Саяктар жөнүндө
сөз баштабайлыбы?
Саяктарга эмне үчүн башкача мүнөздө
дешип сын беришет? Бул да жөн жерден чыкпагандыр.
Айтылуу Шабдан баатыр саяктарды жактырбагандыктан "Саяк менен сагызганга убал жок" деген макалды алдына тутуп көптөгө
н Чүй боорундагы саяктардын жерлерин тартып алып талатып тонотуп турган дейт. Мен да бул маалыматты Жусуп Абдрахмановдун жазууларынан алдым, анан саяктар тууралуу көп билбегендигим үчүн булар жөнүндө
Тагдырдын баласынын маалымат калтуруусун суранам.
КЫРГЫЗ УРУУЛАРЫ (ЖЕТИ АТА)... САНЖЫРА
#43 12 Ноябрь 2007 - 17:16
Цитата
Ортонор толсун!
тема боюнча Черикмин анын ичинен Алдаярмын.
тема боюнча Черикмин анын ичинен Алдаярмын.
Черик Тагай бийдин эн кенже уулу жанылышпасам. Ал уруу негизинен Нарынды, анан Ала-Буканы жердешет...
Кытай,
Ички Монголия, Хух-Хото
#44 12 Ноябрь 2007 - 18:41
Цитата
Саяктар жєнїндє сєз баштабайлыбы?
Саяктарга эмне їчїн башкача мїнєздє дешип сын беришет? Бул да жєн жерден чыкпагандыр.
Айтылуу Шабдан баатыр саяктарды жактырбагандыктан "Саяк менен сагызганга убал жок" деген макалды алдына тутуп кєптєгєн Чїй боорундагы саяктардын жерлерин тартып алып талатып тонотуп турган дейт. Мен да бул маалыматты Жусуп Абдрахмановдун жазууларынан алдым, анан саяктар тууралуу кєп билбегендигим їчїн булар жєнїндє Тагдырдын баласынын маалымат калтуруусун суранам.
Салам, Тынчтыкбек!
Саяктар тууралуу маалымат алуу учун мага ишеним корсотуп жазып кеткен билдируундон улам ыраазычылык билдирем жана озумдун мурдатан бери топтоп келген, же болбосо, билген маалыматтарымды бул жерде таштоомо уруксат бергиле деп жалпы форумчуларга кайрылам. Айтылуу Шабдан баатырдын "Саяк менен сагызганга убал жок" деген созу азыркы учурга чейин кобунун бетине кара так сыяктуу калды. Мындан айрым адамдар оз кызыкчылыгына жараша бир нерсе издеп келет. Н. Мотуевдин жалпы саяктар учун чыгарган кампаниясынын максатын жакшы тушунбосом да, ал жерде башка идеология жатканын жакшы билем. Анткени, башка уруулардай эле биздин саяктар да дайыма кыргыздын келечеги учун кам корду, эч качан оздорун "Биз -саякпыз, биз кыргыздардан башкачабыз" деп айтышкан жок. Эсиниздерде болсо, Атантай, Тайлак баатырлар кыргыздардын жерин тек кокондуктардан эмес, кытайлыктардан да сактап калды. Кийинки чыккан Кожомкул Каба уулунун эрдиктери жонундо бардыгынар жакшы билесинер. Белек Солтонкелди кыргыздын тарыхын жазды. Менин оюмча, "Кочмондор кагылышын" окуган адам саяктардын канчалык жаман адамдар экенин жакшы билишет (!). Анан да ал жердеги каармандар Алыбектин жана акылман Байзактын, Куйручуктун кыргыз калкына болгон жакшылыктарын ким четке кагат?! "Сагызган жана саякка убал жок" деген макалдагы "саяк" созун мен азырынча араб тилинен кирген "сеййах" же болбосо, "саякатка чыккан, мусаапыр, жолбун" маанисинде жоромолдой турайын.
Башка коз караш боюнча саяктарды "шок, акылман" деп келишет. Муну башка уруулар кызгануу менен кабыл алып жатканын коруп-билип журом. Кыргыздан коп акылман, иш билги, тетик адамдар чыкса, эмне жаманбы?! Эл-жерди коргойт.
Томондо "саяк" созуно байланыштуу этимологиялар берилди:
1. Бир маалымат боюнча саяктар Нилдин жээгин жээктеген байыркы сит уруусунан Кожондогу Байыш кожонун уулу катары келген деп айтылат.
2. Аристовдун маалыматы боюнча саяктар байыркы кытайлардан калган се уруусунун же озунуздорго маалым болуп, хинди, перс жана гректердин катмарына синген сактардан калган деп айтылат.
3. Тагай хандын асыранды баласы катары каралып, кыргыздын он канатын тузот.
Кандай болгон шартта да, САЯКТАР - кучтуу, биримдиктуу, акылдуу, оздорунун кадырын билген мыкты уруу!
Мен учун Кыргыз жана Саяк созунун ортосунда эч кандай айырма жок сыяктуу сезилет. Андыктан, саяктарга соз келтирбей, кыргыздын жакшылыгы учун курошолу, туугандар!
+++ Жакында болот!
#45 13 Ноябрь 2007 - 14:56
Цитата
Черик Тагай бийдин эн кенже уулу жанылышпасам.
Ал уруу негизинен Нарынды, анан Ала-Буканы жердешет...
Тубум Ат Башыдан
#46 13 Ноябрь 2007 - 22:01
Сарыбагыштар жөнүндө
уланталы э калганын!
?
Кытай,
Ички Монголия, Хух-Хото
#47 14 Ноябрь 2007 - 11:34
OOOO . Menin temam ushul jakta turbaybi. Dostor siler degi chon ele sanjirachisinar go. Mincha maalimatti meenerge saktap jurosunorbu je okup kochurup atasinarbi?
Tinchike, oshentip kipchaktardi Kirgizdan da chon ulut kilip saldin. Kereet , merkitterdi naymandarga da bolok ulut degen naam berdin. Munun baarin kaar zamandi okugan adam tuura dep ele kabil alsa kerek.
Birok janagi Naali ejeni jilkichi kul menen oynop koyup degendi kim jazip jatat. Tinchike senbi... Men ilgeri bir okugan maalimatim boyuncha Naali eje ech kim menen oynoboy ele, kaysi bir jaktan eerchite kelgen balasi dep okugan elem.
Cherik boyuncha bolso maalimat berbepsiner. Makul anda men bilgenimdi aytayin. Cherikter aytkaninarday ele Tagay biydin kenje uulu jana, muraskoru. Al uulu ubaginda Tagay biydin aytiluu tuusun alip kalgan delet (tuu atanin suymonchuk ishenimduu uuluna gana kalchu ubaginda). Al tuu kiyinki doorlorgo cheyin Cherikterde saktalip kelgen. Cherikterdin kop bolugu azirki Kirgizstan jergesinde emes Kitay jaginda kalip kalgan. Ubaginda Ajibek baatir degender Kashkardi biylep turushkan. Negizi oshol jaktar dele Kirgizdin ele jerleri.
Emi katin bugu degenge kelsek, ubaginda elder atasinin atinan uraan chakirip jurushso, bugular kaydagi bir legendaga ishenip, (kechirip koygula bugular, birok tan kalam. sanjira boyuncha bug mene saribagish Kiljirdin uulu dep achik ele aytilip atsa anan kaydagi jomoktogu bugu ene???) Bugu enesinin uraanin aytip oshogo siyinip jurushso kerek ele. Anan oshon uchun elder ani kAtin bugu deshken. Munu jalgiz ele Ormon han emes, Ormondon murun ele bashka elder aytip jurushchu.
