Эки уулунун козу
жашылданып турганын байкай коюуп, дароо Жайнагулдун кабагына жалт карады: «Аа,
бетим, мунусу да ыйлаганы турган неме го!» - деп ойлоп, кайпактай тушуп минтти:
Ой, балакетинди алайын, кулунум, энен
олбой турса Жакинди кутуп алганга жарар. Айтпасан да билем, коркпогун. Ок эле,
ысарга кетип жаткансыган,
арам десе…
Толкунбек кеткендин экинчи куну
почточу Мансурга кат алып келип берип кетиптир. Караса уулунун аялына жазган
каты. Мансур коргон козуно ишенбегендей,
ары салып да, бери салып да карайт. Бир
жерде басырылып калган, мурунку каттарынанбы деп да ойлоду. Акыры, бирдемеси
уйдо унут калып, ошол жонундо жолдо жазган кат болсо керек деген жыйынтыкка
келип токтоду.
Кайнатасы Берген каты алып, конвертти
ачып, Жайнагул ичинен купуя окуп, кулумсурой берди. Башка бир ооз соз жок, бардыгы
суйуу. Жолдо баратып эстегенин, тез эле сагынып кеткенин, уйдон узай бергенде
аз эле жерден машинадан тушуп кала жаздаганын,
ага дуйно, баардык кооздук
Жайнагулсуз бир тутам корунуп, конулсуз болуп жатканын жазыптыр.
Чоочун киши.
#122 21 Июль 2015 - 14:35
Жайнагул катты окуп буткондон кийин
жанында Толкунбектин эмне деп жазганын уккусу келип, санаасы санга болунуп
турган эне-атасына эмне деп айтаарын билбей уялып турду.
-Капырай кат жазганга улгуруп
кетиптирби? Эмне деп жазыптыр? Уйдо бирдемеси унут калбаптырбы? Деги Аман-эсен
жетиптирби ОЗУ? – деди Мансур.
Жайнугул, эки жагына жалдырап,
келинин оозун тиктеп соз кутуп турган абышка-кемпирден онойлук менен кутула
албасын билди.
-Рыбачьеден жазыптыр, - деди унун
айыптуу немеден бетер акырын чыгарып. Машинанын ичинде савхоздун дирокторун
кутуп олтуруп, эриккенде, силер эсиме тушуп жазып жатам дептир.
Мансур башын
чайкады.
-Согушка кетип бараткансыган
акмактын катын жазганын кор. Болуптур балам, тушунуктуу. – Мансур эшикти коздой
басты.
Кына абышкасы чыгып кеткенден
кийин, артынан эликтеп минтти.
-Ой, кайран тушунугу кучтуу немее.
Тим эле жаш болбой койгонсуп, «тушунктуу» деп койгонун кара. Мен атана келгенде
согуш чыкты. Тез эле Мансурду аскерге алып кетти. Ал душманды женип, кайра
келгенсе жазган катары озунчо бир капка чымчып буума болду го. Кунуго кат. Кээде
бир кундо экиден алган кундорум да болду. Баланча Жака кетип баратабыз, тукунчо
жерге токтодук, согушка киргени жатабыз, эс алып олтурабыз, окопто жатабыз,
чалгынга жиберип жатат, сени сагынып олмок болдум, кокус бироого тийип кетпе,
деген сыяктуу каттардан башым адашчу. «Кырк жыл кыргын болсо, бейажал чымын
олбойт» дегендей атан канча жолу согушка кирип, бир жерин ок чийбей Аман чыкты.
Ал Берлинди алганда ошол жерден кантузия болду. Бул жаман тура.
жанында Толкунбектин эмне деп жазганын уккусу келип, санаасы санга болунуп
турган эне-атасына эмне деп айтаарын билбей уялып турду.
-Капырай кат жазганга улгуруп
кетиптирби? Эмне деп жазыптыр? Уйдо бирдемеси унут калбаптырбы? Деги Аман-эсен
жетиптирби ОЗУ? – деди Мансур.
Жайнугул, эки жагына жалдырап,
келинин оозун тиктеп соз кутуп турган абышка-кемпирден онойлук менен кутула
албасын билди.
-Рыбачьеден жазыптыр, - деди унун
айыптуу немеден бетер акырын чыгарып. Машинанын ичинде савхоздун дирокторун
кутуп олтуруп, эриккенде, силер эсиме тушуп жазып жатам дептир.
Мансур башын
чайкады.
-Согушка кетип бараткансыган
акмактын катын жазганын кор. Болуптур балам, тушунуктуу. – Мансур эшикти коздой
басты.
Кына абышкасы чыгып кеткенден
кийин, артынан эликтеп минтти.
-Ой, кайран тушунугу кучтуу немее.
Тим эле жаш болбой койгонсуп, «тушунктуу» деп койгонун кара. Мен атана келгенде
согуш чыкты. Тез эле Мансурду аскерге алып кетти. Ал душманды женип, кайра
келгенсе жазган катары озунчо бир капка чымчып буума болду го. Кунуго кат. Кээде
бир кундо экиден алган кундорум да болду. Баланча Жака кетип баратабыз, тукунчо
жерге токтодук, согушка киргени жатабыз, эс алып олтурабыз, окопто жатабыз,
чалгынга жиберип жатат, сени сагынып олмок болдум, кокус бироого тийип кетпе,
деген сыяктуу каттардан башым адашчу. «Кырк жыл кыргын болсо, бейажал чымын
олбойт» дегендей атан канча жолу согушка кирип, бир жерин ок чийбей Аман чыкты.
Ал Берлинди алганда ошол жерден кантузия болду. Бул жаман тура.
#123 21 Июль 2015 - 14:36
-А ордендерди согуштан алды беле?
-Согуштан алган, балам. Атан жарадар
болбогону менен эчен эрдик корсоткон да. Жанагы Толкунбектин катын угуп, «тушунуктуу»
деп жаткан себеби, андай каттар оз башынан да октон эчен.
Жайнагул Кынаны кучактап, оз
энесине эркелегенсип минтти:
-Мен, сизди жакшы кором энеке.
-О, жакшы коргонундон секет
кетейин.
-Энеке дейм?
-И.
-Мен интернаны ушул шаардан
откозом. Оз уй, олон тошок, силер менен чогуу. Жыргал да ээ, энеке…
Толкунбек кеткен кундон баштап,
Кына келининин устуно келип жатуучу болгон. Жайнагул эшикке чыкса
-Согуштан алган, балам. Атан жарадар
болбогону менен эчен эрдик корсоткон да. Жанагы Толкунбектин катын угуп, «тушунуктуу»
деп жаткан себеби, андай каттар оз башынан да октон эчен.
Жайнагул Кынаны кучактап, оз
энесине эркелегенсип минтти:
-Мен, сизди жакшы кором энеке.
-О, жакшы коргонундон секет
кетейин.
-Энеке дейм?
-И.
-Мен интернаны ушул шаардан
откозом. Оз уй, олон тошок, силер менен чогуу. Жыргал да ээ, энеке…
Толкунбек кеткен кундон баштап,
Кына келининин устуно келип жатуучу болгон. Жайнагул эшикке чыкса
#124 21 Июль 2015 - 14:39
эшикке, уйго кирсе
уйго кирет. Кокус жаш немее уялып айтпай алда кандай болот деп чочуйбу,
тыншаганы да, андыганы да Жайнагул. Кынанын уйкусун бироо уурдап кеткенсип, тун
баласы уктабай чыга турган дартка жолукту. Кайненесинин уйкусу канна уктабай,
тынчы кетип жургонун билген келин, аптекадан уйкунун дарысын алып келип катып
койду. Жайнагул бугун эмнегедир учун озун кундогудон оор сезип, ичи башы
ооругансып, ону талмоорсунку.
Тамакты кундогудон эрте жасап,
ата-эненин тошогун эрте салды. Толкунбекте жанаарак келген катты окуганга шайы
келбей чонтогундо журду. Кайненеси да шакыйым кармап калыптыр деп жарытып тамак
ичпей койду. Чындыгында бул шакый эмес эле уйкунун оорусу болчу.
-Эне, баш оорунун дарасын
ичиниз, - деди келини чай чыныга суу куюп жанына келип. Бул уктатуучу даары экенин
эне тушунгон жок. Кына дарыны ичээр-ичпестен эле, эч алууга даяр турган алсыз
организим бошой баштады. Анан ошол замат башы жаздыкка тиер менен уйкуга кетти.
Оолда байкуш энем ай, мен деп,
менин ичимдеги бала деп журуп, уйкудан караптап кеткени аз калган тура», - дейт
мемиреп эч нерседен бейкапар, жыргап уктап жаткан аялдын кыйма-чийме бырыш
баскан чурушунку арык жузуно ичи жылый карап.
