Супер-Инфо
super.kg видео
|
Архив
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
Популярдуу макалалар
|
ШРИ-ЛАНКА АРАЛЫНДАГЫ КЫЗЫКТАРГА БАЙ ЭС АЛУУ
№589 14-февраль-20-февраль, 2014-ж
Мектеп жашындагы көпчүлүк кыргыз балдары дүйнөдө Цейлон (учурдагы аталышы Шри-Ланка) аттуу арал бар экенин, ал Жараткандын мээрими түшкөн, жайы-кышы бирдей жапжашыл, берекелүү, керемет жер экенин «Эрте келген турналар» повестин окуп жатып билет эмеспи. Таластын кычыраган кышынан, согуш жылдарындагы кыйынчылыктардан тажаган Султанмуратка ал арал бейиштей элес берет. Ошол бейиштей аралды көрүп, учу-кыйыры чексиз Инд океаны менен таанышуу бакыты таланттуу инсандар Эрмек Нурбаевге, Нурзат Токтосуновага, рэп ырчысы Добрга, өзгөчө үнгө ээ Каныкейге жана кыргыздын айчырай кызы Орункүл Шабралиевага буюруптур. Кыргызстанда суук 20 градустан ашып, кычыраган кыш каарына алып элди үшүтүп жаткан чакта алар күнөстүү аралга барып, океандын суусуна түшүп, күнгө кактанып, эс алып кайтышты. Мындай түшкө киргис эс алууну аларга «Супер-Инфо» гезити тартуулаган.
Уюлдук байланыш, телефон, смартфон, интернет жок кезде кантип жашадык эле? Азыр жашоону буларсыз элестетүү кыйын. Жылдыздарды достору, күйөрмандары интернет аркылуу тынымсыз куттуктап, «биздин ордубузга да эс алуунун планын толтуруп келгиле» деп жатышты. Мындайда аэропорттогу бекер Wi-Fi аймактары майдай эле жагат экен.
 Мейманканага жетип, мындай кооздукту көргөндө жолдун алыстыгы заматта унутулду. Алыс жол басып келип, номерлерге жайгашкыча коноктордун эс алып туруусу үчүн мейманканада бардык шарттар түзүлүптүр. Дегеле кардарларды тейлөө, өздөрүн жакшы жагынан көрсөтүү аракети боюнча шри-ланкалыктар кыргыздардан бир топ алдыда экен. Кызматкерлер баары менен сылык-сыпаа жылмайып учурашып, колунан келсе, келбесе да маселени чечип берүүгө аракет кылат. Атүгүл маселени чече алышпаса да, түшүнүп туруп түшүнбөгөндөй түр көрсөтүшсө да жылмайганынан жазышпайт :) Жапжашыл чөп, таза, кенен бассейн, пальмалар, элди аралай чуркап бир пальмадан экинчисине секирип ойногон бурундуктар, жай сызылган музыка, толкуну аппак болуп түрүлүп келип жээкке урунган чалкыган Инд океаны... Террасага чыкканыңда көз алдыңа жомоктогудай ажайып кооз көрүнүш тартылып, турмуштук көйгөйлөр, кыштын суугу тээ алыста калып, тим эле жаның жыргай түшөт. Шри-Ланкадагы эс алуубуз дал ушундай эмоциялар менен башталды.
 Беш жылдыздуу мейманкананын номерлери атына заты куп жарашып турду. Таптаза, бардык шарты бар. Биз жайгашкан номерлердин бир капталын ээлеген терезелерден көрүнгөн Инд океаны ажайып бир көрүнүштү берет экен.
 Тамак-ашты даярдоо жагынан шри-ланкалыктар туристтерди такыр капа кылышпайт. Тамактанып отургандардын алдынан жок дегенде эле ысык тамагы, салаты, таттуусу, жер-жемиши салынган 4 тарелканы көрөсүң. Деңиз чөптөрүнөн, деңиз жандыктарынан жасалган тамак-аш басымдуулук кылат. Ал эми жемиштердин ширелүүлүгүн, даамын айтып сөз менен жеткире албайсың.
 Артынан кубалап сүрөткө тарта албай жүргөн бурундук биз берген кириешкини кемирип былк этпей отуруп сүрөткө түшүп берди.
 Миңдеген чакырым жол басып келе жатканда эле оюбузда «жетерибиз менен сууга чумкуйбуз» деген каалоо турган. Жайгашарыбыз менен түз эле бассейнди көздөй чуркадык. Ммм... Жыпжылуу суу, кандай керемет?! Сууда балыктай сүзгөн Нурзат, андан кем калбаган Каныкей жарыштарда башка кыздарды артта калтырып жатышты.
 «Мен 2-3 күндө эле капкара болуп күйүп калдым. Жергиликтүү калктын эмнеге кара болушарын ошондо түшүндүм :) Кайыкка отуруп алып дарыяга барып, крокодилди көргөндө кинодогудай сезим болду. Азыр бизге кол салса кармашабыз деп ойлонуп жибердим. Кинодо кайыкчандардын жырткыч жаныбарлар менен согушкан моментин көп колдонушат эмеспи. Балык уулаганыбыз да эсимден кетпей турган окуя болду. Океанда катер менен жарым саат жол жүрүп токтодук да, баарыбыз бирден балык кармадык»,- дейт Добр.
