Meerman Өздүк маалымат
- Тайпасы:
- Кыймылы жок
- Билдирүүлөр:
- 494 (0,13 күнүнө)
- Активдүү форуму:
- Адабият жана поэзия (151 билдирүүлөр)
- Катталган:
- 14 Апрель 14
- Кароолор:
- 21 657
- Соңку аракети
- 12 Окт 2020 23:09
- Учурда:
- Offline
Маалымат
- Статус:
- Активист
- Жашы:
- 33 жашта
- Туулган күнү:
- Февраль 28, 1991
- Жынысы:
- Белгисиз
Байланыш маалыматтар
- E-mail:
- E-mail дарегине кат жазуу
Мага баш баккандар
-
shahlet
23 Янв 2022 - 11:39 -
Lena050695
03 Апр 2020 - 19:31 -
Aishiteru
05 Ноя 2019 - 23:19 -
AiperiO
04 Ноя 2019 - 21:16 -
aidinaernur
06 Апр 2019 - 12:53 -
Suluuushka
06 Апр 2019 - 07:55 -
unt_75
14 Фев 2019 - 03:36 -
bessmertiy
25 Сен 2018 - 01:09 -
Merelisha
30 Июн 2018 - 15:30 -
asylbekova
27 Июн 2018 - 09:49
Мен ачкан темалар
-
Жолдон тапкан кат
Жазылган күн: 3 Июн 2017
Мен Чыгыш университетинин журналистика факултетинде учунчу курста окуйм. Жаш кезимден бери эле журналист болом деп максат кылчуумун.
Максатым ишке ашып азыркы убакта эртеден тушко чейин окуп ,туштон кийин «Ак куш» газета редаксиясында иштейм. Ал жакта мен акчага иштебейм,озум учун ,озумо тажырыйба топтогону иштейм. Ошон учунда алар мени бекер иштетип журушотда. Окуу ,окуудан чыгып жумуш. Кечинде жатаканага барам,эки бала жашайбыз. Ал биринчи курс,башка факултетте окуйт. Бир куну башчыбыз мага келип:
-Абдурашид мындай балам, биздин гезитке ото трагедиялуу ,ото таза сезимдерди чагылырган суйуу жонундо баян керек болуп жатат. Сен жаза аласынбы?
-ойдон чыгарыпбы? Эми колдон келишинче жазамда.
-жок ойдон чыгарып эмес болгон окуяны жазыш керек. Биз башка гезиттерден да озгочо нерсе чыгарсак окурмандарыбыз дагыда кобойот. Ак кушубуз дагыда бийиктерге коколоп учат.
-агай мен кантип табам болгон окуяны?
-мен сага эки жума убакыт берем,жунрналист болуп туруп сен бул ишти аткара албасан анда караанынды корбойун.
Анын ачуу созу кекиртегимден мыжыга кармагандай болуп,озумчо демим кысылып кетти. Мен андайын кайдан жазам деп интернеттен издей баштадым. Бирок ал жактан тапканым менен аларды элдер окуп коюшканда. Эми айлам кетип досторумдан сурай баштадым. Бир нече суйуу баяндары чыкканы менен озгочо эчнерсеси жок. Карап корсон бири-бирине окшош жетпей калган же таштап кеткен. Же конулдору калып кеткен. Эмне болсода мейли бир экоону жазып директорго алып кирсем бир эки суйломун окуп туруп эле бетиме каратып чачып жиберди. Анын буйругу менен мага башка жумуш берилбей бир гана суйуу жонундо баяндоо жумушу тапшырылды. Кызык ал эмнеге мынча мага жабышып алды . Менденда суйуу баянанына. Озу карып калганы менен журогу жаш эме тура. Жумушумдан коп нерсени уйронгонум менен дагыда уйрончу нерселерим бар. Ошого жумуштан кетпестиктин айласын кылып тыным албай китептерге чейин барактадым. Мына бугун эки жумам аяктап директор мени болушунча урушуп,жумуштан кетирди. Кесиптештеримдин алдында аябай уят болдум. Анткени мен алардан калышпаган кучтуу журналист болчумунда. Жумушумдан айрылганыма аябай окунуп жакын арадагы сейил бакка барып отуруп калдым. Ачуум келсе ,тынчсыздансам тамеки чегип озумду басып алчуу элем. Бирок бугун тамекида чекким келбеди. Саат 16:30дар чамасында асманды ала булут каптап,кун куркуроп жаан себелей баштады. Уйго кетип калайын десем жанымда такыр акчам калбаптыр. Тыйыным да уч эле сом. Бугун мага эмне болгон деп жакын арадагы дуконго барып бир даана тамеки алы паны чегип сейил бакты узунан басып жогоруу чыктым. Жатаканамада баргым келбеди. Айылга чалып апамдарга акча салгыла дейин деп телефонумду алсам кубаты очуп калды. /Ушунчалык бактысызмынбы деп озумду озум жаман коруп кеттим. Жамгыр ношорлоп того баштады. Мен атайлап жамгырга отуруп алдым. Элдердин баары чуркап жамгырдан качышат . Башымды жерге салып отуруп бир убакта козумо бир нерсе урунат. Маани бербей кайгырып отура бердим. Коп отпой дагы козумо чагылышып кетти. Ушул эле жетишпей турду эле деп анын жанына барсам кок тустогу чупурок экен. Тышында мончоктор тигилген. Ошол мончоктор козумо чагылышканго. Алайын десем эски эме. Бир тептимда жатакананы коздой басып кеттим. Жолдо баратып бир нерсемди унуткандай эле болом. Жанакы чупурок эске тушуп озумчо ичинде алтын же баалуу нерсе болуп калсачы деп ойлонуп кеттим. Убакытты текке кетирбей кайра чупурокту коргон жериме бардым. Кашайып кайжака тапканымдыда билбейм. Эми ушул эле жетишпей турду эле издешке оттум. Акыры аны издеп таап отургуч суу болгонуна карабай отурдум.Анткени озумда кол шал болуп калган болчум. Туйунчоктун оозу батинке тикчуу жип менен байланыптыр. Катуу жип экен. Чечсем чечилбейт такыр. Же айрып алайын десем агада болбойт. Кармаласам ичинде кандайдыр бир нерсе бар. Бирок мен анын эмне экенин таба албай чонтогумо салып уйго бардым. Кийимдеримди алмаштырдым шеригим жасаган тамактан жеп уйкум келип керебетиме жаттым. Эми эле уктайын десем баягы чупурок эске келип калды.. Кайра ордумдан туру паны алып ,кайчы менен оозундагы жибин ачтым.
Мына кызыктын баары эми башталды.
Чупурок толук жайылганда ичинен салфеткага оролгон буктолгон ак барак жана дагы бир чупурок чыкты. Ал чупуроктун тусуда кок. Аны жайсам саймаланган « Бердибек» деген жазуу турду. Укмуш сайма сайып жазыптыр.
Негедир башкача боло тушуп бир ушкурун алы пак баракты ачтым. Андагы жазуу аз болгону менен менин дене боюмду дуркуротуп, катуу бир ,бир нерселерге чырмап алган ондуу. Терезени карап-карап коём. Андагы жазуу томондогучо болчу:
-Саламатсызбы Бердибек. Мен сиздин суйгонунуз Акылкарачачмын. Мен бугун сизди ардайым биз жолукчуу бактан куттум. Сиз мени башкага башкошуп кетти деп ойлоп жаткандырсыз. Мен жыйырмада сиз жыйырма учто. Биз таанышканыбызга аз болсода ортобузда ыйык сезимди жандыра алдык. Бирок ата-энем ал ыйык сезимдин отун очуром деп мени башкага узатышкан болчу. Сиз мени алардан тартып ала албаганыныз менен ,менин журогумду бутундой тартып алыптырсыз. Мен такыр каршы чыгып ,сиз учун олумго да барам деп аракеттендим. Менин бул аракетимден той токтоду. Эми биз элге корунбой Таласка эски уйубузго кочуп кетмекчи болуп жатабыз. Мен сизди созсуз кутом. Балким сиз башканын жолдошу болоттурсуз. Бирок мен сизди кутом. Мен сизден башка эч бир жанды суйо албайм. Эсинизде болсо таэжем Дилдардын уйуно келип мен жонундо билсениз болот. Дареги Фрунзе \ Белинка биринчи уй,биринчи кабат.
Урматым менен Акылкарачач.
Бул катты окуп бутуп кайра аны ордундай кылып ороп салып керебетиме жатып ойлоно баштадым.
-азыр 2017-жыл болсо ал катты жазган Акылкарачач 1997-жылдары жазган беле. Ал кат ошондон бери эчнерсе болбой менин колума тийдиби? Азыр Акылкарачач кыркка чыгып калдыбы? Хм ,мунун мага не кызыгы бар. Бир байкуштун суйуусу тура деп жаздыгымды ондоп эми эле жатсам шеригим сырттан кирип келип калды. Ал экообуз учурашып мен жумуштан кеткендгим туурасында айттым. Ал эчнерсе дебей стол устундо турган жанакы чупурокту алып:
-Абдурашид байке бул эмне?
Мен аны дароо колунан жулуп алдымда :
-башын жетпеген нерсеге мурдунду тыкпачы.
-э неге кеттиниз озу жумушан?
-тиги бироонун суйуусун… ушул жерден оюма алдагы чупуроктогу кат эске келди. ордумдан ыргып туруп шеригимди которо кучактап:
-ээ сен деген генийсин! Сен менин жумушумду кайрып бердин азаматсын иним.
Ал тушунбой эле:
-байке эмне болду озу?
-эчтеке мага акча берип турчу.
-беш жуз эле барда.
-бер-бер мен сага эртен берем.
-макул…
Инимдин акчасын алып дароо жумушка бардым. Кубанычым койнума батпай чупурокту кайра-кайра ооп, эшиктен эми эле кирсем ичкерки эшиктер тарс жабылып бекитилди. Тээ туш тарапта директор мени жаман коздору менен карап турду. Ачуум келип менда кетип калдым. Кайра уйго барып эртеси кундогудой сабака бардым. Сабактан сон жатаканаг барып кийимиди алмаштырып Фрунзе менен Белинка (азыркы Чынгыз Айтматов)кочосуно барып биринчи кабатка чыктым. Конгуроону бассам бир эже чыкты.
-эже кечирес ушул жерде Дилбар деген эже жашайбы?
-Дилбар?
-ии.
-жок эй адашып калдын. Мен башымды тырмап тушуп баратсам тиги эже токтотуп:
-Дилбар сага неге керек эле?
-эже жумушум бар болчу.
-эмне жумуш?
-кыскасын айтканда мага керек болуп жатат.
-Дилбар эжелер бул жерден кочуп кетишкен.
-Кайжака ?
-тиги Арча-Бешике.
-уйу кайсы кочодо билбейсизби?
-мм уйу кайсы жерде экен билбеймго бирок тиги жаны тушкон Газпром спорт залынын жанына барып Дилбар Жетигенова дегендин уйу каерде десен айтып беришет.
-Дилбар Жетигенова ээ,чоон рахмат эже.
-ай тынчылыкбы озу?
-омей ой тынч,тынчылык.
Ошентип Газпром залынын айланасындагы жашоочуларынан сурай баштадым. Коруп ,билген адам жок. Акыры бир эшикти такырдатсам ал жерден татынакай бетинде сепкили бар кыз башын чыгарып:
-эмне керек?
-тиги Дилбар дегендин уйун билбейсинерби?
-ким?
-Дилбар… Дилбар фамилясы кандай эле кашайгыр унутуп калбадымбы.
-Жетигенова эмесби?
-ии дал ,дал озуда.
Тиги кыздын маанайы суз боло тушуп:
-эмнеге сурадыныз?
-мага керек болуп жаткан.
-мен анын кызы болом. Ал дарбазадан сырткары чыкты,мен суйунуп:
-аа так эле таап келгемго ээ. Кызы болсонор таанышып алалы менин атым Абдурашид.
-кандай?
-Аб-ду-ра-шид.
-бир кызыктай ысымго.
