[Nyrjamal.Teshebaeva]

Кечиресинер бугун жаза албайм одноклассникиге кире албай калдым ошол жакка жазып кийин бул жакка жуктоп аттым эле эми эмне кылам билбейм бир эки кундо востоновит кылсам анан жазам эгер кимдедир ушундай болсо жардамдашкыла кантип вастоновит этсем болот? пароль логинди билем просто ачпай атат

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Толкунбектин келгени айдан ашса да, алты саат уйундо байралып олтура элек. Коргон куну сый, коргон куну той-тамаша! Азыр баягыдай эле ,озун эл алдында куноолуу сезип ынгайсыз абалда турса да, биринчи кункудой озун катпай, эрчише эркин басып калышкан. Анан калса, дегеле коргон-билгендердин бир да бироо "туура эмес табышыптыр" дешпеди. Тескерисинче, "Ырас болгон тура Толкунбектин келгени. Экоонду угуп кубанып жатабыз" деген эле киши. Толкунбек келгенден бери келим кетим кобойду. Баякы коншуна-колон, кээ бир курбу-курдаштардын бирин-серин кирип чыкканы болбосо, шамшаркыт адам каттабай, дарбазасын кара кулпу кайтарып калган бул уйдо, бугун кундо майрам, кундо той сыйактуу, озунчо эле бир береке-ырыс коштогон шандуу корунуштон журок кубанат.
Эркектерге караганда аялдар жаратылышынан сырга бек, ичимден тап келишет эмеспи. Канчалык эт журогу эзилип, ички дуйносу тазарып, мартабасы артып, зоболору которулуп турса да "тоок тойдум" дебейт дегендей, аялдар жеринен журогу жарылып ачыла бербеген калк турбайбы. Суйсо журоктон тымызын суйуп, куйсо журоктон тымызын куйуп коймою бар эмеспи. Ал эми эркектер болсо аялзатына караганда алакоодон келет окшобойбу. "Журоктон куйсо кок жалын, оозундан чыгаар тутуну" дегендей, алар аялдарга окшоп арамзалыкты да билбей, кытмырлыкты да билбей, жакшы коргон жарга журогун жарып, ички дуйносун ачып, "Ичте балээ болгончо, тышта талаа болсун" дегендей актыгын ашкерелеп жайып салмайлары бар, ушул эки турлуу сапат Жайнагул менен Толкунбектин экоондо тен бар болучу.
Толкунбек оз ниетинде Жайнагулго чын жеттимби, жалган жеттимби дегендей, сагынычы онойлук менен тарай турган эмес. Баягыдай эле, балким, андан да кучтуу, андан да таттуу суйуусу менен алдап-салдап, опко-журогун узо чаап, кокус дагы бир жеримден жаздым басып алып, конулун иренжитип албасам экен деп аяр суйлоп, абайлап мамиле кылып сактанып турган кези.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Анан калса канчалык ойлонбоюн, эстебейин деген сайын Жайнагулдун атын атар алдында кайдан-жайдан Зыйнаттын ысымы тилинин учуна кандай келе калганын озу да билбей калат. Анан журогу опколжуй тушуп, бир демге буйдалып барып, аялынын атын атаган болот. Толкунбек учун бул да озунчо санаа, озунчо кайгы болду. Эми баягы Зыйнаттын койнунда жатып Жайнагулдун атын айтып уйкусурагандай, дагы бир балакет болбосо экен деп саксына баштады.
Ошентип экоо бирдей орошон ойдун орогун оруп, машагын терип, сансыз санаанын тундугун туралбай, откон-кеткен кундордун ой-чунурун кезип жатып, кимиси кандай уктап кеткенин оздору да баамдай албай калышчу болду.
Толкунбек балдарына келип, Жайнагул менен тил табышып, бир чамгарактын алдында жашап жатканы менен, "жетим кекчил" дегендей, башка жакка ыргытылган таш деле, ботон бироого айтылган соз деле озуно тийип, озунон озу шектенип туруучу болуп кетти.
