Суперстан: Sushi_wok - Профилди кароо

Түндөр узун.


Түн бир оокум. Эшиктеги аба'ырайынын суугу сооктон отот. Таман алдындагы кар кычырап, түкүрүгүн, жерге жеткенче тонот. Капырай, быйылкы кыш мынчалык оор болбосо?
Адамдар кызуу уйкуда.
Узун көчөнүн этегинен бир арбандаган караан көрүндү. Элендеп эки жагын каранып,алда бирдемеден корккондой түрү бар. Басып келе жатканына караганда, абдан шашып бараткан ондонот. Колунда оролгон бирдеме. Бетин чымчылаган аязды тоотпогондой, чекесинен тери тамчылайт. Оронгон жоолугунан саамай чачы булайып түшүп калган, анысын улам артка тартып коюп, аны менен кошо, козунон тогулгон жашын да суртуп коюп келе жатат. Ал тургай жол бетиндеги муздан тайгаланып, бир'эки курдай мудуруло тушуп да онолду. Асман ачык, бул караанды тиктеп турган ай гана ага боору ооругандай кошо ээрчиди.
Шаар четиндеги чон имараттын алдына келип,улутуна туруп калды. Энкейип колундагы нерсени, аяр дарбаза алдына койду . Анысы да ушуну кутуп тургандай кыбырап, унун чыгарып ыйлап жиберди.
Наристе тура! Жон эле туйунчок десе, ымыркай турбайбы?!
Шордуу! Ал да эне кучагынан биротоло ажырап, ташбоор тагдырдын колуна тушуп калганын сезди корунот. Чукуранып, баштагыдан катуурак ыйлап кирди. Тиги караан чыдабай кетти, кайра колуна ала коюп,бооруна басты:
-Бейбак эненди кечир балапаным, кечирегор!
Бала эмшендеп эмчек издеп, оозун ачып, тамшанып койду. Бейбак сут куюлган ботолкону оозуна тосуп, кареги ылдый тоголонгон ысык тамчы, баланын али тугу тушо элек жузуно таамп жатты. Сутту оозуна албай, тили менен турткулоп, бир топ убара кылды энесин. Бирок кокурогун тиреп, дилин ачыштырып, ийигенинен агып жаткан эмчек сутун, баланын оозуна сала албады.
Тороткон эжесинин:" Эмизе горбо, озун эле кыйналасын" деген созун эстеп, кабыргасы кайышты. Бала эмбегенде нетет эле, жасалма сүттү чопулдатып соруп жатты.
Эне оор ушкуруп алды. Чымыркана ордунан тура, баланы кымтылап жаап койду. Аргасыз кетенчиктеп, артына бурулду:
-Кош кичинекейим!
Аттин ай!
Кичинекейи, сенде кымындай да куноо жок го, эмне учун алардын кетирген каталарына сен жооп берип жатасын?
Бирок тагдырга огой болуп жаралып калдым деп кейибе, сен, ара жолдо таштап кеткен атанды,жаштыгына салып алданып калган апанды кунооло,бирок оксубо, кейибе, анткени сени Жараткан жаратты,демек адамдар арасында ордун,оз ырыскын бар!


Тан агара баштагандыктан, ансыз да аппак болуп турган айланага, аз'аздап жарык кире баштады. Шашыла баскан аял бат эле караанын узду. Бул кейиштуу корунушту асмандагы жарым толгон айдан башка, ошол эле имараттын экинчи кабатында, терезеге жабыша тиктеп турган 4 жашар секелектин да коргонун эч ким байкабады.

Сезим курмандыгы.


