Нетаньяху: "Биз Газаны толугу менен басып алып, ХАМАСты жок кылабыз" 

Израилдин премьер-министри Биньямин Нетаньяху коопсуздук кабинети жыйынында Газанын толук оккупациясын кайрадан карап чыгууну сунуштайт. Бул тууралуу Израилдин бир нече маалымат каражаттары билдиришкенин чет элдик басылмалар жазышты.

"Чечим кабыл алынды. Биз Газаны толугу менен басып алып, ХАМАСты жок кылабыз",- деп айткан Нетаньяху.

Айрым маалыматтар боюнча, бул планга Израил армиясынын Башкы штабынын жетекчиси жана башка аскер жетекчилери каршы чыккан. Бирок атын атабаган чиновник бул сынга жооп кайтарып:

"Эгерде бул Башкы штабдын жетекчисине жакпаса, анда ал отставкага кетиши керек",- деп айткан.

Ал эми ХАМАСтагы туткундардын үй-бүлөлөрү бул план жакындарын тобокелге салып коюшу мүмкүн деп тынчсызданууда. Учурда ХАМАСта 50 туткун бар экени айтылууда, алардын жыйырмасы тирүү болушу мүмкүн деген божомолдор бар. Сурамжылоолор көрсөткөндөй, израилдиктердин үчтөн эки бөлүгү туткундарды кайтаруу үчүн убактылуу тынчтык келишимин колдойт.

Ошондой эле Израилдин көптөгөн союздаштары бул кадамды кескин сынга алышы мүмкүн. Алар согушту токтотуп, гуманитардык кризисти жеңилдетүүгө чакырып келишет.

Кечээ жакында Израилдин 600гө жакын мурдагы жогорку даражалуу кызматкерлери, анын ичинде атайын кызматтардын мурдагы жетекчилери, АКШ президенти Дональд Трампка ачык кат жолдоп, Нетаньяхуга басым көрсөтүп, согушту токтотууга чакыруусун суранышкан.

Алардын бири - ички чалгын кызматынын мурдагы башчысы Ами Аялон: "Аскердик жактан ХАМАС толук талкаланды. Бирок идеология катары ал палестин элинин ичинде барган сайын күчөп баратат. Демек, ХАМАСтын идеологиясын жеңүүнүн бирден-бир жолу - элге жакшы келечек сунуштоо",- деген ал.

Акыркы айларда ХАМАС менен ок атышууну токтотуу жана туткундарды бошотуу боюнча кыйыр сүйлөшүүлөр жүрүп жаткан. Бирок алар ийгиликсиз аяктаган.

Израил ЖМКларынын айтымында, Нетаньяхунун соңку билдирүүлөрү ХАМАСка кысым көрсөтүү үчүн колдонулуп жаткан тактика болушу мүмкүн.

Израилдик аскерлер азыркы учурда Газанын 75 пайыз аймагын көзөмөлгө алышканын билдиришти. Бирок сунушталган жаңы планга ылайык, алар Газанын бардык аймагын, анын ичинде азыркы учурда 2 миллиондон ашуун палестиналык жашап жаткан райондорду да басып алууну көздөп жатышат.

Бул план жарандык калк үчүн кандай кесепеттерге алып келери азырынча белгисиз. Ошондой эле ал БУУнун жана башка гуманитардык уюмдардын ишине кандайча таасир этери да так айтылган жок.

Учурда Газада жашаган 2,1 миллион адамдын 90 пайызга жакыны өз үйлөрүн таштап кетүүгө аргасыз болгон, айрымдары бир нече ирет көчүүгө мажбур болушкан. Алар өтө оор шарттарда жашап жатышат.

Гуманитардык уюмдар жана БУУ өкүлдөрү көптөгөн палестиналыктар ачарчылыктан жабыркап жатканын билдиришүүдө жана Израилди адам өмүрү үчүн маанилүү жардамдардын жетишине жолтоо кылып жатат деп айыпташууда.

Палестина автономиясынын өкүлдөрү, Батыш Жээктин айрым бөлүктөрүн башкарган бийлик катары, Израилдин Газаны кайрадан толук оккупациялоо сунушун катуу айыптап, эл аралык коомчулукту жаңы согуштук оккупацияны токтотууга чакырышты. Бирок азырынча палестин жетекчилигинин расмий билдирүүсү жарыялана элек.

Палестиналыктардын айтымында, Израилдин министрлери ачык эле Газаны толук басып алууну жана аннексиялоону колдоп жатышат. Алар бул аймакта жаңы еврей конуштарын курууну да пландаштырууда. Эске салсак, 2005-жылы Израил Газадагы бардык конуштарды демонтаждап, аскерлерин чыгарып кеткен. Бирок, Египет менен биргеликте, анклавга кирүү-чыгууга күчтүү көзөмөлдү сактап келген.

Газаны толук басып алуу идеясы эски израил-палестина жаңжалынын чечүү жолун кайра жандандыруу боюнча эл аралык аракеттер жүрүп жаткан учурда пайда болду. Бул аракеттер Газада баш калаасы Чыгыш Иерусалим болгон көзкарандысыз Палестина мамлекетин түзүүнү карайт.

Өткөн аптада Улуу Британия менен Канада Франциянын демилгесин колдоп, айрым шарттар аткарылган учурда Палестина мамлекетин таануу ниетин жарыялашты.

Израил премьер-министри Биньямин Нетаньяху негизги министрлер жана аскер жетекчилери менен жолугушуп, Газадагы кийинки кадамдарды талкууламакчы. Израилдин армиялык радиосу билдиргендей, бул жолугушууда борбордук качкындар лагерлерин курчоо, аба соккулары жана кургактагы рейддер тууралуу пландар каралат.

ХАМАС көзөмөлүндөгү Палестина Саламаттыкты сактоо министрлигинин маалыматына караганда, согуш башталгандан бери Газада Израил армиясынын аракеттеринен кеминде 61 020 палестиналык курман болгон.