- Ата жакында Зейнеп апам да бизди таштап кетет. Биз такыр жалгыз калабыз ата. Кетпе дечи.
- Зейнеп апанбы? Ал эч кайда кетпейт.
Будомук коркунуч журогун кысып жиберди."
Жараткан эмне кылам? Ушул кенедей неменин жан дуйносундо,
акылында, сезиминде, цыгандын каны бар экенин кантип танам? Ал нерседен кантип куткарам? "
Айткандай эле эки-уч айдан кийин кайдан жайдан Зейнеп апанын туугандары табылып калды. Корсо, кимдир бироодон "Зейнепти тентитип жиберди "деген соз угуп, уялып туугандары издеп келгендегиси тура. Элбиреп тосуп алган Зейнеп жээнинен томонкулорду укту:
- Апам сиз учун элдин бетин карай албай калды. Тентитип жибердинер деп айтып жатышыптыр.
Журунуз мени менен.
- А мурун мен жалгыз калганда апан ал жонундо ойлонбогон бекен? Эми элдин созунон коркуп калыптырбы?
Бар ушинтип айтты де. Мен кете албайм,- деди тус уйургон Зейнеп апа.
Бирок, бул менен эле токтоп калышкан жок. Экинчи жолу озунун бир тууган синдиси келди. Эбирей-жебирей берип акыры Зейнеп апаны кондурду корунот. Ордунан ойлуу туруп баратып "макул"
деди.
"Цыган кыз" сүйүү тууралуу чыгарма. Райханга азап тартуулаган сүйүү.
#21 24 Октябрь 2013 - 12:21
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#22 24 Октябрь 2013 - 12:37
Зейнеп апанын кетээрин уккан Керим бургодой секирди
- Кантип? Кайда барасыз? Мен го мен, Райхан кантет? Жок дегенде Мукадастын топурагы кургаганча жанында болуп... Жок, мен сизди эч кайда жибербейм.
Зейнеп башын жерге салып турган калыбында шуу ушкуруп алды.Жолугун ондой берип акырын суйлоду:
-Ох, мага эле оной дейсинби, балам? Бирок алардын айтканы да бир чети туура экен. Жаза тайып коз жуумп кетсем мени кайда комот элен? Олоорум калбаса, онорум калган жок. Киндик каным тамган жерге барып олойун. Анын устуно бул калаа деген нерсене такыр коно албай койдум. Карып да калдым. Силерге менден деле жардам болбойт го. Андан коро...
-Зейнеп эже...
- Жок эч нерсе деп сурабай эле кой. Ичээр суум тугонойун деп калса керек. Мени коё бер балам, Зардалыма барайын. Сагындым жеримди...
- Кантип? Кайда барасыз? Мен го мен, Райхан кантет? Жок дегенде Мукадастын топурагы кургаганча жанында болуп... Жок, мен сизди эч кайда жибербейм.
Зейнеп башын жерге салып турган калыбында шуу ушкуруп алды.Жолугун ондой берип акырын суйлоду:
-Ох, мага эле оной дейсинби, балам? Бирок алардын айтканы да бир чети туура экен. Жаза тайып коз жуумп кетсем мени кайда комот элен? Олоорум калбаса, онорум калган жок. Киндик каным тамган жерге барып олойун. Анын устуно бул калаа деген нерсене такыр коно албай койдум. Карып да калдым. Силерге менден деле жардам болбойт го. Андан коро...
-Зейнеп эже...
- Жок эч нерсе деп сурабай эле кой. Ичээр суум тугонойун деп калса керек. Мени коё бер балам, Зардалыма барайын. Сагындым жеримди...
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#23 24 Октябрь 2013 - 12:51
Керим башка созго ото албай шалдырап отуруп калды. Мындай адамды эмне кыласын? Анан откондогу Райхандын созу эстеп "тобо" деп тан калып алды.
- Райхан... Райхан деле чоноюп калды. Озу да баладан башкача сезимтал кургурум. Сураарым, ага жакшы коз сал. Анан туура корсон Мукадастын ашы-жытын откоргондон кийин аял ал, балам. Жаш бала менен жудоп каласын.
Айтаарымды айттым дедиби, Зейеп апа коз жашын аарчый эшикке жоноду. Ошонун эртеси эле синдиси келип, Зейнеп апаны узатып чыгышты. Райханга эч нерсе деп айтпай эле коёлу деп чечишкен. Картан аялдын колдорун мандайынан сылап, бооруна кысканда эле табиятынан зирек кыз журок ушутоорлук коркунучту, ажырашуунун жакындап келе жатканын сезе койду.
- Райхан... Райхан деле чоноюп калды. Озу да баладан башкача сезимтал кургурум. Сураарым, ага жакшы коз сал. Анан туура корсон Мукадастын ашы-жытын откоргондон кийин аял ал, балам. Жаш бала менен жудоп каласын.