Бара-бара Жайнагулдун ичинин
ооруганы кучогондон кучоп, озун колго алалбай баратты. Кайненесин ойготуп
айтайын дейт, уйкусу бузулат деп аяйт. Айтпайын дейт жанын коёрго жер таппай,
эрдин кесе тиштеп, бирде туруп ары-бери баса, бирде жерде ой боюнча оонап,
топтой томолонуп жатты.
уйго кирет. Кокус жаш немее уялып айтпай алда кандай болот деп чочуйбу,
тыншаганы да, андыганы да Жайнагул. Кынанын уйкусун бироо уурдап кеткенсип, тун
баласы уктабай чыга турган дартка жолукту. Кайненесинин уйкусу канна уктабай,
тынчы кетип жургонун билген келин, аптекадан уйкунун дарысын алып келип катып
койду. Жайнагул бугун эмнегедир учун озун кундогудон оор сезип, ичи башы
ооругансып, ону талмоорсунку.
Тамакты кундогудон эрте жасап,
ата-эненин тошогун эрте салды. Толкунбекте жанаарак келген катты окуганга шайы
келбей чонтогундо журду. Кайненеси да шакыйым кармап калыптыр деп жарытып тамак
ичпей койду. Чындыгында бул шакый эмес эле уйкунун оорусу болчу.
-Эне, баш оорунун дарасын
ичиниз, - деди келини чай чыныга суу куюп жанына келип. Бул уктатуучу даары экенин
эне тушунгон жок. Кына дарыны ичээр-ичпестен эле, эч алууга даяр турган алсыз
организим бошой баштады. Анан ошол замат башы жаздыкка тиер менен уйкуга кетти.
Оолда байкуш энем ай, мен деп,
менин ичимдеги бала деп журуп, уйкудан караптап кеткени аз калган тура», - дейт
мемиреп эч нерседен бейкапар, жыргап уктап жаткан аялдын кыйма-чийме бырыш
баскан чурушунку арык жузуно ичи жылый карап.
Бара-бара Жайнагулдун ичинин
ооруганы кучогондон кучоп, озун колго алалбай баратты. Кайненесин ойготуп
айтайын дейт, уйкусу бузулат деп аяйт. Айтпайын дейт жанын коёрго жер таппай,
эрдин кесе тиштеп, бирде туруп ары-бери баса, бирде жерде ой боюнча оонап,
топтой томолонуп жатты.
#125 21 Июль 2015 - 14:40
эшикке, уйго кирсе
уйго кирет. Кокус жаш немее уялып айтпай алда кандай болот деп чочуйбу,
тыншаганы да, андыганы да Жайнагул. Кынанын уйкусун бироо уурдап кеткенсип, тун
баласы уктабай чыга турган дартка жолукту. Кайненесинин уйкусу канна уктабай,
тынчы кетип жургонун билген келин, аптекадан уйкунун дарысын алып келип катып
койду. Жайнагул бугун эмнегедир учун озун кундогудон оор сезип, ичи башы
ооругансып, ону талмоорсунку.
Тамакты кундогудон эрте жасап,
ата-эненин тошогун эрте салды. Толкунбекте жанаарак келген катты окуганга шайы
келбей чонтогундо журду. Кайненеси да шакыйым кармап калыптыр деп жарытып тамак
ичпей койду. Чындыгында бул шакый эмес эле уйкунун оорусу болчу.
-Эне, баш оорунун дарасын
ичиниз, - деди келини чай чыныга суу куюп жанына келип. Бул уктатуучу даары экенин
эне тушунгон жок. Кына дарыны ичээр-ичпестен эле, эч алууга даяр турган алсыз
организим бошой баштады. Анан ошол замат башы жаздыкка тиер менен уйкуга кетти.
Оолда байкуш энем ай, мен деп,
менин ичимдеги бала деп журуп, уйкудан караптап кеткени аз калган тура», - дейт
мемиреп эч нерседен бейкапар, жыргап уктап жаткан аялдын кыйма-чийме бырыш
баскан чурушунку арык жузуно ичи жылый карап.
Бара-бара Жайнагулдун ичинин
ооруганы кучогондон кучоп, озун колго алалбай баратты. Кайненесин ойготуп
айтайын дейт, уйкусу бузулат деп аяйт. Айтпайын дейт жанын коёрго жер таппай,
эрдин кесе тиштеп, бирде туруп ары-бери баса, бирде жерде ой боюнча оонап,
топтой томолонуп жатты.
уйго кирет. Кокус жаш немее уялып айтпай алда кандай болот деп чочуйбу,
тыншаганы да, андыганы да Жайнагул. Кынанын уйкусун бироо уурдап кеткенсип, тун
баласы уктабай чыга турган дартка жолукту. Кайненесинин уйкусу канна уктабай,
тынчы кетип жургонун билген келин, аптекадан уйкунун дарысын алып келип катып
койду. Жайнагул бугун эмнегедир учун озун кундогудон оор сезип, ичи башы
ооругансып, ону талмоорсунку.
Тамакты кундогудон эрте жасап,
ата-эненин тошогун эрте салды. Толкунбекте жанаарак келген катты окуганга шайы
келбей чонтогундо журду. Кайненеси да шакыйым кармап калыптыр деп жарытып тамак
ичпей койду. Чындыгында бул шакый эмес эле уйкунун оорусу болчу.
-Эне, баш оорунун дарасын
ичиниз, - деди келини чай чыныга суу куюп жанына келип. Бул уктатуучу даары экенин
эне тушунгон жок. Кына дарыны ичээр-ичпестен эле, эч алууга даяр турган алсыз
организим бошой баштады. Анан ошол замат башы жаздыкка тиер менен уйкуга кетти.
Оолда байкуш энем ай, мен деп,
менин ичимдеги бала деп журуп, уйкудан караптап кеткени аз калган тура», - дейт
мемиреп эч нерседен бейкапар, жыргап уктап жаткан аялдын кыйма-чийме бырыш
баскан чурушунку арык жузуно ичи жылый карап.
Бара-бара Жайнагулдун ичинин
ооруганы кучогондон кучоп, озун колго алалбай баратты. Кайненесин ойготуп
айтайын дейт, уйкусу бузулат деп аяйт. Айтпайын дейт жанын коёрго жер таппай,
эрдин кесе тиштеп, бирде туруп ары-бери баса, бирде жерде ой боюнча оонап,
топтой томолонуп жатты.
#126 21 Июль 2015 - 14:41
-Ой, олгон олук, тируусунбу же
олуусунбу? – деди демитип.
-Ата-а-а, э-нем ооруп калыптыр,
уктасын, ойготпонузчу, - деди уну дирилдеген Жайнагул, замбилде баратып.
–Уктабаса козуно ак
тушсун. – Аялын жулкулдатты. – Эй, тигил Жакинтайды догдурлар келип, алып кетип
баратат. А сен болсо жыргап уктап жатасын. Толкунбек сага бекеринен айтпаган
экен баягы созду.
Кына олуп, кайра тирилген немеден
бетер, уйкулуу козу менен ордунан томолонуп турду. Анын баардык укканы да,
тушунгону да «Жайнагулду догдурлар алып кетип баратат» деген соз болду. Бирок алар
эмне учун алып кетип баратканын тушунбой, башы тумандап турду. Бул кезде
келинди машинага салып жатышкан. Ич койнокчон, жыланаяк, жыланбаш, уйдон
чынырып чыккан эненин уну Жайнагулго угулуп барып, бир паста алыстап кала
берди. Кына канчалык далбас урганы менен келинине жетпей калды…
Жайнагулдун толгоосу аябай каттуу
болду. Торот уйуно жеткирилгенден эки кундон кийин Аман-эсен кыз тороду. Кынанын
калган чачы ушул эки кундун ичинде агарды. Мансур экоо уйго уйчулук, жайга
жайчылык кылбай, уройлору учуп, боздоп-какшап басып жургон кун менен тун
жакшылык менен аяктады.
олуусунбу? – деди демитип.
-Ата-а-а, э-нем ооруп калыптыр,
уктасын, ойготпонузчу, - деди уну дирилдеген Жайнагул, замбилде баратып.
–Уктабаса козуно ак
тушсун. – Аялын жулкулдатты. – Эй, тигил Жакинтайды догдурлар келип, алып кетип
баратат. А сен болсо жыргап уктап жатасын. Толкунбек сага бекеринен айтпаган
экен баягы созду.
