АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Биринчи болук.
Уй булодо жети кыз, эн кенжебиз жалгыз инибиз менен сегиз бир тууганбыз. Мен учунчусумун.
Мектепти бутуруп мен Россияга окууга тапшырдым. Буга мектептин дирокторунун кучу менен кеттим десем болот. Себеби анын кызы Айнагул экообуз жакын курбулардан элек.
Менин Ата- энем совхоздо жонокой эле карапайым жумушчу болуп иштейт. Бирок кыздары баарыбыз мектепте жакшы окуган активистерден элек. Эки эжем экоосу тен студент. Чынын айтсам ата-энемдин мени окутканга каражаттары деле жок болчу. Бирок мен жакшы окуган мектептин комсоргу элем. Жыйналыштарды откоруп коомдук иштерде да активист болчумун. Ал убактар союз убагы эле. Бир куну совхоздун жетекчилери мектепке келип бизге жыйналыш откоруп калышты. Алар бизди
-Жаштардын баары шаарга качпастан озубуздун айылдын комсомолдук жаштар бригадасында калып иштегиле деп ундоп кетишти. Мен окууну сырттан тапшырып ата-энеме жардамдашып,
жаштар бригадасында эле иштесемби деп жургом. Бирок бир куну курбу кызым Айнагул
-Алтынай журу мени менен! Экообуз Россияга барып окуйбуз. Оз кучубуз менен окууга тапшырып отсок болот! Себеби ал жерде билимине карап эле окуйт экенсин. Ал жакта эч кандай пара албайт экен деп айтып калды.
Айнагулдун бир тууган агасы россияда армияда кызмат отоп журуп, буткондон кийин ошол жакта окуп орус кызга уйлонуп, ошол жакта калып кеткен болчу. Ошондуктан Айнагулду да ата-энеси агасынын жанына жонотсокпу деп жатышкан экен.
-Билбейм Айнагул мени ата-энем жибербейт болуш керек, дедим мен ойлонуп. Менин ата-энем жонокой карапайым адамдар болсо андайды каяктан тушунушсун ?
Ошол куну кечинде уйубузго Айнагулдун атасы директорубуз келди. Ал Ата-энем менен копко чейин чай ичип суйлошуп олтуруп, акыры алар бизди Айнагул экообузду россияга окууга жоното турган болуп чечишти.
Окууга кетип жатканымда апамдын эки кулагыма куюп айткан создору дагы деле эсимден кетелек. Апам бизди кыздарын аябай каттуу кармачу. Денемди кызарта чымчыганда козумдон от жон эле чыгып кетчу.
Апам мени жолго даярдап жатып
- Ботон эл ботон жерде этият болуп жургун. Ата-бабам барбаган жерге кетип жатасын. Мен го жоноткум келбеди эле. Атан эле тиги директор кишинин созуно кирип макул деп салбадыбы. Ай ушул атандын оолугуп озуну кармай албай калган жери барбы!? Кызынды окутушун керек жакшы окуйт деп мактаса эле болду, ар жак бер жакты ойлонбой туруп эле озу жооп берип салбадыбы., деп апам атама угузуп да угузбай да кейип кепчип суйлонуп, ыйлап жатты.
-Эсин менен болуп жургун Алтынай! Окуганы кетип жаткандан кийин окууну гана ойлонгун. Бээ чекки кочого баспагын. Балдар менен суйлошпогун.
Уктунбу? Эч кандай жигит деген болбошу керек. Эгер эле сен жонундо бир нерсе угуп калсам менден капа болбогун. Окуунду жыйнаштыртып салам. Менден жакшылык кун корбойсун айтып коёюн деп дагы коптогон создорун айтып атып мээме куюп жонотту.
.
Апамдын айткан создору кулагыма эле эмес журогумо чейин каттуу туйулгон экен.
Барганда орусчадан бир аз кыйналганым менен кийинки жылы окууларыма кадимкидей жетишип ал жерде да озумдун активтуулугумду корсотуп окуп жаттым. Биз окуган россиянын шаарында кыргыздын жаштары жогорку окуу жайларда эсептелуу гана бар элек. Бирок чынын айтайын мен окуган окуу жайда менден уч жашка улуу Аман деген Ыссык-Колдук жигит окуучу. Курсубуз бир болгону менен группабыз башка башка болчу. Азыр ойлосом кулкум келет. Аман менен баш ийкешип учурашканым эле болбосо ага эч суйлоочу эмесмин. Кокус алдымдан чыкса баш ийкеп коюп эле бат-баттан басып шашып отуп кетчумун. Эгер суйлошуп туруп калсам эле апам билип кала тургандай болуп. Себеби мага Аман билгизбей тымызын мени тиктеп тургандай сезиле берчу.Ошол убактарда Айнагул мага кулуп эле журду. Ал экинчи курстун жарымына келгенде Ноокендик суйлошуп жургон жигитине турмушка чыгып алды. Россиянын кышы ай! Мына ошол кыштын кундорундо Айнагул менен Нуралы досторду чогултуп той откорушту. Мына ошол жерден Аман менен кичине жакындан таанышып суйлошуп калдым.
Аман акылдуу, токтоо, созду орду менен суйлогон жакшы жигит экен. Окуу жайыбыз бир болгондонбу эми экообуз жакшы тааныштардан болуп калдык. Ал менин сабактарыма жардамдашып чертеждорума чейин конул буруп коп билгендерин болушуп журду. Орус тилин да таза суйлочу. Алыскы жерде Аман мени карындашым деп коргоп да журду десем болот.
Амандын ата-энеси экоосу тен мугалим экен. Анын мектептен баштап суйлошуп жургон озунон бир жашка кичуу кызы бар экен эле. Анысы Фрунзеде окуйт. Ал экоо бат баттан кат алышып турушчу. Бир куну Аман мага ал кыздын суротун да корсотту. Ал суротту копко тиктеп туруп
- Экоон чындап эле бири биринерге аябай пара экенсинер деп, мен аларга суктанып да койдум. Ошол учунбу Аман менен чын ниетим менен эле туз мамиледе журдум. Кундор ото берди. Аман экообуздун мамилебиз билинбестен жакындагандан жакындап баратты. Аны озум да сезбей баратканымды бир куну тушундум окшойт. Апамды да эстеп алып коркуп кеттим. Акыркы кундору ар шылтоону айтып мен Амандан алыстаганга аракет кылып журдум. Бир куну окуу залынан чыгып баратсам Аман мени кутуп туруптур. Экообуз суйлошкончо чогуу жай басып бараттык. Ал менден
-Алтынай акыркы убактарда эмне эле менден озунду алып качып журосун?, деп сурап калды.
Мен эмне дээримди да билбей калдым.
-Жок анткен деле жокмун. Болгону кобуроок окушум керек болуп жатат деп ага карадым. Карап алып анын мени тиктеп турган коздорудон козумду ала качтым. Журогум катуу согуп кетти. Аман мени эки колу менен кармап озуно каратты. Экообуз кайрадан унсуз тиктешип туруп калдык. Анын каректериндеги жылуу сезимди коруп турдум..... Мен Амандын эки колун колдорум менен бир силкидим да артымды карабай чуркаган бойдон кетип калдым. Болмомо кандай кирип келгенимди да билбей калдым.
-Апам мени олтурот! деп коюп болмодо ары бери басып журдум.
- Ооба мен окуганы билим алганы келгем! Кроватыма отуруп бир аз озумо келе туштум окшойт. Мен ичимден озумо озум каттуу соз берип суйлонуп жаттым.
-Мен Оштон болсом, Ал Колдон ? Жинди болбоюнчу эч нерседен эч нерсе жок эле. Мен окууну гана ойлошум керек . Болду точка.!
Ошентип мен Амандан кыйла алыстап журуп калдым. Ал жолумдан тосуп канча жолу суйлошууго арекет кылды. Бирок мен эч сыр бербедим. Шашылып жолумдан калбай кетип калып журдум.
Уландысы бар.
- (7 бет)
- 1
- 2
- 3
- →
- Акыркы бет »
Аяш атамдын баласы
#2 13 Ноябрь 2016 - 18:14
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Уландысы: экинчи болук
Айнагул айткандай мен жашоодо чындап эле жолдуу болсом керек. Ойлобогон жерден минтип россияда студентмин. Анан да Настя! Настя менин жакын курбум. Айнагул турмушка чыгып кеткенден кийин, Настя экообуз калдык. Беш жыл чогуу жашадык. Настя башкалардан озгочолонуп ото жонокой кыз. Кышкы сессиядан кийин шаардан анча алыс эмес жердеги чон энесинин уйуно барабыз. Настя чон энеси экоо аябай бирин бири сагынышып жакшы корушчу. Айрыкча чон энеси мен учун башкача аял корунчу. Жонокой, соз байлыгы кенен, жомокчу,тамашакой копту билген аял эле . Чоп дарыларды кутучага салып коюп бизге деле чай менен кошуп сасык тумоого жотолго дары деп берип калчу. Кайсы чоп эмнеге даары экенин бизге айтып берип калат. Мен аябай берилип угуп кээ бирлерин блокнотума жазып алып журдум.
Атайы бизге деп баня жактырып койчу. Настя экообуз баняга тушуп чыгып чон энесинин жасаган пирошки борщун ичип жыргап эле жатып калчубуз. Китептен окуп жомоктордон коргон орустардын жашоосун мына ошондо кордум. Айрыкча Настя экообуздун мештин устуно чыгып жатып алганыбыз мага ото кызык эле.
Эх Россия, Россия ! Айрыкча кышы сонун. Жол бойлоп машинада баратсан эки тарабын жык токой. Карагай кайын, арчалары озунчо бир кооз керемет. Кээде лыжа тээп эс алып келебиз. Кар менен атышып куушуп ойноп каткырып сонун эле кундор отуп жатты.
Настянын апасы врач, атасы курулушта прораб болуп иштейт.
- Мен атамдын жолун жолдоп ушул кесипти тандадым деп Настя айтып калаар эле. А мени анын чон энесинин чоптор менен иштеген дарыгерлик касиети тан калтырчу.
Ошентип менин кызыктуу студенттик жаштык курагым отуп жатты. Аман экообуз лекциядан корушуп турабыз.Кээде Настя мени капталдан туртуп, артыбыздагы четки катардан Аман мени тиктеп олтурганын шыбырап калат. Мен аны сезип эле журчумун. Мен ал жонундо канча ойлобогонго аракет кылсам да, баарибир журогумдун тубундо ал орун алып калган экен. Бирок ал сезимимди да мойнума алгым келчу эмес. Бир жагы жерибиздин алыстыгы болсо, экинчи жагы Амандын мектептен бери суйлошуп жургон кызын ойлоп аны аяп да кетем.! А апамды эстегенде коркуп кетем.
Кузундо студенттер сельхоз работага картошка тергенге жардамга барчубуз. Мына ошол жерден Аман дайыма Настя экообуз менен чогуу иштеп чогуу журуп бизге аябай конуп алды. Кайда барсак учообуз. Аман анегдотторду айтып баарыбызды кулдурчу. Гитарада ойноп жакшы ырдачу. Озу да келбеттуу жигит. Орус кыздар ага коз кырын салышып соз ыргытышып калаар эле. Андай учурда ичимен кызганып да кетчумун. Кечкисин дискотека. Жумуштан кийин балдар кыздар бийлеп чарчагыныбызды деле унутуп калчубуз. Студенттердин арасында ар турдуу улуттан улан кыздар бар болчу, копчулугун орустар тузот. Кыргыздардан Аман экообуз.
Аман мени бийге тартып экообуз коп бийлеп журдук. Аман негизи танцаны да мыкты ойночу. Мен да бийлегенди мектептен эле жакшы корчумун. Музыканы уксам эле болду, жон туралчу эмесмин. Турган жеримден эле же бутумду же мойнумду кыйшындатып калчумун. Аман экообуз бий кружогуна жазылабыз деп суйлошуп алдык. Ал мага вальсты уйротмой болду.
Вальс! Вальс -менин кыялымдагы эн жакшы коргон бий! Аман негизи коп кырдуу жигит экен. Айрыкча адамга тушунуп мамиле кылганы мага аябай жакчу. Экообуз кээде жаш баладай болуп куушуп ойноп да кетебиз. Кыскысы бул жылкы сельхоз работа Аман, Настя мен учообузду эн жакын достордон кылып салды. Эн негизгиси Аман мага суйуу жонундо эч кандай соз айтып, ооз ачалбады. Мени озунон, дагы алыстатып алуудан корксо керек.
Уландысы бар.
Уландысы: экинчи болук
Айнагул айткандай мен жашоодо чындап эле жолдуу болсом керек. Ойлобогон жерден минтип россияда студентмин. Анан да Настя! Настя менин жакын курбум. Айнагул турмушка чыгып кеткенден кийин, Настя экообуз калдык. Беш жыл чогуу жашадык. Настя башкалардан озгочолонуп ото жонокой кыз. Кышкы сессиядан кийин шаардан анча алыс эмес жердеги чон энесинин уйуно барабыз. Настя чон энеси экоо аябай бирин бири сагынышып жакшы корушчу. Айрыкча чон энеси мен учун башкача аял корунчу. Жонокой, соз байлыгы кенен, жомокчу,тамашакой копту билген аял эле . Чоп дарыларды кутучага салып коюп бизге деле чай менен кошуп сасык тумоого жотолго дары деп берип калчу. Кайсы чоп эмнеге даары экенин бизге айтып берип калат. Мен аябай берилип угуп кээ бирлерин блокнотума жазып алып журдум.
Атайы бизге деп баня жактырып койчу. Настя экообуз баняга тушуп чыгып чон энесинин жасаган пирошки борщун ичип жыргап эле жатып калчубуз. Китептен окуп жомоктордон коргон орустардын жашоосун мына ошондо кордум. Айрыкча Настя экообуздун мештин устуно чыгып жатып алганыбыз мага ото кызык эле.
Эх Россия, Россия ! Айрыкча кышы сонун. Жол бойлоп машинада баратсан эки тарабын жык токой. Карагай кайын, арчалары озунчо бир кооз керемет. Кээде лыжа тээп эс алып келебиз. Кар менен атышып куушуп ойноп каткырып сонун эле кундор отуп жатты.
Настянын апасы врач, атасы курулушта прораб болуп иштейт.
- Мен атамдын жолун жолдоп ушул кесипти тандадым деп Настя айтып калаар эле. А мени анын чон энесинин чоптор менен иштеген дарыгерлик касиети тан калтырчу.
Ошентип менин кызыктуу студенттик жаштык курагым отуп жатты. Аман экообуз лекциядан корушуп турабыз.Кээде Настя мени капталдан туртуп, артыбыздагы четки катардан Аман мени тиктеп олтурганын шыбырап калат. Мен аны сезип эле журчумун. Мен ал жонундо канча ойлобогонго аракет кылсам да, баарибир журогумдун тубундо ал орун алып калган экен. Бирок ал сезимимди да мойнума алгым келчу эмес. Бир жагы жерибиздин алыстыгы болсо, экинчи жагы Амандын мектептен бери суйлошуп жургон кызын ойлоп аны аяп да кетем.! А апамды эстегенде коркуп кетем.
Кузундо студенттер сельхоз работага картошка тергенге жардамга барчубуз. Мына ошол жерден Аман дайыма Настя экообуз менен чогуу иштеп чогуу журуп бизге аябай конуп алды. Кайда барсак учообуз. Аман анегдотторду айтып баарыбызды кулдурчу. Гитарада ойноп жакшы ырдачу. Озу да келбеттуу жигит. Орус кыздар ага коз кырын салышып соз ыргытышып калаар эле. Андай учурда ичимен кызганып да кетчумун. Кечкисин дискотека. Жумуштан кийин балдар кыздар бийлеп чарчагыныбызды деле унутуп калчубуз. Студенттердин арасында ар турдуу улуттан улан кыздар бар болчу, копчулугун орустар тузот. Кыргыздардан Аман экообуз.
Аман мени бийге тартып экообуз коп бийлеп журдук. Аман негизи танцаны да мыкты ойночу. Мен да бийлегенди мектептен эле жакшы корчумун. Музыканы уксам эле болду, жон туралчу эмесмин. Турган жеримден эле же бутумду же мойнумду кыйшындатып калчумун. Аман экообуз бий кружогуна жазылабыз деп суйлошуп алдык. Ал мага вальсты уйротмой болду.
Вальс! Вальс -менин кыялымдагы эн жакшы коргон бий! Аман негизи коп кырдуу жигит экен. Айрыкча адамга тушунуп мамиле кылганы мага аябай жакчу. Экообуз кээде жаш баладай болуп куушуп ойноп да кетебиз. Кыскысы бул жылкы сельхоз работа Аман, Настя мен учообузду эн жакын достордон кылып салды. Эн негизгиси Аман мага суйуу жонундо эч кандай соз айтып, ооз ачалбады. Мени озунон, дагы алыстатып алуудан корксо керек.
Уландысы бар.
#3 13 Ноябрь 2016 - 18:16
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Уландысы: учунчу болук
Мындан эки жыл мурда чон эжем озубуздун эле айылга куйоого чыкса, мына быйыл менден чон эжем кошуна айылга турмушка чыгып кетти . Мен болсо бешинчи курс болуп калдым.
-Кызым мына дагы бир жыл окусан окуунду да бутуп калат экенсин. Эсен-аман бутуп жаныма келип калсан кунулум кыйла тынч болуп калат эле. Кудайга шугур эми аз калды, деп апам мурдагыга караганда кыйла конулдуу. Атам экоонун ойлорунда мени да оздоруно жакыныраак жерге эле куйоого берип алышса.
- Алыста окуган кызын качан бутот? дешип алар булар мени сурап калышат экен. Апам андайда
-Россияда окуган кызымбы! деп озунчо сыймыктанып алат. Айрыкча аяш ата, аяш энелерим чогулуп олтурушкан жерде мен жонундо кызыгышып кеп козгошуп
-Ал кызынды озубуз эле келин кылып алабыз башка эч кимге бербейбиз дешип чын тамаша аралаштырып айтып калышат экен. Мен Апама эч сыр бербейм.
-Апа окууну бутуп эки уч жыл иштеп анан турмушка чыгам . Силердин да мээнетти аз да болсо кайтарсам дейм. Окууну бутуп эле баарыбыз турмушка чыгып кете берсек , анда кандай болот? деп калам. Менин бул созумо апамдын журогу жылып жашып да алат.
-Ар кимин оз ордунду таап бактылуу болсонор, атан экообузго ошол чон бакыт. Жакшы жерге берип тынчытып алсам экен деп тилейм силерди деп калат апам.
Жайкы каникулдан кайтып келатканда апам дагы бир короо создорду айтып кулагыма куйду. Апамды аяп да кеттим. Анын устуно бир аз ооруп оорууканага жатып чыгыптыр. Мага алыста журот дешип атайын эч кимиси айтпаптыр.
Ошентип кайрадан окуу башталды. Акыркы курс. Жазуу иштерим да быйыл аябай коп. Амандын мага коп эле жардамы тийип жатты. Кээде туруп кудайга да ыраазы болуп кетем. Мага Настя менен Аманды туш кылганына. Негизи достордон жолдуумун. Айнагул туура эле айткан экен. Баса Айнагулдор уулдуу болушуп баласы экиге чыгат жакында. Алардыкына да бат баттан барып турам. Кээде Аман экообуз ээрчишип барып калабыз. Алар жаны уйлонушкондо эле куйоосунун окуган жериндеги жатаканадан, аларга комната беришкен. Бизге жакын эле турушат.
-Каап, Аман жакшы жигит эле да , жердиги эле алыс болбогондо ушуга эле турмушка чыгып алмаксын дей берчу Айнагул
-Койчу Айнагул анын коптон бери мектептен суйлошкон кызы бар. Кутуп журот! дейм Айнагулдун созун жактыра бербей.
-Алтынай мени алдай албайсын досум! Аман сага деле жагат. Бирок айла жок. Окуунду бутуп аяш энемдин алдына барып алсан мага да жакшы дечи. Кийин сону Айнагул менен кеткен эле Россияга деп айтылат да деп ал экообуз бири бирибизди тиктей кулуп коёбуз.
Жаны жылды бул жылы аябай жакшы тостук. Настя да озуно военный жигит таап алган. Баарынанда быйылкы студентик бал мен учун аябай озгочо болду. Кружокко катышып вальсты кадимкидей бийлеп уйронуп калганга Аман менен такай чимирилип эркин бийлеп журдум. Жузубуздон нурубуз тогулуп Аман экообуз бири бирибизге кулмундой тиктешип калабыз. Биздин бийлеп жаткыныбызды Настя алыстан туруп бармагын которо молодцы дегендей кылып бизге карап кулуп коёт. Биз да аларга карап жылмайып коюп бийибизди улантып жаттык. Ошентип балдан баарыбыз конулдуу кайттык. Болмобуздо отуруп Настя Аман экообуздун бугунку балда элден башкача айырмаланып экообуз бири бирибизге аябай жарашып калганыбызды айтып буто албай жатты. Баары силерге суктана карашып жатышты деп. Анын созуно Аман рахматын айтып баарыбыз кулуп эле калдык. Ал куну жатаканабыз озунчо бир шандуу. Кайда барба жаштар! Эки экиден жетелешкен кыз жигиттер.
Мен акыры ушундай кун болоорун билгем. Бир кун болбосо бир куну Амандын мага соз айтаарын кутуп эле жургом чынында. Аман мага ошол куну суйуусун билдирди.
-Алтынай окууну бутсок мен сени Колго алып кетем деди ал. Мен анын жузуно карадым. Козубуз тиктешип туруп калдык.
-Кетесинби мени менен? деди Аман мени эки колумдан ала кармап озуно карай тарттып. Эмне дээримди билбей мен аны жалдырап эле тиктеп тура бердим. Аман менин мандай чачымдан сылай бетимен акырын суйуп отту.
Башымды Амандын кокурогуно жолой анын кучагында турдум. Ал минуталарды соз менен жеткирууго мумкун эмес! Мен озумду такыр башкача сезип жаттым.
-Аман мени кечирип кой дедим акыры, анын кучагынан акырын бошонуп жатып. Мени кечирип кой Аман... Экообуз эч качан чогуу боло албайбыз..... ..
Эртеси куну Айнагулдукуно бардык. Онго жетпеген кыргыздар майрамга деп атайын чогулганбыз. Оюм бир жерде эмес. Озумчо башкачамын. Анымды Айнагул барганда эле онумдон байкап койду. Бошоп калган чайнекти которуп кухняга чыксам артымдан Айнагул да кошо чыгып
-Сага эмне болду, тынчылыкпы? Эмне бугун башкачасын? деп ал менден такып сурап калды. Мен эмне дээримди билбей
-Аман ...,деп созумду улай албай туруп калдым.
-Эмне Аман? Козун бакырайта тан кала, ал мени тиктеп калды.
-Ой суйлобойсунбу? Адамды кыжаалат кылбай. Эмне болду? Иши кылса экоон соо элесинби? деп анын козу алая тушту. Анын коркуп кеткен кебетесин коруп кулкум келип каткырып жибердим.
-Коркпой эле кой Айнагул, баары жайында! Биз андайга барбайбыз дедим мен кулуп жатып
- Уфф! Журогум тушуп кетсечи, коркконумдан Аяш энем козумо корунуп кетпедиби! деп Айнагул озуно келе тушту.
-Анан ? деди ал кайра мага суролуу тигиле
- Анан , Аман мага суйуусун билдирди. Окууну бутсок Ыссык- Колго алып кетем дейт! Калганын кийин кенири айтып берем андан коро журу Айнагул тигилер бизди кутуп калышты дедим мен.
- Ошого эле ошончобу? Анан сен эмне дедин? Кете турган болдунбу ? Анын суйлошкон кызы бар дебедин беле ? Анысы эмне болуптур? деп Айнагул суроолорду биринин артынан бирини жаадырып жиберди.
- Бас эми кеттик, аяш энен эле болсо мени Колго берип коёт. Олугумду эле артып бербесе..ал жагын озун жакшы тушуносун да ? деп экообуз каткырып кулуп калдык.
Аман акыркы кундору суйлошкон кызына такыр кат жазбай калыптыр. Анын озунун айтуусу боюнча алардын канча жылдан бери суйлошуп журушконун ата-энелеринен баштап бут айыл билет экен. Кыздын аты Гулжан! Былтыр Аман айылга каникулга барганда Гулжан Фрунзеден окуусун бутуруп келет. Аманга ата-энеси Гулжанга уйлонуу тууралуу кеп козгошот. Аман уйдун эн улуу баласы. Аман ага уйлонбойм деп чыгат. Атасы ага катуу ачууланат.
- Канча жылдан бери Гулжан сени кутуп журот! дагы канча кутушу керек деп. Эртеси Аман апасына мен тууралуу айтып каникулу бутпой туруп эле кайтып Россияга келе бериптир.
-Бекер кылгансын Аман дедим мен анын созун угуп олтуруп. Сен Гулжанга созсуз уйлонушун керек. Ал сени чындап эле суйуп кутуп журсо?
- Андай балалык суйуулор баарында эле боло берет Алтынай. Гулжанга да ачыгын айткам. Мени кутпой турмушка чыга бер деп. Кат аркылуу айтканыма коп болуп калды. Ким билет?ал деле ошончо жыл окуп журуп башка жигити бар чыгаар деп койду.
-Аман кандай болгон кундо да мен эч качан сага турмушка чыгалбайм.Тушун! Кечээки окуяны унут! Ушунча жыл жакшы достордон болуп журдук, ошол бойдон эле жакшы достордон болуп калалычы! . Суранам !башка соз кылбачы. Окууну бутоорубузго аз калды андан коро кел, окуп экзамендерге даярданалы дедим. Аман колумдан кармап мени озуно каратмак болгондо андан кайра колумду тартып алдым да
-Ама-ан деп анын коздоруно тик карадым.Экообуз тиктеше унсуз туруп калдык. Анын ошондогу коздору ай!
-Макул, деди Аман мени жоошута, окууну буто береличи коро жатаарбыз деп койду. Мен унчукпадым.
Бир туруп озумо да тан калам. Озумо озум жиним келет. Эмне болуп жатканымды озум да тушунбой кыйналып кеттим. Ыйлагым келип кетти...
Окуу менен алышып жатып кундун кандай кеч кирип атканын да билбей калып жаттым. Бир куну болмодо отурсам эшиктен Настя кирип эле сага кат бар деп калды. Конвертти колума алып карасам сыртына Алтынай эле деп жазып коюптур. Астына от меня, деп колун коюп коюптур. Кимден болду экен деп шашып эле ичин ачтым. Ачып эле журогум бир кызыктай болуп кетти. Женский почерк. А конверттин сыртындагы жазууга окшобойт. Аябай назик сулуу жазылыптыр.
Саламатсынбы Алтынай деп, ден-соолуктарды сураган жерин окуп эле каттын аягына шаша коз жугурттум ким болду экен? деп. ГУЛЖАН деген жазууну окуганда коздорумду чоон ачып
катып туруп калдым........
Уландысы бар.
Уландысы: учунчу болук
Мындан эки жыл мурда чон эжем озубуздун эле айылга куйоого чыкса, мына быйыл менден чон эжем кошуна айылга турмушка чыгып кетти . Мен болсо бешинчи курс болуп калдым.
-Кызым мына дагы бир жыл окусан окуунду да бутуп калат экенсин. Эсен-аман бутуп жаныма келип калсан кунулум кыйла тынч болуп калат эле. Кудайга шугур эми аз калды, деп апам мурдагыга караганда кыйла конулдуу. Атам экоонун ойлорунда мени да оздоруно жакыныраак жерге эле куйоого берип алышса.
- Алыста окуган кызын качан бутот? дешип алар булар мени сурап калышат экен. Апам андайда
-Россияда окуган кызымбы! деп озунчо сыймыктанып алат. Айрыкча аяш ата, аяш энелерим чогулуп олтурушкан жерде мен жонундо кызыгышып кеп козгошуп
-Ал кызынды озубуз эле келин кылып алабыз башка эч кимге бербейбиз дешип чын тамаша аралаштырып айтып калышат экен. Мен Апама эч сыр бербейм.
-Апа окууну бутуп эки уч жыл иштеп анан турмушка чыгам . Силердин да мээнетти аз да болсо кайтарсам дейм. Окууну бутуп эле баарыбыз турмушка чыгып кете берсек , анда кандай болот? деп калам. Менин бул созумо апамдын журогу жылып жашып да алат.
-Ар кимин оз ордунду таап бактылуу болсонор, атан экообузго ошол чон бакыт. Жакшы жерге берип тынчытып алсам экен деп тилейм силерди деп калат апам.
Жайкы каникулдан кайтып келатканда апам дагы бир короо создорду айтып кулагыма куйду. Апамды аяп да кеттим. Анын устуно бир аз ооруп оорууканага жатып чыгыптыр. Мага алыста журот дешип атайын эч кимиси айтпаптыр.
Ошентип кайрадан окуу башталды. Акыркы курс. Жазуу иштерим да быйыл аябай коп. Амандын мага коп эле жардамы тийип жатты. Кээде туруп кудайга да ыраазы болуп кетем. Мага Настя менен Аманды туш кылганына. Негизи достордон жолдуумун. Айнагул туура эле айткан экен. Баса Айнагулдор уулдуу болушуп баласы экиге чыгат жакында. Алардыкына да бат баттан барып турам. Кээде Аман экообуз ээрчишип барып калабыз. Алар жаны уйлонушкондо эле куйоосунун окуган жериндеги жатаканадан, аларга комната беришкен. Бизге жакын эле турушат.
-Каап, Аман жакшы жигит эле да , жердиги эле алыс болбогондо ушуга эле турмушка чыгып алмаксын дей берчу Айнагул
-Койчу Айнагул анын коптон бери мектептен суйлошкон кызы бар. Кутуп журот! дейм Айнагулдун созун жактыра бербей.
-Алтынай мени алдай албайсын досум! Аман сага деле жагат. Бирок айла жок. Окуунду бутуп аяш энемдин алдына барып алсан мага да жакшы дечи. Кийин сону Айнагул менен кеткен эле Россияга деп айтылат да деп ал экообуз бири бирибизди тиктей кулуп коёбуз.
Жаны жылды бул жылы аябай жакшы тостук. Настя да озуно военный жигит таап алган. Баарынанда быйылкы студентик бал мен учун аябай озгочо болду. Кружокко катышып вальсты кадимкидей бийлеп уйронуп калганга Аман менен такай чимирилип эркин бийлеп журдум. Жузубуздон нурубуз тогулуп Аман экообуз бири бирибизге кулмундой тиктешип калабыз. Биздин бийлеп жаткыныбызды Настя алыстан туруп бармагын которо молодцы дегендей кылып бизге карап кулуп коёт. Биз да аларга карап жылмайып коюп бийибизди улантып жаттык. Ошентип балдан баарыбыз конулдуу кайттык. Болмобуздо отуруп Настя Аман экообуздун бугунку балда элден башкача айырмаланып экообуз бири бирибизге аябай жарашып калганыбызды айтып буто албай жатты. Баары силерге суктана карашып жатышты деп. Анын созуно Аман рахматын айтып баарыбыз кулуп эле калдык. Ал куну жатаканабыз озунчо бир шандуу. Кайда барба жаштар! Эки экиден жетелешкен кыз жигиттер.
Мен акыры ушундай кун болоорун билгем. Бир кун болбосо бир куну Амандын мага соз айтаарын кутуп эле жургом чынында. Аман мага ошол куну суйуусун билдирди.
-Алтынай окууну бутсок мен сени Колго алып кетем деди ал. Мен анын жузуно карадым. Козубуз тиктешип туруп калдык.
-Кетесинби мени менен? деди Аман мени эки колумдан ала кармап озуно карай тарттып. Эмне дээримди билбей мен аны жалдырап эле тиктеп тура бердим. Аман менин мандай чачымдан сылай бетимен акырын суйуп отту.
Башымды Амандын кокурогуно жолой анын кучагында турдум. Ал минуталарды соз менен жеткирууго мумкун эмес! Мен озумду такыр башкача сезип жаттым.
-Аман мени кечирип кой дедим акыры, анын кучагынан акырын бошонуп жатып. Мени кечирип кой Аман... Экообуз эч качан чогуу боло албайбыз..... ..
Эртеси куну Айнагулдукуно бардык. Онго жетпеген кыргыздар майрамга деп атайын чогулганбыз. Оюм бир жерде эмес. Озумчо башкачамын. Анымды Айнагул барганда эле онумдон байкап койду. Бошоп калган чайнекти которуп кухняга чыксам артымдан Айнагул да кошо чыгып
-Сага эмне болду, тынчылыкпы? Эмне бугун башкачасын? деп ал менден такып сурап калды. Мен эмне дээримди билбей
-Аман ...,деп созумду улай албай туруп калдым.
-Эмне Аман? Козун бакырайта тан кала, ал мени тиктеп калды.
-Ой суйлобойсунбу? Адамды кыжаалат кылбай. Эмне болду? Иши кылса экоон соо элесинби? деп анын козу алая тушту. Анын коркуп кеткен кебетесин коруп кулкум келип каткырып жибердим.
-Коркпой эле кой Айнагул, баары жайында! Биз андайга барбайбыз дедим мен кулуп жатып
- Уфф! Журогум тушуп кетсечи, коркконумдан Аяш энем козумо корунуп кетпедиби! деп Айнагул озуно келе тушту.
-Анан ? деди ал кайра мага суролуу тигиле
- Анан , Аман мага суйуусун билдирди. Окууну бутсок Ыссык- Колго алып кетем дейт! Калганын кийин кенири айтып берем андан коро журу Айнагул тигилер бизди кутуп калышты дедим мен.
- Ошого эле ошончобу? Анан сен эмне дедин? Кете турган болдунбу ? Анын суйлошкон кызы бар дебедин беле ? Анысы эмне болуптур? деп Айнагул суроолорду биринин артынан бирини жаадырып жиберди.
- Бас эми кеттик, аяш энен эле болсо мени Колго берип коёт. Олугумду эле артып бербесе..ал жагын озун жакшы тушуносун да ? деп экообуз каткырып кулуп калдык.
Аман акыркы кундору суйлошкон кызына такыр кат жазбай калыптыр. Анын озунун айтуусу боюнча алардын канча жылдан бери суйлошуп журушконун ата-энелеринен баштап бут айыл билет экен. Кыздын аты Гулжан! Былтыр Аман айылга каникулга барганда Гулжан Фрунзеден окуусун бутуруп келет. Аманга ата-энеси Гулжанга уйлонуу тууралуу кеп козгошот. Аман уйдун эн улуу баласы. Аман ага уйлонбойм деп чыгат. Атасы ага катуу ачууланат.
- Канча жылдан бери Гулжан сени кутуп журот! дагы канча кутушу керек деп. Эртеси Аман апасына мен тууралуу айтып каникулу бутпой туруп эле кайтып Россияга келе бериптир.
-Бекер кылгансын Аман дедим мен анын созун угуп олтуруп. Сен Гулжанга созсуз уйлонушун керек. Ал сени чындап эле суйуп кутуп журсо?
- Андай балалык суйуулор баарында эле боло берет Алтынай. Гулжанга да ачыгын айткам. Мени кутпой турмушка чыга бер деп. Кат аркылуу айтканыма коп болуп калды. Ким билет?ал деле ошончо жыл окуп журуп башка жигити бар чыгаар деп койду.
-Аман кандай болгон кундо да мен эч качан сага турмушка чыгалбайм.Тушун! Кечээки окуяны унут! Ушунча жыл жакшы достордон болуп журдук, ошол бойдон эле жакшы достордон болуп калалычы! . Суранам !башка соз кылбачы. Окууну бутоорубузго аз калды андан коро кел, окуп экзамендерге даярданалы дедим. Аман колумдан кармап мени озуно каратмак болгондо андан кайра колумду тартып алдым да
-Ама-ан деп анын коздоруно тик карадым.Экообуз тиктеше унсуз туруп калдык. Анын ошондогу коздору ай!
-Макул, деди Аман мени жоошута, окууну буто береличи коро жатаарбыз деп койду. Мен унчукпадым.
Бир туруп озумо да тан калам. Озумо озум жиним келет. Эмне болуп жатканымды озум да тушунбой кыйналып кеттим. Ыйлагым келип кетти...
Окуу менен алышып жатып кундун кандай кеч кирип атканын да билбей калып жаттым. Бир куну болмодо отурсам эшиктен Настя кирип эле сага кат бар деп калды. Конвертти колума алып карасам сыртына Алтынай эле деп жазып коюптур. Астына от меня, деп колун коюп коюптур. Кимден болду экен деп шашып эле ичин ачтым. Ачып эле журогум бир кызыктай болуп кетти. Женский почерк. А конверттин сыртындагы жазууга окшобойт. Аябай назик сулуу жазылыптыр.
Саламатсынбы Алтынай деп, ден-соолуктарды сураган жерин окуп эле каттын аягына шаша коз жугурттум ким болду экен? деп. ГУЛЖАН деген жазууну окуганда коздорумду чоон ачып
катып туруп калдым........
Уландысы бар.
#4 13 Ноябрь 2016 - 18:20
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Уландысы: тортунчу болук
Бул кундор мен учун аябай бактылуу кундор! Койнума кубанычым батпайт.Атам апамды эстеп алып козумо жаш келип кетти. ГОС экзамендеримди ийгиликтуу тапшырып алдым. Буйруса жакында кыргызстанга биро толо кетем.
-Алтынай деп чакырган ундон карасам Айнагул куйоосу Нуралы экоо мени коздой келатышыптыр. Бугун кыргыз жердештер жолугушуп шаар айланып эстеликке суротко тушуп кечкисин ресторанда отурмакпыз. Белгилешкен жерге баары келип чогулуп жатышты. Баарынын жуздорундо жылмаю. Бирин бири куттуктап баары кубанычтуу.
-Таак кана, баарынар келип буттунорбу? деп калды бир убакта Нуралы бизди чогуубуз менен мойнун созо тиктеп
-Ооба. баары эле келди окшойт эч ким деле калбады.
-Андай болсо жургуло кеттик. Менин артымдан акырыын ээрчип баса бергиле балдарым, дагы адашып кетпегиле деп Нуралы баарыбызды кулдуруп калды. Арабыздан эн улуусу ушул Нуралы. Бизден эки жыл мурда окууну буткон. Айнагул экоо уйлонуп уй булолуу болгонго бизди кээде чогулган жерлерде ушинтип балдырым деп тамашалап коёт. Айнагулдун окуусу буткончо деп, ал ошол эле жатаканага жумушка орношуп алган.
Мен кобунчо Аман менен катар басып журдум. Кээде аны колтуктап алсам, кээде ал мени колумдан кармап жетелеп алат. Шаардын эн кооз жерлерин суктана карап жай басып айланып журобуз.
-Эх!..., Беш жыл ушул шаарда билим алдым, менин жаштыгым, менин сдуденттик бактылуу кундорум, менин таза махабатым... десем да болот баары, баарысы ушул жерде отту. Коп жакшы досторду таптым. Эми ушулардын баары менен коштошом. Айрыкча Аман, Настя! буларды ойлогондо ичим ачышып кетти. Учообуз, кандай гана жакшы кундордо болбодук. Жаш балдардай болуп учообуз куушуп ойноп кетсек, кээде айрыкча Аман бизди ар нерселерди айтып аларды туурап кулдуруп ичибизди эзип салчу.. Андайда Настяга кудай берип эле калат.Аманга кошулуп экоо образга кирип кетишет да анан кайра боору эзилгенче ичин эки колу менен басып жерге жата калып кулчу. Ушуларды ойлоп Настянын элеси козумо тартыла фонтанды тиктеп ойлуу туруп калган экенмин, бетиме чачылган суудан селт этип кеттим. Карасам Аман мага сууну чачып коюп мени кулуп карап туруптур
-- Эмне анчалык ойлонуп? деди Аман мага жакындай басып келип.
Бетимдеги сууну аарчый Аманга куло тигилдим. Ал менин мандайдагы чачымды кулагымдын артына сылап, коздорумо тигиле карады
-Мынчалык сулуу жан болбосон Алтынай! Периштенин озусун. Сени тиктегенден эч качан чарчабасам керек, деди. Дагы унсуз тиктешип туруп калдык.Экообузго унсуз тиктешуу адат болуп калгандай. Ал мени белимен имере озуно тартып кучагына алды
-Ак куум менин, сени алып барып Ыссык-Колго коё берсем кана эле! дегенде экообуз тен кулуп жибердик. Ошол убактан пайдалынып балдар, бизди атайын алып чыккан фотоаппарат менен суротко тартып алышыптыр. Шырык деген ундон улам карай салсак
-Эн сонун кадрлар тартылды. Атайын даярдап да мынтип тарталбайсын деп бизди суротко алган жердешибиз суйунуп алыптыр.
-Оой эки жаш бугун аябай эле бактылуусунар го! дешип нар жактан эки-учоосу бизди карап кулуп турушкан экен.
-Тойго чакырганды унутпагыла окууну бутуп алгандан кийин бизди унутуп калбагыла дешип алар бизге тамашалашып калышты.
Ар ким ар кандай болуп эстеликтердин, шаардын кооз жерлери коруно тургандай болуп каалаган жерлерде экиден учтон болушуп суротко тушуп жатышты. Андан сырткары атайын фотосалонго кирип чогуу тобубуз менен эстелик учун суротко тушуп астына жылын кунун шаардын атын жаздырдык.
-Келгиле тортообуз да тушуп коёлу деп Айнагул айтканынан Нуралы Аман болуп суротко туштук. Андан сон Аман экообуз туштук.
Кечинде жердештер ресторанда аябай жакшы отурдук. Кыргызстанга барганда ким кандай жумушка орношоору жонундо соз болуп жатты.. Кээ бирлери ошол жерден эле заводдун же организациянын начальниги, директору болуп кулдуруп жатышты. Талашып тартышып жатып бизден кийинки бутуруучулорду да эске алып 20-жылдык жолугушууну белгиледик. Музыкага бийлеп тамаша создор айтылып ичимдик ичилгенге кызып калгандары да болду.
Эртеси куну переговорный пунктан чыгып эле туура Айнагулго бардым. Ага апам менен телефондон суйлошуп алып анан сага барам деген элем. Барганда эле Айнагул сурап калды:
- Суйлоштунбу? Кандай, Аяш энемдер демдуу бекен?
-ооба суйлоштум. Баары жакшы тынч экен.
- Сага аябай кубанып калышкандыр. ГОС ту таршырып алганынды угуп конулдору кыйла тынч болуп калгандыр.
- Ооба суйунуп калышты. Дипломду алсам эле самалётко билет алам дедим. Анан жанылык бар экен дедим жай гана
-Кандай жанылык? Ал мени карап калды.
- Менден кийинки синдим турмушка чыгыптыр.
-Койчу, чындап элеби? Кандайча?
- Ала качышыптыр. Ал да мед.училищаны бутуп жаткан болчу дедим.
-Анан ?
-Анан ошол. Суйлошуп журушкон экен. Алып келгенге болбоду. Уят деп калтырып келдик. Жакшы жер экен дейт. Мейли жакшы кылыпсынар. Бактылуу болушсун дедим. Анан эмне демек элем деп Айнагулго карадым.
- А ииий ...мейли эми, бактылуу болушсун! Суйлошуп жактырышып журушсо, бир жагы жакшы болуптур анын деле жашы келип калды да. Анда эмне айып. Эжесин кутуп отурмак беле? деди мени сынай тиктеп.
- Ооба ал деле жашы жыйырмага чыгып калыптыр. Туура эле кылышыптыр калтырып дедим.
Апам байкуш озунчо менин алдымда куноолудой болуп атып аран айтты. Мен андайды конулумо деле албайм чынында . Мага ойлонбонуз кудайдын буйруганы да!. Бактылуу болушса болду деп Апамдын конулун кичине болсо да эптеп алгандай болдум окшойт.
Айнагул мени тиктей ойлонуп олтуруп
- Сен эми эмне кыласын? деп сурап калды. Мен ага алая карап тушунбогондой:
-Эмнени эмне кылам ? дедим.
-Аманды! Тушунбой каласын да?
-Эч нерсе кылбайм! Айылга барам. Жумушка орношом. Ата-энемди бир эки жыл болсо да багам! Баарыбыз эле окууну бутуп алып, эрге тийип кете берсек ким жардам берет аларга.
Экообуз бир азга унчукпай отуруп калдык.
Созду Айнагул баштады:
-Алтынай жан досум!, мени жакшылап ук. Самалётко билетти чогуу биз менен ал. Чогуу кетели! Бирок Нуралыны кичине кутуш керек болуп жатат. Жумушунан эсептешип антип минткиче кичине кечигип барат окшойбуз.
-Жок, мен силерди кутпой эле кете берейинчи. Анын устуно Аман экообуз чогуу учабыз деп суйлошуп койдук элек, дедим.
-Ал-ты-наай деди Айнагул унун созо башын чайкап. Сен бир нерсени тушунуп жатасынбы озу? Эгер самалет туура Ошко учса да мейли эле. Озун кете бер дейт элем. Фрунзеден пересадка менен кетебиз озун жакшы билесин ал жагын. Кеминде уч, торт сааттай аэропортто отурасын туурабы? Анан сени Аман андан ары ала качып кетсечи? деп менин козумо тик карады.Мен кичине ойлоно туштум да
- Жок! Аман андай кылбайт, дедим ишеничтуу. Аман андай жигиттерден эмес.
-Сен мага калп эле Аманга тийбейм, тийбейм демиш болуп жаткан жоксунбу? Ачыгын айт Алтынай! Экоон туура Колго кетип жаткан болбогула?
-Жинди болбочу Айнагул ! Кантип ушинтип айтып жатасын? Мен сени кантип алдамак элем дедим жиним келе.
-Кой Алтынай башымды оорутпа! Биз менен кетесин. Айылга барганда менин да аяш энемдер менен саламым ысык болсун. Ушунча жыл журуп, акырында сени алдырып жиберип балээге калбайын! Аман озубуз тараптан болсо да мейли эле . Алыстан аркадан болуп жатпайбы? Аяш энем мени омур бою кечирбей коёт. Тушунуп атасынбы! ?
-Айнагул! дедим мен жиним келе
- Мен сага жаш бала эмесмин. Сен бас деген жакка басып, отур деген жерге отургудай! Мындан кийин мага кичине ойлонуп туруп, анан суйлоп жургун дедим да ордумдан шарт туруп анын жообун кутпой жоноп калдым. Бутумду кийип жатсам
-Сага эмне болгон бугун? Озунчо эле жинденип! . Ата-энендин алдына баргандан кийин озун бил! Каякка тийсен ошол жакка тий! Ошкобу? Колгобу ? Мага демек Америкага тий ! деп артымдан суйлонуп Айнагул кыйкырып кала берди. Мен чыгып баса бердим. Эмнеге экенин билбейм бугун чындап эле эч нерсеге конулум жок эле.
Биз куткон диплом да колго тийди. Аман кызыл диплом алды. Бул жерде мен ага чындап суктандым. Ушундай баланы тарбиялап остургон ата-энесин ойлоп кеттим. Аман айтып калчу эле. Атам аябай каттуу киши талапты каттуу коёт. Апам боорукер ак конул тушунуктуу оор аял. Апам менен сырдашып кенешем. Апам мени дайыма тушунуп турат деп..
Гулжан да Аманды ушунча жыл бекеринен суйуп кутуп журбосо керек. Аман негизи ушундай суйууго татыктуу жигит. Гулжандын мага жазган катын Аманга айтпадым. Чынын айтсам Гулжан мага жакшы эле кыздай туюлду. Себеби мага жазган катында анын акыл эстуулугу жана адептуу кыз экени билинип турду. Мектептеги суйуубузду айтпай эле коёюн. Армияга Аманды кантип узатканы кандай гана суйуу создор менен жазышкан каттары, бири бирине арнаган ырсаптары, армиядан келишин сагынып куткону , Амандын армиядан келатып Фрунзеде экоонун жолуканы жонундо жазыптыр. ж.б.у.сыяктуулар. Каттын аягында:
Алтынай озунду менин ордума коюп корчу?, Сен менин ордумдумда болгонунда эмне кылмаксын? Азыр мектепте мугалим болуп иштеймин. Амандын атасы директор, апасы мугалим. Кундо корушуп турабыз. Айылдагылар Амандын башка кызы бар экен деп айтып журушот. Сен тууралуу атынды, окуган жайынды Амандын апасынан уктум. Мен бул катты сага жазып туура кылдымбы же жокпу билбейм. Бирок мен, Аманды гана суйом!. Ал сага уйлонгон кундо да мен аны куто берем. Себеби аны мендей эч ким суйо албайт. Эртеби кечпи Аман созсуз мага кайтып келээрине ишенем.! Каттын кыскача мазмууну ушундай эле.
