Армения менен Азербайжан тынчтык келишиминин текстин жарыялашты. Анда эмнелер айтылган?

Армения менен Азербайжандын ТИМи жума күнү Вашингтондо министрлер толугу менен бекиткен, бирок азырынча кол коюла элек тынчтык келишиминин текстин жарыялашты.

Маалыматка ылайык, келишим 17 беренеден турат.

Анда Армения менен Азербайжан бири-бирине карата аймактык дооматтардан жана күч колдонуудан баш тарта турганы белгиленген. Ошондой эле келишимде эки өлкөнүн чек арасынa үчүнчү тараптын күчтөрүн жайгаштырбоо каралган. Чек араны делимитациялоо өзүнчө макулдашуунун негизинде жүргүзүлөт.

Келишим күчүнө киргенден кийин Азербайжан менен Армения бири-бирине каршы эл аралык сотторго берген доо арыздарын кайтарып алып, тынчтык келишиминин аткарылышын көзөмөлдөй турган биргелешкен комиссия түзүшөт.

Документтин негизги пункттары катары тараптардын аймактык дооматтардан баш тартуусу, бири-бирин СССР маалындагы чек араларда таануусу жана кошуна мамилени чыңдоого умтулуусу экени айтылат. Адистердин пикиринде, бул Тоолуу Карабах маселеси жабыла турганын билдирет. Эми Ереван 2023-жылы ал жерден көчүп кеткен армяндардын кайтып келүүсүн талап кыла албайт.

Армения үчүн маанилүү жетишкендик- өз ара дооматтардан баш тартуу тууралуу берененин киргизилиши. Акыркы 30 жыл ичинде Армян оккупациясында болгон Карабахтын айланасындагы жети район ээн талаага айланып, Баку бул үчүн миллиарддаган доллар компенсация талап кылып келген. Тынчтык келишими бул талашты да жоёт.

Эске салсак, 8-августта Азербайжан президенти Илхам Алиев жана Армениянын премьер-министри Никол Пашинян АКШ президенти Дональд Трамптын ортомчулугу менен Ак үйдө биргелешкен тынчтык декларациясына кол коюшту. Документ тараптарды аскердик аракеттерди токтотууга, соода, дипломатиялык мамилелерди жана өз ара сапарларды калыбына келтирүүгө, ошондой эле бири-биринин эгемендүүлүгүн жана аймактык бүтүндүгүн урматтоого милдеттендирет. Декларацияда Азербайжан менен Нахичеванды бөлүп турган Армениянын 32 чакырымдык тилкесинде темир жол бөлүгүн, мунай жана газ түтүктөрүн, оптикалык-була байланыш системаларын куруу каралган.