Кына олуп, кайра тирилген немеден
бетер, уйкулуу козу менен ордунан томолонуп турду. Анын баардык укканы да,
тушунгону да «Жайнагулду догдурлар алып кетип баратат» деген соз болду. Бирок алар
эмне учун алып кетип баратканын тушунбой, башы тумандап турду. Бул кезде
келинди машинага салып жатышкан. Ич койнокчон, жыланаяк, жыланбаш, уйдон
чынырып чыккан эненин уну Жайнагулго угулуп барып, бир паста алыстап кала
берди. Кына канчалык далбас урганы менен келинине жетпей калды…
Жайнагулдун толгоосу аябай каттуу
болду. Торот уйуно жеткирилгенден эки кундон кийин Аман-эсен кыз тороду. Кынанын
калган чачы ушул эки кундун ичинде агарды. Мансур экоо уйго уйчулук, жайга
жайчылык кылбай, уройлору учуп, боздоп-какшап басып жургон кун менен тун
жакшылык менен аяктады.
#127 21 Июль 2015 - 14:42
Мансур ата уулуна: «Бешик боон бек болсун, кыздуу
болдун», - деп кутуктап телеграмма уруп жибергенин Жайнагул Толкунбек келгенде
укту.
*
* *
Жайнагул окуудан келип,
эшиктин алдында озун кутуп олтурган айылдан келген кошуна аялды коруп, суйунуп
кетти.
-Саламатсызбы, апа! – Аял менен
кол алышышты. – Коп болдубу келгениниз?
-Жо, балам, анчалык деле коп
болгон жок, чай кайнамга не жетти, не жеткен жок. Мансур менен Кына барып
балдардын турмуш-абалын коруп, дендери сак, Аман-эсен жатканын биле келсен деп
какшап калышты эле. Кокус, бери жиберген тамак-ашы бузулуп кетеби ысыкта деп
туз эле силердикине келдим.
болдун», - деп кутуктап телеграмма уруп жибергенин Жайнагул Толкунбек келгенде
укту.
*
* *
Жайнагул окуудан келип,
эшиктин алдында озун кутуп олтурган айылдан келген кошуна аялды коруп, суйунуп
кетти.
-Саламатсызбы, апа! – Аял менен
кол алышышты. – Коп болдубу келгениниз?
-Жо, балам, анчалык деле коп
болгон жок, чай кайнамга не жетти, не жеткен жок. Мансур менен Кына барып
балдардын турмуш-абалын коруп, дендери сак, Аман-эсен жатканын биле келсен деп
какшап калышты эле. Кокус, бери жиберген тамак-ашы бузулуп кетеби ысыкта деп
туз эле силердикине келдим.
#128 21 Июль 2015 - 14:45
---Ырас келиптирсиз.
Кубанып калбадымбы,
---Аялды уйго киргизип, стулдун устуно калындап тошок салды.
-Биздин турмушубуз ушундай. Уй тар, эптеп быйыл чыдасак, анан мен айылга кетем го. Атам менен энем кандай деги, дендери сак жакшы турушабы. Тажемел немени багам деп энем байкуш куурады го. Бул жакка эле, ала келип ыйлап-сыктай озум багайын десем, болбой койушпадыбы, атам экоо тен.
-Ой, алдына кетейин, алып келгенде бала багасынбы, окуунду окуйсунбу. Энен байкуш ал кызды тим эле сонун багып жатат. Олумдон журогу олгон шордуу, баласы кобуроок ыйласа да коркот, ашык уктаса да коркот, уктабаса да коркот. Ал байкушта журок бар дейсинби. Баягы силер жокто, экоо эки жерде соксойуп, суйлошсо суйлошуп, суйлошпосо урушкан немедей дымып олтуруучу Мансур менен Кынанын уйу азыр уу-дуу. Суйлошкон создор бул жакта калсын, ырдаган ырлары, чертилген куулор угулат.
Тим эле бир айылдуу адамдан бетер, жуулунган кир да, жайылган тошок да коп. Байкуш Кынанын эмгеги колуна тийип, эми ошол жаман кызы аман болсо экен.
Кундон кунго кылыгы чыгып, колго келип, козго корунойун дегенсип калды. Сен кеткени энен белин чечип жата элек. Тошоко букулу жатып, букулу бойдон турат. Эртели-кеч Кына уй ичин иреттеп, уй-пуйун сааганча Мансур чон чапанын баса кийип, кызын тим эле, бирдемеге тушунуп, чонойуп калган баладан бетер которуп алып суйлошуп журо берет. Короолум дейби ай, булбулум дейби ай, кунум дейби ай, ой ал атандын койбогон аты, таппаган созу жок.
Жанатынар ал эмес кулушуп калды.
-Чын эле кулушуп калдыбы?
-Жайнагул айтарга соз таппай, озунон-озу кулундоп, бешенеси жаркыйт.
---Аялды уйго киргизип, стулдун устуно калындап тошок салды.
-Биздин турмушубуз ушундай. Уй тар, эптеп быйыл чыдасак, анан мен айылга кетем го. Атам менен энем кандай деги, дендери сак жакшы турушабы. Тажемел немени багам деп энем байкуш куурады го. Бул жакка эле, ала келип ыйлап-сыктай озум багайын десем, болбой койушпадыбы, атам экоо тен.
-Ой, алдына кетейин, алып келгенде бала багасынбы, окуунду окуйсунбу. Энен байкуш ал кызды тим эле сонун багып жатат. Олумдон журогу олгон шордуу, баласы кобуроок ыйласа да коркот, ашык уктаса да коркот, уктабаса да коркот. Ал байкушта журок бар дейсинби. Баягы силер жокто, экоо эки жерде соксойуп, суйлошсо суйлошуп, суйлошпосо урушкан немедей дымып олтуруучу Мансур менен Кынанын уйу азыр уу-дуу. Суйлошкон создор бул жакта калсын, ырдаган ырлары, чертилген куулор угулат.
Тим эле бир айылдуу адамдан бетер, жуулунган кир да, жайылган тошок да коп. Байкуш Кынанын эмгеги колуна тийип, эми ошол жаман кызы аман болсо экен.
Кундон кунго кылыгы чыгып, колго келип, козго корунойун дегенсип калды. Сен кеткени энен белин чечип жата элек. Тошоко букулу жатып, букулу бойдон турат. Эртели-кеч Кына уй ичин иреттеп, уй-пуйун сааганча Мансур чон чапанын баса кийип, кызын тим эле, бирдемеге тушунуп, чонойуп калган баладан бетер которуп алып суйлошуп журо берет. Короолум дейби ай, булбулум дейби ай, кунум дейби ай, ой ал атандын койбогон аты, таппаган созу жок.
Жанатынар ал эмес кулушуп калды.
-Чын эле кулушуп калдыбы?
-Жайнагул айтарга соз таппай, озунон-озу кулундоп, бешенеси жаркыйт.
#129 21 Июль 2015 - 14:46
-Кымындай болгон садага, кулушуп калган экенда.
-Ал ушул созду канча жолу кайталаганын озу да сезбей калды. Бул кун Жайнагул учун озгочо бир бактылуу кун болуп турду.....
Толкунбек келгенде, алдын тосо барып кулмундоду:
-Билесинби бизде эмне жанылык бар экенин?
-Билем, женем келиптир.
-Толкунбек аялды коздой басты.
-Саламатсызбы, келишиниз менен,
-Кол алышты.
-Рахмат, алдына кетейин, келип калдым, силер менен учурашайын деп эле.
-Келгениниз жакшы. Биздин уйдогулор аман-эсен жатышабы?
Жайнагул Толкунбектин созун болду:
-Суйунчу!
-И, болсун. -Колуктусуна бурула карады.
-Жанат кулушуп калды дейт.
-Охо-о-о , аны женем айттыбы.?
-Ооба.
Толкунбек менен Жайнагулдун айткан кептери, суйлогон создорунун копчулугу Жанат деген кыз болду да калды,. Дем алыш болду дегенче, экоо бирдей айылды коздой куштай учуп жоношот.
-Ошентип кундун артынан кундор, айдын артынан айлар отуп, убакыт аккан суудай аркырап, кайдадыр белгисиз жакка житип жок болуп жатты.
-Ал ушул созду канча жолу кайталаганын озу да сезбей калды. Бул кун Жайнагул учун озгочо бир бактылуу кун болуп турду.....
Толкунбек келгенде, алдын тосо барып кулмундоду:
-Билесинби бизде эмне жанылык бар экенин?
-Билем, женем келиптир.
-Толкунбек аялды коздой басты.
-Саламатсызбы, келишиниз менен,
-Кол алышты.
-Рахмат, алдына кетейин, келип калдым, силер менен учурашайын деп эле.
-Келгениниз жакшы. Биздин уйдогулор аман-эсен жатышабы?
Жайнагул Толкунбектин созун болду:
-Суйунчу!