Мен бул кат боюнча копко чейин ойлонуп журдум. Акыры Аманга бул катты айтпайм деп чечтим . Чындап эле айтыштын кереги жок эле. Себеби мен ага турмушка чыкпагандан кийин кереги жок болчу. Бир туруп Аманды жек коруп да журдум. Кантип бироону суйуп журуп башканы суйуп калсын? Эркектин жузу жок дегени ушул болсо керек да деп. Бирок Амандын жакшы сапаттары коп болчу. Мунозу жактан да, анан мага окуудан аябай коп жардамы тийди. Кайрадан Аман менен мамилем билинбестен жакындагандан жакындап ансыз эч жакка басалбай калдым. Кээде аны кадимкидей кутчумун. Аманга ушунчалык конуп бараттым. Эркиме баш ийе албай Аман менен ээрчише кыз -жигит болуп чогуу басып калдым! Окууну бутсок Аман менен кантип айрылышам? Элестеткенден коркчумун. Мына ошол коркунучтуу аянычтуу кундор келип калды......
Уландысы бар.
Уландысы: тортунчу болук
Бул кундор мен учун аябай бактылуу кундор! Койнума кубанычым батпайт.Атам апамды эстеп алып козумо жаш келип кетти. ГОС экзамендеримди ийгиликтуу тапшырып алдым. Буйруса жакында кыргызстанга биро толо кетем.
-Алтынай деп чакырган ундон карасам Айнагул куйоосу Нуралы экоо мени коздой келатышыптыр. Бугун кыргыз жердештер жолугушуп шаар айланып эстеликке суротко тушуп кечкисин ресторанда отурмакпыз. Белгилешкен жерге баары келип чогулуп жатышты. Баарынын жуздорундо жылмаю. Бирин бири куттуктап баары кубанычтуу.
-Таак кана, баарынар келип буттунорбу? деп калды бир убакта Нуралы бизди чогуубуз менен мойнун созо тиктеп
-Ооба. баары эле келди окшойт эч ким деле калбады.
-Андай болсо жургуло кеттик. Менин артымдан акырыын ээрчип баса бергиле балдарым, дагы адашып кетпегиле деп Нуралы баарыбызды кулдуруп калды. Арабыздан эн улуусу ушул Нуралы. Бизден эки жыл мурда окууну буткон. Айнагул экоо уйлонуп уй булолуу болгонго бизди кээде чогулган жерлерде ушинтип балдырым деп тамашалап коёт. Айнагулдун окуусу буткончо деп, ал ошол эле жатаканага жумушка орношуп алган.
Мен кобунчо Аман менен катар басып журдум. Кээде аны колтуктап алсам, кээде ал мени колумдан кармап жетелеп алат. Шаардын эн кооз жерлерин суктана карап жай басып айланып журобуз.
-Эх!..., Беш жыл ушул шаарда билим алдым, менин жаштыгым, менин сдуденттик бактылуу кундорум, менин таза махабатым... десем да болот баары, баарысы ушул жерде отту. Коп жакшы досторду таптым. Эми ушулардын баары менен коштошом. Айрыкча Аман, Настя! буларды ойлогондо ичим ачышып кетти. Учообуз, кандай гана жакшы кундордо болбодук. Жаш балдардай болуп учообуз куушуп ойноп кетсек, кээде айрыкча Аман бизди ар нерселерди айтып аларды туурап кулдуруп ичибизди эзип салчу.. Андайда Настяга кудай берип эле калат.Аманга кошулуп экоо образга кирип кетишет да анан кайра боору эзилгенче ичин эки колу менен басып жерге жата калып кулчу. Ушуларды ойлоп Настянын элеси козумо тартыла фонтанды тиктеп ойлуу туруп калган экенмин, бетиме чачылган суудан селт этип кеттим. Карасам Аман мага сууну чачып коюп мени кулуп карап туруптур
-- Эмне анчалык ойлонуп? деди Аман мага жакындай басып келип.
Бетимдеги сууну аарчый Аманга куло тигилдим. Ал менин мандайдагы чачымды кулагымдын артына сылап, коздорумо тигиле карады
-Мынчалык сулуу жан болбосон Алтынай! Периштенин озусун. Сени тиктегенден эч качан чарчабасам керек, деди. Дагы унсуз тиктешип туруп калдык.Экообузго унсуз тиктешуу адат болуп калгандай. Ал мени белимен имере озуно тартып кучагына алды
-Ак куум менин, сени алып барып Ыссык-Колго коё берсем кана эле! дегенде экообуз тен кулуп жибердик. Ошол убактан пайдалынып балдар, бизди атайын алып чыккан фотоаппарат менен суротко тартып алышыптыр. Шырык деген ундон улам карай салсак
-Эн сонун кадрлар тартылды. Атайын даярдап да мынтип тарталбайсын деп бизди суротко алган жердешибиз суйунуп алыптыр.
-Оой эки жаш бугун аябай эле бактылуусунар го! дешип нар жактан эки-учоосу бизди карап кулуп турушкан экен.
-Тойго чакырганды унутпагыла окууну бутуп алгандан кийин бизди унутуп калбагыла дешип алар бизге тамашалашып калышты.
Ар ким ар кандай болуп эстеликтердин, шаардын кооз жерлери коруно тургандай болуп каалаган жерлерде экиден учтон болушуп суротко тушуп жатышты. Андан сырткары атайын фотосалонго кирип чогуу тобубуз менен эстелик учун суротко тушуп астына жылын кунун шаардын атын жаздырдык.
-Келгиле тортообуз да тушуп коёлу деп Айнагул айтканынан Нуралы Аман болуп суротко туштук. Андан сон Аман экообуз туштук.
Кечинде жердештер ресторанда аябай жакшы отурдук. Кыргызстанга барганда ким кандай жумушка орношоору жонундо соз болуп жатты.. Кээ бирлери ошол жерден эле заводдун же организациянын начальниги, директору болуп кулдуруп жатышты. Талашып тартышып жатып бизден кийинки бутуруучулорду да эске алып 20-жылдык жолугушууну белгиледик. Музыкага бийлеп тамаша создор айтылып ичимдик ичилгенге кызып калгандары да болду.
Эртеси куну переговорный пунктан чыгып эле туура Айнагулго бардым. Ага апам менен телефондон суйлошуп алып анан сага барам деген элем. Барганда эле Айнагул сурап калды:
- Суйлоштунбу? Кандай, Аяш энемдер демдуу бекен?
-ооба суйлоштум. Баары жакшы тынч экен.
- Сага аябай кубанып калышкандыр. ГОС ту таршырып алганынды угуп конулдору кыйла тынч болуп калгандыр.
- Ооба суйунуп калышты. Дипломду алсам эле самалётко билет алам дедим. Анан жанылык бар экен дедим жай гана
-Кандай жанылык? Ал мени карап калды.
- Менден кийинки синдим турмушка чыгыптыр.
-Койчу, чындап элеби? Кандайча?
- Ала качышыптыр. Ал да мед.училищаны бутуп жаткан болчу дедим.
-Анан ?
-Анан ошол. Суйлошуп журушкон экен. Алып келгенге болбоду. Уят деп калтырып келдик. Жакшы жер экен дейт. Мейли жакшы кылыпсынар. Бактылуу болушсун дедим. Анан эмне демек элем деп Айнагулго карадым.
- А ииий ...мейли эми, бактылуу болушсун! Суйлошуп жактырышып журушсо, бир жагы жакшы болуптур анын деле жашы келип калды да. Анда эмне айып. Эжесин кутуп отурмак беле? деди мени сынай тиктеп.
- Ооба ал деле жашы жыйырмага чыгып калыптыр. Туура эле кылышыптыр калтырып дедим.
Апам байкуш озунчо менин алдымда куноолудой болуп атып аран айтты. Мен андайды конулумо деле албайм чынында . Мага ойлонбонуз кудайдын буйруганы да!. Бактылуу болушса болду деп Апамдын конулун кичине болсо да эптеп алгандай болдум окшойт.
Айнагул мени тиктей ойлонуп олтуруп
- Сен эми эмне кыласын? деп сурап калды. Мен ага алая карап тушунбогондой:
-Эмнени эмне кылам ? дедим.
-Аманды! Тушунбой каласын да?
-Эч нерсе кылбайм! Айылга барам. Жумушка орношом. Ата-энемди бир эки жыл болсо да багам! Баарыбыз эле окууну бутуп алып, эрге тийип кете берсек ким жардам берет аларга.
Экообуз бир азга унчукпай отуруп калдык.
Созду Айнагул баштады:
-Алтынай жан досум!, мени жакшылап ук. Самалётко билетти чогуу биз менен ал. Чогуу кетели! Бирок Нуралыны кичине кутуш керек болуп жатат. Жумушунан эсептешип антип минткиче кичине кечигип барат окшойбуз.
-Жок, мен силерди кутпой эле кете берейинчи. Анын устуно Аман экообуз чогуу учабыз деп суйлошуп койдук элек, дедим.
-Ал-ты-наай деди Айнагул унун созо башын чайкап. Сен бир нерсени тушунуп жатасынбы озу? Эгер самалет туура Ошко учса да мейли эле. Озун кете бер дейт элем. Фрунзеден пересадка менен кетебиз озун жакшы билесин ал жагын. Кеминде уч, торт сааттай аэропортто отурасын туурабы? Анан сени Аман андан ары ала качып кетсечи? деп менин козумо тик карады.Мен кичине ойлоно туштум да
- Жок! Аман андай кылбайт, дедим ишеничтуу. Аман андай жигиттерден эмес.
-Сен мага калп эле Аманга тийбейм, тийбейм демиш болуп жаткан жоксунбу? Ачыгын айт Алтынай! Экоон туура Колго кетип жаткан болбогула?
-Жинди болбочу Айнагул ! Кантип ушинтип айтып жатасын? Мен сени кантип алдамак элем дедим жиним келе.
-Кой Алтынай башымды оорутпа! Биз менен кетесин. Айылга барганда менин да аяш энемдер менен саламым ысык болсун. Ушунча жыл журуп, акырында сени алдырып жиберип балээге калбайын! Аман озубуз тараптан болсо да мейли эле . Алыстан аркадан болуп жатпайбы? Аяш энем мени омур бою кечирбей коёт. Тушунуп атасынбы! ?
-Айнагул! дедим мен жиним келе
- Мен сага жаш бала эмесмин. Сен бас деген жакка басып, отур деген жерге отургудай! Мындан кийин мага кичине ойлонуп туруп, анан суйлоп жургун дедим да ордумдан шарт туруп анын жообун кутпой жоноп калдым. Бутумду кийип жатсам
-Сага эмне болгон бугун? Озунчо эле жинденип! . Ата-энендин алдына баргандан кийин озун бил! Каякка тийсен ошол жакка тий! Ошкобу? Колгобу ? Мага демек Америкага тий ! деп артымдан суйлонуп Айнагул кыйкырып кала берди. Мен чыгып баса бердим. Эмнеге экенин билбейм бугун чындап эле эч нерсеге конулум жок эле.
Биз куткон диплом да колго тийди. Аман кызыл диплом алды. Бул жерде мен ага чындап суктандым. Ушундай баланы тарбиялап остургон ата-энесин ойлоп кеттим. Аман айтып калчу эле. Атам аябай каттуу киши талапты каттуу коёт. Апам боорукер ак конул тушунуктуу оор аял. Апам менен сырдашып кенешем. Апам мени дайыма тушунуп турат деп..
Гулжан да Аманды ушунча жыл бекеринен суйуп кутуп журбосо керек. Аман негизи ушундай суйууго татыктуу жигит. Гулжандын мага жазган катын Аманга айтпадым. Чынын айтсам Гулжан мага жакшы эле кыздай туюлду. Себеби мага жазган катында анын акыл эстуулугу жана адептуу кыз экени билинип турду. Мектептеги суйуубузду айтпай эле коёюн. Армияга Аманды кантип узатканы кандай гана суйуу создор менен жазышкан каттары, бири бирине арнаган ырсаптары, армиядан келишин сагынып куткону , Амандын армиядан келатып Фрунзеде экоонун жолуканы жонундо жазыптыр. ж.б.у.сыяктуулар. Каттын аягында:
Алтынай озунду менин ордума коюп корчу?, Сен менин ордумдумда болгонунда эмне кылмаксын? Азыр мектепте мугалим болуп иштеймин. Амандын атасы директор, апасы мугалим. Кундо корушуп турабыз. Айылдагылар Амандын башка кызы бар экен деп айтып журушот. Сен тууралуу атынды, окуган жайынды Амандын апасынан уктум. Мен бул катты сага жазып туура кылдымбы же жокпу билбейм. Бирок мен, Аманды гана суйом!. Ал сага уйлонгон кундо да мен аны куто берем. Себеби аны мендей эч ким суйо албайт. Эртеби кечпи Аман созсуз мага кайтып келээрине ишенем.! Каттын кыскача мазмууну ушундай эле.
Мен бул кат боюнча копко чейин ойлонуп журдум. Акыры Аманга бул катты айтпайм деп чечтим . Чындап эле айтыштын кереги жок эле. Себеби мен ага турмушка чыкпагандан кийин кереги жок болчу. Бир туруп Аманды жек коруп да журдум. Кантип бироону суйуп журуп башканы суйуп калсын? Эркектин жузу жок дегени ушул болсо керек да деп. Бирок Амандын жакшы сапаттары коп болчу. Мунозу жактан да, анан мага окуудан аябай коп жардамы тийди. Кайрадан Аман менен мамилем билинбестен жакындагандан жакындап ансыз эч жакка басалбай калдым. Кээде аны кадимкидей кутчумун. Аманга ушунчалык конуп бараттым. Эркиме баш ийе албай Аман менен ээрчише кыз -жигит болуп чогуу басып калдым! Окууну бутсок Аман менен кантип айрылышам? Элестеткенден коркчумун. Мына ошол коркунучтуу аянычтуу кундор келип калды......
Уландысы бар.
#5 13 Ноябрь 2016 - 18:26
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Уландысы: бешинчи болук.
Настянын чон энеси атайы мага деп, даярдап койгон дары чопторун кантип колдонуш керектигин тушундуруп айтып берип жатты. Былтыркы жылы ал менин атамдын бутундагы варикозго деп мазь даярдап берген болчу. Атама каникулда ала барып бергем. Бутунун ооруганы басылып кыйла жакшы болуп калган. Ошондон быйылда ала кетишим керек . Андан да ага жолукпай кетип калууга болбойт эле. Озу да бизди чыдамсыздык менен кутуп жаткан экен. Настянын ата-энеси шаардын четинде турушчу. Бул жолу атасынын машинасы менен баарыбыз чогуу келдик. Жайдын куну сыртка стол даярдап шашлык жасап эс алып суйлошуп отурдук.
- Менин таасиримден улам болсо керек, кызым врачтык кесипти тандады. А неберем Настя андай болбоду. Атасынын жолун жолдоп кетти, деп Настянын чон энеси буга чейин да коп айтып калаар эле. Бугун да ал ошол созун айтып отту. Настянын апасы мандайы жарык татынакай аял. Кесиби врач. Мунозу да бирдей. Иштеген жеринде оз кесибин жакшы оздоштургон мыкты адис экенинин Настя коп айтып мактанып калаар эле.
Мен учун алар менен коштошуу да оной болгон жок. Эртен тунку саат эки жарымда учушумду аларга айттым. Алар менин ата-энеме салам айта баргын дешип, Настя экообуздун достугубузду баалашып рахмат айтып отурушту. Мен аларды качан болсо да созсуз отпуска алганынарда кыргызстанга баргыла деп мейманчылыкка чакырып жаттым.
Бул шаардан биро толо кетип жатканыма ичим кадимкидей ачышып жатты.Журогум кызыктай болуп ыйлагым эле келет. Кийимдеримди чемоданга салыштырып коюп Аманды кутуп отуруп калдым. Настя менен чогуу жашаган комнатам, бошоп калганга анырайып козумо бир башкача корунуп турду. Карап олтуруп тезирээк чыгып кетким келип кетти. Ангыча эле Аман эки орус досу менен кирип келип чемодандарды которушуп чогуу сыртка чыктык. Чыксак беш алты курсташ балдар кыздарыбыз бизди кутуп турушуптур. Арасында кызуурактары да бар. Кучакташып бири бирине соз бербей, бизди коё бергилери келбей жатып аран коштоштук. Биз туз эле Айнагулдукуно келдик. Келсек Айнагул плов басып коюп, Нуралы экоо бизди кутуп отурушкан экен. Обед убагы болуп калыптыр. Мен кечээ Настянын чон энесинин уйунон тамактанган бойдон, экенмин. Тортообуз кенен отуруп тамактанып суйлошуп отурдук.
-Нуралы силер качанкыга билет аласынар? Жумуштарын бутойун дедиби? деп Аман андан сурап калды.
-Буйруса аз калды. Бир жумадан кийин биз да жоноп калабыз го.
- Биз да тэзирээк кетсек экен. Баламды эстесем бир мунот да бул жерде тургум келбей кетет. Аны аябай сагындым, деп Айнагул баласын эстеп алды. Алар уулун былтыр каникулда айылга таштап келишкен эле.
- Тундо учсанар, андан нары Ошко качан учат экенсин? деп Нуралы мага карады.
- Эртен саат он эки кыркта учам, дедим мен. Айнагул козун алайта мени бир карап койду.
- Таак, ошондо кудай буйруса эртен туштон кийин оз уйундо ата-энен менен чай ичип отуруп калат экенсин да, деп Нуралы мага карап кулуп калды...
Тамактанып буткон сон Нуралы Аман экоо ээрчишип сыртка чыгып кетишти.
- Алтынай мен сага аябай кыжаалатмын. Эртен уйуно эсен-аман жетип алсан экен деп, Айнагул дагы баягы созун баштап кирди.
-Болдучу Айнагул! Токтотчу ушул создорунду! дедим мен аны кага. Айнагул оозу ачылып эле мени карап калды.
-Тушунсом олойун. Сага акыркы кундору эмне болуп жатат.? Сага эч тушуно албай койдум?
-Сен эмес... керек болсо...Озумо озум да тушунбой жатам, дедим мен башымды эки колум менен мыкчый кармап. Экообуз унчукпай отуруп калдык.
-Айткандай анын кызына жооп жазган белен? деп сурап калды Айнагул. Гулжандын катын Айнагулго окуткан элем. Чачымды артка сылай башымды ойдо которуп
- Ооба дедим. Гулжандын катына ошондон бир айдан кийин жооп жаздым. Ага соз бердим. Мен Аманга эч качан турмушка чыкпаймын деп. Мени ата -энем алыска бербейт дагы дедим. Катыма жооп жазба кутпойм дедим.
Мен ордумдан туруп кол сумкамдагы Аман экообуз тушкон суротторду алып чыгып Айнагулго карматтым. Айнагул тушунбой эле мени карап калды.
- Бул суроттор сенде туруп турсун. Жакшылап катып кой. Кийинчерээк алам дедим. Айнагул отуруп алып суротторду бирден откоро баштады.
-Каап, Аман жакшы жигит эле да. Бир туруп экооно боорум ооруп кетет. А иий бул суротунор сонун го! деп фонтандын жанында Аман экообуздун тиктешип турган суротторубузду кызыгып карап жатты.
-Укмуш тушупсунор. Аман экоон бири бирине аябай жарашып калат экенсинер. Менин досум ушундай сулуу кыз да озу!. Кандай гана жигит болбосун бир коргондо эле суйуп кала турган, деп ал мага тамашалай карап койду.
Нуралынын абасынын баласы бар болчу башка окуу жайда окуган. Мага ашык болумуш болуп жургон. Кийин Айнагулдон уктум Аман жолотпой койгон имиш. Аман мени чындап эле коп балдардан коруп журду. Улуту башка экенине карабай коп эле балдар мага соз ыргытып журушту. Бара бара кийин, Аман экообузду баарысы кыз-жигит деп ойлоп калышкан. Группабызда Максим деген орус бала бар эле. Экинчи курска чейин Настя экообуз менен жакшы эле дос болуп журду. Мага сабактан жардам берип калчу. Колунан китеп тушчу эмес. Суротту жакшы тарткан художник бала эле. Ал да кийин озунон озу жолобой калган. Диплом алган кунубуз ал мага бир даана кызыл гул которуп келиптир. Мени куттуктап бетимен ооп, колума жука папканы карматтып, мага ийгилик каалап коштошуп кете берди. Карасам ошол учурда Аман бизди тиктеп карап турган экен. Кызыгып ошол эле жерден кыздар менен чогуу папканын ичин ачтык. Карасак альбомдун каттуу ак барагына карандаш менен менин суротумду чон кылып тартып келиптир.
- Укмуш тартыптыр! Сонун! дешип таныркап калышты кыздардын баары. Чындап эле сурот аябай жакшы чеберчилик менен тартылыптыр. Астына гулдун суротун кыйгачына тартып <моя невозможная любовь> деп жазып коюптур. Ал суротту кийин Аман колуна кармап алып копко чейин унсуз тиктеп турган.
Бизди Настя жигити экоо келип, машина менен аэропортко таштап кетишти. Настя экообуз кучакташып алып, бири бирибизди коё бербей копко чейин туруп аран коштоштук. Экообуздун тен козубуздо жаш.
--Болду эми элдин козунчо мени уят кылбагыла. Дагы бир аз турсанар, мен дагы силерге кошулуп ыйлап баштайм. Мен ыйлаганда токтобой ыйлайм! Анан соороталбай каласынар, деп ошол жерде да Аман бизди тамашалап кулдуруп жатты.
Самалётко отуруп абага которуло баштадык. Аман экообуздун колдорубуз бекем кармашып алган. Мен башымды акырын Амандан желкесине жолодум . Аман мени карап бир колу менен ээгимден которуп эринимден ооп койду. Экообуз тиктеше кулуп койдук.
Тан эрте менен Фрунзеге келип кондук. Самалёттон тушуп экообуз озубузду иретке келтирип алып, буфеттен чай ичтик. Экообуз тен унчукпай ойлуу чайыбызды ичип олтурдук. Аман эки кун Фрунзеде болуп анан Колго кетем деп созун баштап калды.
- Шаарда бир тууган тай эжем бар. Тай жездебиз жакшы кызматта турат. Аларга барып жолугуп койбосом болбойт. Атам мени жумушка орношууга ошол жездебизге мурдатан эле дайындап жургон. Айылга барып коп журбойм тез эле кайтам го деди. Мен унчукпадым. Ичимден Аман экообуздун эн акыркы сааттарыбыз, эми башка эч качан ушуну менен корушпойбуз деп ойлонуп отургам.
Экообуз ээрчишип аэропорттон сыртка таза абага чыгып бир чекеде турдук. Манас аэропорту да чоон, кооз имарат эмеспи. Алыстан айланага коз чаптырып катар тизилген арчалардан ойдо суктана карап жаттым.
-Алтынай журу мени менен. Тай эжеме алып барып сени тааныштырам. Шаар айланып сени эртен деле самалётко салып жиберем деп Аман менин колумдан кармады.
-Болбогон созду койчу Аман, дедим мен адатымча анын коздоруно тигиле карап. Аман белимден кучактай озуно тарты.
- Анда журу биро толо Ыссык- Колго алып кетейин. Мен башымды чайкадым.
-Эч качан.....
-Алтынай мени созсуз куткунун. Мен артындан созсуз барам. Барып ата-энен менен таанышам. Макулдугун алып экообуз созсуз уйлонобуз. Айнагул айткандай азыр деле ала качсам болот эле. Бирок мен сени андай кылганга кудретим жетпеди. Сени ыйлата албайм. Сени аядым. Себеби мен сени ушунчалык журогумдун теренинен суйом.
- Аман суранам сенден. Башка соз айтпачы. Экообуз буга чейин да коп талашып тартыштык. Мен сага баарын тушундуруп айттым го. Мен сени деп ата-энемден кечип кете албайм. Болду эми. Баары бутту. Экообуз эми, мен айткандай болуп, жакшына коштошуп айрылышалы.
-Сени эч коё бергим келбей жатат, деп Аман чачтарымдан сылай бетимен акырын суйуп жатты.
Мен адресимди Аманга бербей койгом, кат жазба деп. Айнагулдун каршылыгына карабай аны менен чогуу учканымды, Аман озу да жакшы билет. Менинче Айнагул менен Нуралы деле Аманга бир деме дешсе керек.
-Балалык суйуу боло берет деп, сен мага озун айтпадын беле,билесинби? деп бир жолу Аманга айтып калдым
- Ошол сынары студенттик суйуулор да боло берет, убакыттын отушу менен мени да унута баштайсын. Сен Гулжанга созсуз уйлон ал сени кутуп журот, деген создорумо Аман териге тушкон. Созумду уккусу келбей кетти. Бир азга ойлонуп отуруп, кайра мага жалооруй тигилип
-Алтынай артындан кийинки жылы созсуз Ошко барам! Сен эле жумушка орношуп ата-энеме жардам берем деген созундо турсан болду. Синдин да турмушка чыгып кетиптир. Кызыбыздын жашы отуп баратат деп, ата-энен сени, мага бергенге макулдугун берип калышаар, деп Аман айтса каткырып ичим эзилгенче кулуп жатып калгам.
-Ой Аман! Жаш баладай болуп эмнелерди гана ойлоп таппайсын деп. Кулкумду токтото албай кайра кайра кулгом.
Убакыттын кандай отконун да билбей калдык. Менин уча турган саатым жакындап калыптыр. Аман чонтогунон бир деме алып чыккандай болду. Алтын цепочка экен. Аны коруп:
-Аман мумкун кереги жоктур, дедим.
-Мени эстеп журосун. Атайын сага деп алдым деп аны мойнума тагып койду. Кээде дем алыш кундору Амандын балдар менен жумуш таап иштеп келгенин билчумун. Ошентип мен учун атайын иштеп акча чогултканына ичимен ыраазы болуп кеттим.
Эх Аман! Озубузду озубуз азапка салып болбой турган тагдырыбыз учун неге кыйналабыз. Мен сага турмушка чыга албашымды билип туруп, неге мындай кылдым. Эркиме баш ийе албай сенин тиктеген коздорундон мен да козумду алалбай калбадымбы! Мен эле каттуурак турганымда, мынчалык суйуу отуна тушпойт элек...го.?! .
-Аман экообуз шашылып аэропортко кирип барганыбызда регистрацияда турган адамдар акырлап калышыптыр. Алдыбызда аз эле адам калды. Мына эми менда киришим керек. Аман экообуз бекем кучакташа туштук. Кандай ыйлап жибергенимди озум да билбейм калдым. Эки колум Амандын мойнуна артылып турду.
- Аман кечирип кой мени. Мен сени суйом! дедим анын коздоруно тигиле.Бул менин биринчи жолу Аманды суйом деп айтышым эле. Кол сумкамдан атайын даярдап койгон торт буктолгон кагазды алып чыгып Аманга карматтым да ичкери карай жонодум. Козумдун жашы агып жатты.
-Алтынай! Мени кут. Уктунбу? Мен созсуз сага барам! деп артымдан Аман кол булгалап кала берди.. Мен ага жок дегендей кылып башымды чайкап ичкери кирип кете бердим.
Самалётто ыйлап бараттым. Амандын элеси коз алдыма тартыла ага берген торт буктом катымды ичимден кайталап окуп жаттым.
Аман, мени кечирип кой! Экообуздун бирге болбошубузду билип турсам да, айрыкча акыркы эки айда, сени менен журуп туура эмес кылдым. Адам болгонундон кийин, жылуу сезимдер пайда болот экен. Башында аны озум да мойнума алгым келбей журду.Бирок мен сага болгон суйуумду билдирбейм деп канча аракет кылсам да акыры аны жашыра албай койдум. Эми биз эч качан бирге боло албайбыз! Биз бирге боло албаганыбыз менен биздин суйуу журогубуздун теренинде таза бойдон сакталып калат деп ойлойм. Чын суйуудо бири бирине созсуз жетпей калат деген соз туура экен! Аман, эгер сен мени чындап суйгон болсон, мени артымдан эч качан издеп келбе! Суранам! Сен менин бактылуу болушумду гана каалайсын деп ишенем. Мен да сенин бактылуу болушунду каалаймын.
Мен сдутенттик кундорумду сендей жигит менен откоруп, сендей жигит мага ашык болгонуна ыраазымын. Себеби сенин мага коп жактан жардамын тийди. Балким сен ар кимден мени коруп журуп, озубузго билинбегени менен, мени коп жамандыктардан коргоп калгандырсын. Сени мага жолуктурган кудайга, мин мертебе ыраазымын. Сен менин журогумдун тубундо сакталасын Аман!
Мага болгон суйуун учун чон рахмат!
Гулжан экоон бактылуу болгула! Кош!
Оштон мени улуу эжем менен жездем кутуп алышты. Эн кенжебиз жалгыз иним менен андан чон синдимди да кошо ала келишкен экен. Майрамдагыдай жасанышып, кубанышып колдоруна аябай сонун чон букет гулдорду кармап алышыптыр. Сагынганымдан экоосун кайра кайра опкулоп жаттым.
-Эмне ооруп турасынбы? Коздорун ыйлагансып киртейип калыптыр го деп эжем сурап калды.
- Уктабагандыкы болсо керек.. Эки кундон бери жакшы уктай элекмин. Анын устуно самалётто конулум айланып келээр келгенче кусуп келдим деп кантип жалган айтканымды озум да билбей калдым. .Жездем машинасы менен бизди тез эле уйго жеткирип барды. Бир туугандарым баары чогулушуп отурушкан экен. Менин келишиме атам кой союп, кызымдын дипломун жууп берем деп жакын туугандарыбыз менен аяш ата, аяш энелеримди чакырып коюптур. Апам бараарым менен башыман суу тегеретип анан уйго киргизди. Мени келди деп угушуп артымдан туугандар келип учурашып жатышты. Уйубуздо тез эле адамдар кобойуп кеттишти. Анын устуно атам да аларды атайын чакырып койгонго болсо керек.
-Корунушун начар болуп турат эмне ооруп жатасынбы деп апам сурап коёт. Ага эжем
- Жолдо келээр келгенче кыйналып кусуп келиптир деп айтып жатты. Канчалык туугандар менен суйлошуп алаксысам да, болбой эле ичим ачышып Аман эсимден кетпей койду. Анын устуно чындап эле эки кундон бери жакшы уктабаганыма жол журуп чарчап калыпмын. Мага эрте эле, жатып эс алсын деп торку уйго тошок салып жай кылып беришти. Жайдын куну меймандар сыртта бака- шака болуп бактын тубундо атайы жасалган столдо, сорудо (топчанда) олтурушту. Уйдун ичинде кирип чыгып эже синдилерим журушот.
Чындап катуу чарчапмын. Уйго кирип эми жайыма жатайын деп жатсам, артымдан ысырыгын тутотуп апам кирип келип :
-Россиядан окууну бутуп келди деп баары сени соз кылып жатышат. Кине кирип калган окшойт сага. Ушунча адамдан бириники болбосо, биринин сугу тушту да деп апам озунчо кобуранып уйдун ичин ысырыктап жатты.
- Эх апа! Силерди деп Амандан ажыраганымды сиз билсениз кана? Мага элдин сугу кирген жок. Ичимде дартым бар апа! Кызыныздын журогу жаралуу! деп ичимден апама суйлоп жаттым. Башымды балышка коёрум менен козумдон эки тамчы жаш куюлуп тушту. Амандын элеси козумдон кетпей, аны ойлонуп жатып, тез эле козум жумулуп уйкуга кирип кетипмин.
Уландысы бар.
Уландысы: бешинчи болук.
Настянын чон энеси атайы мага деп, даярдап койгон дары чопторун кантип колдонуш керектигин тушундуруп айтып берип жатты. Былтыркы жылы ал менин атамдын бутундагы варикозго деп мазь даярдап берген болчу. Атама каникулда ала барып бергем. Бутунун ооруганы басылып кыйла жакшы болуп калган. Ошондон быйылда ала кетишим керек . Андан да ага жолукпай кетип калууга болбойт эле. Озу да бизди чыдамсыздык менен кутуп жаткан экен. Настянын ата-энеси шаардын четинде турушчу. Бул жолу атасынын машинасы менен баарыбыз чогуу келдик. Жайдын куну сыртка стол даярдап шашлык жасап эс алып суйлошуп отурдук.
- Менин таасиримден улам болсо керек, кызым врачтык кесипти тандады. А неберем Настя андай болбоду. Атасынын жолун жолдоп кетти, деп Настянын чон энеси буга чейин да коп айтып калаар эле. Бугун да ал ошол созун айтып отту. Настянын апасы мандайы жарык татынакай аял. Кесиби врач. Мунозу да бирдей. Иштеген жеринде оз кесибин жакшы оздоштургон мыкты адис экенинин Настя коп айтып мактанып калаар эле.
Мен учун алар менен коштошуу да оной болгон жок. Эртен тунку саат эки жарымда учушумду аларга айттым. Алар менин ата-энеме салам айта баргын дешип, Настя экообуздун достугубузду баалашып рахмат айтып отурушту. Мен аларды качан болсо да созсуз отпуска алганынарда кыргызстанга баргыла деп мейманчылыкка чакырып жаттым.
Бул шаардан биро толо кетип жатканыма ичим кадимкидей ачышып жатты.Журогум кызыктай болуп ыйлагым эле келет. Кийимдеримди чемоданга салыштырып коюп Аманды кутуп отуруп калдым. Настя менен чогуу жашаган комнатам, бошоп калганга анырайып козумо бир башкача корунуп турду. Карап олтуруп тезирээк чыгып кетким келип кетти. Ангыча эле Аман эки орус досу менен кирип келип чемодандарды которушуп чогуу сыртка чыктык. Чыксак беш алты курсташ балдар кыздарыбыз бизди кутуп турушуптур. Арасында кызуурактары да бар. Кучакташып бири бирине соз бербей, бизди коё бергилери келбей жатып аран коштоштук. Биз туз эле Айнагулдукуно келдик. Келсек Айнагул плов басып коюп, Нуралы экоо бизди кутуп отурушкан экен. Обед убагы болуп калыптыр. Мен кечээ Настянын чон энесинин уйунон тамактанган бойдон, экенмин. Тортообуз кенен отуруп тамактанып суйлошуп отурдук.
-Нуралы силер качанкыга билет аласынар? Жумуштарын бутойун дедиби? деп Аман андан сурап калды.
-Буйруса аз калды. Бир жумадан кийин биз да жоноп калабыз го.
- Биз да тэзирээк кетсек экен. Баламды эстесем бир мунот да бул жерде тургум келбей кетет. Аны аябай сагындым, деп Айнагул баласын эстеп алды. Алар уулун былтыр каникулда айылга таштап келишкен эле.
- Тундо учсанар, андан нары Ошко качан учат экенсин? деп Нуралы мага карады.
- Эртен саат он эки кыркта учам, дедим мен. Айнагул козун алайта мени бир карап койду.
- Таак, ошондо кудай буйруса эртен туштон кийин оз уйундо ата-энен менен чай ичип отуруп калат экенсин да, деп Нуралы мага карап кулуп калды...
Тамактанып буткон сон Нуралы Аман экоо ээрчишип сыртка чыгып кетишти.
- Алтынай мен сага аябай кыжаалатмын. Эртен уйуно эсен-аман жетип алсан экен деп, Айнагул дагы баягы созун баштап кирди.
-Болдучу Айнагул! Токтотчу ушул создорунду! дедим мен аны кага. Айнагул оозу ачылып эле мени карап калды.
-Тушунсом олойун. Сага акыркы кундору эмне болуп жатат.? Сага эч тушуно албай койдум?
-Сен эмес... керек болсо...Озумо озум да тушунбой жатам, дедим мен башымды эки колум менен мыкчый кармап. Экообуз унчукпай отуруп калдык.
-Айткандай анын кызына жооп жазган белен? деп сурап калды Айнагул. Гулжандын катын Айнагулго окуткан элем. Чачымды артка сылай башымды ойдо которуп
- Ооба дедим. Гулжандын катына ошондон бир айдан кийин жооп жаздым. Ага соз бердим. Мен Аманга эч качан турмушка чыкпаймын деп. Мени ата -энем алыска бербейт дагы дедим. Катыма жооп жазба кутпойм дедим.
Мен ордумдан туруп кол сумкамдагы Аман экообуз тушкон суротторду алып чыгып Айнагулго карматтым. Айнагул тушунбой эле мени карап калды.
- Бул суроттор сенде туруп турсун. Жакшылап катып кой. Кийинчерээк алам дедим. Айнагул отуруп алып суротторду бирден откоро баштады.
-Каап, Аман жакшы жигит эле да. Бир туруп экооно боорум ооруп кетет. А иий бул суротунор сонун го! деп фонтандын жанында Аман экообуздун тиктешип турган суротторубузду кызыгып карап жатты.
-Укмуш тушупсунор. Аман экоон бири бирине аябай жарашып калат экенсинер. Менин досум ушундай сулуу кыз да озу!. Кандай гана жигит болбосун бир коргондо эле суйуп кала турган, деп ал мага тамашалай карап койду.
Нуралынын абасынын баласы бар болчу башка окуу жайда окуган. Мага ашык болумуш болуп жургон. Кийин Айнагулдон уктум Аман жолотпой койгон имиш. Аман мени чындап эле коп балдардан коруп журду. Улуту башка экенине карабай коп эле балдар мага соз ыргытып журушту. Бара бара кийин, Аман экообузду баарысы кыз-жигит деп ойлоп калышкан. Группабызда Максим деген орус бала бар эле. Экинчи курска чейин Настя экообуз менен жакшы эле дос болуп журду. Мага сабактан жардам берип калчу. Колунан китеп тушчу эмес. Суротту жакшы тарткан художник бала эле. Ал да кийин озунон озу жолобой калган. Диплом алган кунубуз ал мага бир даана кызыл гул которуп келиптир. Мени куттуктап бетимен ооп, колума жука папканы карматтып, мага ийгилик каалап коштошуп кете берди. Карасам ошол учурда Аман бизди тиктеп карап турган экен. Кызыгып ошол эле жерден кыздар менен чогуу папканын ичин ачтык. Карасак альбомдун каттуу ак барагына карандаш менен менин суротумду чон кылып тартып келиптир.
- Укмуш тартыптыр! Сонун! дешип таныркап калышты кыздардын баары. Чындап эле сурот аябай жакшы чеберчилик менен тартылыптыр. Астына гулдун суротун кыйгачына тартып <моя невозможная любовь> деп жазып коюптур. Ал суротту кийин Аман колуна кармап алып копко чейин унсуз тиктеп турган.
Бизди Настя жигити экоо келип, машина менен аэропортко таштап кетишти. Настя экообуз кучакташып алып, бири бирибизди коё бербей копко чейин туруп аран коштоштук. Экообуздун тен козубуздо жаш.
--Болду эми элдин козунчо мени уят кылбагыла. Дагы бир аз турсанар, мен дагы силерге кошулуп ыйлап баштайм. Мен ыйлаганда токтобой ыйлайм! Анан соороталбай каласынар, деп ошол жерде да Аман бизди тамашалап кулдуруп жатты.
Самалётко отуруп абага которуло баштадык. Аман экообуздун колдорубуз бекем кармашып алган. Мен башымды акырын Амандан желкесине жолодум . Аман мени карап бир колу менен ээгимден которуп эринимден ооп койду. Экообуз тиктеше кулуп койдук.
Тан эрте менен Фрунзеге келип кондук. Самалёттон тушуп экообуз озубузду иретке келтирип алып, буфеттен чай ичтик. Экообуз тен унчукпай ойлуу чайыбызды ичип олтурдук. Аман эки кун Фрунзеде болуп анан Колго кетем деп созун баштап калды.
- Шаарда бир тууган тай эжем бар. Тай жездебиз жакшы кызматта турат. Аларга барып жолугуп койбосом болбойт. Атам мени жумушка орношууга ошол жездебизге мурдатан эле дайындап жургон. Айылга барып коп журбойм тез эле кайтам го деди. Мен унчукпадым. Ичимден Аман экообуздун эн акыркы сааттарыбыз, эми башка эч качан ушуну менен корушпойбуз деп ойлонуп отургам.
Экообуз ээрчишип аэропорттон сыртка таза абага чыгып бир чекеде турдук. Манас аэропорту да чоон, кооз имарат эмеспи. Алыстан айланага коз чаптырып катар тизилген арчалардан ойдо суктана карап жаттым.
-Алтынай журу мени менен. Тай эжеме алып барып сени тааныштырам. Шаар айланып сени эртен деле самалётко салып жиберем деп Аман менин колумдан кармады.
-Болбогон созду койчу Аман, дедим мен адатымча анын коздоруно тигиле карап. Аман белимден кучактай озуно тарты.
- Анда журу биро толо Ыссык- Колго алып кетейин. Мен башымды чайкадым.
-Эч качан.....
-Алтынай мени созсуз куткунун. Мен артындан созсуз барам. Барып ата-энен менен таанышам. Макулдугун алып экообуз созсуз уйлонобуз. Айнагул айткандай азыр деле ала качсам болот эле. Бирок мен сени андай кылганга кудретим жетпеди. Сени ыйлата албайм. Сени аядым. Себеби мен сени ушунчалык журогумдун теренинен суйом.
- Аман суранам сенден. Башка соз айтпачы. Экообуз буга чейин да коп талашып тартыштык. Мен сага баарын тушундуруп айттым го. Мен сени деп ата-энемден кечип кете албайм. Болду эми. Баары бутту. Экообуз эми, мен айткандай болуп, жакшына коштошуп айрылышалы.
-Сени эч коё бергим келбей жатат, деп Аман чачтарымдан сылай бетимен акырын суйуп жатты.
Мен адресимди Аманга бербей койгом, кат жазба деп. Айнагулдун каршылыгына карабай аны менен чогуу учканымды, Аман озу да жакшы билет. Менинче Айнагул менен Нуралы деле Аманга бир деме дешсе керек.
-Балалык суйуу боло берет деп, сен мага озун айтпадын беле,билесинби? деп бир жолу Аманга айтып калдым
- Ошол сынары студенттик суйуулор да боло берет, убакыттын отушу менен мени да унута баштайсын. Сен Гулжанга созсуз уйлон ал сени кутуп журот, деген создорумо Аман териге тушкон. Созумду уккусу келбей кетти. Бир азга ойлонуп отуруп, кайра мага жалооруй тигилип
-Алтынай артындан кийинки жылы созсуз Ошко барам! Сен эле жумушка орношуп ата-энеме жардам берем деген созундо турсан болду. Синдин да турмушка чыгып кетиптир. Кызыбыздын жашы отуп баратат деп, ата-энен сени, мага бергенге макулдугун берип калышаар, деп Аман айтса каткырып ичим эзилгенче кулуп жатып калгам.
-Ой Аман! Жаш баладай болуп эмнелерди гана ойлоп таппайсын деп. Кулкумду токтото албай кайра кайра кулгом.
Убакыттын кандай отконун да билбей калдык. Менин уча турган саатым жакындап калыптыр. Аман чонтогунон бир деме алып чыккандай болду. Алтын цепочка экен. Аны коруп:
-Аман мумкун кереги жоктур, дедим.
-Мени эстеп журосун. Атайын сага деп алдым деп аны мойнума тагып койду. Кээде дем алыш кундору Амандын балдар менен жумуш таап иштеп келгенин билчумун. Ошентип мен учун атайын иштеп акча чогултканына ичимен ыраазы болуп кеттим.
Эх Аман! Озубузду озубуз азапка салып болбой турган тагдырыбыз учун неге кыйналабыз. Мен сага турмушка чыга албашымды билип туруп, неге мындай кылдым. Эркиме баш ийе албай сенин тиктеген коздорундон мен да козумду алалбай калбадымбы! Мен эле каттуурак турганымда, мынчалык суйуу отуна тушпойт элек...го.?! .
-Аман экообуз шашылып аэропортко кирип барганыбызда регистрацияда турган адамдар акырлап калышыптыр. Алдыбызда аз эле адам калды. Мына эми менда киришим керек. Аман экообуз бекем кучакташа туштук. Кандай ыйлап жибергенимди озум да билбейм калдым. Эки колум Амандын мойнуна артылып турду.
- Аман кечирип кой мени. Мен сени суйом! дедим анын коздоруно тигиле.Бул менин биринчи жолу Аманды суйом деп айтышым эле. Кол сумкамдан атайын даярдап койгон торт буктолгон кагазды алып чыгып Аманга карматтым да ичкери карай жонодум. Козумдун жашы агып жатты.
-Алтынай! Мени кут. Уктунбу? Мен созсуз сага барам! деп артымдан Аман кол булгалап кала берди.. Мен ага жок дегендей кылып башымды чайкап ичкери кирип кете бердим.
Самалётто ыйлап бараттым. Амандын элеси коз алдыма тартыла ага берген торт буктом катымды ичимден кайталап окуп жаттым.
Аман, мени кечирип кой! Экообуздун бирге болбошубузду билип турсам да, айрыкча акыркы эки айда, сени менен журуп туура эмес кылдым. Адам болгонундон кийин, жылуу сезимдер пайда болот экен. Башында аны озум да мойнума алгым келбей журду.Бирок мен сага болгон суйуумду билдирбейм деп канча аракет кылсам да акыры аны жашыра албай койдум. Эми биз эч качан бирге боло албайбыз! Биз бирге боло албаганыбыз менен биздин суйуу журогубуздун теренинде таза бойдон сакталып калат деп ойлойм. Чын суйуудо бири бирине созсуз жетпей калат деген соз туура экен! Аман, эгер сен мени чындап суйгон болсон, мени артымдан эч качан издеп келбе! Суранам! Сен менин бактылуу болушумду гана каалайсын деп ишенем. Мен да сенин бактылуу болушунду каалаймын.
Мен сдутенттик кундорумду сендей жигит менен откоруп, сендей жигит мага ашык болгонуна ыраазымын. Себеби сенин мага коп жактан жардамын тийди. Балким сен ар кимден мени коруп журуп, озубузго билинбегени менен, мени коп жамандыктардан коргоп калгандырсын. Сени мага жолуктурган кудайга, мин мертебе ыраазымын. Сен менин журогумдун тубундо сакталасын Аман!
Мага болгон суйуун учун чон рахмат!
Гулжан экоон бактылуу болгула! Кош!
Оштон мени улуу эжем менен жездем кутуп алышты. Эн кенжебиз жалгыз иним менен андан чон синдимди да кошо ала келишкен экен. Майрамдагыдай жасанышып, кубанышып колдоруна аябай сонун чон букет гулдорду кармап алышыптыр. Сагынганымдан экоосун кайра кайра опкулоп жаттым.
-Эмне ооруп турасынбы? Коздорун ыйлагансып киртейип калыптыр го деп эжем сурап калды.
- Уктабагандыкы болсо керек.. Эки кундон бери жакшы уктай элекмин. Анын устуно самалётто конулум айланып келээр келгенче кусуп келдим деп кантип жалган айтканымды озум да билбей калдым. .Жездем машинасы менен бизди тез эле уйго жеткирип барды. Бир туугандарым баары чогулушуп отурушкан экен. Менин келишиме атам кой союп, кызымдын дипломун жууп берем деп жакын туугандарыбыз менен аяш ата, аяш энелеримди чакырып коюптур. Апам бараарым менен башыман суу тегеретип анан уйго киргизди. Мени келди деп угушуп артымдан туугандар келип учурашып жатышты. Уйубуздо тез эле адамдар кобойуп кеттишти. Анын устуно атам да аларды атайын чакырып койгонго болсо керек.
