Билдирүүнү түзөткөн: Xanif: 17 Сентябрь 2015 - 01:29
Мусулмандардын таймашы...
#1 17 Сентябрь 2015 - 00:33
#2 17 Сентябрь 2015 - 02:25
Анда биринчи турдун тапшырмасына кеттик, тапшырма 3 болуктон турат, алар томонкучо...
А. Кыргыздын салты, жана тарыхына байланыштуу 5 суроо..
В. Илимий ачылыштардын тарыхы, жана далилдери жонундо 3 суроо...
С. Логикалык, диний суроолор жонундо 3 суроо...
Суроо...
А...
1 .Кыргыздардын эски, жана белгилуу майрамдарынан "YЛYШ" маайрамы жонундо маалыма?...
2. Кыргыздардын эски майрамдарынан "Чечкор" майрамы жонундо маалымат?...
3. Кыргыздын салттарынан, кыз узатуудагы "Жыгач тушуру" салты жонундо маалымат?...
4. Моголстан ханы, Абдулла хандын (1638-1660 бийлеп турган) тушунда, Кашкардын акими болуп дайындалган бий ким эле?...
5.1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык, бийлик менен байланыш тузгон бий, ким эле, ал жонундо маалымат?...
Суроо...
В...
1. Технология, же техника илими, б.з.ч, жана б.з да, качан, жана ким тарабынан ачылган, же тузулгон?-Эн алгачкы техниканы ким, качан ойлоп тапкан?...
2. Экономика, жана каржы илимини, б.з.ч, жана б.з да ким, качан ачкан, жана ишке ашырган?...
3. Азыркы кундо, "Тышкы иштер министирлиги" деген статус, же система менен белгилуу болгон, "Эл аралык байланыштар, же Дипломатия" илими, ким тарабынан, жана кантип тузулгон?...
Суроо...
С...
1. Курандагы баардык ааяттар, же создор, дуйно элдеринин тилдерине которулууда, бирок, бир соз бар, ал эчкайсы тилге которулбай, Курандагы маанисида, и терминида, ошол бойдон калат, баары ошол терминди колдонушат. Ал кайсы соз?...
2. "Бир мусулман кедей, балдары ач калганда, эптеп эт таап, аны казанына бышырат. Эт бышканда балдарыны чакыратта, ошол балдары менен ойноп жургон, кошунасы болгон, динсиз байдын, кичинекей баласына эт бербей, уйуно кууп, же айдап ийет". Эмне учун кууп, же айдап ийди? (Мунун так жообунан, ото акылмандуу маани чыгат)...
3. "Адам, чонойтулган бир аалам. Аалам, кичирейтилген бир адам", мунун маанисин, мисал, жана далилдер менен тушундуруп бериниз?...
Эскертуу...
Бул темага ашыкча билдируу жазылбайт. Нурмухаммет, Нурмухаммад, Капле, ушул учоо гана жазышат...
Билдирүүнү түзөткөн: Xanif: 17 Сентябрь 2015 - 02:34
#3 17 Сентябрь 2015 - 11:44
#4 24 Сентябрь 2015 - 07:25
Кечиккеним учун кечирим сурайм...
А...
1. Кыргыздардын эски белгилуу майрамдарынан, "YЛYШ" маайрамы жонундо маалымат?...
Жооп: "YЛYШ" бул жайлоонун майрамы.Мында ар бир айыл (албетте жайлоого чыккандар) уч- торт кун кымыз жыйнап анан кочкор сойуп куйкалап,башка айылдагыларды чакырып кымыз жана эт берет.Бул манап байлардын майрамы десек жанылыш болбойт...
2.Кыргыздардын эски майрамдарынан "Чечкор" майрамы жонундо маалымат?...
Жооп:"Чечкор" майрамы болсо эгин алып,кырман сузарда майда жандыктан бирди (кой-козу,эчки- улак) союп,кырманга куроктун бетине муздап,этин бышырып элди чакырып берет...
3.Кыргыздын салттарынан, кыз узатуудагы "Жыгач тушуру" салты жонундо маалымат?...
Жооп: Кыз атасынын жооп алгандан кийин, келин алуучу куда жыгач тушурууго камынат.Боорсок жасайт, мал союп, эт бышырып капка тигип, тоого (тоо жаныбар) жуктоп, кыз беруучу жерге алып барышат...
4.Моголстан ханы Абдулла хандын (1638-1660 бийлеп турган)тушунда Кашкардын акими болуп дайындалган бий ким эле?...
Жооп: Койсары Бий...
5.1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык бийлик менен байланыш тузгон бий ким эле, ал жонундо маалымат?...
Жооп:Карга бий Мендегул уулу,ал (1718-1828)- кыргыздардын бугу урусунан чыккан коомдук ишмер. Кара кылды как жарган калыстыгы,алысты коро билген косомдугу, жана так, таамай суйлогон чечендиги менен, эл оозунда айтылып калган инсан...
Xanif
Жиберилди Кечээ, 02:53
В...
Жооптор...
1. Технология илими боюнча...
Б.з.ч, технология илимине, хз Дауд (Алайхиссалаам) пайгамбар ишарат берип, озуда темирди камырдай жууруган адам болгон, т.а, тарых барактарында, тохнология илиминин б.з.ч, ачылышы, ушул пайгамбарга таандык...
Б.з, Ибни Карака (1100-жылы), 900 жыл мурун, эн биринчи "Жыгач, жана темирлерди ширетуучу (Токарный станок) жабдык"ойлоп таап, технология, же техника илимини жанырткан, ислам даанышманы (Аалым) болгон...
2. Экономика илими боюнча...
Жооп...
Б.з.ч, тарыхта, биргана, хз Юсуф (Алахиссалаам) пайгамбар, озунун доорунда, окумдар (Президент) болуусу менен бирге, Каржы миниситрлигини да башкарган, жана экономикасы мыкты онугуп, коомуна жыргал жашоону тузуп берген биринчи адам болгон. Бул илимдердин онугуусуно ишарат берген, биринчи пайгамбар болгон...
Б.з, (7-кылымда) хз Умар (Радияллооху анху) экономика, жана каржы илиминин жаны ачылыштарыны, же системасыны тузгон, эн биринчи мусулман баатыры болгон, себеби ал киши халифат (Президент) болуп турган кезде, экономикасы укмуш онугуп, акча, жана материалдык жагынан каржыланбаган адам калган эмес, жада калса, кылмыштуулукта катталбай, соттор ишсиз калып, халифага арызданышкан, "Ишибиз жок эле айлык ала беребизби" деп...
3. Дипломатия илими боюнча...
Жооп...
Б.з, (6, 7-кылымдарда) хз Мухаммад (Соллаллооху алайхи васаллам) пайгамбарыбыз, тарыхта, озунун коомундагы, башка уруу, же башка диндегилер менен, дипломатиялык келишимдерди эч бузбай, дайым акырына чейин бекен турган, алгачкы мусулмандардын жол башчысы болгон. Муну менен эле чектелбей, ислам дини женишке жеткенден кийин, башка олколордун окумдарларына (ошол кездеги Президенттери), озунун элчилери аркылуу, исламды кабыл алуусун сунуштап, кат жазып, каттын аягына шакеги м.н моор басып, дипломатиялык жол менен даават кылып, тарыхта эн алгачкы "Дипломатия" илимин тастыктаган. ..
Xanif
Жиберилди Кечээ, 03:16
С...
Жооптор...
1. Куранда биргана ата-энеге "УФ" деген соз, эчкайсы тилге которулбай, ошол бойдон айтылат, арбир эл, жана улутта...
2. Шариятта :"Муктаждык харамды халал кылат" деген, эреже бар эмес беле, (Эгер жегенге эчнерсе жок ачка калсан, олбойтурган абалда, олуктун, чочконун, у.с, арамдарды жеп, жан сактасан уруксат шариятта) мына ошол эреженин негизинде, тиги кедей адам, балдары ачка калганда, эптеп талаада олуп калган, эшектин этин таап келип, балдарына бышырып берген болчу. Эшектин эти мусулмандарга эле эмес, буткул адам затына арам болгондугу учун, тиги бай динсиз болсода, анын баласына арам этти каалабады, себеби ал эт, биргана озунун балдарына адал, ачка болгондуктан. Бул ангеме, чыныгы мусулмандын сыпаты, дайым адилеттуулуко чакырууга ундоосун далилдеп жатат...
3. Адам, Жер шаарынын, же Жер планетасынын кичирейтилген, бир мисалы боло алат, т, а, жерде бар нерселердин баары, адамда бар. Мисалы, жердин 4/3 болугу суу, адамдында денесинде, 4/3 болугу суу. Физика, химия, биология, жана география илимдеринин негизинде карасак, жердеги топрак, суу, жылуулук, ж.б.у, элементтердин, же формулалардын баары жердин составында да, адамда да окшош экен, дем аалымдар далилдеген. Ошон учун: "Бир адамды олтурсон, бир ааламды олтургон сыяктуу куноо" деп, айтылат динибизде. Натыйжада, "Адамды чонойтуп корсон бир аалам сыяктуу, ал эми ааламды кичирейтип корсон, бир адам сыяктуу форма пайда болот" дешеттер илим ээлери...
Эми Нурмухаммат таксыр сиздердин жообунуздарды жонотсо, калыстар салыштырып анан баалашат.
#6 24 Сентябрь 2015 - 16:45
А
1. Улуш майрамы.Улуш майрамы мал жайлоого кочурулуп ,жайлоочулар конуштарына отурукташып алгандан кийин,жайлоодо белгиленуучу эски унутта калган майрамдардын бири.Малдар бир аз эттенип,кун бир аз жылыган маалда белгилешкен. Майрамды бир конуштун ээси баштап калгандары андан ары улап кетишчу.Ар ким алына жараша жандык союп,ат чаптыртып киши чакыртып,оюн зоокторду уюштурушуп, жаштарыбыз ак чолмок ойноп,алты бакан тээп,Манас айтып,ата баба салтын улап комуз чертип,кыяк тартып ,ак тандай акындарыбыз айтышып айтор ото жогорку денгээлде белгиленген. Бул майрамда кымыз кыстамай болуп,кимде ким кымызды толук иче албаса шырбаз союп берчу.Мен озум ушул сыяктуу майрамга бала кезимде туш болгонмун.
2. Чечкор майрамы.Чечкор майрамын куркурогон куз мезгилинде, дыйкандар мол тушум алып Кыдыр атага,баба дыйканга арнап жыт чыгарып башташкан. Дыйкандар эгиндеринин мол болуусу учун,кызыл кырманга дайыма таза барышчу.Мол тушумду уйлоруно алып келишкенден кийин да,ар кандай ырым жырымдарды жасашкан." Жожону куздо сана" дегендей бул майрамда дыйкандар оз ара мелдеш уюштурушуп, кимдин тушуму мол болгонун аныкташкан. Азыркы кундо бул майрамдын аты аталбаса да куз майрамы деп белгиленип келет.
3. Кыз узатуудагы "Жыгач тушуруу " салты.Кызды алып кетууго азыраак кун калганда , жигит тараптын кыз тарапка тамак таркатуусу . Менин тушунугонум боюнча , жигит тараптын кыз тарапка той алып баруусу.Мисалы: жигит тарап оз дараметине жараша (кыл куйрук,торпок, кой ) куручун,сабизин, себетин,майын(туштукто), таттуусун алып эки же андан коп киши болуп кыз тарапка той алып баруусу.Жигит тарап алып баргандарды, кыз тараптагылар оз элине,куйоо тарап алып келди деп бышырып таркатат.
4.
5. Кыргыздардын Желден уруусунун бийлери Япалак(Жапалак- авт) Кутлин Байтели(Байтоло) Манчин,Карга Мендогулов, Шерук Туйбин,Куккуз(Коккоз) Куйкин,Байкожо Жантелин,Калыжан Тимуров жана Ураза(Орозо)Бектемировдун Омск областынын начальниги гвардия полковниги С.Б.Броновскийге 1824 жылы 6 декабрда кат жолдошкон.
В
1. Паскалдын механикалык машинасын.Ибн Краканын 900 жыл илгери жыгач темир ширетуучу жабдык ойлоп тапканын окудум.Дагы бир мусулман окумуштуусу ун системасын , дагы бир мусулман окумуштуусунун техника илимине чон салым кошконун окуган элем.Аттарын эстей албадым. Экономика илимин 2 мин жыл мурун гректердин окумуштуусу Ксенофонт колдонуп илимдин казынасына киргизген.
С
1. Аллах деген соз.
2. Анткени байдын баласы кунуго эт жейт.Ошол себептен байдын баласын уйуно кетирип жиберет.
3. Адамдын ичинде эмне деген сырлар катылган. Адам бир ааламды багындыра турган илимдерди изилдеп,ойго келбеген нерселерди жасай алат.Аалам кичирейтилген бир адам дегени,ааламдагы кубулуштардын баарын адам изилдеп иликтеп келет,кичинекей адамдын колунан ааламды багындырчу нерселер келет.Кыскасы ушундай...
Kg.lady
А
1 jpeg]
Улуш майрамы, тагыраагы жайлоо майрамы откон кылымдын 20-жылдарынан бери тилекке каршы майрамдалбай келет. 50жылда эл жаны, 70жылда жер жаны демекчи доор алмашкан сайын тупкулугубуз озгоруп, айрымыбыз батышка, айрымыбыз чыгышка ыктап чакчалекей тушуп бараткандайбыз.
Алмустактан бери кочмон кыргыз калкы жайлоону ордоп келишкени баарыбызга маалым. Дал ошол жайлоодо ар бир эле кыргыз кан-жаны менен кошо буткон мал жандыктарын бапестеп, ырыскысын ошол мал-жандыктардан алып келгени тогунбу? Мына ошолордун ичинен бээ байлап, кымыз-саамал татып келгенибизди ким тогунго чыгара алат? Дал ошол бээ байлаган кезде ууз кымызын, семиз кочкорун даярдап жайлоодогу болгон тутунду чакырып ак дасторкон жайып улуш майрамын белгилешкен. Кебир вариянттарда бай-манаптарга таандык майрам деп айтылып журот. Бирок жалпысынан улуттук майрам деп сакталып калган. Бул жоролго бир эле кун эмес, бир канча кунго уланган, анткени ошол жайытты жердеген ар бир уйбуло кезек менен конок чакырып, кочкор союп, куйкалап, кымызын бузуп ырыскысын жамы журт менен болушкон. Майрамдын шааниси катары токмо акындар айтышып, манасчылар Манас,
дастан айтып, Бекбекей, Шырылдан ырдашып, оюн-кулку уланган. Бекер жерден Токтогул сындуу залкарлар-
"Улушто учтон кой соет,
Усту-устуно той болот"-
деп ырдашпаган чыгаар.
Эскирип улам санаасы-салты,
Кымызын эне суналбай калды.
Союшун союп ак бата албай,
Алакан жайбай аксакал калды.
Майрамын элим унутуп калды,
Жон гана эми жомокто калды.
Санжыргалуу улушу калды,
Жааш муун баарын унутуп салды.
Биз учун жомок сыяктуу,
Аттигин эми тарыхта калды! 2 Кыргыз эли мал-жандыктан сырткары дыйканчылык мененда алектенип келери баарыбызга маалым. Ошол дыйканчылыктын артынан мол түшүмдүн ыйык ээси Баба дыйкан, ал эми
молчулукту, кененчиликти,
эмгекчиге ийгиликти жана
жакшылыкты берген Кыдыр аке деген ишенимге жетеленишкен. Аларга арнап "Чеч-кор"
майрамында өткөрүп, ар турдуу ырым-
жырымдардыда аткарганы ырас."Чеч- кор"
өткөрүлгөн түнү Баба дыйкан менен
Кыдыр аке кырманга келсе дан
көбөйүп, берекеси артат, токчулук,
молчулук да кошо келет деген ойдо болушкан.
Кырманда иштегендер таза
кийинишкен, анда тазалык,
ирээттүүлүк өкүм сүрүш үчүн
байыртадан бери келе жаткан ыйык
каада-салттарды колдонуу талап
кылынган. Өрт чыгып кетпесин деп
кырманга жакын от жактырышпаган,
дан ным тартып кетет деп суу да
койдуртушпаган. Баба дыйкан
менен Кыдыр аке суудан качат, суу
булутту, булут жаанды чакырат
дешкен. Эгерде кырманга ит келсе
кубалашкан эмес, жылан сойлоп
келсе ак (сүт же ун) чачып
кетиришкен. Баба дыйкан менен Кыдыр-аке балким ит же жыландын кейпинде келиши мумкун деген мифтик ишенимде болушкан.
Кимдир бирөө кырманга келсе, же
жанынан өтсө "Чечке береке", "Кырманынызга береке!" деп
саламдашышкан.
Тазаланган данды кырмандын
ортосуна чогултуп, додо кылып
үйүп, саманын башка алып,
кырманды шыпырып, андан кийин
түшүм ырым-жырымын аткарууга
өтүшкөн. Алгач кырмандын ээси уйулгон кызылдын үстүнө
чыгып жыгачтан жасалган чен идиш
менен (бир пудга жакын) так орто
жеринен сузуп үйүлгөн кызылды
тегерете чубуртуп сээп чыккан.
Андан сон жыгач күрөктун сабы менен чогулган дандын орто ченинен оң жагын
көздөй туурасынан тегерете чийип
чыгат. Бул Баба-дыйкан менен
Кадыр аке келсе, кызылды айлана
ушул чийин менен басып береке
берсин, энчи берсин деген тилеги
болгон. Андан кийин үйүлгөн
кызылдын чокусу аркылуу бел
сызыгына чейин кесилишкен эки
чийин түшүргөн.
Анан кызылдын кун батыш
тарабындагы бөлүгүнө дан олчоочу идишти
салып күрөктү, айрыны (бешилик) жана
шыпыргыны сайып койгон.
Ошентип данды бастыруу, тазалоо
жумуштарын бүткөндөн кийин
кызыл ээси табакка толтура дандан
сузуп алып өзүнчө жерге төгүп коёт.
Бул бөлүгү жетим, бей-бечараларга
берилген.
Андан кийинки түшүм ырым-
жырымы кырманга кан чачуу. Бул
үчүн ар бир кызыл ээси кечке жуук
додо болуп үйүлгөн кызылдын
жанына бир жандыкты (атайын
арналып байланган улак, козу, кой
же эчки) кудай жолуна арнап союшкан. Канын
кырманга чачып, кызылга сайылган
күрөк, айры, шыпыргыга сүртүшкөн.
Этин ошол замат кырмандын
жанына бышырышып, кошуна-
колоңдор чакырылып, баары тең
жешкен. Баба дыйкан менен Кыдыр
акенин арбагына куран окулган.
Бул ырым-жырымдар бүткөндөн
кийин данды түнү бою кырманда
калтырышкан.
-"Куркуроп куздо ырыскы чачкан.
Мээнетим кайтып, мандай тер аккан,
Береке пайыз кырманга толсун,
Дыйкандын иши акталган болсун!" -деген изги тилектерин айтып, эртеси эртең менен
кап, замбилдерине салып, үйлөрүнө
алып кетишкен . 3 jpeg] Оз жарыңдын гүлү бол,
Кайын энеңдин дили бол,
Эркеликтен арылып,
Кыз бийкеч,
Эстүүлөрдүн бири бол.
Азга жокко муңбай жүр,
Айыңга көңүл бурбай жүр,
Үзүлгөндү улай бил,
Чачылганды жыйнай бил.
Кадыр - баркын көтөрүп,
Кыз бийкеч,
Кайнатаңды сыйлар жүр.