-И, болсун. -Колуктусуна бурула карады.
-Жанат кулушуп калды дейт.
-Охо-о-о , аны женем айттыбы.?
-Ооба.
Толкунбек менен Жайнагулдун айткан кептери, суйлогон создорунун копчулугу Жанат деген кыз болду да калды,. Дем алыш болду дегенче, экоо бирдей айылды коздой куштай учуп жоношот.
-Ошентип кундун артынан кундор, айдын артынан айлар отуп, убакыт аккан суудай аркырап, кайдадыр белгисиз жакка житип жок болуп жатты.
#130 21 Июль 2015 - 14:47
Акыры Жайнагул энсеген кун да келди. Институттун алтынчы курсун бутуп, бир жылдык интернага жоноп кетти. А Толкунбек болсо баягы жалдап алган квартирада окуусун улантып, ишин иштеп кала берди. Бир куну кайнагасыныкы чакырса, бир куну кайнежесиники чакырат. Жаткан жатаканасы эле болбосо, озунчо казан асып, тамак жасабайт.
Дем алыш сайын уйуно барып, уй-булоосун коруп турбаса Толкунбектин санаасы тынбаган, асан кайгы жайы бар. Ата-энеси менен кызын бир ойлосо, Жайнагулду мин ойлоп, мин толгонот. Дем алыштан дем алышка чейин сагынып., куса болуп кеткеничи. Аялын белгисиз кимдир бироолордон арам санап, ичи таарый берет. Бирок анткени менен Жайнагулду корор щамат, баягы ичин уйгу-туйгу кылган ичи таарлыктан чыккан арам ойлору башынан кандай учуп кеткенин озу да билбей калат.
Дем алыш сайын уйуно барып, уй-булоосун коруп турбаса Толкунбектин санаасы тынбаган, асан кайгы жайы бар. Ата-энеси менен кызын бир ойлосо, Жайнагулду мин ойлоп, мин толгонот. Дем алыштан дем алышка чейин сагынып., куса болуп кеткеничи. Аялын белгисиз кимдир бироолордон арам санап, ичи таарый берет. Бирок анткени менен Жайнагулду корор щамат, баягы ичин уйгу-туйгу кылган ичи таарлыктан чыккан арам ойлору башынан кандай учуп кеткенин озу да билбей калат.
#131 21 Июль 2015 - 14:48
Жайнагул шаардык торот уйуно келгени кайнене-кайнатасы менен мурункудан да жакын алышып кетти. Уктап уйкусу кансын, шашпай эле жай туруп журчу балам, деген Кынанын созуно болбой, эрте туруп, кеч жатат. Эмгекке дилгир, ата-энеге куйумдуу. Колу тийген жумуштун майын чыгарат. Озу намыской, атаанчыл. Элден сурап, коз каранды болуп, карызданып оокат кылганды жаман корот.
Жанат болсо буту басып, тили чыгып, булбулдай сайрап турган кези. Ал ата-энесин туурап, Жайнагулду да, Толкунбекти да атынан айтат . Жайна жаман, быкый, энем айай, -деп Кынанын койун-олтугуна кирип, оз энесине бойун салбай четтеп турат. Анткен сайын эне-атанын эбедейи ого бетер эзилип, эт журогу сзулуп, опко журогун чаап, жалына беришет. "Кудая тообо, -деп Кына озуно-озу тан калып, кичинекей кызы менен озунчо кожурашып суйлошуп калат.
Жанат болсо буту басып, тили чыгып, булбулдай сайрап турган кези. Ал ата-энесин туурап, Жайнагулду да, Толкунбекти да атынан айтат . Жайна жаман, быкый, энем айай, -деп Кынанын койун-олтугуна кирип, оз энесине бойун салбай четтеп турат. Анткен сайын эне-атанын эбедейи ого бетер эзилип, эт журогу сзулуп, опко журогун чаап, жалына беришет. "Кудая тообо, -деп Кына озуно-озу тан калып, кичинекей кызы менен озунчо кожурашып суйлошуп калат.
#132 21 Июль 2015 - 14:49
-Сенин атанды, сенчелик ысык, сенчелик жакшы корбосом керек, ыя Жанат.?
Журогун журогум менен, жанын жаным менен бирге бутткон окшойт. Сен мени кандай жакшы короорумду билесинби деги!
"И" -дейт ал эчтекеге тушунбой эле.
-"Тошунбек" жакшы, ээ эне?
-Энесинин жакасындагы топчусун кармалайт.
-Ооба алдына кетейин, Толкунбек жакшы.
-Ал сенин атан эмеспи.
-Атам эмес.
-Ок, Атип айтпа каралдым. Атам эмес дебе каралдым . Жайнагул маман болот,
-"Ой, мамам эмес ал, Тошунбектин мамасы"! ...
-Уйдогулор каткырып кулушот. Ошентип, Жанатты суйлотуп тим эле рахатка батышат.
Жайнагул институтту кызыл диплом менен бутуп, кайра баягы интернасын отогон торот уйуно келип иштеп калган. Колуктусунун дипломуна карата кезектеги эмгек отпускасын алып, Толкунбек каникулда айлына келди. Уйу-уй, жайы-жай, тим эле озунчо шаар. Огорот толо жер-жемиш, жашылча айдалган.
Журогун журогум менен, жанын жаным менен бирге бутткон окшойт. Сен мени кандай жакшы короорумду билесинби деги!
"И" -дейт ал эчтекеге тушунбой эле.
-"Тошунбек" жакшы, ээ эне?
-Энесинин жакасындагы топчусун кармалайт.
-Ооба алдына кетейин, Толкунбек жакшы.
-Ал сенин атан эмеспи.
-Атам эмес.
-Ок, Атип айтпа каралдым. Атам эмес дебе каралдым . Жайнагул маман болот,
-"Ой, мамам эмес ал, Тошунбектин мамасы"! ...
-Уйдогулор каткырып кулушот. Ошентип, Жанатты суйлотуп тим эле рахатка батышат.
Жайнагул институтту кызыл диплом менен бутуп, кайра баягы интернасын отогон торот уйуно келип иштеп калган. Колуктусунун дипломуна карата кезектеги эмгек отпускасын алып, Толкунбек каникулда айлына келди. Уйу-уй, жайы-жай, тим эле озунчо шаар. Огорот толо жер-жемиш, жашылча айдалган.
#133 21 Июль 2015 - 14:54
Баягы бош жаткан жерде тердиктин бетиндей бош орун жок.
Келин ашканада тамак жасап жаткан, ачык турган терезеден эне-баланын суйлошуп жаткан создору , кулагына шак дей тушту.
-Сен окуунду качан бутуросун, балам.
-Оо, али оп бар.
-Капырай, коп болгондо канча.?
-Эки жыл.
-А-а, эки жыл де, . Сен эки жылда бутуп, жыргатканча куурайт экенго.
-Ким.?
-Ким? Ким? Жайнагул. -Эне кучоно суйлоду.
-Анынткандай жашап, бул уйдо эмне кылып жургонун билесинбм?
-Кантип билбейин, билем. Деги Жакинди менден жакшы коросун ээ эне.
-И-и, жакшы корбой анан. " жанга куйгон жандай дос, жаныма куйбос кандай дос ", -дептир биро.
Анын сынарындай, жаныма куйумдуу болсо, женилимди жерден, оорумду колдон алып турса жакшы корбоско кантип болбосун. Ээзилип эле турам, балам. Кээде башым деп калчуу болду. "Чыйрактын шыйрагы калат" дегендей, жаны тынчыбаган, озун-озу аябаган тынчы жок бала экен, аман болсо экен деги. Силердин жамандыгынарды корбой абышка экообуз алдынарга кетсек болгону. Мен эми олот экемин деп кайгырбай калдым. Анткени сенин трмушундан санаам тынды. Тилеген-тилегим, ойлогон ойум ушул кун, ушул турмуш болчу. Минтип, ата конушка ээ болуп, узулгонун улап, чачылганын жыйноочу эси табылды. Колуктундун конулун калтырбай сыйлап алсан экен. Менин тилеген тилегим, силердин туболук ынтымактуу турмушунар.
Келин ашканада тамак жасап жаткан, ачык турган терезеден эне-баланын суйлошуп жаткан создору , кулагына шак дей тушту.
-Сен окуунду качан бутуросун, балам.
-Оо, али оп бар.
-Капырай, коп болгондо канча.?
-Эки жыл.
-А-а, эки жыл де, . Сен эки жылда бутуп, жыргатканча куурайт экенго.
-Ким.?
-Ким? Ким? Жайнагул. -Эне кучоно суйлоду.
-Анынткандай жашап, бул уйдо эмне кылып жургонун билесинбм?
