Саламат Садыкованы кайсы кыргыз тааныбайт. Эс тарткан жеткинчектерибизден тарта анын ырларынан бир шиңгил таштап коёру турган кеп. «КРнын Эл артисти» деген ыйык наамды алып жүргөн эжебизди жакында эле көл жээгинен тоноп кетишти.

– Бул жолку жайкы эс алууңуз өмүр бою эсиңизде калгыдай болуптур, эже, кайсы пансионатка бардыңыз эле?
– Жети-Өгүздө жакын курбум бар. Аныкында конок болуп, Чолпон-Атада да эс ала кетели деп баргам. Ысыкта чаалыга түшкөндүктөн, Чолпон-Атага жетпей бир пансионаттын жанына көлгө чумкуп чыгалы деп токтодук. Аңгыча колуна рация көтөргөн жигит келип «ар бириңер жүз сомдон төлөгүлө» деп калды. Кийим койгонго стол алдык эле, ага элүү сомдон сурады. Жанымдагы коноктон уялганымдан «мейли, айланайын» деп айткан акчасын бердим.
20 мүнөткө жетпей көлдөн чыктык. Карасам «коопсуздук кызматында иштейм» деп бизден акча алган жигит көрүнбөйт, дароо шекший түштүм. Кийинели деп машинага келсек, багажы ачык, ичин «тазалап» кетиптир. Дагы жакшы, купальниктин сыртынан кийген көйнөгүмдү жаныма алып алган экенмин. Жанымдагы кытайлык келиндин кийими, акчасы, менин 1300 долларга алган фото-видео аппаратым, кийимим жок.
Ал жердегилер дароо эле чогула калышып бизге акыл үйрөтүп киришти, «болду эми кайгырбагыла, мындайлар боло берет» дешип. Орган кызматкерлери да 5 мүнөткө жетпей келип калышты. Менин катуу таң калганым, жеринде ууруну издегендин ордуна бизди ээрчитип барып кагаздан кагаз толтуртушту. Саат алтыда тонолгом, онго чейин кагаз толтурдум. Жанымдагыдан уялып, жаз дегенин жаза бердим. Жата турган жай табышым керек эле, саат кечки 10, элестетиңиз. Органда кайрымсыз, муздак адамдар иштейт экен, өтө капа болдум. Мага өзүмдүн оокатымды өзүм уурдагандай мамиле кылып, өктөм сүйлөп жатышты.

– Жаныңыздагы конок ким эле?
– Кыргызстанды кастарлаган, менден жашыраак, Кытайдан келген кыргыз келин эле. Ал биздин милицияга аябай нааразы болду. «Силерде мыйзам деген аты эле болбосо, такыр иштебейт турбайбы. Бизде ууруну дароо таап, эчак колун кесип салышмак» деп жатпайбы. Ал келин акчасыз калгандыктан, өз чөнтөгүмдөн жолуна төлөп Кытайга узаттым.

– Көлгө түшкөн жериңизге кайра барыптырсыз, баягы акча алган жигитти көрө алдыңызбы?
– Жок, көргөн жокмун. Орган кызматкерлерине «бизден акча алган жигиттин түрү жаман эле, ошону кармасаңар болот эле» деп жаттым. Бул сөзүмө өтө күлкүлүү жооп алдым. «Ой, эжеке, азыр КМШ боюнча уурулар жер кыдырып жүрүшөт» дейт. «Анда көлдүн жээгин жайытка берип жаткан экенсиңер да» дедим жиним келип.
Кийим-кече баштан садага дечи, жоголгон мини-дисктериме ичим ачышты. Ыйманы бар адам болсо, жок дегенде мини-дисктеримди алып келип берсе дейт элем. Бир ырымдын музыкасын жаздырганга жок дегенде
15 000 сом коротом, бул оңой акча эмес. Жанымдагы коногум «Мен эми Кытайга кантип кетем?» деп ыйласа, милиция кызматкери «Эл артистинде акча жокпу, узатып коёт да» деп табалагансыды. Ошону менен ууру табыла элек.

– Эми чыгармачылыгыңызга кайрылалы, учурда эмне менен алексиз?
– Жаңы эки ыр жаздырдым. Биринин сөзү Барпы атабызга, обону мага, экинчинин сөзү Кетбука олуяга, обону Эсенгул Жумабаевге таандык.
Мен азыр «Камбаркан» ансамблинин администратору жана директорумун. Жайкы эс алуудан 12-августта чыктык.

– Устатыңыз катары кимдин ысымын атайсыз?
– Мени турмуш тарбиялады. Камырдай чарага салып ийледи. Ошондон такшалып чыктым. Жаш кезимден Рыспай Абдыкадыровдун армандуу темаларына эмнеге кайрылдым? Аял катары турмуш даамын деле дурустап татпадым. Музыканын кудуретине, сыйкырына азгырылыпмын.  Жолдошум деле жакшы киши болчу. Ушундай сонун жигиттен айрылып, мындайча айтканда, сахнаны тандап кеттим. Ошол себептен «Түшүмө кирдиң түндө сен», «Сендейди кайдан таба алдым...» деген ырларды бекер ырдаган жокмун. Артта калган кусалуу күндөрүмдү сагынып калам.