***

Адам баласынын, ал курсакта туйулдук болуп жаткан мезгилде эле, эки периште келип анын торолоор кунунон баштап, ичээр суусу тугонгонго чейинки тагдырын жазат дешет.
Ошондуктан да "тагдырдан эч кайда качып кутула албайсын" дешет окшобойбу?
Бирок Улуу Жараткан пендесинин алдына, оз алдынча кадам таштаар мезгилде "тагдыр тандоосун" берет экен. Бул дегени, "кандай жашоо сенин колунда, кайсы жолду туура коруп жатасын?" деп, озунун чексиз мээриминин кучун корсотуп, дагы бир ирет айколдугун далилдейт экен.
Аттин ай!
Бирок ошол туура жол, ар бир инсанга деле дал келе бербейт тура!
Ал жолду кимдир бироо адашпай тандайт, а кээ бири айласыздан ал жолго тушот, ал эми дагы бирине болсо, чындап эле курсакта жатканда эле жазылып коюлгандай тагдыр насип этет.
Жашоодогу кээ бир урунттуу учурлар, сыноолор, кыйынчылыктар , адамдын озунун каалоосуна гана жараша болот. Анткени ал тагдырды, инсан озу тандап алган.
Балким Жараткан ал пендесинин ошол жолго бараарын алдын'ала билип туруп тандоо таштагандыр алдына, албетте аны билуу учун биз алсыздык кылабыз. Себеби биз инсанбыз!
Эртен эмес, бир сааттан кийин эле эмне болуп кетээринен кабарыбыз жок.
А бирок башыбызга тушкон ар бир сыноого сабырдуулук менен чыдап, акыр'аягына чейин курошсок, абийирибиздин алдында таза болсок, анда ошол адамдык сапатыбыздын эн жогорку даражасын сактап калган болобуз.
Бирок, дагы бир баса белгилей кетуучу бир нерсе бар. Ал, улуу суйуу сезими!
Бул сезимдин алдында, нечендеген адамдар баш ийишкен, ханды тактан кулаткан, бечараны улуу адамга айландырган да, дал ушул сезим.
Суйуу доор тандабайт, ал инсандарды да даражасына карап,"сен жакшы,сен жаман" деп болуп, "сенин суйууго шартын барбы жокпу?", аны да сурап отурбайт.
Ал сезим келгенде коркок журоктор баатырга, ал эми "менмин" деген кыйындар, анын тескерисине айланат.
Дегеним, менин бул каармандарым да, ушул улуу сезимдин курмандыгына айлангандар.
Балким курмандык, балким жениш, же женилуу, аны коро жатаарбыз.

Оксук конулдор.




Тушку дем алуу убактысы. Асман бурколуп, батыштан турмоктолгон булуттар улам кобоюп отуруп, кундун козун тосуп калды. Бул корунуш албетте жан дуйнону оорлоштурбай койбойт эмеспи.
Айым терезеден кокту карады:
-Бугун да жаан жаайт окшойт, быйыл кун,коз жашын тогуп эле туруп алды да?, деп кобурап койду.
Андан аркысы белгилуу, ойлор да булуттар сымал турмоктолуп келе берет.

