Ай төбөго көтөрүлүп ,жылдыздар орун талашкансып асман бетин бербей жарыктыгын,
сулуулугун даңазалап жымыңдап турган убакта айыл четиндеги эски корустондогу тобосу оюлган мурзонун ичинен эртеден кечке тамагын сиңирип адамдын баш соогуно оролуп жаткан жылан этияттык менен сыртка карай сойлоп жоноду. Маалы келип эски терисин таштаганына аз эле болгон. Ошондуктан жаңы териси ай нуруна чагылып ажайып жалтырайт. Жылан мурзодон чыккандан кийин дабыш тыңшап копко жатты. Жерден чыккан эрте жаздын жылуулук табына боору ысып,кубаты артып,мандайындагы заары демине дем кошот. Жылан эски корустондо көптөн бери жалгыз жашайт. Көп жыл мурда тугойу мнен кечке жуук суудагы бакалардан жутуп,дарак тубундо эс алып жатышканда капысынан колунда кетмени бар адам чыга калып түгөйүн башка чаап мурт кетирген.
- (11 бет)
- 1
- 2
- 3
- →
- Акыркы бет »
Канбийкенин махабаты Келдибек Назиров
#1 30 Июнь 2014 - 22:16
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#2 30 Июнь 2014 - 22:38
Озу бакаларга тоюп алгандыктан аран сойлоп сууга кирип кутулган. Адамдын буларда өчү бардай кайра кайра таш менен ургулап таппаганын билгенден кийин гана кетменин желкесине коюп талаага кеткен. Ошол кечте жаны оозуна кептелген жылан камыштын арасында көпкө жатып,тугойунун дайынын билмекке тун жарымында ган баягы жерге келип коргон козуно ишенбеди. Адам түгөйүнун экиге болунгон денесин суу талдын куураган бутагына илип коюптур.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#3 30 Июнь 2014 - 22:47
Анын абалын көргөн жыландын козу тунарып,башы тегеренип,заарын чачууну эңсеп артынан жоногон. Ошондо жылан коркууну билбей учкандай сойлоп кишинин ишин кууп анын уйуно келген.
Эртеден кечке талаада жүгөрү сугарган Абылкасым катуу чарчагандыктан уйунун жанындагы төгөрөгүн жузумдун бутактары курчалган чарпияда чалкасынан конурук тартып,этин кесип кетсе да байкабаган абалда жатат. Жылан уйдогу куйгон жарыктан айбыгып короонун төр жагына келип Абылкасымды жайламай болду.
Эртеден кечке талаада жүгөрү сугарган Абылкасым катуу чарчагандыктан уйунун жанындагы төгөрөгүн жузумдун бутактары курчалган чарпияда чалкасынан конурук тартып,этин кесип кетсе да байкабаган абалда жатат. Жылан уйдогу куйгон жарыктан айбыгып короонун төр жагына келип Абылкасымды жайламай болду.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#4 30 Июнь 2014 - 22:57
Дубалдын тубу менен сойлоп журуп жузумдун бутагына ороло бергенде чврпаядан бир топ алыс кой майсада энеден туума чечинип шыбырашып жатуан эки адамзааданы көрүп таштай катып тан калды. Жылан адамдарды мындай корунушто жолуктурап деп такыр ойлогон эмес. Алардын ашыктык кумарынан даралган ышкы сезимдерин жер аркылуу туюп, өрт алчудай аптыгып,алсырап чоккон демдеринин ысык илебине өзү да магдырай тушту. Адамдар бири бирине кудум жыландардай чфрмалып алыптыр. Оролгон колдору кичине эле жазылса бирин бири туболук жоготуп алчудай кучакташат.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#5 30 Июнь 2014 - 23:21
-Болдучу эми,куйоом ойгонуп калат.
Абылкасымдын аялы Айнагул аялдык сергек сезими менен жыландын карап турганын баамдагандай корунуп жигитке ушинтип ун катты. Бирок өзү да андан ажырагысы келбей, таң атып кетпесе экен деп кудайдан тилейт.
-Каяктан ойгтнсун,конурук тартып кызуу уйкуда жатканын көрүп турбайсынбы.
Айнагул чоктой ысык жумшак денесин ого бетер жигитке кынап ошол тунго ыраазы болгондой жылдыздуу асманга тигилди. Бирок жанындагы жигит түбөлүктүү эмес экенин ойлоп азоо байталдай албуттанган деми сууп баратты.
-Тур, Мурат,таң атып баратат.
-Дагы бир аз жата турчу,сенден ажырагым келбей турат.
-Тур дейм,кийин аял алганында каалашыңарча уктайсын.
-Сендейди таба албайм го?
-Кууланба Мурат,кыздар бышкан алмадай тогулуп жатпайбы...
-Бирок эң таттуусу сенсин.
-Менин күйөөм бар.
-Балалуу болбогон соң ажырашып эле кетпейсинби?
-Ажырашкандын эмнеси жакшы? Маселен мен ажырашсам сен мага уйлонот белен?
Мурат жооп табалбай унсуз карады.
-Мына көрдүңбү,мен сага бир тун учун гана керекмин. Эртен мени унутасын.
-Менден боюнда болуп калсачы?
-Ооба,боюмда болсун деп кун сайын Кудайга жалынам.