Айтаарымды айттым дедиби, Зейеп апа коз жашын аарчый эшикке жоноду. Ошонун эртеси эле синдиси келип, Зейнеп апаны узатып чыгышты. Райханга эч нерсе деп айтпай эле коёлу деп чечишкен. Картан аялдын колдорун мандайынан сылап, бооруна кысканда эле табиятынан зирек кыз журок ушутоорлук коркунучту, ажырашуунун жакындап келе жатканын сезе койду.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#24 24 Октябрь 2013 - 13:12
-Зейнеп апа келесинби кайра?-деди ыйламсыраган кыз.
-Келем, жарыгым. Сен жакшы кыз бол. Эми баргыла
Каргылданган ун жашып барып токтоду. Коштошуп бери баса беришти. Бир кезде атасынын жетегинде бара жаткан Райхан Керимдин колунан суурулуп артын коздой чуркап жоноду.
-Апа-аа!
-Кызым токто! Кайда барасын, Райхан? Токто дейм...
Артын карабай, атасынын унун да укпай Райхан дуулдай жугуруп кете берди.
-Апа-аа!
Аркасынан чыккан кыздын унун угаары менен Зейнеп апанын кары журогу булкуп алды.
-Келем, жарыгым. Сен жакшы кыз бол. Эми баргыла
Каргылданган ун жашып барып токтоду. Коштошуп бери баса беришти. Бир кезде атасынын жетегинде бара жаткан Райхан Керимдин колунан суурулуп артын коздой чуркап жоноду.
-Апа-аа!
-Кызым токто! Кайда барасын, Райхан? Токто дейм...
Артын карабай, атасынын унун да укпай Райхан дуулдай жугуруп кете берди.
-Апа-аа!
Аркасынан чыккан кыздын унун угаары менен Зейнеп апанын кары журогу булкуп алды.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#25 24 Октябрь 2013 - 13:34
Автобустун тепкичине эсми бутун коё берген апа артына кайрылып озун коздой чымын куюн болуп чуркап келе жаткан Райханын корду. Машинеге урунабы деп коркуп да кетти.
-Каралдым ай!
Эт журогу делбиреген аял кызды коздой кучагын жая жугурду. Апасына жете калып кучагына боюн таштаган Райхан болкулдап ыйлай берди.
-Кетпе! Кетпе, мени таштап... дейт башка соз оозуна келбей.
Ангыча жетип келген Зейнеп апанын синдиси колдон алды да, силкип ийди.
- Ай деги кандай кыз элен. Кишини жолдон калтырып. Болду, жон койсо дегеле...
Энтиге жетип келген Керим томсоро тушкон кызын бооруна кыса берип акырын ун катты
- Журу кызым.
Опко кага солкулдап бара жаткан кыздын балалык дуйносунун бир узуму ушу мээримдуу картан аялдын колунда калган эле.
-Каралдым ай!
Эт журогу делбиреген аял кызды коздой кучагын жая жугурду. Апасына жете калып кучагына боюн таштаган Райхан болкулдап ыйлай берди.
-Кетпе! Кетпе, мени таштап... дейт башка соз оозуна келбей.
Ангыча жетип келген Зейнеп апанын синдиси колдон алды да, силкип ийди.
- Ай деги кандай кыз элен. Кишини жолдон калтырып. Болду, жон койсо дегеле...
Энтиге жетип келген Керим томсоро тушкон кызын бооруна кыса берип акырын ун катты
- Журу кызым.
Опко кага солкулдап бара жаткан кыздын балалык дуйносунун бир узуму ушу мээримдуу картан аялдын колунда калган эле.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#26 24 Октябрь 2013 - 15:00
Арадан он жыл отту. Андагы алты жашар Райхан эми он алтыда. Керим болсо ошол боюнча жаныртып турмуш курган жок. Турмуштун камгактай учурган борону ата-баланы учуруп, кол кылаасына алып барып таштады.Мурун белдуу кызматтарда иштеген Керим замандын будун-чанына аралашып кызматынан томондоп азыр катардагы чакан райондун акими болуп иштеп аткан.
Машине ордунан жылып, Керим уйун коздой шашпай кадам таштады. Атасынын карааны корунгондо эле алдынан тосуп чуркап чыкчу кызы негедир бугун корунбойт.Дарбазадан кире бергенде терезеден бир нерсени шыкалап уймолоктошуп турган оспурум балдар кыздарды корду.
- Ой бул эмненер? Силерди ким чакырды бул жакка...деген Керимдин унуно эч ким конул бурган жок. Эки уч кадам алдыга таштай берген Керим озу да ордунда катып калды.
Кыз бийлеп жаткан экен. Эки колу абадв калкып озунон озу эргип, эч ким билбеген озунун гана дуйносундо жургондой. Тармал чачтары бирде серпиле, бирде жазыла тушуп капкара балбылдаган коздору оттой жанат. Керимдин коз алдына мындан он алты жыл мурун дал ушинтип чимириле бийлеп жаткан Рамиланын элеси тартыла тушуп " Токтот" деп капысынан кыйкырып жибергенин озу дагы байкабай калды.
