13-апрелде Октябрь РИИБине 20 жаштагы Нурлан (белгилүү себептерден улам аты-жөнү өзгөртүлдү) аттуу жаранды уурдап кетишкендиги тууралуу маалымат түшкөн. Окуяга күбө болгондордон аны белгисиз адамдар автоунаага салып кеткендиги билинген. Көп өтпөй Нурланды уурдап кетти деп шектелген 25-27 жаштардагы Нарын облусуна караштуу Кочкор районунун 5 тургуну колго түшүрүлгөн. Бирок алар тез эле эркиндикке чыгып кетишкен. Жабырлануучу Нурлан редакциябызга келип, окуяны баяндап, алардын эркиндикте жүрүшүнүн себептерин айтып берди.

«БАШЫМА КУРТКА ОРОП, АВТОУНААГА САЛЫП КЕТИШТИ»
– 13-апрелде унаа базарына барып, айдап жүргөн машинамды саткам. Ошол күнү кечинде сүйлөшкөн кызым менен чогуу Донецк жана Тыныстанов көчөлөрүнүн кесилишиндеги сулуулук салонуна чачымды тегиздеткени бардым. Ал жакта отурсам Руслан аттуу кошуна жигит телефон чалып, «кайдасың, учурашайын дедим эле» деди. Салондун дарегин берсем, тез эле келип калды. Эшикке чыксам колумду кармаган боюнча «жүрү» деп бир машинага алып жөнөдү. Ичинде дагы 4 бала бар экен. «Сырттан эле айта берчи, жайчылыкпы?» десем, «жай эле, отурсаң» деп тартып машинага отургузуп, дароо эле башыма курткасын ороду да, басып алышты. Улам «дем алып жатасыңбы?» деп сурап коюшат.

«АКЧА КАРЫЗМЫН» ДЕП ТИЛ КАТ ЖАЗ...»
– Жарым сааттай жол жүргөн соң бир батирге алып барып, колумду байлап жерге жаткызышты. Бир убакта акча талап кылып сабап киришти. «Сенде акча бар, биз билебиз» деп кезектешип улам бири чарчаганда бири келип сабайт. Андан кийин бирөөлөр менен сүйлөшүштү дагы, башка батирге алып жөнөштү. Ал жакка алып барган соң «мен акча карызмын, кайтарып берем» деген тил кат жазып бер» дей башташты. Макул болбой койдум, анткени карыз эмес элем. Колумду байлап, көмкөрөмөн жаткырышып, баклажкага суу куюп алып ошону менен сабай башташты. 1 сааттай тепкилешти го, мен ал учурда эсимди жоготуп коюптурмун. Канча убакыттан кийин экенин билбейм, бетиме суу чачып эсиме келтиришти. Бир маалда бирөө электрошокер алып келип, ошону менен кыйнай баштады. Кайра эсимди жоготтум...
Ойлоруна укмуш нерселер келгенине таң калдым. Арасынан Бауржар дегени шприцти алып чыкты да мага көрсөтүп, «ушуга бензинди сордурабыз дагы, кан тамырыңа саябыз. Тымызын клеткаларыңды жей берсин» деди. Бирок бактыга жараша ал ойлорун ишке ашырышкан жок.
Бауржар акыры макул болбосума ынанды окшойт, бирөөгө чалып, «чуңкур казып даярдай бергиле, биз бара жатабыз» деди да, мени башка жерге алып жөнөштү. Аны укканда булардан тирүү кутулбасымды билдим. Түнкү саат 2 чамасында апама чалдым. Тигилер телефонду менден алышты дагы «балаңарды тирүү көрөм десеңер, 70 миң сом бергиле» дешти. Апам ыйлап-сыктап акча жок экенин айтып кала берди окшойт. Оюма таякем келди. Ага чалсам, менин жоголуп кеткенимди угушкандан бери эле милиция кызматкерлери менен бирге экен. Менин таякем болуп оперкызматкердин бирөө сүйлөштү. «Жарым саат убакыт бергиле. Ойлонуп, кайра чалабыз» дептир. Бир сааттан кийин чалды окшойт, баягы таякем болуп чалып жаткан оперкызматкер «жолугушчу жерди айткыла, барам» дептир.