-Тушундум эми ,мени эмнеге пайдаланып жургонунду. ..
-Тугунсон ошол.
-Куйоон тукумсуз бекен?
-Сыягы ошондой го,кичинесинде малдын оорусу менен ооруптур.
-Эми качан жолугушабыз?
-Эртен кел.
-Кутосунбу?
-Кутом.
Ошол учурда Абылкасымдын денени эс алып жамбашына оодарылып кайрадан танкы уйкунун таттуу кызыгана кирди.
Абылкасымдын аялы Айнагул аялдык сергек сезими менен жыландын карап турганын баамдагандай корунуп жигитке ушинтип ун катты. Бирок өзү да андан ажырагысы келбей, таң атып кетпесе экен деп кудайдан тилейт.
-Каяктан ойгтнсун,конурук тартып кызуу уйкуда жатканын көрүп турбайсынбы.
Айнагул чоктой ысык жумшак денесин ого бетер жигитке кынап ошол тунго ыраазы болгондой жылдыздуу асманга тигилди. Бирок жанындагы жигит түбөлүктүү эмес экенин ойлоп азоо байталдай албуттанган деми сууп баратты.
-Тур, Мурат,таң атып баратат.
-Дагы бир аз жата турчу,сенден ажырагым келбей турат.
-Тур дейм,кийин аял алганында каалашыңарча уктайсын.
-Сендейди таба албайм го?
-Кууланба Мурат,кыздар бышкан алмадай тогулуп жатпайбы...
-Бирок эң таттуусу сенсин.
-Менин күйөөм бар.
-Балалуу болбогон соң ажырашып эле кетпейсинби?
-Ажырашкандын эмнеси жакшы? Маселен мен ажырашсам сен мага уйлонот белен?
Мурат жооп табалбай унсуз карады.
-Мына көрдүңбү,мен сага бир тун учун гана керекмин. Эртен мени унутасын.
-Менден боюнда болуп калсачы?
-Ооба,боюмда болсун деп кун сайын Кудайга жалынам.
-Тушундум эми ,мени эмнеге пайдаланып жургонунду. ..
-Тугунсон ошол.
-Куйоон тукумсуз бекен?
-Сыягы ошондой го,кичинесинде малдын оорусу менен ооруптур.
-Эми качан жолугушабыз?
-Эртен кел.
-Кутосунбу?
-Кутом.
Ошол учурда Абылкасымдын денени эс алып жамбашына оодарылып кайрадан танкы уйкунун таттуу кызыгана кирди.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#6 30 Июнь 2014 - 23:39
Айнагул кок майсанда уйпаланган койногун кийип ички кийимдерин колуна алып белмнен ылдый чубалган чачы жазылган бойдон дараатканага барган кишиче жол боюна калтырган чоогунду которуп уйго кирди.
Баятан бери жузумдун бутагына оролуп адамдардын жасаган кылыган таңыркаган жыландын Абылкасымга болгон кеги сууп,эки аяктуу ургаачы пендени көргүсү келди. Ошол куну жузумдун бутагына оролуп кечке чейин жашыл жалбырактардын далдасында жатты.
Кун эбак батып,уясынан кызылы тараганда уйго айры которуп,ак жоолук салынган Айнагул келди. Жакын арада эч бир пенде жоктой сезилди жыланга. Ал ансайын келинге жакын барууну энсеп жузумдун бутактары менен сойлоп олтуруп,келин кирген болмонун чатырына тушту. Айнагул кечки тамак даярдамакка очокко отун калап,Мурат жонундо ойлонуп олтурган эле. Так тобосундо дубалдан башын чыгарып озуно суктанып караган узундугу бир кулач,айры тилин анда санда соймондотуп чыгарган заарду уара чаар жыланды байкабады. Жылан келиндин ичке кара кашына,балбылдаган суйкумдуу кыйгач козуно,туймолуу ак койногунон тирелип баш баккан тошуно суктанган жок.
Баятан бери жузумдун бутагына оролуп адамдардын жасаган кылыган таңыркаган жыландын Абылкасымга болгон кеги сууп,эки аяктуу ургаачы пендени көргүсү келди. Ошол куну жузумдун бутагына оролуп кечке чейин жашыл жалбырактардын далдасында жатты.