-Корунушун начар болуп турат эмне ооруп жатасынбы деп апам сурап коёт. Ага эжем
- Жолдо келээр келгенче кыйналып кусуп келиптир деп айтып жатты. Канчалык туугандар менен суйлошуп алаксысам да, болбой эле ичим ачышып Аман эсимден кетпей койду. Анын устуно чындап эле эки кундон бери жакшы уктабаганыма жол журуп чарчап калыпмын. Мага эрте эле, жатып эс алсын деп торку уйго тошок салып жай кылып беришти. Жайдын куну меймандар сыртта бака- шака болуп бактын тубундо атайы жасалган столдо, сорудо (топчанда) олтурушту. Уйдун ичинде кирип чыгып эже синдилерим журушот.
Чындап катуу чарчапмын. Уйго кирип эми жайыма жатайын деп жатсам, артымдан ысырыгын тутотуп апам кирип келип :
-Россиядан окууну бутуп келди деп баары сени соз кылып жатышат. Кине кирип калган окшойт сага. Ушунча адамдан бириники болбосо, биринин сугу тушту да деп апам озунчо кобуранып уйдун ичин ысырыктап жатты.
- Эх апа! Силерди деп Амандан ажыраганымды сиз билсениз кана? Мага элдин сугу кирген жок. Ичимде дартым бар апа! Кызыныздын журогу жаралуу! деп ичимден апама суйлоп жаттым. Башымды балышка коёрум менен козумдон эки тамчы жаш куюлуп тушту. Амандын элеси козумдон кетпей, аны ойлонуп жатып, тез эле козум жумулуп уйкуга кирип кетипмин.
Уландысы бар.
#6 13 Ноябрь 2016 - 18:27
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Уландысы: Алтынчы болум.
Эрте менен ойгонуп ордумдан турсам кун кыйла которулуп калган экен. Сыртка чыксам ар кимиси оз жумуштары менен алек болуп журушуптур. Жуунуп таранып озумду иретке келтирип апам жайган дасторконго келип отурдум. Айылдын жашоосу кандай сонун! Чон бактын тубундогу сорудо олтурам. Эрте жатканыма денем кыйла женилдеп эс алып калыпмын. Отуруп алып уйубуздун айланасына эми конул бура баштадым. Очоктун башында апам журот казан аягы менен убара болуп. Атам атайы чий камыш менен тосулган огороддун ичинен памидор терип журуптур. Уйдун алдында кичинекей синдим менен иним эжемдин балдарын ойнотуп журушот. Аларды айланчыктап итибиз журсо, ар жакта жожолорун чыйпылдатып ээрчитип тоок журот. Ушулардын баары мага кызык корунуп турду. Ангыча уйдун ичинен, колундагы жаш баласын которуп эжем чыкты. Ал жаныма келип отуруп, баласынын шымын кийгизип жатып:
- Кандай эс алдын? Кечээ жол журуп аябай каттуу чарчап калган экенсин.Биз менен да кенири суйлошуп отура алган жоксун деп аны муну сурап отурду.
- Оуу! Келиниз эми! Келип кыздар менен чайынызды ичиниз. Сизге кок чай демдеп койдум деп, апам атамды чайга чакырып, эки колуна эки чайнегин которуп биздин алдыбызга келип калды.Артынан апамды ээрчий чон чыныдагы жаны тартылган каймакты которуп синдим келди. Ушул корунуштордун баарын карап отуруп уй- булобуздогу бактылуулукту сезип кеттим. Атам-апама да ичимден ыраазы да болуп жаттым. Оздору катардагы жонокой жумушчу болуп иштешсе да баарыбызды колдорунан келишинче окутуп жатышат деп. Ал убакта жогорку окуу жайларга отуу ото кыйын эле. Улуу эжем экообуз жогорку билимди алдык. Менден улуусу пед., синдим мед. училищаны бутурушту. Быйыл дагы бир синдим мектепти бутуруп ал да окууга тапшырып журот. (Башында айтпадым беле жети кыз эн кенже инибиз менен сегиз бир тууганбыз деп) Байкуш ата-энем! Козумо алар кичине картая тушкондой корунуп кетишти. Эки эжем, синдим учоосу тен турмушка чыгып кетишти. Мен калдым. Батыраак жумушка орношуп аз да болсо мээнетин кайтарып атам-апамды бакпасамбы! деп ичимен ойлонуп отурдум.
-Алтынай, жесен кызым, кечээ да эч нерсе жебей олтургансын. Курсагын ачкандыр? Каймакты жакшы корчу элен го, деп Апам мени кайра кайра алсан, жесен, ичсен деп жатты. Атам эттен кесип алдыма койду. Кечээ кой союп мейман тосушканга дасторкондун устундо баары бар эле. Кобурашып андан мындан суйлошуп отурдук. Мен атамдын чай ичкенине кулкум келип отурдум. Атамдын озунун чайнеги бар. Дайыма ошол чайнекке кок чайды демдеп алдына коюп беребиз. Бироонун куйганына алымсынбайт. Озу куюп ичет. Ичкенде да жон ичпей шорулдатып ичет. Антпесе чай ичкендей болбойт. Кээде апам:
- Сизден башка да адамдар отурат, жакшына болсонузчу деп атамды тыйып калат. Байкуш атам!, катарынан жети кыздан кийин уулдуу болуп, уулу эми биринчи классты аяктады. Уйдогу эркектин жумуштары дагы деле болсо озунун мойнунда. Карап отуруп атамды аяп кеттим.
Эжемдин колундагы баласы мага карап талпынганыдан жакшы коруп колума ала койдум. Бир жагы эжемди тынчыраак отуруп чайын ичип алсын дедим. Колуна киргенин тарткылап, баласы тыбырчылап жон отурбайт экен. Мени да чачымдан тарткылап жудотуп баштады. Бетинен чопулдата жакшы коруп ооп, эркелетип олтургам. Созго алаксып кеткен экем, бир убакта баласы мойнумдагы Аман таккан алтын чынжырды тарткылап калды.
- А-ай акырын узулот! деп калды эжем.
-Жулуп албасын, этият кылып чыгар! дешип отургандар ызылдап калышты. Колуна илинип калган экен, колун бекем жумуп алып, коё бербей жудотту. Эжем экоолоп атып колунан аран чыгарып алдык.
--Алтын го? деп эжем айтып алып, ишенбегендей кайра:
-Кана коройунчу? деп ал кайра чынжырды кармалап коруп ,
-Чындап эле алтын экен, каяктан алдын? деп сурады. Ай ушул эжем ай! Кээде ушул эки жакты карабай эле суйлоп алганы барбы! Бетим кызарып эмне дээримди билбей калдым. Жакамды туздомуш болуп бир азга унчукпай калдым. Апамдан коркуп кеттим. Сыр бербегенге аракет кылып
- Настя экообузго, ата-энеси окшош кылып алып беришти деп жалган айтып жибердим.
-Диплом алган кунубуз алып келип тагышты деп улап да койдум.. Ичимден каап жана эрте менен мойнумдан алып катып койбоптурмун деп калдым. Аман мага чынжырды таккандан кийин, ошол бойдон унутуп коюптурмун. Эрте менен кузгудон корунуп жатып кордум. Аманды эстеп чечким келбей койгон. Журогумо ушунчалык жакын болуп калыптыр.
- Э! Кайра жакшы болду деп, ичимден ойлоп кеттим. Качанга чейин коркуп, кайсы жерде кантип бекитип журмок элем.? Эми жакшы болду мойнумдан тушурбой Аманды эстеп дайыма тагынып журом деп калдым.
Келгениме он кундон отуп калды. Уч кундой жакшы эле жургондой болдум. Бирок кийинки кундору эч нерсеге конулум жок. Бассам турсам Аманды эстеп, оюмдан эч кетпей койду. Тамагымдан эч нерсе отпой соолуп эле жатам. Алым куруп дарманым жок. Башында момо -чомо жей коюп ичим отуп жатат деп коюп жаткам апама. Ичим коп деле ооруган эмес озу. Апам врачка алып барайын деди. Аба алмашып жатканга болсо керек деп, ага да болбой койдум.Онум азып арыктап да кетипмин. Аманды коргум келет. Кантип кором? Аны ушунчалык коргум келет! Экообуздун эми жолукпасыбызды билгенге ушинтип жатсам керек. Бирок айла жок чыдаш керек.Аманды аралашкан баш-аламан тушумдо кором. Эртеси эстей албайм. Кээде Аман жанымда эле турган болот, козумду ачсам эле ал жок, тушум болгон болот.
Апам куйполоктоп болбойт, сага каттуу сук, кине кирген деп. Акыры бир куну эжем жездем экоо биздикине машиналары менен келишкен экен болбой атышып мени машина менен аркы кочого атамдын досу Насыр аяш атамдыкына алып барышты. Себеби ошол Насыр аяш атамдын карыган энеси бар. Таяк менен басат. Озу дармандуу эле кемпир, болгону буту ооруйт. Ошол кемпир кучтуу коз тийгенди, сук-кинелерди чыгарат. Ал тууралуу мектепте окуп жургондо эле билчумун. Уйунун жанындагы отургучта коп отурчу, кочодон откон кеткендерди тиктеп. Ал кемпирди айылдын баары эле жакшы билишет.
Насыр аяш атамдын эркек балдары коп. А атамдын кыздары коп. Кээде биздин уйдо майрамдардарда кызып калган Насыр аяш атам, бизди корсотуп
-Эргеш кана айт, кайсы кызынды мага келин кылып бересин дей берчу. Насыр аяш атам мугалим болуп иштейт. Ошондуктан менден чон эжем экообуз уялып, уйго кире каччубуз. Себеби анын эн чон баласы эжем менен, экинчиси мени менен классташ эле.
-Кызына каттуу сук, кине кириптир деп, кемпир мени оозун чоон -чон ачып эснеп коюп, кубуронуп кинелеп жатты. Аяш энем апамдарга дасторкон салып чай коюп журот. Беш алты жаштагы кичинекей кызы дасторкондун четинде менден козун албай тиктеп бир калыпта кыймылдабай отурду. Мен ага карап козумду бир чон ачып туруп кулуп койдум. Ал уялып кеттип Апасына жабыша отуруп калды. Чай куюп жатып Аяш энем соз баштап калды.
- Бул менин эн кичинекей кызым кийинки куздо биринчи класска барат деп.
Канча кызын бар? деп апам сурап калды. Эки кыз торт уулум бар. Алардын созуно кемпир аралашып наалып кирди.
-Балдарды уйлон десе уйлонбой журушот. Келин келип апасынын колунан кичине иш алса жакшы болот эле деп. Аяш энем чон баласын Фрунзеден физкультурныйды бутуп келип, мектепте бир жыл иштегенден кийин ал жерден чыгып ушул кундору милицияга ишке кирип жатканын айтып олтурду. Мен кичинекей кыз менен тиктешип, ага козум менен тийишип, экообуз бири бирибизге жылмайып кулуп коюп ойноп отурдук.
Кемпирден келгенден кийин чындап эле кичине конулум ачылып, тамак жеп калдым.Бирок Апам менин ичимдеги дартымды кайдан билсин. Жатсам да турсам да оюмда Аман! Эптеп озумду кичине колго алып уй жумуштарына аралаша баштадым.
Апамдын бир тууган эжесинин баласы бар Дурус деген. Ошто проектный институтта иштейт. Апамдар болгону эки кыз. Башка бир туугандары жок. Ошондуктанбы экоо ото калын катташышат. Оздору бизден бир кочо нары Насыр аяш атамдар менен алысыраак кошуна турушат. Дурус болом чон эжемден торт жашка улуу. Кичинесинде алар биздикине биз алардыкына барып коп ойночубуз. Бизге бир тууган агабыздай эле болуп калган. Мен окуп жургондо эле Дурус болом айтып калаар эле. Келсен бизде иштейсин деп. Мына бугун ошол Дурус болом келиптир. Болом орто бойлуу, бат-баттан суйлогон тамашакой шуулдаган жигит. Жашы оттуздарга келип калган. Болом кочодон кирип келатып эле сорудо отурган атам менен апама тамашалашып кирди.
-Оо жезде! Тайэжем экоонуздор россиянын дипломун алгандан бери эле сорудон тушо албай калган имишсинер го? деп, Баары кулуп калышты. Атам ордунан туруп Дурус боломду утурлай колун созуп учурашып калды . Ал Атамдын колун коё бербей туруп
- Жезде дипломду сиз алдынызбы, же эжем алдыбы ? деди
- Эжен алат да, Мага озумдун эле жонокой жумушум болот деп, экоо апама карап калышты. Дурус болом апама
- Эже дипломунуз россияныкы дейби? деди суролуу тигиле кулмундоп. Апам да боломо бош келбеди
-Корундугун берсен, кандай экенин корсотом дегенде, учоо тен бирдей
каткырып жиберишти. Дурус болом биз менен копко суйлошуп отурду. Менин жумушум боюнча соз болду. Апам мени ооруп калганымды айтып кичине журо турсун деп жатты. А мен эртерээк жумушка чыгып кетсем экен деп турдум.
Уландысы бар.
Уландысы: Алтынчы болум.
Эрте менен ойгонуп ордумдан турсам кун кыйла которулуп калган экен. Сыртка чыксам ар кимиси оз жумуштары менен алек болуп журушуптур. Жуунуп таранып озумду иретке келтирип апам жайган дасторконго келип отурдум. Айылдын жашоосу кандай сонун! Чон бактын тубундогу сорудо олтурам. Эрте жатканыма денем кыйла женилдеп эс алып калыпмын. Отуруп алып уйубуздун айланасына эми конул бура баштадым. Очоктун башында апам журот казан аягы менен убара болуп. Атам атайы чий камыш менен тосулган огороддун ичинен памидор терип журуптур. Уйдун алдында кичинекей синдим менен иним эжемдин балдарын ойнотуп журушот. Аларды айланчыктап итибиз журсо, ар жакта жожолорун чыйпылдатып ээрчитип тоок журот. Ушулардын баары мага кызык корунуп турду. Ангыча уйдун ичинен, колундагы жаш баласын которуп эжем чыкты. Ал жаныма келип отуруп, баласынын шымын кийгизип жатып:
- Кандай эс алдын? Кечээ жол журуп аябай каттуу чарчап калган экенсин.Биз менен да кенири суйлошуп отура алган жоксун деп аны муну сурап отурду.
- Оуу! Келиниз эми! Келип кыздар менен чайынызды ичиниз. Сизге кок чай демдеп койдум деп, апам атамды чайга чакырып, эки колуна эки чайнегин которуп биздин алдыбызга келип калды.Артынан апамды ээрчий чон чыныдагы жаны тартылган каймакты которуп синдим келди. Ушул корунуштордун баарын карап отуруп уй- булобуздогу бактылуулукту сезип кеттим. Атам-апама да ичимден ыраазы да болуп жаттым. Оздору катардагы жонокой жумушчу болуп иштешсе да баарыбызды колдорунан келишинче окутуп жатышат деп. Ал убакта жогорку окуу жайларга отуу ото кыйын эле. Улуу эжем экообуз жогорку билимди алдык. Менден улуусу пед., синдим мед. училищаны бутурушту. Быйыл дагы бир синдим мектепти бутуруп ал да окууга тапшырып журот. (Башында айтпадым беле жети кыз эн кенже инибиз менен сегиз бир тууганбыз деп) Байкуш ата-энем! Козумо алар кичине картая тушкондой корунуп кетишти. Эки эжем, синдим учоосу тен турмушка чыгып кетишти. Мен калдым. Батыраак жумушка орношуп аз да болсо мээнетин кайтарып атам-апамды бакпасамбы! деп ичимен ойлонуп отурдум.
-Алтынай, жесен кызым, кечээ да эч нерсе жебей олтургансын. Курсагын ачкандыр? Каймакты жакшы корчу элен го, деп Апам мени кайра кайра алсан, жесен, ичсен деп жатты. Атам эттен кесип алдыма койду. Кечээ кой союп мейман тосушканга дасторкондун устундо баары бар эле. Кобурашып андан мындан суйлошуп отурдук. Мен атамдын чай ичкенине кулкум келип отурдум. Атамдын озунун чайнеги бар. Дайыма ошол чайнекке кок чайды демдеп алдына коюп беребиз. Бироонун куйганына алымсынбайт. Озу куюп ичет. Ичкенде да жон ичпей шорулдатып ичет. Антпесе чай ичкендей болбойт. Кээде апам:
- Сизден башка да адамдар отурат, жакшына болсонузчу деп атамды тыйып калат. Байкуш атам!, катарынан жети кыздан кийин уулдуу болуп, уулу эми биринчи классты аяктады. Уйдогу эркектин жумуштары дагы деле болсо озунун мойнунда. Карап отуруп атамды аяп кеттим.
Эжемдин колундагы баласы мага карап талпынганыдан жакшы коруп колума ала койдум. Бир жагы эжемди тынчыраак отуруп чайын ичип алсын дедим. Колуна киргенин тарткылап, баласы тыбырчылап жон отурбайт экен. Мени да чачымдан тарткылап жудотуп баштады. Бетинен чопулдата жакшы коруп ооп, эркелетип олтургам. Созго алаксып кеткен экем, бир убакта баласы мойнумдагы Аман таккан алтын чынжырды тарткылап калды.
- А-ай акырын узулот! деп калды эжем.
-Жулуп албасын, этият кылып чыгар! дешип отургандар ызылдап калышты. Колуна илинип калган экен, колун бекем жумуп алып, коё бербей жудотту. Эжем экоолоп атып колунан аран чыгарып алдык.
--Алтын го? деп эжем айтып алып, ишенбегендей кайра:
-Кана коройунчу? деп ал кайра чынжырды кармалап коруп ,
-Чындап эле алтын экен, каяктан алдын? деп сурады. Ай ушул эжем ай! Кээде ушул эки жакты карабай эле суйлоп алганы барбы! Бетим кызарып эмне дээримди билбей калдым. Жакамды туздомуш болуп бир азга унчукпай калдым. Апамдан коркуп кеттим. Сыр бербегенге аракет кылып
- Настя экообузго, ата-энеси окшош кылып алып беришти деп жалган айтып жибердим.
-Диплом алган кунубуз алып келип тагышты деп улап да койдум.. Ичимден каап жана эрте менен мойнумдан алып катып койбоптурмун деп калдым. Аман мага чынжырды таккандан кийин, ошол бойдон унутуп коюптурмун. Эрте менен кузгудон корунуп жатып кордум. Аманды эстеп чечким келбей койгон. Журогумо ушунчалык жакын болуп калыптыр.
- Э! Кайра жакшы болду деп, ичимден ойлоп кеттим. Качанга чейин коркуп, кайсы жерде кантип бекитип журмок элем.? Эми жакшы болду мойнумдан тушурбой Аманды эстеп дайыма тагынып журом деп калдым.
Келгениме он кундон отуп калды. Уч кундой жакшы эле жургондой болдум. Бирок кийинки кундору эч нерсеге конулум жок. Бассам турсам Аманды эстеп, оюмдан эч кетпей койду. Тамагымдан эч нерсе отпой соолуп эле жатам. Алым куруп дарманым жок. Башында момо -чомо жей коюп ичим отуп жатат деп коюп жаткам апама. Ичим коп деле ооруган эмес озу. Апам врачка алып барайын деди. Аба алмашып жатканга болсо керек деп, ага да болбой койдум.Онум азып арыктап да кетипмин. Аманды коргум келет. Кантип кором? Аны ушунчалык коргум келет! Экообуздун эми жолукпасыбызды билгенге ушинтип жатсам керек. Бирок айла жок чыдаш керек.Аманды аралашкан баш-аламан тушумдо кором. Эртеси эстей албайм. Кээде Аман жанымда эле турган болот, козумду ачсам эле ал жок, тушум болгон болот.
Апам куйполоктоп болбойт, сага каттуу сук, кине кирген деп. Акыры бир куну эжем жездем экоо биздикине машиналары менен келишкен экен болбой атышып мени машина менен аркы кочого атамдын досу Насыр аяш атамдыкына алып барышты. Себеби ошол Насыр аяш атамдын карыган энеси бар. Таяк менен басат. Озу дармандуу эле кемпир, болгону буту ооруйт. Ошол кемпир кучтуу коз тийгенди, сук-кинелерди чыгарат. Ал тууралуу мектепте окуп жургондо эле билчумун. Уйунун жанындагы отургучта коп отурчу, кочодон откон кеткендерди тиктеп. Ал кемпирди айылдын баары эле жакшы билишет.
Насыр аяш атамдын эркек балдары коп. А атамдын кыздары коп. Кээде биздин уйдо майрамдардарда кызып калган Насыр аяш атам, бизди корсотуп
-Эргеш кана айт, кайсы кызынды мага келин кылып бересин дей берчу. Насыр аяш атам мугалим болуп иштейт. Ошондуктан менден чон эжем экообуз уялып, уйго кире каччубуз. Себеби анын эн чон баласы эжем менен, экинчиси мени менен классташ эле.
-Кызына каттуу сук, кине кириптир деп, кемпир мени оозун чоон -чон ачып эснеп коюп, кубуронуп кинелеп жатты. Аяш энем апамдарга дасторкон салып чай коюп журот. Беш алты жаштагы кичинекей кызы дасторкондун четинде менден козун албай тиктеп бир калыпта кыймылдабай отурду. Мен ага карап козумду бир чон ачып туруп кулуп койдум. Ал уялып кеттип Апасына жабыша отуруп калды. Чай куюп жатып Аяш энем соз баштап калды.
- Бул менин эн кичинекей кызым кийинки куздо биринчи класска барат деп.
Канча кызын бар? деп апам сурап калды. Эки кыз торт уулум бар. Алардын созуно кемпир аралашып наалып кирди.
-Балдарды уйлон десе уйлонбой журушот. Келин келип апасынын колунан кичине иш алса жакшы болот эле деп. Аяш энем чон баласын Фрунзеден физкультурныйды бутуп келип, мектепте бир жыл иштегенден кийин ал жерден чыгып ушул кундору милицияга ишке кирип жатканын айтып олтурду. Мен кичинекей кыз менен тиктешип, ага козум менен тийишип, экообуз бири бирибизге жылмайып кулуп коюп ойноп отурдук.
Кемпирден келгенден кийин чындап эле кичине конулум ачылып, тамак жеп калдым.Бирок Апам менин ичимдеги дартымды кайдан билсин. Жатсам да турсам да оюмда Аман! Эптеп озумду кичине колго алып уй жумуштарына аралаша баштадым.
Апамдын бир тууган эжесинин баласы бар Дурус деген. Ошто проектный институтта иштейт. Апамдар болгону эки кыз. Башка бир туугандары жок. Ошондуктанбы экоо ото калын катташышат. Оздору бизден бир кочо нары Насыр аяш атамдар менен алысыраак кошуна турушат. Дурус болом чон эжемден торт жашка улуу. Кичинесинде алар биздикине биз алардыкына барып коп ойночубуз. Бизге бир тууган агабыздай эле болуп калган. Мен окуп жургондо эле Дурус болом айтып калаар эле. Келсен бизде иштейсин деп. Мына бугун ошол Дурус болом келиптир. Болом орто бойлуу, бат-баттан суйлогон тамашакой шуулдаган жигит. Жашы оттуздарга келип калган. Болом кочодон кирип келатып эле сорудо отурган атам менен апама тамашалашып кирди.
-Оо жезде! Тайэжем экоонуздор россиянын дипломун алгандан бери эле сорудон тушо албай калган имишсинер го? деп, Баары кулуп калышты. Атам ордунан туруп Дурус боломду утурлай колун созуп учурашып калды . Ал Атамдын колун коё бербей туруп
- Жезде дипломду сиз алдынызбы, же эжем алдыбы ? деди
- Эжен алат да, Мага озумдун эле жонокой жумушум болот деп, экоо апама карап калышты. Дурус болом апама
- Эже дипломунуз россияныкы дейби? деди суролуу тигиле кулмундоп. Апам да боломо бош келбеди
-Корундугун берсен, кандай экенин корсотом дегенде, учоо тен бирдей
каткырып жиберишти. Дурус болом биз менен копко суйлошуп отурду. Менин жумушум боюнча соз болду. Апам мени ооруп калганымды айтып кичине журо турсун деп жатты. А мен эртерээк жумушка чыгып кетсем экен деп турдум.
Уландысы бар.
#7 13 Ноябрь 2016 - 20:28
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Уландысы: жетинчи болум.
Дурус болом эч жон суйлобойт, дайыма тамашалашып, табышмактатып суйлойт.Ал менен журсон эч зерикпейсин. Мени машинасы менен институтка алып баратып
- Алтынай, кана мага айтчы? коп кабатуу уйду тургузуш учун, жумушту биринчи эмнеден баштайбыз? деп сурап калды Дурус болом.
- Айланасын тегерете тосуп, туалет курабыз, дедим.
Ал мени куло карап, соомойун жогору которуп:
- Ошол жердин топурагын казып алып, текшеруудон откоробуз деди. Мен кайсыл жерде иштээримди сезгендей болдум.
- Сен да жумушунду ошол жерден баштайсын Алтынай! Эн томондон баштап, жогорулап- жогорулап отуруп, акырында биздин институттун эн жогорку кабатындагы Генеральный директордун креслосуна чейин жетишине тилектешмин!
Ошентип мен Ошто проектный институтта иштеп калдым. Ал учурда жумушка орношуу кыйын эле. Ошондуктан мен буткон болумго туура келбесе да убактылуу ГИИЗ болумундо лабараторияда иштеп калдым.
Кабинетибиз чоон сегиз киши отурабыз. Ар бирибиздин оз озунчо стол, стулубуз бар. Жумушумду бат эле оздоштуруп кеттим. Кабинетте жалан аялдар болгондуктан бош убактыбызда коп кызыктарды суйлошуп отуруп калабыз. Мен жонундо да сурап калышат.
-Алтынай канча жаштасын?
-Жыйырма экиде.
-Жигитин барбы? Мен азга ойлоно тушуп:
-Жок дедим. Мага баары ишенбегенсишип кулуп эле карап калышты.
- Койчу!..Кантип эле ушундай сулуу кызда жигит жок болсун? деди заведующий Гуля Эштаевна, мени сын коз менен тиктей.
- Келгенине аз эле убакыт болду, бар деп айткандан уялып жаткандыр да, деп койду Гулноз деген озбек эже. Мен унчукпастан эле аларга кулуп койдум.
Кабинетте столдор тегерете коюлган. Ортобуз кенен ачык болуп турат. Эшиктен киргендеги тарапка кийимдерибизди илчу илгич коюлган. Ага катар бийик тумба коюлуп, анын устундо чон радио турат. Кагаз иштерибиз менен иштеп жатканда, кээде радионун унун ылдыйлатып коюп коёбуз.
Бугун сентябрдын он беши. Иштегениме жарым ай болуп калыптыр дедим ичимден. Иш кагазга кунду белгилеп жатып Аманды эстеп кеттим. Ооба мен аны бир кун да эстебей койбойм. Кундо эстейм! Жумушка алаксыганым менен, кайра эле Аманды мурдагыдай эстей бердим. Терезени карап ойлонуп кетиптирмин. Эшик ачылганынан карасам Гуля Эштаевна кирип келатыптыр. Саламдашып олтурган сон саатын бир карап алды да,
- Бугун Гулмира келип калганбы? Сыртта машинасы турат деди.
-Отпускасы бутуп калдыбы ? дешип калышты отургандар да.
Мен жумушка жаны келгенде айтышкан эле, экинчи кабатта Гулмира деген кыз иштээрин. Ал да бойдок. Келсе экоон дос болуп каласынарго дешкен. Себеби биздин болум, Иституттун озундо эмес, башка шаардын четки жеринде эки кабатуу зданияда жайгашкан.
Биздин болумдо отузга жакын адам иштейт. Жаштардан Гулмира экообуз гана экенбиз.
Гулмиранын атасы шаарда чон кызматта иштээрин, анын каалаган нерсесин алдыртып, жакшы кымбат кийим кийээрин бир жолу соз кылышкан эле.
Бир убакта Гуля Эштаевна мени карап:
-Алтынай бул кагаздарды устуно сен эле жеткирип келчи деп калды . Мен кагаздарды алып устуно чыгып коридордо баратсам бир кабинеттин эшиги кыйгач ачылып туруптур. Ичиндегилердин каткырыкташкан каттуу ундору сыртка кенири угулуп туруптур.
-Ой чын айтам, мен дарбазадан киргенден эле баштадынар, баарын эле мага Алтынай деген кыз келди дейсинер. Эмне ал Алтынайынар менден сулуубу? деген созду кулагым шак эле укту.
Начальниктин кабинетине кирсем ал киши жок экен. Кагаздарды таштап коюп, келе бердим.
Ар кимибиз оз ишибиз менен убара болуп отурсак бизге Начальнигибиз кирип келди. Жанында чачы кыска, ак жуздуу бою менден бир азга узунураак, озуно жарашыктуу кийинген кыз кошо кирди. Саламдашып сурашып буткон сон начальник мага карап
-Алтынай, таанышып алгыла экоонду озум тааныштырып коёюн деп, Гулмираны атайын сага алып келдим. Мен ойлойм экоонду жакшы достордон болуп журосунор деп! деди. Биз Гулмира экообуз унчукпай эле тиктешип койдук. Жанымдагы аялдар Гулмираны
-Кандай? жакшы эс алдынбы? дешип сурап жатышты. Жумуш боюнча алар буларды суйлошуп бир аз турушкан сон ал экоо кайра ээрчишип чыгып кетишти. Алар чыгып кетээри менен эле
- Гулмира бугун эч нерсе алып келбептирби? деп сурап калды Айгул деген эже.
-Эгер алып келсе азыр кайра келет ко деп калышты отурган аялдар да. Биз уч орус аял, бир озбек эже, заведуищий Гуля Эштаевна анан ушул Айгул, Бегай эжелер болуп бир кабинетте сегиз адам иштейбиз. Жаны келгеним учун кээ бирки создор эмне жонундо болуп жатканын кээде тушунбой калам. Корсо Гумиранын эжеси торговый базада иштейт экен.Ал жумуштагыларга кээде, импорт. кийимдерден алып келип берип турат экен. Гулмира жакшы кийимдерди кийип келгенинен:
-Мумкун болсо бизге да таап бербейсинби деп озубуз суранган элек. Ошондон кийин ал, бизге кээде жакшы товарлардан алып келип журот деп айтып калышты аялдар мага. Алар айтышкандай эле арадан бир саат отуп отпой Гулмира кирип келди. Колундагы сумкасын столдун устуно коёру менен эле аялдар баары чогулуп алып, келген кийимдерди бирден коро башташты. Мен ордумдан козголбодум. Айгул эже бир кофтаны кийип алып ары бери басып аялдарга корсотуп баштады. Кабинеттин ичи озунчо эле базар болуп жатып калды.
-Алтынай сен да келип корбойсунбу? Сага да бир нерсе жагып калаар дешти алар мага карашып
-Жок, мага азырынча эч нерсенин кереги жок дедим мен. Менин бул созум Гулмирага жага бербеди окшойт. Ал мени жактырбагансып бир карап койду. Мен унчукпастан кагазымды жазып олтура бердим.
Мен дайыма достордон жолдуумун дечу элем. Бирок бул жолу андай болбоду. Биз Гулмира экообуз эч келише албай журдук. Мен Гулмирага жакпадым окшойт. Бир куну бизге устунку кабаттагы Кайып, Айдар деген акелер жумуш боюнча кирип калышты. Алардын артынан Гулмира да келип алар кызуу создорго кирип кетишти. Суйлошуп отурушуп бир убакта Кайып аке менден сурап калды.
-Алтынай биздин коллектив сага жактыбы? деп. Мен кулуп эле аларга
- Ооба, деп жооп бердим. Кайып аке аялдарга карап кулуп эле
-Билбейм, мен силерге киргенде, дайым эле ушул кызынар ойлонуп унчукпай олтурган болот. Анан ойлоп кетем биз бул кызга жакпай калганбыз го деп! деди.
Гулноз эже отурган жеринен эле башын чайкай
-Ээ Кайыпжан ука, бул жаштыкта баарыбыз эле ойлонуп жургонбуз. Бул сулуу кызыбызды да ойлондуруп, кайсы жигит журогун жаралап журот экен дейм да? деди да ал мени козунун кыйыгы менен бир карап койду.
- Мм! Ошондой денизчи? деди Кайып аке. Анан эле ал аялдарга тамашалай, кабагын катуу буркоп, буйрук бергендей кыймыл корсотуп жоон уну менен:
-Андай болсо..о!
Кыздын конулун алгыла!
Ошол жигитти тапкыла!
Кабагыны ачкыла! деп жиберди. Отургандар баары каткырышып кулуп жиберишти. Гулмира мыйыгынан гана кулуп койду. Мен кулгон бойдон ордумдан турдум да физкабинетке жоноп калдым. Чыгып баратсам
-Алтынай дайыма ушинтип кулуп журсон, кулгон сага жакшы жарашат экен деп Кайып аке мага карап айтып калды. Албетте булардын баары Гулмирага жага бербеди.
Мен физкабинетте журуп ойлоп кеттим. Кана эле, чындап эле жомоктогудай болуп, Аманды таап келишсе деп.
-Эх Аман! Мен сени ойлоп мынчалык кыйналам деп ойлогон эмес элем. Сен азыр эмнени ойлоп жаттын экен? А мен сени сагынып куса болуп журом ! Мен сени ушунчалык коргум келип журот ....Аман!
Туштонуу убагында сырттагы скамейкада таза абага чыгып кээде Айгул Бегай эже болуп суйлошуп отуруп калабыз. Бугун да суйлошуп олтурганбыз. Бир убакта Гулмира менен Рая деген татар келин биздин жаныбызга келип туруп калышты. Мен чекеде отургам. Гулмира мага карап
-Апак кыз, жанынызга олтурсам болобу, кичине жылып коёсузбу? деп калды. Мен унчукпай эле жылып койдум. Ал жаныма отургандан бир аздан кийин
--Алтынай жигитин барбы ? деп мени сын коз менен тиктей сурап калды.
--Анын сага эмне кереги бар?
-Сулуу экенсин!
- Тушунбодум? дедим ага жиним келе.
-Охо! Мага жинин келет, А жигиттер суйлосо жаркылдап кулуп, болбойсун го?
-Кайсы жигит ?
-Кайыпчик, деди ал мени карап мазактай кулуп.
-Ал озумдун ишим, сенин ишин болбосун! Ангыча жаныбыздагы эжелер
-Ай кыздар эмне болуп жатасынар?! Гулмира бул эмне кылганын? Сени мындай деп ойлободук эле деп жиберишти. Мен унчукпай ордумдан турдум да
-Койгула мен кеттим деп жоноп калдым.
-Кызынар сулуу экен, келип эле элдин баарынын конулун озуно буруп алды, деп Гулмира мени артымдан узата карап калды. Мен тенелгим келбеди. Кетип баратып ичимен ойлодум. Озу татынакай кыз болсо, акыл эси деле жайында, шаарда оскон тушунуктуу эле кыз корунот, мага мынчалык эле тийишет?
Кабинетте олтурсам артымдан эжелер кирип келишип
-Алтынай сен Гулмирага капа болбо. Ага эмне болгон биз да тушунбодук. А чынында озу аябай жакшы кыз деп калышты.
-Эмне болду эле? деп Гуля Эштаевна алардан сурады. Алар азыркы болгон окуяны айтышып, баары бизди соз кылып отуруп калышты. Бир убакта Вера Владимировна
-Гулмира бизди Алтынайдан кызганып жаткан го. Уйундо эн кенжеси, эркеси. Ошол кыялы кармап калса керек да, деп калды. Себеби ал Гулмиранын апасы менен жакшы тааныш экен эле.
- Коюнузчу, ошол кантип болсун ? Бул жер ага анын уйу эмес да? деп Айгул эже анын созун жактыра бербеди.
-Экоосу тен татына сулуу кыздар, булар эмне эле болуп жатышат? дешип бизге оздорунчо тушунушпой тан калып суйлошуп жатышты аялдар.
Гулмира шаардык кыз, ачык муноз, шайыр, орусуна орусча, кыргызга кыргызча, озбекке озбекче суйлоп дайыма тамашалашып суйлойт. Элдин баары аны коргондо ага созсуз конул болуп, суйунушо карашчу.
Арадан бир сааттай убакыт отуп Гулмира бизге кирип келди. Мен ордумдан туруп радионун кулагын бурап жаткам. Ал кирип эле
-Гуля Эштаевна бул папканы кимге берем? деп калды колундагы папканы ага корсото.
-Аа, аны деген Алтынайга бер!
-Алтынай папканы атайын сага алдырттым, бош убагында карап, окуп чык деп кошумчалады Гуля Эштаевна мага карап.
Гулмира мага басып келип папканы сунду, мен кармап озумо тартсам ал коё бербей койду. Экообуз папканы эки жагынан тартыша туштук. Отургандар ооздору ачылып эле бизди карап калышты. Мен папканы коё бердим.. Экообуз тиктешип турабыз
-Бул эмне кылганын? дедим мен ага тушунбогондой суролуу тигиле карап. Ал камырабастан жай гана кылыктана
-Тиктешин мынча жакшына! Тийишкинди эле, келтире турган сулуу кыз болсон кантейин! деп, басып барып папканы менин столума албарып коюп койду. Мен унчукпай эле бир орунда аны тиктеген бойдон карап турдум. Ал кайра менин жанымдан отуп баратып соомойу менен ээгимден сылай отту. Эшиктен чыгып баратканда чыдабай кетип
-Гулмира! деп Гуля Эштаевна бакырып алды. Ал ошол жерде тык токтой катып туруп калды.
-Сага эмне болгон? Сага эмне озундон улуу адамдар козуно корунбой калганбы? Гулмира унчукпай басып чыгып кеттип калды. Гуля Эштаевна жиндене суйлонуп, артынан барам деп, ордунан турайын дегенде, аны Вера Владимировна суранып жатып токтотуп койду
Дем алыш кундору айылда болдум. Дуйшомбу куну тан эрте менен Ошко келдим. Шашып автовокзалдан чыгып остановкада турсам, астымдан кызыл жигули отуп барып токтоп калды. Тургандар баарыбыз аны карап калдык. Машина кайра аркага журуп келип, менин тушума токтоду. Алдынкы эшик ачылып ичинен Гулмира :
-Алтынай кел отур! деп калды. Ангыча эле машинанын артына сары автобус келип токтоп, бакыртып сигнал бере баштады.
-Эмне турасын бол отур! дегенде шашып кетип машинага отурдум. Гулмира машинаны айдап жоноду. Озунон башка эч ким жок экен.
Экообуз тен унчукпай бараттык.
- Эмне? Ошол тарапта жашайсынбы? деп Гулмира соз баштады.
-Жок. Западныйда турам дедим. Ал мага тушунбогондой карады
-Кечээ дем алышта айылга баргам. Бугун эрте менен ошол жактан келдим дедим.
- Аа , деп койду ал.
Чынын айтсам Гулмиранын машина айдап баратканы мени суктандырбай койгон жок. Ага машина айдаган сонун жарашат эле. Негизи эле Гулмиранын баскан турганы, кийингени, суйлогондору, кылыктары баары озуно жарашып турчу.
Жумушка келсек, начальник бизди экообузду главный корпуска жумшады.Мен буга коп тушуно бербедим. Себеби мен ал жакка биринчи жолу кетип жатышым эле. Кийин уксам мени атайын Гулмирага кошуп жонотушуптур. Экообузду акырындап тил табышсын деп. Колубузга иш кагаздарын алып, кайра эле машинага отуруп жоноп калдык. Ал жерде да Гулмираны коргондор
-Оо Гулмира кандайсын? дешип ага куло карашып , айрыкча жигитердин коздору жайнай эле тушот экен.
- Гулмира! буга чейин, сен бир озун келип бизди тутотуп кетчу элен, бугун жанындагы сулуу менен келип бизди орттоп жибере турган болдун го! деп калды, бизден бир азга улуурак бир жигит. Анын созуно баары каткырып бизди кызыга карап калышты.
-Пожарныйды тез чакырып койгула, олуп калып, балдарынын убалына бекер калып кетпейли деди Гулмира да. Элдин баары кулуп жатып калышты.
-Бул биздин болумго жаны келген кыз деп, Гулмира мени алар менен тааныштырып отту. Мен беш кабаттуу иституттун болумдорун кызыга карап, кабинеттердин устундогу жазууларга конулумду болуп да жаттым.
Биздин жумуштар буткончо туш болуп кетти. Бизди, чогуу туштонолу деп чайга чакырган жигиттер да болду. Аларга Гулмира карап да койгон жок. Ал жерден чыгып машинага отуруп жатканда:
-Алтынай мен сени бир жакшы жерге алып барып, сага чай алып берейин. Каршы болбойсун го деп ойлойм, деди ал мага куло карап.
Ош шаары чынында эле берекелуу шаар экен. Мен Россияда журуп, Оштун коп жактарын билчу эмесмин. Мага кайсыл жерге барбайын козумо баары кызыктай корунуп турчу. Биз жолдун четиндеги кафеге келип токтодук.
- Ээ! Асал кыздар! Келиниздер, келиниздер деп, бизди кире бериштен эле кафеде иштеген озбек аке колун тошуно коюп жылуу жумшак тосуп алды. Биз четтеги кичинекей соруго барып орун алдык. Гулмира чай куюп, мага сунуп жатып
-Алтынай , сен мени аябай жаман коруп журсон керек э? Менин создорумду конулуно албай эле кой! Мен кээде ушинтип ...деп созун улай албай ал туруп калды.
- Жок, Сен ойлогончолук эмес, Мен андайга капа деле болбойм дедим мен. Экообуз тиктешип туруп калдык. Мен кашымды ойдо которо, козумду бир чон ачып, ага карап кулуп койдум. Ал да мени тиктеген калыбында мага карап жылмайып койду.
Тамактанып буткон сон Гулмира машинасын шаардын четирээк кочосуно салып, музыканы жаныртып, зуулдатып айдап жоноду. Машинанын терезесинен кирген шамалга, чачым аркага карай сапырылып, мен Аманды ойлоп бара жаттым. Жолдун боюндагы тал теректер саргайып куздун белгиси корунуп турду.
Уландысы бар.
Уландысы: жетинчи болум.
Дурус болом эч жон суйлобойт, дайыма тамашалашып, табышмактатып суйлойт.Ал менен журсон эч зерикпейсин. Мени машинасы менен институтка алып баратып
- Алтынай, кана мага айтчы? коп кабатуу уйду тургузуш учун, жумушту биринчи эмнеден баштайбыз? деп сурап калды Дурус болом.
- Айланасын тегерете тосуп, туалет курабыз, дедим.
Ал мени куло карап, соомойун жогору которуп:
- Ошол жердин топурагын казып алып, текшеруудон откоробуз деди. Мен кайсыл жерде иштээримди сезгендей болдум.
- Сен да жумушунду ошол жерден баштайсын Алтынай! Эн томондон баштап, жогорулап- жогорулап отуруп, акырында биздин институттун эн жогорку кабатындагы Генеральный директордун креслосуна чейин жетишине тилектешмин!
Ошентип мен Ошто проектный институтта иштеп калдым. Ал учурда жумушка орношуу кыйын эле. Ошондуктан мен буткон болумго туура келбесе да убактылуу ГИИЗ болумундо лабараторияда иштеп калдым.
Кабинетибиз чоон сегиз киши отурабыз. Ар бирибиздин оз озунчо стол, стулубуз бар. Жумушумду бат эле оздоштуруп кеттим. Кабинетте жалан аялдар болгондуктан бош убактыбызда коп кызыктарды суйлошуп отуруп калабыз. Мен жонундо да сурап калышат.
-Алтынай канча жаштасын?
-Жыйырма экиде.
-Жигитин барбы? Мен азга ойлоно тушуп:
-Жок дедим. Мага баары ишенбегенсишип кулуп эле карап калышты.
- Койчу!..Кантип эле ушундай сулуу кызда жигит жок болсун? деди заведующий Гуля Эштаевна, мени сын коз менен тиктей.
- Келгенине аз эле убакыт болду, бар деп айткандан уялып жаткандыр да, деп койду Гулноз деген озбек эже. Мен унчукпастан эле аларга кулуп койдум.
Кабинетте столдор тегерете коюлган. Ортобуз кенен ачык болуп турат. Эшиктен киргендеги тарапка кийимдерибизди илчу илгич коюлган. Ага катар бийик тумба коюлуп, анын устундо чон радио турат. Кагаз иштерибиз менен иштеп жатканда, кээде радионун унун ылдыйлатып коюп коёбуз.
Бугун сентябрдын он беши. Иштегениме жарым ай болуп калыптыр дедим ичимден. Иш кагазга кунду белгилеп жатып Аманды эстеп кеттим. Ооба мен аны бир кун да эстебей койбойм. Кундо эстейм! Жумушка алаксыганым менен, кайра эле Аманды мурдагыдай эстей бердим. Терезени карап ойлонуп кетиптирмин. Эшик ачылганынан карасам Гуля Эштаевна кирип келатыптыр. Саламдашып олтурган сон саатын бир карап алды да,
- Бугун Гулмира келип калганбы? Сыртта машинасы турат деди.
-Отпускасы бутуп калдыбы ? дешип калышты отургандар да.
Мен жумушка жаны келгенде айтышкан эле, экинчи кабатта Гулмира деген кыз иштээрин. Ал да бойдок. Келсе экоон дос болуп каласынарго дешкен. Себеби биздин болум, Иституттун озундо эмес, башка шаардын четки жеринде эки кабатуу зданияда жайгашкан.
Биздин болумдо отузга жакын адам иштейт. Жаштардан Гулмира экообуз гана экенбиз.
Гулмиранын атасы шаарда чон кызматта иштээрин, анын каалаган нерсесин алдыртып, жакшы кымбат кийим кийээрин бир жолу соз кылышкан эле.
Бир убакта Гуля Эштаевна мени карап:
-Алтынай бул кагаздарды устуно сен эле жеткирип келчи деп калды . Мен кагаздарды алып устуно чыгып коридордо баратсам бир кабинеттин эшиги кыйгач ачылып туруптур. Ичиндегилердин каткырыкташкан каттуу ундору сыртка кенири угулуп туруптур.
-Ой чын айтам, мен дарбазадан киргенден эле баштадынар, баарын эле мага Алтынай деген кыз келди дейсинер. Эмне ал Алтынайынар менден сулуубу? деген созду кулагым шак эле укту.
Начальниктин кабинетине кирсем ал киши жок экен. Кагаздарды таштап коюп, келе бердим.
Ар кимибиз оз ишибиз менен убара болуп отурсак бизге Начальнигибиз кирип келди. Жанында чачы кыска, ак жуздуу бою менден бир азга узунураак, озуно жарашыктуу кийинген кыз кошо кирди. Саламдашып сурашып буткон сон начальник мага карап
-Алтынай, таанышып алгыла экоонду озум тааныштырып коёюн деп, Гулмираны атайын сага алып келдим. Мен ойлойм экоонду жакшы достордон болуп журосунор деп! деди. Биз Гулмира экообуз унчукпай эле тиктешип койдук. Жанымдагы аялдар Гулмираны
-Кандай? жакшы эс алдынбы? дешип сурап жатышты. Жумуш боюнча алар буларды суйлошуп бир аз турушкан сон ал экоо кайра ээрчишип чыгып кетишти. Алар чыгып кетээри менен эле
- Гулмира бугун эч нерсе алып келбептирби? деп сурап калды Айгул деген эже.