Жаз гүлүндөй жасангын,
Жакшы келин аталгын,
Жакшы деген сөз угуп,
Кыз бийкеч,
Жазылсын жарпы апаңдын.
Турмуштун кыйнап
түтөшү,
Чоң сыноонун күчөшү,
Өтүнөм сенден боло көр,
Кыз бийкеч,
Бүлөнүн эстүү бир мүчөсү-деген аруу тилектердин коштоосунда биздин озгочо уникалдуу кыз узатуу адебибиз бар. Кыз узатуу бир нече ырым-жырым, жоролголор менен коштолот, алардын бири унутта калып бараткан жыгач тушуруу жоролгосу.
Калыңды төлөө аяктап баратканда келин алчу тарап «жыгач түшүрүүгө»жооп cурап барат. Болочок куйоо баланын коштоосунда союшун, дуйум тамагын которуп кыздын уйуно барып, ак дасторкон жайылат. «Жыгач түштү, той жегиле!» – деп кыздын атаcы айланаcындагы айылга кабар берет. Кудалар алып келген куржун cөгүлөт, андагы тамак- аштарды той тамагы катары тартылып, чакырылган колу-коншу, тууган-урук жеп, тарап кетишет. Куржун cөгүүнүн да жол-жобоcу болуп, улууларга мүмкүндүк берилет. Ал эми Орто Азия элдеринин каада-салттары деген топтомдо бул салт бир аз башкачараак баяндалган. Куйоо тарап тойго бир канча кун калганда дал ошондой дуйум тамак, союшун которунуп келип, келечек кудааларды сыйлашат. Ал эми кыз жакындары менен азыркынын тили менен айтканда ажыраш аяк тамагын оз колу менен жасайт, бул дегени эми башка булоонун мучосу болот деген тушунукту берген. Андан ары чач оруу сыяктуу башка жоролголор уланат дейт. Дегинкисинде эки вариянттын тен тупку мааниси бирдей эле болуп эсептелинет. 4 jpeg] КОЙСАРЫ БИЙ – кыргыздын сол
канатындагы чоң багыш уруусунун
төбөлү, бийи. Ал Моголстан ханы
Абдулла хандын (1638–60-жылы
бийлеп турган) тушунда Кашкардын
акими болуп дайындалган.
Сопулардын «кара тоолук»
жамаатынын тарапташы, жана оз элинин адилеттуу, кеменгер башчысы катары
белгилүү. 1670-жылы Моголстан
хандыгынын тактысына Исмайыл
хан отургандан кийин кайрадан
Кашкарга аким (уулу Күчүк бий
шаардын кароол башчысы) болуп
да- йындалган. Ушундан көп узабай
тымызын уюшулган кутумда
өлтүрүлгөн.
5 jpeg] КАРГА БИЙ Мендегул уулу (1718–
1828) – кыргыздардын бугу
уруусунан чыккан коомдук ишмер.
Кара кылды как жарган калыстыгы,
алысты көрө билген көсөмдүгү, так,
таамай сүйлөгөн чечендиги менен
эл оозунда айтылып калган инсан.
Жогоруда соз кылгандай алысты коро билгендигин артында элдеги кырдаалды карап отуруп, калкынын келечеги учун жан куйдуруп, 1824-жылы бугу уруусунун бийлерин
чогултуп, Россия бийлиги менен
байланыш түзүүнүн зарылдыгы
жөнүндө оюн ортого салган. Бул
чогулушта бийлердин айрымдары
Кытайга кошулсак кандай болор
экен деген пикирлерин да
айтышкан. Бийлердин көбү Россияга
кат жөнөтүү жөнүндөгү Карга бийдин
сунушун колдошкон. Каарманыбыз башында
турган бугу уруусунун бийлери орус падышачылыгына кат жонотушуп, кыргыз элчилери 1824-
жылдын 6-декабрында Омск шаарында кабыл алынып, падышалык бийлик
менен байланыш түзгөн. Карга бийдин
терең философиялык ой-толгоолору
эл ичинде макал- ылакап катары
айтылып калган, жанада эл тынчтыгын коздогон даанышман башчы катары тарыхта сакталып калган.
Калкынан чыккан Карга бий,
Кылымда калган калыс бий.
Чечендиги жанда жок,
Кыргыздан чыккан косом бий.
В
1 Техника илимин биздин заманга чейин ким ачканын табуу бир аз кыйынга турду, ошентседа техника илимине коптогон ачылыштарды алып келген дуйнолук окумуштуулардын атын атагым келди. Герон, Архимед, Папп, Леонардо до Винчи,Витрувий сыяктуу механика, техниканын туптолушуно салым кошкон окумуштуулар менен катар эле мусулман аалымдары болгонун тилекке каршы баарыбыз биле бербейбиз. Алсак; Абуль-Изз Исмаилл аль-Жазари "Китабуль- Хиял" (Книга-Грез) аттуу китебине коптогон кибернетикалык ачылыштарды баяндап кеткен. Суу менен журуучу машина, клапандуу насос, суу менен иштоочу саат,музыка коштолгон автоматтарды пайда болушуна себепчи болгон. Ошондой эле гибрид турундогу компас, кундун энергиясы аркылуу иштеген саат, жанада кулпуларга алгачкы ирээт код коюууну ишке ашырган. Ошону менен катар 880-жылы Ибн Фирнанс алгачкы аэропландын конструкциясын иштеп чыккан. Ал эми Ибн Юнс Галилеодон мурун эле(1564-1642) маятник саатты ойлоп тапкан. Шамал аркылуу иштелуучу тегирмендердида алгач Иран жана Арабия олколорундо ишке киргизген. Дал ошондой эле тегирменди Европада 500жылдан сон колдоно баштаган.
Ал эми томондогу шамал аркылуу иштоочу тегирмен, кум сааты, механикалык саат, суу менен ишке кируучу тегирмендер техника илиминин баштапкы тепкичтен жогоруга карай кадам салган прогресс катары кабыл алсак болот.
Прикрепленные изображения
2 Улуу философ, жана ойчул(470-390) Сократтын эмгектери социология, экономика, философия жаатында баа жеткиc эмгектери бар экени баарыбызга маалым. Ошол эмгектерин Сократтын олумунон сон анын шакирттери Ксенефорт жана Платон уланткан. А бирок экономика жана каржы деген тушунук Адам Смиттин калктын баюуу жолдорун изилдоо деген китебинен кийин, 8кылымда озунчо илим болуп тааныла баштаган.
Жанада озгочо бир маалымат 'Абд ар- Рахману Ибн-Мухаммад Ибн-Халдун аль-Хадрам(132- 1406) мусулмандар ичинен чыккан окумуштуу. Анын жасаган эмгектерида озгочо созго арзыйт. "Улуу тарых", "Мукаддима" деген китептери социологиялык- экономика жонундо чон эмгектерди камтыйт. Ибн-Халдун каза болгондон сон Мукаддима аттуу китеби комускодо калып кеткен, а бирок беш кылым отконсон кайрадан Халдундун калтырган эмгектери бааланып иш жузундо экономика жаатына колдонула баштаган. Экономист жана Социолог Й.Шмпутер Ибн-Халдун жонундо озгочо калыс пикирин айткан:- Ибн-Халдун керек болсо экономикада баа жеткис орду бар Адам Смиттен кем эмес, анын эмгектери озгочо экономиканын тээ байыркы доордон баштап азыркы кезге чейин оз баалулугун жоготпой келет, ошондуктан Ибн-Халдундуда экономиканын атасы десек жарашат!-деген пикирин айткан. Батыштын бир нече окумуштуулары ачкан ачылыштар Ибн-Халдун тарабынан алда качан иштелип чыккан. Каржы жана экономика жаатында озгочо эволюция жараткан мусулман окумуштуусу катары тарых беттеринде сакталып келет.
Ибн-Халдун JPXt4Sb6kb. jpg] 3 jpeg] Эн байыркы доордо алгачкылардан болуп дипломатиялык кыймылды жасаган Перикл(490-492 б.ч.) деген дипломот болуп эсептелинет. Перикл бай-доолотту грек уйбулосунон чыккан. Анын атасы коптогон илимпоздорду, суротчу айтоор мендеген доо-шаалар менен байланыш тузуп уйуно коноктоп турган, дал ушул жерден Периклдин ораторлук жондому артып алдына максат коюп, коптогон ийгиликтерди багындырат. Коптогон коншулаш олколор менен дипломатиялык союзду тузууго жетишкен. Анын союздаштары Кара дениз боюндагы олколор, атугул Сицилия жана туштук Италия болгон. Дагы бир дипломат Никколо Макиавели(1457- 15)
Ал юристин уйбулосундо жарыкка келип, шаардык мектептен билим алган, акча каражатынын жетишсиздигинен университеттен окуу бактысы буйрубаган. Оз алдынча изилденип юрдиканы окуп, четтилдерин уйронуп озуно ылайык жумуш тапкан. Анвн негизги жумушу военный дипломатиялык иштер болгон. Ал оз алдынча мамлекеттик закондорду, аскердик кызматташтык жана дипломотиялык иштерди жазып чыгып, коптогон олколор менен ар тараптуу дипломатиялык иштерди алып барган.
Ал эми байыркы чыгыштагы эл аралык келишимдер жонундогу маалыматтар Тель-Амарнскийдин(5- 7кылымда б.з.ч) жазмаларында айрым документтер сакталып калган. Ал жазмалар азыр Лондондо сакталуу, негизинен Чыгыш олколорунун дипломатиялык иштеринин баш кочундо Египет тургандыгы баяндалат Перикил <br style="font-size: 13px; line-height: 19.5px; background-color: rgb(250, 251, 252);">Никколо. М.
С
1 Кураанда эч кандай которуугада, озгортуугода мумкун болбогон соз бул "АЛЛАХ"
2 Бир кедей кишинин уйуно байдын баласы келип ойночу,бир куну ошол кедей балдарына эт берип жатканда,байдын баласы келсе,кедей ага эттен бербей койот. Байдын баласы атасына ыйлап барат,атасы жини келип тиги кедейдин уйуно барып сурайт. Ошондо кедей"бул эт сизге арам,мага адал дейт. Себеби ал бир олгон жаныбардынэтин алып келип берип жаткан.себеби Аллаh кураанда ачкалыктан олбош учун.арам нерседен кичине жешке уруксат берген.
3 Аалам (Жер планетасы) чонойтулган бир адам" дейт.
Себеби адамда бар нерсе, жер
планетасында бар, жер
планетасында бар нерсе, адамда
бар. Кураандагы аятка кайрылчуу болсок адамды топурактан жараткандыгы баяндалат. Бул нерсени окумуштууларда тастыктаган, жердин составындагы беш химиялык элемент адамдада кездешет. Демек жер планетасы менен адам тыгыз байланышта.
Билдирүүнү түзөткөн: Nurmuxammet: 24 Сентябрь 2015 - 16:47
#7 24 Сентябрь 2015 - 17:12
С
1 Куранда котормосу жок создор(тамгалар) Алиф.лам. мим. То.ха.Я.Син.Сод. Коф.Нун.Ро.Ха(жумшак)Хамза. Каф.Аъйн.Тамгалары Булардын мааниси жалгыз Аллахка аян.
hadiya
А
1 ыргыздардын эски, жана белгилуу майрамдарынан "YЛYШ" маайрамы жонундо маалыма?... жооп: Байыркы көчмөн кыргыздардан жашоо-турмушуна көрк берген санжыргалуу майрамдарынын бири – үлүш – жайлоо майрамы болгон. Ал өткөн кылымдын 20-жылдарынан бери майрамдалбай эстен чыгып келет. Ал турсун азыркы тапта жаштар «үлүш» деген сөздүн маанисин чечмелеп айтып да бере алышпайт. Айрым ысымдардын айтышпаган мырзаларга кайрылганымда, «бул сөздү угуп эле жүрөм, бирок кыргызча бир түшүнүгүм жок, эмне деген сөз экенин билбейм», же болбосо «мен деле «бакыттын чеги жок» дегендей, үлүш деген кепти угуп жүрөм, бирок тилекке каршы түшүнбөйт экемин» деген өңдүү жоопторду эшиттим. Тарыхый булактарга таянсак, малчылар арасында үлүштү Нооруз, Курман айт, Орозо айт сыяктуу эле майрамдашкан. Илгерки кыргыздардын ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп, куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан. Ошондо үй ээси жана меймандар салт катарында жайлоо майрамында ырдалган «Үлүш» аттуу ырды жеке жана тобу менен ырдашкан. Үлүш болот жайында, Кой, жылкылуу айылда, Тайларын минип жарышат, Үлүшкө балдар барышат, Аталар берген мүчөсүн Курга түйүп алышат, Жай жайлоонун үлүшү, Жандын баары кубанып, Жадырап- жайнап күлүшү Биздин айыл күнгөйдө, Силердин айыл тескейде, Тунук булак шаркырайт, Тоолор болсо жаркырайт. Торгой, күлүк тынымсыз, Сайрап турат көлүндө, Бакалар чардап көлүндө - деп ырдашкан. Ар бир өрдөштү жайлагандар кезмектешип чакырышкан. Ошентип, жайлоо майрамы бир күн эле күн эмес, көпкө созулган. Ушундан улам Токтогулдай ак таңдай акындар: «Үлүшкө үчтөн кой соёт Үстү үстүнө той болот» деп ырдаптыр. Үлүштүн күндөрүндө, түндөрүндө жылкычылар өздөрүнүн салттуу ыры «Шырылдаңды» ырдашып жарптарын жазышкан. Ал эми короо кайтарышкан кыз-келиндер болсо таң аткыча «Бекбекейди» безелене ырдашып, селкинчек тебишип, жайлоо майрамынын көркүнө көрк кошушкан. Үлүштө ырчылар, төкмө акындар ар кыл маанайдагы ырларды ырдашып, дастандарды айтышып, комузчулар күүлөрдү чертишип, манасчылар «Манас» айтышкан. Аларды ар кандай улуттук оюндар да коштоого алыптыр
2. Кыргыздардын эски майрамдарынан "Чечкор" майрамы жонундо маалымат?...
Жооп: Тушум майрамы Чечкор Кыргыз эли кузундо тушум майрамын откорушот. Аны «Чечкор» деп аташкан (чеч - деп айрыны, кор - кырманда уйулгон кызылды айтышкан). Мол тушумдун ээси Баба-дыйкан, ал эми ийгиликти, жакшылыкты — Кыдыр-ата дешкен. Аларга «Чечкор» майрамында откорулгон ырым-жырымдарды арнашкан. Ал туну Баба - дыйкан, Кыдыр- ата келсе, токчулук кошо келет дешкен. Кырманга келгендер таза келишкен. Кырманга от, суу жолоткон эмес. Кыдыр-ата, Баба-дыйкан оттон, суудан качат. Суу булутту, булут жаанды чыкырат дешкен. Кырманга ит келсе, кубалабаган, жылан сойлоп келсе, ак же сут чачып Кетиришкен. Алардын келишин Кыдыр-ата, Баба-дыйкандыл кейпиндеги келгин деп тушунушкон. Кырмандын жанынан откондор «Чечке береке» деп саламдашкан. Тазаланган данды ортого чогултуп, андан кийин ырым-жырымын аткарууга отушкон. Кызылды тунотуп, эртеси уйлоруно алып кетишкен. \
3. Кыргыздын салттарынан, кыз узатуудагы "Жыгач тушуру" салты жонундо маалымат?.. жооп: «Куда күтмөй – кыз түтмөй, кадыр күтмөй – мүлк түтмөй». Калыңды төлөө аяктап баратканда келин алчу тарап «жыгач түшүрүүгө» жооп cурап барат. Жыгач (аял алчу жигитке арналган өргөө) түшүрүү мал cоюу, даcторкон жаcоо ж.б. менен коштолот. «Жыгач түштү, той жегиле!» – деп кыз атаcы айланаcындагы айылга кабар берет. Кудалар алып келген куржун cөгүлөт, андагы тамак-аштар¬ ды той тамагы катары талаша-тартыша талап, жеп тарап кетишет. Куржун cөгүүнүн да жол-жобоcу болуп, улууларга мүмкүндүк берилет
4. Моголстан ханы, Абдулла хандын (1638-1660 бийлеп турган) тушунда, Кашкардын акими болуп дайындалган бий ким эле?...
Жооп: КОЙСАРЫ БИЙ – кыргыздын сол канатындагы чоң багыш уруусунун төбөлү, бийи. Ал Моголстан ханы Абдулла хандын (1638–60-жылы бийлеп турган) тушунда Кашкардын акими болуп дайындалган. Сопулардын «кара тоолук» жамаатынын тарапкери катары белгилүү. 1670-жылы Моголстан хандыгынын тактысына Исмайыл хан отургандан кийин кайрадан Кашкарга аким (уулу Күчүк бий шаардын кароол башчысы) болуп да- йындалган. Ушундан көп узабай тымызын уюшулган кутумда өлтүрүлгөн.
5.1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык, бийлик менен байланыш тузгон бий, ким эле, ал жонундо маалымат?... <
Жооп: КАРГА БИЙ Мендегул уулу (1718–1828) – кыргыздардын бугу уруусунан чыккан коомдук ишмер. Кара кылды как жарган калыстыгы, алысты көрө билген көсөмдүгү, так, таамай сүйлөгөн чечендиги менен эл оозунда айтылып калган инсан. 1824-жылы бугу уруусунун бийлерин чогултуп, Россия бийлиги менен байланыш түзүүнүн зарылдыгы жөнүндө оюн ортого салган. Бул чогулушта бийлердин айрымдары Кытайга кошулсак кандай болор экен деген пикирлерин да айтышкан. Бийлердин көбү Россияга кат жөнөтүү жөнүндө-гү К. б-дин сунушун колдошкон. К. б. башында турган бугу уруусунун бийлери 1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жөнө-түшүп, падышалык бийлик менен байланыш түзгөн. К.б-дин терең философиялык ой-толгоолору эл ичинде макал- ылакап катары айтылып калган.
С
1. Курандагы баардык ааяттар, же создор, дуйно элдеринин тилдерине которулууда, бирок, бир соз бар, ал эчкайсы тилге которулбай, Курандагы маанисида, и терминида, ошол бойдон калат, баары ошол терминди колдонушат. Ал кайсы соз?...жооп: Бисмиллахир Рохманир Рохиим.
فَلا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلا تَنْهَرْهُمَا ушул аяттагы أُفٍّ болушу мумкун.
Билдирүүнү түзөткөн: Nurmuxammet: 24 Сентябрь 2015 - 17:30
#8 24 Сентябрь 2015 - 17:38
kelechektegiata (21 Сентябрь 2015 - 18:22) жазган:
1-жооп:
Байыркы заманда кочмон кыргыз ата- бабаларыбыз жайлоого кочуп барганда бээ байлашып "УЛУШ" майрамын майрамдашкан. Кымызды коп олчомдо ачытып , койдун семизинен союп , бир коктуга жыйналып майрамдашкан. Бул майрам бир канча кунго созулган.
Тилеке каршы бугунку кундо унутта калып бара жаткан майрамдардын катарында.
2-жооп:
Кыргыздардын дагы бир эски майрамы "ЧЕЧКОР" .
Ак тоонун карды жарылып , куркурогон куз мезгилде майрамдалган. Тушум майрамы десек да болот. Кырманга келген адам "чеч береке" деп саламдашкан. Кырманга атайын кудай жолуна арнап торт тулуктон курмандыка чалышкан.