 Эртең мененки, түшкү, кечки тамактануу учурунда барда жанга жагымдуу жандуу музыка жаңырып жатты. Музыканттар пианинодо, скрипкада, гитарада классикалык музыкаларды ойногонучу. Добр алар менен тез эле тил табышып, чогуу ырдаганга да жетишти. Бентота дарыясы. Бул дарыя Шри-Ланкадагы кыска жана суусу мол, жылуу дарыя болуп эсептелет. Биздин топту Берувелла шаарынын тургундары моторлуу кайыкка салып алып, көп кызыктарды көргөзүштү. Дарыянын четинде тамыры 3-4 метр өйдө чыгып, бир нече кылым карыткан дарактарга да күбө болдук. Жээгинен узундугу 1 метрдей эчкемерлерди да кездештирдик. Баалуу таштардан зер жасалгалар жасалуучу фабрика, татымалдар өстүрүлүүчү бакча менен кеңири таанышып чыктык.
 Өзөн бойлой жай каалгып суу ичип жаткан мынчалык көп пилди күн сайын эле көрө бербейсиң.
 Шри-Ланкадагы жаракат алган, ар түрдүү ооруларга тушуккан, жетим пилдерди багуучу Пиннавела аттуу жайга бардык. Бул жай 1975-жылы жунглиде жетим калган кичинекей пилдерди багуу максатында ачылган. Биз пилдерди сууга алып барып жуунтуу учуруна туш келдик. Айрымдарын жаткырып алып жуунтушту. Учурда 100гө чукул пил ошол жайда багылып жатканын айтышты.
 Коробкага крокодилдин баласын, мангуст салып алып, туристтерге сүрөткө түшүүгө карматып акча тапкан адам дагы биздин эсибизде калды. Бул крокодил азырынча 2-3 айлык экен. Андыктан бизге тиш сала албады.
 Татымалдар жана дары чөптөр өстүрүлгөн бакчаларда сөзсүз бирден аюрведа боюнча дарыгер болот. Кайсы ооруга эмне дары шыпаа экенин дарыгерлер эринбей көпкө саймедиреп беришти. Эрмектин анча-мынча англисче, дарыгердин анча-мынча орусча сүйлөгөнү жылмаюу жаратып жатты.
 Шри-Ланкада сойлоп жүрүүчүлөрдүн жүздөн ашык түрү бар. Жээкте күнгө кактанып жаткан крокодилди көргөнүбүздө алгач таңдандык, кубандык, сүрөткө тарттык. «Булар балдары болсо, атасы менен энеси азыр суу ичинде жүрөт да» деген ой кийинчерээк пайда болуп, чочулоо башталат экен.
 «Кыштын ызгаарында ысыкка түшүп калуу жомокко келип калгандай эле болот экен. Чачымды төбөмө байлап, көзүмдү чийип алгангабы, мени «япон, кытай» деп жатышты. «Кыргызмын» десем, башында «казакпы?» деп сурап жатышкан. 1-2 күндөн кийин өздөрү эле «салам, Кыргызстан!» дей башташты. Кайсы жакка барбайын, «сулуу кыз» деген комплиментти көп уктум. Индия кинолорун кичинемден жакшы көрүп, сарилерине кызыкчумун. Берувелладан сари кийип аябай сүйүндүм. Эң кызыгы, өз атымды унутуп кала жаздадым. Анткени биздин топтогулардын баары мени Сулуу деп чакырып жатышты. Башында «Орункүл дегиле» деп көнбөй жаткам, азыр сулуу дегенди өз атымдай кабыл алып калдым»,- дейт Орункүл.
 «Буга чейин кышында ысык өлкөлөргө барып эс алып эле жүргөм. Бирок бул сапарым эч бирине окшогон жок. Бүт дүйнөнү унутуп, толук кандуу эс алдым. Көбүрөөк философиялык ой жүгүртүүгө кабылдым. Жашоо деген өзү эмне, эмне үчүн жашап жатабыз, жашоонун акыркы аялдамасы кайсы деген суроолорго жооп издедим. Шри-Ланканын эли өтө токтоо экен. Биздикиндей кышкыга көмүр алайын, өтүк алайын, куда тосоюн деген маселелери жоктой туюлду. Анан да табият тартуулаган жаратылышына суктанып тойбой жатам. Ушунун баарын көрүүгө мүмкүнчүлүк берген «Супер-Инфого» аябай ыраазымын. Бир жума эс алуу гана эмес, жашоомду кайрадан барактап чыгуу болду»,- дейт Нурзат.