Машине ордунан жылып, Керим уйун коздой шашпай кадам таштады. Атасынын карааны корунгондо эле алдынан тосуп чуркап чыкчу кызы негедир бугун корунбойт.Дарбазадан кире бергенде терезеден бир нерсени шыкалап уймолоктошуп турган оспурум балдар кыздарды корду.
- Ой бул эмненер? Силерди ким чакырды бул жакка...деген Керимдин унуно эч ким конул бурган жок. Эки уч кадам алдыга таштай берген Керим озу да ордунда катып калды.
Кыз бийлеп жаткан экен. Эки колу абадв калкып озунон озу эргип, эч ким билбеген озунун гана дуйносундо жургондой. Тармал чачтары бирде серпиле, бирде жазыла тушуп капкара балбылдаган коздору оттой жанат. Керимдин коз алдына мындан он алты жыл мурун дал ушинтип чимириле бийлеп жаткан Рамиланын элеси тартыла тушуп " Токтот" деп капысынан кыйкырып жибергенин озу дагы байкабай калды.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#27 24 Октябрь 2013 - 15:52
Райхан тык токтоду. Молтурогон каректерин которо " Эмне кылдым ата?" дегендей жоодурай тигилди. Моокуму тарабай калдыбы, балдар кыздар нааразылана тарай баштады. Керим кызынын мадайынан искеп алып, адатыча суйлонуп кирди.
- Райхан, сен чоноюп калдын кызым. Эми буюрса келерки жылы окуунду бутосун. Анан... сени жакшы куйоого узатып, торундо отурсам деген тилегим бар. Азыр али баласын. Кийин озун тушуносун. Ошондо анан атандын созун эстейсин. Кана эми тамвгын даяр болсо алып кел.
Тегерек кичине столдун устуно дасторкое жая салып ата бала тамак ичкенге олтурду.
Ушинтип кун откн сайын, Райхан козго корунуп чонойгон сайын "Керимдин сулуу кызы" еген атка конду.Бирок бири да катылып ооз ача алчу эмес. Суналган келбети, корку да башкача жан эле. Учкундай жарк эткен коз карашында чагылгандай откурлук, анан соз менен айтып жеткире алгыс бир мээримдуулук бар. Цыган апасынан сулуулукту, атасынан тубаса мээримдуу журокту, кайра кайтпас кашкой мунозду мурас кылып алган Райхан чындыгыда эле озгочо жан болчу.
- Райхан, сен чоноюп калдын кызым. Эми буюрса келерки жылы окуунду бутосун. Анан... сени жакшы куйоого узатып, торундо отурсам деген тилегим бар. Азыр али баласын. Кийин озун тушуносун. Ошондо анан атандын созун эстейсин. Кана эми тамвгын даяр болсо алып кел.
Тегерек кичине столдун устуно дасторкое жая салып ата бала тамак ичкенге олтурду.
Ушинтип кун откн сайын, Райхан козго корунуп чонойгон сайын "Керимдин сулуу кызы" еген атка конду.Бирок бири да катылып ооз ача алчу эмес. Суналган келбети, корку да башкача жан эле. Учкундай жарк эткен коз карашында чагылгандай откурлук, анан соз менен айтып жеткире алгыс бир мээримдуулук бар. Цыган апасынан сулуулукту, атасынан тубаса мээримдуу журокту, кайра кайтпас кашкой мунозду мурас кылып алган Райхан чындыгыда эле озгочо жан болчу.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#28 24 Октябрь 2013 - 16:12
Кыздын балалык дуйносуо булук салган адам тагдырына ошо жайда кез келди.
Айылдын четине келип токтогон автобустан колуа чаканыраак чемодан кармаган узун бойлуу, сымбаттуу жигит тушту. Кабагын чытый берип айланага бир саам коз жугуртуп алды да, айылдын чок ортосундагы чакан мектепке жоноду. Мектепте кароолчу гана бар.
- Ассалоому алейкум аксакал.
-Алейким ассалам
- Бул мектептин директорунун уйун издеп журдум эле, мумкун болсо айтып коёсузбу?
Чал жигитке бир сыйра сынанкы коз жиберип алды.
-Эмне директордун жек жааттарынан боосунбу?
-Жок, мектепке жумушка орношкону келдим эле.
-Шаардык оушойсун го.
-Жок, тубум колдон. Так ушул айылдан экен. Жумакмат деендин баласы болом.
- Аа, сен Диязсын го, ээ? Оп бали, мына чоноюп ата конушун издеп келет деген ушу. Атан Жумакмат жакшы киши болчу. Шаарда журуп озунон озу чоочун болуп калбадыбы.
Айылдын четине келип токтогон автобустан колуа чаканыраак чемодан кармаган узун бойлуу, сымбаттуу жигит тушту. Кабагын чытый берип айланага бир саам коз жугуртуп алды да, айылдын чок ортосундагы чакан мектепке жоноду. Мектепте кароолчу гана бар.
- Ассалоому алейкум аксакал.