-Эгер алып келсе азыр кайра келет ко деп калышты отурган аялдар да. Биз уч орус аял, бир озбек эже, заведуищий Гуля Эштаевна анан ушул Айгул, Бегай эжелер болуп бир кабинетте сегиз адам иштейбиз. Жаны келгеним учун кээ бирки создор эмне жонундо болуп жатканын кээде тушунбой калам. Корсо Гумиранын эжеси торговый базада иштейт экен.Ал жумуштагыларга кээде, импорт. кийимдерден алып келип берип турат экен. Гулмира жакшы кийимдерди кийип келгенинен:
-Мумкун болсо бизге да таап бербейсинби деп озубуз суранган элек. Ошондон кийин ал, бизге кээде жакшы товарлардан алып келип журот деп айтып калышты аялдар мага. Алар айтышкандай эле арадан бир саат отуп отпой Гулмира кирип келди. Колундагы сумкасын столдун устуно коёру менен эле аялдар баары чогулуп алып, келген кийимдерди бирден коро башташты. Мен ордумдан козголбодум. Айгул эже бир кофтаны кийип алып ары бери басып аялдарга корсотуп баштады. Кабинеттин ичи озунчо эле базар болуп жатып калды.
-Алтынай сен да келип корбойсунбу? Сага да бир нерсе жагып калаар дешти алар мага карашып
-Жок, мага азырынча эч нерсенин кереги жок дедим мен. Менин бул созум Гулмирага жага бербеди окшойт. Ал мени жактырбагансып бир карап койду. Мен унчукпастан кагазымды жазып олтура бердим.
Мен дайыма достордон жолдуумун дечу элем. Бирок бул жолу андай болбоду. Биз Гулмира экообуз эч келише албай журдук. Мен Гулмирага жакпадым окшойт. Бир куну бизге устунку кабаттагы Кайып, Айдар деген акелер жумуш боюнча кирип калышты. Алардын артынан Гулмира да келип алар кызуу создорго кирип кетишти. Суйлошуп отурушуп бир убакта Кайып аке менден сурап калды.
-Алтынай биздин коллектив сага жактыбы? деп. Мен кулуп эле аларга
- Ооба, деп жооп бердим. Кайып аке аялдарга карап кулуп эле
-Билбейм, мен силерге киргенде, дайым эле ушул кызынар ойлонуп унчукпай олтурган болот. Анан ойлоп кетем биз бул кызга жакпай калганбыз го деп! деди.
Гулноз эже отурган жеринен эле башын чайкай
-Ээ Кайыпжан ука, бул жаштыкта баарыбыз эле ойлонуп жургонбуз. Бул сулуу кызыбызды да ойлондуруп, кайсы жигит журогун жаралап журот экен дейм да? деди да ал мени козунун кыйыгы менен бир карап койду.
- Мм! Ошондой денизчи? деди Кайып аке. Анан эле ал аялдарга тамашалай, кабагын катуу буркоп, буйрук бергендей кыймыл корсотуп жоон уну менен:
-Андай болсо..о!
Кыздын конулун алгыла!
Ошол жигитти тапкыла!
Кабагыны ачкыла! деп жиберди. Отургандар баары каткырышып кулуп жиберишти. Гулмира мыйыгынан гана кулуп койду. Мен кулгон бойдон ордумдан турдум да физкабинетке жоноп калдым. Чыгып баратсам
-Алтынай дайыма ушинтип кулуп журсон, кулгон сага жакшы жарашат экен деп Кайып аке мага карап айтып калды. Албетте булардын баары Гулмирага жага бербеди.
Мен физкабинетте журуп ойлоп кеттим. Кана эле, чындап эле жомоктогудай болуп, Аманды таап келишсе деп.
-Эх Аман! Мен сени ойлоп мынчалык кыйналам деп ойлогон эмес элем. Сен азыр эмнени ойлоп жаттын экен? А мен сени сагынып куса болуп журом ! Мен сени ушунчалык коргум келип журот ....Аман!
Туштонуу убагында сырттагы скамейкада таза абага чыгып кээде Айгул Бегай эже болуп суйлошуп отуруп калабыз. Бугун да суйлошуп олтурганбыз. Бир убакта Гулмира менен Рая деген татар келин биздин жаныбызга келип туруп калышты. Мен чекеде отургам. Гулмира мага карап
-Апак кыз, жанынызга олтурсам болобу, кичине жылып коёсузбу? деп калды. Мен унчукпай эле жылып койдум. Ал жаныма отургандан бир аздан кийин
--Алтынай жигитин барбы ? деп мени сын коз менен тиктей сурап калды.
--Анын сага эмне кереги бар?
-Сулуу экенсин!
- Тушунбодум? дедим ага жиним келе.
-Охо! Мага жинин келет, А жигиттер суйлосо жаркылдап кулуп, болбойсун го?
-Кайсы жигит ?
-Кайыпчик, деди ал мени карап мазактай кулуп.
-Ал озумдун ишим, сенин ишин болбосун! Ангыча жаныбыздагы эжелер
-Ай кыздар эмне болуп жатасынар?! Гулмира бул эмне кылганын? Сени мындай деп ойлободук эле деп жиберишти. Мен унчукпай ордумдан турдум да
-Койгула мен кеттим деп жоноп калдым.
-Кызынар сулуу экен, келип эле элдин баарынын конулун озуно буруп алды, деп Гулмира мени артымдан узата карап калды. Мен тенелгим келбеди. Кетип баратып ичимен ойлодум. Озу татынакай кыз болсо, акыл эси деле жайында, шаарда оскон тушунуктуу эле кыз корунот, мага мынчалык эле тийишет?
Кабинетте олтурсам артымдан эжелер кирип келишип
-Алтынай сен Гулмирага капа болбо. Ага эмне болгон биз да тушунбодук. А чынында озу аябай жакшы кыз деп калышты.
-Эмне болду эле? деп Гуля Эштаевна алардан сурады. Алар азыркы болгон окуяны айтышып, баары бизди соз кылып отуруп калышты. Бир убакта Вера Владимировна
-Гулмира бизди Алтынайдан кызганып жаткан го. Уйундо эн кенжеси, эркеси. Ошол кыялы кармап калса керек да, деп калды. Себеби ал Гулмиранын апасы менен жакшы тааныш экен эле.
- Коюнузчу, ошол кантип болсун ? Бул жер ага анын уйу эмес да? деп Айгул эже анын созун жактыра бербеди.
-Экоосу тен татына сулуу кыздар, булар эмне эле болуп жатышат? дешип бизге оздорунчо тушунушпой тан калып суйлошуп жатышты аялдар.
Гулмира шаардык кыз, ачык муноз, шайыр, орусуна орусча, кыргызга кыргызча, озбекке озбекче суйлоп дайыма тамашалашып суйлойт. Элдин баары аны коргондо ага созсуз конул болуп, суйунушо карашчу.
Арадан бир сааттай убакыт отуп Гулмира бизге кирип келди. Мен ордумдан туруп радионун кулагын бурап жаткам. Ал кирип эле
-Гуля Эштаевна бул папканы кимге берем? деп калды колундагы папканы ага корсото.
-Аа, аны деген Алтынайга бер!
-Алтынай папканы атайын сага алдырттым, бош убагында карап, окуп чык деп кошумчалады Гуля Эштаевна мага карап.
Гулмира мага басып келип папканы сунду, мен кармап озумо тартсам ал коё бербей койду. Экообуз папканы эки жагынан тартыша туштук. Отургандар ооздору ачылып эле бизди карап калышты. Мен папканы коё бердим.. Экообуз тиктешип турабыз
-Бул эмне кылганын? дедим мен ага тушунбогондой суролуу тигиле карап. Ал камырабастан жай гана кылыктана
-Тиктешин мынча жакшына! Тийишкинди эле, келтире турган сулуу кыз болсон кантейин! деп, басып барып папканы менин столума албарып коюп койду. Мен унчукпай эле бир орунда аны тиктеген бойдон карап турдум. Ал кайра менин жанымдан отуп баратып соомойу менен ээгимден сылай отту. Эшиктен чыгып баратканда чыдабай кетип
-Гулмира! деп Гуля Эштаевна бакырып алды. Ал ошол жерде тык токтой катып туруп калды.
-Сага эмне болгон? Сага эмне озундон улуу адамдар козуно корунбой калганбы? Гулмира унчукпай басып чыгып кеттип калды. Гуля Эштаевна жиндене суйлонуп, артынан барам деп, ордунан турайын дегенде, аны Вера Владимировна суранып жатып токтотуп койду
Дем алыш кундору айылда болдум. Дуйшомбу куну тан эрте менен Ошко келдим. Шашып автовокзалдан чыгып остановкада турсам, астымдан кызыл жигули отуп барып токтоп калды. Тургандар баарыбыз аны карап калдык. Машина кайра аркага журуп келип, менин тушума токтоду. Алдынкы эшик ачылып ичинен Гулмира :
-Алтынай кел отур! деп калды. Ангыча эле машинанын артына сары автобус келип токтоп, бакыртып сигнал бере баштады.
-Эмне турасын бол отур! дегенде шашып кетип машинага отурдум. Гулмира машинаны айдап жоноду. Озунон башка эч ким жок экен.
Экообуз тен унчукпай бараттык.
- Эмне? Ошол тарапта жашайсынбы? деп Гулмира соз баштады.
-Жок. Западныйда турам дедим. Ал мага тушунбогондой карады
-Кечээ дем алышта айылга баргам. Бугун эрте менен ошол жактан келдим дедим.
- Аа , деп койду ал.
Чынын айтсам Гулмиранын машина айдап баратканы мени суктандырбай койгон жок. Ага машина айдаган сонун жарашат эле. Негизи эле Гулмиранын баскан турганы, кийингени, суйлогондору, кылыктары баары озуно жарашып турчу.
Жумушка келсек, начальник бизди экообузду главный корпуска жумшады.Мен буга коп тушуно бербедим. Себеби мен ал жакка биринчи жолу кетип жатышым эле. Кийин уксам мени атайын Гулмирага кошуп жонотушуптур. Экообузду акырындап тил табышсын деп. Колубузга иш кагаздарын алып, кайра эле машинага отуруп жоноп калдык. Ал жерде да Гулмираны коргондор
-Оо Гулмира кандайсын? дешип ага куло карашып , айрыкча жигитердин коздору жайнай эле тушот экен.
- Гулмира! буга чейин, сен бир озун келип бизди тутотуп кетчу элен, бугун жанындагы сулуу менен келип бизди орттоп жибере турган болдун го! деп калды, бизден бир азга улуурак бир жигит. Анын созуно баары каткырып бизди кызыга карап калышты.
-Пожарныйды тез чакырып койгула, олуп калып, балдарынын убалына бекер калып кетпейли деди Гулмира да. Элдин баары кулуп жатып калышты.
-Бул биздин болумго жаны келген кыз деп, Гулмира мени алар менен тааныштырып отту. Мен беш кабаттуу иституттун болумдорун кызыга карап, кабинеттердин устундогу жазууларга конулумду болуп да жаттым.
Биздин жумуштар буткончо туш болуп кетти. Бизди, чогуу туштонолу деп чайга чакырган жигиттер да болду. Аларга Гулмира карап да койгон жок. Ал жерден чыгып машинага отуруп жатканда:
-Алтынай мен сени бир жакшы жерге алып барып, сага чай алып берейин. Каршы болбойсун го деп ойлойм, деди ал мага куло карап.
Ош шаары чынында эле берекелуу шаар экен. Мен Россияда журуп, Оштун коп жактарын билчу эмесмин. Мага кайсыл жерге барбайын козумо баары кызыктай корунуп турчу. Биз жолдун четиндеги кафеге келип токтодук.
- Ээ! Асал кыздар! Келиниздер, келиниздер деп, бизди кире бериштен эле кафеде иштеген озбек аке колун тошуно коюп жылуу жумшак тосуп алды. Биз четтеги кичинекей соруго барып орун алдык. Гулмира чай куюп, мага сунуп жатып
-Алтынай , сен мени аябай жаман коруп журсон керек э? Менин создорумду конулуно албай эле кой! Мен кээде ушинтип ...деп созун улай албай ал туруп калды.
- Жок, Сен ойлогончолук эмес, Мен андайга капа деле болбойм дедим мен. Экообуз тиктешип туруп калдык. Мен кашымды ойдо которо, козумду бир чон ачып, ага карап кулуп койдум. Ал да мени тиктеген калыбында мага карап жылмайып койду.
Тамактанып буткон сон Гулмира машинасын шаардын четирээк кочосуно салып, музыканы жаныртып, зуулдатып айдап жоноду. Машинанын терезесинен кирген шамалга, чачым аркага карай сапырылып, мен Аманды ойлоп бара жаттым. Жолдун боюндагы тал теректер саргайып куздун белгиси корунуп турду.
Уландысы бар.
#8 13 Ноябрь 2016 - 20:30
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Уландысы: Сегизинчи болум.
Мен биринчи маянамды алдым. Озум тилек кылып жургондой Ата-энеме бирден койнок, Апама жоолук, синдилериме иниме деп шириндиктерден сатып алып уйго бардым. Мага ыраазы болгон Атам менен Апам менин бактымды кудайдан тилеп мага батаасын беришти. Кызыгы мага жуучулар чыга баштаптыр. Апам созун баштаганда эле менин уккум келген жок.
-Жок апа! Мен азыр турмушка чыкпайм иштеп силерге аз да болсо жардамым тийсе дейм, дедим.
-Синдин да турмушка чыгып кетти, сен ушинтип журсон уят. Таанышып кор. Жакшы жер экен деп апам мени кондуро албай убара болуп жатты. Таанышпайм деп когоруп мен болбойм. Баарынан да мени суйундургон атам болду.
-Кызымды оз эркине кой. Дипломду эмнеге алган? Кааласа иштесин. Кийинки жылы деле чыкса болот, деди атам.
-Ал эмне дегениниз? Уят эмеспи синдиси эрге тийип, эжеси тийбей жургону. Кийинки жылы мындай жакшы жер чыгабы жокпу сиз кайдан билесиз ?
-Кудайдын айтканы болот! Иштегиси келсе иштей берсин. Кызды оюна кой.
Апамдын айласы кетти. Апам ушул жерден тилинен кетти
-Уялбайсызбы? Иштесин дейсиз да? Кызыныздын багын ойлобойсузбу? Ушул кыздын акчасы керек болуп калдыбы сизге? Бул созду укканда Атам ордунан атып турду. Айтаарын айтып алып, Апам озу да коркуп кетти. Атам Апамдын алдына келип соомойун кезеп туруп
-Угуп койгун! Башындан ылдый алтын токсо да, мен аларга кызымды бербейм! Айтып койгун! алар башка менин эшигимдин алдына келишпесин. Менин аларга бере турган кызым жок! Болду, мен созумдон кайтпайм деди Атам. Ал сыртка чыгып баратып артына карады:
-Алып качып кетем деп ойлошпосун. ! Сени атымдын алдына салып алып, атты бир камчылап, сени бир камчылап, барып кызды кайра алып келем деди. Атамдын мындай ачуусун биринчи жолу корушум эле.
Ошентип конулум тынч иштеп калдым.
Жумуштагылар мени озгордун деп айтышат. Убакыт дарылайт демекчи Аманды ойлонгонум менен мурдагыдай коп кыйналбай калдым окшойт. Кээде ойлоп да кеттем. Мумкун ата-энеси аны Гулжанга уйлоп коюшкандыр? деп. Чындап эле Гулжан кутуп журсо ...? Мейли бактылуу болушсун. Аман эмнеси болсо да аны убагында суйуп жургон эмеспи. Негизи ошондой болушу керек болчу. Мен озумду бекер эле кыйнап туура эмес кылып жатам деп коём. Кээде туруп кайра ойлоном эгер уйлонбосочу? Менин артымдан издеп келсечи? Анда эмне болот? Жок, андай болушу мумкун эмес.! Ушундай ойлордон чарчап кетем да, кой деп кайра жумушума киришем.
Бир куну сырттан кабинетке кирип келсем радиодон оттаван группасы ырдап жатыптыр. Бийлегенди жакшы коргон жаным, ошол жерден эле бийлеп кирдим. Мени коруп Айгул эже да ордунан тура калып радионун унун катуулатып ал да мага кошулду. Жазып жаткан жумуштарын токтотуп аялдар баары бизди карап кулуп отурушту.
-Жакшы бийлейт, экенсин!
- Ой, Азамат! Мурда кайда журдун эле? дешип алар мага менин башында тунт болуп ойлонуп жургонумду айтышып,корсо жайдары эле кыз турбайсынбы дешип мени ортого алып калышты. Мен отурган столумдун суурмайынан Аман экообуздун суротторубузду алып чыктым да аларга коргоздум. Аялдар биринен ала бири суротторду коруп жатышты.
-Мен сиздин ойлуу отурганыныздан эле билгем, ичинизде дарт бар экенин деди Гулноз эже суротторду коруп жатып. Гулноз эже улуу кичуу баарысын сиз деп суйлойт. Мен суротторду мындан бир жума мурда Айнагулдон алган элем. Алар да Ошто, турушат.
Аялдар Амандын Ыссык-Колдук экенин угушуп:
-Туура эле кылгансын. Жаштыгынарда уйлонуп алганынар менен кийин жолдун алыстыгынан туугандар менен катташалбай кыйналып калмаксын дешип жаттышты. Мен алардын созун угуп отурганча, Аман экообуз тушкон суротту атайын сатып келген фоторамкага салып столумдун устуно коюп алдым.
Уландысы бар
Уландысы: Сегизинчи болум.
Мен биринчи маянамды алдым. Озум тилек кылып жургондой Ата-энеме бирден койнок, Апама жоолук, синдилериме иниме деп шириндиктерден сатып алып уйго бардым. Мага ыраазы болгон Атам менен Апам менин бактымды кудайдан тилеп мага батаасын беришти. Кызыгы мага жуучулар чыга баштаптыр. Апам созун баштаганда эле менин уккум келген жок.
-Жок апа! Мен азыр турмушка чыкпайм иштеп силерге аз да болсо жардамым тийсе дейм, дедим.
-Синдин да турмушка чыгып кетти, сен ушинтип журсон уят. Таанышып кор. Жакшы жер экен деп апам мени кондуро албай убара болуп жатты. Таанышпайм деп когоруп мен болбойм. Баарынан да мени суйундургон атам болду.
-Кызымды оз эркине кой. Дипломду эмнеге алган? Кааласа иштесин. Кийинки жылы деле чыкса болот, деди атам.
-Ал эмне дегениниз? Уят эмеспи синдиси эрге тийип, эжеси тийбей жургону. Кийинки жылы мындай жакшы жер чыгабы жокпу сиз кайдан билесиз ?
-Кудайдын айтканы болот! Иштегиси келсе иштей берсин. Кызды оюна кой.
Апамдын айласы кетти. Апам ушул жерден тилинен кетти
-Уялбайсызбы? Иштесин дейсиз да? Кызыныздын багын ойлобойсузбу? Ушул кыздын акчасы керек болуп калдыбы сизге? Бул созду укканда Атам ордунан атып турду. Айтаарын айтып алып, Апам озу да коркуп кетти. Атам Апамдын алдына келип соомойун кезеп туруп
-Угуп койгун! Башындан ылдый алтын токсо да, мен аларга кызымды бербейм! Айтып койгун! алар башка менин эшигимдин алдына келишпесин. Менин аларга бере турган кызым жок! Болду, мен созумдон кайтпайм деди Атам. Ал сыртка чыгып баратып артына карады:
-Алып качып кетем деп ойлошпосун. ! Сени атымдын алдына салып алып, атты бир камчылап, сени бир камчылап, барып кызды кайра алып келем деди. Атамдын мындай ачуусун биринчи жолу корушум эле.
Ошентип конулум тынч иштеп калдым.
Жумуштагылар мени озгордун деп айтышат. Убакыт дарылайт демекчи Аманды ойлонгонум менен мурдагыдай коп кыйналбай калдым окшойт. Кээде ойлоп да кеттем. Мумкун ата-энеси аны Гулжанга уйлоп коюшкандыр? деп. Чындап эле Гулжан кутуп журсо ...? Мейли бактылуу болушсун. Аман эмнеси болсо да аны убагында суйуп жургон эмеспи. Негизи ошондой болушу керек болчу. Мен озумду бекер эле кыйнап туура эмес кылып жатам деп коём. Кээде туруп кайра ойлоном эгер уйлонбосочу? Менин артымдан издеп келсечи? Анда эмне болот? Жок, андай болушу мумкун эмес.! Ушундай ойлордон чарчап кетем да, кой деп кайра жумушума киришем.
Бир куну сырттан кабинетке кирип келсем радиодон оттаван группасы ырдап жатыптыр. Бийлегенди жакшы коргон жаным, ошол жерден эле бийлеп кирдим. Мени коруп Айгул эже да ордунан тура калып радионун унун катуулатып ал да мага кошулду. Жазып жаткан жумуштарын токтотуп аялдар баары бизди карап кулуп отурушту.
-Жакшы бийлейт, экенсин!
- Ой, Азамат! Мурда кайда журдун эле? дешип алар мага менин башында тунт болуп ойлонуп жургонумду айтышып,корсо жайдары эле кыз турбайсынбы дешип мени ортого алып калышты. Мен отурган столумдун суурмайынан Аман экообуздун суротторубузду алып чыктым да аларга коргоздум. Аялдар биринен ала бири суротторду коруп жатышты.
-Мен сиздин ойлуу отурганыныздан эле билгем, ичинизде дарт бар экенин деди Гулноз эже суротторду коруп жатып. Гулноз эже улуу кичуу баарысын сиз деп суйлойт. Мен суротторду мындан бир жума мурда Айнагулдон алган элем. Алар да Ошто, турушат.
Аялдар Амандын Ыссык-Колдук экенин угушуп:
-Туура эле кылгансын. Жаштыгынарда уйлонуп алганынар менен кийин жолдун алыстыгынан туугандар менен катташалбай кыйналып калмаксын дешип жаттышты. Мен алардын созун угуп отурганча, Аман экообуз тушкон суротту атайын сатып келген фоторамкага салып столумдун устуно коюп алдым.
Уландысы бар
#9 13 Ноябрь 2016 - 20:32
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Жумуштагы кундор мен учун кызыктуу ото баштады. Ичимдеги дартымды аялдарга айтып болушконго, озумду кыйла женил сезип калдым. Анын устуно Гулмира менен да мамилем кичине жакшыра баштады. Экообуз бир эки жолу кочого жумуштар менен чыгып келдик. Баарынан да экообуз ээрчишип жургонубуздо жигиттер тийишип жудотту. Жумушта да, кочодо да.Гулмира экообуз: асал кыз, сулуу кыз, шакар кыз, апак кыз болуп эле жатып калдык.
Бир жолу Гулмира болбой жатып мени бир кыздын туулган кунуно ээрчитип барды. Ал кызда биздин институтта башка болумдо иштейт. Гулмира ал жердеги санаалаш кыздары менен да мени тааныштырган болчу. Ондон ашык адам чогулуп, туулган кун шаардагы жакшы деген кафелердин биринде отту. Таанышып, суйлошуп, бийлеп дегендей жакшы отурдук. Ошко келгенден бери менин биринчи жолу кафеде отурушум эле. Мени баргандан баштап эле жанымда олтурган Улан тейлеп, бийге чакырып жатты. Улан да жакшы бийлейт экен. Тамашалап суйлоп, баарыбызды кулдуруп, олтургандардын баарынын конулун бат эле озуно буруп алды. Шыпылдап, женил кыймылдаган жигит экен. Улан менен женил бийге бийлеп жаткам. Ал мени менен жакындан танышууга отту. Кечеден кийин узатып коёюн деп отунду. Мен ага жок дедим. Гулмира менен машинада кетээримди айттым. Кай жерде тураарымды сурады,айтпадым. Жолугалы деди, жок дедим, Ал мага куло карап, белимди бир колу менен бош кармап, экинчи колу менен, менин бир колумду бир азга ойдо которо узун сунду да, чимирилтип айландырганы калды. Улан менден мындайды кутпосо керек эле. Мен Уланды коштой ошол жерден эле бийди улап кеттим. Кафедеги отургандар баары бизди карап калышты. Улан экообуз ортодо тегеренип бийлеп жаттык. Бизден башка бийлеп жаткандар, бийин токтотуп бизге кызыга карап туруп калышты. Музыка токтогондо баары бизге кол чаап жиберишти.
Кече буткондон кийин Гулмира мени машинасы менен уйго таштап койду. Жолдо баратып , ал менин андай бийлээримди кутпогондугун айттып мени мактап калды. Мен убагында, бий кружогуна катышып Аман менен вальсты уйронуп алганыма аябай ичимден ыраазы болуп журдум. Себеби бул бийде мен дайыма Аманды эстейм. Айрыкча акыркы курстагы студенттик балда Аман экообуз бийлеп, ошол куну Аман мага суйуусун билдиргени эч эсимден кетпейт.
Ошол кундон баштап Улан жанымды койбой артымдан ээрчий баштады. Бир куну ал мени жумушума издеп келиптир. Физкабинетте болчумун. Бегай эже эшиктен кирип келип,
-Сени бир жигит сурап келиптир деп калды. Кулагыма бул соз кызыктай угулуп кетти. Оюма Аман келип кетиптир. Чыксам Улан каридордо мени кутуп турган экен. Уланды жанымдагы аялдар баары корушту. Мен аркы кабинеттен ойлонуп чыкканча эле, алар коридорго кирип чыгымыш болуп жатышып, аны коруп коюшуптур. Ай аялдар аай! Уланды жонотуп коюп кабинетке кирээрим менен эле аялдар мени тамашага салышып кызуу талкуу башталып кетти
-Алтынай, эч шашпаныз синдим, дагы кооп жигиттерди коросуз. Биз сизге жакшысын тандашып беребиз, мына коросуз деп калды Гулноз эже .
-Мен азыр турмушка чыкпайм, жок дегенде бир эки жыл иштейин анан чыгам дедим мен кылыктана.
-О-ой, сендей сулуу кызды бир эки жылга койбой калышты го Алтынай, сенин оюна коюп коюшмак беле, бир кун ала качышса болду, ошону менен отуруп каласын деди Айгул эже.
Мен аларга, синдим-эжелерим баары турмушка чыгып кеткенин , мен созсуз ата-энеме жардам берип иштешим керектигин айттым да:
- Жыйырма беш жашымда чыгам турмушка, ага чейин эч кандай, чыкпайм! дедим. Бул созумо баары кулуп жиберишти.
-Эмне, кара далы болоюн дейсинби? Ансызда эртен эле кышта жыйырма учко чыгып калат экенсин. Атандын торундо отура бербей жакшы жерден жигит чыкса, турмушка чыгып алгын деп айтты Гуля Эштаевна. Улан деле, жакшы эле жигиттей корунот. Озу да жакшы жерде иштейт экен, жакшылап байкаштырып кор озун, деп кошумчалап койду. Ар кимиси ар нерсени суйлоп жатышты. Мен столдун устундогу Аман экообуз тушкон суротту колума кармап, Аманды колум менен сылап койдум.
Кеч куз болуп, ноябрь айы этектеп калган. Сырттан кабинетке кирсем Вера Владимировнанын жанында Гулмира ыйлап отуруптур. Аябай капа.
-Гулмира капа боло бербе апан кудай буйруса жакшы болуп кетет дешип аялдар Гулмираны сооротушуп жатышат.
Мен унчукпай эле ордума келип отуруп калдым.
-Вера Владимировна сураныч, эптеп бир айласын табыныз. Мумкун сиздин жардамыныз тийип калаар, деди Гулмира козунун жашын аарчып жатып.
-Гулмира кызым, ыйлаба баары жакшы болот, мына коросун. Сен озунчо кыжаалат боло бербе. Мен туштон кийин Апандын жанына барып калам. Сен коп ыйлай бербей жакшына бол деди .
-Азыр эле мени менен журунузчу, мен озум сизди машина менен алып журом. Мен апамды чыдап карап олтуралбайм деди Гулмира козунун жашын агыза.
-Ооба, Сиз бара бериниз Вера Владимировна. Сиздин жумуштарынызды кыздарга озум дайындайм. Ал жагынан кабатыр болбонуз деп, Гуля Эштаевна ага карап козун ымдап койду.
-Андай болсо мейли деп, Вера Владимировна оор дем алып койду да, ордунан козголо баштады. Алар чыгып кетээри менен, мен алардан:
-Гулмиранын апасына эмне болду? деп сурадым. Алар мага шашпай отуруп баарын айтып берип жатышты.
-Гулмиранын апасы коптон бери ооруп журот. Былтыры операция да кылдырышты окшойт эле. Бир эки жылдан бери Фрунзеге чейин барып дарыланып жургон. Кечээ больницадан чыгарып уйуно алып келишиптир. Тамагынан эч нерсе отпой жатат экен. Эч нерсе жебей атыптыр дешти.
А Вера Владимировна менен апасы коп жылдан бери жакшы катташтыгы бар. Анын устуно анын, анча мынча чоптор менен дейби, иши кылса кичине элдик эски ыкмаларды биле турган жайы бар. Буга чейин да кээ бирки чопторду чай менен ичирип журду окшойт эле. Гулмира байкуш эмне кылышын билбей Вера Владимировнага келиптир. Анын колунан эмне келмек эле? Айласыз Гулмиранын конулу учун кетти да.
-Гулмира эн кенжеси, ушул кыз да эртерээк, апасынын козунун тируусундо, турмушка чыгып, тынып алганда жакшы болмок эле, деп калды Гуля Эштаевна оор ушкуро.
-Апасы канча жашта?
-Элуудон ашып калган.
Байкуш, жакшы аял эле. Коп нерсени ичине салып журуп, озуно коп орууларды ашырып алды окшойт. Баарынан да Гулмирага кыйын болот. Анын устуно Гулмира менимче атасы менен да жакшы эмес.
Мен тан кала, такып сурап калдым :
-Кандайча? Эмнеге?
-Кандай десем, деп Гуля Эштаевна бир азга ойлонуп туруп созун баштады.
- Мен Гулмиранын апасы менен тааныштык жайым бар. Атасын да жакшы тааныйм. Менимче атасы бир жылдары башка аял менен жургонбу, же алып алганбы? Ушундай соз бар. Ал аял менен ортодо бир баласы бар экен деп, да айтып журушот. Ошондон улам Гулмира атасын кечиралбай келет. Ошондуктан Гулмиранын кээ бирки мунозун тушунуп болбойт. Бирок атасы Гулмиранын конулун карап, айтканын алып берип коп аракет кылат. Гулмираны кенже кызым деп аябай жакшы корот....
Ушуларды угуп отуруп мен Гулмираны ойлоп аяп кеттим, коз алдыма анын азыр эле ыйлап отургандагы элеси келип кетти. Апасы эмне болот? Эгер апасы бирдеме болсо....Анда Гулмирага чындап эле кыйын болотко ..
Мен ошол куну кечке Гулмираны ойлоп журдум. Тундо жатып да ойлонуп жаттым. Менин ойлогонум Настянын чон энеси болду. Анын устуно апасы да кучтуу врач. Кандай кылсам? Башым эч нерсеге жетпей жатты. Эгер мен аларга званок кылган кундо да, алар эмне дейт? Кандай болот? Ал жактан чон энеси келе алабы? Келген кундо да жардам бере алабы? Жардамы тийбей калсачы? Жолго да акча каражаты керек. Акчаны го Гулмиралар апасы учун аябайт дечи. Бирок ошончо акча кетирип, алар келишип, жардам бере албай калышсачы?. Бекер ортодо уят болуп калбаймынбы? Же айтпай эле жон койсомбу? Ушундай ойлор менен алышып жатып кайсы убакта уктап калганымды билбей калыпмын.
Уландысы бар.
Жумуштагы кундор мен учун кызыктуу ото баштады. Ичимдеги дартымды аялдарга айтып болушконго, озумду кыйла женил сезип калдым. Анын устуно Гулмира менен да мамилем кичине жакшыра баштады. Экообуз бир эки жолу кочого жумуштар менен чыгып келдик. Баарынан да экообуз ээрчишип жургонубуздо жигиттер тийишип жудотту. Жумушта да, кочодо да.Гулмира экообуз: асал кыз, сулуу кыз, шакар кыз, апак кыз болуп эле жатып калдык.
Бир жолу Гулмира болбой жатып мени бир кыздын туулган кунуно ээрчитип барды. Ал кызда биздин институтта башка болумдо иштейт. Гулмира ал жердеги санаалаш кыздары менен да мени тааныштырган болчу. Ондон ашык адам чогулуп, туулган кун шаардагы жакшы деген кафелердин биринде отту. Таанышып, суйлошуп, бийлеп дегендей жакшы отурдук. Ошко келгенден бери менин биринчи жолу кафеде отурушум эле. Мени баргандан баштап эле жанымда олтурган Улан тейлеп, бийге чакырып жатты. Улан да жакшы бийлейт экен. Тамашалап суйлоп, баарыбызды кулдуруп, олтургандардын баарынын конулун бат эле озуно буруп алды. Шыпылдап, женил кыймылдаган жигит экен. Улан менен женил бийге бийлеп жаткам. Ал мени менен жакындан танышууга отту. Кечеден кийин узатып коёюн деп отунду. Мен ага жок дедим. Гулмира менен машинада кетээримди айттым. Кай жерде тураарымды сурады,айтпадым. Жолугалы деди, жок дедим, Ал мага куло карап, белимди бир колу менен бош кармап, экинчи колу менен, менин бир колумду бир азга ойдо которо узун сунду да, чимирилтип айландырганы калды. Улан менден мындайды кутпосо керек эле. Мен Уланды коштой ошол жерден эле бийди улап кеттим. Кафедеги отургандар баары бизди карап калышты. Улан экообуз ортодо тегеренип бийлеп жаттык. Бизден башка бийлеп жаткандар, бийин токтотуп бизге кызыга карап туруп калышты. Музыка токтогондо баары бизге кол чаап жиберишти.
Кече буткондон кийин Гулмира мени машинасы менен уйго таштап койду. Жолдо баратып , ал менин андай бийлээримди кутпогондугун айттып мени мактап калды. Мен убагында, бий кружогуна катышып Аман менен вальсты уйронуп алганыма аябай ичимден ыраазы болуп журдум. Себеби бул бийде мен дайыма Аманды эстейм. Айрыкча акыркы курстагы студенттик балда Аман экообуз бийлеп, ошол куну Аман мага суйуусун билдиргени эч эсимден кетпейт.
Ошол кундон баштап Улан жанымды койбой артымдан ээрчий баштады. Бир куну ал мени жумушума издеп келиптир. Физкабинетте болчумун. Бегай эже эшиктен кирип келип,
-Сени бир жигит сурап келиптир деп калды. Кулагыма бул соз кызыктай угулуп кетти. Оюма Аман келип кетиптир. Чыксам Улан каридордо мени кутуп турган экен. Уланды жанымдагы аялдар баары корушту. Мен аркы кабинеттен ойлонуп чыкканча эле, алар коридорго кирип чыгымыш болуп жатышып, аны коруп коюшуптур. Ай аялдар аай! Уланды жонотуп коюп кабинетке кирээрим менен эле аялдар мени тамашага салышып кызуу талкуу башталып кетти
-Алтынай, эч шашпаныз синдим, дагы кооп жигиттерди коросуз. Биз сизге жакшысын тандашып беребиз, мына коросуз деп калды Гулноз эже .
-Мен азыр турмушка чыкпайм, жок дегенде бир эки жыл иштейин анан чыгам дедим мен кылыктана.
-О-ой, сендей сулуу кызды бир эки жылга койбой калышты го Алтынай, сенин оюна коюп коюшмак беле, бир кун ала качышса болду, ошону менен отуруп каласын деди Айгул эже.
Мен аларга, синдим-эжелерим баары турмушка чыгып кеткенин , мен созсуз ата-энеме жардам берип иштешим керектигин айттым да:
- Жыйырма беш жашымда чыгам турмушка, ага чейин эч кандай, чыкпайм! дедим. Бул созумо баары кулуп жиберишти.
-Эмне, кара далы болоюн дейсинби? Ансызда эртен эле кышта жыйырма учко чыгып калат экенсин. Атандын торундо отура бербей жакшы жерден жигит чыкса, турмушка чыгып алгын деп айтты Гуля Эштаевна. Улан деле, жакшы эле жигиттей корунот. Озу да жакшы жерде иштейт экен, жакшылап байкаштырып кор озун, деп кошумчалап койду. Ар кимиси ар нерсени суйлоп жатышты. Мен столдун устундогу Аман экообуз тушкон суротту колума кармап, Аманды колум менен сылап койдум.
Кеч куз болуп, ноябрь айы этектеп калган. Сырттан кабинетке кирсем Вера Владимировнанын жанында Гулмира ыйлап отуруптур. Аябай капа.
-Гулмира капа боло бербе апан кудай буйруса жакшы болуп кетет дешип аялдар Гулмираны сооротушуп жатышат.
Мен унчукпай эле ордума келип отуруп калдым.
-Вера Владимировна сураныч, эптеп бир айласын табыныз. Мумкун сиздин жардамыныз тийип калаар, деди Гулмира козунун жашын аарчып жатып.
-Гулмира кызым, ыйлаба баары жакшы болот, мына коросун. Сен озунчо кыжаалат боло бербе. Мен туштон кийин Апандын жанына барып калам. Сен коп ыйлай бербей жакшына бол деди .
-Азыр эле мени менен журунузчу, мен озум сизди машина менен алып журом. Мен апамды чыдап карап олтуралбайм деди Гулмира козунун жашын агыза.
-Ооба, Сиз бара бериниз Вера Владимировна. Сиздин жумуштарынызды кыздарга озум дайындайм. Ал жагынан кабатыр болбонуз деп, Гуля Эштаевна ага карап козун ымдап койду.
-Андай болсо мейли деп, Вера Владимировна оор дем алып койду да, ордунан козголо баштады. Алар чыгып кетээри менен, мен алардан:
-Гулмиранын апасына эмне болду? деп сурадым. Алар мага шашпай отуруп баарын айтып берип жатышты.
-Гулмиранын апасы коптон бери ооруп журот. Былтыры операция да кылдырышты окшойт эле. Бир эки жылдан бери Фрунзеге чейин барып дарыланып жургон. Кечээ больницадан чыгарып уйуно алып келишиптир. Тамагынан эч нерсе отпой жатат экен. Эч нерсе жебей атыптыр дешти.
А Вера Владимировна менен апасы коп жылдан бери жакшы катташтыгы бар. Анын устуно анын, анча мынча чоптор менен дейби, иши кылса кичине элдик эски ыкмаларды биле турган жайы бар. Буга чейин да кээ бирки чопторду чай менен ичирип журду окшойт эле. Гулмира байкуш эмне кылышын билбей Вера Владимировнага келиптир. Анын колунан эмне келмек эле? Айласыз Гулмиранын конулу учун кетти да.
-Гулмира эн кенжеси, ушул кыз да эртерээк, апасынын козунун тируусундо, турмушка чыгып, тынып алганда жакшы болмок эле, деп калды Гуля Эштаевна оор ушкуро.
-Апасы канча жашта?
-Элуудон ашып калган.
Байкуш, жакшы аял эле. Коп нерсени ичине салып журуп, озуно коп орууларды ашырып алды окшойт. Баарынан да Гулмирага кыйын болот. Анын устуно Гулмира менимче атасы менен да жакшы эмес.
Мен тан кала, такып сурап калдым :
-Кандайча? Эмнеге?
-Кандай десем, деп Гуля Эштаевна бир азга ойлонуп туруп созун баштады.
- Мен Гулмиранын апасы менен тааныштык жайым бар. Атасын да жакшы тааныйм. Менимче атасы бир жылдары башка аял менен жургонбу, же алып алганбы? Ушундай соз бар. Ал аял менен ортодо бир баласы бар экен деп, да айтып журушот. Ошондон улам Гулмира атасын кечиралбай келет. Ошондуктан Гулмиранын кээ бирки мунозун тушунуп болбойт. Бирок атасы Гулмиранын конулун карап, айтканын алып берип коп аракет кылат. Гулмираны кенже кызым деп аябай жакшы корот....
Ушуларды угуп отуруп мен Гулмираны ойлоп аяп кеттим, коз алдыма анын азыр эле ыйлап отургандагы элеси келип кетти. Апасы эмне болот? Эгер апасы бирдеме болсо....Анда Гулмирага чындап эле кыйын болотко ..
Мен ошол куну кечке Гулмираны ойлоп журдум. Тундо жатып да ойлонуп жаттым. Менин ойлогонум Настянын чон энеси болду. Анын устуно апасы да кучтуу врач. Кандай кылсам? Башым эч нерсеге жетпей жатты. Эгер мен аларга званок кылган кундо да, алар эмне дейт? Кандай болот? Ал жактан чон энеси келе алабы? Келген кундо да жардам бере алабы? Жардамы тийбей калсачы? Жолго да акча каражаты керек. Акчаны го Гулмиралар апасы учун аябайт дечи. Бирок ошончо акча кетирип, алар келишип, жардам бере албай калышсачы?. Бекер ортодо уят болуп калбаймынбы? Же айтпай эле жон койсомбу? Ушундай ойлор менен алышып жатып кайсы убакта уктап калганымды билбей калыпмын.
Уландысы бар.
#10 13 Ноябрь 2016 - 20:35
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ
Тогузунчу болум.
Эртеси мен жумушка келип эле, жумуштагылардан Гулмиранын уйунун номерин сурап алдым да, ага званок кыла баштадым. Трубканы Гулмира алды.
-Ало.
-Гулмира кандайсын?
-Жакшы, ким бул? Алтынай сенби?
-Ооба мен. Гулмира сен азыр мага келбейсинби! Экообуз суйлошо турган создор бар дедим.
-Кандай соз?
Созду эмнеден баштаарымды билбей шашып калдым.
-Гулмира мен мм, мен бир дарыны билем, ой адамды билем, дедим. Ал ошол жерден эле телефонду коюп салды.
Гулмира мага чымын куюн болуп жетип келди. Мен аны сыртка чыгып кутуп тургам.
Мен ага Россиядагы Настянын чон энесин, апасын айтып баштадым. Ал менин созумду бир азга уккандан кийин эле
-Номери барбы, билесинби? деди.
-Ооба, дедим. Ал ошол жерден эле, мени колумдан алып машинага отургузду.
Уйго шашып кирээрибиз менен эле Гулмира телефонго жабышты. Мен номерди айттым. Ал телефондун кулагын бурап бутуп, трубканы бир азга тыншап туруп калды.
-Шаардын кодун айт.
-Аа... билбейм, дедим шашып. Шашканыбыздан кодду тербей эле званок кылып алганыбызды тушундум. Гулмира справочныйдан кодду сурап алып, кайра званок кылды.
Телефонду кудай жалгап Настянын апасы Ирина Николаевна озу алып калды. Биз Гулмира экообуз трубканы бир мен алып, бир ал алып суйлошуп жаттык. Гулмира апасынын оорусун айтып жатып, ага жалынып ыйлап да алды.
-Кыздар телефонду мага бергиле деди, бир убакта артыбыздан Гулмиранын атасы. Ал бизди жанатан бери карап турган окшойт эле менимче. Ал трубканы колуна алды да Ирина Николаевна менен жакшылап саламдашып алды. Анан шашпай баарын бир чекеден айтып, жакшылап суйлошуп жатты.
Гулмиранын апасы кичинеден оноло баштады. Бугун да азыраак тамак ичти. Мен ичимден Настянын апасы Ирина Николаевнага абдан ыраазы элем. Ал атайы Гулмиранын апасы учун жумушунан отпуск алып, мындан бир жума мурда энеси менен чогуу учуп келген. Чындыгында мен кандай болот экен деп, аябай кыжаалат болуп жаткан элем.. Мен алар келгенден бери, аларга кундо бир убак келип кетип турдум. Гулмиралардын уйу беш болмолуу кенен экен. Чынын айтсам мен буга чейин мындай уйду коргон эмес элем. Уйдун ичиндеги эмеректер, жерге тошолгон килемдерден ойдо чет элдики болчу. Цветной телевизор, видио магнитафон дегендерди омурумдо биринчи жолу ушул уйдон кордум. Кармаган туткан буюмдары баары кымбат эле. Менин жашоом менен Гулмиранын жашоосун салыштырууга мумкун эмес эле. Алар торт бир тууган экен. Эн улуу эжеси, эки агасы анан Гулмира. Мен бул уйго бат эле жакын болуп кеттим. Гулмира да мени абдан жакшы коруп, мага деген мамилеси такыр башкача болуп озгорду. Атасы да мени кызым деп суйлойт. Мага бирок атасы жакшы кишидей эле корунду. Тил билги, мандайы жарык адам экен. Келгенине он кун болгондо Ирина Николаевна энесин калтырып, озу кайра учуп кетти. Ошентип быйыл Настянын чон энеси жаны-жылды кыргызстанда биз менен тосо турган болуп калды. Гулмиранын апасы кундон кунго онолуп жакшы болуп баратты.
Бир куну отурсак Гулмиранын кичуу агасы уйго, командировкадан келдим деп кирип келди. Келип эле апасы жаткан болмого кирип кетти. Биз чон болмодо суйлошуп отурганбыз. Гулмира агасыдан алты жашка кичуу экен. Ал мага агасынын органда иштээрин, анын аялы жана бир баласы бар экенин, ушул кундору аялы экоо таарынышып жургонун айттып берип отурду. Анын себебин
-Агам жашыруун болумдо иштейт, командировкалап коп журот. Экоо турмуш кургандан бери женемдин куну, кутуу менен эле отуп жаткан имиш, куну деле, туну деле куто берип чарчаптыр. Омур бою сени ушунтип уйдо кутуп олтура албайм деп таарынып кеткенине бир жыл болуп калды. Былтыр жаны- жылга агамды женем кутуп уйдо олтурат, баардыгын даярдап алып. А агам мына баратам, мына келетам деп уйуно биринчи январь куну эрте менен кирип келиптир. Женем ошол жерден аябай ыйлап, уулун жетелеп уйдон таарынып чыгып кеткен. Ошол куну апам, женемди биздикине эле келе бер деп телефондон чакырса, женем когоруп келбей койгон болчу.
-А артынан барбадыбы аган ? деп сурадым.
-Жок, бир да барбады. Менимче, экоо бир кыйла эле урушуп калышкан окшойт. Анын устуно женем ашыкча эле кызганчаак.
Апасы менен копко суйлошуп отуруп анан чыкты агасы. Ал биздин алдыбызга келип:
-Мен келип эле эки энелуу, эки карындаштуу болуп калган турбаймынбы деп калды Гулмирага куло карап. Гулмира агасына мени тааныштырды. Ал мага колун сунуп
-Тимур, деди жылуу коздору менен мага тигиле.
-Алтынай, дедим мен да аны тиктей. Ал менин колдорумду катуу катуу кысып койду, ыраазычылык билдиргендей. Карасам Гулмира, экообузду карап кулуп туруптур.
Тимурдун суйлогондору, баскан тургандары, мага башкача корунуп турду. Себеби ал чыныгы эркек балдардай эле, кен далылуу. Мушташканга жондомдуу бала болсо керек деп ойлоп койдум. Айрыкча суйлогондору башкача эле.
Жаны жыл да жакындап, саналуу эле кундор калды. Бул кундору Гулмира аябай бактылуу журду. Себеби апасы кыйла жакшы болуп калды. Ордунан туруп, аз аздан басып калган. Настянын чон энеси экоо, коп кызыктардан суйлошуп отурушуп зеригишпейт. Аларга кээде Вера Владимировна да барып турат. Гулмира экообуз дайыма кайда болбосун, чогуу журуп, чогуу басып калдык. Мен атамдын карындашыныкында турчумун. Акыркы убактарда алардыкына да барбай калган кундорум болуп жатты.Быйыл жаны жылды Гулмираныкында тосмой болдум. Анын устуно Настянын чон энеси бар эмеспи.
Гулмира экообуз бир куну белектерди, таттууларды сатып алып менин ата-энеме барып келдик. Гулмираны алар менен тааныштырдым. Машинаны Гулмира айдап барганга, ал биздин айылдагыларга аябай эле кызыктуу корунду.Анын устуно Гулмира озу да татынакай, жаш кыз болуп туруп машина айдап журсо, кочодогунун баары карайт да. Айрыкча бизди коруп иним аябай суйунуп алыптыр. Гулмира да инимди жакшы коруп кайра кайра опкулоп
-Жур биз менен кетесинби? Мен сага велосипед сатып берем. Сурот тартканга альбом, тустуу карандаштарды алып берем деп аны менен эринбей суйлошуп отурду. Эмнеге экенин билбейм Гулмираны бир барганда эле апам:
-Досун жакшы кыздай корунот, жайдары гана, мандайы жарык жылдыздуу кыз экен. Шаардык болгону менен жонокой кыз турбайбы деп жактырып калды. Гулмира да баргандан баштап эле менин ата-энемди
Аяш эне, Аяш ата деп аларды мурда коруп жургондой эле, суйлошуп отурса мен да тан калдым. Озумчо ага ичим жылып калды.