3-жооп:
Кыргыздагы унутулуп бара жаткандан салттардын бири - "Жыгач тушуруу"
Бул салт жаныдан келин болуп келген женелерге карата колдонулат.
kelechektegiata (21 Сентябрь 2015 - 18:25) жазган:
Койсары бий. Чон багыш уруусунун манабы. Кашкарга аким болуп турат. Кийин хандыка Исмаил келет. Коп узабай Койсары бийдин баласы Кучук бийлике келиши менен аяктайт. Сузук , Касым ж.б козголон уюштуруп 25 кишинин башы алынган. Алардын ичинде Койсары бий да бар эле.
5-жооп:
1924-ж 6-декабрда Кыргыз элчилери Абылгазы , Токтогул ,Сарпбек Омск шаарына келишкен. Элчиликти Тундук кыргыздары жиберген.
kelechektegiata (21 Сентябрь 2015 - 22:06) жазган:
1-жооп:
Б.З.Ч Байыркы Египетте Пирамидаларды куруу учун колдонулган техника . Б.З 15-кылымда тагыраагы 1445-жылы Иоган Гутенберг китеп басып чыгаруучу апарат ойлоп тапкан.
2-жооп:
Жооп жок.
3-жооп:
Б.З.Ч. Байыркы Кытай тарыхчысы Сыма Цян дипломат да болгон.
Б.З 18-кылымда Кыдыр аке Орус империясы менен дипломатиялык мамилени чындап оз уруусун кыргындан сактаган.
kelechektegiata (21 Сентябрь 2015 - 22:54) жазган:
1-Жооп:
"Куран" же "АЛЛАХ" созу. Суро башында келген тамгалар яаасиин, хаамиим нуун га окшогон.
2-жооп:
Бул мусулман жесир аял болгон.Таап келген эти харам олгон жандыктын эти болгондуктан балдарын ачкачылыктан сактап калуу учун жешет. Эгер эт адал болгондо жесир аял байдын балдарына да бермек.
3-жооп:
жооп жок
FCMUKG
FCMUKG (19 Сентябрь 2015 - 08:03) жазган:
Байыркы көчмөн кыргыздардан жашоо-турмушуна көрк берген санжыргалуу майрамдарынын бири – үлүш – жайлоо майрамы болгон. Ал өткөн кылымдын 20-жылдарынан бери майрамдалбай эстен чыгып келет.Тарыхый булактарга таянсак, малчылар арасында үлүштү Нооруз, Курман айт, Орозо айт сыяктуу эле майрамдашкан. Илгерки кыргыздардын ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп, куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан. Ошондо үй ээси жана меймандар салт катарында жайлоо майрамында ырдалган «Үлүш» аттуу ырды жеке жана тобу менен ырдашкан.
Үлүш болот жайында,
Кой, жылкылуу айылда,
Тайларын минип жарышат,
Үлүшкө балдар барышат,
Аталар берген мүчөсүн
Курга түйүп алышат,
Жай жайлоонун үлүшү,
Жандын баары кубанып,
Жадырап-жайнап күлүшү
Биздин айыл күнгөйдө,
Силердин айыл тескейде,
Тунук булак шаркырайт,
Тоолор болсо жаркырайт.
Торгой, күлүк тынымсыз,
Сайрап турат көлүндө,
Бакалар чардап көлүндө - деп ырдашкан.Ар бир өрдөштү жайлагандар кезмектешип чакырышкан. Ошентип, жайлоо майрамы бир күн эле күн эмес, көпкө созулган. Ушундан улам Токтогулдай ак таңдай акындар:«Үлүшкө үчтөн кой соёт,Үстү үстүнө той болот» деп ырдаптыр.Үлүштүн күндөрүндө, түндөрүндө жылкычылар өздөрүнүн салттуу ыры «Шырылдаңды» ырдашып жарптарын жазышкан. Ал эми короо кайтарышкан кыз-келиндер болсо таң аткыча «Бекбекейди» безелене ырдашып, селкинчек тебишип, жайлоо майрамынын көркүнө көрк кошушкан.Үлүштө ырчылар, төкмө акындар ар кыл маанайдагы ырларды ырдашып, дастандарды айтышып, комузчулар күүлөрдү чертишип, манасчылар «Манас» айтышкан. Аларды ар кандай улуттук оюндар да коштоого алыптыр. Атаганат, эстен чыккан абалкы майрам кайра калыбына келсе, кандай сонун болоор эле.
2.<<Чечкор> >майрамы
Кыргыз эли кузундо тушум майрамын откорушот. Аны «Чечкор» деп аташкан (чеч - деп айрыны, кор - кырманда уйулгон кызылды айтышкан). Мол тушумдун ээси Баба-дыйкан, ал эми ийгиликти, жакшылыкты — Кыдыр-ата дешкен. Аларга «Чечкор» майрамында откорулгон ырым-жырымдарды арнашкан. Ал туну Баба - дыйкан, Кыдыр- ата келсе, токчулук кошо келет дешкен. Кырманга келгендер таза келишкен. Кырманга от, суу жолоткон эмес. Кыдыр-ата, Баба-дыйкан оттон, суудан качат. Суу булутту, булут жаанды чыкырат дешкен. Кырманга ит келсе, кубалабаган, жылан сойлоп келсе, ак же сут чачып Кетиришкен. Алардын келишин Кыдыр-ата, Баба-дыйкандыл кейпиндеги келгин деп тушунушкон. Кырмандын жанынан откондор «Чечке береке» деп саламдашкан. Тазаланган данды ортого чогултуп, андан кийин ырым-жырымын аткарууга отушкон. Кызылды тунотуп, эртеси уйлоруно алып кетишкен.
FCMUKG (22 Сентябрь 2015 - 14:30) жазган:
2.Ал уй-було ачкачылыктан кыйналып жаткан болот. Ошондо кедей Аллахтан жолдон суранып кетип атса, алдынан олук малды корот жана уйуно алып келет.Малдын этин кесип бышырып балдарына берип жатканда, байдын баласы келет анан ал балага бербей койот.Байдын баласы атасына барып айтса, бай кедейдин уйуно келет да, кедейге айтат; Кичине этинден балама дагы берип койсон болмок дейт.Ошондо кедей; Мен олук малды уйго алып келдим ал сенин балан учун арам менин балдарым учун адал деп жооп берет.
Негизи бай ажыга барганы акча топтоп жургон болот.Анан ал кошуналарым ачка болсо ажыга барбоосун билип, ажыга деген акчасын кошуналарына берет.Анан ажыдан келгендер сен ажыга барбасан дагы, ажылык сапарын кабыл болду деп айтат
(Бирок суроодо бай адамды динсиз адам деп берилген ушуга жакшы тушуна албадымбы, Бай адам ушул окуяда Ислам динин кабыл алса керек,айтоор жообум ушундай)
Билдирүүнү түзөткөн: Nurmuxammet: 24 Сентябрь 2015 - 17:40
#9 24 Сентябрь 2015 - 17:47
Ali.12
Ali.12 (19 Сентябрь 2015 - 02:21) жазган:
А
1. Байыркы көчмөн кыргыздардан
жашоо-турмушуна көрк берген
санжыргалуу майрамдарынын
бири – үлүш – жайлоо майрамы
болгон. Ал өткөн кылымдын 20-
жылдарынан бери
майрамдалбай эстен чыгып
келет. Ал турсун азыркы тапта
жаштар «үлүш» деген сөздүн
маанисин чечмелеп айтып да
бере алышпайт. Айрым
ысымдардын айтышпаган
мырзаларга кайрылганымда,
«бул сөздү угуп эле жүрөм,
бирок кыргызча бир түшүнүгүм
жок, эмне деген сөз экенин
билбейм», же болбосо «мен
деле «бакыттын чеги жок»
дегендей, үлүш деген кепти
угуп жүрөм, бирок тилекке
каршы түшүнбөйт экемин»
деген өңдүү жоопторду
эшиттим.
Тарыхый булактарга таянсак,
малчылар арасында үлүштү
Нооруз, Курман айт, Орозо айт
сыяктуу эле майрамдашкан.
Илгерки кыргыздардын ар бир
айылы жайлоого көчүп
барганда бээ байлаган. Алар ууз
кымызды мол ачытып,
кочкордун семизинен союп,
куйкалап, ар бир өрдөштү
жайлаган үй-бүлөлөрдү
чакырып кымыз бузушкан.
Ошондо үй ээси жана
меймандар салт катарында
жайлоо майрамында ырдалган
«Үлүш» аттуу ырды жеке жана
тобу менен ырдашкан.
2.
2
Кыргыз эли Орто Азиянын башка
элдериндей эле мол түшүмдүн
ыйык ээси Баба дыйкан, ал эми
молчулукту, кененчиликти,
эмгекчиге ийгиликти жана
жакшылыкты берген Кыдыр аке деп
эсептешкен. Аларга "Чеч-кор"
майрамында өткөрүлгөн ырым-
жырымдарды арнашкан. "Чеч-кор"
өткөрүлгөн түнү Баба дыйкан менен
Кыдыр аке кырманга келсе дан
көбөйүп, берекеси артат, токчулук,
молчулук да кошо келет дешкен.
Кырманда иштегендер таза
кийинишкен, анда тазалык,
ирээттүүлүк өкүм сүрүш үчүн
байыртадан бери келе жаткан ыйык
каада-салттарды колдонуу талап
кылынган. Өрт чыгып кетпесин деп
кырманга жакын от
жактырышпаган, дан ным тартып
кетет деп суу да койдуртушпаган.
Баба дыйкан менен Кыдыр аке
суудан качат, суу булутту, булут
жаанды чакырат дешкен. Эгерде
кырманга ит келсе кубалашкан
эмес, жылан сойлоп келсе ак (сүт
же ун) чачып кетиришкен. Алардын
келиши Баба-дыйкан менен
Кыдыр-акенин кейпиндеги келгин
деп түшүнүшкөн. Кимдир бирөө
кырманга келсе, же жанынан өтсө
"Чечке береке" деп саламдашышкан.
Тазаланган данды кырмандын
ортосуна чогултуп, додо кылып
үйүп, саманын башка алып,
кырманды шыпырып, андан кийин
түшүм ырым-жырымын аткарууга
өтүшкөн. Адегенде кырмандын ээси
додолонгон кызылдын үстүнө
чыгып жыгачтан жасалган чен идиш
менен (бир пудга жакын) так орто
жеринен сузуп үйүлгөн кызылды
тегерете чубуртуп сээп чыккан.
Андан кийин ал "Бисмилла
иррахман ир-рахим" деп келме
келтирип, жыгач күрөктү колуна
алат да, анын сабы менен үйүлгөн
кызылдын орто ченинен оң жагын
көздөй туурасынан тегерете чийип
чыгат. Бул Баба-дыйкан менен
Кадыр аке келсе, кызылды айлана
ушул чийин менен басып береке
берсин, энчи берсин деген тилеги
болгон. Андан кийин үйүлгөн
кызылдын чокусу аркылуу бел
сызыгына чейин кесилишкен эки
чийин түшүргөн.
3.
Жыгач тушуруу деген бул кыз менен бала экоонун тойу белгиленгенден кийин тойуна аз калганда кыздын туугандар кыздын себин баланын уйуно алып келишет .
4.
?
5.
Боромбай Бекмурат уулу
Бугу уруусунан болгон бий болгон
Кокон Хандыгынын запкысанан тажап Омскийге жардам сурап кайрылган !
Ali.12 (22 Сентябрь 2015 - 17:39) жазган:
Лям
Мим.
2 Сура Аль
Имран ﺍﻟﻢ
Алиф
Лям
Мим
3 Сура
Аль-
Араф ﺍﻟﻤﺺ Алиф
Лям
Мим
Сад
4 Сура
Йунус ﺍﻟﺮ Алиф
Лям Ра
5 Сура Худ ﺍﻟﺮ Алиф
Лям Ра
6 Сура
Йусуф ﺍﻟﺮ Алиф
Лям Ра
7 Сура Ар-
Раад ﺍﻟﻤﺮ Алиф
Лям
Мим Ра
8 Сура
Ибрахим ﺍﻟﺮ Алиф
Лям Ра
9 Сура
Аль-
Хиджр
ﺍﻟﺮ Алиф
Лям Ра
10 Сура
Марьям ﻛﻬﻴﻌﺺ
Кяф Ха
Йа Айн
Сад
11 Сура Та
Ха ﻃﻪ Та Ха
12 Сура Аш-
Шуара ﻃﺴﻢ Та Син
Мим
13 Сура Ан-
Намль ﻃﺲ Та Син
14
Сура
Аль-
Касас ﻃﺴﻢ Та Син
Мим
15 Сура
Аль-
Анкабут
ﺍﻟﻢ Алиф
Лям
Мим
16 Сура Ар-
Рум ﺍﻟﻢ Алиф
Лям
Мим
17 Сура
Лукман ﺍﻟﻢ
Алиф
Лям
Мим
18 Сура Ас-
Саджда ﺍﻟﻢ Алиф
Лям
Мим
19 Сура Йа
Син ﻳﺲ Йа Син
20 Сура Сад ﺹ Сад
21 Сура
Гафир ﺣﻢ Ха Мим
22 Сура
Фуссилат ﺣﻢ Ха Мим
23 Сура Аш-
Шура
ﺣﻢ
ﻋﺴﻖ
Ха Мим
Айн Син
Каф
24 Сура Аз-
Зухруф ﺣﻢ Ха Мим
25 Сура Ад-
Духан ﺣﻢ Ха Мим
26 Сура
Аль-
Джасийа
ﺣﻢ Ха Мим
27 Сура
Аль-
Ахкаф ﺣﻢ Ха Мим
28 Сура
Каф ﻕ Каф
29 Сура
Аль-
Калам ﻥ Нун
Bogotik
Bogotik (22 Сентябрь 2015 - 21:21) жазган:
Кыргыз эли кузундо тушум майрамын откорушот. Аны «Чечкор» деп аташкан (чеч - деп айрыны, кор - кырманда уйулгон кызылды айтышкан). Мол тушумдун ээси Баба-дыйкан, ал эми ийгиликти, жакшылыкты — Кыдыр-ата дешкен. Аларга «Чечкор» майрамында откорулгон ырым-жырымдарды арнашкан.
Ал туну Баба - дыйкан, Кыдыр- ата келсе, токчулук кошо келет дешкен. Кырманга келгендер таза келишкен. Кырманга от, суу жолоткон эмес. Кыдыр-ата, Баба-дыйкан оттон, суудан качат. Суу булутту, булут жаанды чыкырат дешкен. Кырманга ит келсе, кубалабаган, жылан сойлоп келсе, ак же сут чачып Кетиришкен.
Алардын келишин Кыдыр-ата, Баба-дыйкандыл кейпиндеги келгин деп тушунушкон. Кырмандын жанынан откондор «Чечке береке» деп саламдашкан. Тазаланган данды ортого чогултуп, андан кийин ырым-жырымын аткарууга отушкон. Кызылды тунотуп, эртеси уйлоруно алып кетишкен.
3.
Bogotik (22 Сентябрь 2015 - 16:19) жазган:
1. Технология, же техника илими, б.з.ч, жана б.з да, качан, жана ким тарабынан ачылган, же тузулгон?-Эн алгачкы техниканы ким, качан ойлоп тапкан?...
Daut paigambar oilop tapkan
2. Экономика, жана каржы илимини, б.з.ч, жана б.з да ким, качан ачкан, жана ишке ашырган?...
Osmon imperiasy iwke awyrgan
Bogotik (22 Сентябрь 2015 - 08:14) жазган:
Muhammed paigambar tarabynan tuzulgon
Meruet84
Meruet84 (18 Сентябрь 2015 - 22:17) жазган:
СУРООЛОР ;"""А" ""
1) КЫРГЫЗДЫН ЭСКИ МАЙРАМДАРЫНЫН ""УЛУШ ""МАЙРАМЫ ЖОНУНДО МААЛЫМАТ.
Кыргыз элинин унутта калып бара жаткан эски майрамдарынын бири бул -УЛУШ майрамы.
Байыркы кочмон кыргыздардын жашоо турмушуна корк берген санжыралуу майрамдарынын бири Улуш майрамы жайлоо майрамы болгон .Ал откон кылымдын 20-жылдарынан майрамдалбай эстен чыгып кеткен.
Илгери кыргыздардын ар бир айыл жайлоого кочуп барганда бээ байлаган .Алар ууз кымызды мал ачытып , кочкордун семизинен союп , куйкалап , ар бир ордошту жайлаган уй булоолулорду чакырып кымыз бузушкан.Ошондо уй ээси жана меймандар салт катарында жайлоо майрамында ырдалган ""УЛУШ ""атту ырды ырдашкан.
Улуш болот жайында ,
Кой жылкылуу айылда ,
Тайларын минип жарышат,
Улушко балдар барышат.
Аталар берген мучосун ,
Курга туйуп алышат.
Жай жайлоонун улушу ,
Жадырап жайнап кулушу ,
Биздин айыл кунгойдо ,
Силердин айыл тескейде ,
Тунук булак шаркырайт,
Тоолор болсо жаркырайт.,- деп ырдашкан.
Ар ордошту ордогондор кезектешип чакырышкан.
Ошентип жайлоо майрамы бир эле кун эмес бир нече кунго созулган.
2) КЫРГЫЗДЫН ЭСКИ МАЙРАМДАРЫНЫН БИРИ ЧЕЧ-КОР МАЙРАМЫ ЖОНУНДО?
Тушум майрамы -"""Чеч- кор """.
Кыргыз элинде эзелтен бери куркурогон куз айларында тушум майрамын откорушкон. Аны Чеч -кор деп аташкан.
Кыргыз эли Орто Азиянын башка элдериндей эле мол тушумдун ыйык ээси Баба дыйкан ал эми молчулук , кенчиликти , эмгекчиге ийгиликти жана жакшылыкты берген Кыдыр аке деп эсептешкен.
Аларга Чеч -кор майрамында откорулгон ырым -жырымдарды арнашкан.
Чеч-кор откорулгон туну Баба дыйкан менен Кыдыр аке кырманга келсе дан кобойуп , берекеси артат, токчулук молчулук да кошо келет дешкен.Кырманда иштегендер таза кийинишкен анда тазалык иреттуулук окум суруш учун, байыртадан бери келе жаткан ыйык каада -салттарды колдонууну талап кылынган.Орт чыгат деп кырманга жакын от жактырышпаган, ным тартат деп суу да койдурушпаган. Баба дыйкан Кыдыр аке суудан качат , суу булутту , булут жаанды чакырат дешкен.Эгерде кырманга ит келсе кубалашкан эмес, жылан келсе ак чачып (сут же ун ) кетиришкен. Алардын келиши Баба дыйкан менен Кыдыр акенин кейпиндеги келгин деп тушунушкон. Кимдир бироо кырманга келсе жн жанынан отсо Чечке береке деп саламдашышкан.
Тазаланган данды кырмандын ортосуна чогултуп , додо кылып уйуп , саманын башка алып , кырманды шыпырып андан кийин тушумдун ырым жырымына отушкон.
Адегенде кырмандын ээси додолонгон кызылдын устуно чыгып жыгачтан жасалган чен идиш менен орто жеринен сузуп уйулгон кызылды тегерете чубуртуп сээп чыккан.Андан кийин ал
БИСМИЛЛАХИР РОХМАНИР РОХИИМдеп келме келтирип , жыгач курокту колуна алып анын сабы менен уйулгон кызылды орто ченинен он жагын коздой туурасынан тегерете чийип чыгат.Бул Баба дыйкан менен Кыдыр аке келсе кызылды айлана ушул чийин менен басып берек берсин , энчи берсин деген тилеги болгон.Андан кийин уйулгон кызылдын чокусу аркылуу бел сызыгына чейин кесилишкен эки чийин тушурушкон .Анын сызыгы кыбыла (Мусулмандардын ыйык жери Мекке ) тарапка багытталган .Анан кызылдын кыбыла тарабындагы болугуно чен идишти матырып курокту , айрыны жана шыпыргыны сайып койгон.