Tinchike, oshentip kipchaktardi Kirgizdan da chon ulut kilip saldin. Kereet , merkitterdi naymandarga da bolok ulut degen naam berdin. Munun baarin kaar zamandi okugan adam tuura dep ele kabil alsa kerek.
Birok janagi Naali ejeni jilkichi kul menen oynop koyup degendi kim jazip jatat. Tinchike senbi... Men ilgeri bir okugan maalimatim boyuncha Naali eje ech kim menen oynoboy ele, kaysi bir jaktan eerchite kelgen balasi dep okugan elem.
Cherik boyuncha bolso maalimat berbepsiner. Makul anda men bilgenimdi aytayin. Cherikter aytkaninarday ele Tagay biydin kenje uulu jana, muraskoru. Al uulu ubaginda Tagay biydin aytiluu tuusun alip kalgan delet (tuu atanin suymonchuk ishenimduu uuluna gana kalchu ubaginda). Al tuu kiyinki doorlorgo cheyin Cherikterde saktalip kelgen. Cherikterdin kop bolugu azirki Kirgizstan jergesinde emes Kitay jaginda kalip kalgan. Ubaginda Ajibek baatir degender Kashkardi biylep turushkan. Negizi oshol jaktar dele Kirgizdin ele jerleri.
Emi katin bugu degenge kelsek, ubaginda elder atasinin atinan uraan chakirip jurushso, bugular kaydagi bir legendaga ishenip, (kechirip koygula bugular, birok tan kalam. sanjira boyuncha bug mene saribagish Kiljirdin uulu dep achik ele aytilip atsa anan kaydagi jomoktogu bugu ene???) Bugu enesinin uraanin aytip oshogo siyinip jurushso kerek ele. Anan oshon uchun elder ani kAtin bugu deshken. Munu jalgiz ele Ormon han emes, Ormondon murun ele bashka elder aytip jurushchu.
#48 14 Ноябрь 2007 - 19:11
Менин оюмча, бул жерде плагиат маселеси тууралуу кеп козголбошу керек. Анткени, ар бир форумчу озунун оюн башка булактардан алса, аны бышыктоо учун шилтеме берет деп терен ишенем. Андай болбосо, ал уурунун так озу болот.
Кыпчактардын кыргыздардан улуу же кем улут экенин баса белгилеп айтуу кыйын. Анткени, ар бир адам озунчо уникалдуу! Ошондуктан, бул жерде улуттун тагдыры жонундо соз болуп жатканын эстен чыгарбасак жакшы болор. Керейиттерди, меркиттерди, наймандарды турк же монгол тектуу улуттар экенин кабылдоо мумкун. Андыктан, туугандар ар бир улуттун бар болуусун (экзистенциясын) жагымдуу коз караш (симпатия) менен кабылдоону уйронушубуз керек. Биздин максат "Мен - кыргызмын" деп эле башка улуттарды басмырлоо болбошу керек. "Кыргызмын" , "Кыргыздын 2200 жылдык тарыхы бар!", "Бизде Манас эпосу бар" деген менен эмнеге жетебиз. Иштегиле, аракет кылгыла! Кыргыздын улуу экенин корсоткунор келсе, далилдери болсун! Бул кыргызды жаман коруудон эмес, куйгондон айтылган соз!
Наалы эже, чериктер тууралуу кенири маалыматты сиздер билсениздер керек.
Ормон хандын тушунда жана андан мурун жашагандай болуп калыптырсыз озунуздун жазгандарыныз менен, хе-хе! Бугулардын уламышка ишенуусу алардын озунун пайдасына же зыянына чечилип жаткан чыгар. Бугу-энеге сыйынуу жаман жоролго болсо, озунуз айтыныз! Чындыгында, уйбулонун келип чыгуу тарыхын окусаныз, башында адамзаттын коомунда матриархалдык коом басымдуулукту тузуп турган, б.а. аял башкарган коом болгон. Уйлонгондо аялдар эркектерди тандап, эркектер аялдардын айтканын кылып, алардын уйундо жашаган.Монголдор жана тундуктун элдеринин бардыгы жакынкы кылымдарга чейин эле матриархалдык коомдо жашап келишти. Кенири маалымат учун томонку желесапты басыныз.
http://home.arcor. de/koc-moc/nevsky1.html
Бул ар бир доордун оз учуру дегендикке жатат. Кайдагы аял Бугу-эне деген менен, биз озубуздун кыздарыбыздын намысына тийип жатканыбызды жакшыраак андасак деген тилегим!
Цитата
Tinchike,
oshentip kipchaktardi Kirgizdan da chon ulut kilip saldin. Kereet , merkitterdi naymandarga da bolok ulut degen naam berdin. Munun baarin kaar zamandi okugan adam tuura dep ele kabil alsa kerek.
Кыпчактардын кыргыздардан улуу же кем улут экенин баса белгилеп айтуу кыйын. Анткени, ар бир адам озунчо уникалдуу! Ошондуктан, бул жерде улуттун тагдыры жонундо соз болуп жатканын эстен чыгарбасак жакшы болор. Керейиттерди, меркиттерди, наймандарды турк же монгол тектуу улуттар экенин кабылдоо мумкун. Андыктан, туугандар ар бир улуттун бар болуусун (экзистенциясын) жагымдуу коз караш (симпатия) менен кабылдоону уйронушубуз керек. Биздин максат "Мен - кыргызмын" деп эле башка улуттарды басмырлоо болбошу керек. "Кыргызмын" , "Кыргыздын 2200 жылдык тарыхы бар!", "Бизде Манас эпосу бар" деген менен эмнеге жетебиз. Иштегиле, аракет кылгыла! Кыргыздын улуу экенин корсоткунор келсе, далилдери болсун! Бул кыргызды жаман коруудон эмес, куйгондон айтылган соз!
Цитата
Birok janagi Naali ejeni jilkichi kul menen oynop koyup degendi kim jazip jatat.
Cherik boyuncha bolso maalimat berbepsiner.
Cherik boyuncha bolso maalimat berbepsiner.
Наалы эже, чериктер тууралуу кенири маалыматты сиздер билсениздер керек.
Цитата
Emi katin bugu degenge kelsek, ubaginda elder atasinin atinan uraan chakirip jurushso, bugular kaydagi bir legendaga ishenip, (kechirip koygula bugular, birok tan kalam. sanjira boyuncha bug mene saribagish Kiljirdin uulu dep achik ele aytilip atsa anan kaydagi jomoktogu bugu ene???) Bugu enesinin uraanin aytip oshogo siyinip jurushso kerek ele. Anan oshon uchun elder ani kAtin bugu deshken. Munu jalgiz ele Ormon han emes, Ormondon murun ele bashka elder aytip jurushchu.
Ормон хандын тушунда жана андан мурун жашагандай болуп калыптырсыз озунуздун жазгандарыныз менен, хе-хе! Бугулардын уламышка ишенуусу алардын озунун пайдасына же зыянына чечилип жаткан чыгар. Бугу-энеге сыйынуу жаман жоролго болсо, озунуз айтыныз! Чындыгында, уйбулонун келип чыгуу тарыхын окусаныз, башында адамзаттын коомунда матриархалдык коом басымдуулукту тузуп турган, б.а. аял башкарган коом болгон. Уйлонгондо аялдар эркектерди тандап, эркектер аялдардын айтканын кылып, алардын уйундо жашаган.Монголдор жана тундуктун элдеринин бардыгы жакынкы кылымдарга чейин эле матриархалдык коомдо жашап келишти. Кенири маалымат учун томонку желесапты басыныз.
http://home.arcor. de/koc-moc/nevsky1.html
Бул ар бир доордун оз учуру дегендикке жатат. Кайдагы аял Бугу-эне деген менен, биз озубуздун кыздарыбыздын намысына тийип жатканыбызды жакшыраак андасак деген тилегим!