-ээ озундукун билип алчы.
-меникин билесизби?
-ой жоок озумдан чыгып кетти кечирес. Атыныз ким.
-Сауле.
-охоо сонунго бирок бир кызыктай экен хаха.
-ээй десе.
Биз экообуз жаныдан танышсакда тамашалаша кеттик.
-апанды чакырып койчу.
-апам,апам жок.
-кайда?
-билбегениниз онго.
-сураныч Сауле сенден.Ой жалан с тамгасынан суйлоп койдумго. сураныч Сауле сенден деп ахахах. Ал негедир кулгон жок.. Тээ Тоо тараптарды карап:
-апам мындан уч жыл мурун каза таап кеткен.
-а.а.а? кандайча?
-эмне кандайча?
Башымды тырмап ынгайсыз болуп:
-жаткан жери жайлуу болсун. Негизи мен бир эле нерсени сурайын дегем.
-рахмат ,эмнени?
-тиги Акылкарачач деген тууганынар барбы?
-ммм бар .
-журсо керек дагы деле эр албай.
-эр албай?
-э конул бурбай эле коюнуз мен суйлой берем.
-Сауле мага ошол эже керек.
-ал Таласта.
-мага дарегин бере аласынбы?
-жок билбейм.
-Сауле сураныч сенден.
-амей билбесем кайдан? Биз алар менен жакын деле болбой калганбыз.
Акыры мен чупурокту корсоттум.
-бул эмне?
-бул чупурокту кече таап алгам.
-анан? Эмне озгочолугу бар экен?
-бул ошол Акылкарачачтын бир байлыгы.
-байлыгы?
-ичин ачсан озун билесин.
Ал ичин ачып катты окуп туруп калды. Мунайынкы мени карап:
-муну ким берди?
-таап алдым дейм.
-кайжерден?
-сейил бактан.
-мм… неге керек болуп калды бул?
-болгону катты оз ээсине тапшырып коёюн дегем.
-балким жардамым тер. Бугун иним экообуз Таласка бармакбыз сизда биз менен барыныз анда. Мен сизге Акылкарачач эженин уйун корсотуп коём. Бирок мен жонундо эчтеке айтпаныз.
-эмнеге?
-эми ээрчитип келиптир деп соз кылышпасын.
-макул качан жонойбуз?
-сиз автобекетке бара бериниз биз артыныздан барабыз.
-анда мага номеринди калтырып койчу,дагы тапбай журбойун.
-макул жазыныз…
Номерин алып алып, жолдо баратып апама чалдым. Уч мин керек болуп жатат десем макул болуп салып жиберди. Мен аны банктан дароо алып апамдарга рахмат айтып жатаканадагы балага чалдым. Акча берем кел десем акчам бар дейт. Анда кийин берем деп автовокзалга жетип келдим. Коп отпой Сауле иниси экоо келди. Инисинин козунчо эчтеке суйлободу. Мени короору менен башын онго-солго бурап маршрутту корсотту. Мен дароо ага чыгып арт жагына отуп кеттим. Алар да менин жаныма келип отуршту.. оюмда иниси 12-13жаштар чамасында. Сауле жаныма отуруп эчтеке суйлобой кетти. Кийин орто жолдо иниси уктагандан сон,мага шыбырап:
-эй капа болгон жоксузбу?
-жок неге?
-болгону иним апамдарга айтып койсо урушат уйдогулор. Айрыкча байкем урушат.
-а тушуном,тушуном. Мен деле ошондой кылмакмын. Сауле мага Акылкарачач жонундо айтып бере аласынбы?
Биз шыбырашып бараттык.
-мм ал азыр мектепте мугалим болуп иштесе керек .
-аа кой?
-чын,анан аны эр албай койгон дешет. Корсо озу тийбей койгон турбайбы .Анын айылдагы аты эр албас. Ал кыркка чыкса да бирда куйоого тийген эмес. Ошол Бердибегин кутуп жургон окшойт.
-аа эми мага баары тушунуктуу. А эгер сенин Акылкарачачтын ордунда болсон эмне кылмаксын?
-Кудай сактасын андан.
Сауле экообуз жолдо суйлошуп баратып кийин бири-бирибизге жолонуп уктап да кеттик.
Убакыт жылып отуруп Таласкада келип ,экинчи унаага отуруп Сауле жашаган аймакка бардык. Унаадан тушкон сон ал инисин жетелеп басып кетти. Мен алардын артынан ээрчип бараттым. Алар бурулушка жетип бурулуп жатканда Сауле инисине суйлоп,магада угуза суйлоду:
-эй тээтиги ак дарбаза Акылкарачач эженин уйу беле!?
-ооба ошол ,инисида жооп берип койду. Сауле инисине суроо берген болуп мага Акылкарачачтын уйун корсотуп коюп оздору бак аралап кетип калышты. Алардын артынан копко карап туруп ,Сауле корсоткон ак дарбазага бардым. Тыкылдатсам эчким чыкпайт. Кетейин десем дагы болбосо. Уйдун чет жеринде отургуч бар экен. Ошого жолонуп отуруп козум илинип кетиптир. Бир убакта бироо келип:
-ай жигит тур,тур уйуно барып укта. Козумду ачсам алдымда коздору бажырайган, татынакай эже мени жылмайып карап турду.
-эже мен деген…
-оой уйуно барып укта ,сен озу каяктан келдин? Кайсы айылдан болосун? Сени башта коргон эмес экенмин кимдин уйуно келдин? Же адашып кеттинби? Курсагын токбу деги?
Мен озумду журналист суроо бергич деп журсом бул эженин чанында каламго. Ордумдан туруп:
-эже сиз Акылкарачачты тааныбайсызбы?
Ал тан калып:
-сен ким болосун?
-мен деген бир жигитмин.
- Акылкарачач неге?
-эже мен аны Бишкектен бери издеп келдим.
-тынчылыкбы деги?
-ооба…
-кой жур уйго кирчи,кененирээк суйлошолу. Ал эже экообуз анын уйуно кирдик. Эже тефалга чай кайнатып демдей калып,алдыма кумшекер,токоч коюп отурдуда:
-кел ич .
-рахмат эже мен шашып жаттым эле. Мага Акылкарачач деген эже керек.
Ал мага тигиле карап кайра пиаланы тегеренте карап:
- Акылкарачач бул менмин балам.
Ох журогум лак эте тушту.
-сизби?
-ооба тынчылыкбы?
-тынчылык эже. Сиз кыркка чыктынызбы?
-ооба.
-эже мен сизге отоо баалуу болгон бир нерсени таап алгам. Эгер куйоонуз келип калбаса корсотойун.
-эххх кайдагы куйоо дейсин? Мен жалгыз жашайм эмнени таап алдын айтабер.
-эже бул эсиниздеби?
Мен чупурокту анын алдына койдум. Ал аны короору менен ушунчалык тан калып бажырайган коздоруно жаш тегеренип:
-бул,бул менин …
-ооба эже мен атайын сизге жеткирууго келдим.
Эже ичиндеги катты бир сыйра окуп чыдабай ыйлап-ыйлап алдыда,.кайра жашын арчып:
-бул кат оз ээсине жетпей кайтып келген тура. Байкуш десе мен бул катты таза сезимдер менен жазганмын.
-эже эмне болду эле озу?
-биз окуу жайдан танышканбыз ал менин журогумду арбап алган жигит эле. Ал бешинчи курс,мен экинчи курс элем. Биз танышканыбызга коп болбосода башкаларга окшоп тартынып отурбай сезимдерибизди ачык билдиргенбиз. Ал биринчи болуп кат жазып журогумо кирип келген. Мен аны журогумо киргизип кайра чыгарган жокмун. Ошол бойдон журок аныкы балам. Бул катты кайрадан таап бергенине чоон рахмат сага.
-эчтеке эмес эже эми мен кичине иштерим бар ошону айтсам болобу?
-эмне иш?
Мен баарын тушундурдум. Ал мага нурдана карап:
-балам балким кеч болуп калгандыр. Бердибек башка аял алып балауу болуп калышкандыр.
-билбейм эже бирок мен билишим керек. Биздин гезитке дал сиздердикиндей таза ,ыйык суйуу керек.
-ммм… Биз Бердике экообуз суйлошуп журуп кийин ата-энем мени башкага кудалышып коюшту. Чын Бердибек экообуз акыркы ирээт жолукганбыз. Ал менден айрылганына ушунчалык капаланып,журогу жараланып турганы жузунон даана билинип турду. Мен аябай ыйлаганмын. Сен бул катты тапкан сейил бак илгээри жонокой эле бир бак болчу. Мен бул катты ошол жердеги дарактын бир бурч жагына салып кеткем. Бердике ал жерде билчуу. Анткени биз кат жазышмай ойноп ошол жерге кат калтырып,кийин окуп кубанып калар элек. Азыркы силерге окшоп интернеттен эмес кат менен жазышат болчубуз. Кызык Бердике бул катты такыр корбоптурбу? Же ал жерди унутуптурбу? Деги жаны аман болду бекен? Аман болсо эле болду.
-эже сиз ага жолуккунуз келеби?
-келет бирок ал уйлонсо анын уй-булоосун бузгум жок балам.
-анын кайжерде экенин билбейсизби?
-билбейм бирок болжолдоп айтып беришим мумкун.
-айтынызчы сураныч.
-ал туугун байкеси экоо базарда соода кылышчуу эле.
Ал эже мага базардагы ордун тактап айтып берди. Мен аны жазып алып дагы суроо узаттым:
-сиз аны сагынасызбы?
-ээх балам сагынбагандачы? Биз эки кыз элек. Синдим азыр Жалал-Абадда. Ошол жака турмушка чыккан. Ата-энем алар асманда. Б
-ммм…
-бул сыр канча жылдан бери жашырылып журот. Мени баары шылдындап Эр албас деп алышкан. Кочодон чон-кичуу дебей эр албас дешет. Мага кобу колумду сурап келишти. Бирок мен таза суйууну сактайын деп эчкимге турмушка чыккан жокмун. Анткени мен табиятымдан ушундаймын. Ушунчалык улуу суйууго кабылган экенсмин ал суйуу мени озуно байлап алды.
Демек мен эми баарын тушундум. Ошентип Акылкарачач эже менен коштошуп кайрадан Бишкек сапар алдым. Сабака барган жокмун. Жатаканага кирип кичине уктап алып базарга жонодум. Базар таптакыр озгоруптур. Мен алжерди башкарып карап жургон байкеге жолугуп:
-байке ушул жерлерде илгери ага-инилер иштоочу экен билбейсизби?
-хахаха ага-ини? Илгээрин отту-кетти. Башын иштейби сенин?
-Бердибек деген балдар иштеген экен.
-ээ башка чыккан битке окшобой бар жоголчу.
-жакшына эле суйлобойсузбу?
-жогол энендурайын кантужин!
Менин ачуум келип кетип колумдагы кундолугум менен бир чаптым. Ал ордунан атып туруп тилденип ,ун колдору менен мени жакалап жулкуй баштады. Мен дагы бош келбей карщылык корсоттум. Ангыча «токтоткула! » деген ун жанырды. Тиги байкенин козу чекчейе тушуп дароо койберди. Мен артыма карасам кара костюмчан ,кара коз айнек тагынган байке турду.
-ээй эмне жакалашып экоон?
-байке сиздин ишинин эмне? Мен атырыла суйлодум. Тиги киши мени турто коюп:
-бул биздин башчыбыз болот,оозуна карап суйло! Кечирим сура тез!
-ха ! башчынар болсо силерге башчыда. Башчы болгонго жараша колунда иштегендерге кардар менен кантип малиле тузгонду уйротуп койбойбу! ?
-ээ энендурайын эмне?
-Токтот Жалил! Бар жумушунду жаса. Артымдагы бай киши менин жаныма келип колун сунду. Мен анын колдоруна карап туруп:
-жумушка келгенде нике шакегинизди алып коёсузбу?
-атын ким балакаай?
-мен балакай эмесмин.
Ал жылмайып дыгада колун сунуп:
-таанышып алалы менин атым Бердибек а сеникичи?