-Кантип билбейин, билем. Деги Жакинди менден жакшы коросун ээ эне.
-И-и, жакшы корбой анан. " жанга куйгон жандай дос, жаныма куйбос кандай дос ", -дептир биро.
Анын сынарындай, жаныма куйумдуу болсо, женилимди жерден, оорумду колдон алып турса жакшы корбоско кантип болбосун. Ээзилип эле турам, балам. Кээде башым деп калчуу болду. "Чыйрактын шыйрагы калат" дегендей, жаны тынчыбаган, озун-озу аябаган тынчы жок бала экен, аман болсо экен деги. Силердин жамандыгынарды корбой абышка экообуз алдынарга кетсек болгону. Мен эми олот экемин деп кайгырбай калдым. Анткени сенин трмушундан санаам тынды. Тилеген-тилегим, ойлогон ойум ушул кун, ушул турмуш болчу. Минтип, ата конушка ээ болуп, узулгонун улап, чачылганын жыйноочу эси табылды. Колуктундун конулун калтырбай сыйлап алсан экен. Менин тилеген тилегим, силердин туболук ынтымактуу турмушунар.
#134 21 Июль 2015 - 14:55
Азыр ал сенден эч теке коро элек. Текилдеп шамдагагайын айтасынбы, . " Эр жигитин аялы онолбой, иши онолбойт " -деп, каарылар бекер айтышпаптыр.
Карачы, абышканы белине тануу кылып алып, чарбагынды гулдотуп, болбогонду болдуруп, оспогонду остуруп олтурат. Жайнагулдун ою акча жыйнап машине алууда турат. Ал эми ен болсон баягы колунан эч нерсе келбеген, бооз баш бойдонсун. Эгерде Жайнагул болбогондо,
биз талаада багуусуз калмак экенбиз.
Же калп айтып жатамбы,?
Толкунбек энесине мунуйуп, унсуз туруп башын оторду:
--Ооба, энеке, туура айтасыз. Жакин чындыгында эле чыйраак киши болуптур. Деги жеринен эле эстуу кыз болчу. Жазбай энесин ушул кызы тартыптыр. Баарын жолго салып, кызын кыздай, уулун уулдай, тарбиялаган эмгек, кудагыйыныздыкы да.
--"Эшигин коруп торуно от , энесин оруп кызын ал", -деген ошол да балам. Жалгыз Жайнеке эмес, балдарынын баары мыкты. Сен алардай боло албайсынго каралдым. Эрке остургон бала турмуштун ысык-суугун билбей, бош болуп калат туура. Олумдон ушугон, куураган журок, сенин келечегинди ойлобой эле, аман эле болсо болду, олбой, деген турбаймынбы эми ойлосом. Чындыгында деги ошондой болбодубу. Кудай тилегимди берди. Минтип келиндуу ,неберелуу болдум , . Сага айтаар аманатым, Жакинди кутуп ал.
Же калп айтып жатамбы,?
Толкунбек энесине мунуйуп, унсуз туруп башын оторду:
--Ооба, энеке, туура айтасыз. Жакин чындыгында эле чыйраак киши болуптур. Деги жеринен эле эстуу кыз болчу. Жазбай энесин ушул кызы тартыптыр. Баарын жолго салып, кызын кыздай, уулун уулдай, тарбиялаган эмгек, кудагыйыныздыкы да.
--"Эшигин коруп торуно от , энесин оруп кызын ал", -деген ошол да балам. Жалгыз Жайнеке эмес, балдарынын баары мыкты. Сен алардай боло албайсынго каралдым. Эрке остургон бала турмуштун ысык-суугун билбей, бош болуп калат туура. Олумдон ушугон, куураган журок, сенин келечегинди ойлобой эле, аман эле болсо болду, олбой, деген турбаймынбы эми ойлосом. Чындыгында деги ошондой болбодубу. Кудай тилегимди берди. Минтип келиндуу ,неберелуу болдум , . Сага айтаар аманатым, Жакинди кутуп ал.
#135 21 Июль 2015 - 14:56
Толкунбек каткырып кулду.
-Эмне, Жайнагулду мени жаман корот деп ойлойсунбу?
Жок, энеке, андай такыр болбойт. Кантип эле билбейин. Жайнагулдун кооп милдети бар мойнумда..... .
Кайненеси менен куйоосунун жакшы, клыс создорн угуп Жайнагул конулундо кубанып алган. Энем туура айтат деп ойлогон ал. Ырас эле менин энем Тумар, элдин энелеринчелеп, кыздарынын тарабин талашып, жону жок жерден кудагыйлары менен жаман-акшы айтышып , жаакташып корбосо керек. Качан болсо кыздарына, канене, кайнатанарды сыйлагыла, -деп какшайт да турат.
Оорулуу кайнененди жакшы бакпайсын деп Жайлоогул эжемди канча какшатты. Куйо баласы менен кызын тим эле жерге кагып жибере жаздаган. "Вопще, молодец, " энем. Кээ бир энелер, куйого барган кыздарын, кудаасыныкынан келгенде элден болуп алып, суйлошот экен. Баягыда Гулайым женемди жаны алы, торкунуно чакырганда, кудагыйыбыз кетерде женемди уйдон аябай обочо алып чыгып алып, канчага суйлошту деги. Ошондогу энемдин ачуусу келгендеги ай. Жаман эне элден кызын болуп алып суйлошот. , деп жактрган эмес.
-Эмне, Жайнагулду мени жаман корот деп ойлойсунбу?
Жок, энеке, андай такыр болбойт. Кантип эле билбейин. Жайнагулдун кооп милдети бар мойнумда..... .
Кайненеси менен куйоосунун жакшы, клыс создорн угуп Жайнагул конулундо кубанып алган. Энем туура айтат деп ойлогон ал. Ырас эле менин энем Тумар, элдин энелеринчелеп, кыздарынын тарабин талашып, жону жок жерден кудагыйлары менен жаман-акшы айтышып , жаакташып корбосо керек. Качан болсо кыздарына, канене, кайнатанарды сыйлагыла, -деп какшайт да турат.
Оорулуу кайнененди жакшы бакпайсын деп Жайлоогул эжемди канча какшатты. Куйо баласы менен кызын тим эле жерге кагып жибере жаздаган. "Вопще, молодец, " энем. Кээ бир энелер, куйого барган кыздарын, кудаасыныкынан келгенде элден болуп алып, суйлошот экен. Баягыда Гулайым женемди жаны алы, торкунуно чакырганда, кудагыйыбыз кетерде женемди уйдон аябай обочо алып чыгып алып, канчага суйлошту деги. Ошондогу энемдин ачуусу келгендеги ай. Жаман эне элден кызын болуп алып суйлошот. , деп жактрган эмес.
#136 21 Июль 2015 - 14:57
Кийин Оштогу кудагыйына айтса уялып калган. Жанагул оз эесинин кыздарынан,
балдары менен келиндеринен,
куда-кудагыйларынан коргон рхат-сыйын ойлоп келип, кайненесине боору оруп кетти. Байкуш энемдин торогон балдарынын баары эсен болсо, озунчо эле бир чакан айл болмок экен. Олуп-олуп олтуруп жалгыз Толкунбеки калыптыр. Орто жолдо нысы да тентип кетип, калган канын сулуктой соруп,, журогун алыптыр. Кээде иштен чарчап, маанайым пас тартып, конулум чогунку тартып келгенимде,
эмнегедир жалтандап, козумду карап, бойпондоп кетет. Эмнени ойлоп, тынчы кетип куурайт болду экен? Ооруп калдыбы деп чочуйбу?, же олуп калабы деп коркобу. А балким Толкунбектин олосоолуу ата-энесин багам деп куурап кеттим деп, капа болобу, дейби. Ой байкушум ай, кучкачтай болгон, -деди Жайнагул куйоосу менен Кынаны карап туруп.
-Вай, вай, байкуш кишинин арыгы ай, ыргайдай болуп. Жок дегенде бир ааз толсо болот эле. Аш жетпегендей болуп, эти-этине катп!.......
Бир маалда эне-баланын уну чыкпай калганынан караса, Толкунбек ки колн онтогуно салып, уйду айлана чуркап бараткан энесин карап, короонун ортоснда керилип турат. Жанагул окуяга даро тушунду . Огородко мл кирген экен деп ойлоду. Каарыган энесин чркатпай эле, озу басып барып айдап койбобу, деген ойду ойлоп, буткон бою туташа тушкон келин, ашкананын ачык трган терезесинен башн чыгарып, эмне деп жооп айтар экен деп сурады:;
-Вай, вай, байкуш кишинин арыгы ай, ыргайдай болуп. Жок дегенде бир ааз толсо болот эле. Аш жетпегендей болуп, эти-этине катп!.......