Толкунбек Зыйнат менен ажырашып, Жайнагул менен табышып, балдарына барса эле бардык жашоосу шайма шай болуп, бакыбат турмушта тынч жашап, тынч омур суруучудой ойлоочу. Зыйнатты эстээринен да билген эмес. Корсо, адам озу ойлогондой болбойт тура. "Колдо бар алтындын баркы жок" дегендей, бирге жашап, бирге турган кезде бааланбаган Зыйнатты эми баалап, анын жакшы аял эле болбостон, таланты ташкын, адамгерчилиги артык, жогорку маданияттуулугунун ойлогондо журогунун бир кылы узулуп кеткендей болуп зырп дей тушот. Жайнагулго салыштырганда анын жароокерлиги башкача сезилет. Мен деп журуп акыры жалгыз калды. "Боору баласы ит болбойт" дегендей эле кеп болду. Азыр чыгармачылык иштери менен жугуруп журуп мени эстегенге убактысы болбой, кесиптештеринин чойросун до алаксып жургондур.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Азыр Делиде болсо керек. Кайрылып уйго келгенде, алдынан тосуп чыгары жок, кантээр екен байкуш Зыйнат деген ой эсинен кетпей койду. "Жоголгон бычактын сабы алтын" дегендей, анын бардык жакшы сапаты, жакшы создору, жайдары мунозу, жалан жуз жароокерлиги коз алдына тартыла берет.
Канчалык сактанса да болбой, бир жолу "Жайнагул" деп айтам деп досторкон устундо "Зыйнат! " - деп айтып жиберип, чочуп кетти.
Кайненесинен уялганынан чекесинен тер чыга тушуп. Алдына келген аш тамагынан отпой, оозуна ысык суу уртап алган немедей, кекиртегине соок туруп калгансып бутолуп калса болобу.
Тумар куйоо баласынын абалын тушундубу эстуу аял, эч нерсе укпагансып, эч нерсе билбегенсип, балдар менен озунчо бирдемелерди суйлошкон болуп олтуруп калды.
А Жайнагул болсо, куйоосун алдыртан бир карап алып тек гана кулумсуроп койду.
Куйоосунун куноосун канчалык кечирип, канчалык агартып, ниети тазарганы менен баякы махабаттуу кундорду кимдир бироо уурдап кеткенсип, конулун комуско думуктурган бир оксук Жайнагулдун кежигесин кертартырып, журогун дупойул кылат да турат.
Толкунбек келгенден бери козунун чарасы толуп, уктап уйкусу канбаган Жайнагул бугун дагы баякы адатынча, тээ тундун бир окумунда козу илинип кетти.
"Адам заты уктаса, ар бир туркун туш корот" дегендей Жайнагул бир бейтааныш аялдан кутула албай, эси ооп, кара терге тушуп, качып баратып эле эки буту баспай озунон озу туруп калды. Аял, Жайнагулдун алдына келип тура калып соомойу менен ортонку манжасын жебедей сайылтып::
"Козунду чукуп алайынбы, ыя? Менин атым Аккыз, билесинби Зыйнаттын апасы экенимди. Усонду эмне учун озуно бербей алып журосун? Кудайдын алдына барган да эмне деп айтасын? Же сен олбойсунбу? Мен барган жерге бир куну сен да барасын. Кана, мага кандай жооп бересин, бол тез?

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Болбосо кош карегинди мына бу манжаларым менен чукуп салам.
-Манжаларын улам козуно жакындатып, жаалданып турду. Усонду бересинби же козунду бересинби?
Усонду ойлогон сайын Жайнагулдун журогу оттой жанып конулундо:: "Кудай ай, тушум болуп калсачы" - деп турду.
Акыры аялдан кутулбасын билген Жайнагул, козунун ооруганына чыдабай бир убакта кыйкырып жиберди. Ал унунун бардыгынча : "Макул апа, Зыйнаттын озуно берейин Усонду, колунузду тартыныз, ой, ой козум ооруп кетти!" -деп жапайы ун менен кыйкырган бойдон чочуп ойгонду.
Журогу тушкон Жайнагул, "козум ордундабы, жокпу!" деген чочулоодон дароо коздорун сыйпалап жиберди. Бардыгы жайында аман-эсен экенин билип, аласала тушум экен деп ойлоп суйунуп кетти. Кудая тобо, ушундай да туш болот экен ээ.
Журогу оозуна тыгылып, деми кысылып калыптыр. Анан кулагына эмелеки "Усонду бересинби, же козунду бересинби?" деген бейтаныш аялдын жагымсыз сурдуу уну кулагынан кетпей турду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Жайнагул оо, бир окумга чейин тошогунун устундо коргон тушун ойлоп корко баштады.
"Тобо, кудурет арбак билет деген чын экен го. Зыйнатты аяп, Усонду берсе экен дейтекен да.
Баарынан да "Козунду бересинби же Усонду бересинби?" дегени кызык болду. Коркконунан Аккыздын арбагына багыштап, коргон тушун энесине айтып куран окутууну ойлоду.