+++ Жакында болот!
#49 15 Ноябрь 2007 - 09:47
Салоому алейкум.
Мына жазат деп тагдырдын баласын айткыла. (Тим эле бээ десен тоо деп жазат да.) Кайсы жерде кимден кордун улутту улуттан басынтып атканын. Болгону Кыпчактарды чын эле дуулдатып кирипсинер ошону айттым мен. А чынында Манас эпосунда Кыпчактар 7 хандын бири болуп эле Манастын кошуунунда журбоду беле. мейли ага ишенбейм десен, тиги Чынгыз хан убагында Кыргыздар жонундо коп эле кеп кылышат ко. Монголдордун аскеринин алдында болгон, анан кайра кайра которулуш кылып турушкан деген сыяктуу. Кыпчактар болсо европага чейин жайылып кеткен экен. анын эмнеси бар.
Анан, Бугу сарыбагыш жонундо кеп кылыш учун сосуз эле алардан мурун торолуштун кереги жок. санжыра деген болот. Тарых деген бар тагдырдын кичине баласы. Ал эми уйбулонун келип чыгуу тарыхына кайрылсак эн башында патиархалдык эле доор болгон. Сен кимдин эмне деп жазганын окуганынды билбейм бирок мен муну Куран аркылуу Адам ата менен далилдейм. Балким сен жанакы Дарвинизмдики сыяктуу маалыматтарды окуп алып же ошол сыяктуу желе саптарды басып алба. Андан сырткары, бул жерде бугу эне деген аял эмес легенда боюнча БУГУ (жаныбар) жонундо кеп болот. эми ошон учун бугуларды элдер катын бугу деп коюшса мен эми антпегиле аялдарды сыйлагыла деп кимге айтайын. ( Бугулардын бугу энеге ишенуусу менин оюмча ошолордун зыянына чечилип жатат деп ойлойм.)
Кыскасы жумурткадан кыр чыгарышпай санжыра жазышалычы. Мага жагат болгону. Желесап анан шилтеме дегендер менен бири бирибизди кыйнабай эле койолучу. Бар болсо бергиле. Жок болсо жон эле койгула. Эч ким эч кимди соттобойт
Мына жазат деп тагдырдын баласын айткыла. (Тим эле бээ десен тоо деп жазат да.) Кайсы жерде кимден кордун улутту улуттан басынтып атканын. Болгону Кыпчактарды чын эле дуулдатып кирипсинер ошону айттым мен. А чынында Манас эпосунда Кыпчактар 7 хандын бири болуп эле Манастын кошуунунда журбоду беле. мейли ага ишенбейм десен, тиги Чынгыз хан убагында Кыргыздар жонундо коп эле кеп кылышат ко. Монголдордун аскеринин алдында болгон, анан кайра кайра которулуш кылып турушкан деген сыяктуу. Кыпчактар болсо европага чейин жайылып кеткен экен. анын эмнеси бар.
Анан, Бугу сарыбагыш жонундо кеп кылыш учун сосуз эле алардан мурун торолуштун кереги жок. санжыра деген болот. Тарых деген бар тагдырдын кичине баласы. Ал эми уйбулонун келип чыгуу тарыхына кайрылсак эн башында патиархалдык эле доор болгон. Сен кимдин эмне деп жазганын окуганынды билбейм бирок мен муну Куран аркылуу Адам ата менен далилдейм. Балким сен жанакы Дарвинизмдики сыяктуу маалыматтарды окуп алып же ошол сыяктуу желе саптарды басып алба. Андан сырткары, бул жерде бугу эне деген аял эмес легенда боюнча БУГУ (жаныбар) жонундо кеп болот. эми ошон учун бугуларды элдер катын бугу деп коюшса мен эми антпегиле аялдарды сыйлагыла деп кимге айтайын. ( Бугулардын бугу энеге ишенуусу менин оюмча ошолордун зыянына чечилип жатат деп ойлойм.)
Кыскасы жумурткадан кыр чыгарышпай санжыра жазышалычы. Мага жагат болгону. Желесап анан шилтеме дегендер менен бири бирибизди кыйнабай эле койолучу. Бар болсо бергиле. Жок болсо жон эле койгула. Эч ким эч кимди соттобойт
#50 15 Ноябрь 2007 - 11:15
Цитата
Салоому алейкум.
Мына жазат деп тагдырдын баласын айткыла. (Тим эле бээ десен тоо деп жазат да.) Кайсы жерде кимден кордун улутту улуттан басынтып атканын. Болгону Кыпчактарды чын эле дуулдатып кирипсинер ошону айттым мен. А чынында Манас эпосунда Кыпчактар 7 хандын бири болуп эле Манастын кошуунунда журбоду беле. мейли ага ишенбейм десен, тиги Чынгыз хан убагында Кыргыздар жонундо коп эле кеп кылышат ко. Монголдордун аскеринин алдында болгон, анан кайра кайра которулуш кылып турушкан деген сыяктуу. Кыпчактар болсо европага чейин жайылып кеткен экен. анын эмнеси бар.
Мына жазат деп тагдырдын баласын айткыла. (Тим эле бээ десен тоо деп жазат да.) Кайсы жерде кимден кордун улутту улуттан басынтып атканын. Болгону Кыпчактарды чын эле дуулдатып кирипсинер ошону айттым мен. А чынында Манас эпосунда Кыпчактар 7 хандын бири болуп эле Манастын кошуунунда журбоду беле. мейли ага ишенбейм десен, тиги Чынгыз хан убагында Кыргыздар жонундо коп эле кеп кылышат ко. Монголдордун аскеринин алдында болгон, анан кайра кайра которулуш кылып турушкан деген сыяктуу. Кыпчактар болсо европага чейин жайылып кеткен экен. анын эмнеси бар.
Кыпчактарды эмне учун дуулдатып жазбайлы, Eltuzor?! Сен эл тузорсунбу же эл бузарсынбы? Кыпчактар башында Амур дарыясынын жээгинде кылкылдаган эл болуп, андан Сибирдин талааларын, Монголия, Орто Азия, Иран, Ортонку Европа, азыркы Венгрияга чейин жайылган улуу эл болгонун биринчи жолу угуп жаткан болушун керек. Бул чындык! Улуу элдин уучу куру эмес дегендей. Кыпчактар азыркы венгерлердин (мадьярлардын), болгарлардын (булгарлардын), турктордун, армяндардын, грузиндердин, орустардын, азербайжандардын, перстердин (фариси, пехлевилердин), кыргыздардын, туркмондордун, озбектердин, казактардын, монголдордун, тундуктогу элдердин катмарына синип кеткен. Бул чындыкты сен экообуз озубуздун кыргыздык кыялыбыз менен четке какканыбыз менен буга тарых кубо. Анан да кыргыздын ичиндеги уруулардын аттары так ушул кыпчак аттары болуп жатпайбы... Мисалы, "саруу" , "басыз" , "мунгуш" дагы коптогон аттардын кыпчак аттары экендигин уктум. Толук маалымат алуу учун Кыргыз улуттук академиясынын китепканасына барып, ал жердеги кыпчактар тууралуу акыркы жылдарда, б.а. 2000-жылдан бери жазылган тарыхый булактарга караныз. Ал эми Манастагы кыпчактар 7 хандын бири болуусу мумкун. Ошондой болсо да, Манасты эпос катары баалоо керек, б.а. реалдуулугу 30 пайызды тузот. Андан кийинки Чынгыз хандын тушундагы кыргыздар жонундо айта турган болсок, 1207-жылы Чынгызхандын тун уулу Жучу (Дзочи) тундуктогу, б.а. Енисейдеги токой элдерине жортуул жасап, аларды кырган. Эсинерде болсо, Чынгызхандын стратегиясы боюнча куноолуулор согуштун биринчи катарын (флангасын) тузуп турган, б.а. кыргыздар Чынгызхандын персона нон гратасы болгон. Андан кийин 1218-жылы Жучунун эки сапары Енисейден баштап, Хакасия, Минусин ойдуна болуп, ал жердеги токой элдерин туро чаап, туткунга тушкондорунун бардыгын чилдей тараткан. Муну эстесен, Чынгызхан убагында кыргыздар согуштарда биринчи катарда турган деп айтпассын. А так монголдордун саны аз болуп, жалан басып алган элдердин устунон кун коруп турган.