Бир маалда эне-баланын уну чыкпай калганынан караса, Толкунбек ки колн онтогуно салып, уйду айлана чуркап бараткан энесин карап, короонун ортоснда керилип турат. Жанагул окуяга даро тушунду . Огородко мл кирген экен деп ойлоду. Каарыган энесин чркатпай эле, озу басып барып айдап койбобу, деген ойду ойлоп, буткон бою туташа тушкон келин, ашкананын ачык трган терезесинен башн чыгарып, эмне деп жооп айтар экен деп сурады:;
#137 24 Июль 2015 - 15:37
Ай Толкунбек, энем кайда кетти.?
-Огородго музоо кирип кетиптир.
-А, сен эмне учун айдап койбойсун?
-Билбейм, мага айтпай эле озу чуркап кетти.
Абалын коруп турсанда боорун орубайт ээ. Озу чуркап журуп жаман уйроткон да сени.
-Башын чайкап туруп кайра тартты. Аялынын созунон улам, Толкунбек уялгансып, шылкыя тушту.
Тамагын чыгарып, чон чарага куйуп, аш уйго кирген Жайнагул, ары жактан Жанатты аркасына которуп келаткан кайненесине капааттана суйлоду.
-Алдакыны зонкойтуп эмнеге которуп алгансыз. Буту колу басып, тил-оозу чыккан немени жетелеп эле албайсызбы.
Каарыган, оорукчал сиз эмес, мен которуп чыдай албайм аны. Динкийтип, анан мунун оорун кантейин. Кийин ушунун баары эле оз башынызга балээ болот. Толкунбек экообуздон корбогон урмат сыйды ушундан кором деп турасызбы? -Бул созду Жайнагул куйоосуно карата ачылуу айтты. -Энесине боору оорубаган, кимге боору оруйт, -деп ойлоду.
Кына Жанатты жерге тушуруп, демиккенин басып олтура кетти. Тээ бир окумдан кийин келинине таарынычтуу карап минти:
-Ушул кополоктой болгон, кенедей немени динкийип дейсинда катыгун, Кудай. Мени тируу журсун десен, Жанатты кагып-силкип жаман айтпачы, балам. Менин коргон рахатым эле, силер, силердин баланар эмеспи, билсен. Мындан артык болобу рахат деген. Андан калса, минтип дунуйого болонуп, ата-бабабыздын корбогонун коруп олтурабыз. Кийсек кийим, ичсек тамак кенен. Элдин алды болбосок да, жоон ортосубуз. Мен учун капа болбочу, балам. Жанатты которгондон олуп кетет белем. Аны урушканын, мени урушканын. Билсен ушул жаман секелеке жалынганым сага жалынганым, Жанатты жакшы коргонум , сени жакшы коргонум, жанагы динкийип деген созун жакшы соз эмес.....
Ошондо Жайнагул кайненесинин созуно чыны менен эле жыгылыштуу болуп уялып калган. Кынанын мойнунан кучактап, бетинен ооп, кечирим сураган.
Ошондон коп коп убакыт отпой Жайнагулдун дипломун жуйбуз деп шылтолоп, Кына менен Мансур киши чакырышты. Уй толтура конок. Улуу-кичу кылып экиге бололу десе, меймандар оздору болбой койушту. "Корушпой журуп корушконубуз, таанышпай журуп таанышканыбыз бар экен. Аркы-беркини суйлошуп, жон-жайды сурашып чоогу эле олтуралы" деген жуйоолу созго уй ээлери макул болушту.
Самоор которуп кирген Жайнагулду Тумар:
-Э, ботом, кудагый менен куда кана? Киришпейби мында.
-Олдо, сиздмн шашманыз ай. Кирет азыр, -чай куйганы олтурган келинди Жайнагул токтотуп койду.
-Кое тур, атам менен энем келсин.
Сыртан тойго барчуудай жасанып кийинген Кына менен Мансур эрчише басып кирип келатышты.
-Келгиле, кудагый-куда, капырай кайда журосунор, жогору откуло, мындай.
-Ой катыгун, ал жакта эмне бар эое бизге. Абышкам экообуз мындай эле олтурабыз. Тышка чыгып балдарга жардам бербесек болобу. Олдо кагылайн Жакин ай, кийин десе кийин деп, мына бул жалтырак-жултурак, шуудурактын баарын устумо уйуп слбадыбы. И-и-й бетим, Мансур экообузду тим эле ботон эл, ботон жерге коноко барчуудан бетер окшоштуруп. Оз уйундо ушинтип кийинеби. Коргозмого чыгуучудай эле болуп калдык окшойт.
--Э-э-й, кудагый айланайын, балдардын минтип турушу ата-эне учун сыймык эмеспи тушунгон кишиге. Келгиле, жогору откуло. Жардам! Эмне жардам? Жасайт оздору.
Кий десе кийе бериниздер, ич десе иче бериниздер. Балдардын урмат-сыйын тируубуздо корбогондо, олгондо коробузбу.
Кына менен Мансурду кудагыйы ошентип жатып торго чыгарып олтргузду. Эне ондоно берип, кулундоп минти:
-Анын туура дечи. Бирок ошентсе да, колдон келген жардамды берген жакшыго балдарга. Жаш немелер эмнени билет. Азыр алардын билгенинен билелеги коп, кудагый.
-Кына келинине карады.
-Чайынар кана, кгылайн.
-Мына куйуп жатабыз, эне.
Жайнагул колудагы чыныны келинге берип жатып: "Мурда атам менен энеме сун" ' ,-деди кулагына шыбырап кетти.
Уккан созуно тушунбой калдыбы, келин буйдала тушуп, биринчи чыныны меймандарга сунбай, ата-энесине сун дегени эмнеси, же мен жанылыш уктумбу деген ойдо, бир демге токтой клып, Тумарды коздой сунду.
-Ой кгылай, Кына менен Мансурга сун. Конок болсо эле бироонун туз-даамынын астын ээсинен мурда татат, бекен, -деди Тумар чай сунган келинге:...... ..
Чай ичуу аяактап калган кезде, создон соз чыгып олтуруп Кынадан Жайнагулдун апасы минтип сурады.:
-Кудагый, деги келининиз кандай киши болду? Ата-неге куйумдуу болчудайбы? Чыйтайп эле кагаздай улбуройт. Колунан бир деме келет бекен деги?
-Козунузду коруп айткан кеп эмес, кудагый, Жайнакем куйумдуу учун, иштегени ушул жерге, биздин устубузго баса келдиго дейм. Болбосо мени Ат-Башы, Нарынга же Ош, Жалал-Абадга жиберип жатат деп баса берсе, колудан эмне келет эле. Бир кезде кызым жок деп арман кылчуу элем, кудагый. Келин ала электе, келиндуу болор бекем деп тилеп журдум. Бирок кээ бир рахымы жок, таш боор келиндерди оргондо, жалгыз баламдын колуктусу ушулардай болуп калбаса экен деп озумдон-озум коркуп, озумдон озум чочучумун чыны.
-Огородго музоо кирип кетиптир.
-А, сен эмне учун айдап койбойсун?
-Билбейм, мага айтпай эле озу чуркап кетти.
Абалын коруп турсанда боорун орубайт ээ. Озу чуркап журуп жаман уйроткон да сени.
-Башын чайкап туруп кайра тартты. Аялынын созунон улам, Толкунбек уялгансып, шылкыя тушту.
Тамагын чыгарып, чон чарага куйуп, аш уйго кирген Жайнагул, ары жактан Жанатты аркасына которуп келаткан кайненесине капааттана суйлоду.
-Алдакыны зонкойтуп эмнеге которуп алгансыз. Буту колу басып, тил-оозу чыккан немени жетелеп эле албайсызбы.
Каарыган, оорукчал сиз эмес, мен которуп чыдай албайм аны. Динкийтип, анан мунун оорун кантейин. Кийин ушунун баары эле оз башынызга балээ болот. Толкунбек экообуздон корбогон урмат сыйды ушундан кором деп турасызбы? -Бул созду Жайнагул куйоосуно карата ачылуу айтты. -Энесине боору оорубаган, кимге боору оруйт, -деп ойлоду.
