16-июнь күнү Бишкек ШИИББи 5 жаштагы Жансель аттуу кыздын ата-энеси жана туугандары изделип жаткандыгын кабарлады. Учурда Свердлов райондук багуусуз калган жетим балдар үйүнө өткөрүлүп берилген Жанселди Адель аттуу апасы кошунасына 15-мартта «2 саатка карап турчу» деп таштап кеткен боюнча кайрылып келген эмес.

«КЫЗЫМА ТҮГӨЙ КЫЛЫП БАГЫП АЛАЙЫН ДЕГЕМ»
3 жарым айдан бери Жанселди апасы келип алып кетет деп күтүп, багып жүргөн ЗИНА ТУРДАЛИЕВА төмөнкүлөрдү билдирди:
– 15-мартта Жанселди апасы «2 саатка карап турчу» деп суранып сиңдиме таштап кеткен экен. Ал сиңдимдин кошунасы болчу. Бир күнү сиңдим мага байланышып, «эже, ооруканага барышым керек. Бирок үйдө кошунамдын 5 жашар кызы бар. Апасы таштап кеткен боюнча кайрылып келе элек» деди. Таштап кеткенден 5-6 күн өткөн соң Жанселдин апасы Адель сиңдиме Казакстандан телефон чалып, «мен сага кызымды караганың үчүн акысын төлөп турам. Азырынча багып тур, барып алып кетем» дептир. Сиңдим кош бойлуу болгондуктан карай албайт, кызыма түгөй кылып бага берейин деп Жанселди үйгө алып келдим.
Аделдин телефон номерин алып алгам. Күнүгө «же кызын алып кетсин, же башын ачып берсин» деген талап менен чалам, албайт. Жаман-жакшы айтып СМС да жазып көрдүм, жооп болбоду. Бир күнү чоочун номерден чалсам алып калды. «Кызыңды эмне кыласың? Келип алып кетпейсиңби» дедим. Кызы менен сүйлөштүрүп коёюн деп телефонду Жанселге бердим. «Алло, мама!» дегенде эле апасы телефонду өчүрүп салды. Андан бери чалам, албайт.
1-июнь – Балдардын майрамында кызым менен Жанселди жетелеп сейил бакка баргам. Ошол жактан бир бейтааныш аял жолугуп, «бул кызды кайдан жетелеп жүрөсүң? Мунун апасынын аты Адель, кыздын аты Жансель. Мен бул кызды багып иштегем. Апасы сойкулук менен алектенет. Кызынын дагы жүрөгү оорулуу. Никесиз туулган баланы багып эмне кыласың? Апасы мени дагы сызга отургузуп, «кызымды уурдап кетти» дедиртип бир топ убара кылган» дебеспи. Муну уккан соң чочулап калдым. Аделди социалдык тармактын биринен таап, сүрөтүн көтөрүп алып «ошондой иштеген» кыздарга бардым. Алар «ооба, бул кыз сойкулук менен алектенет. Түркияга барып иштеп келген, ошол жактан кош бойлуу болуп келип кыз төрөгөн» дешти. Багып алсамбы деп жаткам. Бул оюмду сиңдиме айтсам, «эже, бирөөнүн доосуна калбаңыз. Бир нерсе болсо биз жооп берип калабыз, милицияга эле кабарлайлы» деди. Сиңдимдин акылына көндүм, ошондон бери Жансель балдар үйүндө тарбияланып жатат.

«НАРИСТЕ ЭЧ КИМДИ КҮТПӨЙТ ЖАНА САГЫНБАЙТ»
Свердлов районундагы багуусуз калган жетим балдар үчүн балдар үйүнүн жетекчисинин орун басары АЙГҮЛ САЛЫКОВА Жанселдин учурдагы жүрүм-турумунан маалымат берди:
– 11-июнь күнү милициянын жашы жете электер менен иштешүү бөлүмүнүн кызматкерлери 4-5 жаш чамасындагы наристе кызды алып келишти. Кызды санитардык текшерүүдөн өткөрүп, баарлашуу жүргүздүк. Жашын, апасынын атын, өзүнүн атын айтты. Ата-энеси менен чогуу жашап жүрүп, алардан ажырап калган бала психологиялык травма алат. Сагынып ыйлап, келет деп күтүп жол карайт. Ал эми Жансель бергенди ичип, балдар менен аралашып ойноп жүрө берет. Эч кимди күтпөйт, сагынбайт, жакындарын издебейт дагы. Мындан улам бала ата-энеси менен чогуу толук кандуу үй-бүлөдө багылган эмес деген тыянакка келдик. Ар жерде багылган баланын психикасы ушундай болуп калат.
Жансель жаш өзгөчөлүгүнө жараша билиш керек болгон жаныбарларды, өң-түстөрдүн аталыштарын, көлөм, чоң-кичине чен бирдиктерди билбейт. Демек, балага апасы учурунда тарбия берип, акыл-туюмун өстүргөнгө шарт түзгөн эмес. Азыр болсо балдар үйүндөгү тартиптин баарын аткарып, балдар менен аралашып ойноп жүрөт. Өз алдынча жаткан жерин иреттеп, кийимдерин өзү кийгенди үйрөнүп калды.
«Бирөөгө зар, бирөөгө кор бала» деген сөз чын белем. Айрымдар бала жытын искегенге зар болуп жүрсө, жогорудагыдай «күкүк энелер» күнөөсүз наристелерди тирүүлөй жетим кылып жатышат. Учурда 5 жаштагы Жанселдин апасы Адель Абдрахманова же анын туугандары милиция кызматкерлери тарабынан изделүүдө. Наристенин туугандары табылып, алып кетет деген ишеничтебиз.

Гүлжан Асанкожоева
koom@super.kg