Тынчы кетип уйкуусу умачтай ачылды, Коргон тушун Толкунбекке айсамбы, айтпасамбы дегенсип, эч нерсден бейкапар жыргап уктап жаткан куйоосун урул-бурул карангылыкта ары карап жаткан тулкун жалдырап тиктеп тошогунун устундо олтуруп митип ойлоду:
Баардыгына сен куноолу сун, Толкунбек. Эмне учун сага чындыкты айипай Усонду жашырдык экенбиз . Тубу мындай болуп кетээрин ким ойлоптур. Азырынча бул туштун сага эч кандай тийешеси жок, оз балдарындын таржымалын укпаган бойдон укпай туруп тур
Кандай, эмне болушту, келечек корсоткондо чогуу корорбуз, -деген ойдо, эрдин кесе тиштеп, жургу тушкон калыбын да оордунан турду.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

"Ай, Кудайым ай, ушундай да туш , ушундай да аян болот экен ээ. Усонду бербесем, козумдон ажырап каламынбы? Мунун озу бир шумдук туш болду го. Айланайын Жаратканым АЛЛА. Мен Усонду бироодон урдап алган жокмун го.! Эми кандай айла, кандай арга табышым керек?
-Али да болсо журоогу оозуна тыгылып, озун колго алалбай, ар кайсыны бир кармап журуп столдун устундогу чараны алып ун салам деп ойлоп, жаздым кармап алып колунан тушуп кетти.
Тумар аш уйдогу калдыр-шалдырдан чочуп ойгонуп, башын которуп элейе тыншап калды. Эмнегедир кызынын "кудайлаган" уну эненин кулагын сылап отту. Тумардын оюна баягы эле кыз куйоосунун азабынан арыла албай, санасын санга бологон , эки жаштын кой гойу болду. Чапанын желбегей жамынып, масысын конултак кийип Жайнагулдун жанына чыкты.
-Ой, айланайын каралдым, тынчылыкпы, тан атпай калдыратып, аш уйдо эмне кылып эле Кудайлап журосун?
-Энекебайым ай, эмнесин айтасыз жаман туш коруп журогум тушуп калды. Бугун бейшемби эмеспи кунго. Жыт чыгарып эртен менен арбактарга куран окутайын деп эле эрте турдум. Уктайын десем уйку келе турган эмес.
-Эмне дейт катыгун! Мен дагы Толкунбек экоон кыжылдашып жатабы деп коркуп кетиптирмин. Сен онойлук менен арбакты эстоочу эмес элен, эмне туш кордун? - деди кызынын уройу учуп турган кебетесин коргон аял.
Энесине айтса эле , Тумар кырсыктын жолун таап, бар балаадан, жок жалаадан калкалап калуучудай болуп кетти.
-Билбейм, аябай жаман туш кордум, - деп жаны эле соз баштап келатканда, кире бериштеги болмодогу телефон чыр дей тушту.
-Алыстан экен, - деди турубканы которуп, энесинин жанына аш уйго чыккан Жайнагул. Алло, и мен угуп жатам, эне сизби? Ооба жакшыбыз. Дендери сак,. Иштеп жатам. Атам кандай кулуубу? Озунузчу? Тынчылыкпы, эмне мынчалык эрте чалып калдыныз?

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Эмне дейсиз? Туш? Бугунбу? Кызык го. Менин тушумо да кирди ал аял. Эмне дейт? Качан келесин? Атам бар деп жатабы? Кетелек кудагыйыныз. Куулу эле. Мына менин жанымда турат. Сиздерди биз да сагындык. Келиниз. Кызынызды алып, кудагыйыныз болуп чогуу кетесиз да. Тособуз. Сизди тоспогондо кимди тосмок элек. Макул, макул, жарайт. -Жайнагул турубканы коюп, Тумарга карады.
-Сизге салам айтып жатат энем.
-И,салам болсун , келем дейби.
-Ооба, келем дейт. Кызык, ал киши да мен коргон тушту коруптур. Тушко чейин эле келип калат. Биринчи рейс менен чыгам деди. Эми куранды энем келгенде эле чогуу окуталы.
-Деги кандай туш кордун озун, ошону айтчы мага. Туш учун кудагый ошончо жерден самолёт менен учса, ал жакшы туш эмес го, балам.
-Ооба , жакшы туш эмес. Деги мен соо болбой калдым го , эне.?
-Эмне дейт каран кун, соо болбой калганы кандай? Ошончолук эле коркунучтуу жаман тушпу?
-Ооба жаман туш.
-Андай тушту: "Аккан суу, карангы тун менен кет" - деп тунучинде туруп айтат.
-Андай ырым-жырымды билбейм да мен.
-Коркпочу, балам, балким эч несе болбостур. "Душман не дебейт, тушко не кирбейт".