Чубалган ойду эшиктин такылдаганы бузду.
Нааразы боло эшик тарапты карады:
-Кире бер!
Жумушка жакында келген кесиптеши экен:
-Эже кечиресиз?
-Эмне болду?
-Коноктор келишти.
Журок учу зырп этти:
-"Дагы бир шордуу, дагы бир оксук бучур" деп кубуронуп алды.
Халатын кийип, узун каридор менен кесиптешинин артынан басып баратты.
Чар'жайыт ойлорду ойлой берип, акыркы кундору башы тез'тезден ооруучу болгон. Канчалык озунон алыс кубаласа да тупсуз ойлор мээсин чыналтып жиберет, коп эле ачылып суйлобой, тунт да болуп кетти.
Короодо унаа токтоп, жанында орто жашап калган бир аял, эки эркек, ортолорунда кичинекей жаш бала, дагы бойго жеткен кыз турат.
-Саламатсыздарбы?
Аял оозунуп жооп бере койду:
-Бул жердин башчысы сенби айланайын?
-Ооба мен!
-Биз атайын келдик эле,бул баланы сиздерге каттоо учун?
-Ата'энеси эмне болгон бул баланын?
-Каза болуп калышты.
Айым терен дем алып, баланы карады.
Куноосуз , бирок жаштуу коздор! Туптунук, али турмуштун татаалдыгын, тагдырдын ташбоордугун биле элек таптаза каректер!
Мындай коздор менен нечен ирет тиктешпеди дейсин, ар бир жолу караганда журогу сан'мин жеринен тилинип, болукторго болунуп кетет.
Коздорун ала качты.
Ылдый боло баланын колдорунан кармады:
-Атын ким?
Бала умуттуу тигилди:
-Азык.
-Азык сен коркпо, бул жерде сени эч ким урушпайт.
Азык бышактап, ыйлап кирди:
-Мен уйумо кетем.
-Бул жерде баары бар, сенин коп досторун болот.
-Мен апама барам, мени албайм дечи, киргизбейм десен, булар мени уйумо кайра алып барышат.
Наристенин ыйлаганына чыдабай кетти. Ойдо боло, жанындагы эркегине кайрылды:
-Документтери барбы?
Туулгандыгы тууралуу куболугу менен кошо, дагы бир топ кагаздарды кармата койду тиги.
Баланы колунан кармап турган кыз да ыйлап жиберди:
-Эже, мен инимди озум багам,бул жерге таштабайм, эмне келген баланы эле унчукпай кабыл ала бересинерби, эмне учун "жакын адамдары, туугандары барбы?" деп сурабайсынар?
Мындай абал биринчи жолу башынан отуп жатпаган учун, аял абалын озгорткон жок:
-Багаар адамы бар бала, бул короонун эшигин аттабайт эч качан, тамаша кое турган аянт эмес бул жер!
Келгендерди кабинетине киргизип, керектуу жерлерге кол койдуруп алды. Алардын козунон баладан эртерээк эле кутулуунун амалын издеген корунушту окууга болот эле. Баары чыгып, кыз инисин кучактап отура берди:
-Эже алар баш тартышса озум алып кете берейинчи?
-Кайда алып барасын, уйун барбы?
-Бар, озум иштейм, башкаларга оордугубузду тийгизбейм?
-Нечедесин?
-17 де.
-Жаш экенсин, сен кабатыр болбо биз жаман адам эмеспиз синдим.
Тиги укпады, соз укпай ыйлап, бир топ убара кылды.
Аялдын айласы кетти. Озун токтоо кармап, кызды жоошутуп," инин бул жерде убактылуу жашайт, сен каалаган куну келип алып кете аласын, ага чейин келип, коруп кетип турсан болот" деп жатып, аран сыртка алып чыкты.
Баланын ыйы андан отот, бул жакта карап турган адамдын сай'соогун сыздачудай. Чырылдап ыйлап, бир тууганын ээрчип, тарбиячыга баш бербей тыбырчылайт.
Айым наристени менен алышып олтуруп, туш ооп, кеч кирип калганын байкабай калды. Саатына караса уйго кетуучу убактысы жакындап калыптыр.
Ыйдан козу'бети дулдуюп шишиген бала уктап жатты. Тушундо да ыйлап жатты окшойт, улам кынылдап коет.
Аны таптап, козуно келген жашты улам аарчып коюп Айым да отура берди.

Анын жан дуйносундо болуп жаткан бороонду озу , анан жанында жаткан Азык гана туюп' билип жатты.
Наристе болсо да, ал дагы Айым сыяктуу конулу оксук бир жан эле.

Жапайы карагаттар.