-Алейким ассалам
- Бул мектептин директорунун уйун издеп журдум эле, мумкун болсо айтып коёсузбу?
Чал жигитке бир сыйра сынанкы коз жиберип алды.
-Эмне директордун жек жааттарынан боосунбу?
-Жок, мектепке жумушка орношкону келдим эле.
-Шаардык оушойсун го.
-Жок, тубум колдон. Так ушул айылдан экен. Жумакмат деендин баласы болом.
- Аа, сен Диязсын го, ээ? Оп бали, мына чоноюп ата конушун издеп келет деген ушу. Атан Жумакмат жакшы киши болчу. Шаарда журуп озунон озу чоочун болуп калбадыбы.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#29 24 Октябрь 2013 - 16:30
Дияз канча жы отсо даатасын унутпай жургон ушул чалга журогу жибий кулмундоп карады.
-Журу, мен сени озум жайгаштырып коём.
Оз жерин, оз элин сагынып келге Дияз ушул айылга отурукташып калды. "Жумакматтын жалгыз уулу келиптир" деген кабар чакан айылга дуу тарады. Ыраазы болгон туугандары тээ чон атасынан калган кичине тамды кайрадан ондоп тузоп берип, коптоп киргизип коюшту.
Окуу башталарына аз кун калган эле. Дияз сурот тартканга ылайыктуу жай издеп этюднигин которуп колду жээктеп басып жургон. Шарпылдаган толкудардын шары менен кыялга берилип узап кеткен экен. Бир кезде башын которуп карады да, алды жагында бейкапар чууга чомулуп жаткан секелек кызга козу тушту.Кыз улам сууга чомулуп чабак урат, кайра чалкасынан тушо тыныгып калат да кайра чабак ура баштайт.
-Журу, мен сени озум жайгаштырып коём.
Оз жерин, оз элин сагынып келге Дияз ушул айылга отурукташып калды. "Жумакматтын жалгыз уулу келиптир" деген кабар чакан айылга дуу тарады. Ыраазы болгон туугандары тээ чон атасынан калган кичине тамды кайрадан ондоп тузоп берип, коптоп киргизип коюшту.
Окуу башталарына аз кун калган эле. Дияз сурот тартканга ылайыктуу жай издеп этюднигин которуп колду жээктеп басып жургон. Шарпылдаган толкудардын шары менен кыялга берилип узап кеткен экен. Бир кезде башын которуп карады да, алды жагында бейкапар чууга чомулуп жаткан секелек кызга козу тушту.Кыз улам сууга чомулуп чабак урат, кайра чалкасынан тушо тыныгып калат да кайра чабак ура баштайт.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#30 24 Октябрь 2013 - 16:51
Мыйыгынан жылмайган Дияз копко чейи карап турду. Ал эми кыздын суудан чыгар туру корунбойт. Улам алыстагандан алыстап, ары теренге сузуп жоноду. Бир кырсыкка чалынбаса экен деп чый пыйы тушкон жигит айласыз кыйкырып жиберди.
-Эй, тарт, чогосун дейм! Артына кайрыл!
Кыз суунун шарынан укпадыбы, сузуп кете берди. Айланада эл дагы жок эле. Озу сууга кирейин десе сузгнду таптакыр билбейт. Кыз кичинекей нокот болуп калганча сузуп барды да, кайра бери тартты. Жээкке жете берип кана озун жалдырай тиктеп турган бейтааныш жигитти корду.
-Сен эмне? Чогуп кетсен эмне болот эле? Шайтан десе!-деп бара жаткан Дияз кызды карап дел боло тушту.
Бет алдында озу куткондой секелек эмес, бойго жеткен чуроктой сулуу кыз турган эле.Кара тармал чачтары апакай ууз денесинде оролгон тал чыбыктай буралган жаш дене... Музоо кирпиктери тикчие, ансыз да балбылдап жанып турган жанарынын коркуно корк кошкондой. Азыр бир соз айтса эле, же козголсо эле бул керемет элес козунон кайып жоголчудай ордунан козголгондое коркуп тура берди. Кыз дагы козун албай копко тигилди.
-Мен корктум... Сени чогуп кетпесин деп корктум, деди жигит апкаарый
-Эй, тарт, чогосун дейм! Артына кайрыл!
Кыз суунун шарынан укпадыбы, сузуп кете берди. Айланада эл дагы жок эле. Озу сууга кирейин десе сузгнду таптакыр билбейт. Кыз кичинекей нокот болуп калганча сузуп барды да, кайра бери тартты. Жээкке жете берип кана озун жалдырай тиктеп турган бейтааныш жигитти корду.
-Сен эмне? Чогуп кетсен эмне болот эле? Шайтан десе!-деп бара жаткан Дияз кызды карап дел боло тушту.
Бет алдында озу куткондой секелек эмес, бойго жеткен чуроктой сулуу кыз турган эле.Кара тармал чачтары апакай ууз денесинде оролгон тал чыбыктай буралган жаш дене... Музоо кирпиктери тикчие, ансыз да балбылдап жанып турган жанарынын коркуно корк кошкондой. Азыр бир соз айтса эле, же козголсо эле бул керемет элес козунон кайып жоголчудай ордунан козголгондое коркуп тура берди. Кыз дагы козун албай копко тигилди.