-Мен Усондон ажырап калам го , эне?
-Усондон ажырап калам го?! Ал эмне деген соз?
-Аккыз деген аялды уктун беле?

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Ким ал?
-Зыйнаттын энеси.
-Ал киши олгон да эчак эле!?
-Ооба, олгон. Ошол аял тушумдо мени кубалап жатпайбы, оз баласын озуно бер деп. Эгерде Усонду Зыйнатка кайрып бербесен козунду чукуп салам деп эки манжасын эки козумо такап жатканда чоочуп ойгонуп кеттим, ойгонсом журогум оозума тыгылып, тилим оозума батпай кургап калыптыр. Уктун го Зыйнаттын мага эмне деп жазганын.
-Балким, Усон жонундо, Зыйнат жонундо ойлоп жаткандырсын. Туш да санаа эрчийт. Мен ушул убакка чейин озум да эмне ойлоп, эмне корсом, ошонун кобун бир кезде кайра тушумдо кором.
-Бирок мен Зыйнаттын энеси жонундо дегеле ойлоочу эмесмин. Усондун кимден туулганы Зыйнаттын жазган катынан кийин билинди го. Анан дагы байкайсынбы, улам осуп чонойгон сайын Зыйнатка тусполдошуп баратат бул бала. Туубасам да тутунуп, элик сутун бербей, эне сутун бердим эле го. Кокустан бул баладан ажырап калсам, ошол эле куну ажалдан мурда олуп кетемин го , ыя, эне!

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Сен ушуларды ойлоп, Зыйнаттын катын эстеп, Усон жонундо санааркап журуп тушуно кирип жатпайбы.
-Бирок мен Зыйнаттын энеси жонундо ойлочу эмесмин. Бир билгеним, Эмил деген баласынын саатынан Аккыздын кутулбогон жерден олгонун Толкунбек айткан.
-И, анда ошол себептуу кирген тушуно. Арбак да билет, балам. Чындыгында бала Зыйнаттыкы экени белгилуу болбодубу. Зыйнат сага жазган тура, чындыкты жашырып - жапай ачык эле.
Тигил-бул деген менен Тумар кызы менен кудагыйынын коргон тушунон чындап эле сарсанаа болуп, коркуп турду.
"Кудай сактай гор эй, жакшылык болсо экен. Ошончо жерден туш учун да киши келеби! Бул жон туш болбой калды, - деп санаасы сан, ою он болунуп олтурган Тумардын конулун тыштан тыпырап чуркап кирген Асан менен Усон болду.
-Таэне, мамам кайда кетти? - деди Усон.
-Уйдо эле болсо керек, кара ары жактан.
-Карадык, таппай койдук. Папам да жок, мамам да жок. Жанат да жок, - деди Асан.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Маман менен папандын кайда кеткенин корбой кайда журдунор эле.?
-Биз уктап азыр турдук, таэне.
-Аа, азыр турдук дегиле. Окууга барган да кантип окуур экенсинер? Жургуло эми силерге чай берейин.
-Мамам кайда кетти, ыя таэне? Усон кайталап сурады.
-Чон эненерди тосуп келгени кетти болуш керек.
-Чон энем келеби? -Экоо жарыша сурады.
-Ооба, чон эненер келет азыр.
Асан турган ордунан секирди.
-Кудай, Кудай, чон энем келет. Мен кетем чон энем менен колго. Сен да кетесинби ыя , Усон.?
-Жок мен барбайм Чолпон-Атага, мамамдын жанында калам. Экообуз тен кетип калсак мамам кантет анан?
-Кантмек эле, папам бар, таэнем бар.
-Чон энем келсе мен да кетем, папан да кетет энеси менен. Колго барып жумуш издейм деп жатпады беле, - деди Тумар.
-Папам колго барып бий-и-и-к, бий-и-и-к уй салат ээ, таэне.
-Ооба, уй салат. Коп суйлобой оокатынарды ичкилечи эми муздап калмай болду.
-Таэне, мен чонойгондо папама окшоп уй салгандын окуусуна окуйм. Анан сага дагы уй салып берем.
-Усон, сен дагы папана окшоп уй саласынбы? -деди Тумар.
-Жок мен уй салбайм, таэне
-Анан эмне кыласын?
-Суротчунун окуусун окуп, суротчу болом. Анан мамамдын, папамдын, чон атам менен чон энемдин, Жанаттын, Асандын суротун тартам.