Журогум оозума ккелип кала жаздап:
-Бе.бе.бер…
-Бердибек,Бердибек. Эмне жузун кубара тушту. Озум коркунучтуу болбосомда атым корунучтуубу?
Мен бир сыйра жутунуп:
-Бердибек?
-эй Бердике эле дечи айталбай жатсан.
-байке менин атым Абдурашид.
Мен соз бар деп экообуз четирээк чыктык. Эми эле чыксак телефону шынгырап калды . Ал суйлошуп бутуп офистен суйлошобуз жур деп мени эрчитип жоноду. Унаада дагы бир киши бизнес жаатында суйлошуп кетишти. Чын эле бул Бердибекби? Же башка Бердибеке туш келдимби? Бирок мунун колунда нике шакеги жок болуп чыкпады беле?
Ошентип ал офиске барып инвесторлор менен жолугуп бир сааттан сон аларды узатып чыкты. Мен менеджер айымдын жанында кутуп отургам. Ал кирээринде :
-бул карточкада 2000мин доллар. Сен биздин тизмекке кирген балдар уйлоруно бирдей кылып болуштуруп которуп кой макулбу? Отчетту анан бересин. Жур Абдурашид.
Менин атымды бир айтканда эле жаттап калганын карачы.
Экообуз суйлошо баштадык.
-ии Абдурашид эмне кызмат?
-сиз чын эле Бердибексизби?
-ооба айланайын Бердибек Тургуновичмин.
-байке кечиресизго бирок мен бир чындыкты айтканы келдим.
-аа тиги жардамчым турасындабы?
-жоок байке сиз жонундо.
-эмне?
-бул чупурокту тааный аласызбы?
-эмне экен бул. Ал чупурокту оодарып,эчтеке жокго мунунда.
-ай атаа,эссиз жаным десе. Эми иш буткону калганда ай аттин десе.
-эмне болду?
-ёё, чупурокту алып катты калтырып кеткенимди каранызчы.
-эй кичине тушундуруп суйлосончу.
Мен башымды чайкап отуруп калдым. Ал чупурокту кайра мага берип:
-жигит жумуш издеп келсен жумуш берейин. Сен мынтип менин убактымды алба. Саат алтыда жыйналыщым бар.
-байке мага жумушунуздун кереги жок.
-ке анда убактымды албай кетебер. Ал жиндене баштады. Мен эмне болсо ошол болсун дедимда ,бирда токтобой:
-мен сейил бактан бул чупурокту таап алдым,уйг апарып ачсам ичинде кат бар экен. Катта бир кыздын арманы айтылат. Ал кызды издеп журуп акыры Таласка уйуно барып таап ага жолуктум. Ал суйгоунун кутуп дагы деле турмушка чыга элек. Ал аны катуу суйот. Айылдагылар эр албас деп шылдындашат. Бирок ошол кыз азыр кырк жаштагы эже. Болгондо дагы сиздин Акылкарачачыныз.
Бердибек кашын бириктирип мага карап:
- Акылкарачач?
-ооба байке ,мен болгону ошону айтып коёюн дегем.
-ал каерде Абдурашид?
-оой байке Таласта дебедимби?
-Талас? Мени алып барчы ал жака.
-байке сиз ишинизди кылыныз андан коро. Кечинде жыйналышыныз бар ,анан уйдо аялынызда кутуп жаткандыр.
Бердибек башын кайра-кайра ийип:
-балким бул Акылкарачачты суйгонумдондур. Мен ага болгон таза сезимимди булгабаш учун керек болсо аркы дуйнодо тартуулайм деп эчкимге уйлонгон эмесмин.
Ой,ой ,ой ордумда турган жерден тээ алыска жылып кеткендей болуп кеттим. Козумо жаш тегеренип:
-байке эмне деп жатканынызды озунуз билесизби?
-билем иним ,билем.
-ушундайда суйуу болобу? ал сизди кутуп,сиз аны кутуп. Экоон бири-биринди кутуп олуп кетмей болдунарбы?
Бердибектинда козуно жаш тегеренип:
-мени ал жака апарсынбы?
Ангыча сырттан бир секелек кыз ата деп чуркап кире калды. Бердибек аны ооп – жыттап кучактап:
-кызым сабактан чыктынбы? Ай-айланайын айым ,кунум десе. Эмнеге уйго барган жоксун?
-ата сизди коргум келди. Мага момпосуй алып беринизчи.
-момпосуй ? а мэ кызым,атайын сага деп алып койгом. Ал кокурок чонтогунон шоколад алып берип кызын кароолчусуна тапшырып узатып коюп кайра келди.
-байке уйлонбогом, таза суйуу учун дейсиз. Жалганыныз чыгып калдыбы? Акылкарачач эмнеге сизге жолукпайт билесизби? Сиздин уй-булоонузду бузуп албайын дейт. Чынында мере задам экенсиз. Мен жинденип сыртты коздой жонодум. Бердибек :
-токто!
Мен токтоп ага карадым. Ал коз айнегин чечип:
-деги сен кандай баласын? Бирдекени билбей эле суйлой бересинби?
-эмнени билбей суйлоптурмун.
-мен уйлонбой журуп карып баратып кийин кыз багып алгам. Кызым он тортко чыгып калды. эмне анын козунчо сага бул менин бакма кызым деп айтайынбы?
-байке кечирип коюнузчу мени.
--------------------- ---------------------- -------------------
Экообуз унаада Таласка баратабыз. Бердибек байке жаш кезин эстеп дагыда коп нерсе айтып берди.
- Акылкарачач эн эле сулуу кыз болчу. Аны балдардан талашып канча токмок жегем. Акыры бизди бир байдын баласы айрыды . Ата-энесин анын тагдырын чечип Акылкарачач сабака келбей калды.. Биз дайым сабактан кийин бактан жолукчубуз. Биздин кат жазышмай оюнубуз кийин башкаларгада отуп дарактардын кычыгына кат толчуу болду. Менин колумда байлыгым болбосо же шартым болбосо кантип аны талашам. Акылкарачач экообуз коштоштук. Коштошоордо ал аябай ыйлаган болчу. Менден ажырып ,журогу жараланып турганы мага дааны билинип турду. Менинда ыйлагым келди бирок коздон эмес,журоктон ыйлап турдум. Кийин алар куйоосу менен Таласка кетиптир деген кеп тарады. Мен алардын уй-булоосун бузуп албоо учун Акылкарачачка такыр жолукканы барбадым. Базарда иштеп кун откоруп кийин-кийин которолуп ал жердин башкаруучусу болдум. Ххехе Акылкарачачты эр албас десе ,мени кээбири катын тийбес деп шылдын кылышат. Демек биз окшош экенбизда. Мен аны аябай сагындым. Бир жолу коруп олсомда арманым жок. Мен анын амандагын кудайдан тилеп келдим,кудайдаан иним. Мына ушундай…
Ощентип биз Акылкарачач эженин уйуно шамдардан отуп жетип келдик. Эшиги ачык экен. Бердибек байке бир сурдонот,бир сурдонот. Унаанын кузгусуно улам-улам каранып коёт. Акыры ху деп алып артымдан ээрчип жоноду. Мен туз эле уй тарапка багыт алып кутулбогон белек кылам деген ойдо,эшикт ачып кирдим. Артымдан Бердибек байкеда кирди. Улам-улам галстугун туурулап коёт. Акылкарачач эже корунбойт. Акыры ордумда туруп:
-Акылкарачач эже мен келдим. Ал ашкана тараптан бир колуна казан чомучун,бир колуна табакта эт которуп чыга келди. Мени коруп:
-иий Абдурашид келдинби? Акылкарачач Бердибектида коруп тык токтоду. Колундагы чомучу таранк этип тушуп,тууралаган эти жерге жайнап тогулду. Акылкарачач турган жеринде Бердибектен козун албай катып калды. Артыма секин карсам Бердибекта катып турат. Ангыча ашкана тараптан майдын часыр-часыр эткен дабышы угулат. Мен май куйуп кетти окшойт деп чуркап кирип газды очуруп эле кайра чыксам Бердибек ордунда жок. Алдымда Акылкарачач экоо кучакташып турушту. Акылкарачач ушунчалык ыйлап жатты. Бердибекта аны бекем кучактап козунон жашы сызып турду. Мен ал экооно карап менинда ыйлагым келип сыртка чыгып кеттим. Козумо толгон жашты аарчып жатсам телефонум шынгырайт алсам Сауеле экен:
-Аб.Аб.Абдур кандай эле атыныз?
-Абдурашид э.
-дуйнодогу эн татаал ысымбы не балээ.
-ээ сен озу окуугансынбы?
-ой окуугам .
-азыр каерде окуйсун университетин начарбы дейм.
-начар эмес Чыгыш университетинде окуйм.
-амей сен дагыбы?
-ооба сизчи?
-мен дагы ээ. Эмне жон эле чалдынбы?
-сиз каяктасыз? Мен азыр кетип жаткам кайрадан Бишкеке.
-аа мен кийининерек барамго. Ининда жанындабы?
-жоок озум эле ал уйдо калды.
-охо ээ менин иштеримда даана бутту да. Ээ Коётур мен азыр барып калам макулбу?
-макул кутом.
Мен уйго кирип коштоюн деп кайра аларга тоскоол болбоюн деп такси кармап автовокзалга бардым. Сауле экообуз артка отуруп алып жетер жеткенче кызуу суйлошуп бардык. Ал мага аябай жакты. Мен да ага жактым деп ойлойм. Мен бул уйдо отуруп Акылкарачач менен Бердибек аруу махабатын болгонун болгондой жазып мурдакы ишканама алып бардым. Эшиктер адаттагыдай жыбалды. Мен суранып отуруп жазган баянымды кесиптеш дос баламдан бердирип жибердим. Он-он беш мунот отпой иш канадагыларда, директорда козуно жаш алып чыгып калды . Эмне болуп кетти экен деп танкалып калдым. Балдар кыздар чуркап келип мени асманга коколотуп кайра-кайра ыргытышты. Директорум кучактап кечирим сурап ,эм имени бекер иштетпей айлыка иштээримди айтты. Мен аябай суйундум. Бул суйууну гезиттин бир бурчуна эмес башкы бетке чыгарттырдык. Элдин баары талап-тоноп кетти. Биздин эле гезитте эмес башка гезиттер арасында да эн коп сатылышы боюнча рекорду кайра –кайра жанылап койду. Директор эмки жуманыкында гезитине жарыялап жанылыктарын жанылатып дагы чыгартты. Биздин гезит баягы озу койгон рекордду дагы бир жолу жанылап отту. Биз жылдын мыкты гезити наамын даароо эле утуп кеттик. Мага коп жерден жумушка сунуштар тушо баштады. Бирок мен кеткен жокмун. Анткени мен бул жерден когордум. Дарак бир жерден когорот.
Бул атагымды уккан Сауле да куттуктап мени чайга чакырды. Жигит болуп чайга барсам болбой деп мен аны чакырдым. Мен ошол куну ага суйуумду арнадым. Ал да мага суйуусун арнады. Аат-энемда мени менен аябай сыймыктанышты . Бир окуяны жаза калам деп эле жаркырап жылдыз боло чыксан бул ушунчалык чон бакыт экенин соз менен жеткизе албайсын. Бугун Сауле экообуз илгери Акылкарачач менен Бердибек барган бакка бардык. Мен чупурокту тапкан жериме барып анын жанындагы даракты карсам бир торт бурчтек нерсе турат. Сауле экообуз алсак тышында эки ак куунун суроту бар « Чакыруу кагазы» деп турат. Ичин ачсак :
-Урматтуу Сауле жана Абдурашид. Сиздерди 20.05.2017 ж. боло турган Акылкарачач менен Бердибектин уйлонуу улпот тоюна чакырабыз.
Дареги башталышы жазылыптыр. Сауле экообуз бир суйунуп ,кыткылыктап кулобуз. Анан экообуз сейил бакка отуруп суйуу дуйносуно калкып кирдик.