Кун эбак батып,уясынан кызылы тараганда уйго айры которуп,ак жоолук салынган Айнагул келди. Жакын арада эч бир пенде жоктой сезилди жыланга. Ал ансайын келинге жакын барууну энсеп жузумдун бутактары менен сойлоп олтуруп,келин кирген болмонун чатырына тушту. Айнагул кечки тамак даярдамакка очокко отун калап,Мурат жонундо ойлонуп олтурган эле. Так тобосундо дубалдан башын чыгарып озуно суктанып караган узундугу бир кулач,айры тилин анда санда соймондотуп чыгарган заарду уара чаар жыланды байкабады. Жылан келиндин ичке кара кашына,балбылдаган суйкумдуу кыйгач козуно,туймолуу ак койногунон тирелип баш баккан тошуно суктанган жок.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#7 01 Июль 2014 - 12:53
Ал махабатка тунуп,ашыктык отуна алоолоп анысын сыртка чачыраткан келиндин ышкына суктанды. Анын ысыгына табынгысы келди. Аялдан жер аркылуу жеткен ажайып жылуулук жыланды мас кылып омур бою ошол жерде калгысы келди. Келиндин делебесин козгогон ашыктык кумары айланасын мээримге болоп жыланды магдыратып турганын озу кайдан байкасын. Айнагул бир туруп тагдырына ыраазы болсо,бир туруп нааразы болот. Мектепти жаны аяктаганда коншу айылдагы балдар макулдугу жок ала качып кетип,уч кундон кийин атасы барып кайра алып келген. Ошондон кийин багы байлангандай беш жыл уйдо отуруп калды. Кыздын барар жери куйоо деген ата-энеси аны окутушкан да жок. Тек гана жайлуу жер чыкса кудалашабыз деген илгери умут менен журушту. Ыраазы болгону Абылкасымга баш кошкону. Ал уй тиричилигнен башканы ойлобойт. Ар дайым тамак ашты белендеп,уй оокатын ирээттуу кармайт. Эн жакшысы ашкере мээнеткеч. Керели кечке кетменин колдон тушурбойт. Кузундо эмгегине тийген машине-машине жугору,картөшкө,
жем чопту көргөн айылдаштары Абылкасымга суктанып карашат. Кой менен уйдун мыктысы да Абылкасымда.
''Пенденин бу жарыкта кем-карчы толбойт. Короосунда малы семиз,оокаты белен болгону менен баланын уну угулбайт'
' дегендер да толтура. Айнагулдун нааразы болгонуда ушул себептен.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#8 01 Июль 2014 - 13:05
Ангычы дарбазадан Абылкасым корунгондо жыландын денеси жыйрылып октой атып чатырдын башына сойлоду. Козуно денеси экиге болунгон тугойунун элеси келип айры тилин чырылдатып кайра кайра соймондотту.
-Бугун эрте келипсин,-деп Айнагул куйоосуно жайдары карады.
-Жугоруну сугарып бутту. Эрте келгеним короону да сугаруу керек. Бак дарак саратан суусун ичпесе куурап калат.
-Кандай тамак жасайын?
- Тамак тандабайм алтыным,эн негизгиси таза бышып,тузу жайындаболсо болгону. Негедир озумду бугун жаман сезип,конулсуз журдум. Кечээ талаадан жылан олтурдум эле,туну бою тиукмуш жыландарды коруп чыктым.
-Бугун эрте келипсин,-деп Айнагул куйоосуно жайдары карады.
-Жугоруну сугарып бутту. Эрте келгеним короону да сугаруу керек. Бак дарак саратан суусун ичпесе куурап калат.
-Кандай тамак жасайын?
- Тамак тандабайм алтыным,эн негизгиси таза бышып,тузу жайындаболсо болгону. Негедир озумду бугун жаман сезип,конулсуз журдум. Кечээ талаадан жылан олтурдум эле,туну бою тиукмуш жыландарды коруп чыктым.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#9 01 Июль 2014 - 22:39
-Бекер кылгансын,жыланды олтурбойт эмеспи.
Абылкасым Айнагулдун созун укпагандай суу байлаганы короону аралап,мөмөлу дарактардын ар бирине кылдат карап,алар менен суйлошконсуп журду. Ал дайым коргондун торундогу атасынан калган эки туп кызыл алманын тубуно келип эс алып олтурчу адаты бар эле. Кызыл алмаларды атасы Абылкасым торолгондо олтургузган экен. Демек алма бак да кырк жашта. Ал бул дүйнөдөн эбак коз жумган ата энесин эстеп,кош туп алманын көлөкөсүнө кочук басты. Буюрса быйыл алмалар жакшы тушум берет. Кокусуна анын козу туш тарапка ыргытылган тамекинин калдыктарына чалдыкты. Короого тамеки тарткан ким кирип журот деп аябай таныркады. Бала чака киргенге алма да быша элек. Эми Абылкасым жанындагы тапталган көк майсаны коруп ого бетер кооптонду. Буюмун жоготконсуп тапталган майсанга копко карап Айнагулдун узун чачтарына козу тушту.
Абылкасым Айнагулдун созун укпагандай суу байлаганы короону аралап,мөмөлу дарактардын ар бирине кылдат карап,алар менен суйлошконсуп журду. Ал дайым коргондун торундогу атасынан калган эки туп кызыл алманын тубуно келип эс алып олтурчу адаты бар эле. Кызыл алмаларды атасы Абылкасым торолгондо олтургузган экен. Демек алма бак да кырк жашта. Ал бул дүйнөдөн эбак коз жумган ата энесин эстеп,кош туп алманын көлөкөсүнө кочук басты. Буюрса быйыл алмалар жакшы тушум берет. Кокусуна анын козу туш тарапка ыргытылган тамекинин калдыктарына чалдыкты. Короого тамеки тарткан ким кирип журот деп аябай таныркады. Бала чака киргенге алма да быша элек. Эми Абылкасым жанындагы тапталган көк майсаны коруп ого бетер кооптонду. Буюмун жоготконсуп тапталган майсанга копко карап Айнагулдун узун чачтарына козу тушту.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#10 01 Июль 2014 - 22:53
Ооба,бул Айнагулдун чачы. Аны Абылкасым жазбайтаанфды.