(автордон)

Ушундай бир учурлар болот,ичиндеги нерсени кимдир бироо менен болушкун келет. Мындайда, жазуудан откон ырахат жок чыгар. Чиймелегенден кадимкидей женилдеп калганымы байкайм.
Мен козум коргонду, кулагым укканды, озум кубо болуп, аралашып жургон окуяларды да жаза берем. Далил катары, маалымат деле издеп отурбайм, китептерди деле кууп окубайм. Балким, бул менин озгочолугум, же болбосо, эн чон катачылыгымдыр. ..
Ооба, катачылыгым дейинчи, ушунусу туурадай...


Жапайы карагаттар.
(жан дуйно буктомунон)

Той деген жакшы нерсе э? Бирок, азыркы учурда "той"дегенде суйунбой, тескерисинче ушкуруп калдык. Айтайын дегеним баарына эле белгилуу болсо керек. Ашыкча ысырапкерчиликтин айынан, тапканыбыздын тен жарымы той'аштарга кетип жатат. Бербейин десен дагы болбойт,бере берсен кыйналып кетти адам.
Айлык алаарда жолдошум экообуз бир сыйра урушуп, кайра жарашабыз. Ачыгын айтканда олкобуздо болуп жаткан аша чапкан тойлор, бизди аябай эле жудотту.

Бугун да жумуштан чарчап келсем, жолдошум ашканада журот, "омуру казан тарапка жакындоочу эмес эле,буга эмне болгон?"деп ойлогончо акырын баш бактым.
Мени коруп бирдемени айтуучудай башын ийкеди:
-Ии келдинби?
-Ооба, эмне болду?
-Тамак жасап жатат деп суйунбо, эт алып келген элем, ошону майдалап койдум сени кыйналбасын деп.
-Озум деле ошентип ойлогом .
Кийимимди алмаштырып, тамак асууга кириштим. Дагы бирдемени айтаарын сезип, жолдошуман сурадым:
-Дагы эмне болду?
Ал кулуп жиберди:
-Дагы той ...
Башымды чайкадым, бирок ашыкча суйлогум келбеди, бирдеме десем урушуп кетчудойбуз.
-Кхм, тиги, Москвадагы досум Азамат уйлонуп жатыптыр, тоюна бизди да чакырган.
-Кошумчан бар беле?
-Ооба, ал деле биздин тоюбузда берген да.
-Анда жон эле которуп жибер, баруунун кереги деле жок болсо керек?
-Атайын чакырып жатат, барбасак уят го?
-Мен баргым жок, аябай чарчап турам.
-Сен барбасан мен деле барбайм, кантип жалгыз бармак элем?
Дагы унчукпай кутулуп кеттим.
Баарыбир анын айтканы болмок да , эки кундон кийин кошумчабызды чонтокко салып, поездке билет алып жоноп калдык.