-Мен корктум... Сени чогуп кетпесин деп корктум, деди жигит апкаарый
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#31 24 Октябрь 2013 - 17:21
-Жок мен чокпойт болчумун. Кичине кезимден атам менен тушуп журуп конгонмун, - деди кыз дагы жагымдуу жылмайып.
-Ошондой дениз...
-Кайдан келдиниз? -деди кыз ары жагында жаткан сулгусун алып аарчынып жатып. Ушуп кеткен экен. Назик эриндери озунон озу титиреп чыкты.
-Алыстан, деди жигит дагы эле кыздын таасиринен чыга албай. "Болду эми кичине баладай болуп..." -деп озун озу токтоткону менен, журогу чыгып кетчудой согуп аптыга берди. Кыз ангыча кийинип бутуп, кетууго камданып калган экен.
-Токто... токтосон!
Кыз жалт карады. Кареги оттой жанып, кумарлуу тигилди.
-Мен кетишим керек. Атам кутуп калды, деди жылуу жылмая. Жигит мындай жылуулукту эч кимден корбогонун сезди. Эки ийини шалдырап калган жигитти аяп кеттиби кыз кайра жылмайып:
-Мен кайра келем, деп кошумчалап койду да, эликтей элпек бурулуп тез эле алыстап кетти.
"Ким элен? Ким элен, бийкечим?" жигиттин ичи ачышып аран ганв буту шилтенип андан ары жолун улады. Кокурогун ысып куйгон жалын каптап, мындан кийинки жашоосу так ушул жанга байлвнып калаарын билген жок.
-Ошондой дениз...
-Кайдан келдиниз? -деди кыз ары жагында жаткан сулгусун алып аарчынып жатып. Ушуп кеткен экен. Назик эриндери озунон озу титиреп чыкты.
-Алыстан, деди жигит дагы эле кыздын таасиринен чыга албай. "Болду эми кичине баладай болуп..." -деп озун озу токтоткону менен, журогу чыгып кетчудой согуп аптыга берди. Кыз ангыча кийинип бутуп, кетууго камданып калган экен.
-Токто... токтосон!
Кыз жалт карады. Кареги оттой жанып, кумарлуу тигилди.
-Мен кетишим керек. Атам кутуп калды, деди жылуу жылмая. Жигит мындай жылуулукту эч кимден корбогонун сезди. Эки ийини шалдырап калган жигитти аяп кеттиби кыз кайра жылмайып:
-Мен кайра келем, деп кошумчалап койду да, эликтей элпек бурулуп тез эле алыстап кетти.
"Ким элен? Ким элен, бийкечим?" жигиттин ичи ачышып аран ганв буту шилтенип андан ары жолун улады. Кокурогун ысып куйгон жалын каптап, мындан кийинки жашоосу так ушул жанга байлвнып калаарын билген жок.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#32 24 Октябрь 2013 - 17:42
Ошондон кийин Дияз озу "бийкеч"
деп ат коюп алган кызды кол жээгинен дагы далай жолу издеди. Акыры тапты. Бул жолу да баягы жерде жалгыз сууга тушуп жаткан экен. Жоготкон жогун тапкансып суйунуп кетти. Тез жетип келип, *БИЙКЕЧ* деп ысык шыбырап алды.
-Мен бийкеч эмесмин.
-Анан кимсин?
-Райханмын!
-А мен Диязмын!
Экоо тен кулуп жиберишти. Кыздын шынгыр кулкусу да озуно жарашат экен. Дияз кыздын жанына отура калды. Кыздын бут алдында кумдан жасалган сепилдерди (бизче особняк) корду.
-Сен куруп жатасынбы?
-Ооба, бул менин болочоктогу уйум.
-Оо анда сен чириген байга турмушка чыксан керек. Мындай зангыраган уйду салыш ар кимдин эле колунан келе бербейт да, деди Дияз тамашалап.
-Балким... бирок мен ушул уйдо жашаарымды анык билем.
-Кайдан билесин?
-Билем деди кыз ойлуу гана. Бут алдында курулуп жаткан кумдан жасалган уйду карап туруп Райан негедир оор ушкуруп алды.
-Мен бийкеч эмесмин.
-Анан кимсин?
-Райханмын!
-А мен Диязмын!
Экоо тен кулуп жиберишти. Кыздын шынгыр кулкусу да озуно жарашат экен. Дияз кыздын жанына отура калды. Кыздын бут алдында кумдан жасалган сепилдерди (бизче особняк) корду.
-Сен куруп жатасынбы?
-Ооба, бул менин болочоктогу уйум.
-Оо анда сен чириген байга турмушка чыксан керек. Мындай зангыраган уйду салыш ар кимдин эле колунан келе бербейт да, деди Дияз тамашалап.