Ал эми тамекинин калдыктарычы?
Журогу шуу этип,денеси ток ургандай титиреп кетти. Ал турсун дубал тарапка кок майсанды тебелеп баскан чыйыр жол да тушуптур. Ал ошол чыйыр менен дубалга басып келди. Коптон бери өткөн Мурат баткактан жасалган дубалды суртуп агартып жиберген эле. Абылкасым Айнагулдун соо эмес экенин билди. Билди да,жаак эттери туйулуп,тишин кычыратып жиберди. Козуно тен экиге болунгон жыландын элеси келип,Айнагулду чаап таштасамбы деп калчылдады.
Терен уйкудан бугун ойгонгондой,
бейпилдикке буткон кулагы тарс ачылып,козу кызарып уолундагы кетменди алыска ыргытты. Шакардай кайнаган жини басылбай башын дубалга уч торт жолу койгулап,анан эски кабыгы тордоп жарылган алмаларды карап ата энесин эстеп буркурап ыйлап жиберди.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#11 01 Июль 2014 - 23:18
Кайра артына жузумдун бутактары аркылуу сойлоп Абылкасымдан оч алганы келген жылан ага даап бара албай,журогу миң жеринен тилинип,жан дуйносу тикен сайгылагандай ооруп жаткан Абылкасымдын абалын туюп кектуу өчүн алалбай таштай катты.
Абылкасым озунун жалгыздыгына, бактысыздыгына, тагдырдын ырайымсыздыгына, бечаралыгына ыйлады. Абылкасым Айнагулдун байкатпай козуно чоп салып, мээримин,махабатын, денесин башка бироо менен болушуп жургонуно ыйлады...
-<<Шашкан шайтандын иши>>. Байкап короюн,-дедижаш баладай соолуп коз жашын сурто. Уйго келди да,Айнагулдун тамагына карабастан оз тошогун озу салып,башын чулгап жатып алды.
-Ооруп турам,тамак ичкенге табитим жок,- деди аялынын кабатыр суроосуна.
Жылан кечеки жайга Айнагул менен Мураттын келээрин ушул тундо бир жамандык болоорун сезип,жузумдун бутагына оролуп жатты.
Келин азраак тамак жеп,эки чыны чай ичип,жуунчу жайга кирип аябай самынданып чайынып,чачын кургатып,атыр себинди. Кийимдерин алмаштырып кукчо сайраган уч жолку добушту кутуп турду. Абылкасымдын кундогудой конурук тартпай тынч жатканынан шектенген жок. Чын эле сыркоолоп жаткандыр деп ойлоду. Мураттын келээрин чыдамсыздык менен кутуп,идиштерин жыйнады. Акыры уч жолку кукуктун дабышы чыкканда куйоосуно кылчайып да койбой ,коргондун торуно жортуп жоноду.
Экоо бирин-бирин эми койгонсуп,дене кумарынын ажайып ааламына шашып,кок майсанга жыгыла беришти. Эми гана жыйырмага жашы толуп,аскерден келгенине эки айдын жузу болуп,тошок кумарына тойбой,отуздагы келинге кубатын,жаштыгын арнаган жигит демин суутуп,делебесин басканга шашат. Келин да андан кем калышпай жарык дуйнонун бар экенин унутуп,коксоосу канбайт. Жигитин кулагына махабат кумарынан жаралган жылуу создорун арнап шыбырайт.
Абылкасым озунун жалгыздыгына, бактысыздыгына, тагдырдын ырайымсыздыгына, бечаралыгына ыйлады. Абылкасым Айнагулдун байкатпай козуно чоп салып, мээримин,махабатын, денесин башка бироо менен болушуп жургонуно ыйлады...
-<<Шашкан шайтандын иши>>. Байкап короюн,-дедижаш баладай соолуп коз жашын сурто. Уйго келди да,Айнагулдун тамагына карабастан оз тошогун озу салып,башын чулгап жатып алды.
-Ооруп турам,тамак ичкенге табитим жок,- деди аялынын кабатыр суроосуна.
Жылан кечеки жайга Айнагул менен Мураттын келээрин ушул тундо бир жамандык болоорун сезип,жузумдун бутагына оролуп жатты.
Келин азраак тамак жеп,эки чыны чай ичип,жуунчу жайга кирип аябай самынданып чайынып,чачын кургатып,атыр себинди. Кийимдерин алмаштырып кукчо сайраган уч жолку добушту кутуп турду. Абылкасымдын кундогудой конурук тартпай тынч жатканынан шектенген жок. Чын эле сыркоолоп жаткандыр деп ойлоду. Мураттын келээрин чыдамсыздык менен кутуп,идиштерин жыйнады. Акыры уч жолку кукуктун дабышы чыкканда куйоосуно кылчайып да койбой ,коргондун торуно жортуп жоноду.