Оруссиянын токойлорун аралап, темир тулпар шакылдап кетип баратат. Ойлуу терезени тиктеп,"качан бизде да жумуш орундар тузулот, качан биз да башка улуттун окулдоруно окшоп оз мекенибизде иштейбиз, качан ысырапкерчиликти токтотуп, качан онолобуз?" - деп ойлонуп, мен баратам.
Бизден Москвага чейин жол аралыгы 8 саат экен, бат эле жетип бардык. Суйлошулгон жерде жолдошумдун достору кутуп алышты. Наркы'беркини суйлошуп, чайлашканча отурдук.
Той кечки саат 20:00 го белгилениптир. Шумдугун кургур, Кыргызстандагы тойлордон ашса ашат, кем эмес, ресторандын ичи тимеле укмуш жасалгаланган, столдо толтура дуйум тамак. Кыз'куйоо отурган жерде 3 кабат торт турат. Ушунча даярдыктын кимге кереги бар тушунбойсун, тойдун эртеси да жашаш керекпи акыры? Анын устуно чет жерде журсок, баарыбыз эле жыргаганыбыздан журбосок керек?
" Капыраай, озубуздо эмес бул жакта деле ошол корунуш"деп, ичимден суйлонгондон башкага жарабадым.
Той башталды. Бизге уйлонуп жаткан эки жаштын кесиптештеринин жанынан орун тийди.
Озара таанышымыш болуп отуруп калдык. Бироосу озунчо эле чалкалай отуруп, ичин улам кармап коет. Бироосу ага жагалданып сурап жатат:
-Эмне ичин кысып жатабы, кенен койнок кий десем укпадын.
Мен да кызыгып кетип, сурап жибердим:
-Эмне ичиниз ооруп жатабы?
Тиги болсо оозун чормойтуп, кабагын бырыштырды:
-Жоок, боюмда бар.
-Канча айлык?
-Бир жарым айлык.
-Аа десе.
- Сенин боюнда болгон эмеспи эмне?
-Эже менин эки балам бар.
Тиги унчукпай калды.
Ичимден кулкум келди, биз 8,9ай болсо деле кадимки халатты,топчусун зордоп эле бучулоп, чуркап эле журчу элек чалкалаган мындай турсун.
Тообо!
Озу нарагыман мындай той'топурга конулум жок болгону учун, зорго эле отурдум.
Данкылдаган музыка, адамдардын суйлогондору кошулуп, ызычуу болуп эле башым ооруп чыкты. Бири бийлеп аткан, бири каалоо'тилек айтып жаткан, айтор башаламан.
Эртерээк эле бутсо экен деген тилекте отуруп, бет мандайымдагы сулуу жуздуу, коздору мундуу тиктеген аялга козум тушту.
Жанымдагы, ичин сылап олтурган "чормойгонго" кызыгуу менен тиктеп туруптур.
"Болду болбоду, балалуу боло албай жургон бироо го?"деген ой келди биринчи эле.
Бирок андан да кызыгы, анын каректеринин артында жашынып турган мун болду.
Эмнегедир тиктеши башкача эле, эптеп созго тартууга аракет кылдым.