– Турмуштагы чыныгы бет кабыңыз кандай?
– Жаманга жамандай, жакшыга жакшыдай мамиле кылам. Эгерде туура эмес иш болуп кетсе же мага жакпай калса, жеринде жайлайм.

– Жашыңызды жашырбайсызбы?
– Жашырбайм. Тун неберелүү болгондогу бир окуяны айтып берейин. Анкарага фестивалга бармакмын. Улуу кызым ай-күнүнө жетип турган. Кызыма күйөр жалгыз мен болсом, барбай эле коёюн дедим. Элчиге барып айтсам, «Неберелүү болосуңбу?» деп таң калды. «Болбойт, сага билет алынган, барасың. Неберелүү болгонуңду Түркиядан айтпа» деп каткырды. Кыргыз телевидениесинен да бул тууралуу сөз болгон эле. Көп өтпөй туңгуч президентибиз Акаевдин кабылдамасында болуп калдым. Ал киши «Саламат, неберелүү болгонуңду жар салдың, куттуктайм» деди. Андыктан мен жашымды айтпасам деле канчага чыкканым белгилүү.

– «Жаш көрүнүш үчүн бет терисин тарттырат» дешет. Чын эле ушундайбы?
– Жакын таанышымдын атасы каза болуп Кочкорго барып калдым. Ошондо өлүк чыгып жатканда да аялдар «Садыкова бар-жогун тарттырган турбайбы» деп сөз кылышыптыр. Азыркы жашоодо кайсы клиникага бардың, эмне кылдың, баары билинип калат. Бетиме эч бир бычак тийгизген эмесмин. Тарттыргандын да зыяны болот экен. Ушул жылы Италияга баратканымда Америкада жашаган кыргыз келини менен таанышып калдым. Бет терисин бир жума мурун тарттырып, ботокс куйдурган экен. «Башым ооруп жатат» дейт. «Бетиңдин терисин тарттырсаң, койкоюп түз отурбайсыңбы, шылкылдап эле уктап келе жатасың, анан ооруйт да» десем, «эже, сиз дарыгердей эле айттыңыз го» деп жатпайбы. 

– Канча жылдан бери рулдасыз? Азыркы машинаңыз канчанчысы?
– Рулда жүргөнүмө аз эле болду. Кесиптештеримдин баары машина айдай баштаганда уялып жүрдүм. Көрсө, адам материалдык жагын да өзү тыңдаш керек экен. 2007-жылы казактын бир азаматы Мерседес белек кылган. Ошондо «Жаратканым буга минтип белек кылбасак жүрө берет окшойт дедиби» деп ыраазы болдум. Аны энтелеп-төнтөлөп жатып үйрөнүп алдым. Бир беткей жолдорго каршы түшүп алган күндөр да болду. Азыркы айдап жүргөн машинам Тойота Камрини кичи мекеним Баткендин эли белек кылган.

– Тойго барып ырдайсызбы, ставкаңыз канча?
– Тойдон ырдап акча табууну шоу-бизнестин өкүлдөрү баштабадыбы. Алгач укканда «Тойго барып да ырдашабы?» деп акылыма сыйдыра албай жүрдүм. «Кокуй, кантип төлө деп айтышат?» деп да таң калдым. Көрсө, айтыш керек экен. Азыр тойго барам, акчасын сураарда бир аз кыйналам. Бир мисал айтайын, жакында эле таанышымдыкына Аксыга  тойго барып келдим. Өтө алыс экен, жол азабын жакшы эле тарттым. Акымды сурай албай, бир сомсуз, жайдак келдим.

– Неберелериңиз сизге жакынбы?
– Билген кишиге небере деген керемет болот экен. Түн болсо да Кубаныч менен Кундуздун үйүнө неберелеримди көрүш үчүн чаап жетип барам. Аларды жыттап, колума алып сагынычымды жазып келе берем. Кээде улуусун үйгө алып келип алам. Түндө 2 жолу ойгонсо, уйкум канбай, эртеси өзүмдү жакшы сезбей калам. Ошого карабай жакшы көрүп алып келе берем.
Кундуз кызымды эки уулун төрөгөндөн кийин өтө жакшы көрүп калдым. Кээде өз балаңды деле баалаганды билбейт экенсиң. Ушу кызыма кол койдум, баалап калдым, азамат кызым бар экен. Эки баланы төрөдү, иштеген ишин да таштаган жок, күйөөсүн дагы бапестеп алып жүрөт.

– Интернетте көп отурасыз. Интернет сиз үчүн...
– Интернетти муктаждыктан улам үйрөндүм. Кечке эле кыздарыма «сүрөт жөнөтүп кой, илип кой, музыка жүктө» дей берсем болбойт экен. Алардын да өз жашоолору бар. Ошондуктан түнкү 3кө чейин отуруп үйрөндүм. Ырларымды жүктөдүм, бүт сүрөттөрүмдү компьютерге киргизип койдум. 90го чыкканымда балдарым сүрөттөрүмдү издеп кыйналышпайт. Интернет аркылуу чет жердеги досторум менен сүйлөшөм.

Сүйүн Кулматова
star@super.kg