Ошентип данды бастыруу , тазалоо жумуштарын буткондон кийин кызыл ээси табакка толтура дандан сузуп алып озунчо коёт.Бул болугу жетим , бей бечарага берилген.
Андан кийинки ырымы кан чачуу болгон.Мында атайы бир кочкор айырбашталып , каны кызылга ырымдап чачышкан.Бышкан этин жешип , оздоруно тийген улушторун алып уй уйлоруно тарашкан .Тушум майрамы болгон Чеч -кор майрамы ушундай жол менен майрамдалганы тарыхта сакталып калат.
3) КЫРГЫЗ САЛТТАРЫНДАГЫ КЫЗ УЗАТУУДАГЫ ЖЫГАЧ ТУШУРУУ САЛТЫ ЖОНУНДО.
《Куда кутмой -кыз тутмой -кадыр кутмой -мулктутмой 》
Калынды толоо аяктап баратканда келин алчу тарап """жыгач тушууруго" "жооп сурап барат.Жыгач (аял алчуу жигитке арналган оргоо) тушуруу мал союу , дасторкон жасоо жана башкалар менен коштолот." "Жыгач тушту "",-той жегиле деп кыздын атасы айланасындагы айылдарга кабар берет.Кудалар алып келген куржун согулот, андагы тамак аштарды той тамагы деп талап тартышып жеп тарашкан.Куржун согуудо да жол жобосу болуп , улууларга мумкунчулук берилген.
4) МОНОЛСТАНДЫН ХАНЫ АБДУЛЛА ХАНДЫН (1638-1660-Ж) ТУШУНДА КАШКАРДЫН АКИМИ БОЛУП ДАЙЫНДАЛГАН БИЙ КИМ БОЛГОН?
1670-жылы Чон багыш уруусунун улугу Кайсар бий Кашкардын акими болуп дайындалган.
5) 1824-ЖЫЛЫ 6-ДЕКАБРДА ОРУСИЯ БИЙЛИГИ МЕНЕН МАМИЛЕ ТУЗУУ НИЕТИНДЕ ОМСК ШААРЫНА КАТ ЖОНОТКОН БИЙ КИМ БОЛГОН.
КАРГА БИЙ МЕНДЕГУЛ УУЛУ( 1718-1828) кыргыздардын бугуу уруусунан чыккан коомдук ишмер кара кылды как жарган калыстыгы , алысты коро билген косомдугу , так таамай суйлогон чечендиги менен эл оозунда айтылып калган инсан .
1824-жылы Бугуу уруусунун бийлерин чогултуп Россия бийлиги менен байланыш тузуунун зарылдыгы жонундо оюн айткан.Бул чогулушта бийлерден Кытайга кошулсак кандай болоор экен деген ойлорун да айтышкан.Бийлердин кобу Россияга кат жонотуу жонундо сунушун айтышып колдошкон.Копчулук бийлердин сунушу менен 1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушкон.
Meruet84 (21 Сентябрь 2015 - 22:22) жазган:
1) ТЕКНОЛОГИЯ ЖЕ ТЕКНИКА ИЛИМИ Б.З.Ч ЖАНА Б.З ДА КАЧАН КИМ ТАРАБЫНАН АЧЫЛГАН ЖЕ ТУЗУЛГОН .ЭН АЛГАЧКЫ ТЕКНИКАНЫ КИМ ОЙЛОП ТАПКАН.
ТЕКНОЛОГИЯ -(грекче techo онор, устаттык , билгичтик жана логия) ар кыл ондуруш тармагындагы курулушта жана башка сырьё , материал же буюм алуу , иштетуу жолдору жана ыкмаларды иштеп чыгуучу , онуктуруучу илимий тармак .Толук аталышы 《ТЕКНОЛОГИЯ ЛЫК ПРОДЕСС》ондуруштуу текникалык текшеруу , ондуруш прцесси , тушундурмо эреже инструкциясы, карта эреже , графиктер текнология тушунугуно кирет.Ондурушто машина куруу текнологиясы , тоо иштери текнологиясы , материалдарды иштетуудогу металдар текнологиясы, кездемелер текнологиясы , тамак аш текнологиясы ж.б айтылат.
Текнологиянын осуп онугушунун башталышы 18-19-20-кылымдардан пайда боло турган болсо , а бирок бул илимдин негизги туптолушуно чыйыр из салгандар мусулман аалымдар болгон.
КУДУРЕТТУУ АЛЛАХТЫН КУДУРЕТИ ЖАНА МУХАММЕД С.А.В ПАЙГАМБАРЫБЫЗДЫН ХАДИС ЖАРДАМДАРЫ МЕНЕН АЛБЕТТЕ .
Биринчи жолу кагаз чыгаруу ондуруштук фабрика 794-жылы Багдадда Гарун ар Рашид деген вазирдин баласы Ибн Фазл тарабынан курулган .Египетте 800-950-жылдары курулган .Ал эми Европага 1228-1309-жылдары келген.
Ахмед бин Муса автоматтык регилировка системасынын минге жакын приборлорунун планын тузгон.Ибн Хайсам оптиканы (965-1051-ж.ж) негиздеген.
950-1010-жылдары Исмаил Жавари биринчи жолу учууну ишке ашырып ошол жерде озу курман болгон.Ибни Фирнанос атту мусулман окмуштуусу 880-жылы аэропланга окшогон апаратты негиздеген .
Мусулман аалымдары негиз салган Текнология илиминин кийинки негиз салуучулары Герон, Архимед, Леонардо да Винчи, Витрувий болсо,19-кылымдагы негиз салуучулары Соне, Годжер Бекон, Томас Брадвардин, Д.Уффана, Дж.Виньала, У.Гельберттер болгон.
Жер жаралып жашоо окуму журуп келе жаткандан берки ушунча жыл аралыктардын ортосунда акырындык менен ар бир доордун негиз салуучуларынын аракет билгич косомдугу ушундай чон илим Текнология илиминин жаралышына зор салым кошушкан.
2) ЭКОНОМИКА ЖАНА КАРЖЫ ИЛИМИНИН Б.З.Ч ЖАНА Б.З ДА КИМ КАЧАН КИМ ТАРАБЫНАН НЕГИЗДЕЛГЕН.
ЭКОНОМИКА ИЛИМИНИН АЛГАЧКЫ ЧЫЙЫР НЕГИЗ САЛУУЧУСУ... .
Тарыхчы жана философ Арнольд Тайнби минтип айтат:"" "Адамзат тарыхында Ибн Халдун биринчи жолу тарыхтын философиясын ойлоп тапкан жана формулировкалаган .Анын эмгектери эч кумонсуз улуу болуп бааланып , кийинки пайда болгон Макиавелли , Викондун эмгектери менен катарда турат"" ".Ал озу 1332-жылы Тунисте торолгон.Ибн Халдун 16жашында эрте жетим калып , Тунистин султанына жазмачы болуп кызмат кылган.Омурунун акыркы жылдарында жогорку соттун судьясы болуп , ошондой эле Аль-Аскар университетинде мусулмандар укугу боюнча сабак берген.Анын ""Чон тарыхка киришуу ""деген аталыштагы эмгеги оз мезгилинде экономикалык социалдык саясий турмушту суроттогон энцклопедия болуп эсептелген.
3) АЗЫРКЫ КУНДО ""ТЫШКЫ ИШТЕР МИНИСТРЛИГИ ""ДЕГЕН СТАТУС ЖЕ СИСТЕМА МЕНЕН БЕЛГИЛУУ БОЛГОН , ЭЛ АРАЛЫК БАЙЛАНЫШТАР ЖЕ ДИПЛОМАТИЯ ИЛИМИ КИМ ТАРАБЫНАН ЖАНА КАНТИП ТУЗУЛГОН.
ДИПЛОМАТИЯ -белгилуу бир мамлекеттин тышкы саясатына байланышкан милдеттерин , максатын жузого ашыруу учун окмот башчысы же атайын органдар жургузгон саясат.Адатта Дипломатияны 《тышкы мамилелер жонундогу илим 》,《суйлошу онору》деп да аныкташкан. Дипломатия термини Байыркы Грецияда чет олколорго жиберуулучу атайын адамдардын окулдугун корсото турган ишеним грамотасы 《дмплома》деген буктолмо тактайдын атынан чыккан .Дипломатия негизинен мамлекеттер жаралгандан кийин пайда болгон .Дипломатиянын жолдору жана иш аракети дайыма озгоруп турган,15-кылымда чет олколордо туруктуу окулдор пайда болуп , дипломатиялык даража рангтар келип чыккан.17-кылымдан тартып эл аралык конференция , конгресстер чакырыла баштайт.Дипломатиялык иштерди атайын элчиликтер , миссиялар же ишенимдуу адамдар жургузушкон .20-кылымда Улуттар Лигасы, Бириккен Улуттар Уюму сыяктуу ири эл аралык уюмдар тузулгон.
Дипломатия илиминин негизги максаты бир улуттун таламдарын чечкиндуу колдоо , коомдук эл аралык ареналарда зарыл болгон баардык шарттарын тузуу, коз карансыздыгын колдоо, мамлекеттер ортосунда калыс мамиле кылуу иштери кирет.
Meruet84 (23 Сентябрь 2015 - 16:59) жазган:
1) КУРАНДАГЫ БААРДЫК АЯТТАР ЖЕ СОЗДОР ДУЙНО ЭЛДЕРИНИН ТИЛДЕРИНЕ КОТОРУЛУУДА БИРОК БИР СОЗ БАР АЛ ЭЧ КАЙСЫ ТИЛГЕ КОТОРУЛБАЙ ? КУРАНДАГЫ МААНИСИ ЖАНА ТЕРМИНИНДЕ ОШОЛ БОЙДОН КАЛАТ, БААРЫ ОШОЛ ТЕРМИНДИ КОЛДОНУШАТ .
АЛ КАЙСЫ СОЗ ?
""АЛЛАХ" ""СОЗУ ЭЧ КАЙСЫ ТИЛГЕ КОТОРУЛБАЙТ.
Meruet84 (23 Сентябрь 2015 - 17:19) жазган:
Бир мусулман кедей менен динсиз бай кошуна жашачуу.Алардын балдары дайыма бирге ойноп , динсиз байдын уйундо ага дайыма балдарына кошуп тамак беришкен .
Бир куну мусулман кедей уйуно эт алып келет да , балдарына бышырып берет да байдын баласын уйуно эт бербей кууп жиберет.Динсиз байдын баласы ыйлап барат, себебин сурашса эт бербей кууганын айтат.Аны уккан бай""" мен анын баласы келсе , дайыма тамак берем ,а бунун бербей кууганы неси "",-деп ачуусу менен мусулманга келет.Келсе чындап эле мусулман кошнусу бала чакасы менен эт жеп олтурушкан болот.Ачулуу келген кошнусун коргон мусулман киши не себептен эт бербей кууганын айтат.
АЧКАЧЫЛЫКТАН , БАЛДАРЫНЫН АЧ КАЛГАНЫНА ЧЫДАБАГАН МУСУЛМАН КОЧОДО ОЛУП ЖАТКАН ЖАНДЫКТЫН ЭТИН АЛЫП КЕЛИП КУУРУП БЕРГЕНИН ЖАНА АЛ ЭТ АРАМ ЭКЕНДИГИН АЙТАТ.
МУСУЛМАНЧЫЛЫКТА АРАМ ЭТ ЖЕГЕНГЕ ТЫЙУУ САЛЫНГАН .МУСУЛМАН ШАРИЯТТЫ МЫКТЫ БИЛГЕН ДИНДАР БОЛГОНДУКТАН ЖАНА АРГАСЫЗДАН ОШОЛ ИШКЕ БАРЫП КУНОО КЫЛГАНДЫГЫН АЛ КУНООГО БАЙДЫН БАЛАСЫНЫН ДА АРАЛАШЫП КАЛЫШЫН КААЛАГАН ЖОК.
МУСУЛМАН ДИНДАР КОШНУСУНУН НЕ СЕБЕПТЕН ЭТ ЖЕДИРБЕГЕНИНИН ЖАНА АНЫН БИРООГО ЖАМАНДЫК КААЛАБАГАН АЙКОЛДУГУН БААЛАП УЙУНО КАЙТКАН.
Meruet84 (23 Сентябрь 2015 - 17:43) жазган:
ААЛАМ КИЧИРЕЙТИЛГЕН БИР АДАМ .
Адамдын ички дуйносу ааламдай кен, ошол кен аалам бир Адамдай.
Мааниси:Адамдын жан дуйносу ааламдай кен болуп берешен март болсо жарык жашоо.
Ал эми жан дуйнон тар болсо бир чон Аалам болсо да тар карангы жашоо.
(Бул суроонун маанисин мен ушундай тушундум).
#10 24 Сентябрь 2015 - 17:57
asylzaadam
asylzaadam (23 Сентябрь 2015 - 05:35) жазган:
Ассаляму алейкум диндеш бир туугандар.Курбан Айт маарек!Бардык жакшы иш-аракеттерибизге Аллах кубат берсин!
1 .Кыргыздардын эски, жана белгилуу майрамдарынан "YЛYШ" маайрамы жонундо маалыма?...
Жооп...
Көчмөн кыргыз элинин санжыралуу майрамдарынын бири ҮЛҮШ-жайлоо майрамы болгон.Жайлоого чыгып бээ байлап,кымыз жасаган журт атайын үлүш майрамын өткөрүүгө даярданышкан. "Ак төөнүн карды жарылган" маалды тандап алышып,атайын байланган союшун союп,чанач чанач кылып топтогон кымызын алып чыгып өрдөштү жайлаган элди бүт чогултуп,бир күн эмес бир нече күнгө улай майрамдашкан. Бул салтанатты улуу дебей жаш дебей оюн-зоок менен коштошуп, сармерден айтып жыргашып, акындар төгүп ырдашып, "бекбекейди" ,"шырылдаң" , айтышып жаштар сырдашып, "Манасы" дагы айтылып, күн батып кайра ай чыгып, майрамдын шаңы уланып, маанайлар жаркып кубанып биримдикте өткөрүшкөн. Үлүш болот жайында,
Кой, жылкылуу айылда,
Тайларын минип жарышат,
лүшкө балдар барышат,
Аталар берген мүчөсүн
Курга түйүп алышат,Жай жайлоонун үлүшү,
Жандын баары кубанып,
Жадырап- жайнап күлүшү
Биздин айыл күнгөйдө,
Силердин айыл тескейде,
Тунук булак шаркырайт,
Тоолор болсо жаркырайт.
Торгой, күлүк тынымсыз,
Сайрап турат көлүндө,
Бакалар чардап көлүндө - өңдүү ырлар ырдалган.
Ар бир нерсенин өз үлүшү болот деген түшүнүктүн негизинде, ырда айтылгандай жай жайлоонун үлүшү ушул майрам аркылуу берилген.
Жооп...
Чечкор майрамы бул- мол түшүм майрамы. Мол тушумдун ээси Баба-дыйкан, ал эми ийгиликти, жакшылыкты — Кыдыр-ата дешкен. Аларга «Чечкор» майрамында жасалчу ырым-жырымдарды арнашкан.Бул мааракеге атайын дааратын алып,таза кийинип келишкен.Түшүмдү жыйып,кырманга үйүшүп ,тазалык менен тартипти сакташып,кырмандан от менен сууну оолак кармашып,ит келсе аны куубай,жылан сойлоп чыкса ак чачып коюшкан.Бабадыйкан менен Кыдырата ушулардын кейпинде келет деген ишеним болгон.Жолдон өтүп бараткандар кырманды көрүп "Ичке береке" деп өтүшчү.Кырмандын ээси үйүлгөн дандын үстүнөн жыгач мискеге толтура сузуп алып"Биссимилла ир-рахмани рахиим..." деп кырманды айландыра сээп чыккан.Бул Бабадыйкан менен Кыдыратага берекесин кырманга чачсын деген ишеним коштолгон белги болчу.Андан соң бешилик(айры)менен жыйналган түшүмдүн үстүнөн сызыктарды сызып,бир сызыктын кыбыла тарабына бешиликти сайып койгон.Чеч-бул бешилик,түшүм жыйноодо колдонулган буюм.Майрамдын аталышы ушундан келип чыккан.Жетим- жесирлерге деп айтылып мискей толо дан бөлөк себилгенден кийин курмандык чалуу аземи башталчу.Кой, козу,эчкини Аллах жолуна Бабадыйкан менен Кыдыратага багышталып союлуп,эти бышырылып коңшу-колоңго таркатылган.
3. Кыргыздын салттарынан, кыз узатуудагы "Жыгач тушуру" салты жонундо маалымат?...
Жооп...
Заман оошуп,жыл тогошуп,мезгил алмашкан сайын байыса байып кемибей сакталып келе жаткан салттарыбыз көп.Элибизде байыртан эле "Үйлөнүү үлпөт" каадасы көптөгөн шаан-шөкөттүү салттар менен коштолгон.Жылдызы келишкен эки тарап бала төрөлө элек кезде эле"бел кудаа"болушуп, төрөлгөн соң"бешик кудалашып" ,бой тарткан соң кызды көрүү үчүн"Күйөөлөп" барышса, "Үйдүн жанына баруу"деп болочок күйөөнү көрүшкөн.Бойго жеткен кыз жигитти жолуктуруу үчүн обочолоп атайын боз үй тигишип,жаштарды чогултуп оюн -зоок уюштуруп" кыз ойнотоор" салтын жасап,күйөө болчу жигитти боз үйдүн сыртынан" такыя сайдырып" сынап, кыраан каткы күлкү менен коштолгон.Кийин кыз менен жигитти көрүштүрүп "жар көрүү"салты жасалып,чогулган жаштар түрдүү оюндар менен таң атырышкан.Кызды алып кетүү маалына он беш күндөй калганда кыздын айылына күйөө тараптан тамак-аш татымдар тартуу кылынган.Ушул жөрөлө" жыгач түшүрүү" салты деп аталып калган. Бул салт азыркы мезгилде да кээ бир аймактарда башкачараак аталышта сакталып келет.
4. Моголстан ханы, Абдулла хандын (1638-1660 бийлеп турган) тушунда, Кашкардын акими болуп дайындалган бий ким эле?...
Жооп..
Абдулла хан Ошту каратып келатып, Беш-Буйнак деген жерден Койсары бий, Кара-Кучук бий, Йол-Болду бий, Уч-Куртка бий, Афат, Шады жана башкалар жетектеген кыргыздардан жеңилүүгө учураган. Кийин Абдулла хан кайрадан кыргыздарга каршы аттанып, Нарын дарыясынын жээгинде жашаган кыргыздарды чаап кеткенде, Койсары бий,жана башка бийлер баштаган топ артынан барып, Ак-Сайда хандын колуна сокку берген.
КОЙСАРЫ БИЙ – кыргыздын сол канатындагы чоң багыш уруусунун төбөлү, бийи. Ал Моголстан ханы Абдулла хандын (1638–60-жылы бийлеп турган) тушунда Кашкардын акими болуп дайындалган. Сопулардын «кара тоолук» жамаатынын тарапкери катары белгилүү. 1670-жылы Моголстан хандыгынын тактысына Исмайыл хан отургандан кийин кайрадан Кашкарга аким (уулу Күчүк бий шаардын кароол башчысы) болуп дайындалган. Ушундан көп узабай тымызын уюшулган кутумда өлтүрүлгөн.