Биз отурган сейил бак азыркы «Суйуу сейил бакчасы»
Аягы…
Тунку саат 1:32 01.05.2017-жыл. Торт саатдажазып буттум... -
Буйрук
Жазылган күн: 3 Июн 2017
Канат деген досум катуу ооруп калгандыктан бейтапканага аны коргону бардым. Алда мени чакырткан болчу. Сыртта сахналаш ,чыгармачыл достор туруптур. Мен алар менен саламдашып коюп Канат жаткан палатага кирдим.
Канат жузунон нур кетип ,коздорунун асты когоруп башкача абалда эле. Менин киргенимди байкаганда жок. Бир кыз анын жанында отуруптур. Ал кыз мени коруп Канатка:
-ал келди деп айтты.
Канат дароо ордунан турганга аракетте баштады. Мен жетип бардымда:
-ээ жат,жатабер досум. Деги жанын аманбы? Кече тапкан досумду бугун жоготкум келбейт акыры.
Канат колумдан бекем кармап козун кайра-кайра жумуп:
-Совет дос… ык… Кудайга шугур дос. Алия чыгаберсен болот.
Ал кыздын аты Алия экен. Канатка тигиле караап-карап чыгып кеттида эшикти бекитип койду.
Мен тушунбой :
-Канат эмне болуп жатат? эмнеге эшикти жаап салды?
Канат мандайында турган саатка карап:
-Совет досум бир саат убакыт бар,мен сага оз тагдырымды айтып берейин дегем.
-эмнеге бир саат калды?
-Совет балким… ал жотолуп кеттида кайра созун улап, балким бугун акыркы жолу кун корушум.
-эмне? Кайдагыны айта бербечи! Эшикти эмнеге бекитип койду.
Канат кулдуда:
-сени менен суйлошкум келди ошого эчким кирбесин деп жаптырып салдым.
-кызык эле баласын, Кайдан таптым сени озу? Неге дос кылдым?
-эй Ак Булут дагы баштадынбы хахаха.
-ии муну кара дагы акыркы жолу кун корушум деп кулуп жатканын.Акыркы жашоосун жашаган адамда сендей болот бекен?
-кечирчи дос. Кел убакытты кетирбей максатка отолу.
-макул.
-Совет сен коп тармактуу талантсында.
-сен деле.
-ошого мен сага оз омурумду жаздырайын дегем.
-муну кара келип-келип сенин тагдырынды жазамбы мен.
-ээй досум антпечи ,суранам сенден. Мен сага айтып берем, сен аны кийин ак барака тушуроорсун.
-Канат …
-жок дебечи сураныч.
-мм аракет кылып кором.
-ушундай дешинди билээр элем. Кел бул жаздыкды бийиктетип койчу,анан мени жолоп кой.
-эмне болуп оорудун озу?
-азыр ,азыр баарын айтып берем. Мен Канат досумдун жаздыгын артына жолоп отургузуп койдум. Ал бир убакта Кыргыз сахнасында жаркырап жанган жылдыз эле. 2016 –жылы реп дуйносуно аралашып ,чыгармалар жаратып атагы чыккан. Мен анда корунбос жан элем. Бирок бул жигит экообуз сайт аркылуу баарлашып, достошуп, мен ага ыр жактан жардам берчуумун. 18жашынан баштап сахнага чыга баштаган. Он тогуз жашында Супер инфонун тандоосунда Кыргызстандагы эн мыкты репер наамын утуп алды. Биринчи эле ыраазычылыгын ата-энесине досторуна айтты. Дароо мага сайттан жазып «женишин менен» деп куттуктайт. Бул жигитке номеримдида бербей койгон болчумун. Башкаларга да берген эмесмин. Ошентип кундордун бир кунундо досубуз кылмыш ишине шектелип ,абака отуруп калды. Мен да, башкасыда андан кол жуудук. Эртеси эле кайра чыгарылып ошол бойдон ал дайынсыз болгон эле.Кийин гезит беттерине ,сыналгы,радиолорго Канаттын никесиз кызы бар деп жарыялана баштады. Гулум деген кыз мен зордуктап кеткен,эми баласын озу баксын деп чуу жараткан. Канат озу жок болсода аны коргондор таанып калса жаман айтып,тилдеп ,уруп-тепкенге чейин барышкан. Бирок мен Канатты такыр корбодум.
Ошол бойдон арадан сегиз жыл отту. Бизда чыгармачылык жаатында туркун таланттарыбыз менен таанылдык. Жашообуз Кудайга шугур жакшы. Бир куну Канат туурасында гезиттен окуп калдым:
«Бир убакта жылдызы жанган Канат,эми мынтип элдин ишин кылып журот. Кара жумушчу болуп,никесиз торолгон кызын багууда. Чынында уятдагы болуш керекда»
Бул макаланы чыгарган кабарчыны издеп таап Канаттын кайжерде экенин сурадым. Ошентип Канаттын дареги боюнча таап алдым. Ал мени тааныган жок,менда аны арандан гана таанып турам. Баштагыдай саркеч кийинген Канат жок. Эми окуянын баарын Канаттан угалы…
-Совет чынында сен мага коп жардам кылгансын,дос деген сендей болот.
-ээ Канат досум эмнесин айтасын,кара дароо эле уч мунот убактын кетип калды. Кана баштачы баянында. Мен ордумдан туруп четтеги термуздан чай куюп ичкенче аны уга баштадык. Канат бир эки жотолуп созун баштады.
- озун билесин Совет ,биз ал убакта жакын достордон элек. Пайгамбар кошкон дос болот дечуу эле мына досум биз кайрадан кошулдук,достугуз бекемделди. Мен коп жылдарга дайынсыз жоголдум. Сенин чыгармаларынды гезиттерден ,китептерден окуп журдум. Сага жолуккум келчу бирок атагына зыяным тийбесин дедим.
Мен чайымды ууртап ,бир колум менен жаак таянып угуп отурдум. Канат болсо оз баянын айтып жатты.
Чынында сен жонундогу жанылыктарды гезиттен,радиодон угуп аябай суйунуп,кээде ыйлап бул менин досум деген кунумда болду.
Мен чайымды столго коюп :
-Канат сен баянынды айтасынбы же мени мактайсынбы?
-ээ досум угуп турчу сураныч.
-дагы эки мунотун кетти. Бир саат убакыт бар дедин эле карачы 55мунотун калды.
-Макул досум… Кыскасын айтканда 2017 - жылы мен Кыргызстандагы «эн мыкты»репер деген наамды женип алдым. Ошол жерде баарына ыраазычылыгымды айттым. Угармандарым баары суйунуп мага дагыда ийгилик каалашты. Продюсерим Акыл байкеда куттуктап озунун жакшы создорун айтты. Чынында бул женишке жетем деп такыр ойлогон эмесмин. Сенин ырларын мага озгочо атак,данк алып келди. Коптогон угармандарды таптым. Озумдун жеке концертимди берем деп суйунуп ,алдыдагы чон мерчемдерди тузуп журбодум беле. Бирок булардын баары ишке ашпай калды. Адаттагыдай бир байдын кызынын туулган кунундо ырдап чыгып келаткам. Продюсерим Акыл байке чалып калды:
-Ало Канат?
-оу байке эмне болду? продюсеримдин унун башкача чыгып жатты. Ал кайдадыр чуркап бараткандай.
-Канат! Канат,биз контрабандага аралашып калдык сен тезинен уйго бар.
-эмне дейс?
-Канат кызым Айша сага аманат!
Ошол барабар телефон очурулду. Мен такыр байланыша албай койдум. Адаттагыдай эле таксиге отуруп Акыл байкенин уйуно бардым. Кызы бешикте ыйлап жаткан экен. Ал бир жаштан жаны эле отту. Коп ыйлагандыктан когоруп калыптыр. Мен дароо аны чечим алдымда…
Канат окуясын айтып жатса эшик тыкылдап калды. Анын кызык окуясы тык токтоду. Мен эми эшике жетсем ары жактан Алиябы же ким эшикти тыкылдаткан адамды алып кетти. Мен кайра келип анын жанын отурдумда:
-ии анан эмне болду?
-Совет эшик тыкылдасада конул бурбай эле уга берчи.
-мм макул,макул. Мен чайымды толуктап алдымда анын баянын уга баштадым.
-Кайжерге жеттим эле?
-бешиктен чечип алдын анан?
-аа бешиктен чечип алып колума которуп соорото баштадым. Анын ыйы акырындан басыла баштады. Курсагы ачканбы мойнун созуп эмчек издейт.Мен аны которуп алып ашкана жака бардым. Текченин ар бир тартмасын ачып анын курсагын тойгузганы бирдекелерди издеп жаттым. Бир тартманы ачсам жасалма суттун кутучасы туруптур. Мен аны алып сыртындагы жазууга карап жасай баштадым. Даамын татып коруп, жылымык кылып аны сут ичуучу идишке куйдум. Кичинекей Айшага ичирсем такыр оозун ачпайт. Кантип ичириштин жолун тапбай айлам кетти. Отургучка барып отуруп сут ичуучу идишти кокурогумо коюп Айшанын оозуна такадым. Ал оозун ачып бир,эки ###### эме баштады. Мен суйунуп кеттим. Ал эмип жатканда телефонумду алып Акыл байкеге чалдым дагы эле очук экен. Аялына чалдым алдагы очук. Эмне кылаарымды билбей интернетке кирип озумдун клиптеримди, интервюларымды коруп отурдум. Андан сон инстаграмга кирип жанылыктар менен танышып отурсам Айша акырын гана :
- атьа деп тили буралып айтса болобу. Менин суйунгонумду айтпа. Канат кулуп жиберди. Аны угуп отурган менда кулдум. Канат кулуп жатып кайра жотолуп кеттида,созун улады:
- ошентип отурсак эле эшикте Акыл байкенин ити уруп калды. Мен Айшаны тошоко жаткызып терезеден сыртты карадым. Эшикте ит урбой эле жерде жатат. Мен танкалып терезени ачып:
-кучук,кучук аны чакыра баштадым. Жакшылап карасам иттин айланасы кан болуп кетиптир. Мен такыр эчнерсе тушунбой калдым. Терезени жаап артымды карасам кимдир бироо тумшука бир сокту. Мен оодарылып жыгылып тушуп жатып калдым. Козумо эчнерсе корунбосода мен ким урганын коруп калайын деп турганга аракеттендим. Эми эле кичине урон карангы болуп коруно баштаганда козум жана тушту. Башым артка кайрылып сынып кете жаздады. Беш алты адамдын уну угула баштады. Кимдир бироо чачымдан артка карай кайрып тарттыда:
-ээй донуз! Акыл кайда?
Мен аябай коркуп кеттим. Козум корбосода:
-байке мен билбейм ,билбейм деп коркуп айтып жаттым.
Корсо Акыл байке кимдир бироолорго алданып жургон экен. Алардын ким экенин билген сон алардын канчалаган товарларын сатып жибериптир. Ооба ал товарлар банги эле. Кылмышкерлер артынан тушуп товарын кайтарганга чейин жетишип,анысы аз келгенсип Акыл байке менен аялын олтуробуз дешиптир.
-анан?
-Кылмышкерлер колумдан байлап судуроп жоношту. Алдей ошол убакта ыйлап кирди. Аны алардын жанында жургон Гулум деген кыз которуп чыгып:
-Акылдын баласы да бар экен.
Алардын башчысы каткырып алдейди колуна алып:
-Акыл ,Акыл кайда качам дейсин балан учун келеттирсин ээ.
Мен бакырып :
-койбергиле ! койбергиле! Акыл байке кызын мага таштап кеткен ,сураныч ага тийбегиле.
-эй акмак!Акыл бизден канча акча карыз экенин билесинби?
-мен берем байке,канча болсо мен берем.
-эмне торт миллион долларды бере аласынбы?
Мен таптакыр озгоро туштум. Алар мага кадала карап турушту. Мен эмне кылышымды билбей:
-мага убакыт керек ал учун…
-мейли уч кун убакыт берем,эгер тапсан таптын тапбасан озунда могул балекет да бул дуйнодон кушка окшоп учуп кетесинер. Кеттик! Алар бири калбай чыгып кетишти. Гулум кайра келип :
-бул алдей кызбы же уулбу?