-Балким... бирок мен ушул уйдо жашаарымды анык билем.
-Кайдан билесин?
-Билем деди кыз ойлуу гана. Бут алдында курулуп жаткан кумдан жасалган уйду карап туруп Райан негедир оор ушкуруп алды.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#33 24 Октябрь 2013 - 18:05
- Менин болочоктогу уйум ушул. Бирок бул уйдо бактысыз болот окшойм. Карасаныз эшик терезелеринин бардыгы тор менен курчалып...
Дияз бул табышмактуу суйлогон кызга тангалып тиктеп турду. Бул эмне дегени? Кызык, ушундай жапжаш болуп туруп, эмнеге коздору мынча кайгылуу? Кыз саамай чачын серпип алып Диязга карап:
-Сиз кайдан келдиниз? Айылдагылардын соз кылганы эле сиз?
-Менби? Ха ха ха, эмне деп соз кылып жатышат? Озум байкабай "популярдуу" болуп кеткем го.
Дияз тамашалай кулуп, Райхандын чачын кармалай кетти.
-Чачын кандай сонун. Мындай чачты эч кимден коргон эмес элем.
-Айылыбыз жактыбы? -деди Райхан чачын акырын бошотуп алып.
-Айылбы? Ушул айыл канча жыл бою тушумо киргенин билесинби. Кичине кезимде атам менен келгеним эсимде. Андан бери коп жыл отту. Атам байкуш жол кырсыгынан каза болуп калган. Ошол боюнча бул жакка келбей калдык
Дияз бул табышмактуу суйлогон кызга тангалып тиктеп турду. Бул эмне дегени? Кызык, ушундай жапжаш болуп туруп, эмнеге коздору мынча кайгылуу? Кыз саамай чачын серпип алып Диязга карап:
-Сиз кайдан келдиниз? Айылдагылардын соз кылганы эле сиз?
-Менби? Ха ха ха, эмне деп соз кылып жатышат? Озум байкабай "популярдуу" болуп кеткем го.
Дияз тамашалай кулуп, Райхандын чачын кармалай кетти.
-Чачын кандай сонун. Мындай чачты эч кимден коргон эмес элем.
-Айылыбыз жактыбы? -деди Райхан чачын акырын бошотуп алып.
-Айылбы? Ушул айыл канча жыл бою тушумо киргенин билесинби. Кичине кезимде атам менен келгеним эсимде. Андан бери коп жыл отту. Атам байкуш жол кырсыгынан каза болуп калган. Ошол боюнча бул жакка келбей калдык
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#34 24 Октябрь 2013 - 19:18
Дияз:
-Менин сагынганымды айтпа. Апам байкушту ыйлатып эле айылга баралы дей берер элем. Чонойгондо барасын деп койчу апам. Мына эми чонойгондо келдим. Апамдын жалгыз калганы эле жаман болду. "Журу, кеттик" десем "Шаарга конуп калгам, айылга барганда эмне кылам" деп болбой койду. Ушундай... а сенчи озун жонундо айтып берсен. Атан апан кимдер?
-Менин атам... Атакем гана бар. Апамды кичине кезимде каза болуп калган дешет. Бирок...- кыздын ону капысынан кумсара тушту да, токтой калды. Диязга тике карады да жарк этип кулуп жиберди.
- Карасаныз, карасаныз тетиги чардактарды!
Дияз мандайында кыйкуулап келген ак чардактарды корду.
-Журу кармайбыз! деди жаш баладай оропкуп.
-Кармай албайсыз! дейт кыз кыткылыктап.
Дияз ордунан тура калып Райханды колдон влды да, чуркап жоноду.Экоо жаш балача кол кармашып чуркап бара жатты. Ал эми кумдан жасалган кооз уй экоонун бут алдында калып тепселип жок болгонун экоо тен байкашкан жок.
-Менин сагынганымды айтпа. Апам байкушту ыйлатып эле айылга баралы дей берер элем. Чонойгондо барасын деп койчу апам. Мына эми чонойгондо келдим. Апамдын жалгыз калганы эле жаман болду. "Журу, кеттик" десем "Шаарга конуп калгам, айылга барганда эмне кылам" деп болбой койду. Ушундай... а сенчи озун жонундо айтып берсен. Атан апан кимдер?
-Менин атам... Атакем гана бар. Апамды кичине кезимде каза болуп калган дешет. Бирок...- кыздын ону капысынан кумсара тушту да, токтой калды. Диязга тике карады да жарк этип кулуп жиберди.
- Карасаныз, карасаныз тетиги чардактарды!
Дияз мандайында кыйкуулап келген ак чардактарды корду.
-Журу кармайбыз! деди жаш баладай оропкуп.
-Кармай албайсыз! дейт кыз кыткылыктап.