 Перадения падышалык-ботаникалык багы 1821-жылы негизделген, аянты 60 гектар. Азиядагы эң сонун делген бактардын алдыңкысы. Бактын көркүн түрдүү декоративдик дарактар ачат. Андан да кызыгы, бул жерде бөлмө өсүмдүктөрүнүн 750 түрү бар, алардын жалбырактарынын түзүлүшү жана түстөрү бири-бирине окшобойт. Бактын дагы бир сыймыгы – орхидеялар, алардын 100дөн ашык түрү өстүрүлөт. Ал мындай турсун, пальманын 175 түрүн кезиктиресиз. Кооз өсүмдүктөрдөн сырткары бул бакта мемориалдык дарактардын аллеясы жайгашкан. Анда көптөгөн атактуу адамдар өз колу менен отургузган дарактарды көрө аласыз. Аллеяга алгачкы жолу өз дарагын Улуу Британиянын падышасы Эдуард VII, экинчи даракты орус падышасы Николай II отургузганы маалым. Андан сырткары атактуу аллеядан космонавт Юрий Гагариндин колу менен тигилген даракты да кезиктиресиз. Кыскасы, бактагы таң калычтуу өсүмдүктөр туристтерди көңүл кош калтырбайт. Анын үстүнө дарактарга тырмышып сапарыңды коштоп жүргөн маймылдар маанайыңды болушунча көтөрүшөт
 «Каныкей экөөбүз пилге отуруп жарышалы дегенбиз. Пилдерди көргөндө жарышмак түгүл мингибиз келбей боорубуз ооруду. Анткени алардын кебетелери жүдөгөн, моюндарында оор чынжырлар, буттарында чынжырдын издери. Бирок Каныкей экөөбүз тук-туктарга отуруп жарыштык. Кимибиз уттук деп карай келсек, экөөбүз бир тук-тукка отуруп алыптырбыз»,- дейт Эрмек.
 Бир күнүбүздү пилдерди багуучу жай, дагы бирин чай плантациясы, падышалык-ботаникалык бак менен таанышууга арнап, бирде океанда, бирде бассейнде, айтор, активдүү эс алдык. Бул жайларга Дарак аттуу гид менен бардык. Дарак алгач кичи автобустун салонунда биз менен эле отурган. Ар кайсы суроолорубузга жооп таба албай чарчадыбы же Эрмектин тамашаларына чычаладыбы, айдоочунун жанына барып отуруп алды. Эрмектин «Митхун Чакрабортини, Радж Капурду, Шахрух Ханды тааныйсыңбы?» деген өңдүү суроолоруна «жок» деп жооп бергенинен улам Индияга жакын болгону менен, ал өлкөнүн кинолорун бизчелик билишпейт экенин түшүндүк. Кайтып келе жатканыбызда бизге жакшы маанай тартуулап өзүнүн эне тили – сингалча ырдап берди. Айтмакчы, биз мекенибизге кайткан күнү Дарак үйлөндү.
 Чайдын мекенине барып, чай өскөн талааны көрбөсөк болбос. Чай плантациясы биздин эгин талаасындай тегиз эмес экен. Бутактары катуу келип, өйдө-ылдый жерде өсө берерин көрдүк. Сүрөттөгү айым бизге чай кантип терилерин көрсөтүп берди. Бул жерден чыгып чай чыгаруучу фабриканын дүкөнүнө барып, базарлык деп жакындарыбызга чай сатып алдык.
 «Мен мындай эс алууларда, орустарда «капризный» деп коюшат го, ошондой чыргоо кыздардан элем. Бирок бул жолу бир дагы «капризимди» көргөзө албадым. Анткени укмуштуудай сонун эс алдым. Чогуу баргандар бири-бирибизди аябай жакын сезип калдык. 100 метр бассаң эле шарпылдаган океан, кайра келип бассейнге түшөбүз. Анан да жергиликтүү калктын сабырдуулугуна, чынчылдыгына баа бердим. Көчөсүндө бир да жол чырак жок, бирок бирин-бири сүзүп алып урушкандарды байкабайсың. Аэропорттон түшкөндө эле «мадам» деп жол берип сыйлап турушат экен. Мисалы, туристтерди алып жүргөн гид, таксист мамлекеттин жүзү да. Жергиликтүү элди көрүп, менин да сабырдуу болгум келди»,- дейт Каныкей
 Адамдын ден соолугун чыңдап, жашартып, сулуулугун арттыра турган укалоонун түрлөрү бар экен. Кыздар Эрмектин акчасын коротпой эле, укалоонун «Тамашоу» түрүн тартуулашууда.
 Шаиста Шатманова, Жылдыздар жана "Супер-Инфо" Шри-Ланкада (1-бөлүк)Жылдыздар жана "Супер-Инфо" Шри-Ланкада (2-бөлүк) "Супер-Инфо" гезитинин материалдары жеке колдонууда гана уруксат. Рейтинг:
16
|
|
Бөлүмдүн статистикасы
соңку 15 мүнөт ичинде колдонуучу (Катталган: , коноктор: ) бул макаланы окуду:
| |
Каныкей фотогеничная экен ээ.