-Гулум мен сенден куткон эмесмин.
Ал ээгимден мыкчый кармап:
-Кызбы же уулбу дейм?
-кыз …
-аты ким?
-Айша…
-мм балким экообуздун кызыбыз хахаха. Ал каткырып менин чонтогумо бирнерсени салып койдуда чыгып кетти. Айша тынбай ыйлап жатты. Мен дароо ашканага барып эптеп бычакты алып ,колумдагы жипти кестим. Айшаны колума которуп алдей айтып сорото баштадым. Ал сооронуп уктай баштады. Мен аны уктатып ,уктоочу болмого жаткызып эшикти жаап,эми эле чыксам милициялар бастырып келди. Мен элендеп калдым. Алар «колунду котор!»деп айтып жатышты. Мен:
-чушш… акырын.
Алар такалып карап турушат. Бири жаныма келип акырын колумду кайрыды. Мен эч каршылыксыз туруп бердим. Колумду кайрып кишен салдыда ,беркилер тапанчасын тушуруп мени тинте башташты. Жанакы таанышым Гулум салып кеткен наша экен. Таптык дешип суротко тартып жатышты.
-ал меники эмес! Аны менин чонтогумо салып кетишти.
-кимдер салат ?
-байкелер аны…
-жаагынды жап. Актанганында токтот! Биз продюсерин экоон эмне жумуш кылып жургонунорду жакшы билебиз акмактар. Уйду тинткиле!
-байке бул болмого кирбениз.
-эмне учун?
-бул жакта Айша уктап жатат.
-Айша? Мм али кыз алып келдинби?
Эшикти тарс ачты. Айша мээмиреп уктап жатты. Аны коруп эшикти акырын жаап фотоапаратты алып тартылган суротторду очуруп салдыбы бейм. Кайрадан нашанын озун тартып алды да:
-Канат сен таланттуу жигитсин. Акылдыда биз абдан баалачуу элек эми тилеке каршы болуп калды. Мен сага жардам кылып суротторду очуруп жибердим бирок бул иштеринер созсуз турдо жарыяланат. Алып кеткиле муну.
-коётурунуз байке Айшаны кантип таштап кетем.
-эмне турасынар алып кеткиле!
Мен колумду артка кылып улам-улам Айша жаткан болмону карап бара жаттым. Ошентип абака камалдым. Жакындарым ,сахналаш досторум же угарман тааныштарым бирида келишкен жок. Сенда келбейт болчусун бирок сени тушуном. Ошол куну эле канчалаган адамдар мени чанып кетишти.
Мен аябай ыйлагым келди. Ата-энеме эмне деп айтам деп отурдум. Сурак башталып сурак бердим. Айт дешип уруштудагы. Мен такыр мойнума алган жокмун. Бирок мен жонундо жалган маалыматтар бут тарап буткон болчу.
Кайра мени темир торго таштап кетишти. Эртеси тушку убакта мени чыгарышты. Сыртка чыксам эшик жакта кабарчылар жайнап турушкан экен. Бирок мен эшик жактан чыккан жокмун. Мени башка жол аркылуу чыгарышты. Чыксам кечеги мени ургандар унаада кутуп отурушуптур. Мен алардын унаасына чыкпай коёюн десем да болбойт. Милицияларга мына ушулар дейин десем алар оздору мени тапшырып жатса. Мен айла жок унаага отурдум. Отураарым менен жоноп кеттик. Ээн талаага алып келип урук-токмоко алышты. Мен аябай кыйналып кеттим. Демим кысылып тап-такыр алсыздандым. Алардын бир жигити мени чоголотуп отургузуп койду. Башчысы:
-эй жигит! Кана биздин акчалар? Сен эмне абака тушуп жашынып калам дединби? Асманга чыксанда,жерге кирсенда биз учун сени кармаш опоной эле. Балакайсында, балакайсын.
-байке мен таап бермекмин бирок…
-эмне бирок! Ал мени жыгыта тепти. Баягы жигит кайра тургузду.
-дагы бир кунун бар Канат. Канат канатынды какчы гана. Мен акырын ордумдан туруп чуркап жонодум. Алардан он метр алыстаганда эле тапанчаны дан эткен дабышы чыкты. Дене боюм дирилдеп кетип артымды карадым. Алар болушунча каткырышты. Тапанчасын мага туштап олосун дегендей корсотушот. Мен кайра жолумду уладым. Биринчи эле уйумо бардым. Атамдар абака барып мени тапбай эми эле келишкен экен. Апам мени коруп ыйлап келе жатты эле ,атам урушуп токтотуп коюп жаныма келип,тишин кычырата суйлоду:
-эй энендурайын иттин баласы! Эл караган бетимди жер караттын! Сен мынтип жургонунду билгенимде ,мыноо ушул колдорум менен муунтуп олтурмокмун.
-ата мага акча керек!
-я! Акча!? Сайынып журсон акча керекда анан . Акча элеби? Сага мен же апан да керек эмес…
Канат дагы жотолуп кетти, мен дароо колумдагы чайымды сундум. Ал ичкенге болбойт деп кайра-кайра жотолот.
Мен ордумдан туруп терезеден сырт тарапты карадым. Эки уч мээрбан айымдар журот. Бир унаа келип токтоду да анын ичинен мага таныш адамдар тушуп Алия менен саламашып ,аны менен чогуу туруп калышты. Канат жотолуп бутуп :
-Ак Булут айта берейинби?
-ии айт,айт.
-кел сен отуруп эле алчы. Ал жак менен алаксып дагы унутуп калбагын.
-макул…
Мен орундука отуруп уга баштадым.
-атам болушунча урушуп ,апам жон гана ыйлап турду. Атам жинденип уйго кирип кетти. Апам мага копко тигилип карап «уулум» деп ыйлап келди. Менда апамды кучактадым . Кок ала болгон жузумо карап:
-Уулум сага эмне болду?
-эчтеке апа.
-байкуш балам сени бизда тушунбой калдыкго. Атанды туура тушун балам.
-апа рахмат ,рахмат бирок мага азыр акча керек.
-эмне болгонун айтчы балам.
-тиги продюсерим Акыл байке…
Ангыча атам бакырынып чыкты ак жоолукка оролгон акча менен мени бир соктуда:
-жогол! Жогол! Балам эмессин уктунбу! Жогол!
Апам байкуш жоолугу менен улам-улам жашын аарчып карап турат. Атама унчуга албайт,анткени атам башынан ушундай. Мен козумон аккан жашты аарчып «рахмат» дедимда акчаны алып кетебердим. Атам чындыкты уккусуда келген жок. Мен эчкимге корунбой кепкамды бастыра кийиип баражаттым. Кийимдерим ылай,чан,кээбир жери кан болуп калган. Мурдум оозум аябай атышып жатты.
Телефонумда жанымда жок. Айшага эмне болду экен. Акчаны которгон бойдон Акыл байкенин уйуно бардым. Эми эле дарбазага жетээримде «эй!» деген дабыш угулду. Артымды карасам жанакы жексурлар турушуптур. Ун катпай колу менен акчаны сурашат. Акчаны бердим. Гулум акчаны алып дароо унаасынын алдына коюп санай баштады.
-бул жерде 5000доллар эле экен.
Алардын башчысы жаныма бычагын ойнотуп келдида,мойнума такап:
-оой,сен эмне бизди акча санаганды билбейт дейсинби?
-байке али убакыт барго тапканга аракет кылам.
-бул жака неге келдин анда?
-тиги Айшага келгем.
-акмак экенсинго аны начальник алып кеткен.
-начальник?
-тур тез-тез акча таап кел.
Мен жоной баштадым. Гулум токтотуп:
-эй Канат карачы кандай сонун жанылык. Ал мага гезитти сунду. Алып карасам биринчи бетке :
-«кылмышкер Канат ,бир жыл мурун Гулум аттуу кызды зордуктап эми баласын бакпай качып журот. Ошого байланыштуу начальник Саткынбаев азыркы тапта Канаттын никесиз кызын багууда. Мен атам урушкандада, аталыктан кечкендеда мынчалык азап тартпадым эле. Чынында олгум келди,кана эми мунун баары туш болуп калса экен дедим. Бирок …
Гезитти алып басып кеттим. Жолдо баратып гезиттин мен жонундо жазган жерин ачтым. Начальникда бул маалыматты чындык деп айтыптыр. Анын дареги да бар болчу. Акыл байкенин туугандары да ,ата-энесида жардамга келишкен жок. Мен таптакыр жалгыз калдым. Гезиттин ошол бетин айрып чонтогумо салдымда,калганы бырыщтыра кармап тоголоктоп алды тарапка ыргытып жибердим. Бир жигиттин башына тийди «Ай» деп жиберди. Мени карап :
-акмак!
Ал сахналаш досум Асан экен.
-Асан сенби дос?
-ээ мага жолобо,жолобо ошол жерден туруп созунду айтда дароо кетип кал. Мен катып калдым.
-Асан?
-болдубу созун жокбу ,мен кеттим анда.
Жаным кашайып кеттида ушундай жулкуй туртуп жакаладым. Ал бакырып жиберди. Мен жулкуп жатып ый аралаш:
-силер акмаксынар! Досунарды таштап кеттинер! Уктунбу! Акмак экенсин. Мен силерди дос деп журупмун. Ангыча артымдан бироо жулкуй тартып бир сокту. Бетим жанып кеттида кулап туштум.Ал да сахналаш досум деп жургон Айдар эле.Мени копко карап:
-Канат ,биз сенин мындай экенинди билген эмесбиз. Сендей менен достошкончо ит менен достошкон жакшы. Жогол…
Мен ордумдан туруп колумду кагып андан ары кеттим. Жолдо баратып озумчо суйлоном.
Ооба мени менен ким достошмок эле. Бироону зордуктаган ,банги менен иштеген кылмышкер болсом. Кабарчылар оздору деле кичине ойлонбойбу? Мейли кылмышкер десин ,Акыл байкенин кызын билип туруп Канаттын никсиз кызы деп айтышты. Бут жерде мен жонундо дуу-дуукептер таркады. Кочолордо илинген суротторум айрылып,тытылып кетиптир. Кече эле тениме албай жургон Айдар менен Асан ушундай болуп жатса башкаларын жон эле койгонум жакшы. Менмин деген бай балдар менен дос элем. Тилеке каршы алардын баарын унутууга туура келди. эхх деп ушкурунгондон башка арга жок. Кеч киргенче акча издеп барбаган жерим калбады. Баары эле жаман корушот,туртуп чыгарып салышат. Ыр жазган студиялар эшиктерин жаап салышты. Ооба мен баарын жоготтум. Бирок бир гана нерсе менин омурумду кыяйышыма тоскоол эле. Ал Акыл байкенин кызы Айша…
Саат он бирлерге жакын эркиндик бульварында баратып бир кызды сузуп кеттим. Ал кулап тушойун деди,мен аны белинен кармап сактап калдым . Козун кичирейтип кайра чонойтуп:
-Канат?
Аны тургуздум бирок тааныбадым.
-Канат байке сизби?
-ооба мен сен ким?
-мен сиздин угарманызмын.
-мм… мен дароо бурулуп басып кеттим. Артымдан ээрчий басып:
-Канат мен сизге ишенем. Сиз аксыз,сиз кылмышкер эмессиз байке. Ага бурулуп карадымда:
-сен кайдан билмек элен?
-Канат байке мейли башкалар эмне десе ошол десин,мен баарибир сизге ишенем.
Жок мен бул созду ата-энемден угушум керек эле.
-ишенгенин менен баары каралап жатса дагы эмне дейсин?
-Байке сиз жакшы адамыз. Ал жаштанып мени бекем кучактап алды. Мен жон гана туруп акырын анын колдорун алдымда:
-рахмат ,бирок…
-байке кардыныз ачкандыр журунуз биздин уйго .