-А, катыгун, "Жээн эл болбойт, желке тон болбойт" дегендей, оз ата-энелеринердин суротун тартып, бизди тартпайт турбайсынбы, ээ? Мен сага таарындым, Усон.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Усондун кабагы жарк дей тушту. Ал ордунан тура калып Тумарды кучактап, бетинен ооп минти::
-Сени да тартам, таэне. Чо-о-о-н кылып бутун менен тартып, анан дубалга жолоп коём. Музейде папам менен мамамдын бизди жетелеп тушкон суроту бар го. Так ошондой болот.
-Аны ким тартыптыр?
-Эсенова деген суротчу эже тарткан, го!
-Аны сага ким айтты эле?
-Мамам айткан.
-Анан ал суротту озунор кордунор беле?
-Ооба, коргонбуз,. Султан аба болуп баарыбыз барганбыз. Билбейсинби, таэне, биз Асан экообуз тен кичинекей мытыгый экенбиз. Папам Асанчикти, мамам мени жетелеп турушат. Эн сонун сурот.
Булар ушинтип божурашып олтурганда тыштан женил машинанын келип токтогону угулду. Тумар мойнун созо берип, Жайнагул Кынаны машинадан тушуруп жатканын коруп , неберелерине карады.
-Эй окшошкон макоолор, чон эненер келди, тоспойсунарбы, чуркагыла.
-Кайсы энем, Кына чон энемби, ыя таэне?
-Канча чон энен бар эле Кынадан башка.?
Усон ордунан туруп, айнеке барып бир тийип кайра кайтты.
-Кудай, Кудай, чын эле чон энем келди. -Дароо озун эшикти коздой атты.
А Асан болсо камаарабай, чыныдагы калган сутун шашпай шыпкап жутуп, ордунан шашпай туруп, Усондун артынан жоноду.
Кына, Жайнагул менен Толкунбектин бирге жашап жатканын угуп-билгени менен оз козу менен коро элек болучу. Уул-келининин ынтымакка келгенине кубанычы кучагына батпай турган аялдын ысыган боюн суутуп, Алласын оозунан тушуруп турган коркунучтуу иш Аккыздын тушко кириши болду

[jasgul]

Ой рахмат колуна барака берсин. Убактын болсо тез тез жазып тур.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Кайненеси менен оз энесинин уйго кирбей баягы конгон адаттарынча тышта эле оздорунчо кучакташып корушуп, обушуп-жытташып жаткандарын коруп турган Жайнагул минтти::
-Капырай, кечке корушосунорбу? Обушуунун калганын уйго кирип уланткыла эми.
Жайнагулдун созун угуп, эки байбиче кулду.
-Капырай, заматтын ортосунда чарчап кеттинби, балам. Кудагый экообуз канчадан бери корушо элекпиз. Шаштырбачы кагылайын, киребиз да., - деди Тумар, Асан менен Усондун чон энесин кучактап алып, "Энекелеп" эркелеп жаткан жээн неберелерин коруп кулуп.
-Э, шумдугун кургур, алдагы ууларыныздын сиз менен корушконун коруп ичимден таарынып турам, кудагый. Мен келгенде "Оптуруп койгулачы" - деп, жалынып жатып аран оптум эле бул экоону. Сизди коруп экоо эки жактан баса калып буту-колунузга чейин опкулоп, ######-жуктап жиберишти го энекелешип.
-Кой, антпегиле, таэнегер жакшы да, балдарым.
-Жок, биринчи мамам, анан сен, анан таэнем жакшы.
-Болуптур, болуптур, ошентип маман менен энен эле жакшы болсун, таарыныч жок.
Кына эки уулунун эки тизесине конгон салмагын чоккон нардай болуп очорулуп жатып, экоону тургузуп, уйча оонап кудагыйынын жардамы менен колунан тарттырып жатып ордунан зорго козголду.
Ынтымак, сый деген кандай жакшы, кандай сонун. Эки байбиче бирине бири тойбой, суйлошоорго соз таппай, уйго кирип алып да кайра баштан корушуп, кайра баштан обушуп чыгышты.
-Келе турган оюмда жок эле, кудагый. Туш эмне, аны "тилипондон" айтсам деле, айтпасам деле болт болучу. Ошол туш деген шылтоого жамынып, сизди бар деп угуп, сиз учун келдим. Жанакы Толкунбек деген оту жарылган тозоку келгенде сиздин бул жерде болгонунуз ажеп болбодубу.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Тумар ондонуп олтуруп кудагыйынын тизесине алаканын койду.
-Зыйнат Жайнагулго кат жазган тура кечирим сурап. Толкунбек барат:. "Аз айып, кооп куноосун кечирип тосуп ал" -деп, бир топ жакшы создорду жазыптыр.