Мезгил бизге багынат.


(сезимдер сүйлөйт)



***
Аэропорт. Кутуу залы.
Эл кымгуут. Бири куткон адамдарын тосуп алып, бири моюн созо копчулуктун арасынан жакындарын издоо менен убара. Кээ бири колуна гул которуп алып, нары'бери басып журот. Дагы бироолору болсо, оор чемодандарын суйроп, сыртты коздой жоноп баратышат. Айтор, баары оз туйшугу менен.
Элден обочороок жерде чачын тобосуно туйгон, артына асынмай сумкасын арык ийнине асып, озуно жарашыктуу койнок кийген, коз айнекчен апакай, сулуу жуздуу кыз турду. Ал да коптун катарында кимдир бироону куткондой, ичкериден чыккан адамдардын ар бирин, умуттуу каректери менен тиктеп, ичкериден козун албайт.
Эмнегедир ал куткон адам кечигип жатты!
Бир ордунда тура албай, кол саатына улам карап коюп, тынчсызданат:
-Балким, келбейм деп чечкендир? Кантип эле ошондой болсун, ал эч качан мени алдамак эмес да?
Жок болушу мумкун эмес, ал келет!
Бирок, мындай делоорусу ишенимсиз эле! Маалымат жазылган экранга барып,кайра жакшылап карады:
-Астана Бишкек 15:40 .
Убакыт отуп жатты. Эл суюлуп, бирин'серин эле адамдар чыгып жатышты. Маралдын ыйлагысы келип чыкты. Канчалык озун соороткусу келген менен, коз жашы ээ'жаа бербей куюла баштады. Ал кутконду жаман корчу. Жашоодо бирден бир жаман коргон нерсеси, ушул кутуу боло турган. Балким сабырсыз болуп, бирдемеге бат эле куйуп'бышып, баардык нерсени бат болуусун каалаганы учун, кутууну жек короттур?
Адамдардын эн арты болуп куткон адамы корунду. Анын кунго куйгон кара тору жузун, кен далылуу узун боюн, куушурулган капкара кашын коруп, журогу туйлап кетти. Ошол бойдон экен. Коздору оттой жанат! Ооба, кыз анын дал ушул, тиктесе орттоп жиберуучудой болгон капкара коздоруно арбалган эмес беле? Жаштуу коздорун алаканы менен сурто,мундуу жылмайып алды:
-Келээринден шек санаган эмесмин жаным!
Чыдабай кетти, колун булгалап кыйкырып жиберди:
-Адилеет??
Адилет жалт карады. Корду!
Копчулуктун арасынан озгочолонуп, аппак койнок кийген, козу, озунон ото тиктеп турган ашыгын корду:
-Асылым!деди ичинен шыбырай.
Колунда которгон жугун, буюмдарын таштай салып, озуно умтула жугуруп бара жаткан кызга карап, бери чуркады.
Жетишти. Экоо тен бирин'бири кучагына кысып, ушунча убакыттан бери жыйылып калган сагынуу сезими кыздан, жаш аркылуу сыртка чыкса, жигиттен жалындуу шыбыр менен чыгып жатты:
-Сагындым сени!
Эч кимде жок, жок тагыраагы ааламда жок кенен кокурок, ысык кучак! Кыз бул мунотторду канча кутподу дейсин?
Качан ушул кучтуу колдор, аны бооруна тартып, бекем кучактаганда гана бутун дуйно тептегиз боло тушот! Баарын унутат! Мейли, кандай гана кырдаал болбосун, ал ушул бейпилдикти эч качан кое бергиси келбейт:
-Мен да сагындым! Эмне кечиктин, келбей коесунбу деп корктум? деди кучагында туруп:
-Кантип келбей коймокмун?
Же убадамдан тайдым беле?
-Жок андай болгон эмес, баарыбир кабатыр болдум Ади?
-Кечирчи?
-Кечирбейм!
-Эмнеге?
-Билесин го кутконду жаман короорумду?
-Билем, ушундай болуп калды,кечир дейм?
Адилет кызды, андан да бекем кысты кучагына. Дегеле, аял затынан башкача жан! Мумкун озу суйгон учун эч кимге салыштыргысы келбейттир?
Ошол эле жыпар жыты! Убакыт, бул жытты озгорто албаптыр! Качан ушул улбурогон назик, кучагынын бир бурчуна аран толгон, арык, кичинекей жандын жанына келсе, ошондо гана тыбырчылаган журогу жай сого баштайт. Бул тынчтык жан дуйносуно майдай жагат жигиттин:
-Кечиресинби жокпу?
Кыз эркеледи:
-Ыкы!
Адилет кызды ийнинен кармап, озуно каратты:
- Эркелегенинден сенин!
Саамай чачтарын сылап, мандайынан ооп койду:
-Аз убактыбызды араздашуу менен откорбойлучу, жаным?
Кыз эми гана эсине келгендей, азыр эле жомоктогудай сезимдери туш келди чачыла, акырын башын ийкеди:
-Макул,журу кеттик! Баса, уйдогулор жакшы отурушабы?
-Баары жакшы, кел озубуздон башка нерсе жонундо суйлошпойбуз?
-Макул, кечир Ади?
-Тен'тен болдук, кана кайда барабыз биринчи?
-Буйрукту мен берем, сен аткарасын!
-Бир созун Акмаралым! Мен сендикмин!
Экоо тен билди, ичтеринде эмнелер болуп жатканын, бирок сураганга даай алышпады.
Ээрчишкен бойдон сыртка чыгып, кыз дайындап койгон унаалардын бирине отурушту. Отураары менен кыз Адилетти бекем кучактап, башын кокурогуно катты:
-Барындын озу бакыт!
Адилет да кыздын чачтарынан шуу жыттады:
-Аябай сагындым!
Эки сагынышкан журокторду ичине салган унаа, аэропорттон акырын узап баратты!