-жок мен шашып жаттым эле барайынчы.
-жок дегенде муну жеп алынызчы. Ал сумкасынан болучка алып чыкты. Мен болучканы алган жокмун. Ал копко колун сунуп туруп :
-байке анда муну чонтогунузго салып коёюн. Ал акча берип жаткан болчу. Колун мыкчый кармап бурадымда:
-акча,акча жек кором ушул акчаны. Анын колу ооруп кетип:
-байке колум ооруп жатат.
Колун койберип:
-сенин колун ооруп жатса менин журогум ооруп жатат тушундунбу? Баштада мынчалык ыйлабаган элем. Ыйлаган бойдон чуркап кеттим. Артыма бир да жолу караган жокмун. Жанымда бир тыйын жок, кайра жанакы зоокурлорго жолуктум. Акча тапбаганымды айтсам бир ,эки тепкилешип унаасына салып кимдир бирооунун уйунун астына алып келип тушурущту. Алар мага шарт койду.
- эки шартым бар жигит. Айылга кетип такыр дайынсыз жок болосун же тиги алдей экоон тен а хахах.
Мен биринчисин тандап алдым. Алар каткырган бойдон кетип калышты. Алар кеткен сон чонтогумдогу жанакы айрып алган гезитти алып начальниктин дарегин карадым. Мен так эле ошол уйдун астына келген экенмин. Копко турбай терезесинин жанына барып асылып чыгып уйду карадым. Начальник аялы экоо Айшаны ойнотуп отурушуптур. Алардын кубанычына чек жок болчу. Мен кайра тушуп баш оогон жака кетип бараттым. Би рубак Акыл байкенин «кызым сага аманат» деген созу эске тушту. Же алдыга баса албай же артка баса албай туруп калдым. Кайра артыма бурулуп ал уйго келдим. Айшанын ыйы сыртка угулуп турду. Мен эшикти такылдатттым. Саткынбаев эшикти ачтыда жузу кубара тушуп:
-сен ?
-баланы алыпчык.
-Канат мен сага канча десен берем сураныч баланы бизге калтыр.
-эч качан алып чык дейм!
-Канат айланайын муну ал. Ал менин чонтогумо акча салды. Мен ачуум келип анын ким экенин карабай жулкуй кармап жакалап дарбазага такап:
-олтуруп салам азыр,алып чык дейм.
-макул ,макул.
Ал уйго чуркап кирип кетти. Аялы ыйлап алган Айшада ыйлап Саткынбаев аны копко карап мага берди. Мен Айшаны колума алаарым менен анын ыйы тып басылды. Мен ун катпай кетип жаттым. Аялы токтой тур деп уйуно кирип кайра чыкты. Балага ороп ал деп ага ылайык тошок берди. Айшаны ородумда сапарымды уладым. Ал эже ыйлап-ыйлап калаберди. Мен Айшаны которуп келатып ага алей айтып бердим. Алдейим ага жактыбы мемиреп уктап жатты. Кызыгы мен алдейим реп турундо болуп кетпедиби.
Канат кайгылуу отуруп бир жылмайып алдыда :
-э не жакшы эле болтабы?
-алымча-кошумчасы жокбу озу?
-ээ таптакыр жок ,андайынан кам санаба.
-мага неге айтып жатасын озу?
-эми тиги…
-эмне тиги?
-макул анда кетеберсен болот. Канат мага таарынып калды окшойт,башын жерге салып отуруп калды. Мен ага тигиле карап:
-досум билесинго мени ушундаймын, айтчы эми кызыган жеткенде.
Канат кайра жылмайып:
-мм ушундай болсун…
-жолдо баратып алдей айтып берген сон , ал уктап калганына карабай аны менен суйлошуп бара жаттым.
Айша карачы сенден башка жакын адамым калбады такыр. Элестет экообуз эле бул дуйнодо калгандайбыз. Уктап жатпастан айлананы карачы жым жырт. Анча-мынча унаа коруп калбасак эле башка эчким жок. Сейил бактагы бак дарактар ,асманда сызган шамалдар кээбир куштар бизге шерик болгондой. Айша мен эми сенин байке болом. Жок .жок атан болом,апан болом. Менин сенден башка эчкимим жок. Сенинда менден башка эчкимин жок. Экообуз бири-бирибизге байланышып калган жанбыз. Соз берем мен сени таштап кетпейм. Эртен экообуз айылга таята –таэнемдердин уйуно барабыз. Бир кундук жол кантип жетебиз десен . Сен оорубай,кыйнабай курсагым ачты дебей баргын макулбу. Сураныч жаны атанды кыйнаба.
Ошентип Акыл байкенин уйуно бардым. Дарбазадан ашып отуп эшикти ачып Айшаны которуп кирдим. Кардым ач казанда турган тамакты жылытып тамактана бащтадым. Айша керебетте уктап жаткан болчу. Тамакты бузуп ыйлай баштады. Ыйлаганына карабай жей берейин десем такыр чынырып туруп алды. Жанакы жасалма суттун кутучасын алып сут жасап жанакынтип эмизе баштадым. Ал ыйлабай колун чыгарып менин соомойумду кармап алып эмип жатты. Мен ага башкача мээрим менен карап турдум.Ал сутту ичип бутуп коздору бакырайып карап турат. Мен аны тиштегилеп ойнодум. Ал аябай кыткылыктап кулуп апа,апа дейт . Ээ ата де деп кайра кытыгылайм. Ал кулуп колдору менен башымдан турткулоп коёт. Аны алдыма алып отуруп тамагымды жедим.
Кызым сен качан тамак жей баштасын. Бул тамак соонун болуптур,кана жеп корчу. Кашыгым менен оозуна такадым. Ал ###### коруп тукуруп жиберди. Кашыкты ала коём деп тамагыма тогуп алдым. Аябай жиркенип тамакты урнага тогуп салдым. Анан экообуз керебетке жатып уктап калдык. Эрте менен Айшанын ыйы мени ойготту. Ушундай турсам Айша чычып койгон экен,анын жыты тим эле буркуруп турду. Жиркенип жатып анын астын аран тазаладым. Жасалма сут даярдап ага бердим. Ал мунусунда идиши менен эле ичти. Жанакынтип кокурогумо такап турган жокмун. Акыл байкенин мага саз кийимдерин алып,Айшанын кийимдерин алып ,жасалма суттон беш алтоону салып ,уч идишке сут даярдап ,термузга кайнак суу даярдап сумкага салып,эшиктерди жаап ачкычты таштанды жага таштап кетип калдым. Кетпейин десем Айшанын омуру ойлондурат. Жолдо баратып жанымда акча жок экени эсиме тушту. Чонтогумду тинткилесем беш мин сомдуктан бешоо чыкты. Булар кайдан десем кече куну начальник чонтогумо салып жиберген экен. Айшанын омурун жыйырма беш минге баалаган тура. Ачуум келди чынында,бирок суйунуп рахмат деп таксиге отуруп кетебердим. Жонокой кийинип алгам. Шымымды алмаштырган жокмун,анткени ал озу жонокой болчуда. Ошентип дордой моторско бардык. Ал жерде Ошко жоноочу унаалар менен суйлошуп 1000сомго ошко сапар алдык. Кобунчо аялдар эле. Айдоочу мен жана бир байке эркек. Мен Айшаны алып артка отуруп алдым. Бир эже жанымда алда кичинекей баласы менен. Айшанын памперстерида сумкамда. Жолдо аябай кыйнады. Ыйлайт,сооротом такыр болбойт. Сутун берсем эмбейт же. Акыры тиги эже «мага бер» деп озунун баласын мага карматып Айшаны эмизе баштады. Жаман кыз десе дароо басылып кийинчерек куло баштады. Ичимден кайра ага боорум ачып байкуш Айша деп коём. Кийин мага жакшы пикир келип:
-эже сиз каякта жашайс?
-Араванда…
Мен аябай суйунуп кеттимда:
-Араванда? Оо жакшы болгон турбайбы.
-эмнег?
-тиги …эме тиги Айшанын ата-энеси жок жалгыз калды.
-сен атасы эмессинби?
-жок бирок атасынын ордундамын.
-иий сен жанакы баласын да ээ ,мэ баланды ал . Бир кылмышкердин баласын эмизип жаткан турбаймбы.
-эже мен…
-ал дейм!
Баары бизге карап калышты. Айшаны колума алып :
-ооба ошол кылмышкер менмин. Ким мага ишенет,адамдар жалган айтсан ишенип,чындыкты айтсан ишенишбейт.
Баары жым-жырт.
Болгону Айша копко ыйлап эмчек эмем деп калса сизге эмизип турайын дегем. Мен да Араванга таэнемдин уйуно баратам. Ангыча алдыдадагы байке:
-Э Канат сенби?
-ооба мен,мен…
-Укам сага жаман болду баарынан. Ошон учун кичине кысып журуш керекда.
-байке мен…
-сен озу каякта чонойгонсун?
-Бишкекте эле.
-тагаларынды тааныйсынбы?
-бир эле тагам бар Турат деген.
-баягы 88би?
-ооба …
-ал уйлонгонбу?
-уйлонгон бир баласы бар.
-укам ээ таятан жакшы киши эле … жаназасынада келбей эми ишин тушкондо баратасын.
Мен ун катпадым… уялдым.
-она менин аялым болот ,кызын ыйлаганда келип эмизип кетебер. Биз ошо силердин кочо тарапка бурулган жерде жашайбыз.
Жанымда отурган эже:
-ушул кантип болсун эми?
-жаагынды жап! Эмизесин дедимби эмизесин. Эркектерди эркектер гана тушунот. Эркектин башына нелер гана келбейт дейсин.
Мен алдыда отурган байкеге аябай ыраазы болуп кеттим. Тиги эже жаман коруп кийин макул болду окшойт. Жузундо ааз болсода жылмаю пайда болуп калды. Жалал-Абадка келип тамактандык. Тейлоочулор мени тааныгансып бири-бири менен шыбырашып туруп калышат. Мен болсо башымды ылдый кылып жузумду корсотпогонго аракет кылам. Мен айылдаш байке менен таанышып алдым. Женемдин аты Асыл тиги байкенин аты Жалил экен. Ошентип сапарыбыз карып Жалил байкелер уйдон тушуп калып саат тортторго жакын айдоочу мени таэнемдин эшигин алдына таштап коюп уйуно жоноп кетти. Мен эшикти такылдатайын десем булар илгээри ит багышчууда, такылдатпадым. Озумду ойлогон жокмун Айша коркуп калбасын дедим. Ангыча жолдон беш алты бала каткырып баратышты. Мен эшиктин алдындагы оруко жашындым. Алардын бир мени байкап калып:
- Турат ака сизби?
Мен акырын Айшаны которуп чыктым. Алар жаныма келип панарын жузумо жандырышып алардын бири:
-ээ бул баякы реперго.
Кана –кана баары кызыгып жузумду корушту. Алардын чонубу же ким билбейм мени желкемден мыкчый кармап:
-атым Адилет ,Адилет деп кайрылсан болот.
-а.а.а менин атым …
-Канат,билем сенин атынды. Сен жонундо кандай создор тараганын билесинби?
-ооба…
-ошондо бул сенин баланбы?
-жок мен…
-алдап каякаям барат элен. Олуп атсанда ачыгын айт майлиби?
-ооба… мен коркуп жаттым.
-биякта не кылып журосун?
-тиги таэнемдин уйуно келгем.
-Турат аканин уйунобу?
-ооба ,ооба Турат тайкем болот.
-Тайке эмес тага дегин.
-макул…
-коркпой эле кой бизден. Биз кочонун менттерибиз хаха. Баары каткырышты. Айша ойгонуп ыйлай баштады. Адик баланын жузун жаап:
-башын иштейби? Карангыда да баланы сыртка алып чыкчуу бекен. Бар ээ Турат акани чакырып бер,э брат жолугабыз анда. Алар кетээри менен Турат тайкем чыкты. Айшаны эптеп соороттум. Ал мени коруп :
-Канат сенби?
-кандайсыз? Ооба мен.