Цитата
Анан,
Бугу сарыбагыш жонундо кеп кылыш учун сосуз эле алардан мурун торолуштун кереги жок. санжыра деген болот. Тарых деген бар тагдырдын кичине баласы. Ал эми уйбулонун келип чыгуу тарыхына кайрылсак эн башында патиархалдык эле доор болгон. Сен кимдин эмне деп жазганын окуганынды билбейм бирок мен муну Куран аркылуу Адам ата менен далилдейм. Балким сен жанакы Дарвинизмдики сыяктуу маалыматтарды окуп алып же ошол сыяктуу желе саптарды басып алба. Андан сырткары, бул жерде бугу эне деген аял эмес легенда боюнча БУГУ (жаныбар) жонундо кеп болот. эми ошон учун бугуларды элдер катын бугу деп коюшса мен эми антпегиле аялдарды сыйлагыла деп кимге айтайын.
Сиз озунуздун жазгандарынызды дин менен чаташтырбаныз. Бардык нерсеге Курандын атын айта беруу пендеге куноо алып келуусу ыктымал. Ал эми бироонун дарвинизмге ишенип-ишенбоо тууралуу пикири сага суралбайт, ишенимде ар бир адам эркин болушу керек. Альхамду Лилла, мен озумдун денгээлимде мусулманмын. Муну менен мен башка бироодон ашып кеттим, же кемип калдым деп айтпайм. Хазрати Мухаммад пайгамбардын айтканын эстесениз, илим Синде (Кытайда) болсо да алгыла деген. Патриархалдык, матриархалдык тузулуштун негиздери дарвиндик коз карашка таянбайт. Дарвиндик коз караш деп дайыма баса калып жулмалаган пикириниз - озунуздун маймылдан келбегенизди далилдегениниз!
Бугу-эне жаныбарга ишенбейм деп жазыптырсыз. Бул - оз эркиниз. Муну менен катар унутпашыбыз керек болгон жагдай: улуттардагы анимизмдик тушунук болушу керек. Мисалы, дуйнодо индиялыктар, уйгурлардын айрым болугу, турктор, индеецтердин копчулугу, монголдор оздорун боз карышкырдан келдик деп эсептейт; орус турмушунда аюунун мааниси зор. Ал эми кыргыз учун бугу же кайберендин ролу алардан эмне учун аз болсун. Бугуну сыйлаган жаманбы? Атты сыйлаган жаманбы?
"Катын бугу" дегенинер ото эле оор угулат. Бардык нерсени жазардан мурун озунорду ошонун ордуна коюуну уйронсонор, чон женишке ээ болорсунар деп айтмакчымын. Бардык нерсе учун симпатия, толеранттуулук керек. Алардын "катын (колунан эч нерсе келбеген, кыргыздын жана коптогон элдердин сленгдик лексикасында)" же "эркек (колунан баары келген, озунчо эле бардык нерседен улук)" болгону мендей саякка, мендей эркекке кандай мааниси бар?! Эн негизгиси, башка бироону урушсан да, далилдеп туруп, урушканды уйронолучу, айланайындар!
Цитата
Кыскасы жумурткадан кыр чыгарышпай санжыра жазышалычы.
Мага жагат болгону. Желесап анан шилтеме дегендер менен бири бирибизди кыйнабай эле койолучу. Бар болсо бергиле. Жок болсо жон эле койгула. Эч ким эч кимди соттобойт
Жумуртканын кыры азырынча чыга элек деп ишенем. Шилтемени беруунун максаты - ойлорду далилдоо, озун алган эмгектин ээсине сый-урмат мамиле кылуу. Бул жерде плагиат учун эч ким эч кимди соттобойт, бирок жашоодо андай жагдайлар коп учурайт. Ошондуктан, озумду сыйлайм десенер, башканы сыйлаш керек, башканын эмгегине сый-урмат менен мамиле кылыш керек. Ал эми шежере (санжыра же дарактын тамыры деп котрот экенбиз арабчадан) туурасында айта турган болсом, бул жон гана ооздон чыгып кетчу кеп эмес. Мунун да далили болуш керек. Эсиниздерде болсо, Абулгазинин "Шежере-и Абулгази" эмгеги жазуу турундо болгон жана куну бугункудой сакталып келет. Ал эми кыргыз санжырасы оозеки турундо болгону учун бугуларды "катын бугу" деп атап коюшат экен айрымдар.
Назар оодарганыныздар учун озгочо ыраазычылык билдирем.
+++ Жакында болот!
#51 15 Ноябрь 2007 - 12:20
Мына сага. Тагдырдын кичине баласы. Сен жургон энциклопедиясын го озунчо эле.
Анда мындай, Кыпчактар мага демектен американы басып алсын, басып алган деп деле айта бер, бирок мен сенден сурап атам, эмне болуптур деп. Эмне болуптур андан? Акыры ар кай жерге синип оздорунун улутун сактай алган жокпу. Мына сага тарыхый кубо. Бир элди же бир нерсени тарыхчылар ар кандай айта берет, кимиси чын экенин билип болбойт. ошол сен айткан китепканадан эле ар кандай варианттарды тапсан болот. Мен чынгыз хандын доорундагы кыргыздар тууралуу асмандан алып жазып аткан жерим жок. Ал жонундо билгин келсе Доолотбек Сапаралиев деген проф. агай бар, барып ошондон сурап ал. (сен китептин баарын окусан, мен агайлардан кеп салайын). Чынгыз хан кийин жазууну коргондон кийин жаздырган маалыматы б.ча талаанын жапайы арстандары деген наам Кыпчактарга эмес Кыргыздарга тиешелуу досум. Же андайды уккан эмес белен. улуу тарыхчы Барьтольддун айтуусу боюнча Азия элдеринин ичинен эн кучтуу куралдар Кыргыздарда болгон, анткени темирди иштетууну Кыкендер эн мыкты оздоштургон. анан эмнеге монголдор аларды алдыга койбосун. Эн биринчи Кыкендерди эч ким баспай эле Жучуга оз ыктыярлары менен кирип берген. Чекир коздуу кызыл шумкар тартуулап. Ал озунчо саясат. Тим эле Чынгыз хандын жанында жургонсуйт экенсин озун дагы.
Мусулманмын дейсин да анан Куранды жомок катары коросун. Андагы бардык нерсе чын жана андан алган бардык маалымат туура. Ар кай жерге колдонбо деп ким айтты сага, илгерки такыба адамдар жалан Куран менен суйлогонго аракет кылышкан экен. патриархалдык матриархалдык коз караш дарвинге таянбаганы менен сен экообузго чейин дарвиндин теориясын туура деп 70 жыл бою окуп жана окутуп келген маалыматтарга, же ошол коз караштагы адамдардын чыгарган саясатына сен таянып атасын. мен ошону айтып атам. Мен кыргыздарда матриархалдык доор болгон дегенин эч элестете албайм. кыргыз тарыхында да санжырасында да андай далил корунбой жатат. Эми бул аял адамдын досу деген соз эмес албетте. Болгону сен капкаяктагы матриархалдыкты ойлоп чыгып атасын деген эле соз.