Экоо бирин-бирин эми койгонсуп,дене кумарынын ажайып ааламына шашып,кок майсанга жыгыла беришти. Эми гана жыйырмага жашы толуп,аскерден келгенине эки айдын жузу болуп,тошок кумарына тойбой,отуздагы келинге кубатын,жаштыгын арнаган жигит демин суутуп,делебесин басканга шашат. Келин да андан кем калышпай жарык дуйнонун бар экенин унутуп,коксоосу канбайт. Жигитин кулагына махабат кумарынан жаралган жылуу создорун арнап шыбырайт.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#12 01 Июль 2014 - 23:49
Бул көрүнүшко жылан да магдырап,тигилер сыйкырлап таштагандай уозун сузуп кошулот. Ошол корунуш бутпосо экен деп самап,жер аркылуу жеткен суйуу кумарына ыраазы болот. Алышып жатусн тиги экоонун ортосуна тушуп,адамзаттын жылуу денесине чырмалып муздак боорун жылыткысы келет.
Абылкасым ушундай болоорун билип баятан бери даяр турган эле. Эми барып оз козу менен коргондо сабыры тугонуп,чыдамы кетип,тигилерди оз колу менен жайлагасы келди. Алгач жигитти эмгекке бышкан колдору менен так которуп жанын барынча камчы шилтегендей алмага чапты. Мураттын опкосу узулуп кетчүдөй ооруп былк этпей кулады. Баятан бери коргошундай эрип,алдан кетип жаткан Айнагул мандайында карышкыр өңдөнгөн Абылкасымды коргондо коркконунан журогу жарылып кете жаздап жана эле кан тээп тамылжып кызарган озу топурактай бозорун,кумсарып турду.
-Эненди... гана шуркуя. Мына сага! Мына сага!..
Абылкасым башы козуно карабады. Таштай катуу муштуму,бутундагы керзи отугу менен оозуна кан келгиче сабады. Айнагул эстен танып келтектин уусун сезбей карганда гана сабаганын токтотуп уйуно келди. Ошондо да ачуусу басылдай уй-жайдын баарын орттоп,асынып олууну каалады. Ар дайым чоп танып которуп жургон ичке аруанды колуна кармап сарайга кирип,шыптын жыгачына сыйыртмак салып озуно чактады да,астына жем салынган жашыкты коюп устуно чыкты. Жипти моюнуна салып жатып бет мандайында оозун ачып кышылдаптурган жыланды корду. Бирок коркподу,жыланды тааныды.
-Кечир, - деди Абылкасым, - тугойунду бекер чапкан экенмин,кечир мени...
Абылкасым ушундай болоорун билип баятан бери даяр турган эле. Эми барып оз козу менен коргондо сабыры тугонуп,чыдамы кетип,тигилерди оз колу менен жайлагасы келди. Алгач жигитти эмгекке бышкан колдору менен так которуп жанын барынча камчы шилтегендей алмага чапты. Мураттын опкосу узулуп кетчүдөй ооруп былк этпей кулады. Баятан бери коргошундай эрип,алдан кетип жаткан Айнагул мандайында карышкыр өңдөнгөн Абылкасымды коргондо коркконунан журогу жарылып кете жаздап жана эле кан тээп тамылжып кызарган озу топурактай бозорун,кумсарып турду.
-Эненди... гана шуркуя. Мына сага! Мына сага!..
Абылкасым башы козуно карабады. Таштай катуу муштуму,бутундагы керзи отугу менен оозуна кан келгиче сабады. Айнагул эстен танып келтектин уусун сезбей карганда гана сабаганын токтотуп уйуно келди. Ошондо да ачуусу басылдай уй-жайдын баарын орттоп,асынып олууну каалады. Ар дайым чоп танып которуп жургон ичке аруанды колуна кармап сарайга кирип,шыптын жыгачына сыйыртмак салып озуно чактады да,астына жем салынган жашыкты коюп устуно чыкты. Жипти моюнуна салып жатып бет мандайында оозун ачып кышылдаптурган жыланды корду. Бирок коркподу,жыланды тааныды.
-Кечир, - деди Абылкасым, - тугойунду бекер чапкан экенмин,кечир мени...
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#13 02 Июль 2014 - 14:24
Абылкасымга бир кулач кара чаар жылан адамга окшоп көрүндү. <<Эгер оюндан кайтып,оз жанынды озун кыйбасан мына озум дегендей карайт. Ал копко куттургон жок. Жашыктын кырынан бутун таштап,күү менен секирип жиберди. Жылан Абылкасымды суу талдын кураган бутагына илинген тугойунун турпатына окшоштуруп,
коксоосу сууп,канга боелуп жаткан келинге жөнөду.
Айнагул Абылкасым муунуп өлөт деп уч уктаса тушуно кирген эмес. Денеси жанчылып ооруганына карабай койногун кийип суйроло уйго келди. Күйөөсүн талаага кетендир деген ой менен тошогун жамынып чарпаяда копко олтурду. Бул кесепеттуу окуяга күнөөлүү экенин ойлоп катуу окунду. Бирок,келтектин уусу алсыратып,козу карангылап кетти. Жана эле Мураттын эркектик кубатына тойбой балыктай туйлап,жыргалдын туу чокусунда улуп-уншуп,оозунан муз эритчу дем чыгарган Айнагул сууга тушкон чычкандай,макулук кебетесин кийип,кандай кыларын билбей калды. Ал эми Мурат баскан сайын кокурогу ооруп,башы айланып дубалдын кырынан эптеп ашып кетти.