-Тобо, ошентип жазыптырбы? Чын бекен деги кат жазганы?
-Чын кудагый. Жайнагул менен суйлошконумдо: "Толкунбек келет окшойт эне, аялынан кат келди" - десе, суйунгонумдон кыйкырып жибериптирмин го. Кызымдын созунун торун байкап, тамырын тартып корсом, онойлук менен ийилип, кечирим кылып ынтымакка келе турган туру жок. Созун угуп,,кой дедим. Ушул эки арамдын арасы биригип, тил табышып калса экен деген тилек менен Толкунбектен мурда келип кутуп жатпадымбы. Келгеним жакшы болуптур. Кызымды коз коруноо эле телдебедимби озум менен.
-Тушуном, кудагый, ырахмат сизге. Эми Жакин кирсе, Толкунбек жокто озубузчо суйлошуп алсак кандай болот? -Тумарга энкейип шыбырап суйлоду.
-Тушумо ушуну менен экинчи жолу кирди Аккыз. Мурункусунда анчалык этибар албай эле, куран окутуп тим болгом. Бул сапаркы тушумдо журогум тушуп калды. Тируу кезиндегидей эле, дапдана шамдай болуп уйго кирип келет. "Кел, жогору от, -деп ордумдан тура калсам: "Ушул жерден эле кетем, Кына. Тышта Эсен кутуп турат. Балага келдик алып кетели деп. Усондон ажырагандан кийин Зыйнат куурап калбадыбы. Силер учун да, Толкунбек учун да ал кызымдын пейли ак болучу. Билбей койбодунарбы. Кудайдан корк, Кына. Усонду Зыйнаттын озуно бергиле", - дейт.
Аккыздын созун угуп мен безеленем: "Усондон ажыраган куну Жайнагул ажалдан мурун олбойбу. Жок, жок, Усонду алып кетем деп айтпа, - дейм. Ошол жерден эле Аккыз жаалданып, менин озумо асылат.
-Баарына куноолуу сенсин, Кына. Акыры Кудай, арбактан коркоор, баласын берер деп кутуп ушул убакка келдим.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Билээр десем билбедин, оз убалын озуно. Аккыз ушинтип жатканда Эсен кирип келип аялына минтти:
"Айтаар созду айттын, дээр созду дедин. Куткон жаныбыз дагы кутолу, Зыйнат комондировкадан келсин. Эмики соз ошондон кийин болсун, байбиче", - деди.
Аккыз ыйлап жиберди:
"Сабыр кылалбай калдым. Зыйнатты эстесем кош эмчегим сыздайт. Мени тыйба, Эсен. Азыр Жайнагулдун озуно барып ары-бери болом, - деп, ошол жерден жаалданган бойдон чыгып кетти. Ангыча Мансур жаныма келип калат. Аны коруп ага ачууланам. Бол тигилердин артынан барып, токтот аяштарынды, Жайнагулго барбасын дейм. Карасам, Мансур Аккыз менен Эсенди токтотом деп коюп, алардын артынан эрчиген бойдон кетип барат. Мен унумдун бардыгынча:
"О-о-й, Мансур, сен ал жакка барба! Токто! -дейм. Артын кылчандай караган Мансур аяштары менен узап кетти. Амен болсом:
"Ман-с-у-у- р!" - деп кыйкыра бердим. Бир кезде. Ай, ай, байбиче! - деген Мансурдун унунон ойгонуп кеттим. Ал эмес абышкадан да коркуп калдым. Бул балакеттуу баланы эмне кылыш керек?
Торубуздон корубуз жакын болуп, жашообуз арып баратат. Ажал жетип, кун бутуп олуп кетсек Усон менен Зыйнаттын убалы бизди кого тынч жаткызбайт го, кудагый. Ушунча куноо, ушунча азап-тозокту акыретке кантип которо кетебиз.Мурда неге олумду ойлогон жок экенбиз. Аккыз тушко кире электе эле абышка Усон жонундогу жашыруун сырдан коркуп жургон. Олсок мойнубузга карыз кылбай, Алланын алдына таза кетсек болот эле деп, тигил дуйнонун камын коп ойлоп калган.
Эсен менен Аккызды Мансурдун ээрчип кеткени да жаман аян болду мен учун. Арбак билет тура. Билбесе Усон менен Зыйнат учун эчак козу отуп кеткен Аккыз менен Эсендин тынчы минтип кетпейт эле го. Тан калычуу окуя болду деги. Бир мезгилде эки кишинин тушуно бирдей кирет дегенди ким угуптур. Эми дагы кирет. Эскертип кетишпедиби ачык эле.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Кулагынан уркуп, урпойуп олтурган Жайнагул минтти::
-.Эми эмне кылыш керек? Тушко кирди деп эле: "Сени мен тууган эмесмин, Зыйнат деген аял тууган. Сен ошонун баласысын" - деймби.