5.1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык, бийлик менен байланыш тузгон бий, ким эле, ал жонундо маалымат?...
Жооп...
<b>КАРГА БИЙ Мендегул уулу (1718–1828) – кыргыздардын бугу уруусунан чыккан коомдук ишмер. Кара кылды как жарган калыстыгы, алысты көрө билген көсөмдүгү, так, таамай сүйлөгөн чечендиги менен эл оозунда айтылып калган инсан. 1824-жылы бугу уруусунун бийлерин чогултуп, Россия бийлиги менен байланыш түзүүнүн зарылдыгы жөнүндө оюн ортого салган. Бул чогулушта бийлердин айрымдары Кытайга кошулсак кандай болор экен деген пикирлерин да айтышкан. Бийлердин көбү Россияга кат жөнөтүү жөнүндөгү Карга бийдин сунушун колдошкон. Карга бий башында турган бугу уруусунун бийлери 1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жөнөтүшүп, падышалык бийлик менен байланыш түзгөн. Карга бийдин терең философиялык ой-толгоолору эл ичинде макал- ылакап катары айтылып калган.
1. Технология, же техника илими, б.з.ч, жана б.з да, качан, жана ким тарабынан ачылган, же тузулгон?-Эн алгачкы техниканы ким, качан ойлоп тапкан?...
Жооп...
Биздин эрага чейин илимдердин бир өңчөйү Фалеске таандык болсо дагы механика чөйрөсүнө Архимеддин кызыгуусу басымдуулук кылган.Рычаг законунун математикалык тыянагын Архимед берген. “Кайда турушту мага көрсөт, анда мен Жерди ордунан жылдырам” – деген учкул фразаны да Архимедге тиешелүү экени айтылат.
1906-жылы Галилей өз дооруна жараша чоң сенсация жараткан телескоп ойлоп таап,бир канча ачылыштарды жараткан.
2. Экономика, жана каржы илимини, б.з.ч, жана б.з да ким, качан ачкан, жана ишке ашырган?...
Жооп...
"Экономика" термини Байыркы Грек автору Ксенофонт(б. з.ч.430-355)тарабынан алгач колдонулган. Адам Смит (1723 год— 1790 год)негиздөөчүлөрдүн катарында.
3. Азыркы кундо, "Тышкы иштер министирлиги" деген статус, же система менен белгилуу болгон, "Эл аралык байланыштар, же Дипломатия" илими, ким тарабынан, жана кантип тузулгон?...
Жооп...
Дипломатия- бул сөздүн түпкү теги Байыркы Греция болсо дагы 16-кылымдын аяк ченинде кеңири жайылып, колдонула баштаган.1645- жылы алгачкылардан болуп Англияга таркаган.Кийинчерээк улуу немец окумуштуусу Готфрид Лейбниц 1693-жылы дипломатиялык эмгегинде колдонулушу "эл аралык байланыштар" статусун камтып калуусуна себеп болгон.
1. Курандагы баардык ааяттар, же создор, дуйно элдеринин тилдерине которулууда, бирок, бир соз бар, ал эчкайсы тилге которулбай, Курандагы маанисида, и терминида, ошол бойдон калат, баары ошол терминди колдонушат. Ал кайсы соз?...
Жооп...
Менимче бул"Аллах" деген сөз.Бул термин которулбайт, жана башка тилде окулбайт.Ушуну менен "Аллахтын" жалгыздыгын, жана ага шерик жок экендиги дагы бир ирет далилденет!
2. "Бир мусулман кедей, балдары ач калганда, эптеп эт таап, аны казанына бышырат. Эт бышканда балдарыны чакыратта, ошол балдары менен ойноп жургон, кошунасы болгон, динсиз байдын, кичинекей баласына эт бербей, уйуно кууп, же айдап ийет". Эмне учун кууп, же айдап ийди? (Мунун так жообунан, ото акылмандуу маани чыгат)...
Жооп...
Кедейдин таап келген эт өлгөн жаныбардын эти болот.Ачкадан өлүп калбаш үчүн арам нерседен аз гана жегенге Аллах тарабынан уруксаат берилет.Өлгөн малдын эти кедейге жана балдарына адал болсо,ичмек- жемеги кенен болгон байдын баласына арам эле.Байдын баласын күнөөгө батуусунан сактап ,ошон үчүн эт бербей айдап жиберген.Арам экенин билип туруп башка адамга берүү эң чоң күнөөлөрдүн бири.
3. "Адам, чонойтулган бир аалам. Аалам, кичирейтилген бир адам", мунун маанисин, мисал, жана далилдер менен тушундуруп бериниз?...
Жооп...
География илими боюнча, жердин 4 төн 1 бөлүгүн кургактык түзсө, ал эми 3 бөлүгү суудан түзүлөт. Ошол сыңары адамдын да денесинин 4 төн 1 бөлүгү кургактык, 3 бөлүгү суу тузот экен. Ошол учун аалымдар: "Адам кичирейтилген бир аалам. Аалам чонойтулган бир адам" дешкен.Эки идишке суу алып,бирөөсүнө жалаң жакшы сөздөрдү айтып а экинчисине жаман сөздөрдү айтса ,жаман сөздү сиңип алган суу кадимкидей булгана түшөөрүн байкашкан.Мындан келип чыккан тыянак суунун өзүнө жакшы да,жаман да нерселерди сиңип алуу касиетине ээ экендигин далилдейт.Так ушул негиздин эсебинен Адамзатынын суу басымдуулук кылган денеси да бул иш аракетти оңой аткарат.Демек адамзаты туура жолдо жүрүп,Аллах тарабынан тыюу салынган адаттардан алыс болуп,жакшы адамдар менен жакшы жолго түшсө, ыйманы бекемделип жан дүйнөсү тазарат.Ал эми тескерисинче күнөөгө батырчу жолду тандаса, денеси тургай жандүйнөсү кошо кирдеп, Аллахтын мээриминен алыс калат.
eldar96
eldar96 (23 Сентябрь 2015 - 20:57) жазган:
Анда биринчи турдун тапшырмасына кеттик,тапшырма 3 болуктон турат, алар томонкучо...
А. Кыргыздын салты, жана тарыхына байланыштуу 5суроо..
В. Илимий ачылыштардын тарыхы, жана далилдерижонундо 3 суроо...
С. Логикалык, диний суроолор жонундо 3 суроо...
Суроо...
А...
1 .Кыргыздардын эски, жана белгилуумайрамдарынан "YЛYШ" маайрамы жонундо маалыма?...
Байыркы көчмөн кыргыздардан жашоо-турмушуна көрк берген санжыргалуу майрамдарынын бири – үлүш– жайлоо майрамы болгон. Ал өткөн кылымдын 20-жылдарынан бери майрамдалбай эстен чыгып келет. Ал турсун азыркы тапта жаштар «үлүш» деген сөздүн маанисин чечмелеп айтып да бере алышпайт. Айрым ысымдардын айтышпаган мырзаларга кайрылганымда, «булсөздү угуп эле жүрөм, бирок кыргызча бир түшүнүгүм жок, эмне деген сөз экенин билбейм»,же болбосо «мен деле «бакыттын чеги жок» дегендей, үлүш деген кепти угуп жүрөм,бирок тилекке каршы түшүнбөйт экемин» деген өңдүү жоопторду эшиттим.
Тарыхый булактарга таянсак, малчылар арасында үлүштү Нооруз, Курман айт, Орозо айтсыяктуу эле майрамдашкан.
Илгерки кыргыздардын ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп, куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан. Ошондо үй ээси жана меймандар салт катарында жайлоо майрамында ырдалган «Үлүш» аттуу ырды жеке жана тобу менен ырдашкан.
Үлүш болот жайында,
Кой, жылкылуу айылда,
Тайларын минип жарышат,
Үлүшкө балдар барышат,
Аталар берген мүчөсүн
Курга түйүп алышат,
Жай жайлоонун үлүшү,
Жандын баары кубанып,
Жадырап-жайнап күлүшү
Биздин айыл күнгөйдө,
Силердин айыл тескейде,
Тунук булак шаркырайт,
Тоолор болсо жаркырайт.
Торгой, күлүк тынымсыз,
Сайрап турат көлүндө,
Бакалар чардап көлүндө - деп ырдашкан.
Ар бир өрдөштү жайлагандар кезмектешип чакырышкан. Ошентип, жайлоо майрамы бир күн эле күн эмес, көпкө созулган. Ушундан улам Токтогулдай ак таңдай акындар:
«Үлүшкө үчтөн кой соёт
Үстү үстүнө той болот» деп ырдаптыр.
Үлүштүн күндөрүндө, түндөрүндө жылкычылар өздөрүнүн салттуу ыры «Шырылдаңды» ырдашып жарптарын жазышкан. Ал эми короо кайтарышкан кыз-келиндер болсо таң аткыча «Бекбекейди»безелене ырдашып, селкинчек тебишип, жайлоо майрамынын көркүнө көрк кошушкан.
Үлүштө ырчылар, төкмө акындар ар кыл маанайдагы ырларды ырдашып, дастандарды айтышып,комузчулар күүлөрдү чертишип, манасчылар «Манас» айтышкан. Аларды ар кандай улуттук оюндар да коштоого алыптыр. Атаганат, эстен чыккан абалкы майрам кайра калыбына келсе, кандай сонун болоор эле.
2. Кыргыздардын эски майрамдарынан "Чечкор" майрамы жонундо маалымат?...
Кыргыз элинде эзелтен бери күркүрөгөн күз айларында түшүм майрамын өткөрүшөт. Аны "Чеч-кор" деп аташкан (Чеч - деп кырманда иштегендердин колундагы бешилик айрыны жана кырманда үйүлгөн кызылды айтышкан).
Кыргыз эли Орто Азиянын башка элдериндей эле мол түшүмдүн ыйык ээси Баба дыйкан,ал эми молчулукту, кененчиликти, эмгекчиге ийгиликти жана жакшылыкты берген Кыдыраке деп эсептешкен. Аларга "Чеч-кор" майрамында өткөрүлгөн ырым-жырымдарды арнашкан. "Чеч-кор" өткөрүлгөн түнү Баба дыйкан менен Кыдыр аке кырманга келсе дан көбөйүп, берекеси артат, токчулук, молчулук да кошо келет дешкен.
Кырманда иштегендер таза кийинишкен, анда тазалык, ирээттүүлүк өкүм сүрүш үчүн байыртадан бери келе жаткан ыйык каада-салттарды колдонуу талап кылынган. Өрт чыгып кетпесин деп кырманга жакын от жактырышпаган, дан ным тартып кетет деп суу да койдуртушпаган. Баба дыйкан менен Кыдыр аке суудан качат, суу булутту, булут жаанды чакырат дешкен. Эгерде кырманга ит келсе кубалашкан эмес, жылан сойлоп келсе ак (сүт же ун) чачып кетиришкен. Алардын келиши Баба-дыйкан менен Кыдыр-акенин кейпиндеги келгин деп түшүнүшкөн. Кимдир бирөө кырманга келсе, же жанынан өтсө "Чечке береке" деп саламдашышкан.
Тазаланган данды кырмандын ортосуна чогултуп, додо кылып үйүп, саманын башкаалып, кырманды шыпырып, андан кийин түшүм ырым-жырымын аткарууга өтүшкөн.Адегенде кырмандын ээси додолонгон кызылдын үстүнө чыгып жыгачтан жасалган ченидиш менен (бир пудга жакын) так орто жеринен сузуп үйүлгөн кызылды тегерете чубуртуп сээп чыккан. Андан кийин ал "Бисмилла иррахман ир-рахим" депкелме келтирип, жыгач күрөктү колуна алат да, анын сабы менен үйүлгөн кызылдынорто ченинен оң жагын көздөй туурасынан тегерете чийип чыгат. Бул Баба-дыйкан менен Кадыр аке келсе, кызылды айлана ушул чийин менен басып береке берсин,энчи берсин деген тилеги болгон. Андан кийин үйүлгөн кызылдын чокусу аркылуу бел сызыгына чейин кесилишкен эки чийин түшүргөн. Анын сызыгы кыбыла(мусулмандардын ыйык жери Меккеге) тарапка багышталган. Анан кызылдын кыбыла тарабындагы бөлүгүнө чен идишти матырып, күрөктү, айрыны жана шыпыргыны сайып койгон.
Ошентип данды бастыруу, тазалоо жумуштарын бүткөндөн кийин кызыл ээси табакка толтура дандан сузуп алып өзүнчө жерге төгүп коёт. Бул бөлүгү жетим,бей-бечараларга берилген.
Андан кийинки түшүм ырым-жырымы кырманга кан чачуу. Бул үчүн ар бир кызыл ээси кечке жуук додо болуп үйүлгөн кызылдын жанына бир жандыкты (атайын арналып байланган улак, козу, кой же эчки) кудай жолуна арнап, Баба дыйкан, Кыдыр аке колдосун деп. курмандыкка чалышкан. Канын кырманга чачып, кызылга сайылган күрөк, айры, шыпыргыга сүртүшкөн. Этин ошол замат кырмандын жанына бышырышып,кошуна- колоңдор чакырылып, баары тең жешкен. Баба дыйкан менен Кыдыр акенин арбагына куран окулган.
Бул ырым-жырымдар бүткөндөн кийин данды түнү бою кырманда калтырышкан. Эртеси эртең менен кап, замбилдерине салып, үйлөрүнө алып кетишкен
3. Кыргыздын салттарынан, кыз узатуудагы "Жыгачтушуру" салты жонундо маалымат?...
Кудалашуу буткондонкийин, тойго 10-15 кун калганда бала менен кыз жакындан жакшылаап таанышып алсын, тойдон кийин бири-биринен тартынбай тезинен конушуп кетсин деген максатта кыздын женеси кыз-баланы жолуктуруп жакшылап тааныштарган салт “ЖЫГАЧ ТУШУРУУ” деп аталган.
4. Моголстан ханы, Абдулла хандын (1638-1660 бийлеп турган)тушунда, Кашкардын акими болуп дайындалган бий ким эле?...
КОЙСАРЫ БИЙ –кыргыздын сол канатындагы чоң багыш уруусунун төбөлү, бийи.Туулган жылы белгисиз. Ал Моголстан ханы Абдулла хандын (1638–60-жылы бийлеп турган) тушунда Кашкардын акими болуп дайындалган. Сопулардын«кара тоолук» жамаатынын тарапкери катары белгилүү. 1670-жылы Моголстан хандыгынын тактысына Исмайыл хан отургандан кийин кайрадан Кашкарга аким (уулу Күчүк бий шаардын кароол башчысы) болуп дайындалган. Ушундан көп узабай тымызын уюшулган кутумда өлтүрүлгөн.
5.1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык,бийлик менен байланыш тузгон бий, ким эле, ал жонундо маалымат?...
1825 жылы кузундо Жыргалан суусунун боюнда бугу уруусунун бийлери курултайга чогулушуп, Россиянын же Кокондун букаралыгын кабыл алуу маселесин талкуулашат. Курултайда Коконго караганда Россиянын букаралыгына отууну жактагандар басымдуу копчулукту тузуп, Россияга кошулуу жонундо чечим кабыл алынат.
Кыргыздардын желдең уруусунун бийлери: Жапалак, Кутлин, Байтоло, Манчин, Карга Мендогулов, Шарук Туйбин, Көккөз, Куйкин, Байгожо Жантелин, Калыжан Тимуров жана Орозо Бетемировдун Омск начальниги гвардия полковниги С.Б.Броневскийге 1824 ж.6-декабрьда жазган катынан.
“Сизди терең урматтаганыбызды билдиребиз. Өткөн жылдары соодагарлердин чакыруусу боюнча сизге өзүбүздүн депутаттарыбызды жөнөтө алган жокпуз, анткени сиз менен байланышыьыз жок эле. Үч жыл мурда Кашкарга кербен менен бара жаткан копос Файзулла Сейфуллинден сиздин катынызды алганбыз. Бирок сизге депутаттарды жонотууго шартыбыз болгон жок. Быйыл бизге келген султан Галия Адылев, Уйсунбай Шукуров, мурда келген Файзулла Сейфуллин жана Петр Андреевич менен кошуп озубуздун депутаттарыбызды жоноттук. Алардын Улуу Падыша менен жолугушуусуна шарт тузуп берет деп бекем ишенебиз. Биз силердин кербендерди Кашкарга жана Ак-Сууга чейин коштоп журууну каалайбыз. Бирок биздин ордодо да чектен чыккан кыргыздар бар. Аларды жонго салуу учун биздин мумкунчулуктор жетишпейт. Ошондуктан биз силердин бийлигиңерге таянгыбыз келет”.
Ошентип, Ысык-Кол кыргыздарынын ири уруу тоболдорунун Россия мамлекетинин курамына кирууго умтулушунун натыйжасында булардын ортосунда алгачкы дипломатиялык байланыштар жонго салынган.
В...
1. Технология, же техника илими, б.з.ч, жана б.зда, качан, жана ким тарабынан ачылган, же тузулгон?-Эн алгачкы техниканы ким,качан ойлоп тапкан?...
Б.з. 2-3 кылымдарда Кытайлар озгочо нерселерди колдоно башташкан. Алар согушга же майрамдарда конул ачыш учунбу, айтор салюттарды, асманга уча турган ракеталарды, уруш маалында колдонууга ылайыкталган миналарга окшогон нерселерди колдонгон деп айтылып келет. Жана дагы башка маалыматтарга караганда б.з.ч. 2 кылымдарда азыркы Иракда жашаган элдер кадимки биз колдонуп келген батарейкага окшогон батарейкалар археологдор тарабынан табылган экен.
Ал эми биздин заманда 1777 жылы немец окумуштуусу Иоганн Бекман тарабынан азыркы технология илиминин алгачкы ачылыштары, этаптары, сунуштар ушул окумуштуу тарабынан ачылган.
2. Экономика, жана каржы илимини, б.з.ч, жана б.з да ким, качаначкан, жана ишке ашырган?...
Экономика илими б.з.ч грек окумуштуусу Сократ тарабынан ачылган деп айтылып келет. Бирок Сократга жалган жаала жабылып бул илимин толук бутуро албай олуп кеткен экен. Же эч кандай бул илим туралуу жазылган маалыматтарын жазуу турундо эч ким таба алышкан эмес. Бирок Сократтын эн ишеничтуу, акылдуу, эн белгилуу окуучулары Сократтын бул илимин улантып, оркундотуп улантып кетишген. Бул эки окуучусу Платон менен Ксенофонт. Ксенофонт эледерге Сократтын калтырган маалыматтары деп, бир топ нерселерди элге ачык жеткирген. Сократтын экономика туралуу изилдеген илими 2 болуктон турган экен.
Буткул мамлекетти кризистен чыгаруу болгон экен.
Карапайым калктын кыйынчылыктан чыгуу жолун жаза кеткен экен. Кантип озулорун оной жол менен багуу туралуу айта кеткен.
Экинчи окуучусу Платон дагы бул илимди оркундоткондон оркундотуп, озунун окуучусу Аристотелге кенен кесири уйротуп калтырып кеткен. Аристотель болсо, бул илимди атактуу Александар Македонскийге жана башка Александар менен чогуу Аристотелден билиим алган окучууларына уйротуп кеткен. Кийн Македонский буткул дуйнону бийлеп турган кезде акырындык менен дуйного тарап баштаган.