Кына Жанатты жерге тушуруп, демиккенин басып олтура кетти. Тээ бир окумдан кийин келинине таарынычтуу карап минти:
-Ушул кополоктой болгон, кенедей немени динкийип дейсинда катыгун, Кудай. Мени тируу журсун десен, Жанатты кагып-силкип жаман айтпачы, балам. Менин коргон рахатым эле, силер, силердин баланар эмеспи, билсен. Мындан артык болобу рахат деген. Андан калса, минтип дунуйого болонуп, ата-бабабыздын корбогонун коруп олтурабыз. Кийсек кийим, ичсек тамак кенен. Элдин алды болбосок да, жоон ортосубуз. Мен учун капа болбочу, балам. Жанатты которгондон олуп кетет белем. Аны урушканын, мени урушканын. Билсен ушул жаман секелеке жалынганым сага жалынганым, Жанатты жакшы коргонум , сени жакшы коргонум, жанагы динкийип деген созун жакшы соз эмес.....
Ошондо Жайнагул кайненесинин созуно чыны менен эле жыгылыштуу болуп уялып калган. Кынанын мойнунан кучактап, бетинен ооп, кечирим сураган.
Ошондон коп коп убакыт отпой Жайнагулдун дипломун жуйбуз деп шылтолоп, Кына менен Мансур киши чакырышты. Уй толтура конок. Улуу-кичу кылып экиге бололу десе, меймандар оздору болбой койушту. "Корушпой журуп корушконубуз, таанышпай журуп таанышканыбыз бар экен. Аркы-беркини суйлошуп, жон-жайды сурашып чоогу эле олтуралы" деген жуйоолу созго уй ээлери макул болушту.
Самоор которуп кирген Жайнагулду Тумар:
-Э, ботом, кудагый менен куда кана? Киришпейби мында.
-Олдо, сиздмн шашманыз ай. Кирет азыр, -чай куйганы олтурган келинди Жайнагул токтотуп койду.
-Кое тур, атам менен энем келсин.
Сыртан тойго барчуудай жасанып кийинген Кына менен Мансур эрчише басып кирип келатышты.
-Келгиле, кудагый-куда, капырай кайда журосунор, жогору откуло, мындай.
-Ой катыгун, ал жакта эмне бар эое бизге. Абышкам экообуз мындай эле олтурабыз. Тышка чыгып балдарга жардам бербесек болобу. Олдо кагылайн Жакин ай, кийин десе кийин деп, мына бул жалтырак-жултурак, шуудурактын баарын устумо уйуп слбадыбы. И-и-й бетим, Мансур экообузду тим эле ботон эл, ботон жерге коноко барчуудан бетер окшоштуруп. Оз уйундо ушинтип кийинеби. Коргозмого чыгуучудай эле болуп калдык окшойт.
--Э-э-й, кудагый айланайын, балдардын минтип турушу ата-эне учун сыймык эмеспи тушунгон кишиге. Келгиле, жогору откуло. Жардам! Эмне жардам? Жасайт оздору.
Кий десе кийе бериниздер, ич десе иче бериниздер. Балдардын урмат-сыйын тируубуздо корбогондо, олгондо коробузбу.
Кына менен Мансурду кудагыйы ошентип жатып торго чыгарып олтргузду. Эне ондоно берип, кулундоп минти:
-Анын туура дечи. Бирок ошентсе да, колдон келген жардамды берген жакшыго балдарга. Жаш немелер эмнени билет. Азыр алардын билгенинен билелеги коп, кудагый.
-Кына келинине карады.
-Чайынар кана, кгылайн.
-Мына куйуп жатабыз, эне.
Жайнагул колудагы чыныны келинге берип жатып: "Мурда атам менен энеме сун" ' ,-деди кулагына шыбырап кетти.
Уккан созуно тушунбой калдыбы, келин буйдала тушуп, биринчи чыныны меймандарга сунбай, ата-энесине сун дегени эмнеси, же мен жанылыш уктумбу деген ойдо, бир демге токтой клып, Тумарды коздой сунду.
-Ой кгылай, Кына менен Мансурга сун. Конок болсо эле бироонун туз-даамынын астын ээсинен мурда татат, бекен, -деди Тумар чай сунган келинге:...... ..
Чай ичуу аяактап калган кезде, создон соз чыгып олтуруп Кынадан Жайнагулдун апасы минтип сурады.:
-Кудагый, деги келининиз кандай киши болду? Ата-неге куйумдуу болчудайбы? Чыйтайп эле кагаздай улбуройт. Колунан бир деме келет бекен деги?
-Козунузду коруп айткан кеп эмес, кудагый, Жайнакем куйумдуу учун, иштегени ушул жерге, биздин устубузго баса келдиго дейм. Болбосо мени Ат-Башы, Нарынга же Ош, Жалал-Абадга жиберип жатат деп баса берсе, колудан эмне келет эле. Бир кезде кызым жок деп арман кылчуу элем, кудагый. Келин ала электе, келиндуу болор бекем деп тилеп журдум. Бирок кээ бир рахымы жок, таш боор келиндерди оргондо, жалгыз баламдын колуктусу ушулардай болуп калбаса экен деп озумдон-озум коркуп, озумдон озум чочучумун чыны.
#138 26 Июль 2015 - 17:20
Учоо ээрчишип басып, экинчи кабатка которулушту.
Алар келгенде келиндин козу жаны эле илинип. , уктап кеткен. Жайнагул демин ичине алып, унсуз турду. Анын жапан куштун козундой болгон кыракы, бамчыл коздору келиндин талмоорсуп,
шишимик тарткан жузуно кадалды. "Бечара уул торойтко"
,-деп койду ичинен. Коодонун жарып чыга каччуудай болуп, турсулдоп соккон журогунун кгышы устундогу адиялдын сыртынан билинет, куроо-тамыры жан-алакетке тушуп бакылдап жатты.
Жайнагул келинди креслого жаткырып коргондон кийин, анын озу торой албасын дароо билди. Врач шашып калды. Дагы жарым саат, бир саат кечиксе, баланын ичтен зыян болуп каларынойлоп. Эне менен баланын омурун ойлоп аман сактап калуу керек деген бир кучтуу толкун врачтын журогун чагылгандай аралап отту. Анан болочок жаш келиндин баш жагына келип эркелете суйлоду.
Садагасы синдим, сен аман-эсен эле коз жарасын, бирок операция аркылуу гана балан экоондун омурунорду сактап калууга туура келет.
Операция дейсизби? -Келин башын которо берип, коздору алая сурады. -Эч коркпо, ! Бардыгы озун ойлогондой жакшы болот. Тышта кайненен менен куйоон турат мен алар менен да суйлошом. Айтам баарын тушундуруп. Анан жарым -бир саатка жетпей убактан кийин эле , "Келининер аман-сен коз жарды суйунчу!" -деп кубандырабыз.
Арадан оп убакыт отпой, келин опересия жасалуучу болмого алып келинди. Баардыгы даяр болуп наркоз да берилди. Казиева озунон коз албай тиктеп турган кесиптештерин бир сыйра карап алып, токтоо ун менен, жаныдан эле столдун устундо аткан келиндин тамырларын согушун , журогунун иштешин, наркоздон кийин уйкусун текшерип бутуп клган врач-реаниматорго. ,' "Операцияны баштасак болобу?" -деп кайрылды.;
–Жайнагул Казиевна,
бардыгы толук текшерилди. Баштай берсениз болот, - деди жигит так Жана
чечкиндуу.
Ушул эле созду кутуп тургансып,
Казиева дароо ишке киришти… Хирургдун ар бир кыймылы сайын, эмне керек экенин
айттырбай билген жардам беричуу сестра Казиевнанын колундагы аспаптарды биринин
артынан бирин алып, бирин кайра шамдагайлык менен карматып жатты.
Жайнагул келинди креслого жаткырып коргондон кийин, анын озу торой албасын дароо билди. Врач шашып калды. Дагы жарым саат, бир саат кечиксе, баланын ичтен зыян болуп каларынойлоп. Эне менен баланын омурун ойлоп аман сактап калуу керек деген бир кучтуу толкун врачтын журогун чагылгандай аралап отту. Анан болочок жаш келиндин баш жагына келип эркелете суйлоду.
Садагасы синдим, сен аман-эсен эле коз жарасын, бирок операция аркылуу гана балан экоондун омурунорду сактап калууга туура келет.
Операция дейсизби? -Келин башын которо берип, коздору алая сурады. -Эч коркпо, ! Бардыгы озун ойлогондой жакшы болот. Тышта кайненен менен куйоон турат мен алар менен да суйлошом. Айтам баарын тушундуруп. Анан жарым -бир саатка жетпей убактан кийин эле , "Келининер аман-сен коз жарды суйунчу!" -деп кубандырабыз.
Арадан оп убакыт отпой, келин опересия жасалуучу болмого алып келинди. Баардыгы даяр болуп наркоз да берилди. Казиева озунон коз албай тиктеп турган кесиптештерин бир сыйра карап алып, токтоо ун менен, жаныдан эле столдун устундо аткан келиндин тамырларын согушун , журогунун иштешин, наркоздон кийин уйкусун текшерип бутуп клган врач-реаниматорго. ,' "Операцияны баштасак болобу?" -деп кайрылды.;
–Жайнагул Казиевна,
бардыгы толук текшерилди. Баштай берсениз болот, - деди жигит так Жана
чечкиндуу.