Ал эми Зыйнаткачы? Ага эмне деп айтам? Баякы -тонуп олду- деген соз жалган. Ал балан тируу, сении тунулсун деп эле атайын жашырып койгонбуз. Эгиздин тугойу болуп жургон Усон деген бала сеники" дейминби?
-Жайнагул кош колдоп башын мычый кармады.
-Жок, жок, мындай жагымсыз созду айтуу менин колумдан келбейт . Мейли ата-энесинин арбагы чогулуп келип менин козумду алабы, озумду алабы, ала берсин.
Бирок, мен Усондон тируулой ажырап тозокко тушо албайм. Эки баламды эки жерде Кукук менен Зейнептей кылып какшатууну каалабайм. Ал экоо бирин-бири бир саат корбой калса издешип, сагынышып турушаарын билесиз го. Айткылачы, эми эмне кылып кандай арга табам?
Кына шалдырап, кайратынан тайып олтурган калыбында минтти:
-Менде акыл калбай калды, балам. "Асыл таштан, акыл жаштан чыгат" -дейт. Айласын да, амалын да озун тап. Усондон акыры кутулуучу баштанып калдык окшойт.
Арбак каршыкса жаман.
Жайнагул коз жашын колдотуп, энесине жалдырай карады:
-Сен ошондой ойлойсунбу, ыя, эне?
Кына кайраттана суйлоду.
-Эмне дайыны жок ыя?! Усонун кетсе Асанын бар. Уучун куру эмес, балам. Жанатын жаркырап Айдай болуп анын турат. Ушуну менен эле бутту деп турасынбы? Кудай берсе эртен эле Усондун оордуна тороп аласын. "Жанылбас жаак, мудурулбос туяк болбойт" тура. Зыйнат да экинин биримин деген кыргыздын козго басаар кыздарынын бири экен. "Ээси келсе, бээсин бер" - дейт, бер озуно. Арбак козголуп калган иштин арты жакшы эмес каралдым

[Nyrjamal.Teshebaeva]

-Олдо энеке байым ай, оз журогум озумо баш ийбей жатса не кылайын. Усондон кантип ажырап, аны кантип бироого берем , ыя? Ал баладан кантип ажыраарымды элестете албайм. Макул десенер, азырынча "Жабылуу казан жабылуу" бойдон туруп турсун. Мен обол мурун Зыйнаттын камандировкасы качан бутуп, качан келээрин билейин. Бул сырды эч кимге айтпай туруп, анын озу менен суйлошушум керек болуп калды.
-Усонду айтасынбы?
-Жарыктык, соз ошол жонундо болуп жатпайбы. Айтам да. Азырынча Толкунбек деле билбесин.
Баятадан бери энелеринин созун тыншап, Кынаанын тизесин баса олтуруп, кош карегин балбылдатып, Жайнагулдун коз жашын коруп жалдырай тиктеп олтурган Жанат бир кезде букулдап ыйлап жиберди. Кызынын минтип ыйлаарын ойлобой ээн-эркин суйлошуп олтурган Кына чочуп кетти.
-Кокуй сага эмне болду, каралдым?
-Мен билдим.
-Эмнени билдин? -деди Жайнагул элейип.
-Усонду бергени жатасынар.
-Кимге бермек элек, бербейм эч кимге.
-Айтпадынбы.
-Болдусу айланайын дайыны жок солуктабай. Мага ушул сенин ыйын эле жетишпей тургансып.
Кына менен Тумар бирин бири карашып, баштарын чайкады.
-Эмитеден, эчтеке боло электе эле, мунусу минтип болдоп жатат. Иш машагына жеткенде кандай кун болот, катыгун, - деди Тумар, кызын эркелетип, - кой каралдым, антип жону жок жаман жоро баштап ыйлаба. Усонду эч кимге бербейт женен.
А Кына болсо отконго окунуп, оз бармагын озу тиштеп, ичинен кан жутуп турду. "Усондун огойлугун да, билгизбей эгиздин тугойу кылып, ишенбегенди ишендирип, бироону ыйлатып, бироону суйунтуп, эбепке себеп болуп олтурган ушул эле Кына, ушул эле Мансурдун озу эмес беле.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

А Жайнагул болсо Усондун минтип жашыруун сыры ачылып, озогуно орт тушоорун качан ойлоду эле. Мына, бул да болсо тагдыр. Эми кол менен кылган ишти мойну менен которбоско айласы барбы булардын.