Дияз ордунан тура калып Райханды колдон влды да, чуркап жоноду.Экоо жаш балача кол кармашып чуркап бара жатты. Ал эми кумдан жасалган кооз уй экоонун бут алдында калып тепселип жок болгонун экоо тен байкашкан жок.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#35 24 Октябрь 2013 - 19:23
Ушундан баштап экоонун ортосунда жипсиз байлаган бир нерсе пайда болду. Чындыгында эле бири бири учун жаралган адамдар эле. Райханды бир мунот корбой калса кусаланып, сары оору болуп кеткен онор таап алды Дияз. Ангыча алыстан анын карааны корунду.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#36 24 Октябрь 2013 - 19:56
Келчи мага,-деди энтиге кучагын жайып.
-Мен аз гана убакытка келдим.
-Райхан!
-Чуш, сизге бир нерсе айтышым керек.
Дияздын кен кокурогуно башын койгон Райхан аптыга суйлой берди.
-Сиз билесизби? Атам биздин бул мамилебизди билип калса капа болот. Ошондуктан, абайлап журбосок болбойт.
Кучагына бекем кыскан боюнча ушул назик жанды коз коргус, кулак уккус жакка алып кеткиси келип турду. Кундор отуп жатты. Дияз озунун суротчулук кесиби менен жумушка орношкон. Табиятынан эркинндикке конго жаны мектептин катуу тартибие коно албай, кыйналганы менен, окуучулар менен тез эле тил табышып кетти. Азыр да мектептен келе жаткан жоон топ кыз Диязды корору менен курчап калышты.
-Мен аз гана убакытка келдим.
-Райхан!
-Чуш, сизге бир нерсе айтышым керек.
Дияздын кен кокурогуно башын койгон Райхан аптыга суйлой берди.
-Сиз билесизби? Атам биздин бул мамилебизди билип калса капа болот. Ошондуктан, абайлап журбосок болбойт.
Кучагына бекем кыскан боюнча ушул назик жанды коз коргус, кулак уккус жакка алып кеткиси келип турду. Кундор отуп жатты. Дияз озунун суротчулук кесиби менен жумушка орношкон. Табиятынан эркинндикке конго жаны мектептин катуу тартибие коно албай, кыйналганы менен, окуучулар менен тез эле тил табышып кетти. Азыр да мектептен келе жаткан жоон топ кыз Диязды корору менен курчап калышты.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#37 24 Октябрь 2013 - 20:52
- Агай, саламатсызбы?
- Неге откондо тааныбай калдыныз?
- Бугун ишембиликте сиз иштетесизби?
Айтор чуру чуу тушкон кыздардын кобу бул суймнчулуктуу агайынын козуно корунуп калуунун амалын кылып жатышты.
-Кечирип койгула, кыздар, мен шашып бараттым эле. Ооба буйурса ишембиликте мен иштетем.
Ар кимге жооп берип жатканы менен, козу менен издегеи Райхан. Негедир кыздардын арасына жок экен.
-А бугун Райхан келбедиби? -деген суроо оозунан кантип чыгып кеткенин билбей калды.
-Райхан?
-Керимовабы?
Кыздардын арасында Асел аттуу кыз бар эле. Жаны мугалимдин жагымдуу жузуно козу тушуп калган эле.Жаштыгынанбы, бардар булонун козго басар эрке кызы болгондугунанбы, курбуларына боюн которо мамиле кылар эле. Дияздын Райханды сураганына ичи куйо тушту да кашын серпе мыскылдуу жылмайды.
-Ха, Райханбы?! Ал сабакка келгенден коро талаа туздо жургонду жакшы корот! Чынбы, кыздар?
- Неге откондо тааныбай калдыныз?
- Бугун ишембиликте сиз иштетесизби?
Айтор чуру чуу тушкон кыздардын кобу бул суймнчулуктуу агайынын козуно корунуп калуунун амалын кылып жатышты.
-Кечирип койгула, кыздар, мен шашып бараттым эле. Ооба буйурса ишембиликте мен иштетем.
Ар кимге жооп берип жатканы менен, козу менен издегеи Райхан. Негедир кыздардын арасына жок экен.
-А бугун Райхан келбедиби? -деген суроо оозунан кантип чыгып кеткенин билбей калды.
-Райхан?
-Керимовабы?
Кыздардын арасында Асел аттуу кыз бар эле. Жаны мугалимдин жагымдуу жузуно козу тушуп калган эле.Жаштыгынанбы, бардар булонун козго басар эрке кызы болгондугунанбы, курбуларына боюн которо мамиле кылар эле. Дияздын Райханды сураганына ичи куйо тушту да кашын серпе мыскылдуу жылмайды.
-Ха, Райханбы?! Ал сабакка келгенден коро талаа туздо жургонду жакшы корот! Чынбы, кыздар?
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#38 24 Октябрь 2013 - 21:12
Ангыча конгуроо кагылып, кыздар шашыла жоной беришти."
Неге? Такыр башкача кыз? Аялуу жан дуйносуно эч кимди киргизгиси жок".