Катын бугу деп мен айткан жокмун, ой тобооо. Олуп кетейин мен эмес кызык го. Илгери айтып коюшуптур, жогоруда эмнеге антип айтылган деген суроо болуптур, мен ошого эле тушундурмо бердим ой. Шилтеменди берсен бере бер. Мен шилтемеси жок эле жазам. Мына кордунбу эми жумурткадан чыгарып алган кырларынды, Тагдырдын баласы.
Анда мындай, Кыпчактар мага демектен американы басып алсын, басып алган деп деле айта бер, бирок мен сенден сурап атам, эмне болуптур деп. Эмне болуптур андан? Акыры ар кай жерге синип оздорунун улутун сактай алган жокпу. Мына сага тарыхый кубо. Бир элди же бир нерсени тарыхчылар ар кандай айта берет, кимиси чын экенин билип болбойт. ошол сен айткан китепканадан эле ар кандай варианттарды тапсан болот. Мен чынгыз хандын доорундагы кыргыздар тууралуу асмандан алып жазып аткан жерим жок. Ал жонундо билгин келсе Доолотбек Сапаралиев деген проф. агай бар, барып ошондон сурап ал. (сен китептин баарын окусан, мен агайлардан кеп салайын). Чынгыз хан кийин жазууну коргондон кийин жаздырган маалыматы б.ча талаанын жапайы арстандары деген наам Кыпчактарга эмес Кыргыздарга тиешелуу досум. Же андайды уккан эмес белен. улуу тарыхчы Барьтольддун айтуусу боюнча Азия элдеринин ичинен эн кучтуу куралдар Кыргыздарда болгон, анткени темирди иштетууну Кыкендер эн мыкты оздоштургон. анан эмнеге монголдор аларды алдыга койбосун. Эн биринчи Кыкендерди эч ким баспай эле Жучуга оз ыктыярлары менен кирип берген. Чекир коздуу кызыл шумкар тартуулап. Ал озунчо саясат. Тим эле Чынгыз хандын жанында жургонсуйт экенсин озун дагы.
Мусулманмын дейсин да анан Куранды жомок катары коросун. Андагы бардык нерсе чын жана андан алган бардык маалымат туура. Ар кай жерге колдонбо деп ким айтты сага, илгерки такыба адамдар жалан Куран менен суйлогонго аракет кылышкан экен. патриархалдык матриархалдык коз караш дарвинге таянбаганы менен сен экообузго чейин дарвиндин теориясын туура деп 70 жыл бою окуп жана окутуп келген маалыматтарга, же ошол коз караштагы адамдардын чыгарган саясатына сен таянып атасын. мен ошону айтып атам. Мен кыргыздарда матриархалдык доор болгон дегенин эч элестете албайм. кыргыз тарыхында да санжырасында да андай далил корунбой жатат. Эми бул аял адамдын досу деген соз эмес албетте. Болгону сен капкаяктагы матриархалдыкты ойлоп чыгып атасын деген эле соз.
Катын бугу деп мен айткан жокмун, ой тобооо. Олуп кетейин мен эмес кызык го. Илгери айтып коюшуптур, жогоруда эмнеге антип айтылган деген суроо болуптур, мен ошого эле тушундурмо бердим ой. Шилтеменди берсен бере бер. Мен шилтемеси жок эле жазам. Мына кордунбу эми жумурткадан чыгарып алган кырларынды, Тагдырдын баласы.
#52 15 Ноябрь 2007 - 12:58
Цитата
Мына сага. Тагдырдын кичине баласы. Сен жургон энциклопедиясын го озунчо эле.
Анда мындай, Кыпчактар мага демектен американы басып алсын, басып алган деп деле айта бер, бирок мен сенден сурап атам, эмне болуптур деп. Эмне болуптур андан? Акыры ар кай жерге синип оздорунун улутун сактай алган жокпу. Мына сага тарыхый кубо. Бир элди же бир нерсени тарыхчылар ар кандай айта берет, кимиси чын экенин билип болбойт. ошол сен айткан китепканадан эле ар кандай варианттарды тапсан болот. Мен чынгыз хандын доорундагы кыргыздар тууралуу асмандан алып жазып аткан жерим жок. Ал жонундо билгин келсе Доолотбек Сапаралиев деген проф. агай бар, барып ошондон сурап ал. (сен китептин баарын окусан, мен агайлардан кеп салайын). Чынгыз хан кийин жазууну коргондон кийин жаздырган маалыматы б.ча талаанын жапайы арстандары деген наам Кыпчактарга эмес Кыргыздарга тиешелуу досум. Же андайды уккан эмес белен. улуу тарыхчы Барьтольддун айтуусу боюнча Азия элдеринин ичинен эн кучтуу куралдар Кыргыздарда болгон, анткени темирди иштетууну Кыкендер эн мыкты оздоштургон. анан эмнеге монголдор аларды алдыга койбосун. Эн биринчи Кыкендерди эч ким баспай эле Жучуга оз ыктыярлары менен кирип берген. Чекир коздуу кызыл шумкар тартуулап. Ал озунчо саясат. Тим эле Чынгыз хандын жанында жургонсуйт экенсин озун дагы.
Анда мындай, Кыпчактар мага демектен американы басып алсын, басып алган деп деле айта бер, бирок мен сенден сурап атам, эмне болуптур деп. Эмне болуптур андан? Акыры ар кай жерге синип оздорунун улутун сактай алган жокпу. Мына сага тарыхый кубо. Бир элди же бир нерсени тарыхчылар ар кандай айта берет, кимиси чын экенин билип болбойт. ошол сен айткан китепканадан эле ар кандай варианттарды тапсан болот. Мен чынгыз хандын доорундагы кыргыздар тууралуу асмандан алып жазып аткан жерим жок. Ал жонундо билгин келсе Доолотбек Сапаралиев деген проф. агай бар, барып ошондон сурап ал. (сен китептин баарын окусан, мен агайлардан кеп салайын). Чынгыз хан кийин жазууну коргондон кийин жаздырган маалыматы б.ча талаанын жапайы арстандары деген наам Кыпчактарга эмес Кыргыздарга тиешелуу досум. Же андайды уккан эмес белен. улуу тарыхчы Барьтольддун айтуусу боюнча Азия элдеринин ичинен эн кучтуу куралдар Кыргыздарда болгон, анткени темирди иштетууну Кыкендер эн мыкты оздоштургон. анан эмнеге монголдор аларды алдыга койбосун. Эн биринчи Кыкендерди эч ким баспай эле Жучуга оз ыктыярлары менен кирип берген. Чекир коздуу кызыл шумкар тартуулап. Ал озунчо саясат. Тим эле Чынгыз хандын жанында жургонсуйт экенсин озун дагы.
Адамдар торолуп, жашап, олгон сыяктуу эле улуттар да, мамлекеттер да, тилдер да бул абалга туш болот. Анан сага ким айтты олгон адамды жамандайт деп? Тагдырдын тамашасыбы, каргашасыбы айтор бул келимдуу-олумдуу дуйно бир келет да, бир кетет. Андыктан, менин кыпчаккка байланыштуу оюмду жокко чыгарууга аракет кылба. Проф. Доолотбек Сапаралиев агайдын болуусуна таазим кылам жана анын далилдерин четке какпайм. Ал кайсы жерде Чынгыз хандын учурунда кыргыздар улуу эл болгон, "талаанын жапайы арстандары" деген жазууну кайсы жерге жазганын булак катары берсен, мен да окуп, туу тутуп журоюн.