Жумушубузда коллектив жаны жылга карата атайын стол даярдап майрам кылдык. Баарынын маанайлары жарык. Мен мындай коллектив менен биринчи жолу олтурушум эле. Себиби улуу кичуу баары бар дегендей. Музыка коюлуп, ичимдик ичилип, бат эле бака-шака болуп кеттишти. Башында маданяттуу болушуп бирин бири куттуктап, жакшы тосттор айтылып жаткан. Бир аз кызып калышкандан кийин бийлеп киришти. Мойнуларында галстук. Каткырышып чон кишилердин ар кимисинин ар кандай болуп бийлеп жатканы мага кызыктай корунуп жатты. Анын устуно бизде орус аялдар да коп эле, татар озбек уйгурлары да бар. Начальнигибиз элуу беш жаштардан отуп калса керек. Вера Владимировна, Гуля Эштаевалар элуунун тегереги болсо керек. Эн жаштары Кайып аке, Айдар аке Айгул эже. Чондорубуз жаш балдардай болуп жакшы эле ойноп алышты окшойт. Жаштар бир чекеде бир аздан бийлегенибиз эле болбосо, кобунчо столдун устун тазалап, чай куюп берип, озубуздон улууларды тейлеп журдук.
Гулмиралардын уйундо жаны жыл быйыл озгочо тосулгудай. Апасынын жакшы болуп айыгып келе жатканы алар учун чон кубаныч, чон бакыт эле. Анын устуно Настянын чон энеси алар учун ардактуу конок болуп отурат. Чон болмодо ёлка жасалып, жалтырактар илинип уйдун ичи озунчо бир корктуу эле. Сырттан уйдун ичине киргенде эле, уйдун жылдызы жанып жылуулугу сезилип турду. Биз Гулмира эжеси учообуз кухняда салаттарды даярдап досторкондун камын коруп жургонбуз. Бир убакта атасы Россияга званок кылып, Ирина Николаевналардын уй булосун жаны-жылы менен куттуктаптап калды. Андан кийин чон энеси балдары менен суйлошуп бирин бири куттукташып дегендей. Мен да Настя менен суйлоштум. Баарыбыз телефондун жанына чогулуп алганбыз. Баарыбыздын жузубуздо кулку турду. Бири-бирибизге салам айттырып жаттык.Телефондон суйлошуп жатып баарыбыздын маанайыбыз жарык болуп кубанып турдук. Суйлошуп буткон сон
кайра кухняга кирип, ишибизди уланттып калдык. Мен Настя менен суйлошконумо аябай кубанып жаттым.
-Гулмира! атан Россия менен суйлоштуруп жакшы кылбадыбы дедим, суйунгонумдон.
-Алтынай, качанга чейин менин атамды мага, атан атан деп суйлойсун, деп кулуп карады.
-Болду эми, Аяш атам деп суйлоп жур. Же мен сага дос эмесминби деп калды. Мен чындап эле, атан деп суйлоп конуп алыпмын. А ал кишинин озуно, сиз деп эле суйлоп жургом. Гулмира айтса уялып да кеттим. Ошол убакта сырткы эшик чоон ачылып бироо кирип шытыратып жатты. Мен кухнянын оозунда тургам.
-Алтынай карап койчу ким келиптир деп калды Гулмира. Мен башымды чыгарып карасам Тимур келиптир колундагы толтура пакет, каробкаларды жерге коюп жаткан экен. Мен Гулмираны карадымда
-Аяш атамдын баласы келиптир дедим. Гулмира каткырып кулуп жиберди. Ал Тимур экенин тушунду. Кайра мага
-Аяш атандын баласы бекен ? деди кулуп.
- Ооба Аяш атамдын баласы экен деп, мен да ага кошулуп кулуп калдык.
[size=2]Баарыбыз чогулуп столго келип отуруп жаттык. Столдун бети бугун укмуш жасалган. Гулмиранын бир туугандары баары бугун чогулган. Торудо Настянын чон энеси менен Аяш энем.( Мындан кийин Гулмиранын ата апасын, аяш ата, аяш эне деп жазам. Гулмира капа болуп калат.
Тогузунчу болум.
Эртеси мен жумушка келип эле, жумуштагылардан Гулмиранын уйунун номерин сурап алдым да, ага званок кыла баштадым. Трубканы Гулмира алды.
-Ало.
-Гулмира кандайсын?
-Жакшы, ким бул? Алтынай сенби?
-Ооба мен. Гулмира сен азыр мага келбейсинби! Экообуз суйлошо турган создор бар дедим.
-Кандай соз?
Созду эмнеден баштаарымды билбей шашып калдым.
-Гулмира мен мм, мен бир дарыны билем, ой адамды билем, дедим. Ал ошол жерден эле телефонду коюп салды.
Гулмира мага чымын куюн болуп жетип келди. Мен аны сыртка чыгып кутуп тургам.
Мен ага Россиядагы Настянын чон энесин, апасын айтып баштадым. Ал менин созумду бир азга уккандан кийин эле
-Номери барбы, билесинби? деди.
-Ооба, дедим. Ал ошол жерден эле, мени колумдан алып машинага отургузду.
Уйго шашып кирээрибиз менен эле Гулмира телефонго жабышты. Мен номерди айттым. Ал телефондун кулагын бурап бутуп, трубканы бир азга тыншап туруп калды.
-Шаардын кодун айт.
-Аа... билбейм, дедим шашып. Шашканыбыздан кодду тербей эле званок кылып алганыбызды тушундум. Гулмира справочныйдан кодду сурап алып, кайра званок кылды.
Телефонду кудай жалгап Настянын апасы Ирина Николаевна озу алып калды. Биз Гулмира экообуз трубканы бир мен алып, бир ал алып суйлошуп жаттык. Гулмира апасынын оорусун айтып жатып, ага жалынып ыйлап да алды.
-Кыздар телефонду мага бергиле деди, бир убакта артыбыздан Гулмиранын атасы. Ал бизди жанатан бери карап турган окшойт эле менимче. Ал трубканы колуна алды да Ирина Николаевна менен жакшылап саламдашып алды. Анан шашпай баарын бир чекеден айтып, жакшылап суйлошуп жатты.
Гулмиранын апасы кичинеден оноло баштады. Бугун да азыраак тамак ичти. Мен ичимден Настянын апасы Ирина Николаевнага абдан ыраазы элем. Ал атайы Гулмиранын апасы учун жумушунан отпуск алып, мындан бир жума мурда энеси менен чогуу учуп келген. Чындыгында мен кандай болот экен деп, аябай кыжаалат болуп жаткан элем.. Мен алар келгенден бери, аларга кундо бир убак келип кетип турдум. Гулмиралардын уйу беш болмолуу кенен экен. Чынын айтсам мен буга чейин мындай уйду коргон эмес элем. Уйдун ичиндеги эмеректер, жерге тошолгон килемдерден ойдо чет элдики болчу. Цветной телевизор, видио магнитафон дегендерди омурумдо биринчи жолу ушул уйдон кордум. Кармаган туткан буюмдары баары кымбат эле. Менин жашоом менен Гулмиранын жашоосун салыштырууга мумкун эмес эле. Алар торт бир тууган экен. Эн улуу эжеси, эки агасы анан Гулмира. Мен бул уйго бат эле жакын болуп кеттим. Гулмира да мени абдан жакшы коруп, мага деген мамилеси такыр башкача болуп озгорду. Атасы да мени кызым деп суйлойт. Мага бирок атасы жакшы кишидей эле корунду. Тил билги, мандайы жарык адам экен. Келгенине он кун болгондо Ирина Николаевна энесин калтырып, озу кайра учуп кетти. Ошентип быйыл Настянын чон энеси жаны-жылды кыргызстанда биз менен тосо турган болуп калды. Гулмиранын апасы кундон кунго онолуп жакшы болуп баратты.
Бир куну отурсак Гулмиранын кичуу агасы уйго, командировкадан келдим деп кирип келди. Келип эле апасы жаткан болмого кирип кетти. Биз чон болмодо суйлошуп отурганбыз. Гулмира агасыдан алты жашка кичуу экен. Ал мага агасынын органда иштээрин, анын аялы жана бир баласы бар экенин, ушул кундору аялы экоо таарынышып жургонун айттып берип отурду. Анын себебин
-Агам жашыруун болумдо иштейт, командировкалап коп журот. Экоо турмуш кургандан бери женемдин куну, кутуу менен эле отуп жаткан имиш, куну деле, туну деле куто берип чарчаптыр. Омур бою сени ушунтип уйдо кутуп олтура албайм деп таарынып кеткенине бир жыл болуп калды. Былтыр жаны- жылга агамды женем кутуп уйдо олтурат, баардыгын даярдап алып. А агам мына баратам, мына келетам деп уйуно биринчи январь куну эрте менен кирип келиптир. Женем ошол жерден аябай ыйлап, уулун жетелеп уйдон таарынып чыгып кеткен. Ошол куну апам, женемди биздикине эле келе бер деп телефондон чакырса, женем когоруп келбей койгон болчу.
-А артынан барбадыбы аган ? деп сурадым.
-Жок, бир да барбады. Менимче, экоо бир кыйла эле урушуп калышкан окшойт. Анын устуно женем ашыкча эле кызганчаак.
Апасы менен копко суйлошуп отуруп анан чыкты агасы. Ал биздин алдыбызга келип:
-Мен келип эле эки энелуу, эки карындаштуу болуп калган турбаймынбы деп калды Гулмирага куло карап. Гулмира агасына мени тааныштырды. Ал мага колун сунуп
-Тимур, деди жылуу коздору менен мага тигиле.
-Алтынай, дедим мен да аны тиктей. Ал менин колдорумду катуу катуу кысып койду, ыраазычылык билдиргендей. Карасам Гулмира, экообузду карап кулуп туруптур.
Тимурдун суйлогондору, баскан тургандары, мага башкача корунуп турду. Себеби ал чыныгы эркек балдардай эле, кен далылуу. Мушташканга жондомдуу бала болсо керек деп ойлоп койдум. Айрыкча суйлогондору башкача эле.
Жаны жыл да жакындап, саналуу эле кундор калды. Бул кундору Гулмира аябай бактылуу журду. Себеби апасы кыйла жакшы болуп калды. Ордунан туруп, аз аздан басып калган. Настянын чон энеси экоо, коп кызыктардан суйлошуп отурушуп зеригишпейт. Аларга кээде Вера Владимировна да барып турат. Гулмира экообуз дайыма кайда болбосун, чогуу журуп, чогуу басып калдык. Мен атамдын карындашыныкында турчумун. Акыркы убактарда алардыкына да барбай калган кундорум болуп жатты.Быйыл жаны жылды Гулмираныкында тосмой болдум. Анын устуно Настянын чон энеси бар эмеспи.
Гулмира экообуз бир куну белектерди, таттууларды сатып алып менин ата-энеме барып келдик. Гулмираны алар менен тааныштырдым. Машинаны Гулмира айдап барганга, ал биздин айылдагыларга аябай эле кызыктуу корунду.Анын устуно Гулмира озу да татынакай, жаш кыз болуп туруп машина айдап журсо, кочодогунун баары карайт да. Айрыкча бизди коруп иним аябай суйунуп алыптыр. Гулмира да инимди жакшы коруп кайра кайра опкулоп
-Жур биз менен кетесинби? Мен сага велосипед сатып берем. Сурот тартканга альбом, тустуу карандаштарды алып берем деп аны менен эринбей суйлошуп отурду. Эмнеге экенин билбейм Гулмираны бир барганда эле апам:
-Досун жакшы кыздай корунот, жайдары гана, мандайы жарык жылдыздуу кыз экен. Шаардык болгону менен жонокой кыз турбайбы деп жактырып калды. Гулмира да баргандан баштап эле менин ата-энемди
Аяш эне, Аяш ата деп аларды мурда коруп жургондой эле, суйлошуп отурса мен да тан калдым. Озумчо ага ичим жылып калды.
Жумушубузда коллектив жаны жылга карата атайын стол даярдап майрам кылдык. Баарынын маанайлары жарык. Мен мындай коллектив менен биринчи жолу олтурушум эле. Себиби улуу кичуу баары бар дегендей. Музыка коюлуп, ичимдик ичилип, бат эле бака-шака болуп кеттишти. Башында маданяттуу болушуп бирин бири куттуктап, жакшы тосттор айтылып жаткан. Бир аз кызып калышкандан кийин бийлеп киришти. Мойнуларында галстук. Каткырышып чон кишилердин ар кимисинин ар кандай болуп бийлеп жатканы мага кызыктай корунуп жатты. Анын устуно бизде орус аялдар да коп эле, татар озбек уйгурлары да бар. Начальнигибиз элуу беш жаштардан отуп калса керек. Вера Владимировна, Гуля Эштаевалар элуунун тегереги болсо керек. Эн жаштары Кайып аке, Айдар аке Айгул эже. Чондорубуз жаш балдардай болуп жакшы эле ойноп алышты окшойт. Жаштар бир чекеде бир аздан бийлегенибиз эле болбосо, кобунчо столдун устун тазалап, чай куюп берип, озубуздон улууларды тейлеп журдук.
Гулмиралардын уйундо жаны жыл быйыл озгочо тосулгудай. Апасынын жакшы болуп айыгып келе жатканы алар учун чон кубаныч, чон бакыт эле. Анын устуно Настянын чон энеси алар учун ардактуу конок болуп отурат. Чон болмодо ёлка жасалып, жалтырактар илинип уйдун ичи озунчо бир корктуу эле. Сырттан уйдун ичине киргенде эле, уйдун жылдызы жанып жылуулугу сезилип турду. Биз Гулмира эжеси учообуз кухняда салаттарды даярдап досторкондун камын коруп жургонбуз. Бир убакта атасы Россияга званок кылып, Ирина Николаевналардын уй булосун жаны-жылы менен куттуктаптап калды. Андан кийин чон энеси балдары менен суйлошуп бирин бири куттукташып дегендей. Мен да Настя менен суйлоштум. Баарыбыз телефондун жанына чогулуп алганбыз. Баарыбыздын жузубуздо кулку турду. Бири-бирибизге салам айттырып жаттык.Телефондон суйлошуп жатып баарыбыздын маанайыбыз жарык болуп кубанып турдук. Суйлошуп буткон сон
кайра кухняга кирип, ишибизди уланттып калдык. Мен Настя менен суйлошконумо аябай кубанып жаттым.
-Гулмира! атан Россия менен суйлоштуруп жакшы кылбадыбы дедим, суйунгонумдон.
-Алтынай, качанга чейин менин атамды мага, атан атан деп суйлойсун, деп кулуп карады.
-Болду эми, Аяш атам деп суйлоп жур. Же мен сага дос эмесминби деп калды. Мен чындап эле, атан деп суйлоп конуп алыпмын. А ал кишинин озуно, сиз деп эле суйлоп жургом. Гулмира айтса уялып да кеттим. Ошол убакта сырткы эшик чоон ачылып бироо кирип шытыратып жатты. Мен кухнянын оозунда тургам.
-Алтынай карап койчу ким келиптир деп калды Гулмира. Мен башымды чыгарып карасам Тимур келиптир колундагы толтура пакет, каробкаларды жерге коюп жаткан экен. Мен Гулмираны карадымда
-Аяш атамдын баласы келиптир дедим. Гулмира каткырып кулуп жиберди. Ал Тимур экенин тушунду. Кайра мага
-Аяш атандын баласы бекен ? деди кулуп.
- Ооба Аяш атамдын баласы экен деп, мен да ага кошулуп кулуп калдык.
[size=2]Баарыбыз чогулуп столго келип отуруп жаттык. Столдун бети бугун укмуш жасалган. Гулмиранын бир туугандары баары бугун чогулган. Торудо Настянын чон энеси менен Аяш энем.( Мындан кийин Гулмиранын ата апасын, аяш ата, аяш эне деп жазам. Гулмира капа болуп калат.
#12 14 Ноябрь 2016 - 13:09
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Онунчу болум.
Аяш энем менен болуп журуп Аманды коп ойлобой да калыпмын. Бугун жумушка келип Аман экообуз тушкон суротту копко тиктеп отурдум. Гулжан кандай бактылуу кыз дедим ичимден. Мага акыркы кундору Аман Гулжанга уйлонгондой эле болуп туюлуп жатты. Билбейм. Аман жонундо кандай ойлонушту да билбей калдым. Бирок мен Аманды суйом. Болгону ошол. Кызык?
Суйом!, бирок кутпойм
Суйом! бирок аны корбойм.
Суйом! бирок ага турмушка чыкпайм. Ушундай суйуу кантип болсун? Жок, Мен Аманды омур бою суйом. Аны унутууга акым жок. Озумчо терезеге карап ушуларды ойлонуп кетипмин.
-Алтынай дагы ойлонуп баштадынбы деп калды, Гуля Эштаевна. Мен ага карап
-Жоок, жон эле деп койдум.
-Мен сага коптон бери бир нерсени айталбай журдум эле Алтынай. Эгер макул десен айтайын.
-Айтып корунузчу дедим.
-Айтышы айтайын, бирок мага жок дебегин. Улуу башымды сыйлап кой. Мен бир жолу сенден суранып жатам. Менин досумдун баласы бар эле. Ошону менен таанышып корбойсунбу? деди.Эмне дээримди билбей туруп калдым.
- Алтынай, болгону таанышып эле кой. Сени эч ким тий деп зордобойт. Экоон суйлошуп коргуло. Жылдызынар туура келип калса, ал жагын озунор билесинер.
-Сиз мени жарга такап койдунуз, Гуля Эштаевна дедим. Андан башка айлам калбады. Жок десем, улуу башымды сыйлап кой деп олтурат. Айласыз макул болдум. Мындай жолугушууга омурумдо биринчи жолу барышым эле. Озумчо кызыктай болуп жаттым.
Ошентип жолугушууга Гулмира менен бара турган болдум. Биздин экоо болуп келишибизди угуп, ал да бир досу менен бизди тосуп алды. Таанышып суйлошуп отурдук. Бала жакшы эле бала экен. Бирок анын кандай экени мага баары бир болчу. Шаарда турушкан шаардык балдар экен. Апасы айылдын кыздары ыймандуу келет деп айтса, Гуля Эштаевна мени тааптыр.
Бир убакта жанындагы досу тамекисин алып бизге сунуп калды. Гулмира бир даанасын сууруп алды. Мен жок деп башымды чайкап койдум. Ал жигит шыпылдап Гулмиранын тамекисин тутантып берип, оздору да бирден ооздоруна салып учоо уч жагыман тутотуп киришти. Мен Гулмиранын тамеки тартканын биринчи жолу апасы ооруп жургондо коргом. Ал мага:
-Мурда анча мынча достор менен тартып калчумун. Конуп албайын деп озум да кармабаганга аракет кылып жатып акыры бир да, тамеки менен ишим болбой калган болчу. Апам катуу ооруганда, анын тошокто жатканын карап олтуруп чыдабай кеттим. Ыйлап балконго чыксам, жездем тамекисин кутусу менен таштап коюптур. Коруп калып колума кандай алганымды озум да билбей калдым деп айтып берген болчу. Апам жакшы болуп кетсе таштайм деген, эми качан таштайт билбейм.
Учоо тен шаардыктар болгон учун аны муну сураштырып отурушуп бат эле тил табышып кетишти. Гулмира менен анын досу бирин бири сырттан тааныйт да окшойт эле. Бир убакта жанындагы досу
-Жургуло бул жерден кеттик, башка бийлей турган жерге барабыз деп калды. Гулмира ойлонбой туруп, ошол эле жерден ал да
- Кеттик, деди. Мен унчукпай эле алар менен жоноп калдым.
Биз кирип барган жерде музыка жанырып бий болуп жатыптыр. Четирээктен орун алып отурдук. Официант келип заказ ала баштады. Мен эч нерсе деле жебейм деп жатып, бир аз бирдемелерди заказ кылып жатышты окшойт. Гулмира анын досу менен бийлегенге чыгып кетишти. Биз экообуз суйлошуп отурдук. Бир убакта кайдан пайда болгон билбейм., Улан келип мени бийге чакырып калды. Мен ага тан калып эле карап калыпмын. Ал менин жообумду кутпой эле колумдан кармап тартып калды. Мен эмне болуп кеткенин деле жакшы тушунбой калдым. Бир убакта эле жанымдагы бала ордунан туруп Улан экоо мушташып кетишти. Улан жалгыз эмес окшойт эле. Балдар кобойуп кетишти. Ангыча Гулмиралар да келип калышты. Элдин баары ызылдап идиштер сынып ызы -чуу эле болуп жатып калышты.. Озум да аябай коркуп кеттим. Мындайды биринчи жолу корушум эле. Эмне кылышымды билбей коркконумдан козумду алайтып эле туруп калыпмын. Ошол учурда
-Алтынай кеттик, деп Гулмира мени билегимден алды да, жетелеп ал жерден алып чыгып кетти. Ошентип биздин жолугушуу да бутту.
Аяш энем чынын да эле аябай жакшы аял экен. Шашпай орду менен суйлойт. Баскан тургандары да азырынча жай. Озу да кундон кунго онолуп жатканына, эми онуно чыгып келатат. Ал жакшынакай сулуу да аял болчу. Гулмира отуз уч жашымдагы кызым деп айтып калат. Демек жашы элуу учто экен деп койдум. Гулмира менден эки жашка кичуу болчу. Окуусун да сырттан окуп, эми бутурот. Тимур экоосунун ортосу алты жаш. Айткандай, бизди бир куну Тимур шаардын четине бир жерге алып барган. Шашлык жеп суйлошуп отуруп келгенбиз. Тимур Гулмиранын кичинекейиндеги окуяларын айтып берип бизди кулдуруп отурду. Мен экооно чындап суктандым. Ага- карындаш деген кандай жакшы нерсе деп ойлоп койдум.
-Мен Гулмираны кичине кезинде кандай жакшы коруп коргосом, азыр деле ошондой коргойм. Эми экоонду коргойм Алтынай, эгер кимдир бироолор шаарда сени капа кылса, сен деле тартынбай мага айта бер, деп калды Тимур. Мен унчукпай эле ага карап кулуп койдум.
-Чын айтам Алтынай,сен да менин карындашым болуп калдын. Мен бул создорду сага бекерге айтып жаткан жокмун. Жашырганда эмне? Татынакай кыз экенсин. Силерге балдар тийишпейт деп эч ким айталбайт да, туурабы ? деп ал да бизге карап кулуп калды. Мага Тимур жакты. Экообуз тез эле тил табышып кеттик десем да болот. Мен аны менен эркин суйлошуп отурдум.
Кийин Гулмира мага айтып калды.
-Тимурду шаардын балдары баары эле жакшы тааныйт. Бирок аны эч ким жашыруун болумдо иштээрин билбейт. Чынын айтсам кээде туруп, мен Тимур менен сыймыктанып да кетем. Себеби ал, озун кордун го? Болгонун болгондой эле бетке айтат, анан да чечкундуу суйлоп, Суйлогон созунун устунон чыгат деди. Мен аны унчукпай угуп отургам, ойлонуп. Гулмира бир убакта мага карап:
-Алтынай, сен кандай ойлойсун? Тимур кандай бала экен ? деп кулуп калды. Мен бир азга унчукпай турдум да, эмне дээримди билбей
-Эркек! экен дедим ага карап. Экообуз бири бирибизди унчукпай тиктешип бир аз турдук да, анан экообуз тен бирдей каткырып жибердик.
Настянын чон энеси да кетти. Аны аябай эле колдорунан келишинче ыраазы кылышты окшойт. Анын устуно аяш атам да, ото тил билги кыйын киши экен деп калдым. Ирина Владимировна кетип жатканда да, кечээ энеси кетип жатканда да, кайра кайра уй булобуз менен дос болуп катташып журолу, эшигибиз сиздер учун качан болсо да дайыма ачык, кыргызстанга келип эс алып кеткиле деп чакырып жаткан.. Белек- бекчекти да кенири берсе керек. Ошентип эки уй було жакшы достордон болуп калышты. Баарынан да аяш энемдин ден-соолугу жакшы болуп, Гулмирадан откон бактылуу адам жок болсо керек эле ошол кундору.
Убакыт билинбестен ото берет экен. Мына ушинтип январь айы да аяктап калды. Аяш энем эч кимдин жардамы жок эле, акырын кыймылдап болсо да озу туруп, озу басып калды. Дем алыш кун болчу. Гулмира экообуз уйкунун сазайын берип уктап жатканбыз. Бизди аяш энем
- Тургула кыздар саат он бир болуп кетти! десе да ойгоно албай уктап жатканбыз. Бир убакта чон болмодон пианинонун уну чыгып калды. Мен акырын ойгондум. Пианинодо ушунчалык жагымдуу жай музыка ойнолуп жаттыптыр. Мен терезени карап ойлуу, музыканы угуп коюп жатам. Музыка бирде туруп жай болуп уну басандап жок болуп кетет да, анан кайра эле дунгуроп каттуулап, менин журогумду кайдадыр бир жактарга алып учуп жатты. Менин буткул жан дуйном музыканын ыргагына берилип, башка бир дуйного аралашып сунгуп кирип кеттим. Кыялымда биз Аман экообуз кол кармашып жетелешип, кыштын куну Колдун устундо, бороон чапкында муз тээп вальс бийлеп журобуз. Музыканын ыргагы менен биз бирде муздун устундо сызып журсок, бирде бизге бороон келип ошол бороонго кошулуп айланып Аман экообуз учуп журобуз.
-Аман, менин Аманым. Мен сени сагындым. Угуп жатасынбы мени?, мен сени сагындым деп журогумдон суйлоп жаттып козумдон жаш сызылып агып кетти.
-Алтынай сага эмне болду ? деген ун менин оюмду болуп жиберди. Карасам Гулмира башын балыштан которуп алып мени карап туруптур.
- Эмне болду сага анчалык? Пианинодо апам ойноп жатат. Апам ушундай жакшы ойнойт. А сен эмнени ойлоп ыйлап жатасын? Же Аманды ....???
- Ооба, дедим мен козумдун жашын аарчып.
Мен Аманды коптон бери мындай сагына элек элем.
Уландысы бар.
Онунчу болум.
Аяш энем менен болуп журуп Аманды коп ойлобой да калыпмын. Бугун жумушка келип Аман экообуз тушкон суротту копко тиктеп отурдум. Гулжан кандай бактылуу кыз дедим ичимден. Мага акыркы кундору Аман Гулжанга уйлонгондой эле болуп туюлуп жатты. Билбейм. Аман жонундо кандай ойлонушту да билбей калдым. Бирок мен Аманды суйом. Болгону ошол. Кызык?
Суйом!, бирок кутпойм
Суйом! бирок аны корбойм.
Суйом! бирок ага турмушка чыкпайм. Ушундай суйуу кантип болсун? Жок, Мен Аманды омур бою суйом. Аны унутууга акым жок. Озумчо терезеге карап ушуларды ойлонуп кетипмин.
-Алтынай дагы ойлонуп баштадынбы деп калды, Гуля Эштаевна. Мен ага карап
-Жоок, жон эле деп койдум.
-Мен сага коптон бери бир нерсени айталбай журдум эле Алтынай. Эгер макул десен айтайын.
-Айтып корунузчу дедим.
-Айтышы айтайын, бирок мага жок дебегин. Улуу башымды сыйлап кой. Мен бир жолу сенден суранып жатам. Менин досумдун баласы бар эле. Ошону менен таанышып корбойсунбу? деди.Эмне дээримди билбей туруп калдым.
- Алтынай, болгону таанышып эле кой. Сени эч ким тий деп зордобойт. Экоон суйлошуп коргуло. Жылдызынар туура келип калса, ал жагын озунор билесинер.
-Сиз мени жарга такап койдунуз, Гуля Эштаевна дедим. Андан башка айлам калбады. Жок десем, улуу башымды сыйлап кой деп олтурат. Айласыз макул болдум. Мындай жолугушууга омурумдо биринчи жолу барышым эле. Озумчо кызыктай болуп жаттым.
Ошентип жолугушууга Гулмира менен бара турган болдум. Биздин экоо болуп келишибизди угуп, ал да бир досу менен бизди тосуп алды. Таанышып суйлошуп отурдук. Бала жакшы эле бала экен. Бирок анын кандай экени мага баары бир болчу. Шаарда турушкан шаардык балдар экен. Апасы айылдын кыздары ыймандуу келет деп айтса, Гуля Эштаевна мени тааптыр.
Бир убакта жанындагы досу тамекисин алып бизге сунуп калды. Гулмира бир даанасын сууруп алды. Мен жок деп башымды чайкап койдум. Ал жигит шыпылдап Гулмиранын тамекисин тутантып берип, оздору да бирден ооздоруна салып учоо уч жагыман тутотуп киришти. Мен Гулмиранын тамеки тартканын биринчи жолу апасы ооруп жургондо коргом. Ал мага:
-Мурда анча мынча достор менен тартып калчумун. Конуп албайын деп озум да кармабаганга аракет кылып жатып акыры бир да, тамеки менен ишим болбой калган болчу. Апам катуу ооруганда, анын тошокто жатканын карап олтуруп чыдабай кеттим. Ыйлап балконго чыксам, жездем тамекисин кутусу менен таштап коюптур. Коруп калып колума кандай алганымды озум да билбей калдым деп айтып берген болчу. Апам жакшы болуп кетсе таштайм деген, эми качан таштайт билбейм.
Учоо тен шаардыктар болгон учун аны муну сураштырып отурушуп бат эле тил табышып кетишти. Гулмира менен анын досу бирин бири сырттан тааныйт да окшойт эле. Бир убакта жанындагы досу
-Жургуло бул жерден кеттик, башка бийлей турган жерге барабыз деп калды. Гулмира ойлонбой туруп, ошол эле жерден ал да
- Кеттик, деди. Мен унчукпай эле алар менен жоноп калдым.
Биз кирип барган жерде музыка жанырып бий болуп жатыптыр. Четирээктен орун алып отурдук. Официант келип заказ ала баштады. Мен эч нерсе деле жебейм деп жатып, бир аз бирдемелерди заказ кылып жатышты окшойт. Гулмира анын досу менен бийлегенге чыгып кетишти. Биз экообуз суйлошуп отурдук. Бир убакта кайдан пайда болгон билбейм., Улан келип мени бийге чакырып калды. Мен ага тан калып эле карап калыпмын. Ал менин жообумду кутпой эле колумдан кармап тартып калды. Мен эмне болуп кеткенин деле жакшы тушунбой калдым. Бир убакта эле жанымдагы бала ордунан туруп Улан экоо мушташып кетишти. Улан жалгыз эмес окшойт эле. Балдар кобойуп кетишти. Ангыча Гулмиралар да келип калышты. Элдин баары ызылдап идиштер сынып ызы -чуу эле болуп жатып калышты.. Озум да аябай коркуп кеттим. Мындайды биринчи жолу корушум эле. Эмне кылышымды билбей коркконумдан козумду алайтып эле туруп калыпмын. Ошол учурда
-Алтынай кеттик, деп Гулмира мени билегимден алды да, жетелеп ал жерден алып чыгып кетти. Ошентип биздин жолугушуу да бутту.
Аяш энем чынын да эле аябай жакшы аял экен. Шашпай орду менен суйлойт. Баскан тургандары да азырынча жай. Озу да кундон кунго онолуп жатканына, эми онуно чыгып келатат. Ал жакшынакай сулуу да аял болчу. Гулмира отуз уч жашымдагы кызым деп айтып калат. Демек жашы элуу учто экен деп койдум. Гулмира менден эки жашка кичуу болчу. Окуусун да сырттан окуп, эми бутурот. Тимур экоосунун ортосу алты жаш. Айткандай, бизди бир куну Тимур шаардын четине бир жерге алып барган. Шашлык жеп суйлошуп отуруп келгенбиз. Тимур Гулмиранын кичинекейиндеги окуяларын айтып берип бизди кулдуруп отурду. Мен экооно чындап суктандым. Ага- карындаш деген кандай жакшы нерсе деп ойлоп койдум.
-Мен Гулмираны кичине кезинде кандай жакшы коруп коргосом, азыр деле ошондой коргойм. Эми экоонду коргойм Алтынай, эгер кимдир бироолор шаарда сени капа кылса, сен деле тартынбай мага айта бер, деп калды Тимур. Мен унчукпай эле ага карап кулуп койдум.
-Чын айтам Алтынай,сен да менин карындашым болуп калдын. Мен бул создорду сага бекерге айтып жаткан жокмун. Жашырганда эмне? Татынакай кыз экенсин. Силерге балдар тийишпейт деп эч ким айталбайт да, туурабы ? деп ал да бизге карап кулуп калды. Мага Тимур жакты. Экообуз тез эле тил табышып кеттик десем да болот. Мен аны менен эркин суйлошуп отурдум.
Кийин Гулмира мага айтып калды.
-Тимурду шаардын балдары баары эле жакшы тааныйт. Бирок аны эч ким жашыруун болумдо иштээрин билбейт. Чынын айтсам кээде туруп, мен Тимур менен сыймыктанып да кетем. Себеби ал, озун кордун го? Болгонун болгондой эле бетке айтат, анан да чечкундуу суйлоп, Суйлогон созунун устунон чыгат деди. Мен аны унчукпай угуп отургам, ойлонуп. Гулмира бир убакта мага карап:
-Алтынай, сен кандай ойлойсун? Тимур кандай бала экен ? деп кулуп калды. Мен бир азга унчукпай турдум да, эмне дээримди билбей
-Эркек! экен дедим ага карап. Экообуз бири бирибизди унчукпай тиктешип бир аз турдук да, анан экообуз тен бирдей каткырып жибердик.
Настянын чон энеси да кетти. Аны аябай эле колдорунан келишинче ыраазы кылышты окшойт. Анын устуно аяш атам да, ото тил билги кыйын киши экен деп калдым. Ирина Владимировна кетип жатканда да, кечээ энеси кетип жатканда да, кайра кайра уй булобуз менен дос болуп катташып журолу, эшигибиз сиздер учун качан болсо да дайыма ачык, кыргызстанга келип эс алып кеткиле деп чакырып жаткан.. Белек- бекчекти да кенири берсе керек. Ошентип эки уй було жакшы достордон болуп калышты. Баарынан да аяш энемдин ден-соолугу жакшы болуп, Гулмирадан откон бактылуу адам жок болсо керек эле ошол кундору.
Убакыт билинбестен ото берет экен. Мына ушинтип январь айы да аяктап калды. Аяш энем эч кимдин жардамы жок эле, акырын кыймылдап болсо да озу туруп, озу басып калды. Дем алыш кун болчу. Гулмира экообуз уйкунун сазайын берип уктап жатканбыз. Бизди аяш энем
- Тургула кыздар саат он бир болуп кетти! десе да ойгоно албай уктап жатканбыз. Бир убакта чон болмодон пианинонун уну чыгып калды. Мен акырын ойгондум. Пианинодо ушунчалык жагымдуу жай музыка ойнолуп жаттыптыр. Мен терезени карап ойлуу, музыканы угуп коюп жатам. Музыка бирде туруп жай болуп уну басандап жок болуп кетет да, анан кайра эле дунгуроп каттуулап, менин журогумду кайдадыр бир жактарга алып учуп жатты. Менин буткул жан дуйном музыканын ыргагына берилип, башка бир дуйного аралашып сунгуп кирип кеттим. Кыялымда биз Аман экообуз кол кармашып жетелешип, кыштын куну Колдун устундо, бороон чапкында муз тээп вальс бийлеп журобуз. Музыканын ыргагы менен биз бирде муздун устундо сызып журсок, бирде бизге бороон келип ошол бороонго кошулуп айланып Аман экообуз учуп журобуз.
-Аман, менин Аманым. Мен сени сагындым. Угуп жатасынбы мени?, мен сени сагындым деп журогумдон суйлоп жаттып козумдон жаш сызылып агып кетти.
-Алтынай сага эмне болду ? деген ун менин оюмду болуп жиберди. Карасам Гулмира башын балыштан которуп алып мени карап туруптур.
- Эмне болду сага анчалык? Пианинодо апам ойноп жатат. Апам ушундай жакшы ойнойт. А сен эмнени ойлоп ыйлап жатасын? Же Аманды ....???
- Ооба, дедим мен козумдун жашын аарчып.
Мен Аманды коптон бери мындай сагына элек элем.
Уландысы бар.
#13 14 Ноябрь 2016 - 13:10
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Он биринчи болум.
Ошентип мен Февраль айынын башында эле жыйырма уч жашка чыгып алдым. Ойлонуп карасам жаштыгым деле калбаптыр. Буга чейин озумду жаш эле сезип журчу элем. А
мен бугун озумду, чон эле адам болуп калганымды сездим. Бирок мен муну бугун эле сезген экенмин. Корсо тетирисинче мен кайра, ушул жашымда аябай аркага карап кетипмин.
Жыйырма уч жаш! Менин омурумдогу эн чон бурулуш жаш !!!.
Тимур мени аябай кызыктай абалга салып койду. Мен андан мындайды куткон эмес элем. Ал мага туулган кунумо гул менен кошо алтын чынжыр белек кылды. Элдин козунчо же алалбай же коёлбай дегендей кызарып эле туруп калдым. Ансыз да эрте менен аяш энемдер мени алтынга болоп, шакек сойко чынжырын окшош кылып белек кылышкан болчу.
-Алтынай, сен эми менин карындашымсын. Ага катары, менин бул белегимди алып кой деди Тимур. Кыздардын алдында, озумду аябай онтойсуз сезип турдум. Анын устуно менин каршылыгыма карабай, бугунку туулган кун кечесин да Тимур озу ресторанга уюштурган. Анан да Гулмира:
- Сенин биздин апабызга кылган эмгенин, жардамын аябай чон Алтынай. Сен да биздин ордубузда болгонунда билет элен. Апамды жоготуп алам деп, ошондогу менин абалымды соз менен жеткирип бере албайм. Тимур да сага ыраазы болгонунан, сени озубуздун бир тууган катары коруп, атайын сенин туулган кунунду ресторанга белгилеп берип жатат. Бизди капа кылба деп, менин созумду бир да уккусу келбей койгон.
Мен бирок аябай уялдым. Озумду ушунчалык ынгайсыз сезип журдум. Мен болгону аларга Ирина Николаевна менен энеси жонундо айтып берип, алардын жардам беришин гана отунуп сурандым. Настя экообуздун достугубуздун айынан Гулмиранын уй-булосу алардан кутулбогон чон жардам алышты. Булардын баарысы кудайдын буйругу менен болду да!
Тимур мага белегин берип жатканда мен эмне дээримди билбей, ошол жерде озумду кандай кармашымды да билбей калдым. Мени тушуно койгон Гулмира ордунан туруп келип агасынын колундагы чынжырды ала коюп менин мойнума тагып койду. Мени каттуу кучактап, бетимен ооп, коё бербей туруп :
-Алтынай, менин бир тууган досум! Мен сага омур бою карызмын. Мен сени омур бою сыйлап отомун. Мен сени ушунчалык жакшы кором деп айтып жатып козуно жаш да келип кетти.
Биз Гулмира экообуз институтта иштеген Гулай, Самара, Элмира деген кыздар менен дос болуп, дайыма ушундай майрамдарда чогуу болобуз. Бугун да алар биз менен чогуу. Тимур бир досу менен келген. Анан кыздардын дос жигиттеринен бар. Менин досторумдан Айнагул Нуралы экоо келген. Мына ушулар болуп менин туулган кунумду белгиледик.
Тимур Гулай менен аны муну сурашып суйлошуп отурушкан. Корсо Гулай Тимурдун аялынын туугандары болуп кетет экен. Ошондон улам экоо бири- бирин буга чейин эле таанышчу экен. Туулган кун жакшы отту. Ашыкча создор суйлонуп, ичип алып мас болуу деген болгон жок. Баары жай жайында, оз оз орду менен болду. Тимур мени женил бийге чакырып, экообуз суйлошкончо жай бийлеп жаттык. Тимурдун мага болгон мамилесин, ар кимиси ар кандай болгоолоп калышты окшойт.
Акыркы кундору Гулмира экообуздун бош убактыбыз болбой жатты. Жумуштан тышкары кээде базарга тушобуз. Себеби базарда олтурган озбек эжелерге импорт. товарлардан алып барып откоруп келебиз. Гулмиранын эжеси торговый базада жакшы кызматта отурат экен. Ал жонундо башында да жазсам керек эле. Мына ошол эжеси бизге жакшы чет элдин кийим кечелеринен берип турчу. Анан да Польша, Чехословакия, Германия, Югославия жана башка ушул сыяктуу олколордун ото сапаттуу бут кийимдеринен берчу. Ошол убактарда аялдардын да капроновый колготкилери бизде дефицит болуп кеткен болчу. Мына ушул товарлардан алып, чайкоо базарга берип турдук. Андан тышкары атамдын карындашына, Айнагулго жана башка туугандарга да алып барып берчумун. Алар оздору иштеген жердеги аялдарга сатып беришет эле. Башында конбой жатып, колума акча тийгенден кийин, бул ишти тез эле эптештирип кеттим. Озум да, жалан чет элдик импорт. кийимдери менен гана кийинип калдым.
Баарынан да суйунгонум машина айдаганды уйронуп жатканым болду. Гулмирага рулду бербей талашып, кээде мен айдап журдум. Машина айдаган мага ото кызыктуу болуп жатты.
Гулмира мени, бир куну шаардык достору менен жолугушканга, алардын бироосунун уйуно алып барды. Ар кимиси оздорунун эмне жумуш менен алек болуп жургондору жонундо айтышып, оздоруно караштуу досторун соз кылып суйлошуп отурушту. Ичимдиктерден женил вино ичип олтурушту. Мени тан калтырганы баарысы эле тамеки тартышат экен. Мени менен жети адам болуп олтурдук. Баарыбыздын конулубузду бурган Айбек болду. Анын агасы чет элден видио камера алып келип бергенин айтып, анысын бизге корсотуп жатты. Бизди айландыра камерага тартып калды. Кыздар камерага карап, аны муну айтып колдорун булгалап кулуп жатышты. Ошол эле жерден аны бизге, кайра коюп берди. Айбек мага жакшы баладай корунду. Озу толугураак келген жигит экен. Жонокой, кичи пейил, баргандан баштап эле мени менен жакшы суйлошуп олтурду. Ал негизинен эле, буга чейин да фотоаппарат менен иштээрин , сурот чыгарып, типография менен тыгыз байланышта экенин айтып берип олтурду.
-Айбек менин тоюмда, камера, сурот, чакыруу кагаздары бут баары сенин мойнунда болот. Ал жагынан эч ойлонбосом да болот экен деп, досторунан бироосу айтып кулуп калды. Ага кыздар
-Оо биздин Айбек, ушундай унверсальный жигит колунан баары келет деп кулуп калышты.Экообуз суйлошуп олтурганда
-Алтынай эгер каршы болбосон, сени фтоаппарат менен суротко тартып алсам жакшы болот эле деп калды. Мен ага тушунбой карап калдым.
- Билесинби сенин мага озгочо коздорун жакты. Сен башкача сулуусун деп калды. Бизди жанатан бери байкап отурган Гулмира
- Айбек, сен бизге кызыкпай, оз ишинди кыл деди. Айбек унчукпастан ийнин куушуруп койду. Кыздардан бироосу
-Кел Айбек андан коро, бугун бизге кайсы кинону коюп бересин деп калды. Айбек ордунан туруп видио магнитафонго кассетаны салып, бизге чет элдин "Каммандос" деген киносун коюп берди. Мен мындай кинону биринчи жолу корушум эле. Светти очурушуп баарыбыз унчукпай кино коруп отуруп калдык. Бир убакта Гулмира жанындагы жигит менен ээрчишип, акырын болмодон чыгып кетишти.
Эрте менен уктап калыппыз. Ал куну жумушка кечигип бардык. Келип эле устумо ак халатымды илип, физкабинетке кирип кеттим. Ал жерде Айгул эже жургон экен.
-Алтынай сага эрте менен эжен званок кылган. Келээри менен мага чалып койсун деген болчу деп калды. Кеч келгеним учун керектуу жумуштарымды буткоруп коюп, анан эжеме (атамдын карындашына) чалдым. Ал мага:
-Бугун кеч созсуз меникине келгин суйлошо турган создор бар, деп калды.
Кечинде барсам, астынкы этаждагы кошуна эже кирди. Ал эже мени коптон бери эле жакшы билчу. Эжем экоосу дос болуп да кетишет. Мурда да бир жолу мага Фрунзеде окуган, бир тууган эжесинин баласы жонундо соз кылган болчу. Ошол иниси Ошко практикага келиптир. Ошого экообузду, тааныштырмакчы болушуптур.
- Иним да практикасы буткончо меникинде турат. Экоон таанышып, жакшылап суйлошуп коргуло. Алыс жер эмес.Силерге жакын, кошуна айылдан эле болушат. Ата-энене да жакшы, озуно да жакшы болот деп айтып отурду. Анын созун эжем да колдоп отурду.
-Бала да жакшы бала, Ата-энеси да жакшы адамдар. Мен алардын уй-булосун баарын жакшы тааныйм. Тийсен ошондай эле жерге тийесин. Кыйшаландай бербей тааныш! Жаштыгын калды беле, озундон кийинки синдин да эрге тийип кетсе, сенин ушинтип жургонун уят да деп калды.
Качып кайда бармак элем. Ары тартышып, бери тартышып отуруп, акыры экообузду ошол эле жерден тааныштырмакчы болушту.
- Синдинди алып биздикине тушкуло мен атайын дасторкон даярдап аштын суусун куюп койгом, деп калды кошуна эже. Мен тушпойм деп когоруп болбой койдум. Таанышам деп, мен эмне анын алдына бармак белем. Эжем мени бир эки тилдеп да алды. Ошентип алар иниси экоо бизге чыкмай болушту. Эжем атайын кичине болмого дасторкон даярдап жай кылды. Ангыча аларда чыгып келишти. Учурашып тортообуз чай ичип суйлошуп отуруп калдык. Баланын аты Мырза экен.
Таанышып сураштырып отуруп Мырза менин атамды таанырын айтты.
- Аа Эргеш аяш атамдын кызы турбайсынбы. Экообуздун атабыз армияда чогуу кызмат кылышкан экен деп калды.
-Ии мына аталарынар да дос турбайбы. Эки дос кудаа болуп калышса ажеб эмес дешип эжелерибиз аны муну айтып калышты. Анан экоо бирин бири карашып , коздору менен ымдаша
--Силер чай ичип отуруп тургула , биз азыр деп коюшуп акырын биринин артынан бири чыгып кетишти. Мырза орто бойлуу кашы козу кара сулуучан келген жигит экен.
Экообуз андан мындан соз кылып суйлошуп отурдук. Кошуна айылдан болгон учун биздин айылдын кобун, менин классташ балдарымды да таанырын айтты. Озу менден бир жашка улуу экен.
--Алтынай эртен жумуштан кийин жолугалы деп калды.Мен бир азга унчукпай отурдум да
- Эртен менин жумуштарым коп, дедим.
-Анда, андан кийинки куну, жумушуна эле барып кутуп турайын деп калды. Мен эмне дээримди билбей, бир аз ойлонуп туруп
-Мырза капа болбо, мен сени менен жолугуша албайм деп кесе айттым. Ал да эмне дээрин билбей калды окшойт. Же менден мындай жооп кутпосо керек эле. Кайра созумду улап кеттим
-Сенин деле суйлошкон кызын бардыр, кантип эле ушуга чейин жок болсун? Ал мени тиктеп эле туруп калды
-Болсо болгондур, бирок ачыгын айтайын, сен менин журогумо кол салып койдун. Мен уйго киргенде эле сени коруп, жактырып калдым.