Чын эле элдин бир суктанып, бир тан калып карай берген коз карашынан улам Райхан элден башкача болуп осту. Ар дайым бул чойрого, бул ааламга адашып келип калгандай, озунун орду таптакыр башка жакта калгандай сезчу. Жалгыздыкты жакшы корчу. Айрыкча колдун жээгин жакшы корчу. Бугун да ошол жактае тапты. Адатынча чачын елбирете жазып коюп колду карап отурган экен.
-Райхан!
Кыз Диязды корору менен тура калып мойнуна асыла кетти.
- Сагындым сизди!
Дияз кызды аяр кучактай калып козунон суйду да, эркелете ун катты:
-Эмнеге жалгыз отурасын? Мен сени издеп журуп эсим ооду го.
Райхан ун катпастан жалжылдай карап коюп отура берди.
- Сабакка эмнеге барган жоксун?
-Жон эле.
-Райхан, андай болбойт да. Сен омур бою ушинтип жалгыз, элден качып журо бермек белен?
Чын эле элдин бир суктанып, бир тан калып карай берген коз карашынан улам Райхан элден башкача болуп осту. Ар дайым бул чойрого, бул ааламга адашып келип калгандай, озунун орду таптакыр башка жакта калгандай сезчу. Жалгыздыкты жакшы корчу. Айрыкча колдун жээгин жакшы корчу. Бугун да ошол жактае тапты. Адатынча чачын елбирете жазып коюп колду карап отурган экен.
-Райхан!
Кыз Диязды корору менен тура калып мойнуна асыла кетти.
- Сагындым сизди!
Дияз кызды аяр кучактай калып козунон суйду да, эркелете ун катты:
-Эмнеге жалгыз отурасын? Мен сени издеп журуп эсим ооду го.
Райхан ун катпастан жалжылдай карап коюп отура берди.
- Сабакка эмнеге барган жоксун?
-Жон эле.
-Райхан, андай болбойт да. Сен омур бою ушинтип жалгыз, элден качып журо бермек белен?
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#39 24 Октябрь 2013 - 21:29
- Мага эч нерсенин кереги жок, Дияз байке. Сиз болсонуз, атам болсо болду.
-Жок, сенин сулуулугунду мен же атан эле корушу керек эмес. Сени мен жарыкчылыкка алып чыгам. Окуунду буторун менен уйлонобуз да борборго кетебиз. Ишенесинби мага?
-Ишенем!
Райхан Дияздын эмне жонундо айтып жатканын деле тушунгон жок. Бир билгени, Диязы жанында болот. Эрээркеп ийнине башын койду.
- Эмнеге элден башкачасын? Сени так эле жапайы эликке окшотом.
-Эмнеге дейсизби? Билбейм озум да, элдер мени жаман коргондой сезилет. Сиз эч качан мени таштап кетпейсизби?
-Жок эч качан таштап кетпейм!
Дияз Райханды бооруна кыса опкулоп жиберди. Экоо кучакташкан боюнча алоолонуп батып бараткан кунду карап отура беришти.
-Жок, сенин сулуулугунду мен же атан эле корушу керек эмес. Сени мен жарыкчылыкка алып чыгам. Окуунду буторун менен уйлонобуз да борборго кетебиз. Ишенесинби мага?
-Ишенем!
Райхан Дияздын эмне жонундо айтып жатканын деле тушунгон жок. Бир билгени, Диязы жанында болот. Эрээркеп ийнине башын койду.
- Эмнеге элден башкачасын? Сени так эле жапайы эликке окшотом.
-Эмнеге дейсизби? Билбейм озум да, элдер мени жаман коргондой сезилет. Сиз эч качан мени таштап кетпейсизби?
-Жок эч качан таштап кетпейм!
Дияз Райханды бооруна кыса опкулоп жиберди. Экоо кучакташкан боюнча алоолонуп батып бараткан кунду карап отура беришти.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
#40 24 Октябрь 2013 - 21:43
Дияздын тунук суйуусунонбу,
озуно болгон ишениминенби,
айтор Райхандын жашоосу туп тамырынан бери озгорду.Мектепке байыр алып ал тургай алдынкы окуучулардын катарына кошулду.Айрыкча жаны жылдык концертте Райхандын онорун коргондор бир жылдай кеп кылып журушту.Ал концерттин уюштуруучусу да Дияз эле.
-Керимова Райхан!- деп алып баруучу кыз жарыялагандан кийин, сахнага жарашыктуу кийинген Райхан чыкты. Эки бети тамылжый жылмайып чыга келген кыз демейдегиден таптакыр башкача Райхан болчу. Кыздын нукура сулуулугу, жузунон тогулгон нуру отургандарды арбап алды.
-Керимова Райхан!- деп алып баруучу кыз жарыялагандан кийин, сахнага жарашыктуу кийинген Райхан чыкты. Эки бети тамылжый жылмайып чыга келген кыз демейдегиден таптакыр башкача Райхан болчу. Кыздын нукура сулуулугу, жузунон тогулгон нуру отургандарды арбап алды.
”Адам көөнү ~ эң назик айнек идиш,
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)
Абайла, зирек кармап, сындырбай ич.”
(Жусуп Баласагын)