Б.з. Аль-Газали(1058- 1111 гг.) экономиканын жаны этаптарын жарыялап, экономикага бир топ салымынкошгон.
3. Азыркы кундо, "Тышкы иштер министирлиги" дегенстатус, же система менен белгилуу болгон, "Эл аралык байланыштар, жеДипломатия" илими, ким тарабынан, жана кантип тузулгон?...
1802 жылы тузулгон.
1.Курандагы баардык ааяттар, же создор, дуйно элдеринин тилдерине которулууда, бирок, бир соз бар, ал эчкайсы тилге которулбай, Курандагы маанисида, итерминида, ошол бойдон калат, баары ошол терминди колдонушат. Ал кайсы соз?...
Ясиин
2. "Бир мусулман кедей, балдары ач калганда, эптеп эттаап, аны казанына бышырат. Эт бышканда балдарыны чакыратта, ошол балдары мененойноп жургон, кошунасы болгон, динсиз байдын, кичинекей баласына эт бербей,уйуно кууп, же айдап ийет". Эмне учун кууп, же айдап ийди? (Мунун такжообунан, ото акылмандуу маани чыгат)...
Мусулмандар ар бир нерсенин башында соссуз Алланын ысымын айтып, анан ишке киришет. Эгер тамактанууда, же иш баштаганда Алланын ысымы аталбай калса, ошол нерседен береке качат, берекеси болбой калат. Мусулман кедей, динсиздердин Алланын ысымын атабай тамактанаарынбилгендиктен аларды чакырган эмес. Ансыз деле эти аз, анан ошол этге бала чакасы менен Бисмиллахты айтып жешет, ошонун шапааты менен эт берекелуу болуп, бала чакасы кенен кесири курсактарын тойгузушу мумкун. Ал эми динсиз кошунасынын балдары 1000 жолу Биссмиллахты айткан кундо деле кабыл болбойт, себеби алар кафыр болуп саналат. Кедей ошондуктан аларды кууп жиберген. Эгер бай болгондо, эти коп болгондо, балким кошунасынын балдарын куубаса керек эле.
3. " Адам, чонойтулган бираалам. Аалам, кичирейтилген бир адам", мунун маанисин, мисал, жанадалилдер менен тушундуруп бериниз?...
Адам денеси, бул жагынан караганда, өз ичинде өзүнчө бир«аалам», өзүнчө бир «шаар» сыяктуу. Ал шаардын ичинде транспорт жолдору,имараттар, заводдор, инфраструктура системасы, эң алдыңкы технологиядан дажогорку технологиялуу жабдыктар, алардан эч күтүлбөгөн акылдуу иштерди жасаган,өз тармагында адистешкен жумушчулар (клеткалар, гормондор, бездер), толуккуралданган аскерлер жана дагы көптөгөн нерселер бар. Болгондо да бул «аалам»бир эле сиздин денеңиздин ичинде эмес. Айланаңыздагы ар бир адамда, апаңызда,атаңызда, бир тууганыңызда, досторуңузда, кесиптештериңизде, көчөдө жаныңызданөткөн адамдарда, телевизордогу актерлордо, кыскасы жер жүзүндө учурда жашап жаткан миллиардаган адамда ушул кереметтүү «аалам» бар.
Аалам кичирейтилген адам сыяктуу, себеби ошол ааламдагы бар нерселер адамдын ичндеги органдар сыяктуу, ааламдагы оз кызматын аткарып жаткан нерселер, адамдын ичиндеги кызматы кылып жаткан органдар сыяктуу.
Терең ойлонгон адам кичинекей бираалам болгон денесинин бир Жаратуучусу бар экенин түшүнүп, окуган маалыматтарын Жаратуучусун таануунун бир жолу катары көрөт. Дененин ичиндеги системалардагы тартипти, жогорку долбоорду көргөн ар бир адам теңдешсиз кудуреттүү, улуу бир акылдын адам денесин жаратканын апачык түшүнөт. Аяттарда мындай деп айтылат:
Асмандарда жана жердегинин баары Аныкы (Ага тиешелүү). Күмөнсүз, Аллах – эчнерсеге муктаждыгы жок (Ганий), мактоого татыктуу. Аллахтын жердегилерди жана деңизде Анын буйругу менен сүзүп жүрүүчү кемелерди силердин пайдаланууңарга бергенин көргөн жоксуңбу. Жана (Өз) уруксаты болмоюнча, асманды жердин үстүнө түшүүдөн сактайт. Күмөнсүз, Аллах адамдарга карата боорукер, абдан мээримдүү.Силерди тирүү туткан, анан өлтүрүп, анан тирилте турган Ал. Чындыгында адам өтөнашүгүр (жакшылыкты билбейт). (Хаж Сүрөсү, 64-66)
#11 24 Сентябрь 2015 - 17:59
musulmanin
musulmanin (23 Сентябрь 2015 - 21:48) жазган:
А...
1 .Кыргыздардын эски, жана белгилуу майрамдарынан "YЛYШ" маайрамы жонундо маалымат?...
Жооп:
Үлүш – жайлоо майрамы болгон. Ал өткөн кылымдын 20-жылдарынан бери майрамдалбай эстен чыгып келет.
Тарыхый булактарга таянсак, малчылар арасында үлүштү Нооруз, Курман айт, Орозо айт сыяктуу эле майрамдашкан.
Илгерки кыргыздардын ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп, куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан. Ошондо үй ээси жана меймандар салт катарында жайлоо майрамында ырдалган «Үлүш» аттуу ырды жеке жана тобу менен ырдашкан.
2. Кыргыздардын эски майрамдарынан "Чечкор" майрамы жонундо маалымат?...
Жооп:
Түшүм майрамы - "Чеч-кор"
Кыргыз элинде эзелтен бери күркүрөгөн күз айларында түшүм майрамын өткөрүшөт. Аны "Чеч-кор" деп аташкан (Чеч - деп кырманда иштегендердин колундагы бешилик айрыны жана кырманда үйүлгөн кызылды айтышкан).
Кыргыз эли Орто Азиянын башка элдериндей эле мол түшүмдүн ээси Баба дыйкан, ал эми молчулукту, кененчиликти, эмгекчиге ийгиликти жана жакшылыкты берген Кыдыр аке деп эсептешкен. Аларга "Чеч-кор" майрамында өткөрүлгөн ырым-жырымдарды арнашкан. "Чеч-кор" өткөрүлгөн түнү Баба дыйкан менен Кыдыр аке кырманга келсе дан көбөйүп, берекеси артат, токчулук, молчулук да кошо келет дешкен.
3. Кыргыздын салттарынан, кыз узатуудагы "Жыгач тушуру" салты жонундо маалымат?...
Жооп:
"Жыгач түшүрүү" салты.
Эки жаш үйлөнүүсүнө 15-кун (2-жума) калганда, бири-бири менен жакындан таанышып, жигит тараптан кыз жакты сыйлоо жөрөлгөсү өткөрүлөт.
4. Моголстан ханы, Абдулла хандын (1638-1660 бийлеп турган) тушунда, Кашкардын акими болуп дайындалган бий ким эле?...
Жооп:
Койсары бий (туулган жылы белгисиз — 1670-жылдан кийин өлгөн) — чоң багыш уруусунун бийи.
5.1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык, бийлик менен байланыш тузгон бий, ким эле, ал жонундо маалымат?...
Жооп:
Кыргыздын Кажыбай Ныша, Муса жана Камчыбек Шералин бийлери, 1824-жылдын 6-декабрында Омск шаар башчысы Семен Богдановичке кат жолдошкон. Кыргыз бийлери шаар башчыдан Омскиге жиберилген кыргыз элчилигин падышага жөнөтүүгө көмөк көрсөтүүсүн өтүнүшкөн. Кыргыз элчилери-Абылгазы, Токтогул Ишенбаев менен Сарпбек Ишеновдор Омск шаарына келип, алар орус бийлигинен букаралык сураган бийлердин катын орус императоруна алып бармак. Мындан тышкары, бийлер буга чейин кыргыздар тарабынан тонолгон кербенди табыш үчүн орус аскерлеринин жиберилишин өтүнүшкөн.
Суроо...
В...
1. Технология, же техника илими, б.з.ч, жана б.з да, качан, жана ким тарабынан ачылган, же тузулгон?-Эн алгачкы техниканы ким, качан ойлоп тапкан?...
Жооп:.
Технология сөзү грек сөзүнөн алынып "искусство" , "мастерство" , "жөндөмдүүлүк" ; логос- " ой", жана " окутуу" дегенди түшүндүрөт.
1772- жылы Иоганн Бекман биринчилерден болуп илимий термин "технология" сөзүн илимге киргизген.
Эң алгачкы техника "дөңгөлөк" болуп саналат. Эң алгачкылардан болуп Месопотомия өлкөсүндө жасалганы айтылат. Бул мезгил б.з.ч. 4 миңинчи жылдар делинет.
2. Экономика, жана каржы илимини, б.з.ч, жана б.з да ким, качан ачкан, жана ишке ашырган?...
Жооп:
Экономия- грек сөзүнөн келип чыгып, "чарбачылыктын закондору" деген түшүнүкө жакындашат.
Термин биринчи жолу, тарыхчы жана жазуучу Ксенофонт тарабынан илимге б.з.ч. 430-435 жылдары киргизилген.
Экономика өзүнчө илим болуп, 18-кылымда Адам Смиттин " Элдин байлыгы" китебинен кийин бөлүнүп чыккан.
1776-жылы.
3. Азыркы кундо, "Тышкы иштер министирлиги" деген статус, же система менен белгилуу болгон, "Эл аралык байланыштар, же Дипломатия" илими, ким тарабынан, жана кантип тузулгон?...
Жооп:
Дипломатия:
Бул сөздү 16-кылымдын аягында колдоно башташкан. Биринчи жолу Англияда дипломатия деген колдонулган сөз, 1645-жылга таандык. Кийинчерээк 1693-жылы немец окумуштуусу Готфрид Лейбниц дипломатиялык деген сөзүн колдонгон. Ошол убактан баштап, ал сөз "эл аралык мамилелерге тиешелүү" деп түшүндүрүлөт.
Бирок биз азыр тушунгон "дипломатия" сөзүн Людовик 14түн бир нече мамлекеттердин мурунку элчиси француз дипломаты Франсуа Кальер колдонгон. 1716-жылы дипломатия сөзүнүн жаңы маанисин колдонуп " мамлекеттер менен сүйлөшүүлөрдүн амалы" деген китеп чыгарган.
Суроо...
С...
1. Курандагы баардык ааяттар, же создор, дуйно элдеринин тилдерине которулууда, бирок, бир соз бар, ал эчкайсы тилге которулбай, Курандагы маанисида, и терминида, ошол бойдон калат, баары ошол терминди колдонушат. Ал кайсы соз?...
Жооп:
Бул Аллах сөзү...
2. "Бир мусулман кедей, балдары ач калганда, эптеп эт таап, аны казанына бышырат. Эт бышканда балдарыны чакыратта, ошол балдары менен ойноп жургон, кошунасы болгон, динсиз байдын, кичинекей баласына эт бербей, уйуно кууп, же айдап ийет". Эмне учун кууп, же айдап ийди? (Мунун так жообунан, ото акылмандуу маани чыгат)...
Жооп:
Шариятта динсиздер менен жардамдашпайт, дос да болбойт. Жана байларга кедейдин садакасы өтпөйт. Садака кедейлерге гана берилет.
3. "Адам, чонойтулган бир аалам. Аалам, кичирейтилген бир адам", мунун маанисин, мисал, жана далилдер менен тушундуруп бериниз?...
Жооп:
Адамдын ички кан агуу процесстери, ашказандын иштеши, жер бетиндеги дарыялардын, суулардын агуусуна окшош, кыймыл болуп турат. Эгер суулардын, азык оокаттын кыймылы токтосо, инсан өлөт, ошондой эле жер- суусу жок кургап жарылат.
#12 24 Сентябрь 2015 - 18:13
yiman (23 Сентябрь 2015 - 21:52) жазган:
5. 1824-ж 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык бийлик менен байланыш тузгон бий буул Шералы бий болгон
.
yiman (23 Сентябрь 2015 - 22:42) жазган:
2. Бир бай ажыга барам деп, ажыга баруу учун 2000тилла атап, ошол тиллага ажы ибадатын кылып, улук жерлерди зыярат кылып келем деп журду.ошол ниетте жургон кундордун биринде уулу ыйлап кирип келип калды. Аа балам неге ыйлап жатасын деп сураса баласы айтат: кошунабыздыкына кирсем эт кууруп жеп жатышат мага эт бербеди, биздикине кирип нан жешер эле, мен эттеринен жегим келди беришпеди десе, бай атасы ото жини келип кана журчу деп баласынын колунан жетелеп кошунасынын эшигин тээп кирип, аа эт жеп калдынарбы, ушул баламдын этинерден жегиси келиптир уйдо ушунча эт турсада, бир будур эт берип койсонор эмне болмок мен силерге кой союп бермек элем дейт. Ошондо кедей кошунасы айтат: кошунам 5кун болду балдарым бир тиштем нерсе татышпады, карап турсам балдарым ачтыгынан оздорунон кете баштады. Кочого чыгып е АЛЛАХЫМ балдарымдын ырыскысын каерден табам деп турсам, бир жерде арам олуп жаткан малды кордум. Анан АЛЛАХЫМ мага жана балдарыма бул мал халал болбосо алыбыз кетип жатат дедим да ошол малдын этин кесип алып келип, кууруп балдарыма жедирип жаткан болчумун. Бул эт балдарыма халал, бирок сиздин баланызга арам эле. Ошондо бай айтты Ээ АЛЛАХЫМ кошунам ушундай абалда турса мен 2000тилла менен ажыга кетип жатамбы уйго кирип 2000 тилланы алдыда кошуна бери келиниз деп ошол тилланы кошунасына берип тургузуп коюп айланасында лаббайка аллохума лаббай деп таваф кылы баштады. Тавофи байтил халил кори осонаст тавофи байтил жалил кори мардонаст. Ибрахим хабибулло курган каабаны таваф кылуу учун акчасы бар адамдар гана таваф кыла алышат, бирок адамдын журогун таваф кылуу бул бир гана март адамдын гана иши болот деп таваф кыла берди. Бир куну бардыгы ажыга кетишти, ажыдан кайра келишти. Кошунасы ажыга барып келип бай кошунасын коруп е сиз кандай тез келип калдыныз сизди каабаны таваф кылып жатканынызды кордук арафат тоосунда ибадат кылып жаткандарынызды кордук, бирок жолдо корбодук бизден алдын келипсиз ажыныз кабыл болсун дейт. Мунун мааниси марттык жонундо болуп кетти, марттык корунгон эле адамдын колунан келе бербейт деген мааниде болот.
#13 24 Сентябрь 2015 - 18:15
LETITGO (17 Сентябрь 2015 - 15:41) жазган:
1... Улуш майрамы
Байыркы көчмөн кыргыздардан жашоо-турмушуна көрк берген санжыргалуу майрамдарынын бири –
үлүш – жайлоо майрамы болгон. Ал өткөн кылымдын 20-жылдарынан бери майрамдалбай эстен чыгып келет. Улуш бул малчылардын майрамы... Илгерки кыргыздардын ар бир айылы
жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп,
куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан. Мындай бири бирин конокто бир күн эле эмес, көпкө созулган. Себеби, ар бир ороон кезектешип откорушкон. ..
Бул майрам эт жеш жана кымыз ичуу менен гана чектелбестен. Оюн зок, ырлар менен да коштолгон. Мисалы: Улуш, шырылдан, бекбекей ырлары. Токмо акындар ыр токуп жарып, манасчылар манас айтып "Улуш" майрамынын коркун ачкан.
.
LETITGO (17 Сентябрь 2015 - 16:01) жазган:
Дыйкандар кузундо тушум майрамын откорушкон. Аны «Чечкор» деп аташкан (чеч - деп айрыны, кор - кырманда уйулгон кызылды айтышкан). Мол тушумдун ээсин Баба-дыйкан, ал эми ийгиликтин, жакшылыктын — ээсин Кыдыр-ата дешкен. Дыйкандар «Чечкор» майрамында бай тушум учун, ар кандай ырым-жырымдарды аткарышкан. Мисалы кээ бир томондогудой ырым жырымдар аткарылган. Майрам туну Баба - дыйкан, Кыдыр- ата келсе, токчулук кошо келет дешкен. Кырманга келгендер таза келишкен. Кырманга от, суу жолоткон эмес. Кыдыр-ата, Баба-дыйкан оттон, суудан качат деп. Себеби суу булутту, булут жаанды чыкырат дешкен. Кырманга ит келсе, кубалабаган, жылан сойлоп келсе, ак же сут чачып кетиришкен.
Алардын келишин Кыдыр-ата, Баба-дыйкандын кейпиндеги келгин деп тушунушкон. Кырмандын жанынан откондор «Чечке береке» деп саламдашкан. Тазаланган данды ортого чогултуп, андан кийин ырым-жырымын аткарууга отушкон. Кудай учун курбандыкка куран окутулуп жаныбар союлган. Кой, улак же эчкини уйулгон дандын жанында союп канын жерге сайылып турган кетмен же бешиликке ырымда тийгишизкен. Союлган жандыктын этин ошол эле жерде бышырып, коншу колондорду чайга чакырышкан. Андан сон кызылды бир тун туноту, эртеси уйлоруно алып кетишкен.
.
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 20:20) жазган:
"Жыгач тушуру"
Эки жаштын башын бир кылуудан мурун. Бир оронго атайын боз уй тигилип, эки жашты бири бири менен жолуктурушкан. Жолуугушу (жар коруу) кыз-жигиттин дос курбулары менен коштолуп, ар туркун ырлар ырдалып жана ак чолмок, кыз кумай, коз танмай оюндары ойнотулган. Андан сон той белгиленгенден кийин, тойго 15кун калганда куйоо болчу жигит кыздын айылына тойдун урматына сый тамак берген тактап айтканда жыгач тушуруу жыгач тушуруу салтын откоргон.
.
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 23:00) жазган:
Боромбай Бемурат уулу XIX к. 40-50-жж.
кыргыз элинин коомдук-саясий
турмушунда көрүнүктүү роль ойногон.
Калк кадырына ээ болгон Боромбай бий
деген атакка жеткен. Ал XIX к. 20-жж.
баштап көркөмү көз талдырган кыргыз
бермети Ысык-Көл дү жердеген бугу уруу
бирикмесин бийлеген.
Бугу жана Сарыбагыш урууларынын ортосундагы тирешуусу башталган кезде Боромбай бий Россияга букаралыкка алуу отунучу менен оз элчилерин Батыш Сибирь генерал-губернаторлугуна жоноткон. Коп жылдык суйлошуулордон кийин 1855-жылы 17-январда Омск шаарынан оз элинин ишенимдуу окулу катары Камчыбек Шералы уулу Россия кармагына откондугу жонундо куран кармап ант берген. Ошентип, кыргыздардын орус букаралыгына кабыл алынып укуктук жактан бекемделген.
.