Айнагул Абылкасым муунуп өлөт деп уч уктаса тушуно кирген эмес. Денеси жанчылып ооруганына карабай койногун кийип суйроло уйго келди. Күйөөсүн талаага кетендир деген ой менен тошогун жамынып чарпаяда копко олтурду. Бул кесепеттуу окуяга күнөөлүү экенин ойлоп катуу окунду. Бирок,келтектин уусу алсыратып,козу карангылап кетти. Жана эле Мураттын эркектик кубатына тойбой балыктай туйлап,жыргалдын туу чокусунда улуп-уншуп,оозунан муз эритчу дем чыгарган Айнагул сууга тушкон чычкандай,макулук кебетесин кийип,кандай кыларын билбей калды. Ал эми Мурат баскан сайын кокурогу ооруп,башы айланып дубалдын кырынан эптеп ашып кетти.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#14 02 Июль 2014 - 14:27
Кара чаар жылан ошол кундон баштап Айнагул жашаган уйду байырлап калды. Жылан учун түгөйүнон айрылуунун куйуту оор экенин пенделер тушунбос. Бул омур бою жалгыз калуу.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#15 02 Июль 2014 - 14:41
Кыраан чилде тушунда,саратан аптабында берекелуу куздо,жаркыраган жазда тируу жандан корунуп,дабыш угулса токочтой оролуп боорун менен сойлоп ар убак жалгыздыкта жашоо. Адамзаттын козуно чалдыгуу ажалга кезигуу менен барабар. Ошентсе да кун табына кактанып кызыгына батканда,жолдо сойлоп баратканда долуга калып кээ бири ажал табышса,кээбири качып кутулат. Бирок жыландар сезимтал болушат. Айрыкча карачаар жыландай кырсыкка кабылгандары сак болуп,ар бир уадвмды абайлап сойлойт.
Азыр да куурай баскан мурзолордун арасынан мончок сыдыргандай акырын жылып,алдыга тай чабым аралыктын тынч экенин сезип баратат. Ал турсун Канбийке менен Айнагулдун уйго келгенин да туюп турду. Канбийкени корууго эки козу торт болсо да шашылбады. Абылкасым муунуп олгондон кийин Айнагулдун Мураттан боюна бутуп кыз төрөгөн. Ошондо айыл арасын турдуу соз аралады. Айнагул журокту бычактай тилген уу кептердин баарына тутуп,баарына чыдады. <<Эмне десенер да Канбийке Абылкасымдын кызы,ошонун туягы>> деп кутулду. Бирок күйөөсүнүн козуно чоп салганын ошонун айынан Абылкасым дын муунганын Мурат менен озу гана билет.
Азыр да куурай баскан мурзолордун арасынан мончок сыдыргандай акырын жылып,алдыга тай чабым аралыктын тынч экенин сезип баратат. Ал турсун Канбийке менен Айнагулдун уйго келгенин да туюп турду. Канбийкени корууго эки козу торт болсо да шашылбады. Абылкасым муунуп олгондон кийин Айнагулдун Мураттан боюна бутуп кыз төрөгөн. Ошондо айыл арасын турдуу соз аралады. Айнагул журокту бычактай тилген уу кептердин баарына тутуп,баарына чыдады. <<Эмне десенер да Канбийке Абылкасымдын кызы,ошонун туягы>> деп кутулду. Бирок күйөөсүнүн козуно чоп салганын ошонун айынан Абылкасым дын муунганын Мурат менен озу гана билет.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#16 02 Июль 2014 - 14:56
Абылкасым экоо жаныдан баш кошуп ысык сезимдери тарай электе тун жарымына чейин таттуу ойлорго батышып келечек жонундо узун ангеме кылышаар эле. Ошондо Абылкасымдын коздору жайнап <<Эгер уул торосон атын Кантынай,кыз торосон Канбийке коебуз>> - деп кыялданган.
<<Элде жок ысым экен,буларды кайдан тааптын>>
- деп таныркаган Айнагул. Анда Абылкасым ушундай суроону аялынан укканына кубанып,жети атасынан байланышкан Кантынай менен Канбийкеин жомогун танды атыра Айнагулго айтып берчу.
Каражылан Айнагулдун боюна буткондон баштап керемет адамзаада тороло турганын кун мурда сезип,наристе кыздын жытын искоого Айнагулдон бетер шашты. Боюнда бар келин тункусунтерен уйкуда жатканда Каражыланага жакын келип аял жытына магдырап,курсактагы баланы сыйкырлагансып башын өйдө -ылдый ийкей берчу. Ал убакта Айнагул да мемиреп жакшы уктачу. Тандын ата баштаганын сезгенде чычкандын ийини аркылуу болмонун астына тушуп кетчу. Ошо кундору сарайдагы дан салынган каптарды аралап уйдогу сутко,унга тушкон чычкандардын бир заматта жоголгонуна тан калып журду.