Кыргыздар Чынгыз хандын тушунда ага караганда алсыз болгонун моюнга алуубуз шарт. Темир онору менен жалгыз эле кыргыздар эмес, согушка тиешеси бар ар бир адам жасары айдан ачык нерсе. Мисалы, кытайлар, монголдордун озу, тангуттар, кыргыздар, талаа элдери, токой элдери, ж.б. Антпесе кантип согуш болсун. Азыркы монголдордун абалын озун билесин. Булар да кыпчактардай эле улуу элдин тукумдары, далай элди кырды, жоготту. Сага ушул керекпи?
Цитата
Мусулманмын дейсин да анан Куранды жомок катары коросун. Андагы бардык нерсе чын жана андан алган бардык маалымат туура. Ар кай жерге колдонбо деп ким айтты сага, илгерки такыба адамдар жалан Куран менен суйлогонго аракет кылышкан экен. патриархалдык матриархалдык коз караш дарвинге таянбаганы менен сен экообузго чейин дарвиндин теориясын туура деп 70 жыл бою окуп жана окутуп келген маалыматтарга,
же ошол коз караштагы адамдардын чыгарган саясатына сен таянып атасын. мен ошону айтып атам. Мен кыргыздарда матриархалдык доор болгон дегенин эч элестете албайм. кыргыз тарыхында да санжырасында да андай далил корунбой жатат. Эми бул аял адамдын досу деген соз эмес албетте. Болгону сен капкаяктагы матриархалдыкты ойлоп чыгып атасын деген эле соз.
Сенин ата-энен 70 жыл бою дарвинизмди туу тутуп келсе, сен экообузго кандай айырмасы бар? Мусулманмын деп, Куранды жокко чыгарган жокмун, алтыны. Далилин болсо, Курандын арабча жазуусун алып туруп, мага шилтеме катары бер. Мен аны окуп чыгайын матриархалдык тузулуш болдубу жокпу сенин оюнча. Мен арабча билген досторума кайрылып короюн. Куранды окуп туруп суйло дегеним. Озун Куранды так окубай туруп, ыйык китепти ар кайсы жерге аралаштыра бербе. КУранды тушуунуу учун сен экообуз жашпыз.
+++ Жакында болот!
#53 16 Ноябрь 2007 - 14:37
Салам Тагдырдын баласы ж.б.
Туура эмес суйлоп койдун акыркысын. Таптакыр туура эмес суйлодун. Темир менен бардык эл кыйын иштеген деп кантип айттын. Азыркы япондор электроникада кандай кыйын болсо, убагында Кыргыздар темир иштетуу, курал жасоодо да ошондой кыйын болгон. Жебенин эле толтура турун жасаган. болотту ширетуу, чыноо жана найза, кылыч, айбалта сыяктуу курал жарак жасоодо да алдынкы орунда турушкан. муну сен Барьтольддун эмгектеринен издеп кор. Темир иштетуу эмне оной бекен сага баары эле бат эле уйронуп алгыдай....
Дарвин демекчи, мен сага айтып койоюн менин ата энем дарвинди туу туткан эмес. Сен антип биронун ата энесине шек келтирбе. Бирок баары бир 70 жыл бою какшанып эле ошону окутуп келген СССР.Ал эмес азыр деле окутуп аткан мектептер коп эле болсо керек. аны сен деле окугансын. Эми ага ишенесин дебейм, бирок жанагы матриархат деген сыяктуу нерселер мээсине синип калгандардын китебин айтпай эле койчу деп атам.
Куран боюнча болсо. Албетте арапчаны уйронуп анан окусан абдан сонун болмок бирок, аны орус тилине да кыргыз тилине да которуп коюшкан. Тушундурмолору да бар. Орус тилине эн жакшы Элмир Кулуев деген азер которду. Кыргыз тилине Алауддин Мансурдун котормосу бар. Бирок ал Озбекчеден которгон. Коп создору тушунуксуз. Андан кийин дагы бироолор (азыр эсте жок, Муфтиятта Асан Саипов дегенден сурап кор) жакшы которгон эле. Бирок бат эле тарап кетти ал. ошол досум.
Адам олот бирок атагы олбойт. Эмгеги олбойт. Кыпчактар кыйын эл. Кыраан эл. Бирок Кыргыздардан ашыра мактагым келбейт. Эгер кандайдыр бир улутту мактай турган болсом мен же араптарды же еврейлерди мактайт элем. Бирок мен учун баары бирлей. Баарынын жаман жагыф да жакшы жагы да бар. Саяктар да ошондой.
Туура эмес суйлоп койдун акыркысын. Таптакыр туура эмес суйлодун. Темир менен бардык эл кыйын иштеген деп кантип айттын. Азыркы япондор электроникада кандай кыйын болсо, убагында Кыргыздар темир иштетуу, курал жасоодо да ошондой кыйын болгон. Жебенин эле толтура турун жасаган. болотту ширетуу, чыноо жана найза, кылыч, айбалта сыяктуу курал жарак жасоодо да алдынкы орунда турушкан. муну сен Барьтольддун эмгектеринен издеп кор. Темир иштетуу эмне оной бекен сага баары эле бат эле уйронуп алгыдай....
Дарвин демекчи, мен сага айтып койоюн менин ата энем дарвинди туу туткан эмес. Сен антип биронун ата энесине шек келтирбе. Бирок баары бир 70 жыл бою какшанып эле ошону окутуп келген СССР.Ал эмес азыр деле окутуп аткан мектептер коп эле болсо керек. аны сен деле окугансын. Эми ага ишенесин дебейм, бирок жанагы матриархат деген сыяктуу нерселер мээсине синип калгандардын китебин айтпай эле койчу деп атам.
Куран боюнча болсо. Албетте арапчаны уйронуп анан окусан абдан сонун болмок бирок, аны орус тилине да кыргыз тилине да которуп коюшкан. Тушундурмолору да бар. Орус тилине эн жакшы Элмир Кулуев деген азер которду. Кыргыз тилине Алауддин Мансурдун котормосу бар. Бирок ал Озбекчеден которгон. Коп создору тушунуксуз. Андан кийин дагы бироолор (азыр эсте жок, Муфтиятта Асан Саипов дегенден сурап кор) жакшы которгон эле. Бирок бат эле тарап кетти ал. ошол досум.
Адам олот бирок атагы олбойт. Эмгеги олбойт. Кыпчактар кыйын эл. Кыраан эл. Бирок Кыргыздардан ашыра мактагым келбейт. Эгер кандайдыр бир улутту мактай турган болсом мен же араптарды же еврейлерди мактайт элем. Бирок мен учун баары бирлей. Баарынын жаман жагыф да жакшы жагы да бар. Саяктар да ошондой.
#54 16 Ноябрь 2007 - 14:40
Цитата
"Кыпчак"
терминин турк тилдуу элдер коп колдонот. Маанисинун тупкурун так билбейм. Балким, фарсиден келуусу мумкун, анткени алардын колдонгон "Дешт-и Кыпчак" термини бардыгыбызга маалым. Орустардын булактарында "половец"
деп эскерилет, б.а. "талаанын адамы" болсо керек. Ал эми Батышта буларга "куман"
деп коюшат, б.а. Куман суусу менен ундошуп турат. "Куман"
созунун экинчи варианты катары "гун" этноними салыштырылат.