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 23:42) жазган:
техника боюнча Дауд пайгамбар болгон. Ал согушта колдонулуучу соот кийимдерди, чопуктарды ж.б.у.с нерселерди мыкты жасаган, алдында темир сыздап, алтын боздогон абдан зор уста болгон. башкача айтканда баардык металлдарды ушунчалык моюн сундуруп койгондуктан ал аларды балкасыз жана кооруксуз эле каалагандай калыпка келтире алчу. Дауд пайгамбарга чейин соот кийимдер бутундой бир тилке темирден жасалгандыктан согушта кыймылдоого ынгайсыз болгон. Дауд пайгамбар болсо, Аллах Тааланын амири менен майда майда шакекчелерден турган жана согушта да, машыгууда да женил, кыймылдоого ынгайлуу соот кийимдерди ойлоп тапкан.
.
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 21:38) жазган:
Экономика, жана каржы илимини, б.з.ч Юсуп пайгамбар ачкан. Юсуф пайгамбарга Аллах-Таала туш жору онорун жиберген. Юсуф пайгамбар ак жерден караланып зынданда жатканда, Мисир падышасы Ар-Райян бин ал-Валид тушундо озунун (Нил аттуу) дарыясынын жээгинде турганын жана ошол учурда дарыядан 7 семиз уй чыгып отой баштаган кезде дароо солуп калган дарыянын сайынан 7 арык уй чыгып, бир аз бирге 7 семиз уй менен чоп жеп, анан 7 сегиз уйду жеп койгонун корот. Падыша ойгонот да капа болуп уйкуга кетет 2чи уйкусунда кайра туш корот. Тушундо 7 дандары толо машактуу буудайды сабактары куурап калган 7 машак буудай оролуп барып жеп салагнын корот. Падышанын бул тушун эч ким жоруй албаганда, шарапчысы бирге зынданда жаткан Юсуфту эсеп ага кайрылат. Ошондо Юсуф пайгамбар экономика илимин биринчи ойлоп таапкандардан болгон, анын себеби томондогучо: Туш жоруп жатканда эмки 7 жыл берекелуу болгон тушумду атайын кампаларда сактоонун жана ошодбкампалардын ойдонку эмес, ылдыйкы эшигинен аз аздан алып турунун зарылдыгын айтат. Ал, туштогу 7 семиз уйду ушундайча жоруган сон, 7 арык уйду 7 жыл токчулуктан кийин кутуп турган ачкачылык деп жоруйт. Кампада сакталган азык тулуктуу уномдуу пайдалануу аркылуу ачкачылыктан чыгып кетуу жолун айткан.
.
...
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 22:09) жазган:
Дипломатия илими пайгамбарыбыз Мухаммад (с.а.в) тарабынан туптолгон. Пайгамбарызбыз (с.а.в)ды Аллах-Тааланын элчиси деп коебуз. Ал, бизге Аллах-Тааланын элчиси катары ислам динин жайылтуучусу жана туура жолго баштоочусу болгон (дааватка чыккан).
Б.зда Осмон империясы 16-17 кылымдарды Европа менен саясый карым катнашын баштаган. Болок олкодон саясый максат менен келген элчилердин чыгашасын Осмон империясы оз моюндарына алышкан. Осмон империясынын дипломатиялык мамилелерди тузуу боюнча эн негизги максаты бул ислам динин жайылтуу болгон. Эгерде болок олкодон келген элчинин ойу озунун динин жайылтуу же ислам динин бурмоло болгонун билип калышкан кезде аны токтосуз дарга асышкан же омур бою зынданга ташташкан.
.
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 22:12) жазган:
Курандагы баардык ааяттар, же
создор, дуйно элдеринин тилдерине
которулууда, бирок, бир соз бар, ал
эчкайсы тилге которулбай, Курандагы
маанисида, и терминида, ошол
бойдон калат, баары ошол терминди
колдонушат. Ал АЛЛАХ деген соз.
.
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 22:19) жазган:
Ар бир ишти " бисмилляхи" менен баштаса Аллах-таала ал ишти онунан кылат жана ырыскы берекесин берет. Кедей аялдын байдын баласын кууп жибергени да ушул себебтен, капыр бул созду тамак жердин алдында колдонмок эмес жана кедейдин уйуно киричу ырыскыдан кур калтырмак. Бисмилляхи менен башталбаган тамактан кут качат.
.
LETITGO (23 Сентябрь 2015 - 22:28) жазган:
Адам кичирейтилген бир аалам. Аалам (Жер
планетасы) чонойтулган бир адам дейт. Себеби адамда бар нерсе, жер планетасында бар, жер планетасында бар нерсе, адамда бар. Ошондо жер планетасында кичине дуйно (Адам), эки дуйно бир жерде, бирок экоонун
милдети эки башка дуйно.
#14 24 Сентябрь 2015 - 18:25
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 19:41) жазган:
A. 1) Байыркы көчмөн жашоо-турмушуна көрк берген санжыргалуу майрамдарынын бири – үлүш – жайлоо майрамы болгон. Тарыхый булактарга таянсак, малчылар арасында үлүштү Нооруз, Курман айт, Орозо айт сыяктуу эле майрамдашкан. Бирок азыркы учурда майрамдалбай эстен чыгып келет. Илгерки кыргыздардын ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп, куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан. Ошондо үй ээси жана меймандар салт катарында жайлоо майрамында ырдалган «Үлүш» аттуу ырды жеке жана тобу менен ырдашкан. Ошентип, жайлоо майрамы бир күн эле күн эмес, көпкө созулган. Ушундан улам Токтогулдай ак таңдай акындар:
«Үлүшкө үчтөн кой соёт
Үстү үстүнө той болот» деп ырдаптыр.
2) 29-октябрь Түшүм майрамы - "Чеч-кор"
Кыргыз элинде эзелтен бери күркүрөгөн күз айларында түшүм майрамын өткөрүшөт. Аны "Чеч-кор" деп аташкан (Чеч - деп кырманда иштегендердин колундагы бешилик айрыны жана кырманда үйүлгөн кызылды айтышкан).
Кыргыз эли
башка элдериндей эле мол түшүмдүн ыйык ээси Баба дыйкан, ал эми молчулукту, кененчиликти, эмгекчиге ийгиликти жана жакшылыкты берген Кыдыр аке деп эсептешкен. Аларга "Чеч-кор" майрамында өткөрүлгөн ырым-жырымдарды арнашкан. "Чеч-кор" өткөрүлгөн түнү Баба дыйкан менен Кыдыр аке кырманга келсе дан көбөйүп, берекеси артат, токчулук, молчулук да кошо келет дешкен. . Алардын келиши Баба-дыйкан менен Кыдыр-акенин кейпиндеги келгин деп түшүнүшкөн. Кимдир бирөө кырманга келсе, же жанынан өтсө "Чечке береке" деп саламдашышкан.
3) "Жыгач тушуруу"- деп кыз узатуудагы кызга энеси берген себи.Кыз узаарда энеси себин кошо берген. Ар кандай кештелердин (кеште – сайма) ичинен туш кийиз, жууркан, жүк жапкыч саймасы менен, көшөгө, эшик парда, кийим жапкыч, аркага коер көпчүк, чыканак жаздык, ала кийиз, колго жасалган терме чадар (жер шырдак), чоң шырдак, чылапчын, жыгач идиштеринен өйдө берилген.
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 19:46) жазган:
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 19:47) жазган:
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 19:49) жазган:
1) Технология илимин1772 жылы Иоганн Бекман ойлоп тапкан. 2) Б.з.ч. 2-миң жылдыктын башындаМесопотамиянын түштүк бөлүгүндө ( азыркы Ирак аймагында) пайда болгон. Адегенде Вавилониянын аймагы "Шумержана Аккад" деп аталган. Б.з.ч. XIX-кылымдын башына чейин ВавелонияныАккад падышалары, кийин Урдинастиясынан чыккандар (Б.з.ч. XXII-к.аягы - XXI-к.) бийлеген. Б.з.ч. 1894-жылы Вавелонияда экономика курулган.
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 19:50) жазган:
2) Б.з.ч. 2-миң жылдыктын башындаМесопотамиянын түштүк бөлүгүндө ( азыркы Ирак аймагында) пайда болгон. Адегенде Вавилониянын аймагы "Шумержана Аккад" деп аталган. Б.з.ч. XIX-кылымдын башына чейин ВавелонияныАккад падышалары, кийин Урдинастиясынан чыккандар (Б.з.ч. XXII-к.аягы - XXI-к.) бийлеген. Б.з.ч. 1894-жылы Вавелонияда экономика курулган.
Umka..00 (23 Сентябрь 2015 - 22:59) жазган:
3) Тышкы иштер министирлиги 1948 жылы 16 сентябрда кабыл алынган
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 19:52) жазган:
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 20:08) жазган:
Umka..00 (19 Сентябрь 2015 - 20:15) жазган:
География илими бойунча, жердин 4 тон 1 болугу кургактык, ал эми 3 болугу сууну тузот. А адамдында денесинин 4 тон 1 болугу кургактык, 3 болугу сууну тузот экен. Ошол учун аалымдар: "Адам кичирейтилген бир аалам. Аалам чонойтулган бир адам" дешкен. Адам дайыма Куран, хадис, салаваттарды, ж.а диний, дегеле жакшы нерселерди угуп, озу айтып-окуп журсо, ал адамдын денесиндеги суулардын эске тутуу касиети (память), курамы (составы) ж.а малекулалары (атомдору) нурданып, тазаланып журот. Адамдын денесиндеги суулар нурданып, тазаланганда, ал адамдардын адеп-ахлагы, кулк-муноздору жакшырып, жашоодо эчкандай сыгылууларга алдырып азап чекпей, тескерисинче ыйманы бекем болуп, бактылуулук кундордо гана жашоо кечире баштайт. Ошон учун шарият, пайдасыз ыр, музыка ж.а жаман создордон тыйган (бул миндеген себептедин бир себеби). Себеби адамдын денесиндеги суулар бузулса, аны м.н бирге, руханий, адеп-ахлак, тартип, маданияттуулук касиеттеринин бузулуусу ж.а болбогон нерселеге сыгылып, жашоодон умуту очо баштайт. Тамеки тартуу м.н арам ичимдиктерда ошол сууну бузууга коп салым кошот. Ичип, чеккен адамдар дайыма какырынып, тукурунуп, аркандай жагымсыз создорду суйлоп, маданиятсыз ж.а адепсиз болушат. Негизи дуйнолук (светский), диний илимдердин булагы Куран м.н хадис. Ошондуктан эки илимдида жактоо фарз а'йн. Демек жыйынтыкта, диний ж.а чыныгы ислам чойросундо гана инсандар Кун сыяктуу туболуко очпогон бактылуулукка ээ боло алышат. Ырдын ордуна Куран, салават, диний баяндарды угуу адамдын денесинеда и рухунада чексиз азык, нур болот. Кеебирки, дуйнолук ырларды коп угуп, коп бийлеп жургон улан-кыздарды, коомдук жайлардада ырдап, бийлемиш болуп кыймылдап, адепсиз жургондоруну кезиктируу коп эле учурда мумкун. Демек бул жаштарыбыз чыныгы адептуулукту уйронгон эмес. Акыйкы маданияттуулук м.н адептуулукторду Аят-хадистерден ж.а чыныгы ислам чойросунон табуу толлук мумкун.
Билдирүүнү түзөткөн: Nurmuxammet: 24 Сентябрь 2015 - 18:27
#15 24 Сентябрь 2015 - 18:33
Liza.
Liza. (23 Сентябрь 2015 - 23:46) жазган:
1 .Кыргыздардын эски, жана
белгилуумайрамдарынан
"YЛYШ" маайрамы жонундо
маалымат?... Жооп:
Б айыркы көчмөн
кыргыздардан жашоо-
турмушуна көркберген
санжыргалуу
майрамдарынын бири
Тарыхый булактарга
таянсак, малчылар
арасындаүлүштү Нооруз,
Курман айт, Орозо айт
сыяктуу эле майрамдашкан.
Илгерки кыргыздардын ар
бир айылы жайлоого
көчүпбарганда бээ байлаган.
Алар ууз кымызды мол
ачытып, кочкордун
семизинен союп,куйкалап, ар
бир өрдөштү жайлаган үй-
бүлөлөрдү чакырып кымыз
бузушкан. Ошондоүй ээси
жана меймандар салт
катарында жайлоо
майрамында ырдалган
«Үлүш» аттууырды жеке
жана тобу менен ырдашкан.
Үлүш болот жайында,
Кой, жылкылуу айылда,
Тайларын минип жарышат,
Үлүшкө балдар барышат,
Аталар берген мүчөсүн
Курга түйүп алышат,
Жай жайлоонун үлүшү,
Жандын баары кубанып,
Жадырап-жайнап күлүшү
Биздин айыл күнгөйдө,
Силердин айыл тескейде,
Тунук булак шаркырайт,
Тоолор болсо жаркырайт.
Торгой, күлүк тынымсыз,
Сайрап турат көлүндө,
Бакалар чардап көлүндө -
деп ырдашкан.
Ар бир өрдөштү жайлагандар
кезмектешипчакырышкан.
Ошентип, жайлоо майрамы
бир күн эле күн эмес, көпкө
созулган.Ушундан улам
Токтогулдай ак таңдай
акындар:
«Үлүшкө үчтөн кой соёт
Үстү үстүнө той болот» деп
ырдаптыр.
Үлүштүн күндөрүндө,
түндөрүндө
жылкычыларөздөрүнүн
салттуу ыры
«Шырылдаңды» ырдашып
жарптарын жазышкан. Ал
эми короокайтарышкан кыз-
келиндер болсо таң аткыча
«Бекбекейди» безелене
ырдашып,селкинчек
тебишип, жайлоо
майрамынын көркүнө көрк
кошушкан.
Үлүштө ырчылар, төкмө
акындар ар кыл
маанайдагыырларды
ырдашып, дастандарды
айтышып, комузчулар
күүлөрдү чертишип,
манасчылар«Манас»
айтышкан. Аларды ар кандай
улуттук оюндар да коштоого
алыптыр.
Билдирүүнү түзөткөн:
2. Кыргыздардын эски
майрамдарынан "Чечкор"
майрамы жонундо
маалымат?...
Жооп:Тушум майрамы
Чечкор
Кыргыз эли кузундо тушум
майрамын откорушот. Аны
«Чечкор» деп аташкан (чеч-
деп айрыны, кор - кырманда
уйулгон кызылды
айтышкан). Мол тушумдун
ээсиБаба-дыйкан, ал эми
ийгиликти, жакшылыкты —
Кыдыр-ата дешкен. Аларга
«Чечкор»майрамында
откорулгон ырым-
жырымдарды арнашкан.
Ал туну Баба - дыйкан,
Кыдыр- ата келсе, токчулук
кошо келет дешкен.
Кырмангакелгендер таза
келишкен. Кырманга от, суу
жолоткон эмес. Кыдыр-ата,
Баба-дыйканоттон, суудан
качат. Суу булутту, булут
жаанды чыкырат дешкен.
Кырманга иткелсе,
кубалабаган, жылан сойлоп
келсе, ак же сут чачып
Кетиришкен.
Алардын келишин Кыдыр-
ата, Баба-дыйкандыл
кейпиндеги келгин деп
тушунушкон. Кырмандын
жанынан откондор «Чечке
береке» деп саламдашкан.
Тазаланган дандыортого
чогултуп, андан кийин ырым-
жырымын аткарууга
отушкон. Кызылды
тунотуп,эртеси уйлоруно
алып кетишкен.
э
3. Кыргыздын салттарынан,
кыз узатуудагы" Жыгач
тушуру" салты жонундо
маалымат?...
Жооп: «Куда күтмөй – кыз
түтмөй, кадыр күтмөй –
мүлктүтмөй». Калыңды
төлөө аяктап баратканда
келин алчу тарап «жыгач
түшүрүүгө»жооп cурап
барат. Жыгач (аял алчу
жигитке арналган өргөө)
түшүрүү мал cоюу,даcторкон
жаcоо ж.б. менен коштолот.
«Жыгач түштү, той жегиле!»
– деп кыз
атаcыайланаcындагы айылга
кабар берет. Кудалар алып
келген куржун cөгүлөт,
андагытамак- аштар ды той
тамагы катары талаша-
тартыша талап, жеп тарап
кетишет.Куржун cөгүүнүн да
жол-жобоcу болуп, улууларга
мүмкүндүк берилет
4. Моголстан ханы, Абдулла
хандын (1638-1660 бийлеп
турган)тушунда, Кашкардын
акими болуп дайындалган
бий ким эле?...
Жооп: КОЙСАРЫ БИЙ –
кыргыздын сол канатындагы
чоң багыш уруусунун тө бө
лү , бийи. АлМоголстан ханы
Абдулла хандын (1638–60-
жылы бийлеп турган)
тушунда Кашкардынакими
болуп дайындалган.
Сопулардын «кара тоолук»
жамаатынын тарапкери
катарыбелгил үү . 1670-
жылы Моголстан
хандыгынын тактысына
Исмайыл хан
отурганданкийин кайрадан
Кашкарга аким (уулу Кү чү к
бий шаардын кароол
башчысы)болуп да-
йындалган. Ушундан кө п
узабайтымызын уюшулган
кутумда өлт ү рү лг өн.
5.1824-жылы 6-декабрда
Омск шаарына
катжонотушуп, падышалык,
бийлик менен байланыш
тузгон бий, ким эле, ал
жонундомаалымат? ...
Жооп: КАРГА БИЙ Мендегул
уулу(1718–1828) –
кыргыздардын бугу
уруусунан чыккан коомдук
ишмер. Кара кылды
какжарган калыстыгы,
алысты кө рө билген кө сө
мдү гү , так, таамай сү йлө
гө н чечендиги менен эл
оозунда айтылып калган
инсан.1824-жылы бугу
уруусунун бийлерин
чогултуп, Россия бийлиги
менен байланыш тү зүү нү н
зарылдыгы жө нү ндө
оюнортого салган. Бул
чогулушта бийлердин
айрымдары Кытайга
кошулсак кандай болорэкен
деген пикирлерин да
айтышкан. Бийлердин кө бү
Россияга кат жө нө түү жө
нү ндө -гү К. б-дин сунушун
колдошкон. К. б. башында
турган бугу
уруусунунбийлери 1824-
жылы 6-декабрд а Омск
шаарына кат жө нө -тү шү п,
падышалык бийлик менен
байланыш тү згө н. К.б-дин
терең философиялык ой-
толгоолору эл ичинде макал-
ылакап катары
айтылыпкалган .
3. "Адам, чонойтулган бир
аалам. Аалам,
кичирейтилген бир адам",
мунун маанисин, мисал,
жана далилдер менен
тушундуруп бериниз?.: 3. Азыркы кундо, "Тышкы
иштер министирлиги"
деген статус, же система
менен белгилуу болгон,
"Эл аралык байланыштар,
же Дипломатия" илими,
ким тарабынан, жана
кантип тузулгон?...
Немис окумуштуусу Готфрид Лейбниц 1693-жылы тарабынан тузүлгөн экеен-))
3. "Адам, чонойтулган бир
аалам. Аалам,
кичирейтилген бир адам",
мунун маанисин, мисал,
жана далилдер менен
тушундуруп бериниз?.
Эненин курсагындагы бала эмеспи өзүнчө бир аалам курсактын ичи ал эми ошол курсактагы бир адам
Механикалык эсептөөчү түзүлүштөрдүн тарыхы миңдеген жылга чейинки убакытты камтыйт. Биринчи эсептөөчү
каражат болуп абак (чот) эсептелген, ал болжол менен биздин эрага чейин 2,5 миң жыл мурда пайда болгон. Акыркы миң
жылдыкта механикалык түзүлүштөр сандык, андан кийин электрдик, акырында электрондук түзүлүштөргө өзгөртүлүүнүн
негизинде учурдагы компьютерлердин пайда болушуна алып келди.