«КОРКУТУП-ҮРКҮТҮҮДӨН УЛАМ ТОСМО АРЫЗ ЖАЗЫП БЕРГЕМ»
– Балдар жолугууга макул болбой коюшту. «Бир банкоматтык номер берем, ошого 70 миңди которгула» дешти. Таякем макул болбой койду окшойт, тигилер «которбосоңор жөн койгула, балаңарды тирүү көрбөйсүңөр» деп туруп өчүрүп салды. Бир сааттан кийин «Жибек Жолу көчөсү менен Тоголок Молдонун кесилишине келгиле» деп таякеме чалышты. Ал жерге таякем оперкызматкерлер менен чогуу келген экен.
Аларды кармап алып кеткендин эртеси балдардын туугандары, ата-энелери келип, «жакындарыңды бүт тааныйбыз. Эгер жазган арызыңды албасаң, бир тууганыңды да кармап кетип «ким көрдү» кылып коёбуз» деп коркутушту. Бир тууганымды ойлогондо тосмо арыз жазып берип салдым. Ошентип, мени уурдап кетип кордогондор эркиндикке чыгып кетишти.

«АЛАР МЕНИ АҢДЫП ЖҮРҮШКӨН»
– Эми азыр бошотулгандарына рахмат айтышпай, мени кемсинтип, «Сенин колуңан эмне келди? Биз акча менен эле бардык маселени чечип алабыз» деп текебердик кыла башташты. Мен эми кайра ойлонуп, Октябрь райондук сотунун төрагасына, Октябрь
РИИБине жана ушул эле райондун прокуратурасына кайрадан арыз жаздым. Күнөөлүүлөр өз жазасын алышат деген ишеничтемин.
Алар менен саламыбыз түз болгону эле болбосо, аласа-бересем жок болчу. Менин 3 жумадан бери базарга чыгып, машинамды сата албай жүргөнүмдү, ошол күнү машинам сатылып кеткенин аңдып жүрүшүптүр.
Учурда ден соолугум начар. Эки бөйрөгүм ылдый түшүп кетти. Доктурлар боор жабыркаганын айтып, «ооруканага жатып дарылан» деп жатышат. Азыр турган жеримен эле жыгылып калмай адат болуп калды.

«ТЕРГӨӨ УЛАНЫП ЖАТАТ»
«Окуя тууралуу ИИМдин маалымат кызматынын өкүлү ЭРНИС ОСМОНБАЕВ:
– Бизге маалым болгондой, уурдалган адамды 10 сааттан ашык ар кайсы жакка алып барып кыйнап, денесине жаракат келтиришкен. Түзүлгөн план боюнча талап кылган 70 миң сомду алуу үчүн кылмышка шектүүлөр болжогон жерге келишмек да, опертоп аларды кармап алышмак. Иштелип чыккан план ишке ашып, шектүүлөр жабырлануучуну салып алып Хонда Торнео жана БМВ Х-5 үлгүсүндөгү 2 унаа менен келишкен. Ошол жерден кызматкерлер аларды колго түшүрүштү.
Кылмышка шектүү 5 жарандын үстүнөн Кылмыш-жаза кодексинин 123-беренеси (адам уурдоо) боюнча кылмыш иши козголгон. Бирок кандайдыр бир себептерден улам алар боштондукка чыгып кетишкен. Ошентсе да учурда тергөө иштери жүрүп жатат. Шектүүлөргө тиешелүү унаалар Октябрь РИИБинин короосуна токтотулган.

ИИМдин жообунда кылмышка шектүү жарандардын эркиндикке коё берилиш себептери белгисиз экендиги айтылат. Ал эми жабырлануучу мунун себебин «коркутуп-үркүтүүдөн улам мен тараптан жазылган тосмо арыздын негизинде бошотулду» деп түшүндүрдү. Же окуянын түйүнү башка жактабы? Толук маалымат болгондо бул темага дагы кайрылмакчыбыз.

Гүлжан Асанкожоева
koom@super.kg