Кына минтип ойлоду "Зыйнаттын да Кудайы бар экен. Балам, балам деп боздоп журот дешчу эле. Акыры Кудай арбакка уну жеткен экен. Жетпесе бир тундо, бир мезгилде Аккыздын арбагы Жайнагул экообуздун тушубузго кирет беле. Бул бир укмуш туш болбодубу.
Байкуш Мансур "Зыйнат менен Усондун убалынан корком. Ажал жетип, кун бутуп олуп кетсем АЛЛАНЫН алдына кантип барам" - деп кийинки кундордо коп айта турган болуп кетти эле. Абышканы угуп олтуруп жалгыз эле Мансур эмес менин деле тигил дуйнонун камын ойлоп, жан дуйномду тазартып, пейлимди ондоп, олумду эстей турган мезгилим келип калган турбайбы деп ойлоочу болуп кеттим эле.
Деги акыркы кундордо абышканын мунозу да, созу да озгоруп кеткен. Акыретке кайсы куну, кайсы саатта кетээримди билсем, Зыйнатты чакырып алып, баласы экоону бетештирип, эне баланы бири-бири менен тааныштырып, кечирим сурап, алдынан отуп туруп олуп кетсем армансыз, тынч олот элем ээ, байбиче.
Аккыз менен Эсенди арбагын ойлосом журогум титирейт. Ойлогон ойго жетпей калам бы деп корком. Анда мени кара эшек кылып минет го Эсен менен Аккыз.
Ой тобоо, ошондо азыткы азгырып, шайтан шаштырган экен экообузду. Асманда АЛЛА карап турат деп эч кимибиз ойлогон эмес экенбиз. Андан дагы корустонго барып, кор казып, соок койгон киши болуп Жанатын жаман куурчагын комгонумду кантейин. Мунун кысаасын Мансурга тартырат эмеспи АЛЛА. Зыйнат менен Толкунбектин баласы экенин билбесек дагы, ачык айтсак болмок тура, деп армандап олтурган чалынын создорун Кына конулундо мин кайталап ойлоп, улам бирин эсине тушуруп жатты.

[Nyrjamal.Teshebaeva]

Усон учун ал жалгыз эле Мансур куноолу болуп тозоко тушпостон, ири алды озу биринчи болуп жазасын алаарын ойлоп уройу учат. Эки ийини тушуп, ирени бузулуп, оозун ачып дел болуп турган Кынанын бир жагынан кыйшайып ооп кеткен жоолугун ондоп байлаган Жайнагул минтти:
-Ыя, эне, мынчалык эмнеге томсоруп кеттиниз ойго батып?
-Ой, балакетинди алайыне, томсорбой турган, ойго батпай турган жоорук болуп жатабы! Жанакы Аккыздын экообуздун тушубузго бирдей кириши шумдук болуп жатпайбы, Мындай жоорукту ким угуптур. Ал эле эмес атандан да коркуп калдым.
Абышка соо болбой калды го деп чоочуп турам. Бул аян, эчак эске келбей унутулуп калган ишти эске салып, каткан жаранын картын сыйрып алгандай эле иш болду.
Тируу кишинин каршыкканы эч нерсе эмес. Ал эми олгон адам тушко кирип, арбактын каршыкканы ото коркунучтуу жаман иш. Ошону учун:
"Кудай урган онолот, арбак урган онолбойт" - дешет да. Корком арбактан. Тынчым да кетти, уйкум да качты . Силердин жамандыгынарды корбой абышка экообуз олуп кетсек жакшы болот эле. Баягы балдарыма биринин артына бири келген ажал бизге келбей койбодубу. Бирок абышка кетип калат го.
-Койунчу эне, антип санааркап аша чаппачы. Ойлоп келсем, Аккыздын арбагы тируу турбайбы ыя, эне. Мен ушинтип ойлоп калдым. Анын максаты Усонду Зыйнатка алып беруудон башка зыйаны жок.
"Ээси келсе, бээсин бер" дегендей, оз баласын озуно берип арбакты да , Зыйнатты да тынчыталы.
Андан башка арга жок бизде.
-Олдо, аргасы кеткен куураган балам ай, баланы эми Зыйнатка эмне деп айтып, кандай кылып бересин?
Эгерде чындыкты Толкунбекке айтсак кандай болоор эле?
Ачыгын айтпасак болбойт го , балам.
-Азырынча, бул ишти ага угузбайлы. Эмне кылышты, кантип айтышты, айтымгоо жана сизге, акыл калчап, озум ойлонуп, озум чечейин.