-А эгер менин жигитим бар десемчи? дедим ага суролуу тигиле.
-Эжем чакырганынан келгемин. Чынында билген эмесмин эмнеге чакырганын. Айласыз силер менен таанышууга туура келди. Мени туура эле тушундунор го деп ойлойм дедим. Ал ойлонуп туруп
-Жигитин болсо, эжемдерге ошондо эле айтмаксын да, бар деп туурабы? Жок дегенде озундун эжене айтмак элен, деди. Менин жалганым чыгып калды. Сыр бербегенге аракет кылып
-Ооба аны эч кимге айта элекмин. Жаныдан гана табыштык дедим.
-Макул, Алтынай сен айткандай болсун. Бирок билип кой! Жугургондуку эмес, буйругандыкы деп коёт. Мен сага бир кун озум жолугам, деп ордунан туруп жоноп калды. Мен унчукканым жок. Ордумдан да турганым жок. Отурган жеримде эле калдым. Бир аздан кийин эжем кирип.
- Кандай суйлошуп отурдунар? Бала кандай жактыбы? деп сурап калды.
-Билбейм, кандай экенин дедим. Ал мени тушунбогондой карап
- Ал эмне деди? Эмне кыла турган болдунар? Тез эле чыгып кетти го деди. Эжемден эптеп кутулайын деп.
- Ооба озум бир кун жолугам деп айтты, дедим да ордумдан туруп дасторконду жыйнай баштадым. Кечээ да кеч жатканыма, бугун чарчап уйкум келе баштады.
-Ой бир адамга окшоп, кичине суйлошуп отурсан. Эч бир жарылбайсын да
-Эже аябай чарчадым. Жатып эс албасам болбойт деп чыгып кеттим. Эжем артымдан озунчо бир демелерди эле суйлонуп калды.
Эртеси жумушта Гулмира сурап калды
-Эжен эмнеге чакырыптыр? деп. Мен ага карап кулуп:
-Аяш атамдын баласы менен таанышсын деп чакырыптыр дедим. Ал мага тушунбой
-Кайсы аяш атандын баласы? деди.Мен ага кечээки болгон окуяны айтып бердим да
-Аяш атамдын баласы менен ушундай болуп тааныштым, дедим. Ал мага кулуп эле калды.
Арадан эки уч кун откондон кийин жумушта отурсам мени телефонго чакырып калышты. Барып алсам эжемдин мектепте окуган чон кызы экен.
-Эже, сизди Мырза акеге алып качышканы жатышат. Аяш энем апама келип экоо суйлошушту. Апам мен эч нерсени билбейм, озунор билгиле, колунардан келсе алып качып ала бергиле деп айтты деп мага кабар берип калды.
Уландысы бар.
Он биринчи болум.
Ошентип мен Февраль айынын башында эле жыйырма уч жашка чыгып алдым. Ойлонуп карасам жаштыгым деле калбаптыр. Буга чейин озумду жаш эле сезип журчу элем. А
мен бугун озумду, чон эле адам болуп калганымды сездим. Бирок мен муну бугун эле сезген экенмин. Корсо тетирисинче мен кайра, ушул жашымда аябай аркага карап кетипмин.
Жыйырма уч жаш! Менин омурумдогу эн чон бурулуш жаш !!!.
Тимур мени аябай кызыктай абалга салып койду. Мен андан мындайды куткон эмес элем. Ал мага туулган кунумо гул менен кошо алтын чынжыр белек кылды. Элдин козунчо же алалбай же коёлбай дегендей кызарып эле туруп калдым. Ансыз да эрте менен аяш энемдер мени алтынга болоп, шакек сойко чынжырын окшош кылып белек кылышкан болчу.
-Алтынай, сен эми менин карындашымсын. Ага катары, менин бул белегимди алып кой деди Тимур. Кыздардын алдында, озумду аябай онтойсуз сезип турдум. Анын устуно менин каршылыгыма карабай, бугунку туулган кун кечесин да Тимур озу ресторанга уюштурган. Анан да Гулмира:
- Сенин биздин апабызга кылган эмгенин, жардамын аябай чон Алтынай. Сен да биздин ордубузда болгонунда билет элен. Апамды жоготуп алам деп, ошондогу менин абалымды соз менен жеткирип бере албайм. Тимур да сага ыраазы болгонунан, сени озубуздун бир тууган катары коруп, атайын сенин туулган кунунду ресторанга белгилеп берип жатат. Бизди капа кылба деп, менин созумду бир да уккусу келбей койгон.
Мен бирок аябай уялдым. Озумду ушунчалык ынгайсыз сезип журдум. Мен болгону аларга Ирина Николаевна менен энеси жонундо айтып берип, алардын жардам беришин гана отунуп сурандым. Настя экообуздун достугубуздун айынан Гулмиранын уй-булосу алардан кутулбогон чон жардам алышты. Булардын баарысы кудайдын буйругу менен болду да!
Тимур мага белегин берип жатканда мен эмне дээримди билбей, ошол жерде озумду кандай кармашымды да билбей калдым. Мени тушуно койгон Гулмира ордунан туруп келип агасынын колундагы чынжырды ала коюп менин мойнума тагып койду. Мени каттуу кучактап, бетимен ооп, коё бербей туруп :
-Алтынай, менин бир тууган досум! Мен сага омур бою карызмын. Мен сени омур бою сыйлап отомун. Мен сени ушунчалык жакшы кором деп айтып жатып козуно жаш да келип кетти.
Биз Гулмира экообуз институтта иштеген Гулай, Самара, Элмира деген кыздар менен дос болуп, дайыма ушундай майрамдарда чогуу болобуз. Бугун да алар биз менен чогуу. Тимур бир досу менен келген. Анан кыздардын дос жигиттеринен бар. Менин досторумдан Айнагул Нуралы экоо келген. Мына ушулар болуп менин туулган кунумду белгиледик.
Тимур Гулай менен аны муну сурашып суйлошуп отурушкан. Корсо Гулай Тимурдун аялынын туугандары болуп кетет экен. Ошондон улам экоо бири- бирин буга чейин эле таанышчу экен. Туулган кун жакшы отту. Ашыкча создор суйлонуп, ичип алып мас болуу деген болгон жок. Баары жай жайында, оз оз орду менен болду. Тимур мени женил бийге чакырып, экообуз суйлошкончо жай бийлеп жаттык. Тимурдун мага болгон мамилесин, ар кимиси ар кандай болгоолоп калышты окшойт.
Акыркы кундору Гулмира экообуздун бош убактыбыз болбой жатты. Жумуштан тышкары кээде базарга тушобуз. Себеби базарда олтурган озбек эжелерге импорт. товарлардан алып барып откоруп келебиз. Гулмиранын эжеси торговый базада жакшы кызматта отурат экен. Ал жонундо башында да жазсам керек эле. Мына ошол эжеси бизге жакшы чет элдин кийим кечелеринен берип турчу. Анан да Польша, Чехословакия, Германия, Югославия жана башка ушул сыяктуу олколордун ото сапаттуу бут кийимдеринен берчу. Ошол убактарда аялдардын да капроновый колготкилери бизде дефицит болуп кеткен болчу. Мына ушул товарлардан алып, чайкоо базарга берип турдук. Андан тышкары атамдын карындашына, Айнагулго жана башка туугандарга да алып барып берчумун. Алар оздору иштеген жердеги аялдарга сатып беришет эле. Башында конбой жатып, колума акча тийгенден кийин, бул ишти тез эле эптештирип кеттим. Озум да, жалан чет элдик импорт. кийимдери менен гана кийинип калдым.
Баарынан да суйунгонум машина айдаганды уйронуп жатканым болду. Гулмирага рулду бербей талашып, кээде мен айдап журдум. Машина айдаган мага ото кызыктуу болуп жатты.
Гулмира мени, бир куну шаардык достору менен жолугушканга, алардын бироосунун уйуно алып барды. Ар кимиси оздорунун эмне жумуш менен алек болуп жургондору жонундо айтышып, оздоруно караштуу досторун соз кылып суйлошуп отурушту. Ичимдиктерден женил вино ичип олтурушту. Мени тан калтырганы баарысы эле тамеки тартышат экен. Мени менен жети адам болуп олтурдук. Баарыбыздын конулубузду бурган Айбек болду. Анын агасы чет элден видио камера алып келип бергенин айтып, анысын бизге корсотуп жатты. Бизди айландыра камерага тартып калды. Кыздар камерага карап, аны муну айтып колдорун булгалап кулуп жатышты. Ошол эле жерден аны бизге, кайра коюп берди. Айбек мага жакшы баладай корунду. Озу толугураак келген жигит экен. Жонокой, кичи пейил, баргандан баштап эле мени менен жакшы суйлошуп олтурду. Ал негизинен эле, буга чейин да фотоаппарат менен иштээрин , сурот чыгарып, типография менен тыгыз байланышта экенин айтып берип олтурду.
-Айбек менин тоюмда, камера, сурот, чакыруу кагаздары бут баары сенин мойнунда болот. Ал жагынан эч ойлонбосом да болот экен деп, досторунан бироосу айтып кулуп калды. Ага кыздар
-Оо биздин Айбек, ушундай унверсальный жигит колунан баары келет деп кулуп калышты.Экообуз суйлошуп олтурганда
-Алтынай эгер каршы болбосон, сени фтоаппарат менен суротко тартып алсам жакшы болот эле деп калды. Мен ага тушунбой карап калдым.
- Билесинби сенин мага озгочо коздорун жакты. Сен башкача сулуусун деп калды. Бизди жанатан бери байкап отурган Гулмира
- Айбек, сен бизге кызыкпай, оз ишинди кыл деди. Айбек унчукпастан ийнин куушуруп койду. Кыздардан бироосу
-Кел Айбек андан коро, бугун бизге кайсы кинону коюп бересин деп калды. Айбек ордунан туруп видио магнитафонго кассетаны салып, бизге чет элдин "Каммандос" деген киносун коюп берди. Мен мындай кинону биринчи жолу корушум эле. Светти очурушуп баарыбыз унчукпай кино коруп отуруп калдык. Бир убакта Гулмира жанындагы жигит менен ээрчишип, акырын болмодон чыгып кетишти.
Эрте менен уктап калыппыз. Ал куну жумушка кечигип бардык. Келип эле устумо ак халатымды илип, физкабинетке кирип кеттим. Ал жерде Айгул эже жургон экен.
-Алтынай сага эрте менен эжен званок кылган. Келээри менен мага чалып койсун деген болчу деп калды. Кеч келгеним учун керектуу жумуштарымды буткоруп коюп, анан эжеме (атамдын карындашына) чалдым. Ал мага:
-Бугун кеч созсуз меникине келгин суйлошо турган создор бар, деп калды.
Кечинде барсам, астынкы этаждагы кошуна эже кирди. Ал эже мени коптон бери эле жакшы билчу. Эжем экоосу дос болуп да кетишет. Мурда да бир жолу мага Фрунзеде окуган, бир тууган эжесинин баласы жонундо соз кылган болчу. Ошол иниси Ошко практикага келиптир. Ошого экообузду, тааныштырмакчы болушуптур.
- Иним да практикасы буткончо меникинде турат. Экоон таанышып, жакшылап суйлошуп коргуло. Алыс жер эмес.Силерге жакын, кошуна айылдан эле болушат. Ата-энене да жакшы, озуно да жакшы болот деп айтып отурду. Анын созун эжем да колдоп отурду.
-Бала да жакшы бала, Ата-энеси да жакшы адамдар. Мен алардын уй-булосун баарын жакшы тааныйм. Тийсен ошондай эле жерге тийесин. Кыйшаландай бербей тааныш! Жаштыгын калды беле, озундон кийинки синдин да эрге тийип кетсе, сенин ушинтип жургонун уят да деп калды.
Качып кайда бармак элем. Ары тартышып, бери тартышып отуруп, акыры экообузду ошол эле жерден тааныштырмакчы болушту.
- Синдинди алып биздикине тушкуло мен атайын дасторкон даярдап аштын суусун куюп койгом, деп калды кошуна эже. Мен тушпойм деп когоруп болбой койдум. Таанышам деп, мен эмне анын алдына бармак белем. Эжем мени бир эки тилдеп да алды. Ошентип алар иниси экоо бизге чыкмай болушту. Эжем атайын кичине болмого дасторкон даярдап жай кылды. Ангыча аларда чыгып келишти. Учурашып тортообуз чай ичип суйлошуп отуруп калдык. Баланын аты Мырза экен.
Таанышып сураштырып отуруп Мырза менин атамды таанырын айтты.
- Аа Эргеш аяш атамдын кызы турбайсынбы. Экообуздун атабыз армияда чогуу кызмат кылышкан экен деп калды.
-Ии мына аталарынар да дос турбайбы. Эки дос кудаа болуп калышса ажеб эмес дешип эжелерибиз аны муну айтып калышты. Анан экоо бирин бири карашып , коздору менен ымдаша
--Силер чай ичип отуруп тургула , биз азыр деп коюшуп акырын биринин артынан бири чыгып кетишти. Мырза орто бойлуу кашы козу кара сулуучан келген жигит экен.
Экообуз андан мындан соз кылып суйлошуп отурдук. Кошуна айылдан болгон учун биздин айылдын кобун, менин классташ балдарымды да таанырын айтты. Озу менден бир жашка улуу экен.
--Алтынай эртен жумуштан кийин жолугалы деп калды.Мен бир азга унчукпай отурдум да
- Эртен менин жумуштарым коп, дедим.
-Анда, андан кийинки куну, жумушуна эле барып кутуп турайын деп калды. Мен эмне дээримди билбей, бир аз ойлонуп туруп
-Мырза капа болбо, мен сени менен жолугуша албайм деп кесе айттым. Ал да эмне дээрин билбей калды окшойт. Же менден мындай жооп кутпосо керек эле. Кайра созумду улап кеттим
-Сенин деле суйлошкон кызын бардыр, кантип эле ушуга чейин жок болсун? Ал мени тиктеп эле туруп калды
-Болсо болгондур, бирок ачыгын айтайын, сен менин журогумо кол салып койдун. Мен уйго киргенде эле сени коруп, жактырып калдым.
-А эгер менин жигитим бар десемчи? дедим ага суролуу тигиле.
-Эжем чакырганынан келгемин. Чынында билген эмесмин эмнеге чакырганын. Айласыз силер менен таанышууга туура келди. Мени туура эле тушундунор го деп ойлойм дедим. Ал ойлонуп туруп
-Жигитин болсо, эжемдерге ошондо эле айтмаксын да, бар деп туурабы? Жок дегенде озундун эжене айтмак элен, деди. Менин жалганым чыгып калды. Сыр бербегенге аракет кылып
-Ооба аны эч кимге айта элекмин. Жаныдан гана табыштык дедим.
-Макул, Алтынай сен айткандай болсун. Бирок билип кой! Жугургондуку эмес, буйругандыкы деп коёт. Мен сага бир кун озум жолугам, деп ордунан туруп жоноп калды. Мен унчукканым жок. Ордумдан да турганым жок. Отурган жеримде эле калдым. Бир аздан кийин эжем кирип.
- Кандай суйлошуп отурдунар? Бала кандай жактыбы? деп сурап калды.
-Билбейм, кандай экенин дедим. Ал мени тушунбогондой карап
- Ал эмне деди? Эмне кыла турган болдунар? Тез эле чыгып кетти го деди. Эжемден эптеп кутулайын деп.
- Ооба озум бир кун жолугам деп айтты, дедим да ордумдан туруп дасторконду жыйнай баштадым. Кечээ да кеч жатканыма, бугун чарчап уйкум келе баштады.
-Ой бир адамга окшоп, кичине суйлошуп отурсан. Эч бир жарылбайсын да
-Эже аябай чарчадым. Жатып эс албасам болбойт деп чыгып кеттим. Эжем артымдан озунчо бир демелерди эле суйлонуп калды.
Эртеси жумушта Гулмира сурап калды
-Эжен эмнеге чакырыптыр? деп. Мен ага карап кулуп:
-Аяш атамдын баласы менен таанышсын деп чакырыптыр дедим. Ал мага тушунбой
-Кайсы аяш атандын баласы? деди.Мен ага кечээки болгон окуяны айтып бердим да
-Аяш атамдын баласы менен ушундай болуп тааныштым, дедим. Ал мага кулуп эле калды.
Арадан эки уч кун откондон кийин жумушта отурсам мени телефонго чакырып калышты. Барып алсам эжемдин мектепте окуган чон кызы экен.
-Эже, сизди Мырза акеге алып качышканы жатышат. Аяш энем апама келип экоо суйлошушту. Апам мен эч нерсени билбейм, озунор билгиле, колунардан келсе алып качып ала бергиле деп айтты деп мага кабар берип калды.
Уландысы бар.
#14 14 Ноябрь 2016 - 13:11
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Он экинчи болум.
Аяш энем ото эстуу аял экен. Гуля Эштаевна айткандай чындап эле коп нерсени ичине салат экен деп койдум.
Гулмира досторума жолугуп келем деп чыгып кеткен. Уйдо аяш энем экообуз суйлошуп отурганбыз.
-Алтынай, мындай жургонун болбойт кызым, деп созун баштап калды аяш энем. Эгер жакшы бир жер чыкса, турмушка чыгып ал. Бекер кунунду откоруп, жигит тандай берген да болбойт. Эркектин баары эле бирдей болот негизинен. Сен деле жаш эмессин. Аз да болсо турмушту тушунуп калдын деп ойлойм. Аяш энем бир азга ойлонуп отурду да:
-Мен сага коптон бери башымдан откоргон бир окуяны айтып берейин деп жургон элем, деп оор ушкуруп алды. Гулмира бул тууралуу сага соз кылдыбы, жокпу билбейм. Эмесем мени жакшылап угуп отур деди. Чынын айтсам Гулмираны кээде тушунбой кетем. Озу мага айтпагандан кийин, мен да андан сурай бербейм. Гуля Эштаевнанын айтып бергендеринен улам болсо керек. Гулмирадан кызыгып, же ата-энеси тууралуу, же озу тууралуу эч нерсе сураган эмесмин. Озу да мага эч нерсе айта элек. Кандай жигиттер менен суйлошуп жургонун мен деле тушунбойм. Озу да айтпайт.
-Гулмира экоон жакшы достордон болуп калдынар. Сенден суранам. Сен эч качан, кандай гана кунго туш болбогула,Гулмира менен кол узушпо. Себеби ал сени жакшы коруп, сага гана ишенип калды.Мен сага ишенем Алтынай.Сага ишенгенимден сага бул сырды ачып отурам. Эгер мени сыйласан Гулмира менен эже синдидей болуп омур бою каттышып жургуло. Менин ушул созумду эч качан жерге таштаба деди.
Мен жаш кезимде деп созун баштады аяш энем, сулуу татынакай элем. Коп балдар ашык болуп аркамдан чуркады. Алардын арасында аяш атан да бар эле. Ал учурда мен Фрунзеде жен.педде музыкалык факультетте окуучумун. Бирок мен аяш атанды эмес, мен башканы суйдум. Аяш атан ошондо да менден калбай ээрчип журду. Мен озум суйгон жигит менен суйлошуп жургонумду элдин баары билчу.Биз кыз жигит болуп кочодо да жетелешип, бизге баары суктанып карашчу. Бирок ал жигит мени албай кетти. Менин андан боюмда бар болчу. Ал мени таштап кетти. Ошондо мага боюмдагы балам менен ушул аяш атан уйлонду. Ошол боюмдагы балам , менин азыркы улуу кызым болот. Ал жонундо аяш атан экообуздон башка эч ким билбейт. Аяш атан ал кызымды, оз кызындай кабыл алып, мени да эч качан эч нерсе деп куноологон жок. Турмушта канча жолу экообуз таарынышып кагылышсак да бир ооз, ал жонундо мага эч качан, ачууга алдырып эч нерсе айткан эмес. Андан кийин аяш атана эки уул бир кызды тороп бердим. Ошентип торт балалуу болуп калдык. Жашообуз жакшы баары оз нугу менен эле отуп жатты. Кундор отуп эн кичинебиз Гулмира онунчу класс болуп калган. Ошол убактарда аяш атандын башка жаш аялы бар экени жонундо, ушак соз угуп калдым. Биринчи ишенбедим. Аяш атана айтууга оозум барбады. Жаман болдум. Мен ага айтып жанжал которсом да андан пайда жок экенин тушундум. Аны кечируудон башка аргам жок эле. Андан коро эч нерсени укпаган, билбеген адам болуп журо берейин деп чечтим. Эч кимге сыр бербей журо бердим. Жада калса аяш атана да эч нерсени билдирбей тиричилигимди уланта бердим. Аяш атан да мага сыр бербейт. Ошентип кундор ото берди. Бул созду акыры Гулмира мектепте окуган жакын досторунан угуп калыптыр. Ишенбейт. Озунчо ал да аябай жаман болот. Бир куну сабактан чыгып ал атасынын артынан тушот. Гулмира мектептен эле машина айдаганды билчу. Ошол куну атасы жумуштан чыгып машинага отуруп жоноору менен Гулмира да алардын артынан алысыраактан байкатпай машина менен журуп отурат. Атасы акыры бир домдун алдына келип токтоп тушуп калат. Шафёру машинасын айдап кете берет. Гулмира домдун алдына машинаны коюп ошол подьездге кирет. Кирип чыккандардан сураштырып квартираны да табат. Ошол убакта кошунасынын, эки же учунчу класста окуган кызы мектептен келип калат экен. Ошол кызга эшиктин званогун бастырат. Атасы уйго киргенден, жарым саат убакыт отуп отпой Гулмира эшиктин званогун бастырган болот. Оюнда эч нерсе жок колуна бир жарым жаштай баланы которуп эшикти атасы ачат. Устундогу майкасы менен болгон болот атасы. Гулмира эшикти аттап кирет да атасын ары туртуп ичкериге кирет. Алардын унун угуп ашканадан жаш аялы чыгат. Ошол жерден жанжал башталат. Гулмира бакырып кыйкырып келинди жулмалап кирет. Колуна кирген буюм менен туш келди атасын да келинди да ургулап жатып, акыры озун жоготуп жатып калат. Кошуналардан бери чогулуп келишип жаман эле иш болот. Ошентип бардык иштин бети ачылат.
Аяш атан чон кызматта турат, аны уят кылгым келбеди. Аны кайра элден, колумдан келишинче жаап жашырдым. Жумушунан соз тийбесин деп эч жакка арыздабадым. Эл козунчо аяш атанды сыйлап гана турдум. А Гулмира байкуш кызым! Копко чейин озуно келалбай журду. Тундолору уктап жатып суйлонуп, кээде бакырып кыйкырып уйкусунан чочуп ойгонуп журду. Врачты чакырып, уколдотуп уй режиминде дарылап журдук. Кызымды кучактап боорума кысып алып тушундуруп да, ыйлапта да, жалынып да, кагылып да жаттым. Гулмира когоруп соз суйлобой тамак да жебей жата берди. Кандай гана оор кундорду башымдан откорбодум. Мен айткан менен эле ал атасын кечире албайт экен. Журогу муздап калса жаман экен. Бир жолу аяш атан экообуздун суйлошуп жатканыбызды ал угуп калыптыр.Мен атасына
-Эгер кааласан жаш аялына кете бер, мен сени кармабайм дедим. Себеби экообуздун ортобуз муздап калган болчу. Чогуу бир уйдо жургонубуз эле болбосо, уйдо эч кандай жылуулук жок эле. Бир убакта Тимур бакырып кыйкырып эле ваннанын эшигин ургулап калды. Жетип барсак Гулмира ваннанын эшигин ичинен илип алыптыр. Эшикти арыдан бери талкалап ачсак кызым колдорун кесип салыптыр. Ваннанын ичи кызыл кан. Байкуш кызым анда да канча азап тартып оорууканада жатты. Ошондо ал атасына айткан:
-Эгерде сен кете турган болсон, мен озумду озум олтуром! Сени кетип калды деп мен досторумдун алдында баш которуп журо албайм деген.
Ошондон кийин Гулмира атасына баштагыдай эркелебей, кайра аны кагып силкип суйлоп калган. Ал озунун каалаганын кылып калды. Ага атасы эч нерсе дей албай калды. Ошентип биздин эн оор кундорубуз менен кошо Гулмира да мектепти буттурду. Гулмиранын жогорку окуу жайын сырттан окуп калганы да ошол себептуу болуп калды, деди аяш энем козунун жашын аарчып жатып. Аны угуп отуруп мен да ыйлап алгам. Байкуш Гулмираны коз алдыма элестеп алып, ага боорум ооруп ыйлай берипмин.
-Алтынай кызым, эми мени жакшылап угуп тур. Мен бул сырымды сага бекерден айтып олтурган жокмун. Кудай билет менин дагы канча омурум калды. Менин тилегеним эле Гулмираны турмушка узатып алсам, башка арманым жок эле. Эртеби кечпи менин козум отуп кетсе, бул сырды сен Гулмирага тушундуруп айтышын керек. Бул сырды башка балдарымдын эч кимиси билбесин. Гулмира Атасын кечирсин! Ошондо менин да арбагым ыраазы болот.Убагы келгенде балдарым кийинки аялдын баласы менен созсуз катташсын. Аны нааразы кылышпай, Атасынын ыраазычылыгын алып калышсын.
Он экинчи болум.
Аяш энем ото эстуу аял экен. Гуля Эштаевна айткандай чындап эле коп нерсени ичине салат экен деп койдум.
Гулмира досторума жолугуп келем деп чыгып кеткен. Уйдо аяш энем экообуз суйлошуп отурганбыз.
-Алтынай, мындай жургонун болбойт кызым, деп созун баштап калды аяш энем. Эгер жакшы бир жер чыкса, турмушка чыгып ал. Бекер кунунду откоруп, жигит тандай берген да болбойт. Эркектин баары эле бирдей болот негизинен. Сен деле жаш эмессин. Аз да болсо турмушту тушунуп калдын деп ойлойм. Аяш энем бир азга ойлонуп отурду да:
-Мен сага коптон бери башымдан откоргон бир окуяны айтып берейин деп жургон элем, деп оор ушкуруп алды. Гулмира бул тууралуу сага соз кылдыбы, жокпу билбейм. Эмесем мени жакшылап угуп отур деди. Чынын айтсам Гулмираны кээде тушунбой кетем. Озу мага айтпагандан кийин, мен да андан сурай бербейм. Гуля Эштаевнанын айтып бергендеринен улам болсо керек. Гулмирадан кызыгып, же ата-энеси тууралуу, же озу тууралуу эч нерсе сураган эмесмин. Озу да мага эч нерсе айта элек. Кандай жигиттер менен суйлошуп жургонун мен деле тушунбойм. Озу да айтпайт.
-Гулмира экоон жакшы достордон болуп калдынар. Сенден суранам. Сен эч качан, кандай гана кунго туш болбогула,Гулмира менен кол узушпо. Себеби ал сени жакшы коруп, сага гана ишенип калды.Мен сага ишенем Алтынай.Сага ишенгенимден сага бул сырды ачып отурам. Эгер мени сыйласан Гулмира менен эже синдидей болуп омур бою каттышып жургуло. Менин ушул созумду эч качан жерге таштаба деди.
Мен жаш кезимде деп созун баштады аяш энем, сулуу татынакай элем. Коп балдар ашык болуп аркамдан чуркады. Алардын арасында аяш атан да бар эле. Ал учурда мен Фрунзеде жен.педде музыкалык факультетте окуучумун. Бирок мен аяш атанды эмес, мен башканы суйдум. Аяш атан ошондо да менден калбай ээрчип журду. Мен озум суйгон жигит менен суйлошуп жургонумду элдин баары билчу.Биз кыз жигит болуп кочодо да жетелешип, бизге баары суктанып карашчу. Бирок ал жигит мени албай кетти. Менин андан боюмда бар болчу. Ал мени таштап кетти. Ошондо мага боюмдагы балам менен ушул аяш атан уйлонду. Ошол боюмдагы балам , менин азыркы улуу кызым болот. Ал жонундо аяш атан экообуздон башка эч ким билбейт. Аяш атан ал кызымды, оз кызындай кабыл алып, мени да эч качан эч нерсе деп куноологон жок. Турмушта канча жолу экообуз таарынышып кагылышсак да бир ооз, ал жонундо мага эч качан, ачууга алдырып эч нерсе айткан эмес. Андан кийин аяш атана эки уул бир кызды тороп бердим. Ошентип торт балалуу болуп калдык. Жашообуз жакшы баары оз нугу менен эле отуп жатты. Кундор отуп эн кичинебиз Гулмира онунчу класс болуп калган. Ошол убактарда аяш атандын башка жаш аялы бар экени жонундо, ушак соз угуп калдым. Биринчи ишенбедим. Аяш атана айтууга оозум барбады. Жаман болдум. Мен ага айтып жанжал которсом да андан пайда жок экенин тушундум. Аны кечируудон башка аргам жок эле. Андан коро эч нерсени укпаган, билбеген адам болуп журо берейин деп чечтим. Эч кимге сыр бербей журо бердим. Жада калса аяш атана да эч нерсени билдирбей тиричилигимди уланта бердим. Аяш атан да мага сыр бербейт. Ошентип кундор ото берди. Бул созду акыры Гулмира мектепте окуган жакын досторунан угуп калыптыр. Ишенбейт. Озунчо ал да аябай жаман болот. Бир куну сабактан чыгып ал атасынын артынан тушот. Гулмира мектептен эле машина айдаганды билчу. Ошол куну атасы жумуштан чыгып машинага отуруп жоноору менен Гулмира да алардын артынан алысыраактан байкатпай машина менен журуп отурат. Атасы акыры бир домдун алдына келип токтоп тушуп калат. Шафёру машинасын айдап кете берет. Гулмира домдун алдына машинаны коюп ошол подьездге кирет. Кирип чыккандардан сураштырып квартираны да табат. Ошол убакта кошунасынын, эки же учунчу класста окуган кызы мектептен келип калат экен. Ошол кызга эшиктин званогун бастырат. Атасы уйго киргенден, жарым саат убакыт отуп отпой Гулмира эшиктин званогун бастырган болот. Оюнда эч нерсе жок колуна бир жарым жаштай баланы которуп эшикти атасы ачат. Устундогу майкасы менен болгон болот атасы. Гулмира эшикти аттап кирет да атасын ары туртуп ичкериге кирет. Алардын унун угуп ашканадан жаш аялы чыгат. Ошол жерден жанжал башталат. Гулмира бакырып кыйкырып келинди жулмалап кирет. Колуна кирген буюм менен туш келди атасын да келинди да ургулап жатып, акыры озун жоготуп жатып калат. Кошуналардан бери чогулуп келишип жаман эле иш болот. Ошентип бардык иштин бети ачылат.
Аяш атан чон кызматта турат, аны уят кылгым келбеди. Аны кайра элден, колумдан келишинче жаап жашырдым. Жумушунан соз тийбесин деп эч жакка арыздабадым. Эл козунчо аяш атанды сыйлап гана турдум. А Гулмира байкуш кызым! Копко чейин озуно келалбай журду. Тундолору уктап жатып суйлонуп, кээде бакырып кыйкырып уйкусунан чочуп ойгонуп журду. Врачты чакырып, уколдотуп уй режиминде дарылап журдук. Кызымды кучактап боорума кысып алып тушундуруп да, ыйлапта да, жалынып да, кагылып да жаттым. Гулмира когоруп соз суйлобой тамак да жебей жата берди. Кандай гана оор кундорду башымдан откорбодум. Мен айткан менен эле ал атасын кечире албайт экен. Журогу муздап калса жаман экен. Бир жолу аяш атан экообуздун суйлошуп жатканыбызды ал угуп калыптыр.Мен атасына
-Эгер кааласан жаш аялына кете бер, мен сени кармабайм дедим. Себеби экообуздун ортобуз муздап калган болчу. Чогуу бир уйдо жургонубуз эле болбосо, уйдо эч кандай жылуулук жок эле. Бир убакта Тимур бакырып кыйкырып эле ваннанын эшигин ургулап калды. Жетип барсак Гулмира ваннанын эшигин ичинен илип алыптыр. Эшикти арыдан бери талкалап ачсак кызым колдорун кесип салыптыр. Ваннанын ичи кызыл кан. Байкуш кызым анда да канча азап тартып оорууканада жатты. Ошондо ал атасына айткан:
-Эгерде сен кете турган болсон, мен озумду озум олтуром! Сени кетип калды деп мен досторумдун алдында баш которуп журо албайм деген.
Ошондон кийин Гулмира атасына баштагыдай эркелебей, кайра аны кагып силкип суйлоп калган. Ал озунун каалаганын кылып калды. Ага атасы эч нерсе дей албай калды. Ошентип биздин эн оор кундорубуз менен кошо Гулмира да мектепти буттурду. Гулмиранын жогорку окуу жайын сырттан окуп калганы да ошол себептуу болуп калды, деди аяш энем козунун жашын аарчып жатып. Аны угуп отуруп мен да ыйлап алгам. Байкуш Гулмираны коз алдыма элестеп алып, ага боорум ооруп ыйлай берипмин.
-Алтынай кызым, эми мени жакшылап угуп тур. Мен бул сырымды сага бекерден айтып олтурган жокмун. Кудай билет менин дагы канча омурум калды. Менин тилегеним эле Гулмираны турмушка узатып алсам, башка арманым жок эле. Эртеби кечпи менин козум отуп кетсе, бул сырды сен Гулмирага тушундуруп айтышын керек. Бул сырды башка балдарымдын эч кимиси билбесин. Гулмира Атасын кечирсин! Ошондо менин да арбагым ыраазы болот.Убагы келгенде балдарым кийинки аялдын баласы менен созсуз катташсын. Аны нааразы кылышпай, Атасынын ыраазычылыгын алып калышсын.
#16 14 Ноябрь 2016 - 15:43
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Он учунчу болум.
Аяш энемдин айтып бергендери менин журогумо каттуу таасир бергендей. Кийинки кундору аяш энемдин айттып бергендерин озумчо коп ойлонуп журдум. Эми менин Гулмирага болгон коз карашым, такыр башкача озгорду. Мен аны баштагыдан да озумо жакын коруп , аны коп аяп калдым. Кээде ойлоп коём адамды озуно жакын коруу деген ушундай болот турбайбы. Тимур да мени ушинтип бир тууганы катары коруп, мени жакын коруп жургон экен да деп. Жакшы коргон адамындан корсо, эч нерсени аябай калат экенсин. Мен ушул жерден Тимурду чындап тушундум. Эми Тимур мага кандай белек берсе да, анын конулун калтырбай, ойлонбой туруп алууга даяр элем.
Бугун биринчи март. Жаздын биринчи куну. Быйыл кыш женил болуп, жаз да эрте келди. Ошто кун ысып адамдар женил кийинип баштаган.
-Жаз да келди, деп жумуштагылар озубузчо кабинетте суйлошуп отурганбыз. Эшикти бироо такылдатып ачып калды. Баарыбыз ошол жакка тигилдик. Карасам эшиктен баш багып:
-Саламатсыздарбы! Алтынайды мумкун бекен деп Мырза турат. Мен ал жонундо такыр унутуп калган экенмин. Озум да аны коргондо чочуп кеттим. Баары бизди карап калышты. Эшикке жакын отурган Гулноз эже аны жакшы эле бир карап алгандай болду окшойт. Ордумдан кандай туруп жоноп калганымды озум да билбейм калдым.Коридорго чыксам ал колуна бир букет гул кармап алыптыр.
-Кандайсын Алтынай деди Мырза жайдары гана.
- Бул сага. Биринчи жазын менен деп, атайын которуп келдим. Анын устуно сага айтпадым беле?, озум бир кун жолугам деп.
-Рахмат, гулду колума кандай алып жибергенимди да билбейм. Колум озунонон озу барып, сунулуп турган гулду кармады.
- Жур Алтынай, сыртка чыгып суйлошолу, деди Мырза. Мен бир азга ойлоно
-Мен азыр, дедим да кайра кабинетке кирип гулду столумдун устуно коюп чыктым. Сыртка чыгып экообуз бир аз суйлошуп турдук.
-Кечинде жолугушалычы Алтынай, деди Мырза мага карап. Мен эмне дээримди билбей унчукпай тура бердим.
-Эмнеге эжендикине барбай койдун? Мен сени кундо кутуп журдум. Акыры жумушундун адресин таап бул жерге келдим деп суйлоп жатты ал. Карасам устунку этаждан Гулмира бизди утур тиктеп коюп тушуп келатыптыр. (Биздин экинчи кабатка которулчу лесницабыз зданиянын сыртында темирден болчу) Аны коруп эле суйунуп кеттим.
-Гулмира, деп аны чакырып калдым. Ал жаныбызга келгенде
-Таанышып алгыла бул менин дос кызым болот, аты Гулмира дедим да
- Экоон суйлошуп тургула, мен азыр деп коюп, шашыла устунку кабатка карап жоноп калдым. Гулмира тушунбой эле, мага тан кала артымдан карап кала берди.
Мен устунку этажга чыгып эле Кайып акенинин кабинетине кирип аны колдон алдым.
-Журунуз Кайып аке сиз мага азыр жигитим болуп бересиз дедим. Ал мага тушунбой эле
- Сага эмне болду? Тынчылыкпы деп сурады.
- Мага жардам бербесениз болбой калды Кайып аке деп, мен ага иштин чоо жайын тушундурдум. Ал бир аз ойлонуп туруп макул болду.
Ошентип биз экообуз, устунон темир лесницадан тушуп келатып эле Кайып аке кабагын туйуп алган. Эки колу, шымынын эки чонтогундо. Мен артынан ээрчип тушуп келатам. Мырза бизди коруп, карап эле туруп калды. Гулмира да бизди коруп оозу ачылып калган.
- Кайып, мени кечирип кой. Ал менин аяш атамдын баласы. Жакшына эле суйлошуп чечишели деп мен анын артынан ээрчий суйлоп келдим. Алардын жанына келгенде
-Таанышып алгыла, бул менин жигитим....деп созум буто электе эле Кайып аке Гулмира экообузго карап, башы менен жансап
-Кириш, барып жумушунарды кылгыла, деди Экообуз унчукпастан ээрчишип жоноп калдык.
-Журчу жигит мындай басып суйлошолу деп, ал экоо кочо тарапка карап басып калышты. Гулмира экообуз кабинетке кирип барып эле, каткырып калдык. Ичибизди кармап алып, кулуп жатабыз. Аялдарга толук айтып бералбай эле кайра кайра кулкубуз келип жатты. Алар да акыры бизди тушунду окшойт кулуп эле калышты. Ангыча артыбыздан Кайып аке кирип келди. Аны коруп алып ичибиз эзилгенче кулдук.
Гулмирага кудай берип эле калды Кайып акенин кабагын туйуп, колдорун шымынын чонтогуно салып лесницадан тушуп келаткан жерин туурай берип боорду эзди. Козубуздон жашыбыз агып жатып кулдук.
- Болду, эми ал жигитин башка сага жолобойт деди Кайып аке кулкубуз токтоп жатканда.
-Эмне деп суйлоштунор деп сурап калдык.
- Ал жагы эркекче бутту. Камсанаба! деди ал. Анын устуно Кайып акеда булчундуу, салабаттуу жигит эле. Бир убакта башын чайкай Гуля Эштаевна соз баштап калды.
-Кайып, сен кайра ал жигитке жардам берсен, жакшы болмок беле деп ойлойм. Биз кыздарды мынтип коруй берсек, булар качан эрге тийет? деп калды.
-Ээ жо-ок, Гуля апа, бул жигит Алтынай кызыбызга туура келбейт болчу. Мен бир коруп эле тушундум, ал жигит Алтынайдыкы эмес деди Гулназ эже.
-Жок, Гуя Эштаевна деди Кайып аке да. Ал жигит Алтынайды коруй албайт. Гулноз эже туура айтат. Ал жигит биздин кызга ылайыктуу эмес.
-Ким билет? деди ийнин куушура Гуля Эштаевна. Жигиттен жигит тандап отуруп каерге чейин барат экен бул кыздар ? деп койду. Анын бул созун отургандар баары эле жакшы тушунуп турушту. Себеби ал мага досунун баласын тапкан эмес беле. Баарыбыз унчукпай эле аны карап койдук.
Жумуштагылар Гулмира экообузго аябай конуп алышкан. Оздору тамашалашып айтып калышаар эле
- Биздин кундор силер менен кызыктуу деп. Силер жок болуп калган учурларда, жумушубузда бир нерсе жетишпегенсип эле, баарыбыз унчукпай отуруп калабыз. Силер барда биздин иш кана шанга болонуп турат. Силерди коргондо озубуз да жарк дей тушобуз, силер биздин кунубузсунор, айыбызсынар деп кулуп калышаар эле.
Биз Гулмира экообуз чогуу жумушка кирип келаткандан эле башталат
- Оо! биздин сулуулар келатат десе, дагы бироосу,
-Оо!биздин гулдор келатат дешип карашаар эле. Айдар аке коргон жерден эле
-Жанынан ий! Жанынан! деп кыйкырып жиберээр эле. Андайда биз экообуз бири бирибизди карап кулуп эле калчубуз.
- Силерди коргонум учун эле, мен канча бактылуумун дегендери да бар. Мен аларга кулуп калаар элем
-Силер бизди ушинтип эркелетип турсанар, биз анан кантип силерди таштап куйоого кетмек элек деп. Ошол кундор Гулмира экообуздун чогуу жургондогу, эн бактылуу кундорубуз эле. Шаарда аралап журсок да баары бизди суктана карашчу. Артыбыздан калбай канча жигиттер ээрчип алчу. Кочодо баратсак алдыбыздан тороп, бастыра койбой, танышалы дешип жудотушчу. Бизди ээрчип келип, биз машинага жетип эшигин ачып Гулмира рулга отурганын коргондо, тан кала карашып калышчу. Озубуз да кийимди турлонто кийип, кочодо карабаган адамды да озубузго каратчубуз. Корсо ал убак жаштыктын бир доору болгон экен. Кийимдин модасын чыгарып, Гулмиранын эжеси аркылуу элде жок кийимдерди кийип журдук.
Кундон кунго сулуу болуп бараткандаймын. Кузгунун жанында туруп, озумо озум суктанып карап турдум. Былтыры эле бул убакта студент элем. А азырчы? Жумуш десе жумушум, акча десе акчасы бар кызмын. Базадагы импорт.товарлардан сатып, аз да болсо акча топтоп алгам. Ден-соолук, сулуулук баары бар! Качанга чейин ушинтип журмок элем. Мен тендуулор экиден балалуу болуп калышты. Менчи? Акыры бир куну мен да турмушка чыгышым керек. Кызык мен кимге чыгат болдум экен? Менин болочок куйоом ким болду экен?
- Алтына-ай, эмнени ойлонуп турасын деп жаныма Гулмира басып келди. Эми экообуз кузгуну карап турдук.
-Гулмира ушул эки сулуу кызды кимдер алат болду экен? дедим мен. Ал бир азга ойлонуп туруп
- Билбейм. Чындап эле биздин куйоолорубуз кандай адамдар болот экен? деди. Анан бир нерсе эсине тушуп кеткендей шарт мага бурулду да, эки колу менен желкемден кармап, мени озуно каратып козумо тиктеди
-Алтынай мага соз бер! Алар ким болгон кундо да биз экообуз омур бою катташабыз деп, деди
-Созсуз! созсуз, катташабыз. Кудай буйруса экообуз куйоолорубуз менен чогуу катташабыз дедим мен.
Кун бугун чызырап аябай ысыды. Андай убакта кабинеттин ичи кайра муздак болот эмеспи.Туштонуу убагы учурунда сыртка чыгып бактын тубундогу колокодо суйлошуп беш алтообуз турганбыз. Ал жерде атайын скамейка бар болчу. Отурганы отуруп, турганы туруп кызуу созго кирип алганбыз. Гулмира да эч жон журбогон кыз эле. Эч нерсе оюбузда жок отурганбыз. Бир убакта Гулмира ары жактан келип колундагы банкадагы сууну бизге каратып чачып жиберди. Баарыбыз кыйкырып ордубуздан тура качтык. Бизди карап алып озу жыргап кулуп жаткан. Анан эле карасак Кайып аке чуркап келип колундагы сууну Гулмирага чачып жиберди. Ошентип баарыбыз кыйкырышып бири бирибизге суу чачышып ойноп кирдик. Ал куну начальнигибиз да жок экен. Гуля Эштаевналар ичкериде отурушат. Биз жаштар короодо суу чачышып жугуруп, ишкананы айланып бири бирибизди куушуп ойноп журобуз. Бизге Бегай эже менен Гулноз эже да кошулуп алган. Ал куну бизге кудай берип эле калды. Биздин ишкана атайын тосмо менен тегеретилип тосулуп, ото чон эмес короосу бар эле. Короонун азыраак багы да бар. Оруктору гулдоп калган эле.. Сыртта дайыма крандан шарылдап суу агып турчу. Кароолчу чоон яшикке майда банкаларды алып келип суунун жанына коюп койгон экен. Жууп тазалап коёюн десе керек. Ал банкаларды баарыбыз бирден колубузга алып алганбыз. Мени коздой чуркап келаткан Айдар акени коруп калып зданиянын жанындагы жыйылып турган бетон плиталардын устуно чыга качтым. Ал куну джинсы шым кийип келгеним мага пайда болду деп ичимен ойлоп койдум. Ал эски бетон плиталар коптон бери дарбазананын кире беришинде сол тарапта тосмого жакын бир туп чон оруктун жанында, жыйылган экен. Здания менен жыйылган плитканын ортосунда уч метрге жакын аралык калган.Айдар акенин чуркап отуп баратып чачкан суусу ,мага жакшы тийбей деле калды. Менден отуп барганда анын алдынан Айгул эже чыга калып сууну чачып калды. Айдар акенин озуно гана чачырады го суу.! Анын усту суу болуп эле жатып калды.Мен каткырып кулуп аларга карап тургам. Анан аларга карап:
-Айгул эже жайладыныз! деп ага кыйкырып жаткам. Бир убакта эле, мага жакын жерден Кайып аке мага каратып сууну чачып калды. Мен ушул кыска убакыттын ичинде суудан качам деп плитканын устундо, кайсыл жеринде турганымды да унутуп калдым окшойт. Мага карап келаткан суудан айланып кача коём деп плиткадан тайып кеттим. Элдин баары мага карап кыйкырып жиберишти. Мен плитканын устунон, аркаман жыгылып тушуп келатып бир колум менен гулдоп турган оруктун шагын кармагандай болдум. Бирок мен жерге эмес, бироонун денесинин устуно тушкондой болдум. Ал дене колдору менен мени кучактай , боюн токтоталбай барып, темир решеткага бир тийип отуруп калды. Устубузго оруктун гулдору гуулуп тушуп жатты. Козумду ачсам ал да мени тиктеп турган экен. Экообуз ошол ордубузда тиктешип калдык. Ал коздор мага тааныштай болуп, журогум бир кызыктай болуп кетти.
Менин столум кабинеттин торундо терезе тарапка капталынан туш турчу. Мен оз ордумда унчукпай отурам. Мага туш этекте, мени жыгылып келатканда кармап калган жигит отурат. Анын койногу плитанын чыгып турган зымына илинип айрылып калган экен. Денелери да катуу сыйрылып канагансып кетиптир. Аны Гулмира, ал жигиттин койногун чечип алганда кордук.
-Охо! Спортсмен окшойбуз го, деп калды Гулмира, жигиттин келишимдуу булчундарына суктана карап. Аялдар баары аны карап отурушат.
-Аиий каттуу сыйрылыптыр деп Айгул эже айтып калды, анын сыйрылган жерлерин карап. Гулмира экоо анын денесин бинт менен тазалап, бир нерселерди суйкоп жатышты окшойт. Жигит унчукпай эле аялдардын айтканын жасап колдорун которуп коюп отурду. Утуру ал да мени карап тиктеп коюп жатты. Эшиктин оозундагы чогуу келген досу бизди карап эле кулуп коюп турду. Ал досун бир жерде коргондой болуп жаттым. Аялдардын создоруно алаксып кайра жигитти карап калдым. Корсо жигит дарбазадан кирип келатса, ага карап Айгул эже чуркап келаткан болот. Колундагы сууну чачайын дегенде ал плитка тарапка кача коёт. Суу ага эмес ортодон чыга калган Айдар акеге чачырайт. Анан эле ойдодон каткырып кыйкырып жаткан мени коруп калат.Ал ошол жерден жылбай, кулуп жаткан мени карап туруп калат. Анан эле бир убакта мен ойдодон ага карап жыгылып келаткан болом. Ал эки колун жайып, мени кармаганга аракетин кылып калат.
