"Дордойдун" соодасын кызыткан мектеп камылгасы, ата-энени түйшүккө салган кымбатчылык (репортаж)

Жаңы окуу жылынын башталарына саналуу гана күндөр калды. Учурда бардык ата-энелер балдарына кийим-кече, окуу куралдарын жана башка керектөөлөрүн алып берип, жаңы окуу жылына даярдап жаткан учуру. Адатта алардын көпчүлүгү соодасы катуу кызыган Бишкектеги "Дордой" базарына бет алышат.

Бул жылдагы күзгү баа ата-энелердин чөнтөгүнө чак келеби? Быйыл бааларда айырмачылыктар барбы? Дегеле базардагы абал кандай?
SUPER.KG порталы аталган суроолорго кызыгып, базарга баш багып көрдү.

Ар жылы сентябрь айына жакын "Дордой" базарында кардарлардын саны эки эсе арбыйт. Балдарын мектепке даярдаган ата-энелер бул базарда тандоонун көптүгүнө жана баанын арзандыгына үмүт артып алыскы аймактардан бери келишет. Анткен менен акыркы убактарда соода-сатыкты текши каптаган кымбатчылык "Дордойду" айланып өткөн жок. Соодагерлер бааны туруктуу дегени менен, мектепке камданган ата-энелер кийим-кечектин быйылкы баасы былтыркыдан алда канча кымбат экенин айтышты.

“Кийим-кечелер былтыркыга салыштырмалуу 400-500 сомго кымбат экен. Азыр кийимдерине эле 15 миң сом сарптадым, дагы окуу куралдары бар. Октябрь айында дагы балдарымды алып келем деп пландап жатам. Антпесе азыр толук кийинткенге акчам жетчүдөй эмес. Мисалы, бир ак көйнөктү былтыр 500 сомго алсак, быйыл 1000 сом болуп кетиптир. Бут кийимдин да орто сапаттагысын мурун 1 миң 300гө алсак, азыр 1 миң 900 сом экен", - дейт Рахатбек Эсенгулов.

Насыйкат айым эки баласын мектепке даярдоо үчүн ар жылы Ысык-Атадан "Дордой" базарына келет. Анын айтымында, башка базарларга салыштырмалуу арзан делген "Дордойду" да быйыл кымбатчылык баскан.

"Төрт балам бар. Экөөсү мектепке барат. Бул жылы кийим-кечелердин, окуу куралдардын баасы мурункуга салыштырмалуу эки эсе кымбат экен. Бул жакта арзан го деп атайын келсем, башка базардагы баалардай эле экен. Кызымды эле 15 миң сомго кийинттим", - деди ал.

Ал эми базарда 20 жылдан ашык соода кылып келе жаткан Эрмамат Жолонов баалардын кымбат жана арзан болушу товардын сапатына жараша айырмаланарын билдирди.

"Кымбат кийимдерди деле алчулар бар. Орто баадагы кийимдерди деле тапса болот. Мисалы, орто сапаттагы ак көйнөктүн баасы 1000 сомду түзөт. Массалык түрдө мектепке даярдык башталгандыктан быйыл бааны арзаныраак кылып жатабыз. Анын үстүнө соодада атаандаштык көп, анчалык деле кымбат сата албайбыз. Сапаты эң жакшы болгон кийимдер бизге Түркия менен Кытайдан келет", - деди Жолонов.

Быйыл бааларда бир топ айырмачылык бар экенин белгилеген Нурсултан Эгембердиев жаңы окуу жылына балдарына 50 миң сомдой акча жумшаганын билдирди.

“Беш балам мектепке барат. Экөөсү жогорку класс, үчөө башталгыч класста окуйт. "Дордой" базарында тандоо көп болгондуктан ушул жакка дайыма келем. Анын үстүнө айрым кийим-кечелерди дүң баада алганым үчүн акча каражатын сарптай алам. Мисалы, 2 миң 500 сомдук бут кийимди дүң баада 1 миң 700 сомдон 4 даана алдым. Мурунку жылдарга салыштырмалуу мектеп формасынын баасы жогорулаган. Былтыркы 1000 сомго алган ак көйнөктү, быйыл 1 миң 500, 1 миң 700 сомго алдым. Албетте, бардык нерсенин сапатына жараша баасы да кымбат болот. Балдарың дароо кымбат, сапаттуусун тандашат. Арзандарын жактырышпайт. Окуу куралдары менен кошкондо беш балама 50 миңдей акча жумшадым. Бул кышка чейинки кийимдери үчүн гана. Кыш мезгилинде жылуу кийимдерин алып берүү үчүн ушул жакка келебиз”, - дейт Нурсултан Эгембердиев.

"Көп жылдан бери бул базарда бут кийим сатып иштейм. Кардарлардын саны жылдагыдай эле. Албетте, былтыркыдан бааларда айырмачылыктар болуп жатат. Өзүбүздүн алышыбыз кымбат болуп калды, сатышыбыз ошондой эле. Мисалы, мендеги бут кийимдер 500 сомдон башталат. Баалар сапатынан көз каранды болот да", - дейт сатуучу Залкар мырза.

"Дордой" базарында кардарлар үчүн атайын жарманкелер да уюштурулуп турат. Анда көбүнчө ата мекендик өндүрүштүн кийимдери, окуу куралдары сатылат. Сатып алуучулар мындай жайларда товардын баасы да базар ичине салыштырмалуу арзан экенин айтышты.

Белгилей кетсек, өлкөдөгү жалпы билим берүү уюмдарында мектеп формасы классикалык мүнөзгө ээ болушу керек. Тагыраагы, окуучулар үстү ачык, асты кара түстөгү форманы кийсе болот. Билим берүү жана илим министрлигинен билдиришкендей, билим берүү уюмдарында спорттук кийимди жана бут кийимди, жинсы, пляждагы, үйдөгү кийимди жана бут кийимди кийип жүрүүгө жол берилбейт.