Ал эки жакты элендеп карап:
-жур уйго.
-итиниз жокбу?
-жок ит бакпай койгом жожолорду жей бергенинен.
Уйго кирип бир болмого кирдик.Турат тайкем алдыма отуруп:
-баланбы?
-жок ,жок дегенде сиз ишенинчи.
-билем Канат билем. Неге келдин?
-башка бара турган жерим жок.
-Канат сенин артындан кандай создор ээрчип жургонун билесинби?
-ооба бирок алар жалганда.
-азыр коётур. Тайкем сыртка чыгып беш алты гезит алып келип астыма таштады. Менин ун таякчамдын ордуна бычак карматышыптыр, Гулум деген кыз дагыда кооздоп жалган маалымат бериптир. Акыл байке аялы экоо издоодо экен. Эми менин ырымды эчким укпайт экен кыскасы туркун-туркун жалган жанылыктар.
-сенин абалын кандай болду?
-билбейм Совет. Чынында эстесем аябай ичим атышат.
-анан ,анаан эмне болду айтчы тезирээк. Анын тагдырына мен да кызыга баштадым. Канат ичин кармалап созун улады.
-Совет ошентип ал уйдо туноп калдым. Аябай чарчаган экенмин. Тушто ойгонуп карасам Айша жок жанымда. Коркуп кетип сыртка чыктым. Таэнем эшиктин алдында отуруптур.
Ангыча эшик жактан тайкем Турат келип башын онго-солго кылды. Мен аны тушундум. Озунду корсотпо дегендей кылды. Женем Жаркын Айшаны эшикте которуп жургон экен. Мен эчнерсе болбогондой таэнемдин алдына барып ооп учураштым. Менин жузумду коруп «неболду» деп сурайт. Жыгылып туштум дегенден башка эчтеке дей албадым. Таэнем сексенге чыгып калган. Ата-энемди тууган,уруктарды сурайт. Кары болсода мени унутпаптыр. Андан сон тайкем экообуз четке чыктык:
-Канат не болтасын?
-кандайча?
-ээ карыганда апамды кыйнабайлы деп сен жонундо айткан эмесбиз.
-Айшачы?
-Айшаны неберем деп эле ойлоп жатат.
-Тайке менин бара турган жерим калбады акыры.
-Канат атан чалып уйго киргизбегиле деди эле эми туугандык милдетти аткарып киргизип койдум. Эми кет Канат. Эл караган бетибизди…
-болду кетем… ошол бетинер эч качан жер карабайт,айтпаган сиз эле калдыныз эле. Тайкемди туртуп отуп женем менен учурашпастан Айшаны алып чыгып кеттим. Айылдын кайсы бир жагына бара жаттым. Алыстан тайкем Канат! Канат! Деп бакырып жатты. Мен карабай кетебердим. Алыстаган сайын анын уну угулбай калды. Бир бактын астына келип отурдум. Талаа тарап корунуп турду. Адамдар кундун ысыгына карабай талааларда иштеп журушот. Айшага сут даярдап берейин десем сумкам уйдо калып кетиптир . Атан кору деп кайра тайкемдин уйуно бардым. Ал мени сыртта кутуп отурганбы билбейм мени коруп:
-Канат сумкан…
-ооба ошого келдим коркпой эле коюнуз. Женем жаныма келип:
-кандайсыз?
Мен ага тигиле карап бирок ун катпадым.
-сизди тушунуп турам. Турат ака оо аялдын башындагы уйдо жашап турбайбы?
Турат тайкем суйунуп кетип:
-чын эле, ошондой кыл Канат . Ат арабам менен тошок-пошогунду апарып берем. Сагада ,магада жакшы болот. Свет киргизип берем болобу? за то тынч жашайсында.
-Турат ак бирок ал жака кочо балдары коп баратда.
-жене ,тайке мен макулмун. Кочо балдары барабы жокбу мени кызыктырбайт . Болгону мен Айша менен жашаганга баш-банек тапсам болду. Баарыбыздын оюбуз бир болуп таэнемдин эски тошокторун алып ,ат -арабага жуктоп менин болочоктогу уйумо бардык. Женемда баласын алып кошо барды. Айша менен баласы Али экоо тен. Жанакы унаада таанышкан Жалил байкенин баласы да Айша менен тен. Женем баласын мага карматып тайкем экоо уйду ачып,тазалап баарын жайгаштырып беришти. Уйдун артында отун уйулгон. Жаман жери бул уй айылдын этегинде жана бул жакта биздин башка эчким жок. Уч жуз метрден кийин уйлор башталат. Тагам ток тарттырып койгон экен. Счетчике улап свет жандырып плитасын белеке берди. Уй уч болмолу ,кичинекей болмосуно жайгаштык. Анткени ал жер бизге ынгайлуу жана бат жылыйт. Алар менен чогуу отуруп чай ичтик. Андан сон алар туштон кийин талаага чыгабыз деп коштошуп жоноп кетишти. Таэнем байкуш дуйно менен иши жок эле уйдо отурат экен. Карыганда эмне кылсын андан башка. Гезит окуюн десе козу жакшы корбойт. Таэнемди жакшы тушуном,Турат тайкемди менин бешенеме бул дуйного алып келип койгон экен ыраазы болдум. Ошентип Айша экообуз ал жерде жашап калдык. Эки уч кун уйдо тайкемдер берген продуктуну жеп жаттык. Айша мага аябай конуп калган. Кээбирде бешике жаткысы келет. Аны которуп алып тайкемдин уйуно барып бешиген сурасам Али жатат деп койду. Ооба бироонун баласына бешигин неге берсин.Уйго кайра барып анча-мынча такталарды мык менен кураштырып, бешик болбосодо бешике окшогон кылып бешик жасадым. Астына тошокторду салып соруго чыгып Айшаны жаткызып жиптен тартып болоп коём . Реп ырларымды ырдап берсем алда тушунгонсуп угуп жата берет. Ал экообуз суйлошкондой эле коп кыйнап ыйлай бербейт. Кечинде чарчап жатып алдык. Эшикте кимдир бироолор каткырып журот. Акырын сыртка чыксам отконку мага жолуккан балдар экен. Корсо булар кочо балдары окшойт. Тууру эле уй жака кирип келишти. -
Турмуш барактары
Жазылган күн: 3 Май 2017
ТУРМУШ БАРАКТАРЫ.
Биринчи болум.
Мени жактырганды- мен жактырбай,
Менин жактырганым- мени жактырбай журуп...., айтор убакыттын отушу менен кантип кара далы кызга айланып отуруп калганымды озум да билбей калдым окшойт. Чынын айтсам мектепти жакшы окуп бутургонум менен окуучулук кезимде мага кат жазып ашык болгон деле эч ким болгон эмес. Мектепти бутургон жылы жогорку окуу жайга тапшырып отпой калдым. Ал убак союз убагы болгон учун жогорку окуу жайына отуу ото кыйын болчу. Бир жыл шаарда иштеп, кийинки жылы тааныштын кучу менен гана арандан зорго эптеп окууга да оттум. Бул жерде мага, шаарда кызматта иштеген бир тууган эн улуу агамдын жардамы аябай чон болду десем да болот. Ошентип тилеген тилегиме жетип студент болуп калдым. Омурдун гулу жаш курак! демекчи менин жаштыгым, бактылуу студентик курагым ОГПИ де окуу менен беш жылдык омурум отту. Жаштыкта баары болот эмеспи. Группалаштарым менен окуудан тышкары талаа жумуштарында, чогуу журуп кечкисин оюн зооктор уюштурулуп жалан жаштар ырдап бийлеп кундун кандай отконун да билбей калат эмессинби?! . Жанымдагы дос курбу кыздарым оздоруно жигит табышып эки-экиден колтукташып кыз-жигит болуп ээрчишип басып калышчу. Арабыздан студентик кездерде эле оз тенин таап уйлонушуп оздорунчо тутун булатып калышкан жаштар да болушту. Бирок мен эмнегедир озум энсеген, журогумо жакын адамды жолуктура албай койдум. Ошол убактарда озумчо ойлонуп калчумун. Кыз баланын ондуу тустуу болгону деле жакшы экен деп. Себеби жигиттер кобунчо кыздардын мунозуно эмес, сулуулугуна карап кетишээр эле. Сулуу болсон каалаган жигиттинди озуно каратмаксын! Озум орто бойлуу, толук эмес кыз болгонум менен ондуу эмес элем. Мунозум да оор басырыктуу, ашыкча жасанып боёнуп жигиттерге деле озумду корсото алчу эмесмин. Бирок баары эле менин мунозумдун жакшы экенин айтып калышчу. Кээде балдар кыздар чогулуп тамашалашып суйлошуп отурган жерлерде мен деле элден калышпай баарын кулдуруп кызыктуу создордон суйлоп калчумун. Бий болгон жерлерде мени бийге чакырган жигиттер деле болуп калчу. Алар менен таанышып, кызуу суйлошконум менен мага эч кимиси деле ашык болуп кызыкпады. Кээ бир жигиттерди сыртынан озумчо жактырганым менен, алар мени карап да коюшпады. Акыркы курстарда копчулук кыздарыбыз турмушка чыгып кетишти. Алардын артынан тойлоруна барып журдук. Майрамдарда отуруштарга барчубуз. Андай жерлерде аяштарыбыздын достору менен таанышып, курбу кыздарым деле мага аракет кылышып бир эки жигиттерди таап журушту. Бирок эмнегедир алар менен да жылдызым келишпеди окшойт. Менин артымдан бир эки жигит ээрчимиш болгону менен, мен аларды такыр эле жактырбай койдум.
Ошентип журуп окууну да аяктадым. Дипломду алып айылга келдим. Озубуздун эле кошуна айылдагы мектепке физика-математика мугалими болуп жумушка орношуп иштеп калдым. Башында коллективдеги бир эки эжейлер озубузчо отуруп калган жерлерде мага тийишип
-Эркингул бизге качан той жедиресин? деп тамашалашып калышчу.
Арасынан мага жигит табышкандары деле болду. Бирок менин такыр эле багым ачылбай койду. Уй-булобуздо менден чон ага эжелеримдин баары турмуш курушуп оздору менен оздору болуп калышкан. Мен, анан менден кичуу иним экообуз гана калганбыз. Ошондой кундордун биринде бир куну иним да уйго суйлошуп жургон кызын ала качып келип алыптыр. Ата-энем суйунгонунон каада салттын жасашып, иниме чон той откоруп беришти. Келинибиз да озубуздун эле айылдын кызы экен. Жакшы чыкты. Анын мектепти бутургонуно болгону аран эле бир жыл болуптур.
Башында анча билинбегени менен уйго келин келгенден баштап мен озумду уйдо аябай эле ынгайсыз, башкача айтканда ашыкча сезе баштадым. Озумчо кээде куйоого тийбей жургонум учун, ичимден туугандардын козунчо уялып да журдум. Колумдан эмне келмек эле? Кыз бала каалаган кунун озун каалаган жигитке эрге тийип кете албайт экенсин? Же озун каалаган жактырып жургон жигитине соз айттыра албайт экенсин?!
Айла жок, кундо эрте менен туруп жумушка кетип, туштон кийин судуролуп кайра уйго келмей. Уйго келип кийимдеримди которуп болмомдон чыгаарым менен келин алдыма дасторкон жайып чайын коюп калат. Чынын айтсам мага уйдо жумуш деле калбагандай. Уй жумуштары баары апам менен келинден артпайт. Эч кандай жумуш жасабай койгондон да уялат экенсин. Кээде туруп эшиктин алдына суу чачып шыпырып калам. Анда да келинибиз мени короору менен мага жетип келип
- Эже мага бериниз шыпыргыны. Сиз жон эле коюнуз, мен озум, деп колумдан алып турат.
Ары темселеп бери темселеп дем алыш кундору апам менен келинге кошулуп анча мынча жумуштарды жасамыш болгонум менен чындыгында бул уйдо мага ылайыктуу жумуш деле калбагандай. Кээде озумчо кысылып эч жерге батпай да журдум. Анан эле эртенки кунго мектепке даярданып жазуу иштериме алаксып кетип баарын унутуп калам.