X кылымдын башында Европада араб цифралары тарала баштап, кийин автоматтык эсептөөнүн негизин түздү.
Логарифмди биринчи киргизген барон Джон Нейлердин иштерине негизделип, Англияда биринчи эсептөөчү түзүлүш �
логарифмдик сызгыч пайда болду. 1642-жылы атасынын күндө аткарган эсептөө жумушун жеңилдетүү максатында көрүнүктүү
математик Блез Пас�каль биринчи эсептегич машинаны жасаган. XIX кылымдын башында гана программалануучу машина
пайда болду. Перфокарта менен башкарылган биринчи программалануучу машина 1804-жылы Джозеф Джаккард тарабынан
иштелип чыккан токуучу станок болгон. Ал кездемелердин үлгү сүрөттөрүн сырткы сактоочу түзүлүштө сактаган. Мындан
кийин 1830-жылы Чарльз Беббидж тарабынан биринчи программалануучу эсептөөчү машина иштелип, бирок ошол учурда
ишке киргизилбей, 140 жыл өткөндөн кийин Беббидждин чиймелери пайдаланылып иштелип чыккан. Бул машинага алгачкы
программаны 1842-жылы лорд Байрондун кызы Ада Лавлейс иштеп чыккан. Биринчи программалоочу аялдын атын түбөлүккө
калтыруу максатында программалоо тилинин бири АДА деп аталган.
XIX кылымдын аягында, б.а 1896-жылы Герман Холлерит тарабынан негизделген Tabulating Machine Company
компаниясы кийин IBM деп аталып эсептөөчү техниканы өркүндөтүүнүн дүйнөлүк борбору болуп калды.
2. Экономика, жана каржы
илимини, б.з.ч, жана б.з
да ким, качан ачкан, жана
ишке ашырган?...
4-кылымда Ксенофонта тарабынан ачылган 3. Азыркы кундо, "Тышкы
иштер министирлиги"
деген статус, же система
менен белгилуу болгон,
"Эл аралык байланыштар,
же Дипломатия" илими,
ким тарабынан, жана
кантип тузулгон?.
XVI кылымдын аягында немис окумуштуусу Готфрид Лейбниц ачкан
Хак таала мындай деп
буюрган:" Биз адам
баласына эне-атасына
жакшылык кылууну насаат
кылдык”(Ахкаф 15)
"Раббың жалгыз Өзүнө
гана ибадат кылууңарды
жана эне-аталарыңарга
жакшылык кылууңарды
буйрук кылды. Эгер
алардын бири же болбосо
экөө да жаныңда картайса
аларга "уф” деп айтуучу
болбо, оор сөз айтпа,
аларга сылык жана
жумшак сүйлө, аларга
жакын бол, карапайым
бол. Ал экөөнө
мээримдүүлүк кучагыңды
жай дагы: "Эй Раббым! Ал
экөө мени кичинекейимен
баштап тарбиялап
өстүргөндөй, сен дагы
аларды ырайымыңа бөлө!”
деп дуба кыл!”
Хазирети Хасан Басри
мындай деген: "Бир аалым
адамдын эне-атасын
каапыр болсо, кудуктан
суу алып келүү үчүн ага
муктаж болуп, ал дагы бир
нече жолу челек менен суу
алып келип "уф” десе
бардык амалдарынын
сообу жок болот.”ушул аят кайсыл гана тилге которулбасын "уф"деген соз озгорулбойт.
#16 25 Сентябрь 2015 - 04:24
rnurzida
rnurzida (24 Сентябрь 2015 - 00:32) жазган:
1 .Кыргыздардын эски, жана белгилуу майрамдарынан "YЛYШ" маайрамы жонундо маалыма?...
Байыркы көчмөн кыргыздардан жашоо-турмушуна көрк берген санжыралуу майрамдарынын бири – үлүш – жайлоо майрамы болгон. Ал өткөн кылымдын 20-жылдарынан бери майрамдалбай эстен чыгып келет.
Тарыхый булактарга таянсак, малчылар арасында үлүштү Нооруз, Курман айт, Орозо айт
сыяктуу эле майрамдашкан.
Илгерки кыргыздардын ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп, куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан.
Үлүштүн күндөрүндө, түндөрүндө жылкычылар өздөрүнүн салттуу ыры «Шырылдаңды» ырдашып жарптарын жазышкан. Ал эми короо кайтарышкан кыз-келиндер болсо таң аткыча «Бекбекейди» безелене ырдашып, селкинчек тебишип, жайлоо майрамынын көркүнө көрк кошушкан.
Үлүштө ырчылар, төкмө акындар ар кыл маанайдагы ырларды ырдашып, дастандарды айтышып, комузчулар күүлөрдү чертишип, манасчылар «Манас» айтышкан. Аларды ар кандай улуттук оюндар да коштоого алышкан.
2. Кыргыздардын эски майрамдарынан "Чечкор" майрамы жонундо маалымат?...
Кыргыз эли күзүндө түшүм майрамын өткөрүшөт. Аны «Чечкор» деп аташкан (чеч - деп айрыны, кор - кырманда үйүлгөн кызылды айтышкан). Мол түшүмдүнн ээси Баба-дыйкан, ал эми ийгиликти, жакшылыкты — Кыдыр-ата дешкен. Аларга «Чечкор» майрамында өткөрүлгөн ырым-жырымдарды арнашкан.
Ал түнү Баба - дыйкан, Кыдыр- ата келсе, токчулук кошо келет дешкен. Кырманга келгендер таза келишкен. Кырманга от, суу жолоткон эмес. Кыдыр-ата, Баба-дыйкан оттон, суудан качат. Суу булутту, булут жаанды чыкырат дешкен. Кырманга ит келсе, кубалабаган, жылан сойлоп келсе, ак же сүт чачып кетиришкен.
Алардын келишин Кыдыр-ата, Баба-дыйкандын кейпиндеги келгин деп түшүнүшкөн. Кырмандын жанынан өткөндөрр «Чечке береке» деп саламдашкан. Тазаланган данды ортого чогултуп, андан кийин ырым-жырымын аткарууга өтүшкөн. Кызылды түнөтүп, эртеси үйлөрүнө алып кетишкен.
3. Кыргыздын салттарынан, кыз узатуудагы "Жыгач тушуру" салты жонундо маалымат?...
Куда күтмөй – кыз түтмөй, кадыр күтмөй – мүлк түтмөй». Калыңды төлөө аяктап баратканда келин алчу тарап «жыгач түшүрүүгө» жооп cурап барат. Жыгач (аял алчу жигитке арналган өргөө) түшүрүү мал cоюу,даcторкон жаcоо ж.б. менен коштолот. «Жыгач түштү, той жегиле!» – деп кыз атаcы айланаcындагы айылга кабар берет. Кудалар алып келген куржун cөгүлөт, андагы тамак- аштарды той тамагы катары жеп тарап кетишет.
4. Моголстан ханы, Абдулла хандын (1638-1660 бийлеп турган) тушунда, Кашкардын акими болуп дайындалган бий ким эле?...
5.1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жонотушуп, падышалык, бийлик менен байланыш тузгон бий, ким эле, ал жонундо маалымат...
Суроо...
В...
1. Технология, же техника илими, б.з.ч, жана б.з да, качан, жана ким тарабынан ачылган, же тузулгон?-Эн алгачкы техниканы ким, качан ойлоп тапкан?...
2. Экономика, жана каржы илимини, б.з.ч, жана б.з да ким, качан ачкан, жана ишке ашырган?...
3. Азыркы кундо, "Тышкы иштер министирлиги" деген статус, же система менен белгилуу болгон, "Эл аралык байланыштар, же Дипломатия" илими, ким тарабынан, жана кантип тузулгон?...
Умар ибин аль Хатаб ради Аллаху анхунун маалынада тузулгон
Суроо...
С...
1. Курандагы баардык ааяттар, же создор, дуйно элдеринин тилдерине которулууда, бирок, бир соз бар, ал эчкайсы тилге которулбай, Курандагы маанисида, и терминида, ошол бойдон калат, баары ошол терминди колдонушат. Ал кайсы соз?...
Ясиин
2. "Бир мусулман кедей, балдары ач калганда, эптеп эт таап, аны казанына бышырат. Эт бышканда балдарыны чакыратта, ошол балдары менен ойноп жургон, кошунасы болгон, динсиз байдын, кичинекей баласына эт бербей, уйуно кууп, же айдап ийет". Эмне учун кууп, же айдап ийди? (Мунун так жообунан, ото акылмандуу маани чыгат)...
Себеби,ал кедей адам, жегени эч нерсе таппай калганда, арам өлгөн малдын этин балдарына бышырып берип жаткан болот. Бай кошунасына, "Сиздин балаңызга арам этти бергим келбеди" деп жооп берет.
3. "Адам, чонойтулган бир аалам. Аалам, кичирейтилген бир адам", мунун маанисин, мисал, жана далилдер менен тушундуруп бериниз?...
Кабыр.
#17 25 Сентябрь 2015 - 04:25
Tatli_Melek
Tatli_Melek (23 Сентябрь 2015 - 17:27) жазган:
1)Үлүш майрамы жөнүндө...
Байыркы көчмөн кыргыздардан жашоо-турмушуна көрк берген санжыргалуу майрамдарынын бири – үлүш – жайлоо майрамы болгон. Ал өткөн кылымдын 20-жылдарынан бери майрамдалбай эстен чыгып келет. Ал турсун азыркы тапта жаштар «үлүш» деген сөздүн маанисин чечмелеп айтып да бере алышпайт.
Тарыхый булактарга таянсак, малчылар арасында үлүштү Нооруз, Курман айт, Орозо айт сыяктуу эле майрамдашкан.
Илгерки кыргыздардын ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлаган. Алар ууз кымызды мол ачытып, кочкордун семизинен союп, куйкалап, ар бир өрдөштү жайлаган үй-бүлөлөрдү чакырып кымыз бузушкан. Ошондо үй ээси жана меймандар салт катарында жайлоо майрамында ырдалган «Үлүш» аттуу ырды жеке жана тобу менен ырдашкан.
1. Тушум майрамы Чечкор
Кыргыз эли кузундо тушум майрамын откорушот. Аны «Чечкор» деп аташкан (чеч - деп айрыны, кор - кырманда уйулгон кызылды айтышкан). Мол тушумдун ээси Баба-дыйкан, ал эми ийгиликти, жакшылыкты — Кыдыр-ата дешкен. Аларга «Чечкор» майрамында откорулгон ырым-жырымдарды арнашкан.
Ал туну Баба - дыйкан, Кыдыр- ата келсе, токчулук кошо келет дешкен. Кырманга келгендер таза келишкен. Кырманга от, суу жолоткон эмес. Кыдыр-ата, Баба-дыйкан оттон, суудан качат. Суу булутту, булут жаанды чыкырат дешкен. Кырманга ит келсе, кубалабаган, жылан сойлоп келсе, ак же сут чачып Кетиришкен.
Алардын келишин Кыдыр-ата, Баба-дыйкандыл кейпиндеги келгин деп тушунушкон. Кырмандын жанынан откондор «Чечке береке» деп саламдашкан. Тазаланган данды ортого чогултуп, андан кийин ырым-жырымын аткарууга отушкон. Кызылды тунотуп, эртеси уйлоруно алып кетишкен.
2. КОЙСАРЫ БИЙ – кыргыздын сол канатындагы чоң багыш уруусунун төбөлү, бийи. Ал Моголстан ханы Абдулла хандын (1638–60-жылы бийлеп турган) тушунда Кашкардын акими болуп дайындалган. Сопулардын «кара тоолук» жамаатынын тарапкери катары белгилүү. 1670-жылы Моголстан хандыгынын тактысына Исмайыл хан отургандан кийин кайрадан Кашкарга аким (уулу Күчүк бий шаардын кароол башчысы) болуп да- йындалган. Ушундан көп узабай тымызын уюшулган кутумда өлтүрүлгөн.
3. КАРГА БИЙ Мендегул уулу (1718–1828) – кыргыздардын бугу уруусунан чыккан коомдук ишмер. Кара кылды как жарган калыстыгы, алысты көрө билген көсөмдүгү, так, таамай сүйлөгөн чечендиги менен эл оозунда айтылып калган инсан. 1824-жылы бугу уруусунун бийлерин чогултуп, Россия бийлиги менен байланыш түзүүнүн зарылдыгы жөнүндө оюн ортого салган. Бул чогулушта бийлердин айрымдары Кытайга кошулсак кандай болор экен деген пикирлерин да айтышкан. Бийлердин көбү Россияга кат жөнөтүү жөнүндө-гү К. б-дин сунушун колдошкон. К. б. башында турган бугу уруусунун бийлери 1824-жылы 6-декабрда Омск шаарына кат жөнө-түшүп, падышалык бийлик менен байланыш түзгөн. К.б-дин терең философиялык ой-толгоолору эл ичинде макал- ылакап катары айтылып калган.
#18 25 Сентябрь 2015 - 18:03
1ден катышуучулардын активдуу катышканы учун рахмат айткым келип турат. Айрыкча Чолпон эже суротторунон бери илип жаа кучтуу даярданыптыр. Башкаларлыкы деле зынк!
2ден урматтуу кара кылды как жарган калыстар Мега эже менен Капле агабыз! Жыйынтыкты бул жака илиниздер.
***Жалпысынан тизмеге 25 катышуучу илинген. Алардын 18и биринчи турга катышыптыр. Аллах ыраазы болсун! Алар:
1. Айылдык кыз
2. Kg.Lady
3. Bintu.ibrahim
4. Hadia
5. Kelechektegiata
6. FCMUKG
7. Ali.12
8. Bogotik
9. Meruet84
10. Asylzaadam
11. eldar.96
12. Musulmanin
13. Yiman
14. LETITGO
15. Umka
16. Liza
17. rnurzida
18. Tatli.melek
mega777 (25 Сентябрь 2015 - 16:02) жазган:
2)Кж.леди.Бул катышуучу жоопторго сөз байлыгы менен көркөмдүк берип,сүрөттөрдөн бери кошуп изденгени мактоого татырлык.Грамматикалык жактан 5деген баа.
3)kelechektegiata Жооптору кыска-нуска, бирок созулма үндүүлөрдү эске алып койсо.Жалпысынан 5.
4)Ali.12 Тыныш белгилери,үтүр белгисине көңүл бурсаңыз.Азырынча 5.
5)Bogotik Шашылыш жаза салгандай элес калтырды.Ар бир сүйлөм аяктаганда "чекит" белгисин койууну унутпаңыз. 5
6)Мерует84.Жалпы аракетиңиз үчүн 5.
7)Асылзаадам. Сизге да 5.деген балл.
8)eldar96 Кийинки турда тыныш белгилерине көңүл буруп койорсуз деген үмүт менен 5деген балл.
9)musulmanin Сизге да 5.
10)yiman Кийинки турда грамматикага да олуттуу карап,хадистен келтирилген мактоого татырлык мисалдарыңызды жалпыга көрүнгүдөй белгилеп жазасыз деген үмүт менен 5.
11)LETITGO Кийинки турда грамматиканын үстүнөн анча -мынча иштеп койууңузду өтүнөм.Сизге азыр 5.
12)Umka..00 Сиздин аракетиңизге дагы 5деген баа.
13)Liza.Сизден да кийинки турларда ишенимибизди бекемдейт деп үмүт кылабыз.5.
14)rnurzida Сизге да ийгилик.5.
15)Tatli_Melek Кийинки турларда төл сөз байлыгыңызга кенен күбө болобуз деген үмүттөбүз.5
16)hadiya Сихге да жогорудагыдай үмүт менен 5.
17)Bintu.Ibrahim
Кийинки турда сындайбыз Сизди.Эл катары алган бааңыз 5.
Мега эже FCMUKG деген форумчунун жоопторун баалабай коюптурсуз Келгенинизде. ..
Эми Капле таксыр бааларын тушундурмолору менен коюп кетсе, 2турду ачык дер жарыялайбыз ин ша Ллах!
#19 25 Сентябрь 2015 - 21:09
#20 25 Сентябрь 2015 - 23:16
Биринчиден баарынарды кече отуп кеткен Курбан айтынар маарек болсун!
Аллахым баарыбыздын кылган дуаларыбызды кабыл кылсын!
Илиминер мындан да кобойо берсин!
Колдон келишинче адилеттуу,так болгонго аракет кылдым,бир аз кемчиликтер болсо алдын ала кечирим сурайм.
Анда биринчи турдун жыйынтыгы томондогучо болду.
ayildik.kiz
А)вариант.
1)10баал 2)10баал 3)10баал 4)0 5)1баал
В)вариант
1)0 2)0 3)0
С)вариант.
1)0 2)0 3)0
А-5. неге бир баал,себеби жооп анык берилген эмес,болгону ошол каармандын аты арасында жазылыптыр, ошого бир эле баал
бердим.
kg.ledy
А)вариант
1)10б 2)10б 3)10б 4)10б
В)вариант.
1)0 2)0 3)0
С)вариант.
1)0 2)10б 3)10б
Азаматсыз.
Bihtu.ibraxim
0баал.
hadiya
А)
1)10 2)10 3)10 4)10 5)10
Калганы 0баал
kelechektegiata
А)
1)10 2)10 3)0 4)10 5)0
В)
Бардыгы 0
С)
1)0 2)10 3)0
FCMUKG
А)
1)10. 2)10 3)0 4)0 5)0
В)
0
С)
1)0 2)10 3)0
Ali
А)
1)10 2)10 3)0 4)0 5)0
Калганы 0
Bogotik
А)
1)0 2)10 3)0 4)0 5)0
В)
1)10 2) 0 3)10
Калганы 0
Meruet 84
А)
1)10 2)10 3)10 4)10 5)10
В)
0
С)
1)0 2)5 3)0
С-2.Аллахтын арамды адал кылгандыгы туруалуу жазылбаган.
Asylzaadam
А)
1)10 2)10 3)10 4)10 5)10
В)
баары 0
С)
1)0 2)10 3)10
Eldar96
А)
1)10 2)10 3)0 4)10 5)1
В)
Баары 0
С)
Баары 0
Musulmanin
А)
1)10 2)10 3)8 4)10 5)0
Калганы 0.
iyman
А)
1)0 2)1 3)0 4)0 5)0
В)
Баары 0.
С)
1)0 2)5 3)0
С-2.Аллах арамды адал кылганы туралуу жазылбаптыр аракет учун 5балл.
LETITGO
А)
1)10 2)103)10 4)0 5)0
В)
1)10 2)6 3)10
С)
1)0 2)0 3)5
С-3.Толугураак кылып жазылбай калыптыр.
Umka
А)
1)10 2)10 3)0 4)0 5)0
В)
Баары 0
С)
1)0 2)5 3)10
С-2.Толук анык жазылбаган.
Liza
А)
1)10 2)10 3)10 4)10 5)10
В)
0
С)
1)10 2)0 3)0
nurzida
А)
1)10 2)10 3)10 4)0 5)0
В)
1)0 2)6 3)0
С)
1)0 2)5 3)0
В-2. Жооп тура бирок толук эмес ошон учун котормолоп 6балл.
С-2.болсо Арамды адал болгондугу туралуу жазылбаган ошон учун,баарына эле 5 деген балл койдум.
Tatli melek
А)
1)10 2)10 3)0 4)10 5)10
В)
Баары 0
С)
1)0 2)5 3)0
Мына ушундай жыйынтыктар..
Билдирүүнү түзөткөн: Kaple: 25 Сентябрь 2015 - 23:47