга чакырып жүрөм. Бирок алар мага бир жаш бала сүйлөп жатат деп олуттуу мамиле жасашкан эмес. Министрликке талапкерлигимди көрсөтүү - менин амбициям же каалоом эмес, бул жоопкерчилик болчу.

- Министр болуу ниетиңизден кайткан жоксузбу?

- Мен түшүнүп калдым, саясий чечимди президент кабыл алат экен. Эгерде президент мени колдосо, жасай турган иштерге бут тоспосо, жоопкерчиликти алып 2 жыл ичинде абдан чоң өзгөрүүлөрдү киргизгенге даяр болчумун. Буга менин көзүм жетет, кардиналдуу реформа жүргүзүп, жаңы технология алып келип, биздин рынокту эң өнүккөн өлкөнүн базарындай кыла алмакмын. Эл аралык ири компаниялар менен кызматташып жүрөбүз. Алардын технологиясын бизде да ишке ашырса болот, айыл чарба тармагынын экономиканы көтөрүүгө мүмкүнчүлүктөрү чоң. Аны жасаса болот. Көптөгөн өнүккөн өлкөлөрдөгү компаниялардын өкүлдөрү биз менен иштешүүгө даяр. Бирок бийлик мындай өнүгүүлөргө балта чапты. Биз жөн эле статистиканы топтоо үчүн иштегендерди токтотушубуз керек.

- Эми кандай кадам жасайын деп жатасыз?

- Мен Эркинбек Чодуевди ачык дебатка чакырам. Ошол жерде журналисттер министрликти келечекте кандай көргүсү келет жана ага кантип жетишсек болот деген сыяктуу курч суроолорун берсин. Ал киши өзүнүн жообун, мен өзүмдүн жообумду берем. Мындай жол министрди эл тандаганга өбөлгө түзөт. Ал кишиге чакырык түштү, мен аны күтөм, эгер келбесе, менин оюмча намысына катуу тийген нерсе болот.

Эски систем - бюрократтардын системи Кыргыз өлкөсүн өнүктүрөбү же жаратмандардын системи өнүктүрөбү? Муну эл да түшүнүп калды. Бул бир эле ушул министрликке эмес, бардык тармакка тиешелүү.