Каражылан Айнагулдун боюна буткондон баштап керемет адамзаада тороло турганын кун мурда сезип,наристе кыздын жытын искоого Айнагулдон бетер шашты. Боюнда бар келин тункусунтерен уйкуда жатканда Каражыланага жакын келип аял жытына магдырап,курсактагы баланы сыйкырлагансып башын өйдө -ылдый ийкей берчу. Ал убакта Айнагул да мемиреп жакшы уктачу. Тандын ата баштаганын сезгенде чычкандын ийини аркылуу болмонун астына тушуп кетчу. Ошо кундору сарайдагы дан салынган каптарды аралап уйдогу сутко,унга тушкон чычкандардын бир заматта жоголгонуна тан калып журду.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#17 02 Июль 2014 - 20:36
Бир көчөдө жашаган коншу аялдар акыркы кундору Айнагулго таныркап карайт. Анткени боюнда бар экенине карабай бетиндеги анча-мынча сепкил тактары жоголуп,ото чырайына чыга тушкон. Баскан-турганы женил,кыймылы жандуу. Анда-санда ооруп журчу боорунун айыкканына,
тамагы дагы билинер- билинбес богоктун жоголгонуна,
колундагы соолдун изи калбаганына Айнагул озу да айран калып,кандайдыр бир тушунуксуз сыр болуп жатканын баамдайт.
Акыры куткон ай-куну толуп Айнагул кыз тороду. Ооруканадан чыккандан кийин бир айдай атасыныкында туруп,анан оз уйуно келди. Ошол кундон баштап Каражылан наристеден алыстаган жок. Айнагул сыртка чыгып уй жумуштары менен алек болуп копко жургондо бешиктин туткасына чырмалып кызды дубалап жаткандай жузуно тигилип башын ойдо-ылдый ийкей берчу. Мээ кайнаткан саратандын аптабында Канбийкенин кокурогуно токочтой туйулуп,ысыктан кыйналган кызды салкындатып, алдейлегендей уктатып журду. Бара-бара Канбийке да Каражыландын келгенин билип булдурап,унулдап кыйкырганга уйронду.
Акыры куткон ай-куну толуп Айнагул кыз тороду. Ооруканадан чыккандан кийин бир айдай атасыныкында туруп,анан оз уйуно келди. Ошол кундон баштап Каражылан наристеден алыстаган жок. Айнагул сыртка чыгып уй жумуштары менен алек болуп копко жургондо бешиктин туткасына чырмалып кызды дубалап жаткандай жузуно тигилип башын ойдо-ылдый ийкей берчу. Мээ кайнаткан саратандын аптабында Канбийкенин кокурогуно токочтой туйулуп,ысыктан кыйналган кызды салкындатып, алдейлегендей уктатып журду. Бара-бара Канбийке да Каражыландын келгенин билип булдурап,унулдап кыйкырганга уйронду.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#18 04 Июль 2014 - 21:58
Бир жолу Каражылан Канбийкенин кызыгына азгырылып Айнагулдун кирип кирип келгенин байкабай калып,ордунда катып калды. Айнагул коркконунан эмне кылаарын билбей,кызды чагып албасын деп чый-пыйы чыгып эркек адам чакыргаы сырткажоноп,
кайра келсе жылан кетип калыптыр. Ошондон кийин Канбийкени уйдо жалгыз калтырганын койду. Тункусун эшикти бекем жаап өтө сак. Мындайда Каражылан да коп кун козго чалдыкпай уйдун астында жата берди. Дагы бир куну мештин артындагы казандын тупкучундо жашынып жатканда Айнагул коруп чочуп алды да чон энеси <<Жыланды эч качан олтурбогуло.
Айрыкча уйдогу жыланга тийбегиле,коруп калсанар ундан сээп чыгаргыла. Бул силердин жыланга болгон жакшы тилегинер болот>> деген созун эстеп ун алыпустуно чачты. Каражылан буга аябай ыраазы болуп,ошондон кийин корунганын коюп кез-кезде тамдын бурчуна,арык жээгинде,уйдун артында Айнагулго кезигип журду. Корунуп калганда катуу чочуган менен уйду байырлаган жыландан Айнагул да коркпой калды.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#19 04 Июль 2014 - 22:12
Жайдын толуп турган кези эле. Канбийке уч жашка чыгып калган. Короодо там-туң басып ээн-эркин ойноп журчу. Бир куну Айнагул суу которуп келе жатса Канбийке жыланды кадимкидей суйроп ойноп жатыптыр. Каражылан ойдо-ылдый чапкыласа да кызга каршылык көрсөтпөйт.
Огондо Айнагулдо жан калбай <<буту күйгөн тооктой>>
чырылдап жатып кызын араң ажыратып алган.
Дагы бир жолу кун суутуп калган кеч куз эле. Жан-жаныбардын баары чээнге уирип ызылдаган чымыны да жоу болчу. Канбийке уч кун удаасы менен сыркоолоп,денеси ысып эс-учун билбей жатып калды. Ар турду дары-дармек берсе да жардам болбой абалы начарлай берди. Акыры Айнагул догдурга алып бармак болуп машина издегени чыгып кайра келсе,Канбийкенин маңдайынын ысыгы кайтып,айыккан турун көрсөтүп,кулумсуроп жатыптыр. Үстүндөгү жуурканды оңдоп жапмак болуп которо бергенде Каражыландын куйругун коруп кайра көрмөксөнго салды да сыртка чыгып кетти. Айнагул жыланды касиеттүү деп тушунду.