Мында буларды гундардын кийинки аталышы каралат. Айтмакчы, гундардын атын алып жургон олкону биз Венгрия деп коёбуз. Анткени, белгилуу колбашчы Аттиланын учурунда гундар Европага чейин барып, азыркы Венгриянын атрабында коп орун алган. Салыштыруу учун англис тилиндеги "Hun-gary''
созун караныз. Биринчи созу "хун же гун", экинчи созу "-кару"
байыркы турк тилиндеги барыш жондомосунун бир варианты. Азыркы кыргыз тилинде "жогору, илгери" сыяктуу создордо сакталып калган реликт (калдык). Бул кыпчак созунун торкунун изилдоо боюнча менин жекече аракетим болду.
Эч кандай фарси эмес. Кыпчак болсо кыпчак дейт да. Мисалы сени Бани ал-Кыргызи (Кыргыз баласы) деген сыяктуу бирок анткенден Кыргыз созу фарсиче болуп калбайт да. Кыпчактар жашаган мейкиндерди Дашт-и-Кыфчак же Кыпчак талаасы дешкен. Негизи Кыпчак аталышы Кыпчаак деген создон чыккан. Санжыраларда айтылат. Бактын жаранкасы, кыпчылма жери деген мааниде. Бирок жыначтын кыпчагынан туздон-туз алынган эмес. Ошол Турк атабыздын бир небереси Кыргыз сыяктуу эле, Кыпчак деген небереси согуш мезгилинде торолгондуктон касташкандар кеткиче ал баланы бактын кыпчаагына, кыпчылган жаранкасына катышкан экен. Ошондон ага Кыпчак аты коюлуптур. Андан тарагандар Кыпчак эли болгон дейт. Эми муну тарыхтан кабары барлар билет го дейм.
"половец" - "талаанын адамы" тагыраак болбой калыптыр, "талаалыктар" дегени туура экен.
Ат жалында кыргыз гана алдырбайт!!!
#55 16 Ноябрь 2007 - 18:13
Цитата
Эч кандай фарси эмес. Кыпчак болсо кыпчак дейт да. Мисалы сени Бани ал-Кыргызи (Кыргыз баласы) деген сыяктуу бирок анткенден Кыргыз созу фарсиче болуп калбайт да. Кыпчактар жашаган мейкиндерди Дашт-и-Кыфчак же Кыпчак талаасы дешкен. Негизи Кыпчак аталышы Кыпчаак деген создон чыккан. Санжыраларда айтылат. Бактын жаранкасы, кыпчылма жери деген мааниде. Бирок жыначтын кыпчагынан туздон-туз алынган эмес. Ошол Турк атабыздын бир небереси Кыргыз сыяктуу эле, Кыпчак деген небереси согуш мезгилинде торолгондуктон касташкандар кеткиче ал баланы бактын кыпчаагына,
кыпчылган жаранкасына катышкан экен. Ошондон ага Кыпчак аты коюлуптур. Андан тарагандар Кыпчак эли болгон дейт. Эми муну тарыхтан кабары барлар билет го дейм.
"половец" - "талаанын адамы" тагыраак болбой калыптыр, "талаалыктар" дегени туура экен.
"половец" - "талаанын адамы" тагыраак болбой калыптыр, "талаалыктар" дегени туура экен.
Салам, достор! Мени колдоп, ойлорума жаны пикирлерди кошконунар учун терен ыраазычылык билдирем. Дайыма бул жерде ар бир коз караш боюнча ойлонуп, андан кийин жаны коз караш жаратууга аракет кылып жатам. "Кыпчак" этноними боюнча жаныча коз караш келип тушту. "Дарактын жаранкасы, кыпчылма жери" деген ой жакты. Кыпчак созунун экинчи муунун тузгон "-чак" уландысы тууралуу айта турган болсок, бул мучо азыркы монгол тилинде "-чаах, -заах, -саах" турундо кездешет. Бул мучо сапаттын басымдуу болушу менен шартталат. Ал эми "кып" боюнча кобуроок ойлонууга туура келет. Бул жонундо ойлонгондор барбы? Монголчодон откону же турк тилдеринин ичинен кыргыз бутагындагы айрым мучолорго "-гый" дагы кирет. М: кудагый.
Ал эми "талаанын адамы" менен "талаалык" создорунун ортосундагы маанилик басымды Бойла озун тушундуруп, теренирээк далилдоого аракет кыл. Далилин тилдик семантика менен тагыраак тастыкталса жакшы болор.
+++ Жакында болот!
#56 16 Ноябрь 2007 - 19:00
Цитата
Салам Тагдырдын баласы ж.б.
Туура эмес суйлоп койдун акыркысын. Таптакыр туура эмес суйлодун. Темир менен бардык эл кыйын иштеген деп кантип айттын. Азыркы япондор электроникада кандай кыйын болсо, убагында Кыргыздар темир иштетуу, курал жасоодо да ошондой кыйын болгон. Жебенин эле толтура турун жасаган. болотту ширетуу, чыноо жана найза, кылыч, айбалта сыяктуу курал жарак жасоодо да алдынкы орунда турушкан. муну сен Барьтольддун эмгектеринен издеп кор. Темир иштетуу эмне оной бекен сага баары эле бат эле уйронуп алгыдай....
Туура эмес суйлоп койдун акыркысын. Таптакыр туура эмес суйлодун. Темир менен бардык эл кыйын иштеген деп кантип айттын. Азыркы япондор электроникада кандай кыйын болсо, убагында Кыргыздар темир иштетуу, курал жасоодо да ошондой кыйын болгон. Жебенин эле толтура турун жасаган. болотту ширетуу, чыноо жана найза, кылыч, айбалта сыяктуу курал жарак жасоодо да алдынкы орунда турушкан. муну сен Барьтольддун эмгектеринен издеп кор. Темир иштетуу эмне оной бекен сага баары эле бат эле уйронуп алгыдай....
Салам, Eltuzor!
Кандай денсоолуктар, окусан окууларын, иштесен иштерин? Бардыгы тынчтыкта отуп жатканын терен ишеним менен караймын. "Туура эмес суйлоп койдун акыркысын. Таптакыр туура эмес суйлодун." суйломдору менен эмнеге акцент (басым) жасоону каалаганынызды тушунбой турам. Мусулман адам сабырдуу болот, создун гулун таап суйлойт. Кыргыздар бардыгынан супер болчу дегениниз менин журогумо майдай жакты, анткени мен дагы кыргызмын. Болгону бир окуяга мамиле кылардан мурун анын турдуу багыттарын ойлонуу кажет. Кыргыздар курал-жарак жасоо боюнча биринчи болсо, эмне учун дайыма согуштарда жене берген жок колунда кучтуу курал туруп, ыя?... Кыргыздар эмне учун ал онорун уланта беришкен жок, ыя азыркыга чейин япондордой болуп деген башка суроо туулат. Бирок, бул ото аша чапкандык болор. Доор алмашуу аркалуу адамдар, улуттар озунун сапатын жоготуп коюусу ыктымал. Бирок, кыргыздар деле башка элдерге женилип журушкон. Мисалы, кыргыздарды башында уйгурлар, турктор, андан кийин монголдор кандай кырды эле анын четин гана бизге окутат мектептерде же такыр окутушпайт. Ошондойбу?! "Бартольддун эмгектери" деген чон шилтемениз жакты. Тагыраак айтканда, кайсы китебинде жазылат экен? Бартольддун "Кыргыз жана Кыргызстан тарыхы боюнча тандалма эмгектер" аттуу китебине карап, ал жердеги кыргыз антропосу жана кыргыздардын олук комуу ырасмиятын карап корунуз. Ошондо кыргыздар тууралуу кенири маалымат бар. Мен сизге кошулам!
