АКШнын суу алдындагы атомдук кайыктарынын Кара деңизге кирүүсүнө Түркия каршы

АКШ өзүнүн суу алдындагы атомдук кайыктарын Кара деңизге киргизүү үчүн Түркиядан уруксат алышы керек. Бул Монтрё конвенциясынын жоболоруна ылайык жүргүзүлүүгө тийиш. Бул тууралуу Түркийе басылмасы эл аралык укук боюнча адистерге шилтеме берүү менен жазды.

Маалыматка ылайык, эгер АКШ Кара деңизге суу алдындагы ядролук кайыктарды киргизүүнү кааласа, ал үчүн Түркиянын уруксаты талап кылынат.

"Монтрё конвенциясы Кара деңиздеги коопсуздук режимин камсыз кылат. Бул документке ылайык, аскердик кемелердин аймакка кирүүсүнө жана анда канча убакытка калышына чектөөлөр киргизилет. Атомдук суу алдындагы кайыктардын туруктуу жайгашуусуна уруксат берилбейт",- деди эл аралык укук боюнча эксперт Хаккы Хакан Эркинер.

"Менимче, Түркия мындай уруксатты такыр бербейт",- деп кошумчалады ал.

Монтрё конвенциясы жөнүндө:

• 1936-жылы кабыл алынган, Стамбулдагы Босфор жана Дарданеллы кысыктары аркылуу өтүү эрежелерин аныктайт.
• Соода кемелерине тынчтык жана согуш учурунда эркин өтүүгө уруксат берет.
• Бирок аскердик кемелерге жана суу алдындагы кайыктарга катуу чектөөлөр коюлат, өзгөчө Кара деңизге кирүүдө.
• Кара деңизге тиешеси жок өлкөлөрдүн аскердик кемелери максимум 21 күнгө гана кала алат.
• Өзгөчө кырдаал учурунда Түркия аскердик кемелерге кысыктар аркылуу өтүүгө тыюу салууга толук укуктуу.

Украинадагы согуш башталгандан бери Түркия бул укугун колдонуп, чет өлкөлөрдүн аскердик кемелерине кысыктар аркылуу өтүүгө тыюу салган.

Эске салсак, 1-августта АКШ президенти Дональд Трамп Орусия Коопсуздук кеңешинин төрага орун басары Дмитрий Медведевдин "өтө провокациялык" билдирүүсүнөн кийин эки атомдук суу алдындагы кайыкты "тиешелүү аймактарга" жөнөтүүнү буйруганын айткан. Өз кезегинде Медведев Трампка Москвада "Периметр" деп аталган жооп кайтаруу системасы бар экенин эскерткен.