Гулмира жумушка алып келген импорт. кийимдердин арасынан ага ылайык футболка таап чыгып, ага кийгизип койду.
-Акырын болсонор болмок экен. Бул жигит болбогондо сени азыр больницага алып кетти беле кудай билет деп калды Гуля Эштаевна. Жигитке карап:
-Эч жерин оорубай элеби? Каттуу тийген жокпу эчнерсе? деп анын абалын сурап калды. Жигит башын жок дегендей кылып чайкап койду. Ооздо турган анын досу кулуп эле
-Эмнеге оорумак эле, болгондо да силердин ушундай сулуу кызынарды сактап калганга озу да суйунуп отурат деп кулуп калды. Эми карындашыбыз менен чындап таанышат окшойбуз деп мага карады да:
-Алтынай сен эмне чындап эле бизди тааныган жоксунбу? деди. Мен унчукпай эле эмне дээримди билбей
- Билбейм, сени бир жерде коргондоймун дедим.
-Менин атым Ороз сенин айлындан болом, эми тааныдынбы? Мен эми эстеп кеттим. Менден эки жашка улуу эжемдин классташы Ороз экенин тааныдым.
-Ии ооба эми тааныдым деп кулуп калдым.
- Бул баланычы деди досун корсото. Аны чындап тааныбайт элем.
-Жок, дедим башымды чайкап. Аны бир да тааныбайм дедим. Аялдар бизди кулуп карап турушат.
- Бул Алмаз да, деди мага Ороз
-Кайсы Алмаз? дедим мен эстей албай.
- Мен Насыр аяш атандын баласы болом деди бир убакта Алмаз,мага карап кулуп.Анын оозунан эми биринчи жолу соз чыкты окшойт. Мен тан кала, аларга карап эле
- Алмаз! Насыр аяш атамдын баласы Алмаз сенсинби? дедим. Баары бизди карап кулуп калышты.
-Ооба. Ошол аяш атандын баласы мен болом. Аяш энендин созун укпай журо берген экенмин. Ушуга чейин сага келип, эмнеге бир да жолукпадым экен? деди мага тамашалай.
Аялдар менен аны муну тамашалашып жатышып, балдар биз менен коштошуп чыгып кетишти. Жумуштан кийин Гулмира экообузду тосуп ала турган болуп аялдар менен оздорунчо суйлошуп алышты.
-Алтынай синдим, сиздин Шахзааданыз ушул жигит болот! деди Гулноз эже мага жылмая.Эми качпастан жакшылап бул жигит менен суйлошунуз деди. Анан аялдарга карап
-Мени айтты дейсинер мен экоону карап отуруп эле тушундум. Бул жигит Алтынайдыкы деди. Аялдар ар кимиси ар нерсени суйлоп жаттышты.Мен унчукпай эле кулуп койдум. Бир убакта столумдун устундогу Аман экообуз тушкон суротту таппай издеп калдым. Корсо ал суротту, балдарды байкап калбасын деп Гулноз эже атайын столумдан алып койгон экен.
-Суротту жакшылап суурмайга салып катып коюнуз деп, ал мага карматты. Анын созун аялдар да коштоп кетишти. Мен Аман экообуздун суротубузду колума кармаган бойдон, Аманды тиктеп ойлонуп отурдум.
Он учунчу болум.
Аяш энемдин айтып бергендери менин журогумо каттуу таасир бергендей. Кийинки кундору аяш энемдин айттып бергендерин озумчо коп ойлонуп журдум. Эми менин Гулмирага болгон коз карашым, такыр башкача озгорду. Мен аны баштагыдан да озумо жакын коруп , аны коп аяп калдым. Кээде ойлоп коём адамды озуно жакын коруу деген ушундай болот турбайбы. Тимур да мени ушинтип бир тууганы катары коруп, мени жакын коруп жургон экен да деп. Жакшы коргон адамындан корсо, эч нерсени аябай калат экенсин. Мен ушул жерден Тимурду чындап тушундум. Эми Тимур мага кандай белек берсе да, анын конулун калтырбай, ойлонбой туруп алууга даяр элем.
Бугун биринчи март. Жаздын биринчи куну. Быйыл кыш женил болуп, жаз да эрте келди. Ошто кун ысып адамдар женил кийинип баштаган.
-Жаз да келди, деп жумуштагылар озубузчо кабинетте суйлошуп отурганбыз. Эшикти бироо такылдатып ачып калды. Баарыбыз ошол жакка тигилдик. Карасам эшиктен баш багып:
-Саламатсыздарбы! Алтынайды мумкун бекен деп Мырза турат. Мен ал жонундо такыр унутуп калган экенмин. Озум да аны коргондо чочуп кеттим. Баары бизди карап калышты. Эшикке жакын отурган Гулноз эже аны жакшы эле бир карап алгандай болду окшойт. Ордумдан кандай туруп жоноп калганымды озум да билбейм калдым.Коридорго чыксам ал колуна бир букет гул кармап алыптыр.
-Кандайсын Алтынай деди Мырза жайдары гана.
- Бул сага. Биринчи жазын менен деп, атайын которуп келдим. Анын устуно сага айтпадым беле?, озум бир кун жолугам деп.
-Рахмат, гулду колума кандай алып жибергенимди да билбейм. Колум озунонон озу барып, сунулуп турган гулду кармады.
- Жур Алтынай, сыртка чыгып суйлошолу, деди Мырза. Мен бир азга ойлоно
-Мен азыр, дедим да кайра кабинетке кирип гулду столумдун устуно коюп чыктым. Сыртка чыгып экообуз бир аз суйлошуп турдук.
-Кечинде жолугушалычы Алтынай, деди Мырза мага карап. Мен эмне дээримди билбей унчукпай тура бердим.
-Эмнеге эжендикине барбай койдун? Мен сени кундо кутуп журдум. Акыры жумушундун адресин таап бул жерге келдим деп суйлоп жатты ал. Карасам устунку этаждан Гулмира бизди утур тиктеп коюп тушуп келатыптыр. (Биздин экинчи кабатка которулчу лесницабыз зданиянын сыртында темирден болчу) Аны коруп эле суйунуп кеттим.
-Гулмира, деп аны чакырып калдым. Ал жаныбызга келгенде
-Таанышып алгыла бул менин дос кызым болот, аты Гулмира дедим да
- Экоон суйлошуп тургула, мен азыр деп коюп, шашыла устунку кабатка карап жоноп калдым. Гулмира тушунбой эле, мага тан кала артымдан карап кала берди.
Мен устунку этажга чыгып эле Кайып акенинин кабинетине кирип аны колдон алдым.
-Журунуз Кайып аке сиз мага азыр жигитим болуп бересиз дедим. Ал мага тушунбой эле
- Сага эмне болду? Тынчылыкпы деп сурады.
- Мага жардам бербесениз болбой калды Кайып аке деп, мен ага иштин чоо жайын тушундурдум. Ал бир аз ойлонуп туруп макул болду.
Ошентип биз экообуз, устунон темир лесницадан тушуп келатып эле Кайып аке кабагын туйуп алган. Эки колу, шымынын эки чонтогундо. Мен артынан ээрчип тушуп келатам. Мырза бизди коруп, карап эле туруп калды. Гулмира да бизди коруп оозу ачылып калган.
- Кайып, мени кечирип кой. Ал менин аяш атамдын баласы. Жакшына эле суйлошуп чечишели деп мен анын артынан ээрчий суйлоп келдим. Алардын жанына келгенде
-Таанышып алгыла, бул менин жигитим....деп созум буто электе эле Кайып аке Гулмира экообузго карап, башы менен жансап
-Кириш, барып жумушунарды кылгыла, деди Экообуз унчукпастан ээрчишип жоноп калдык.
-Журчу жигит мындай басып суйлошолу деп, ал экоо кочо тарапка карап басып калышты. Гулмира экообуз кабинетке кирип барып эле, каткырып калдык. Ичибизди кармап алып, кулуп жатабыз. Аялдарга толук айтып бералбай эле кайра кайра кулкубуз келип жатты. Алар да акыры бизди тушунду окшойт кулуп эле калышты. Ангыча артыбыздан Кайып аке кирип келди. Аны коруп алып ичибиз эзилгенче кулдук.
Гулмирага кудай берип эле калды Кайып акенин кабагын туйуп, колдорун шымынын чонтогуно салып лесницадан тушуп келаткан жерин туурай берип боорду эзди. Козубуздон жашыбыз агып жатып кулдук.
- Болду, эми ал жигитин башка сага жолобойт деди Кайып аке кулкубуз токтоп жатканда.
-Эмне деп суйлоштунор деп сурап калдык.
- Ал жагы эркекче бутту. Камсанаба! деди ал. Анын устуно Кайып акеда булчундуу, салабаттуу жигит эле. Бир убакта башын чайкай Гуля Эштаевна соз баштап калды.
-Кайып, сен кайра ал жигитке жардам берсен, жакшы болмок беле деп ойлойм. Биз кыздарды мынтип коруй берсек, булар качан эрге тийет? деп калды.
-Ээ жо-ок, Гуля апа, бул жигит Алтынай кызыбызга туура келбейт болчу. Мен бир коруп эле тушундум, ал жигит Алтынайдыкы эмес деди Гулназ эже.
-Жок, Гуя Эштаевна деди Кайып аке да. Ал жигит Алтынайды коруй албайт. Гулноз эже туура айтат. Ал жигит биздин кызга ылайыктуу эмес.
-Ким билет? деди ийнин куушура Гуля Эштаевна. Жигиттен жигит тандап отуруп каерге чейин барат экен бул кыздар ? деп койду. Анын бул созун отургандар баары эле жакшы тушунуп турушту. Себеби ал мага досунун баласын тапкан эмес беле. Баарыбыз унчукпай эле аны карап койдук.
Жумуштагылар Гулмира экообузго аябай конуп алышкан. Оздору тамашалашып айтып калышаар эле
- Биздин кундор силер менен кызыктуу деп. Силер жок болуп калган учурларда, жумушубузда бир нерсе жетишпегенсип эле, баарыбыз унчукпай отуруп калабыз. Силер барда биздин иш кана шанга болонуп турат. Силерди коргондо озубуз да жарк дей тушобуз, силер биздин кунубузсунор, айыбызсынар деп кулуп калышаар эле.
Биз Гулмира экообуз чогуу жумушка кирип келаткандан эле башталат
- Оо! биздин сулуулар келатат десе, дагы бироосу,
-Оо!биздин гулдор келатат дешип карашаар эле. Айдар аке коргон жерден эле
-Жанынан ий! Жанынан! деп кыйкырып жиберээр эле. Андайда биз экообуз бири бирибизди карап кулуп эле калчубуз.
- Силерди коргонум учун эле, мен канча бактылуумун дегендери да бар. Мен аларга кулуп калаар элем
-Силер бизди ушинтип эркелетип турсанар, биз анан кантип силерди таштап куйоого кетмек элек деп. Ошол кундор Гулмира экообуздун чогуу жургондогу, эн бактылуу кундорубуз эле. Шаарда аралап журсок да баары бизди суктана карашчу. Артыбыздан калбай канча жигиттер ээрчип алчу. Кочодо баратсак алдыбыздан тороп, бастыра койбой, танышалы дешип жудотушчу. Бизди ээрчип келип, биз машинага жетип эшигин ачып Гулмира рулга отурганын коргондо, тан кала карашып калышчу. Озубуз да кийимди турлонто кийип, кочодо карабаган адамды да озубузго каратчубуз. Корсо ал убак жаштыктын бир доору болгон экен. Кийимдин модасын чыгарып, Гулмиранын эжеси аркылуу элде жок кийимдерди кийип журдук.
Кундон кунго сулуу болуп бараткандаймын. Кузгунун жанында туруп, озумо озум суктанып карап турдум. Былтыры эле бул убакта студент элем. А азырчы? Жумуш десе жумушум, акча десе акчасы бар кызмын. Базадагы импорт.товарлардан сатып, аз да болсо акча топтоп алгам. Ден-соолук, сулуулук баары бар! Качанга чейин ушинтип журмок элем. Мен тендуулор экиден балалуу болуп калышты. Менчи? Акыры бир куну мен да турмушка чыгышым керек. Кызык мен кимге чыгат болдум экен? Менин болочок куйоом ким болду экен?
- Алтына-ай, эмнени ойлонуп турасын деп жаныма Гулмира басып келди. Эми экообуз кузгуну карап турдук.
-Гулмира ушул эки сулуу кызды кимдер алат болду экен? дедим мен. Ал бир азга ойлонуп туруп
- Билбейм. Чындап эле биздин куйоолорубуз кандай адамдар болот экен? деди. Анан бир нерсе эсине тушуп кеткендей шарт мага бурулду да, эки колу менен желкемден кармап, мени озуно каратып козумо тиктеди
-Алтынай мага соз бер! Алар ким болгон кундо да биз экообуз омур бою катташабыз деп, деди
-Созсуз! созсуз, катташабыз. Кудай буйруса экообуз куйоолорубуз менен чогуу катташабыз дедим мен.
Кун бугун чызырап аябай ысыды. Андай убакта кабинеттин ичи кайра муздак болот эмеспи.Туштонуу убагы учурунда сыртка чыгып бактын тубундогу колокодо суйлошуп беш алтообуз турганбыз. Ал жерде атайын скамейка бар болчу. Отурганы отуруп, турганы туруп кызуу созго кирип алганбыз. Гулмира да эч жон журбогон кыз эле. Эч нерсе оюбузда жок отурганбыз. Бир убакта Гулмира ары жактан келип колундагы банкадагы сууну бизге каратып чачып жиберди. Баарыбыз кыйкырып ордубуздан тура качтык. Бизди карап алып озу жыргап кулуп жаткан. Анан эле карасак Кайып аке чуркап келип колундагы сууну Гулмирага чачып жиберди. Ошентип баарыбыз кыйкырышып бири бирибизге суу чачышып ойноп кирдик. Ал куну начальнигибиз да жок экен. Гуля Эштаевналар ичкериде отурушат. Биз жаштар короодо суу чачышып жугуруп, ишкананы айланып бири бирибизди куушуп ойноп журобуз. Бизге Бегай эже менен Гулноз эже да кошулуп алган. Ал куну бизге кудай берип эле калды. Биздин ишкана атайын тосмо менен тегеретилип тосулуп, ото чон эмес короосу бар эле. Короонун азыраак багы да бар. Оруктору гулдоп калган эле.. Сыртта дайыма крандан шарылдап суу агып турчу. Кароолчу чоон яшикке майда банкаларды алып келип суунун жанына коюп койгон экен. Жууп тазалап коёюн десе керек. Ал банкаларды баарыбыз бирден колубузга алып алганбыз. Мени коздой чуркап келаткан Айдар акени коруп калып зданиянын жанындагы жыйылып турган бетон плиталардын устуно чыга качтым. Ал куну джинсы шым кийип келгеним мага пайда болду деп ичимен ойлоп койдум. Ал эски бетон плиталар коптон бери дарбазананын кире беришинде сол тарапта тосмого жакын бир туп чон оруктун жанында, жыйылган экен. Здания менен жыйылган плитканын ортосунда уч метрге жакын аралык калган.Айдар акенин чуркап отуп баратып чачкан суусу ,мага жакшы тийбей деле калды. Менден отуп барганда анын алдынан Айгул эже чыга калып сууну чачып калды. Айдар акенин озуно гана чачырады го суу.! Анын усту суу болуп эле жатып калды.Мен каткырып кулуп аларга карап тургам. Анан аларга карап:
-Айгул эже жайладыныз! деп ага кыйкырып жаткам. Бир убакта эле, мага жакын жерден Кайып аке мага каратып сууну чачып калды. Мен ушул кыска убакыттын ичинде суудан качам деп плитканын устундо, кайсыл жеринде турганымды да унутуп калдым окшойт. Мага карап келаткан суудан айланып кача коём деп плиткадан тайып кеттим. Элдин баары мага карап кыйкырып жиберишти. Мен плитканын устунон, аркаман жыгылып тушуп келатып бир колум менен гулдоп турган оруктун шагын кармагандай болдум. Бирок мен жерге эмес, бироонун денесинин устуно тушкондой болдум. Ал дене колдору менен мени кучактай , боюн токтоталбай барып, темир решеткага бир тийип отуруп калды. Устубузго оруктун гулдору гуулуп тушуп жатты. Козумду ачсам ал да мени тиктеп турган экен. Экообуз ошол ордубузда тиктешип калдык. Ал коздор мага тааныштай болуп, журогум бир кызыктай болуп кетти.
Менин столум кабинеттин торундо терезе тарапка капталынан туш турчу. Мен оз ордумда унчукпай отурам. Мага туш этекте, мени жыгылып келатканда кармап калган жигит отурат. Анын койногу плитанын чыгып турган зымына илинип айрылып калган экен. Денелери да катуу сыйрылып канагансып кетиптир. Аны Гулмира, ал жигиттин койногун чечип алганда кордук.
-Охо! Спортсмен окшойбуз го, деп калды Гулмира, жигиттин келишимдуу булчундарына суктана карап. Аялдар баары аны карап отурушат.
-Аиий каттуу сыйрылыптыр деп Айгул эже айтып калды, анын сыйрылган жерлерин карап. Гулмира экоо анын денесин бинт менен тазалап, бир нерселерди суйкоп жатышты окшойт. Жигит унчукпай эле аялдардын айтканын жасап колдорун которуп коюп отурду. Утуру ал да мени карап тиктеп коюп жатты. Эшиктин оозундагы чогуу келген досу бизди карап эле кулуп коюп турду. Ал досун бир жерде коргондой болуп жаттым. Аялдардын создоруно алаксып кайра жигитти карап калдым. Корсо жигит дарбазадан кирип келатса, ага карап Айгул эже чуркап келаткан болот. Колундагы сууну чачайын дегенде ал плитка тарапка кача коёт. Суу ага эмес ортодон чыга калган Айдар акеге чачырайт. Анан эле ойдодон каткырып кыйкырып жаткан мени коруп калат.Ал ошол жерден жылбай, кулуп жаткан мени карап туруп калат. Анан эле бир убакта мен ойдодон ага карап жыгылып келаткан болом. Ал эки колун жайып, мени кармаганга аракетин кылып калат.
Гулмира жумушка алып келген импорт. кийимдердин арасынан ага ылайык футболка таап чыгып, ага кийгизип койду.
-Акырын болсонор болмок экен. Бул жигит болбогондо сени азыр больницага алып кетти беле кудай билет деп калды Гуля Эштаевна. Жигитке карап:
-Эч жерин оорубай элеби? Каттуу тийген жокпу эчнерсе? деп анын абалын сурап калды. Жигит башын жок дегендей кылып чайкап койду. Ооздо турган анын досу кулуп эле
-Эмнеге оорумак эле, болгондо да силердин ушундай сулуу кызынарды сактап калганга озу да суйунуп отурат деп кулуп калды. Эми карындашыбыз менен чындап таанышат окшойбуз деп мага карады да:
-Алтынай сен эмне чындап эле бизди тааныган жоксунбу? деди. Мен унчукпай эле эмне дээримди билбей
- Билбейм, сени бир жерде коргондоймун дедим.
-Менин атым Ороз сенин айлындан болом, эми тааныдынбы? Мен эми эстеп кеттим. Менден эки жашка улуу эжемдин классташы Ороз экенин тааныдым.
-Ии ооба эми тааныдым деп кулуп калдым.
- Бул баланычы деди досун корсото. Аны чындап тааныбайт элем.
-Жок, дедим башымды чайкап. Аны бир да тааныбайм дедим. Аялдар бизди кулуп карап турушат.
- Бул Алмаз да, деди мага Ороз
-Кайсы Алмаз? дедим мен эстей албай.
- Мен Насыр аяш атандын баласы болом деди бир убакта Алмаз,мага карап кулуп.Анын оозунан эми биринчи жолу соз чыкты окшойт. Мен тан кала, аларга карап эле
- Алмаз! Насыр аяш атамдын баласы Алмаз сенсинби? дедим. Баары бизди карап кулуп калышты.
-Ооба. Ошол аяш атандын баласы мен болом. Аяш энендин созун укпай журо берген экенмин. Ушуга чейин сага келип, эмнеге бир да жолукпадым экен? деди мага тамашалай.
Аялдар менен аны муну тамашалашып жатышып, балдар биз менен коштошуп чыгып кетишти. Жумуштан кийин Гулмира экообузду тосуп ала турган болуп аялдар менен оздорунчо суйлошуп алышты.
-Алтынай синдим, сиздин Шахзааданыз ушул жигит болот! деди Гулноз эже мага жылмая.Эми качпастан жакшылап бул жигит менен суйлошунуз деди. Анан аялдарга карап
-Мени айтты дейсинер мен экоону карап отуруп эле тушундум. Бул жигит Алтынайдыкы деди. Аялдар ар кимиси ар нерсени суйлоп жаттышты.Мен унчукпай эле кулуп койдум. Бир убакта столумдун устундогу Аман экообуз тушкон суротту таппай издеп калдым. Корсо ал суротту, балдарды байкап калбасын деп Гулноз эже атайын столумдан алып койгон экен.
-Суротту жакшылап суурмайга салып катып коюнуз деп, ал мага карматты. Анын созун аялдар да коштоп кетишти. Мен Аман экообуздун суротубузду колума кармаган бойдон, Аманды тиктеп ойлонуп отурдум.
#17 14 Ноябрь 2016 - 15:45
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
он торттунчу болум.
Алмаз мектепте окуп жургондо, бою класстагы балдардын эн чону эле. Менден эки класс жогорку, эжемдин клаасташы болот. Бизден чон болгон учун, аны жакшы деле билчу эмесмин. Ал кобунчо кепкасын башына кыйшайта басып алып кийип журчу. Бетин деле жакшы тааныбайм. Дункуюп эч кимге деле суйлобой журо берчу. Алмаздын классташ балдары биздин кыздар менен суйлошуп, достошуп эле журушчу. Бирок Алмаз андай эмес эле. Озунун классташ кыздары менен эле ээрчишип журуп калчу. Аны сыртынан соз кылышып, жакшы коргон кыздар да бар эле. Себеби Алмаз алдынкы окуучулардын катарында болчу. Атасы Насыр аяш атам да мугалим.
Апам мага Алмаз жонундо кышында соз кылган эле.
-Насыр аяш атандар сени сурап жатышат. Балдар жолугушуп суйлошсун. Эн улуу балабыз жакшы той менен, элден батаа алып келин алсак деген тилегибиз бар дейт. Баласы сага барса жакшылап суйлошуп кор. Озубуз билген, тааныган жакшы адамдар деп, апам бир короо создорду айткан болчу.
Биздин жумуштан чыгышыбызды Алмаз менен Ороз кутуп турушкан экен. Машина менен чыксак алар кочодо турушуптур. Аларды да машинага салып алып жоноп калдык. Алар бизди машина менен чыгаарыбызды кутушпогондугун жана Гулмирага тан калгандыгын жашырышкан жок.
-Азаматсын Гулмира! соз жок сага, озу да жакшы айдайт экенсин деп Ороз аны мактап калды. Бирок бугун Гулмиранын жумуштары бар эле. Ал шаардык досторуна жолукмак. А мен бугун эжемдикине бармакмын. Ошондуктан тортообуз бир аз аны муну суйлошуп турдук да, анан тез эле тарадык. Ороз ошол жерден эле мени жолдон таштап отуп кетесин деп Гулмира менен кетти. Мени Алмаз узатып коймок болду.
Алмаз экообуз жай басып жолдо суйлошуп бараттык. Айлана жаз келгенге кок жыттанып турду. Кеч кирип келаткан.
-Алтынай, мен сени угуп жургонум менен, сени эч элестете алган эмесмин. Анын устуно мектепте окуп жургондо кандай кыз экенинди да билбейт экемин деди Алмаз.
-Сен мектепте, эч кимге суйлобой эле журсон кайдан билет элен? дедим кулуп.
-Былтыр диплом алгандан кийин, биздин уйго келген турбайсынарбы? Апам ошондон бери жанымды койбойт. Барып Алтынай менен суйлошуп кор деп. Атам мага кичинемден бери эле айтып келет, мен сага Эргештин кызын алып берем деп. Ошондон уламбы билбейм, мен сага эч таанышканга ашыкпапмын. Алардын созун, кичинемде угуп жургон создой эле кабыл алып журо берген окшойм деп ал кулуп калды. Мен унчукпай эле анын создорун угуп келе жаттым.
- Анын устуно жумушка орношом деп, эч нерсеге конул болбодум. Жаны орношконго убактымдын баарын жумушка болуп, берилип иштеп журо берипмин. Корсо деп, токтой калып мага бурулду да, менин коздорумо козун кадай тиктеп:
- Мен энсеп жургон кызды Атам менен апам эчак эле, мага таап коюшкан турбайбы деди.
- Алмаз биз жетип келдик дедим, мен ага куло карап. Эжемдер мына бул уйдо турушат деп, жакын калган уйду корсото алдыга кадам таштадым. Экообуз бир аз басканда эле подьезддин алдындагы отургучта аялдардын суйлошуп отурганын байкадым. Жаш балдар ары бери чуркап ойноп журушот. Мен ага карап бурулдумда
-Мейли Алмаз, ушул жерден эле коштошолу. Эжемдин кошуналары отурушат дедим.
Алмаз бир аз унчукпай турду да, колун мага сунду. Экообуз кол алышып туруп калдык.
Ал менин колумду коё бербей туруп
-Алтынай ,чынын айтсам мен бугун сени менен жолугушуп таанышканыма ото чон кубанычтамын. Мен эми сага кундо жолугуп турам деп бетимен акырын ооп койду.
Тундо бир убакка чейин уктай албай ойлонуп жаттым. Алмаздын, бугун менин жыгылгандагы тиктеген коздору кайра- кайра коз алдыма тартылып жатты. Кызык биз эмнеге антип тиктештик? Эмнеге Гулноз эже мага ушул Алмазды тандады? Эмне болуп жатканымды тушунбой жаттым. Аманды эстеп кеттим. Аман! Сен эмне болдун экен? Гулжанга уйлондунбу же жокпу? Мага келем дедин эле го? бирок келбедин. Демек чындап эле Гулжанга уйлонгон болушун керек. Мейли Аман бактылуу бол. Мен..., мен да кудайдын айтканын короормун.
Эртеси куну Алмаз, мени жумуштан чыгаарым менен тосуп алды. Ал мени Эркин деген классташ досунун уйуно алып барды. Эркин жаны эле уйлонуптур. Келинчеги узун халат кийип башына жоолук салынып алыптыр, жаны келин экени билинип эле турду. Аны коруп менде бир башкача сезимдер пайда болуп, озумдун келин болоорумду элестеп кеттим. Жакшы суйлошуп отурдук. Мени Алмаз кайра узатып жеткирип койду.
Ошентип биз Алмаз экообуз жолугушуп журдук. Кээде ал Ороз экоо келет. Гулмира тортообуз коп жерлерде чогуу болуп, чогуу шаарды айланып жакшы кундорду откоруп жаттык. Бир куну тортообуз чогуу айылга жоноп калдык. Шаардан машина менен чыгып, музыканы жаныртып коюп айылды коздой зымырап бараттык. Кассетада Бек Борбиев аккардион менен "Делбирим ай делбирим" деп созолонто ырдап жатты. Жолдо баратып тамашалашып каткырып кулуп атып, айылга кантип кирип барганыбызды да билбей калдык. Айылдын башында балдар тушуп калышты. Биз Гулмира экообуз уйго келдик. Иним суйунуп болбой эле калды. Ага Гулмира бир жолу келгенибизде велосипед алып келип берген болчу. Негизи эле Гулмира менин синдилериме, иниме жакын болуп аларга дайыма белектерди сатып алып келип журду. Каршы болуп, кереги жок, жон кой десем капа болот. Акыркы кундору ага да эч нерсе дебей калгам. Бугун да ошол корунуш.
Кечинде Алмаз менен Ороз биздин уйго келип, кочодо бизди кутуп туруп калышты. Апама:
-Алмаз келиптир, бугун отуруштары бар экен, бизди чакырып келиптир дедим. Апам Алмазды укканда суйунуп эле кетти. Ошентип алар бизди, бир досунун уйуно алып барышты.Ал жерде копко деле болгон жокпуз. Себеби копчулук достору аялдары менен келишиптир. Алмаздын уйлонбогон уч торт эле достору калган экен. Ушул жерде мен озумдун, жашым келип калганын сездим. Айылда мен тендуу кыздар деле калбаса керек эле. Алмаздар жыйырма бешке чыгып калышыптыр деп койдум ичимен. Гулмирага булардын баары кызык корунуп жатты.Музыка коюлуп жаштар бийлеп жатышты. Биз коп деле бийлеген жокпуз. Жай бийге гана эки экиден бийлеп койгонубуз болбосо кобунчо бир чекеде эле озубузчо суйлошуп отурдук. Бир убакта жургуло бул жерден кеттик деп, ал уйдон чыгып баса бердик. Кочодо тундо тортообуз басып келаттык. Асманда ай жарык, жылдыздар жымындап, абасы таза айыл жери озунчо бир керемет болуп сезилип турду.
Эртеси куну айылыбыздын этегиндеги тоого чыгып эс алып келдик. Шырылдап таза аккан булагына жузубузду чайкап, суусунан моокум кана ичип, булак башындагы бадалдын шактарына чупурок байлап, тилегибизди айттык. Гулмирага бул эс алуу аябай жакты. Алыстан тоо койнундагы айылдарга суктанып карап унунун баарынча кыйкырып да алды.Ага кошулуп Ороз да кыйкырып баштады. Экоо жон кыйкырбай куудулданып ар турдуу ундор менен биринен отуп бири созолонтуп жатышты. Бир убакта эле карасак Ороз, бийик турган таштын устуно чыгып алып Тарзан болуп кыйкырып кирди. Биз ага каткырып кулуп, жатып калдык. Ал жерде эс алып жургон жаштар, окуучу балдар да бизди карашып кулуп жатышты. Айыл жеринин кооздугу ай! Соз менен айтып жеткире албайсын го чиркин.
Айылдын эли баары бирин бири жакшы тааныйт эмеспи. Алмаз экообузду кыз-жигит болуп суйлошуп журушот экен деп соз кылышып ойлоп калышса керек. Анын устуно жаз келгенге ар дем алышта айылга келип турдум. Мына бугун да Гулмира экообуз машина менен келип калдык. Бугун Алмаздын кошуна классташы уйлонуп той кылып жаткан. Бизди кечинде келишип Алмаз менен Ороз тойго алып барышты. Барсак, айылдын баары ошол жерде экен. Жаш балдардан ойдо, той корушуп ойноп журушот. Сыртка тегерете столдор коюлуп, коноктор столдон орун алып той башталып калган экен. Биздин тортообуздун ээрчишип кирип келатканыбызды корушуп, баары эле бизди карап калышты окшойт. Гулмира экообуз жасана кийинип алганбыз. Алдыбызда Ороз менен Гулмира баратты.Алмаз мени колумдан кармап жетелеп алган. Мен элди карагандан уялып эле, башымды коп которбой Алмаздын, менин колумду кармаган колунан, экинчи колум менен билегинен кармап алып келаттым. Биз да столдун бир жеринен орун алдык окшойт акыры. Отургандан кийин бир аздан сон, акырын айланага коз жугурто баштадым. Биринчи эле козумо мени окуткан мугулимдер коллективи корунду. . Андан бери баары эле озубуздун айылдыктар. Себеби кыз да озубуздон экен. Музыкага бийлешип, калоо тилектер айтылып ырдагандары ырдап да жатышты. Бир убакта карасам Алмаздын апасы аяш энемдерге козум тушту. Кошуналары баары бизди карап соз кылып жатышкандай сезилип кетти мага. Алмаз мени болбой атып бийге чакырды. Экообуз женил бийге бийлеп жаттык.
-Алтынай эмне анчалык уялып жатасын деп сурап калды Алмаз. Мен унчукпадым. Ал кайра:
-Апамдардан уялып жатасынбы, деди мага карап жылмая. Экообуз кулуп эле тиктешип койдук.
-Менин апамдын келини ушундай ыймандуу кыз, аларды коргондо уялып турат деп Алмаз мага тамашалап тийишип кирди.
-Алмаз болду эми, дедим ага куло карап, ансыз да элдин баары бизди карап турушат. Жай музыка токтоору менен келип ордубузда отуруп калдык. Бир убакта бироо, мени артымдан желкеме колу менен таптап калды. Ким экен деп карай салсам артыбызда уч торт кичинекей кыздар бизди карап, кулуп турушуптур. Мага кошулуп аларды Алмаз Гулмиралар да карашып калышкан эле. Алардын арасында колуна бир тутам гулду мага сунуп, мага коздору тааныш кичинекей кыз кулуп карап туруптур. Бул кыз ким эле? деп мен аны эстегенче эле Алмаз аларга тан кала:
-Элиза эмне кылып журосунор? деп калды. Мен эми тааныдым. Ал кызды мен былтыры Алмаздын чон энесине киннелеткени келгенде корбодум беле? Экообуз тиктешип коюп ойноп отурганбыз.
-Бул сизге деди ал мага колундагы гулун суна. Мен ага карап
-Рахмат сага Элиза дедим, бир азга аны кулуп тиктедим да, анын бетин колум менен эркелете сылап койдум. Колундагы гулду алаарым менен, ал кыздар менен чогуу чуркаган бойдон кетип калды.
Быйыл атам уйубуздун жанындагы эски уйду бузуп ордуна чон уй тургуза турган болгон. Ошого азыр биздин уйдо усталар бар. Уйго барсан тыным жок. Дем алыш кундору барып мен да апама жардамдашып жаткам. Корообуздун ичин иретке келтирип, коп нерселерге озгортуу киргизип, отурган уйдун ичтерин да ремонт кылып, жууп тазалап койдум. Жууркан тошоктордон бери алмаштырып апам экообуз тынбайбыз. Мындайда Гулмиранын машинасынын мага коп пайдасы тийди. Айылга озум деле айдап келе берем. Бул дем алышта Алмаз экообуз келгенбиз. Машинаны Алмаз айдап келип айылдын башында, ал тушуп калган. Андан бул жагына озум айдап уйго кирип келгем. Бизди айылдын башында жашагандар баары эле корушту да. Алмаз экообузду куздо уйлонушот экен деген да создор бар. Апам да акыркы кундору кудундап суйунуп мунозу жайдары. Уйду иреттеп жатканда апам мага сепке деп алып койгон аппак гулдуу шейшептерди, баркыттан даярдаган корпочолорун, жуп-жубу менен алып койгон чачыктарын , эндей кездеме жоолуктарын сандыгынан алып чыгып корсотуп жатты. Апам ай! Корсо апаларыбыз кызынын бактысын тилеп, жакшы ниет кылып, балдары учун гана жашайт турбайбы.
Саатты карасам Алмаз экообуз белгилешкен убакыт болоюн деп калыптыр. Жуунуп таранып бутуп, алчуларымды алып апамдар менен коштошуп машинаны айдап уйдон чыктым. Айылдын башына чыксам Алмаз кутуп туруптур. Ага рулду бошотуп берип, озум жанындагы орундукка отурдум. Экообуз жолдо Бектин музыкаларын угуп бараттык.
-Алтынай деп соз баштап калды Алмаз. Бир азга унчукпай турду да
-Касым менен мамилен кандай? деп сурады. -Тушунбодум? дедим мен, Аны эмнеге сурап жатасын?
Ал жолдон козун албай, машинаны айдап кете берди. Менин суроом жоопсуз калды. Мен ичимден Касымды ойлоп бараттым. Касым менин классташым. Ал мектепте мага кат жазып, экообуз бир аз дос болуп жургонбуз. Кийин мен Россияга кеттим. Бир эки жолу мага кат жазган болчу. Бирок мен жооп жазбадым. Анда биринчи курс элем. Бир гана окууну ойлочумун анда. Ошол бойдон кабарыбыз деле жок болуп кеткен. Мындан бир жума мурун Касым экообуз кокустан Ошто жолугушуп калдык. Касымдын жанында Алмаздын бир тууган иниси Азим бар болчу. Азим биздин классташыбыз. Касым Фрунзеде сырттан окуп, озу милицияда иштээрин айткан. Андан эки кундон кийин Оштогу классташ балдар кыздар атайын чогулуп кафеде отурганбыз. Булар жонундо Алмаз иниси Азимден укса керек. Бирок Касым экообуздун ортобузда эч нерсе деле болгон эмес. Касым эски мамилебиз боюнча аракет кылып, соз баштаганы менен мен ага конул болгон эмесмин. Болгону классташтар чогулуп суйлошуп отурганбыз.
Бир убакта Алмаз менден
- Кимди ойлонуп жатасын? деп сурап калды. Алмаздын бул суроолору мага жаккан жок! Мен Алмазды бир карап алдымда унчукпай койдум.
Уландысы бар.
-
он торттунчу болум.
Алмаз мектепте окуп жургондо, бою класстагы балдардын эн чону эле. Менден эки класс жогорку, эжемдин клаасташы болот. Бизден чон болгон учун, аны жакшы деле билчу эмесмин. Ал кобунчо кепкасын башына кыйшайта басып алып кийип журчу. Бетин деле жакшы тааныбайм. Дункуюп эч кимге деле суйлобой журо берчу. Алмаздын классташ балдары биздин кыздар менен суйлошуп, достошуп эле журушчу. Бирок Алмаз андай эмес эле. Озунун классташ кыздары менен эле ээрчишип журуп калчу. Аны сыртынан соз кылышып, жакшы коргон кыздар да бар эле. Себеби Алмаз алдынкы окуучулардын катарында болчу. Атасы Насыр аяш атам да мугалим.
Апам мага Алмаз жонундо кышында соз кылган эле.
-Насыр аяш атандар сени сурап жатышат. Балдар жолугушуп суйлошсун. Эн улуу балабыз жакшы той менен, элден батаа алып келин алсак деген тилегибиз бар дейт. Баласы сага барса жакшылап суйлошуп кор. Озубуз билген, тааныган жакшы адамдар деп, апам бир короо создорду айткан болчу.
Биздин жумуштан чыгышыбызды Алмаз менен Ороз кутуп турушкан экен. Машина менен чыксак алар кочодо турушуптур. Аларды да машинага салып алып жоноп калдык. Алар бизди машина менен чыгаарыбызды кутушпогондугун жана Гулмирага тан калгандыгын жашырышкан жок.
-Азаматсын Гулмира! соз жок сага, озу да жакшы айдайт экенсин деп Ороз аны мактап калды. Бирок бугун Гулмиранын жумуштары бар эле. Ал шаардык досторуна жолукмак. А мен бугун эжемдикине бармакмын. Ошондуктан тортообуз бир аз аны муну суйлошуп турдук да, анан тез эле тарадык. Ороз ошол жерден эле мени жолдон таштап отуп кетесин деп Гулмира менен кетти. Мени Алмаз узатып коймок болду.
Алмаз экообуз жай басып жолдо суйлошуп бараттык. Айлана жаз келгенге кок жыттанып турду. Кеч кирип келаткан.
-Алтынай, мен сени угуп жургонум менен, сени эч элестете алган эмесмин. Анын устуно мектепте окуп жургондо кандай кыз экенинди да билбейт экемин деди Алмаз.
-Сен мектепте, эч кимге суйлобой эле журсон кайдан билет элен? дедим кулуп.
-Былтыр диплом алгандан кийин, биздин уйго келген турбайсынарбы? Апам ошондон бери жанымды койбойт. Барып Алтынай менен суйлошуп кор деп. Атам мага кичинемден бери эле айтып келет, мен сага Эргештин кызын алып берем деп. Ошондон уламбы билбейм, мен сага эч таанышканга ашыкпапмын. Алардын созун, кичинемде угуп жургон создой эле кабыл алып журо берген окшойм деп ал кулуп калды. Мен унчукпай эле анын создорун угуп келе жаттым.
- Анын устуно жумушка орношом деп, эч нерсеге конул болбодум. Жаны орношконго убактымдын баарын жумушка болуп, берилип иштеп журо берипмин. Корсо деп, токтой калып мага бурулду да, менин коздорумо козун кадай тиктеп:
- Мен энсеп жургон кызды Атам менен апам эчак эле, мага таап коюшкан турбайбы деди.
- Алмаз биз жетип келдик дедим, мен ага куло карап. Эжемдер мына бул уйдо турушат деп, жакын калган уйду корсото алдыга кадам таштадым. Экообуз бир аз басканда эле подьезддин алдындагы отургучта аялдардын суйлошуп отурганын байкадым. Жаш балдар ары бери чуркап ойноп журушот. Мен ага карап бурулдумда
-Мейли Алмаз, ушул жерден эле коштошолу. Эжемдин кошуналары отурушат дедим.
Алмаз бир аз унчукпай турду да, колун мага сунду. Экообуз кол алышып туруп калдык.
Ал менин колумду коё бербей туруп
-Алтынай ,чынын айтсам мен бугун сени менен жолугушуп таанышканыма ото чон кубанычтамын. Мен эми сага кундо жолугуп турам деп бетимен акырын ооп койду.
Тундо бир убакка чейин уктай албай ойлонуп жаттым. Алмаздын, бугун менин жыгылгандагы тиктеген коздору кайра- кайра коз алдыма тартылып жатты. Кызык биз эмнеге антип тиктештик? Эмнеге Гулноз эже мага ушул Алмазды тандады? Эмне болуп жатканымды тушунбой жаттым. Аманды эстеп кеттим. Аман! Сен эмне болдун экен? Гулжанга уйлондунбу же жокпу? Мага келем дедин эле го? бирок келбедин. Демек чындап эле Гулжанга уйлонгон болушун керек. Мейли Аман бактылуу бол. Мен..., мен да кудайдын айтканын короормун.
Эртеси куну Алмаз, мени жумуштан чыгаарым менен тосуп алды. Ал мени Эркин деген классташ досунун уйуно алып барды. Эркин жаны эле уйлонуптур. Келинчеги узун халат кийип башына жоолук салынып алыптыр, жаны келин экени билинип эле турду. Аны коруп менде бир башкача сезимдер пайда болуп, озумдун келин болоорумду элестеп кеттим. Жакшы суйлошуп отурдук. Мени Алмаз кайра узатып жеткирип койду.
Ошентип биз Алмаз экообуз жолугушуп журдук. Кээде ал Ороз экоо келет. Гулмира тортообуз коп жерлерде чогуу болуп, чогуу шаарды айланып жакшы кундорду откоруп жаттык. Бир куну тортообуз чогуу айылга жоноп калдык. Шаардан машина менен чыгып, музыканы жаныртып коюп айылды коздой зымырап бараттык. Кассетада Бек Борбиев аккардион менен "Делбирим ай делбирим" деп созолонто ырдап жатты. Жолдо баратып тамашалашып каткырып кулуп атып, айылга кантип кирип барганыбызды да билбей калдык. Айылдын башында балдар тушуп калышты. Биз Гулмира экообуз уйго келдик. Иним суйунуп болбой эле калды. Ага Гулмира бир жолу келгенибизде велосипед алып келип берген болчу. Негизи эле Гулмира менин синдилериме, иниме жакын болуп аларга дайыма белектерди сатып алып келип журду. Каршы болуп, кереги жок, жон кой десем капа болот. Акыркы кундору ага да эч нерсе дебей калгам. Бугун да ошол корунуш.
Кечинде Алмаз менен Ороз биздин уйго келип, кочодо бизди кутуп туруп калышты. Апама:
-Алмаз келиптир, бугун отуруштары бар экен, бизди чакырып келиптир дедим. Апам Алмазды укканда суйунуп эле кетти. Ошентип алар бизди, бир досунун уйуно алып барышты.Ал жерде копко деле болгон жокпуз. Себеби копчулук достору аялдары менен келишиптир. Алмаздын уйлонбогон уч торт эле достору калган экен. Ушул жерде мен озумдун, жашым келип калганын сездим. Айылда мен тендуу кыздар деле калбаса керек эле. Алмаздар жыйырма бешке чыгып калышыптыр деп койдум ичимен. Гулмирага булардын баары кызык корунуп жатты.Музыка коюлуп жаштар бийлеп жатышты. Биз коп деле бийлеген жокпуз. Жай бийге гана эки экиден бийлеп койгонубуз болбосо кобунчо бир чекеде эле озубузчо суйлошуп отурдук. Бир убакта жургуло бул жерден кеттик деп, ал уйдон чыгып баса бердик. Кочодо тундо тортообуз басып келаттык. Асманда ай жарык, жылдыздар жымындап, абасы таза айыл жери озунчо бир керемет болуп сезилип турду.
Эртеси куну айылыбыздын этегиндеги тоого чыгып эс алып келдик. Шырылдап таза аккан булагына жузубузду чайкап, суусунан моокум кана ичип, булак башындагы бадалдын шактарына чупурок байлап, тилегибизди айттык. Гулмирага бул эс алуу аябай жакты. Алыстан тоо койнундагы айылдарга суктанып карап унунун баарынча кыйкырып да алды.Ага кошулуп Ороз да кыйкырып баштады. Экоо жон кыйкырбай куудулданып ар турдуу ундор менен биринен отуп бири созолонтуп жатышты. Бир убакта эле карасак Ороз, бийик турган таштын устуно чыгып алып Тарзан болуп кыйкырып кирди. Биз ага каткырып кулуп, жатып калдык. Ал жерде эс алып жургон жаштар, окуучу балдар да бизди карашып кулуп жатышты. Айыл жеринин кооздугу ай! Соз менен айтып жеткире албайсын го чиркин.
Айылдын эли баары бирин бири жакшы тааныйт эмеспи. Алмаз экообузду кыз-жигит болуп суйлошуп журушот экен деп соз кылышып ойлоп калышса керек. Анын устуно жаз келгенге ар дем алышта айылга келип турдум. Мына бугун да Гулмира экообуз машина менен келип калдык. Бугун Алмаздын кошуна классташы уйлонуп той кылып жаткан. Бизди кечинде келишип Алмаз менен Ороз тойго алып барышты. Барсак, айылдын баары ошол жерде экен. Жаш балдардан ойдо, той корушуп ойноп журушот. Сыртка тегерете столдор коюлуп, коноктор столдон орун алып той башталып калган экен. Биздин тортообуздун ээрчишип кирип келатканыбызды корушуп, баары эле бизди карап калышты окшойт. Гулмира экообуз жасана кийинип алганбыз. Алдыбызда Ороз менен Гулмира баратты.Алмаз мени колумдан кармап жетелеп алган. Мен элди карагандан уялып эле, башымды коп которбой Алмаздын, менин колумду кармаган колунан, экинчи колум менен билегинен кармап алып келаттым. Биз да столдун бир жеринен орун алдык окшойт акыры. Отургандан кийин бир аздан сон, акырын айланага коз жугурто баштадым. Биринчи эле козумо мени окуткан мугулимдер коллективи корунду. . Андан бери баары эле озубуздун айылдыктар. Себеби кыз да озубуздон экен. Музыкага бийлешип, калоо тилектер айтылып ырдагандары ырдап да жатышты. Бир убакта карасам Алмаздын апасы аяш энемдерге козум тушту. Кошуналары баары бизди карап соз кылып жатышкандай сезилип кетти мага. Алмаз мени болбой атып бийге чакырды. Экообуз женил бийге бийлеп жаттык.
-Алтынай эмне анчалык уялып жатасын деп сурап калды Алмаз. Мен унчукпадым. Ал кайра:
-Апамдардан уялып жатасынбы, деди мага карап жылмая. Экообуз кулуп эле тиктешип койдук.
-Менин апамдын келини ушундай ыймандуу кыз, аларды коргондо уялып турат деп Алмаз мага тамашалап тийишип кирди.