Цитата
Дарвин демекчи, мен сага айтып койоюн менин ата энем дарвинди туу туткан эмес. Сен антип биронун ата энесине шек келтирбе. Бирок баары бир 70 жыл бою какшанып эле ошону окутуп келген СССР.Ал эмес азыр деле окутуп аткан мектептер коп эле болсо керек. аны сен деле окугансын. Эми ага ишенесин дебейм, бирок жанагы матриархат деген сыяктуу нерселер мээсине синип калгандардын китебин айтпай эле койчу деп атам.
Сиздин ата-энениздин дарвинизмге байланышып калганы учун кечирим сураймын. Анда эмесе, Сиз кайдан билдиниз менин дарвинизмди туу тутуп жургонумду? ! Ошондуктан, муну казырынча Сизге коюлган жонокой кылтак катары кабылданыз. Биздин мектептердин бардыгы дебесем да, биология сабагынын бир болумундо дарвинизм тууралуу кенири окутулат. Муну мен да, Элтузор да, ал эмес Кыргызстандын мектебин бутургон Сиз да, жада калса азыр да мектепти бутуруп жаткан окуучу да четке кага албайт. Анткени, биздин олкобуз эл аралык стандартка баш ийип, светтик коз караштарды балдарга уйротот. Демократиялуу мамлекет озунун илим-билим чойросундо кандайдыр бир диндик элементин кабылдай албайт. Дин боюнча ар бир адамдын оз эрки. Бул - турдуу ишеничтеги адамдарды кармап туруу учун мамлекеттин бирден-бир куралы!
Цитата
Куран боюнча болсо. Албетте арапчаны уйронуп анан окусан абдан сонун болмок бирок, аны орус тилине да кыргыз тилине да которуп коюшкан. Тушундурмолору да бар. Орус тилине эн жакшы Элмир Кулуев деген азер которду. Кыргыз тилине Алауддин Мансурдун котормосу бар. Бирок ал Озбекчеден которгон. Коп создору тушунуксуз.
Андан кийин дагы бироолор (азыр эсте жок, Муфтиятта Асан Саипов дегенден сурап кор) жакшы которгон эле. Бирок бат эле тарап кетти ал. ошол досум.
Адам олот бирок атагы олбойт. Эмгеги олбойт. Кыпчактар кыйын эл. Кыраан эл. Бирок Кыргыздардан ашыра мактагым келбейт. Эгер кандайдыр бир улутту мактай турган болсом мен же араптарды же еврейлерди мактайт элем. Бирок мен учун баары бирлей. Баарынын жаман жагыф да жакшы жагы да бар. Саяктар да ошондой.
Адам олот бирок атагы олбойт. Эмгеги олбойт. Кыпчактар кыйын эл. Кыраан эл. Бирок Кыргыздардан ашыра мактагым келбейт. Эгер кандайдыр бир улутту мактай турган болсом мен же араптарды же еврейлерди мактайт элем. Бирок мен учун баары бирлей. Баарынын жаман жагыф да жакшы жагы да бар. Саяктар да ошондой.
Орус тилине которгон Элмир Кулуев деген азер деп жаздын. БАшкаларга тушунуктуу болсун учун "азер" созун тушундуруп кой. Туура айтасыз динди туура тушунуу учун арабчаны уйронуу керек. Ал эми котормо китептерден дин жонундо маалымат окуу булактын аягынан суу ичкенге тете десем жанылышпайм. Анткени, котормодо айрым элементтердин кыргызчадагы же орусчадагы вариантын табуу копчулук учурларда мумкун эмес. Ал эми аалимдин кайсы фикх, кайсы мазхабдан келген билип алуун да маанилуу. Эми алар айтпайт. Айтайын дегеним арабдардын учтон экиси вахабчылар экенин эстен чыгарбасан, алардын ичинде да христиандар экенин унутпасан деген тилегим. Мындай нерсе бардык жерде, элдерде боло бере турган корунуш.
Кыпчак-кыргыз, кыргыз-кыпчак, араб-еврей, еврей-араб маселеси жонундо жазганынызды карап туруп, атактуу философ Зенондун парадоксторун, б.а. самоабсурдизмин эстедим. Озундун оюнду озун танба да. Мен тигиндей кылам, мен мындай кылам деп. Мен учун "баарынын жаман жагы да, жакшы жагы да бар" деген жооп эмес. Анткени, муну бардыгыбыз билебиз. Саяктар жонундо акыркы фразаныз араб менен еврейдин жанында туруп калса, ошолор менен ундошуп кетип жатат. Андыктан, саяктарды жайына кой, Элтузор!
+++ Жакында болот!
#57 16 Ноябрь 2007 - 21:39
Ооо, санжырачылардын баары ушул жерге чогулуптур го. ...
Эми кыргыздын сол канаты (куу уул) жөнүндө сөз козгосок. Себеби оң канат менен ичкилик дээрлик айтылды (негизи санжырабыз тууралуу айта берсе ат көтөргү с). Сол канат неге сол канат деп аталып калды экен? Анын курамына кайсы уруулар кирет. Мен билгенден сол канатка Кара багыш, Чоң багыш, Кушчу, Саруу, Кытай, Басыз ж.б.
Багыш деген аталыштагы уруулар он канатта кездешет. Сарыбагыш. Кыргызда Багыш көп, Казакта Жаныш көп деген сөз да бекеринен чыкпагандыр.
Эми кыргыздын сол канаты (куу уул) жөнүндө сөз козгосок. Себеби оң канат менен ичкилик дээрлик айтылды (негизи санжырабыз тууралуу айта берсе ат көтөргү с). Сол канат неге сол канат деп аталып калды экен? Анын курамына кайсы уруулар кирет. Мен билгенден сол канатка Кара багыш, Чоң багыш, Кушчу, Саруу, Кытай, Басыз ж.б.
Багыш деген аталыштагы уруулар он канатта кездешет. Сарыбагыш. Кыргызда Багыш көп, Казакта Жаныш көп деген сөз да бекеринен чыкпагандыр.
Кытай,
Ички Монголия, Хух-Хото
#58 21 Ноябрь 2007 - 13:58
Салам Тынчтык! Менин да уруум жонунда айтып берсен,уруум - манап. Сен молодец экенсин
#59 21 Ноябрь 2007 - 14:20
Цитата
Саяк - кыргыздын он канатына кирет. Тагай бийдин уулу... Жергеси Жумгал, Токтогул, Кол жана Кочкор.
Кыргыздарда эн чон уруулардан болуп - Солто, Саяк, Бугу, Сарбагыштар эсептелинет. Чыныгы супер саяктар Жумгалда жана Суусамырда болушат. Солто Чуйдо. Калгандарын жакшы билбейт экенмин менимче Бугу Колдо, Сарбагыштар нарында болуш керек.
#60 21 Ноябрь 2007 - 14:28
Бул жакты уруулар жонундо соз болуп жатыптыр. Илгеркилер Солто - элди тогу, Саяк - элдин шогу, Сарбагыш менен Бугунун барынан жогу деп айткан экен. Бул создор бекеринен айтылбаса керек. Чындыгында эле солтолор ток пейил журо беришет эмеспи. Ал эми саяктар тын болушат. Балким ошондуктан сактарды элдер жаман корушот чырар, алар тың болгондуктан коро албастык деген нерсе болуп кетет корунот. Ал эми Бугу менен Сарбагыштар жонундо эмнеге андай кеп калып калгандыгын билбейт экемин. Билгендер болсо жазып койгулачы?