Дагы бир жолу кун суутуп калган кеч куз эле. Жан-жаныбардын баары чээнге уирип ызылдаган чымыны да жоу болчу. Канбийке уч кун удаасы менен сыркоолоп,денеси ысып эс-учун билбей жатып калды. Ар турду дары-дармек берсе да жардам болбой абалы начарлай берди. Акыры Айнагул догдурга алып бармак болуп машина издегени чыгып кайра келсе,Канбийкенин маңдайынын ысыгы кайтып,айыккан турун көрсөтүп,кулумсуроп жатыптыр. Үстүндөгү жуурканды оңдоп жапмак болуп которо бергенде Каражыландын куйругун коруп кайра көрмөксөнго салды да сыртка чыгып кетти. Айнагул жыланды касиеттүү деп тушунду.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
#20 04 Июль 2014 - 22:43
Чон энесинен уккан жомоктор бекерге айтылбаганын билди. Ошол кундон тартып Каражыландан такыр коркпой калды.
Убакыт учкан куш болуп Айнагул кайра турмушка чыкты. Канбийке бой жетип шаарда окуйт. Уйдо жалгыз калган Кара чаар жылан жаны турагын мурзодон таап бугун тунду киргизип Канбийкеге бараткан болчу.
Анткени кыз бугун шаардан келген. Апасы экоо кечке чейин короону тазалап,уйду аластап бутуп чай устундо кобурашып отурду.
-Апа,менин Каражыланымды коруп турасыңбы ?
-Бир жылдан бери көрүнбөйт. Уйдо киши жашабай кетип калгандыр.
-Кетпейт болуш керек.
-Кызым,шаарда акчадан кыйналган жоксуңбу?
-Жок,апа...
Канбийке акчадан кыйналса да апасы озу бермейинче сурабайт. Короодогу малдын баарын сатып окууга откоргон. Эмнеси калды дейсиң. Озу башка кишинин козун карап олтурса.
-Заманды онолобу десен онкосунан кетип баратат. Дукондогу буюмдар жылан сыйпагандай жоголду. Кумшекер корбогонубузго бир жыландын жүзү болуп баратат.
-Шаарда мындан да жаман. Силерде айран,сут бар. Копчулук адамдар жумушсуз ,олтурвт. Элдер уйоокаттарынан бери сатып жиберишти.
Айнагул кызынын ашкере сулуулугуга озу суктанып,ушундай периштенин энеси экенине сыймыктанып ыраазы боло карайт.
Канбийке,сага бироо жарым көз арткан жокпу?
Кызы селт эте чочуп алды да.
-Жок,апа анча-мынча бирге окуган балдар тамашалашып тийишишет.
-Абайла кызым,окуунду аякта,мени да сендей курагымда ала качышкан. Ал мезгилде таш түшкөн жеринде оор болчу. Бирок ыраматылык атам алып келе берген.
-Апа,менин атамдын муунуп олгону чынбы?
-Муну сага ким айтып журот?
-Мектепте окуп жургондо угуп калчумун.
-Жок кызым атаң сарайда оз ажалы менен эле олгон.
Убакыт учкан куш болуп Айнагул кайра турмушка чыкты. Канбийке бой жетип шаарда окуйт. Уйдо жалгыз калган Кара чаар жылан жаны турагын мурзодон таап бугун тунду киргизип Канбийкеге бараткан болчу.
Анткени кыз бугун шаардан келген. Апасы экоо кечке чейин короону тазалап,уйду аластап бутуп чай устундо кобурашып отурду.
-Апа,менин Каражыланымды коруп турасыңбы ?
-Бир жылдан бери көрүнбөйт. Уйдо киши жашабай кетип калгандыр.
-Кетпейт болуш керек.
-Кызым,шаарда акчадан кыйналган жоксуңбу?
-Жок,апа...
Канбийке акчадан кыйналса да апасы озу бермейинче сурабайт. Короодогу малдын баарын сатып окууга откоргон. Эмнеси калды дейсиң. Озу башка кишинин козун карап олтурса.
-Заманды онолобу десен онкосунан кетип баратат. Дукондогу буюмдар жылан сыйпагандай жоголду. Кумшекер корбогонубузго бир жыландын жүзү болуп баратат.
-Шаарда мындан да жаман. Силерде айран,сут бар. Копчулук адамдар жумушсуз ,олтурвт. Элдер уйоокаттарынан бери сатып жиберишти.
Айнагул кызынын ашкере сулуулугуга озу суктанып,ушундай периштенин энеси экенине сыймыктанып ыраазы боло карайт.
Канбийке,сага бироо жарым көз арткан жокпу?
Кызы селт эте чочуп алды да.
-Жок,апа анча-мынча бирге окуган балдар тамашалашып тийишишет.
-Абайла кызым,окуунду аякта,мени да сендей курагымда ала качышкан. Ал мезгилде таш түшкөн жеринде оор болчу. Бирок ыраматылык атам алып келе берген.
-Апа,менин атамдын муунуп олгону чынбы?
-Муну сага ким айтып журот?
-Мектепте окуп жургондо угуп калчумун.
-Жок кызым атаң сарайда оз ажалы менен эле олгон.
Бул күн да өтөөр,бул күн да өтөт,ишенип кой мага,эч качан башынды жерге салбагын,кайгырып катуу калбагын,сен адамсын,сен баарынан күчтүүсүң...
- (11 бет)
- 1
- 2
- 3
- →
- Акыркы бет »