-Алмаз болду эми, дедим ага куло карап, ансыз да элдин баары бизди карап турушат. Жай музыка токтоору менен келип ордубузда отуруп калдык. Бир убакта бироо, мени артымдан желкеме колу менен таптап калды. Ким экен деп карай салсам артыбызда уч торт кичинекей кыздар бизди карап, кулуп турушуптур. Мага кошулуп аларды Алмаз Гулмиралар да карашып калышкан эле. Алардын арасында колуна бир тутам гулду мага сунуп, мага коздору тааныш кичинекей кыз кулуп карап туруптур. Бул кыз ким эле? деп мен аны эстегенче эле Алмаз аларга тан кала:
-Элиза эмне кылып журосунор? деп калды. Мен эми тааныдым. Ал кызды мен былтыры Алмаздын чон энесине киннелеткени келгенде корбодум беле? Экообуз тиктешип коюп ойноп отурганбыз.
-Бул сизге деди ал мага колундагы гулун суна. Мен ага карап
-Рахмат сага Элиза дедим, бир азга аны кулуп тиктедим да, анын бетин колум менен эркелете сылап койдум. Колундагы гулду алаарым менен, ал кыздар менен чогуу чуркаган бойдон кетип калды.
Быйыл атам уйубуздун жанындагы эски уйду бузуп ордуна чон уй тургуза турган болгон. Ошого азыр биздин уйдо усталар бар. Уйго барсан тыным жок. Дем алыш кундору барып мен да апама жардамдашып жаткам. Корообуздун ичин иретке келтирип, коп нерселерге озгортуу киргизип, отурган уйдун ичтерин да ремонт кылып, жууп тазалап койдум. Жууркан тошоктордон бери алмаштырып апам экообуз тынбайбыз. Мындайда Гулмиранын машинасынын мага коп пайдасы тийди. Айылга озум деле айдап келе берем. Бул дем алышта Алмаз экообуз келгенбиз. Машинаны Алмаз айдап келип айылдын башында, ал тушуп калган. Андан бул жагына озум айдап уйго кирип келгем. Бизди айылдын башында жашагандар баары эле корушту да. Алмаз экообузду куздо уйлонушот экен деген да создор бар. Апам да акыркы кундору кудундап суйунуп мунозу жайдары. Уйду иреттеп жатканда апам мага сепке деп алып койгон аппак гулдуу шейшептерди, баркыттан даярдаган корпочолорун, жуп-жубу менен алып койгон чачыктарын , эндей кездеме жоолуктарын сандыгынан алып чыгып корсотуп жатты. Апам ай! Корсо апаларыбыз кызынын бактысын тилеп, жакшы ниет кылып, балдары учун гана жашайт турбайбы.
Саатты карасам Алмаз экообуз белгилешкен убакыт болоюн деп калыптыр. Жуунуп таранып бутуп, алчуларымды алып апамдар менен коштошуп машинаны айдап уйдон чыктым. Айылдын башына чыксам Алмаз кутуп туруптур. Ага рулду бошотуп берип, озум жанындагы орундукка отурдум. Экообуз жолдо Бектин музыкаларын угуп бараттык.
-Алтынай деп соз баштап калды Алмаз. Бир азга унчукпай турду да
-Касым менен мамилен кандай? деп сурады. -Тушунбодум? дедим мен, Аны эмнеге сурап жатасын?
Ал жолдон козун албай, машинаны айдап кете берди. Менин суроом жоопсуз калды. Мен ичимден Касымды ойлоп бараттым. Касым менин классташым. Ал мектепте мага кат жазып, экообуз бир аз дос болуп жургонбуз. Кийин мен Россияга кеттим. Бир эки жолу мага кат жазган болчу. Бирок мен жооп жазбадым. Анда биринчи курс элем. Бир гана окууну ойлочумун анда. Ошол бойдон кабарыбыз деле жок болуп кеткен. Мындан бир жума мурун Касым экообуз кокустан Ошто жолугушуп калдык. Касымдын жанында Алмаздын бир тууган иниси Азим бар болчу. Азим биздин классташыбыз. Касым Фрунзеде сырттан окуп, озу милицияда иштээрин айткан. Андан эки кундон кийин Оштогу классташ балдар кыздар атайын чогулуп кафеде отурганбыз. Булар жонундо Алмаз иниси Азимден укса керек. Бирок Касым экообуздун ортобузда эч нерсе деле болгон эмес. Касым эски мамилебиз боюнча аракет кылып, соз баштаганы менен мен ага конул болгон эмесмин. Болгону классташтар чогулуп суйлошуп отурганбыз.
Бир убакта Алмаз менден
- Кимди ойлонуп жатасын? деп сурап калды. Алмаздын бул суроолору мага жаккан жок! Мен Алмазды бир карап алдымда унчукпай койдум.
Уландысы бар.
-
#18 14 Ноябрь 2016 - 15:46
АЯШ АТАМДЫН БАЛАСЫ.
Он бешинчи болум.
Бир куну дем алышта Гулмиранын шаардык достору менен шаардан алыс, турбазага барып эс алмай болуп калдык. Айбектин агасы ошол базанын жетекчиси дешти окшойт. Эки машина менен жык болуп бардык. Алмаз да биз менен. Бир кун ошол жерде туноп эртеси кайтканбыз. Жолу да алыс экен. Тан эрте менен чыгып кетип эртеси кеч кайра шаарга кирип келгенбиз. Бирок ушунчалык жакшы жер экен. Тоонун боорунда карагай, жашыл арча, жангактар жапжашыл болуп коздун жоосун алат. Абасынын тазалыгын айт. Машинадан тушуп эле айланага суктана карап, таза абадан кенен дем алып, эки колумду эки жака жайып козумду жумуп, бетимди салкын желге тосуп турдум. Айбек ошол убактан пайдаланып фотоаппарат менен мени суротко тартып алды. Мен аны карап кулуп эле койдум. Баргандан баштап топ тээп ойнодук. Кечкисин гитара менен балдар ырдап берип отурушту. Алмаз экообуз ошол туну копко сырдашып суйлошуп отурдук. Айдын нуру жарык болуп тийип турган. Асмандагы жылдыздарга суктанып карап турдум. Мен россияда жургонгобу мындай кооздукту биринчи жолу корушум эле. Алмаз мени акырын белимен имере кучагына алды.
-Алтынай, мен сага эмнеге эртерээк жолукпадым экен?
-Эмне азыр кечпи? дедим ага жылмая карап.
-Жок, кеч эмес. Эртеби кечпи билбейм? Бирок кандай кундо болбосун сен баары бир меники болосун! Мен сени бир коргондо эле суйуп калгам Алтынай.
Мен бир азга унчукпай ойлонуп туруп калдым
-Алмаз мен сага тушунбодум. Эртеби кечпи дегенин кандай?
-Алтынай, билесинби? Мен сени канчалык суйоорумду! Мен сени ушунчалык суйом, сени суйгонумдон ....мага чейин кимдер менен суйлошту экен деп, буга чейинки кундорунду эстеп алып кызганып кетем!
Мен аны тиктеген бойдон эле тан калып туруп калыпмын. Бир аздан сон каткырып кулуп жибедим. Кулкумду токтото албай
-Алмаз жаш баланын созун суйлойсун го! деп кайра кайра кулуп жаттым. Ал менин кулуп жатканымды тиктеп тура берди.
Гулмиранын достору баары эле озуно окшогон, чондун балдары. Мени алардын муноздору кызыктырчу. Оздорун эркин кармап, эркин сезишээр эле. Суйлошуп отурушкандары, коомго болгон коз караштары да такыр башкача. Чогулган жерде созсуз тамеки тартып, пиво же женил винолордон ичип отурушат. Мас болуп алышып, ашыкча соз суйлоп, мушташып же жиндилик кылгандарын бир да корбодум. Алар менен суйлошуп отуруу мен учун ото кызыктуу эле. Алмаз да балдар менен бат эле тил табышып, аларга тез эле аралашып кетти. Анын устуно Алмаз топту да жакшы ойнойт экен. Ад бир гана Айбекти жактыра бербегенин эртеси куну байкап калдым. Эртеси куну Айбек баарыбызды суротко тарттып чыкты. Ар жерде ар кимибиз, ар кандай болуп тушуп жаттык. Ал айрыкча мага конул болуп чуркап келип чачтарымды ондой коюп жатты. Бир убакта
-Алтынай сураныч! сенин озунду жалгыз, бир эки суротко тартып алсам болобу деп суранып калды. Мен эч нерсе оюмда жок эле макул болдум.
Айбектин созун баары кубаттап
-Оо Айбек! Алтынай сулууну тартып калайын дегенсин го!. Туура кыласын. Бирок жакшылап кооз жерлерди да кошуп тарт деп жатышты. Айбек мени суротко ала баштады. Достор кээбирлери Айбекке жардамдашып жатса, кээбирлери ызылдышып тамашалашып
-Оо фотомодель деп бироосу айтса дагы бироо
-Алтынай суротторунду журналдан коруп журбосок эле болду деп кулдуруп жатты. Чачтарымды жазып коюп, анын айтканындай болуп турдум. Айбек ар бир суротто мага маани берип, мени копко чейин тиктеп туруп анан тарттып жатты. Ал мени беш- алты жолу суротко алды окшойт. Ошондон кийин эле Алмаздын эч нерсеге конулу жок журуп калды. Мен да эч нерсени сезбегендей болуп журо бердим. Шаарга кайта турган убакыт болуп калып, баарыбыз кеткенге даярданып машинага отуруп жоноп калдык. Жолдо келатып машинада уктап калыптырбыз. Уйго тунку саат ондордо кирип келдик.
Алмаз экообуз, ошондон эки кундон кийин жолугуштук. Ал жолугушууда Алмаз мени Айбектен кызганып, экообуз таарыныша кеттик.
Акыркы убактарда Алмаздын кызгаанчактыгы мени жудотуп жиберди . Башында анча мынча байкаганым менен маани берген эмес элем. Айбектен кызганганы мага ашыкча болуп кетти. А чынында ал мени кызгангыдай, ал менин жигитим деле эмес. Болгону, ата-энелерибиздин калоосу боюнча мамиле кылып журом. Кааласам аны менен жолукпай да койсом болот. Ушуларды ойлонуп озумчо жиним келип отурдум.
Саатты карасам жумуштун бутушуно аз калыптыр. Столдун устундогу кагаздарды жыйнап, кетууго камынып калдым. Ошол убакта телефон шынгырап калды. Барып ала койсом Алмаз экен. Бир адрести айтып, мени ошол жерден кутуп алаарын айттып калды. Мен бир шылтоону айттым да, баралбаймын деп трубканы тарс этип коюп койдум. Мени аялдар унчукпай эле карап коюшту. Жумуштан чыгып Гулмира экообуз базарга бардык. Ал жердеги аялдар менен иштерибизди бутуруп, Гулмиранын эжесиникине отуп кеттик. Ошентип бугун бир топ эле жумуштарыбызды буткоруп алдык.
Эртеси да Алмаз экообуз жолукпадык.
Билинбей кундор отуп жатып июнь айы болуп калыптыр. Жай мезгили. Биздин уйдо усталар кызуу иштеп жатышкан. Бул жолу уйго Гулмира экообуз келгенбиз. Бугунку тушку тамакты усталарга салып берип, очоктун башында жургонбуз.
-Ии Балам кел, келекой деген апамдын унунон карай салсам, Ат минип биздин уйго Алмаз кирип келатыптыр. Оозум ачылып эле аны карап калыпмын. Гулмира Алмазды тиктеп кулуп эле карап калды. Алмаз устуно кунго онгон эски клетка койнокту, эски бозурайган шым, бутуна отук кийип, башына калпакты буктобой тушуруп кийип алыптыр. Алдына кошту оноруп келген экен. Аны аттын устундо туруп эле жерге тушуруп жатып
-Атам кошту силерден алганына коп болгон экен. Бугун жеткирип бер дегенинен, алып келдим эле деп апама айтып калды. Атам уйдо жок эле. Апам ага карап
-Алмаз аттан туш балам. Тамактын устуно келип калыпсын, тушуп чай ичип кет деп калды. Алмаз унчукпай эле атын нары жактагы сарайга алып барып байлады да бизди коздой басып калды.
-Алтынай силер Гулмира экоон ошол жердеги столдо эле Алмаз менен чогуу чай ичкиле деди апам мага. Апамдар оздору уйдун ичине отурушту. Бактын тубундогу жапыз столго Алмаз келип отуруп жатып
-Кандайсынар? деди, бизге. Мен унчукпай эле тамакты салып баштадым. Гулмира столдун устун иретке келтирип жатып
-Кел Алмаз, озун кандайсын? деп сурашып калды
Учообуз отуруп тамактана баштадык. Чайды куюп Алмазга сундум. Алмаз менин козумо тигиле карады да, колумдагы чайды алып жатып
-Жоолук сага жакшы жарашат экен деп койду. Мен башыма жоолук салып, устумо халат кийип алган элем. Гулмира болсо экообуздун ар бир кыймылыбызды карап, бизге кулуп коюп отурду. Учообуз унсуз отуруп калдык. Алмаздын курсагы ач окшойт, кашыгын тырыктатып тамактан чон -чон алып жеп жатты. Бир убакта бизди жанатан бери тиктеп отурган Гулмира
-Да-а экооно сонун жарашат экен деп калды кулуп. Мен козумдун кыйыгы менен аны бир карап алдым да
-Алмаз, кошту алып келип жакшы шылтоо таапсын дедим.Себеби ага акыркы кундору жакшы суйлобой да, жолугушпай да койгон элем. Ал унчукпай тамагын жеп жатып
-Тамакты сен жасадынбы? Жакшы болуптур деди. Гулмира кулуп эле
- Ооба Алтынай жасаган деп койду. Алмаз чайын кайра кайра ууртап туготуп, пияланы мага сунду да
-Ооба Алтынай эптеп шылтоо таптым. Сени коргум келди, деди. Мен унчукпай пиялага чайдан куюп Алмазга кайра сундум. Учообуз унсуз чайыбызды ичип отуруп калдык. Алмаз бир нерсе эсине тушкондой
-Гулмира эртен Ошко чогуу кетели, мен айылдын башына чыгып, силерди кутуп турайын, деп Гулмирага карады.
-Мейли Алмаз чыксан чыгып тур, чогуу кетебиз, деди ал.
-Бугун кечинде тойго барасынарбы? деп Алмаз менден сурап калды.
-Ооба барабыз, дедим. Классташым бир жагы беш алты уй нары кошунам болуп турса кантип барбай коймок элем. Гулмираны да атайын тойго барабыз деп ээрчитип келгем.
Алмаз бир азга унчукпай отурду да.
- Бугун атам апам экоо кечинде силердикине келебиз деп жатышкан болчу, деп батаа кылып ордунан туруп жоноп калды. Себебин мен сурабадым. Ал да айтпады.
Кечинде классташтарым менен чогуу тойдо отурдум. Бул тойго Айнагул менен Нуралы да келишкен. Себеби уйлонуп жаткан классташ балабыз, Айнагулдун жакын туугандары болот. Коптон бери коро элек классташтар корушуп баарыбыз конулдуу отурдук. Арабызда Алмаздын иниси Азим да бар. Менин жанымда Касым отурат. Музыка жанырып, калоо тилектер айтылып жатты. Эл баягындай эле коп. Бир убакта Гулмира капталыман туртуп
-Алтынай, тойго Алмаздар да келишти деп калды. Карасам Алмаз Ороз экоо келип, бизге туш, столдун аркы бетинен орун алып отуруп жатышыптыр. Ороз, Айнагул, той ээси, булар баары бири бирине жакын туугандар. Демек Ороз Алмаз досу менен тойго келген. Анын устуно экоо тен шаарда чогуу иштешет. Оздору да мектептен эле жакын дос, дайыма ушинтип чогуу журушот.
Той жакшы отуп жатты. Баарыбыз ортодо бийлеп жургонбуз. Бир убакта Ороз келип Гулмира экообуз менен чогуу бийлеп калды. Алмаз ордунда бизди тиктеп коюп отурду. Музыка токтогондо Ороз бизге
-Кыздар жургуло биз менен чогуу отургула деп калды. Мен болбодум. Классташтарыма кетип калдым. Ал Гулмираны колунан жетелеп алып кетип калды. Ошентип алар Гулмира учоо чогуу отуруп калышты.
Той кызып ортолоп калды.Классташтар озубузчо суйлошуп, шандуу отурдук. Мени кобунчо Касым бийге чакырып, тейлеп отурду. Ичимдиктер ичилип Нуралы да кызып калган экен, аны муну айтып бизди кулдуруп кирди. Бир убакта женил бий башталып калды. Карасам Алмаз мени коздой келатыптыр. Аны коруп шашканымдан
-Касым жур бийлейбиз! деп жиберипмин жанымда отурган Касымга карап. Ал озу да ордунан туруп мени чакырайын деп жаткан экен. Экообуз бири бирибизди тиктеп эле кулуп жибердик. Касым экообуз кол кармаша жетелешип ортого чыгып бийлеп баштадык. Бизди коруп Алмаз ордунда катып эле туруп калды. Биз экообуз бийлеп жатып мен атайын Касымдын эки желкесине эки колумду артып бийик койдум да, аны менен жаркылдап кулуп суйлошуп жаттым. Алмазды акырын байкасам, кызганганы билинип бетине чыгып калыптыр.
Мен бул тойдо классташтарым менен аябай конулдуу отурдум. Ортодо Касым экообуз танцаны катыра бийлеп элдин конулун озубузго буруп жаттык. Той аяктайын деп калганда Алмаз бир аз кызып алган окшойт ал менин жаныма басып келип колумдан алды.
-Алтынай журу бийлейбиз!
-Алмаз, сага эмне болду? Мен бугун классташтарым менен отурам , коруп турасын го дедим. Экообуз тиктешип туруп калдык. Жанымда отурган Касым ордунан туруп
-Алмаз кел биз менен отур. Той аяктап жатат. Азыр ортодо бийлеген эч ким жок деди. Алмаздын жини келе тушту
-Аны сенден ким сурап жатат деп, экоо кыжылдаша кетишти. Ошол замат жаныбыздагы балдар чогулуп калышты. Ары жактан Ороз чуркап келип Алмазды тартып калды. Алмаз болбой жатып Касымды озу менен кошо кочого алып чыгып кетти. Мен элден аябай уялып кеттим. Алмазга ичимен жиним келип турдум.
Эртеси куну Гулмира экообуз уйкудан шашпай туруп чай ичкени отурганбыз. Ичимден Алмаздын тундогу кылган кылыгын эстеп алып жиним келип отургам. Апам чыныдагы каймагын которуп келип биздин алдыбызга койду да соз баштап калды.
-Кечээ кечинде силер тойго чыгып кеткенинерден кийин Насыр аяш атан менен аяш энен экоо келишиптир. Тун бир убакка чейин шашпай чай ичип, суйлошуп отуруп кетишти деп калды. Мен унчукпай башымды энкейтип алып, чайымды ичип отура бердим. Апам бир азга унчукпай бизди тиктеп отуруп кайра созун улантты.
-Алтынай, Насыр аяш атандар кийинки жума келип, батаа кылып сага сойко салып кетсекпи дейт. Анан куздо жакшына кылып, той менен кызынарды уйунордон чыгарып кетели дешип келишиптир. Биз атан экообуз макулдугубузду берип койдук дегенде, башымды шарт которуп эле, козумду чоон ачкан бойдон апамды тиктеп туруп калдым. Гулмира да уккан кулагына ишенбей тан кала апамды карап калды. Апам менин онумду коруп чочуп кетти окшойт. Кайра созун ондоп
- Алтынайдын озу менен да, бир ооз суйлошуп королу деп айттык. Бирок Алмаз экоон коптон бери жакшы эле суйлошуп жургонунордон, ишти коп создуктура бербейли деп кийинки жумага макул деп койдук, деди. Озумо бир аз келе тушконсудум. Бирок ошол жерден эле тамагыма чай отпой калды.
-Апа, мен Алмазга тийбейм дедим. Апам менден мындай жооп кутпосо керек эле. Мага тушунбой эле карап калды.
-Силер суйлошуп кор дегенинерден, жакшы эле аракет кылдым, бирок болбоду дедим. Апамдын ону бузулуп копко чейин унчукпай ойлонуп отуруп калды.
-Биз аларды келе бергиле дегенибиз, биздин макул экендигибиз. Билбейм атан эмне дейт эми? деп апам дагы бир нерсе деп айткысы келди окшойт бирок унчукпады. Же Гулмиранын козунчо айталбадыбы билбейм, ордунан унчукпай эле туруп кетти. Менин ошол куну эч нерсеге конулум жок журдум. Жумуштарымды буткоруп журо бердим. Атам биз кетээрге жакын жумушунан келди. Апам, атама чайын берип жатып экоо оздорунчо бир нерселерди эле айтып, суйлошуп жатышты. Менин журогум тынч эмес, атам эми эмне дейт экен деп. Кетууго убакыт болуп биз жоногону калдык.
-Алтынай атан сени жакшылап ойлонуп корсун дейт кызым. Азыр уйдо да усталар менен болуп ишибиз коп. Насыр аяш атандарды кийинчерээк келгиле деп айтамын деди, деп апам айтып калды. Мен унчукпадым. Себеби ашыкча создун кереги жок болчу. Мага ушунусу эле жетиштуу эле. Калганын Алмаз менен озум суйлошуп алам деп ойлоп жаттым.
Машина менен айылдын башына чыксак Алмаз жок экен. Эмне болгонун билбейм, же кечээги тойдо болгон кылыгынан уялдыбы? Биз да аны кутуп отурбай кете бердик. Жолдо баратып Гулмира сурап калды.
-Алтынай эми эмне кыласын? аяш атамдар сени Алмазга чындап эле беребиз дешсечи?
- Билбейм Гулмира дедим. Кандай кылам, озумдун да башым катып калды. Менин коркконум эле атам дедим. Атам айткан созунон кайтпаган киши. Ошондуктан эптеп бир айласын табышым керек дедим.
Бир аз жургонубуздон кийин
- Алтынай деди Гулмира жолдон козун албай, машинасын айдап баратып. Сен эмнеге мынтип жатасын? Алмаз жакшы бала. Озу да келишимдуу жигит. Алмаздын ордунда болсом, мен деле сени кызганмакмын деп мени карап кулуп койду. Мен унчукпай эле, алдымдагы жолду тиктеп каттуу ойлонуп бараттым.
-Чын айтам, анын ордунда болсо бардык эле эркек ошентмек. Тундогу тойдо сен озун да Алмазды ошого жеткирдин, кайра кайра Касым менен бийлеп жатып. Жон бийлебей атайын аны кызгандырып бийлеп жаттын окшойт. Алмаз дагы жакшы озун ошончолук кармады. Башка эркек болгондо ошол жерден эле барып туруп, Касымынды бир уруп жерге жалпайтып салмак деди. Ошол жерден Гулмира экообуз бирдей каткырып жибердик. Экобуз машина менен бир болуп каткырып,ар нерселерди айтып алып кулуп бараттык. Менин да эртеден бери конулум жок журдум эле, Гулмиранын созуно кайра кайра кулуп жаттым.
Гулмира айткандай эле Алмаз Касымды кочого алып чыгып уруп салыптыр. Урганда да каттуу уруптур. Мага ал тууралуу Айнагул токпой чачпай баарын айттып берди. Айнагул Касымдар менен кошуна турат. Тойдон кийин эки кун апасынын уйундо журуп келген Айнагул, Ошко уйуно келээри менен эле мага званок кылган болчу. Айылда биз тууралуу каттуу соз журуп, тойдогу окуяны баары талкуулап жатыптыр. Мен угуп алып уялганымды айтпагыла. Алмаздан уч кундон бери кабар жок. Айнагулдун айтуусу боюнча Алмаздын ата-энеси Касымдыкына келип алдыларынан отуп кечирим сурап кетишиптир. Мен ушул жерден эски бир окуяны кокустан эле эстеп кеттим. Анда биз мектепте окуучубуз. Алмаз онунчу класста, мен сегизинчи класста окуйт экенбиз. Бир куну Алмаздар оздорунон кийинки тогузунчу класстагы балдарды уруп коюшат. Эртеси алардын ичинен бироосу агасын ээрчитип келет. Анын агасы Алмаздан бир жашка улуу жакында армияга кете турган бала болот. Ошол куну тортунчу сабак башталып кыздар баарыбыз класста отурсак балдарыбыз жок. Агай кирип эле балдарды сурап коюп чыгып кетти. Мугалимдерибиз да оздорунчо ары бери жугуруп басып журот. Анан кыздардан бироо айтып калды. Мектептин артына балдардын баары отуп кетишти. Насыр агайдын баласы менен бироо каттуу мушташып жатыптыр деп. Анан дагы бир кызыбыз айтып калды милиция келиптир деп. Кийин уксак Алмаз жанагы баланын агасына бычак сайыптыр . Ал бала да Алмазга окшогон чоон бала болчу. Ошондо да байкуш Насыр аяш атам бир районго, бир милицияга чуркап жургон эле. Бычакты коп деле сайбаптыр, бир аз денесин тилип кетиптир деп айтып жатышкан. Бычак жеген бала больницага деле жаткан эмес. Бирок мектеп окуучусу бычак которуп журот деп, мугалимдерибизди аябай жаман кылышкан. Директорубуз да районодон согуш алып, кайра ордунда аран калган болчу.
Мен бул аптанын дем алыш куну айылга барбадым. Уйдо усталар бар учун, ар дем алышта тынбай барып жаттым эле. Бул жолу элден уялдымбы же Насыр аяш атамдар жуучу тушконгобу билбейм, айтор айылга баргым келген жок. Гулмиранын уйундо элем. Экообуз тушко чейин уктап эми эле турган элек. Телефон шынгырап трубканы аяш энем алып эле:
-Алтынай сени сурап жатат деп мени чакырып калды. Барып алсам Алмаз экен. Алмаз менен тойдон бери эми жолугуша турган болдум. Гулмираны жур десем болбой койду. Озунорчо кенен суйлошуп алгыла, мен барып эмне кылмак элем деп. Мен кийинип алып Алмаз менен жолугушканга чыгып кеттим.
Уландысы бар. Достор эгер жазганым силерге жагып жаткан болсо, созсуз унутпай класс баскыла.
Он бешинчи болум.
Бир куну дем алышта Гулмиранын шаардык достору менен шаардан алыс, турбазага барып эс алмай болуп калдык. Айбектин агасы ошол базанын жетекчиси дешти окшойт. Эки машина менен жык болуп бардык. Алмаз да биз менен. Бир кун ошол жерде туноп эртеси кайтканбыз. Жолу да алыс экен. Тан эрте менен чыгып кетип эртеси кеч кайра шаарга кирип келгенбиз. Бирок ушунчалык жакшы жер экен. Тоонун боорунда карагай, жашыл арча, жангактар жапжашыл болуп коздун жоосун алат. Абасынын тазалыгын айт. Машинадан тушуп эле айланага суктана карап, таза абадан кенен дем алып, эки колумду эки жака жайып козумду жумуп, бетимди салкын желге тосуп турдум. Айбек ошол убактан пайдаланып фотоаппарат менен мени суротко тартып алды. Мен аны карап кулуп эле койдум. Баргандан баштап топ тээп ойнодук. Кечкисин гитара менен балдар ырдап берип отурушту. Алмаз экообуз ошол туну копко сырдашып суйлошуп отурдук. Айдын нуру жарык болуп тийип турган. Асмандагы жылдыздарга суктанып карап турдум. Мен россияда жургонгобу мындай кооздукту биринчи жолу корушум эле. Алмаз мени акырын белимен имере кучагына алды.
-Алтынай, мен сага эмнеге эртерээк жолукпадым экен?
-Эмне азыр кечпи? дедим ага жылмая карап.
-Жок, кеч эмес. Эртеби кечпи билбейм? Бирок кандай кундо болбосун сен баары бир меники болосун! Мен сени бир коргондо эле суйуп калгам Алтынай.
Мен бир азга унчукпай ойлонуп туруп калдым
-Алмаз мен сага тушунбодум. Эртеби кечпи дегенин кандай?
-Алтынай, билесинби? Мен сени канчалык суйоорумду! Мен сени ушунчалык суйом, сени суйгонумдон ....мага чейин кимдер менен суйлошту экен деп, буга чейинки кундорунду эстеп алып кызганып кетем!
Мен аны тиктеген бойдон эле тан калып туруп калыпмын. Бир аздан сон каткырып кулуп жибедим. Кулкумду токтото албай
-Алмаз жаш баланын созун суйлойсун го! деп кайра кайра кулуп жаттым. Ал менин кулуп жатканымды тиктеп тура берди.
Гулмиранын достору баары эле озуно окшогон, чондун балдары. Мени алардын муноздору кызыктырчу. Оздорун эркин кармап, эркин сезишээр эле. Суйлошуп отурушкандары, коомго болгон коз караштары да такыр башкача. Чогулган жерде созсуз тамеки тартып, пиво же женил винолордон ичип отурушат. Мас болуп алышып, ашыкча соз суйлоп, мушташып же жиндилик кылгандарын бир да корбодум. Алар менен суйлошуп отуруу мен учун ото кызыктуу эле. Алмаз да балдар менен бат эле тил табышып, аларга тез эле аралашып кетти. Анын устуно Алмаз топту да жакшы ойнойт экен. Ад бир гана Айбекти жактыра бербегенин эртеси куну байкап калдым. Эртеси куну Айбек баарыбызды суротко тарттып чыкты. Ар жерде ар кимибиз, ар кандай болуп тушуп жаттык. Ал айрыкча мага конул болуп чуркап келип чачтарымды ондой коюп жатты. Бир убакта
-Алтынай сураныч! сенин озунду жалгыз, бир эки суротко тартып алсам болобу деп суранып калды. Мен эч нерсе оюмда жок эле макул болдум.
Айбектин созун баары кубаттап
-Оо Айбек! Алтынай сулууну тартып калайын дегенсин го!. Туура кыласын. Бирок жакшылап кооз жерлерди да кошуп тарт деп жатышты. Айбек мени суротко ала баштады. Достор кээбирлери Айбекке жардамдашып жатса, кээбирлери ызылдышып тамашалашып
-Оо фотомодель деп бироосу айтса дагы бироо
-Алтынай суротторунду журналдан коруп журбосок эле болду деп кулдуруп жатты. Чачтарымды жазып коюп, анын айтканындай болуп турдум. Айбек ар бир суротто мага маани берип, мени копко чейин тиктеп туруп анан тарттып жатты. Ал мени беш- алты жолу суротко алды окшойт. Ошондон кийин эле Алмаздын эч нерсеге конулу жок журуп калды. Мен да эч нерсени сезбегендей болуп журо бердим. Шаарга кайта турган убакыт болуп калып, баарыбыз кеткенге даярданып машинага отуруп жоноп калдык. Жолдо келатып машинада уктап калыптырбыз. Уйго тунку саат ондордо кирип келдик.
Алмаз экообуз, ошондон эки кундон кийин жолугуштук. Ал жолугушууда Алмаз мени Айбектен кызганып, экообуз таарыныша кеттик.
Акыркы убактарда Алмаздын кызгаанчактыгы мени жудотуп жиберди . Башында анча мынча байкаганым менен маани берген эмес элем. Айбектен кызганганы мага ашыкча болуп кетти. А чынында ал мени кызгангыдай, ал менин жигитим деле эмес. Болгону, ата-энелерибиздин калоосу боюнча мамиле кылып журом. Кааласам аны менен жолукпай да койсом болот. Ушуларды ойлонуп озумчо жиним келип отурдум.
Саатты карасам жумуштун бутушуно аз калыптыр. Столдун устундогу кагаздарды жыйнап, кетууго камынып калдым. Ошол убакта телефон шынгырап калды. Барып ала койсом Алмаз экен. Бир адрести айтып, мени ошол жерден кутуп алаарын айттып калды. Мен бир шылтоону айттым да, баралбаймын деп трубканы тарс этип коюп койдум. Мени аялдар унчукпай эле карап коюшту. Жумуштан чыгып Гулмира экообуз базарга бардык. Ал жердеги аялдар менен иштерибизди бутуруп, Гулмиранын эжесиникине отуп кеттик. Ошентип бугун бир топ эле жумуштарыбызды буткоруп алдык.
Эртеси да Алмаз экообуз жолукпадык.
Билинбей кундор отуп жатып июнь айы болуп калыптыр. Жай мезгили. Биздин уйдо усталар кызуу иштеп жатышкан. Бул жолу уйго Гулмира экообуз келгенбиз. Бугунку тушку тамакты усталарга салып берип, очоктун башында жургонбуз.
-Ии Балам кел, келекой деген апамдын унунон карай салсам, Ат минип биздин уйго Алмаз кирип келатыптыр. Оозум ачылып эле аны карап калыпмын. Гулмира Алмазды тиктеп кулуп эле карап калды. Алмаз устуно кунго онгон эски клетка койнокту, эски бозурайган шым, бутуна отук кийип, башына калпакты буктобой тушуруп кийип алыптыр. Алдына кошту оноруп келген экен. Аны аттын устундо туруп эле жерге тушуруп жатып
-Атам кошту силерден алганына коп болгон экен. Бугун жеткирип бер дегенинен, алып келдим эле деп апама айтып калды. Атам уйдо жок эле. Апам ага карап
-Алмаз аттан туш балам. Тамактын устуно келип калыпсын, тушуп чай ичип кет деп калды. Алмаз унчукпай эле атын нары жактагы сарайга алып барып байлады да бизди коздой басып калды.
-Алтынай силер Гулмира экоон ошол жердеги столдо эле Алмаз менен чогуу чай ичкиле деди апам мага. Апамдар оздору уйдун ичине отурушту. Бактын тубундогу жапыз столго Алмаз келип отуруп жатып
-Кандайсынар? деди, бизге. Мен унчукпай эле тамакты салып баштадым. Гулмира столдун устун иретке келтирип жатып
-Кел Алмаз, озун кандайсын? деп сурашып калды
Учообуз отуруп тамактана баштадык. Чайды куюп Алмазга сундум. Алмаз менин козумо тигиле карады да, колумдагы чайды алып жатып
-Жоолук сага жакшы жарашат экен деп койду. Мен башыма жоолук салып, устумо халат кийип алган элем. Гулмира болсо экообуздун ар бир кыймылыбызды карап, бизге кулуп коюп отурду. Учообуз унсуз отуруп калдык. Алмаздын курсагы ач окшойт, кашыгын тырыктатып тамактан чон -чон алып жеп жатты. Бир убакта бизди жанатан бери тиктеп отурган Гулмира
-Да-а экооно сонун жарашат экен деп калды кулуп. Мен козумдун кыйыгы менен аны бир карап алдым да
-Алмаз, кошту алып келип жакшы шылтоо таапсын дедим.Себеби ага акыркы кундору жакшы суйлобой да, жолугушпай да койгон элем. Ал унчукпай тамагын жеп жатып
-Тамакты сен жасадынбы? Жакшы болуптур деди. Гулмира кулуп эле
- Ооба Алтынай жасаган деп койду. Алмаз чайын кайра кайра ууртап туготуп, пияланы мага сунду да
-Ооба Алтынай эптеп шылтоо таптым. Сени коргум келди, деди. Мен унчукпай пиялага чайдан куюп Алмазга кайра сундум. Учообуз унсуз чайыбызды ичип отуруп калдык. Алмаз бир нерсе эсине тушкондой
-Гулмира эртен Ошко чогуу кетели, мен айылдын башына чыгып, силерди кутуп турайын, деп Гулмирага карады.
-Мейли Алмаз чыксан чыгып тур, чогуу кетебиз, деди ал.
-Бугун кечинде тойго барасынарбы? деп Алмаз менден сурап калды.
-Ооба барабыз, дедим. Классташым бир жагы беш алты уй нары кошунам болуп турса кантип барбай коймок элем. Гулмираны да атайын тойго барабыз деп ээрчитип келгем.
Алмаз бир азга унчукпай отурду да.
- Бугун атам апам экоо кечинде силердикине келебиз деп жатышкан болчу, деп батаа кылып ордунан туруп жоноп калды. Себебин мен сурабадым. Ал да айтпады.
Кечинде классташтарым менен чогуу тойдо отурдум. Бул тойго Айнагул менен Нуралы да келишкен. Себеби уйлонуп жаткан классташ балабыз, Айнагулдун жакын туугандары болот. Коптон бери коро элек классташтар корушуп баарыбыз конулдуу отурдук. Арабызда Алмаздын иниси Азим да бар. Менин жанымда Касым отурат. Музыка жанырып, калоо тилектер айтылып жатты. Эл баягындай эле коп. Бир убакта Гулмира капталыман туртуп
-Алтынай, тойго Алмаздар да келишти деп калды. Карасам Алмаз Ороз экоо келип, бизге туш, столдун аркы бетинен орун алып отуруп жатышыптыр. Ороз, Айнагул, той ээси, булар баары бири бирине жакын туугандар. Демек Ороз Алмаз досу менен тойго келген. Анын устуно экоо тен шаарда чогуу иштешет. Оздору да мектептен эле жакын дос, дайыма ушинтип чогуу журушот.
Той жакшы отуп жатты. Баарыбыз ортодо бийлеп жургонбуз. Бир убакта Ороз келип Гулмира экообуз менен чогуу бийлеп калды. Алмаз ордунда бизди тиктеп коюп отурду. Музыка токтогондо Ороз бизге
-Кыздар жургуло биз менен чогуу отургула деп калды. Мен болбодум. Классташтарыма кетип калдым. Ал Гулмираны колунан жетелеп алып кетип калды. Ошентип алар Гулмира учоо чогуу отуруп калышты.
Той кызып ортолоп калды.Классташтар озубузчо суйлошуп, шандуу отурдук. Мени кобунчо Касым бийге чакырып, тейлеп отурду. Ичимдиктер ичилип Нуралы да кызып калган экен, аны муну айтып бизди кулдуруп кирди. Бир убакта женил бий башталып калды. Карасам Алмаз мени коздой келатыптыр. Аны коруп шашканымдан
-Касым жур бийлейбиз! деп жиберипмин жанымда отурган Касымга карап. Ал озу да ордунан туруп мени чакырайын деп жаткан экен. Экообуз бири бирибизди тиктеп эле кулуп жибердик. Касым экообуз кол кармаша жетелешип ортого чыгып бийлеп баштадык. Бизди коруп Алмаз ордунда катып эле туруп калды. Биз экообуз бийлеп жатып мен атайын Касымдын эки желкесине эки колумду артып бийик койдум да, аны менен жаркылдап кулуп суйлошуп жаттым. Алмазды акырын байкасам, кызганганы билинип бетине чыгып калыптыр.
Мен бул тойдо классташтарым менен аябай конулдуу отурдум. Ортодо Касым экообуз танцаны катыра бийлеп элдин конулун озубузго буруп жаттык. Той аяктайын деп калганда Алмаз бир аз кызып алган окшойт ал менин жаныма басып келип колумдан алды.
-Алтынай журу бийлейбиз!
-Алмаз, сага эмне болду? Мен бугун классташтарым менен отурам , коруп турасын го дедим. Экообуз тиктешип туруп калдык. Жанымда отурган Касым ордунан туруп
-Алмаз кел биз менен отур. Той аяктап жатат. Азыр ортодо бийлеген эч ким жок деди. Алмаздын жини келе тушту
-Аны сенден ким сурап жатат деп, экоо кыжылдаша кетишти. Ошол замат жаныбыздагы балдар чогулуп калышты. Ары жактан Ороз чуркап келип Алмазды тартып калды. Алмаз болбой жатып Касымды озу менен кошо кочого алып чыгып кетти. Мен элден аябай уялып кеттим. Алмазга ичимен жиним келип турдум.
Эртеси куну Гулмира экообуз уйкудан шашпай туруп чай ичкени отурганбыз. Ичимден Алмаздын тундогу кылган кылыгын эстеп алып жиним келип отургам. Апам чыныдагы каймагын которуп келип биздин алдыбызга койду да соз баштап калды.
-Кечээ кечинде силер тойго чыгып кеткенинерден кийин Насыр аяш атан менен аяш энен экоо келишиптир. Тун бир убакка чейин шашпай чай ичип, суйлошуп отуруп кетишти деп калды. Мен унчукпай башымды энкейтип алып, чайымды ичип отура бердим. Апам бир азга унчукпай бизди тиктеп отуруп кайра созун улантты.
-Алтынай, Насыр аяш атандар кийинки жума келип, батаа кылып сага сойко салып кетсекпи дейт. Анан куздо жакшына кылып, той менен кызынарды уйунордон чыгарып кетели дешип келишиптир. Биз атан экообуз макулдугубузду берип койдук дегенде, башымды шарт которуп эле, козумду чоон ачкан бойдон апамды тиктеп туруп калдым. Гулмира да уккан кулагына ишенбей тан кала апамды карап калды. Апам менин онумду коруп чочуп кетти окшойт. Кайра созун ондоп
- Алтынайдын озу менен да, бир ооз суйлошуп королу деп айттык. Бирок Алмаз экоон коптон бери жакшы эле суйлошуп жургонунордон, ишти коп создуктура бербейли деп кийинки жумага макул деп койдук, деди. Озумо бир аз келе тушконсудум. Бирок ошол жерден эле тамагыма чай отпой калды.
-Апа, мен Алмазга тийбейм дедим. Апам менден мындай жооп кутпосо керек эле. Мага тушунбой эле карап калды.
-Силер суйлошуп кор дегенинерден, жакшы эле аракет кылдым, бирок болбоду дедим. Апамдын ону бузулуп копко чейин унчукпай ойлонуп отуруп калды.
-Биз аларды келе бергиле дегенибиз, биздин макул экендигибиз. Билбейм атан эмне дейт эми? деп апам дагы бир нерсе деп айткысы келди окшойт бирок унчукпады. Же Гулмиранын козунчо айталбадыбы билбейм, ордунан унчукпай эле туруп кетти. Менин ошол куну эч нерсеге конулум жок журдум. Жумуштарымды буткоруп журо бердим. Атам биз кетээрге жакын жумушунан келди. Апам, атама чайын берип жатып экоо оздорунчо бир нерселерди эле айтып, суйлошуп жатышты. Менин журогум тынч эмес, атам эми эмне дейт экен деп. Кетууго убакыт болуп биз жоногону калдык.
-Алтынай атан сени жакшылап ойлонуп корсун дейт кызым. Азыр уйдо да усталар менен болуп ишибиз коп. Насыр аяш атандарды кийинчерээк келгиле деп айтамын деди, деп апам айтып калды. Мен унчукпадым. Себеби ашыкча создун кереги жок болчу. Мага ушунусу эле жетиштуу эле. Калганын Алмаз менен озум суйлошуп алам деп ойлоп жаттым.
Машина менен айылдын башына чыксак Алмаз жок экен. Эмне болгонун билбейм, же кечээги тойдо болгон кылыгынан уялдыбы? Биз да аны кутуп отурбай кете бердик. Жолдо баратып Гулмира сурап калды.
-Алтынай эми эмне кыласын? аяш атамдар сени Алмазга чындап эле беребиз дешсечи?
- Билбейм Гулмира дедим. Кандай кылам, озумдун да башым катып калды. Менин коркконум эле атам дедим. Атам айткан созунон кайтпаган киши. Ошондуктан эптеп бир айласын табышым керек дедим.
Бир аз жургонубуздон кийин
- Алтынай деди Гулмира жолдон козун албай, машинасын айдап баратып. Сен эмнеге мынтип жатасын? Алмаз жакшы бала. Озу да келишимдуу жигит. Алмаздын ордунда болсом, мен деле сени кызганмакмын деп мени карап кулуп койду. Мен унчукпай эле, алдымдагы жолду тиктеп каттуу ойлонуп бараттым.
-Чын айтам, анын ордунда болсо бардык эле эркек ошентмек. Тундогу тойдо сен озун да Алмазды ошого жеткирдин, кайра кайра Касым менен бийлеп жатып. Жон бийлебей атайын аны кызгандырып бийлеп жаттын окшойт. Алмаз дагы жакшы озун ошончолук кармады. Башка эркек болгондо ошол жерден эле барып туруп, Касымынды бир уруп жерге жалпайтып салмак деди. Ошол жерден Гулмира экообуз бирдей каткырып жибердик. Экобуз машина менен бир болуп каткырып,ар нерселерди айтып алып кулуп бараттык. Менин да эртеден бери конулум жок журдум эле, Гулмиранын созуно кайра кайра кулуп жаттым.
Гулмира айткандай эле Алмаз Касымды кочого алып чыгып уруп салыптыр. Урганда да каттуу уруптур. Мага ал тууралуу Айнагул токпой чачпай баарын айттып берди. Айнагул Касымдар менен кошуна турат. Тойдон кийин эки кун апасынын уйундо журуп келген Айнагул, Ошко уйуно келээри менен эле мага званок кылган болчу. Айылда биз тууралуу каттуу соз журуп, тойдогу окуяны баары талкуулап жатыптыр. Мен угуп алып уялганымды айтпагыла. Алмаздан уч кундон бери кабар жок. Айнагулдун айтуусу боюнча Алмаздын ата-энеси Касымдыкына келип алдыларынан отуп кечирим сурап кетишиптир. Мен ушул жерден эски бир окуяны кокустан эле эстеп кеттим. Анда биз мектепте окуучубуз. Алмаз онунчу класста, мен сегизинчи класста окуйт экенбиз. Бир куну Алмаздар оздорунон кийинки тогузунчу класстагы балдарды уруп коюшат. Эртеси алардын ичинен бироосу агасын ээрчитип келет. Анын агасы Алмаздан бир жашка улуу жакында армияга кете турган бала болот. Ошол куну тортунчу сабак башталып кыздар баарыбыз класста отурсак балдарыбыз жок. Агай кирип эле балдарды сурап коюп чыгып кетти. Мугалимдерибиз да оздорунчо ары бери жугуруп басып журот. Анан кыздардан бироо айтып калды. Мектептин артына балдардын баары отуп кетишти. Насыр агайдын баласы менен бироо каттуу мушташып жатыптыр деп. Анан дагы бир кызыбыз айтып калды милиция келиптир деп. Кийин уксак Алмаз жанагы баланын агасына бычак сайыптыр . Ал бала да Алмазга окшогон чоон бала болчу. Ошондо да байкуш Насыр аяш атам бир районго, бир милицияга чуркап жургон эле. Бычакты коп деле сайбаптыр, бир аз денесин тилип кетиптир деп айтып жатышкан. Бычак жеген бала больницага деле жаткан эмес. Бирок мектеп окуучусу бычак которуп журот деп, мугалимдерибизди аябай жаман кылышкан. Директорубуз да районодон согуш алып, кайра ордунда аран калган болчу.
Мен бул аптанын дем алыш куну айылга барбадым. Уйдо усталар бар учун, ар дем алышта тынбай барып жаттым эле. Бул жолу элден уялдымбы же Насыр аяш атамдар жуучу тушконгобу билбейм, айтор айылга баргым келген жок. Гулмиранын уйундо элем. Экообуз тушко чейин уктап эми эле турган элек. Телефон шынгырап трубканы аяш энем алып эле:
-Алтынай сени сурап жатат деп мени чакырып калды. Барып алсам Алмаз экен. Алмаз менен тойдон бери эми жолугуша турган болдум. Гулмираны жур десем болбой койду. Озунорчо кенен суйлошуп алгыла, мен барып эмне кылмак элем деп. Мен кийинип алып Алмаз менен жолугушканга чыгып кеттим.
Уландысы бар. Достор эгер жазганым силерге жагып жаткан болсо, созсуз унутпай класс баскыла.
#20 14 Ноябрь 2016 - 18:25
Киринди жууп бутсон уланта коюнуз. Анан мен класс басууну билбейт экенмин кечирээрсиз?
А бирок чыгарманыз кызыктуу.
А бирок чыгарманыз кызыктуу.
Тируучулуктун рахатын тартуулаган АТА -ЭНЕМЕ таазим!!!!
- (7 бет)
- 1
- 2
- 3
- →
- Акыркы бет »