Ушул эле созду кутуп тургансып,
Казиева дароо ишке киришти… Хирургдун ар бир кыймылы сайын, эмне керек экенин
айттырбай билген жардам беричуу сестра Казиевнанын колундагы аспаптарды биринин
артынан бирин алып, бирин кайра шамдагайлык менен карматып жатты.
#139 27 Июль 2015 - 02:05
Ашыкча билдирүүлөр өчүрүлдү,т
еманы таза сактоону сунуштайм!
Nyrjamal.Teshebaeva ,asi15 жеке айтышууларга тыюу салынат!Кайталанса жазаланасыздар!
Nyrjamal.Teshebaeva ,asi15 жеке айтышууларга тыюу салынат!Кайталанса жазаланасыздар!
#140 30 Июль 2015 - 15:52
Жайнулдун мандайынан тер
чыпылдап, эки бети чоктой албырат. Ал операцияны ылдам бутурууго ашыгып
жатканын бардыгы билишет. Шадылуу, аппак болгон жумурусунан келген ичке
манжалары козго илээшпеген кыймыл менен, эмелеки кесилген жерлерди канн
токтоотуучу кыпчыгычтар менен кыпчып жатты.
«Жайнагул Казиевна, операция
мезгилинде озун да, ОЗУ жашап жаткан жарык дуйнону да таптакыр унутуп калат!» -
деп кесиптештеринин оозуна илиниши да албетте бекеринен эмес болсо керек. Врач
азыр да бардыгын унутуп, жашоого келууго убактысы отуп бараткан наристени
тумчуктурбай, наркоздун таасирин тийгизбей, операцияны тез бутуруш керек деген
ойдон башка эсине эч нерсе келбей Жан-алакетке тушуп жатты.
Тургандар туйшоло тушту.
Куткон мезгил да жетти. Бир заматта кубанычтын толкуну бардыгынын журогун
каптап отту. Эненин курсагынан чачы мандайына тушкон эркек Баланы, Жайнагул
Аман-эсен колуна алды. Бала бырылдап ыйлап кирди. Ошол жерде омур сакчылыгында
турган адамдардын бардыгынын жуздору нурданып, мандайлары жаркып, коздору кулуп
турду. Адам омуру, Адам бактысы учун жашаган алтын колдуу, ак ниет адамдар учун
мындан артык кубаныч, мындан артык сыймык болобу…
Жайнагул оор операциядан
кийин шалдырай тушту. Келиндин оорусунун тарыхы жазылган диспетчерге,
операциянын отушу жонундо Жаны эле жазууга олтуруп жатып, эсине, жамандык менен
жакшылыктын кайсынысын уга-
ар экенбиз деп, тышта жандарын койорго жер тапай, чыдамсыздык менен кутуп турган эне менен алиги жигит тушту. Анан тыштан кирип келаткан месестрага карап минти:
-Эсиме жара чыгып, таза унутуп калган турбаймынбы. Келиндин операциясы ийгиликтуу откондугун, уулду болушканын тышта кутуп тургандарга айтып койгула.
-Кечиресиз, Жайнагул Казиевна, ал жонундо айтканбыз. Алар сизди кутуп жатышат. Операция жасаган догдурду корот элек дегенинен атайн кирдим.
Жайнагул ордунан салмактуу которулуп, али кургай элек бешенесиндеги терди сулгу менен сртуп, коридор менен шашпай жай басп келатты. Врач тышка чыга берип, биринчи эле коргону келиндин кайненеси болду. Ал жаны калбай:
-Колунан да, жолундан да кагылайн, -деп Жайнагулдун колун кое бербей, кайра-кайра жалынып жатты......
Ошентип келген меймандар Мансур менен Кнанын турмушуна кубанып, Толкунбек менен Жайнагулго ыраазы болуп кайтышты. Озгочо тобосу коко жеткен Тумар болду. Ал кетээрде: "Эми силерден да санам тынды!" -деп балдарынын бетинен ооп, куда-кудагыйы менен кучакташып коштошушту. ......
***************
.......Жайнагул бир кезде туштукко барып иштоону аябай энсоочу. Окумду бутсом эле Ошко барам дечу. Бирок турмуштун тузагы, аны кайра айландырып келип, оз жерине келин кылып, бир-ботоон уйбулоого було кылып койду. Буга Жайнагул окунгон да, капа болгонда жок. Тескерисинче, Толкунбектей жигитке жубай болгонуна, мээримдуу, жакшы адамдардан ата-эне кутконуно ыраазы болуп кала берди.
Азыр бир уй-булону былк этирбей кармап турган да Жайнагул. Узулгонун улап, чачылганын жыйнап, бирин
чыпылдап, эки бети чоктой албырат. Ал операцияны ылдам бутурууго ашыгып
жатканын бардыгы билишет. Шадылуу, аппак болгон жумурусунан келген ичке
манжалары козго илээшпеген кыймыл менен, эмелеки кесилген жерлерди канн
токтоотуучу кыпчыгычтар менен кыпчып жатты.
«Жайнагул Казиевна, операция
мезгилинде озун да, ОЗУ жашап жаткан жарык дуйнону да таптакыр унутуп калат!» -
деп кесиптештеринин оозуна илиниши да албетте бекеринен эмес болсо керек. Врач
азыр да бардыгын унутуп, жашоого келууго убактысы отуп бараткан наристени
тумчуктурбай, наркоздун таасирин тийгизбей, операцияны тез бутуруш керек деген
ойдон башка эсине эч нерсе келбей Жан-алакетке тушуп жатты.
Тургандар туйшоло тушту.
Куткон мезгил да жетти. Бир заматта кубанычтын толкуну бардыгынын журогун
каптап отту. Эненин курсагынан чачы мандайына тушкон эркек Баланы, Жайнагул
Аман-эсен колуна алды. Бала бырылдап ыйлап кирди. Ошол жерде омур сакчылыгында
турган адамдардын бардыгынын жуздору нурданып, мандайлары жаркып, коздору кулуп
турду. Адам омуру, Адам бактысы учун жашаган алтын колдуу, ак ниет адамдар учун
мындан артык кубаныч, мындан артык сыймык болобу…
Жайнагул оор операциядан
кийин шалдырай тушту. Келиндин оорусунун тарыхы жазылган диспетчерге,
операциянын отушу жонундо Жаны эле жазууга олтуруп жатып, эсине, жамандык менен
жакшылыктын кайсынысын уга-
ар экенбиз деп, тышта жандарын койорго жер тапай, чыдамсыздык менен кутуп турган эне менен алиги жигит тушту. Анан тыштан кирип келаткан месестрага карап минти:
-Эсиме жара чыгып, таза унутуп калган турбаймынбы. Келиндин операциясы ийгиликтуу откондугун, уулду болушканын тышта кутуп тургандарга айтып койгула.
-Кечиресиз, Жайнагул Казиевна, ал жонундо айтканбыз. Алар сизди кутуп жатышат. Операция жасаган догдурду корот элек дегенинен атайн кирдим.
Жайнагул ордунан салмактуу которулуп, али кургай элек бешенесиндеги терди сулгу менен сртуп, коридор менен шашпай жай басп келатты. Врач тышка чыга берип, биринчи эле коргону келиндин кайненеси болду. Ал жаны калбай:
-Колунан да, жолундан да кагылайн, -деп Жайнагулдун колун кое бербей, кайра-кайра жалынып жатты......
Ошентип келген меймандар Мансур менен Кнанын турмушуна кубанып, Толкунбек менен Жайнагулго ыраазы болуп кайтышты. Озгочо тобосу коко жеткен Тумар болду. Ал кетээрде: "Эми силерден да санам тынды!" -деп балдарынын бетинен ооп, куда-кудагыйы менен кучакташып коштошушту. ......
***************
.......Жайнагул бир кезде туштукко барып иштоону аябай энсоочу. Окумду бутсом эле Ошко барам дечу. Бирок турмуштун тузагы, аны кайра айландырып келип, оз жерине келин кылып, бир-ботоон уйбулоого було кылып койду. Буга Жайнагул окунгон да, капа болгонда жок. Тескерисинче, Толкунбектей жигитке жубай болгонуна, мээримдуу, жакшы адамдардан ата-эне кутконуно ыраазы болуп кала берди.
Азыр бир уй-булону былк этирбей кармап турган да Жайнагул. Узулгонун улап, чачылганын жыйнап, бирин