Арадан жыл айланып келинибиз уул тороду. Мен да мурдагыга караганда бул жашоомо айласыз конуп калгандаймын. Уй-булобуздун турмушу оз нугунда отуп жатты. Кийинки кундору менин мынтип турмушка чыкпай жургонум, билдирбегени менен апамды да катуу ойго салып журду. Озум оло албай журсом, кээде жакын туугандарыбыз, эже женелерим да мени
- Эркинай мынтип атандын торундо кара далы кыз болуп отура бербей эрге тийбейсинби? дешип тамаша чыны аралаш ачык эле бетиме айтышчу болушту. Андайда мен да кулуп эле
- Эмне " Эрге тийем" деп озумду реклама кылып кочого жазып илип коёюнбу?! деп калам.
Ошону менен баары унчугушпай калышат . Мектепте чогуу иштеген жакын санаалаш эжелерим кээде
- Эч нерсе эмес Эркингул. Бир кун келип сенин да багын ачылат. Отурган кыз ордун табат! деген макал бекеринен айтылбаган чыгаар. Сен да кудай буйруса оз ордунду табасын, деп айтып журушту.
Билинбей убакыт отуп отуруп менин жашым жыйырма жетиге келип калыптыр. Мектепти бутургонубузго быйыл туура он жыл болот. Быйыл менин классташтарым он жылдык жолугушууга чогулмакпыз. Ага чейин бир эки классташ балдарым келип мага жолугушуп, озубузчо жолугушуунун даярдыктары жонундо соз кылдык. Алыс жакында жургон балдар кыздардын баарына кабар берилип, чакыруу кагаздары жазылып таркатылды.
Ошентип биз куткон кун да келди. Жыйырма бешинчи майда мектепте акыркы конгуроо куну классташтар чогулдук. Он жыл бою окуган мектепте, мугалимдерибиз менен жолугуп, онунчу класста окуган классыбызга кирип окуучулук кундорубузду эскерип кызуу суйлошуп отурдук. Андан сон айылдын четиндеги Адыл деген классташ балабыздын уйуно чогуубуз менен бардык. Адылдын уйунун короосу аябай эле кенен экен. Алма багынын тубуно тегерете стол даярдалып клаасташтар ошол жерде отурдук. Албетте кыздарыбыздын алды канча балалуу болду? Ким кайсыл жакка турмушка чыккан? Балдардын кимиси кай жактан, кимге уйлонгон? Ким кайсыл жерде эмне жумуш кылыт? Ушулар жонундо кызуу создор журуп жатты. Бул жерде да мен озумчо сыртымдан билдирбегеним менен ичимден жаман болуп жаттым. Куйоолору менен ээрчишип келген кыздарыбызды коруп аларга суктанып да алдым. Балдарга соз жок! Шаракташып жон эле болушпайт... ! Кыздар балдарыбыз баарысы уй-було кутушуп, алардын балдары мектепте окуп калышыптыр. Арабыздан, кыздардан бир мен турмушка чыкпаптырмын. Ал эми балдардан болсо бир эле Россиядан келген Осмон деген балабыз уйлонбоптур. Ошону менен классташтарга табылбай эле калды. Алар бизге тамашалашып
- Осмон, Эркингул экоонор эле калыпсынар. Экоонор эми уйлонуп эле албайсынарбы! ? Биро толо эртен силердин да тоюнарды откоруп анан кетели! дешип кулуп жатышты.
Мен кулуп эле соз кошо албай унчукпай отура бердим. Ал эми Осмон болсо
- Койсонорчу ушундай тамашанарды. Бизди антип тамашалагыдай биз эмне азыр мектеп окуучулары белек? деди кулуп.
- Тамашалабай эле! Классташтар бири бирине уйлонуп эле жатышпайбы?
-Ой чын экоон уйлонсонор сонун эле болмок. Классташтардан жок дегенде экоон уйлонуп биз суйунмокпуз!
Ошентип ар кимиси ар нерсени айтып жатып алар Осмон экообузду бир топ эле тамашага салышып каткырып кулуп жатышты. Анын арасында балдардан бироосу, Осмонду ата-энеси созсуз уйлонтуп анан Россияга жонотобуз деп жатышканын да айтып отту.
Акыры чыдабай кетип мен аларга
- Ой болду эми токтоткула. Жон койсо бизден башка суйлошчу созунор жоктой болуп кеттинер го? Келгиле андан коро бийлейли; дедим.
Чынын айтсам ошол учурда баары бизди тегеректей кызыгыша карашып суйлошуп отуруп калышкан экен. Менин созумдон кийин музыка ойнолуп баары ордуларынан козголо бийге тура башташты. Ошондо да жон туруп кетишпей
-Эми экоонду озубуз эле уйлоп коёт окшойбуз! Жон койсо экоон тен журо бергидейсинер? деп бироосу озунчо суйлонуп ага баарысы кулуп калышты.
Осмон мектепте окуп жургондо эле башкаларга караганда озун бийик сезип, бир аз бой которгон бала болчу. Окууну жакшы эле окуучу. Озун дайыма таза тыкан алып журоор эле. Бойлуу келген бала болгондуктан, азыркы учурда бир аз толуп, аябай келбеттенип калыптыр. Дене мучосу да спорт менен машыккан сыяктуу. Ал армияга барып келген сон, ошол эле шаарга кайра окууга тапшырып жогорку окуу жайын ошол жактан окуптур. Окуу жайын буткон сон заводдо жумушка орношуп, жакынкы кундордо эле инженер-электрик болуп дайындалганын жана суйлошуп отурганыбызда озу айтып откон болчу.
Анын мектепте окуп жургондо бизден бир класс кийин окуган суйлошуп жургон кызы да бар болчу. Анысы Осмон армияда жургондо эле эрге тийип кеткен экен.
Классташтар кечеси аябай конулдуу отуп жатты. Бийлеп ырдап дегендей. Билинбей отуруп балдарыбыздын арасында кээ бирлери кызып да калышыптыр. Баарыбыз бийлеп жатканбыз. Бир убакта женил бий башталып Осмон келип мени бийге тартты. Экообуз бийлеп жатып мен анын бир топ эле кызып калганын байкадым. Ал эмнени суйлоп жатканын озу деле жакшы билбей жатты окшойт.
-Эркингул, мени атамдар уйлонуп анан россияга кетесин деп жатышат. Бирок мен кимге уйлонмок элем. Туш келген кызга эле мен уйлоно албайм да туурабы? Атамдар мени ал жактан балээ басып орус кызга уйлонуп албасын деп коркуп жатышат окшойт. Орус болсо эмне болуптур, туурабы? Бирок атам мени башынан эле, эч качан орус кызга уйлоном деп ойлобогун! Мен сени анда кечирбейм! деп катуу айтып кулагыма куя берчу. Билбейм Эркинай эми кандай болот? деп Осмон мага бир кызыктай создорду суйлоп жатты.
Тун бир убак болуп, биз уйлорубузго кетчу убакта да болуп калды. Бирок кайдан!? Классташтар шаракташып бугун алардын такыр эле кетейин деген турлору жоктой. Ошентип отуруп копчулугу кызып мас болуп да калышты. Чынын айтсам балдар кыздардан деле эч нерсени шек алган эмес элем. Бир убакта кетчу убакыт болуп, балдар мени уйго жеткирип коёбуз дешип машинага отургузушту да, мени туура Осмондун уйуно алып барып коюшту. Анын уйундогулор да камданып даяр турушкан экен. Айтор балдар мени уйго алып кирээри менен эле аялдар башыма жоолукту салып отургузуп коюшту. Чон эле кыз эмне кылаарымды да билбей бир кызыктай абалда калдым. Же менин созумду угаар эч кимиси жок. Классташтарым ызылдашып баарысы эле мас. Алар Осмонго да атайын эле аябай коп ичирип салышкан окшойт. Ал эмне болуп жатканы менен иши жок мас болуп озун билбей сулк жатты.
Уландысы бар. -
Сыноодон өткөн жубайым
Жазылган күн: 28 Дек 2016
СЫНООДОН ӨТКӨН ЖУБАЙЫМ..
Аялым экөөбүз үйлөнгөнүбүзгө көп жыл болду. Ортодогу мамилебиз сууп,ага болгон сезимим өчө баштады. Көчөдөгү таптатынакай кыздарга көзүм түшүп, кызыга баштадым..
Кыялымдагы сулууну табыш мага онойго турду,себеби, базарда иштейм. Кардарлардын арасынан ушундай бирөөнү таптым.
Супсулуу,назик ушундай сонун жан эле..
Аялым менин ала жипти аттап жүргөнүмдү сезсе керек..унчукпай, ойлонуп,мен уктап калганда ыйлап алчу..бирок балдарыбызды атасыз калтыргысы келбедиби,же мени сүйчүбү,айтоор ажырашам деп бир да жолу айткан жок.
Күндөр өтүп,тиги кызга аябай байланып калдым,аялымды көрөйүн деген көзүм жок. Эптеп эле кечинде келип уктап,кайра эртен менен үйдөн чыга качам..
Досторум,эй эсине кел,тиги кызын сени менен акчан үчүн жүрөт,акчан болбосо бир тыйынчалык керегин жок болосун ага- деп калышты..
Ойлонуп отуруп ал кызды сынайын деп чечтим.
Өзүнчө план да түзүп алдым.
Досум ал кызга чалып:
-Саламатсызбы, мен Эрнистин досу болом..Эрнис банкрот болуп калып,уксус ичип алды,азыр реанимацияда, тезинен келе калсаныз -деп айтты.
Кыз:
-Кайсы Эрнис?!..мен андайды тааныбайм,экинчи мага чалбаныз деп трубканы коюп салды...
Ичим өрттөнүп,анын: "Сизди сүйөм"-деген сөзүнүн жалган экенин түшүндүм..ушунчалык ачуум келди..досторумдун көзүнчө да сынып калдым..
"Ушул эле сөздү аялыма айттырсам кантээр экен?.." деген ой келди.
Досум аялыма чалса,аялым сөзүнүн акырына чыгарбастан:
-Ал тирүүбү?..Кайсыл больницада? !..Тезинен дарегин бере салынызчы мен бара калайын-деп ыйлап жиберди..
Мына сага! Ит эле болдум..1 жылдан бери аны көргүм келбей,карабай, көнүлүн оорутуп жүрсөм,ал болсо ушундай мени сүйөт тура.. эми мени кечиреби??
20 мүнөттөн кийин аялым досум айткан дарекке жетип келди..
Ушунча жылдан бери байкабай көзүм көр экен го,,аялым ушунчалык сулуу экен..жоолугу да өзүнө жарашкан..коркконунан өнү кубарып калган..мени көрүп,нес болуп эч нерсени түшүнбөй карап туруп калды..көздөрүнөн мөлтүрөп жаштар агып жатты..
-Жаным, мени кечирип кой,эми экөөбүз бактылуу болобуз,мен да эми сени менен чогу намаз окуйм..сени намазга ойготом..-деп аны кучактап алып шыбырай бердим..көздөрүмдөн сызылып жаштар акканын да сезбептирмин. .
Ошентип,жашообуз жаныланды,күнүгө аны сүйөм деп айта берем..жума күндөрүмдүн бири да аялыма белек бермейинче өткөн жок..
Көрсө,аял затына дайым көнүл бөлүп,сүйүүндү билгизип турган сайын ал жашара берет экен..
Аялым да өзүнө келип,гүлдөп калды..жаркылдап күлүп жумушка узатып,кайра жаркылдап тосуп алат..
Бирөөнүн сулуу аялына(кызына, карындашына) көз арткыча,өзүбүздүн аялыбызды жакшы карап гүлдөтүп алган туура болот экен деген чечимге келдим.
Аял затын барктап,сыйлап өтөлү,алар биз үчүн күчүн аябай кызмат кылып өмүр кечирет тура...
Комментарийлер
Meerman ге комментарий жазыла элек. "Кандайсың" деп жазып койбойлубу?