Жайдын башынан бери күйүүчү майдын баасы тыйындап көтөрүлүп күн санап өсүп жатат. Бензин кымбаттады деп базарда азык-түлүктүн баасы менен жол кире акысы да бир топ көтөрүлүп кетчү. Күйүүчү майдын баасы дагы жогорулайбы же арзандашы мүмкүнбү?

«ГАЗПРОМДУН» МОНОПОЛДУК АБАЛЫ КҮЧӨП ЖАТАТ
Кыргызстандагы нефтетрейдерлер ассоциациясынын аткаруучу директору УЛАН КУЛОВ бул кырдаал боюнча маалымат жыйында төмөндөгүчө пикирин билдирди:
– Орусияда күйүүчү-майлоочу материалдардын дүң баасы тоннасына 200 долларга же литри 8 сомго өстү. Ал эми Кыргызстанда июнь айынан бери күйүүчү майдын чекене баасы түрлөрүнө жараша 1 сом 50 тыйындан 2 сом 90 тыйынга чейин жогорулаган. Ал эми соңку кымбаттоого келсек, 19-июлдан тартып өлкөдө күйүүчү майдын баасы 50 тыйындан 1 сомго чейин көтөрүлдү. Баалардын мындай көтөрүлүшүнө Орусиянын Ачинск нефти кайра иштетип чыгаруучу заводунда 2014-жылдын 16-июнунда болуп өткөн кырсык себеп болду. Эң ирилердин бири болуп саналган завод ушул жылдын аягына чейин ишке кирбейт. Ошондуктан орусиялык рынокто дефицит пайда болду. Кыргызстанда август ичинде литрдик баанын максималдык өсүшү 8 сомго жетиши мүмкүн. Бизде күйүүчү майдын тартыштыгы болбойт, резервдер өлкөнү бир айлык камсыздоого жетет. Баа тескерисинче арзандашы ыктымал, анткени учурда айрым нефтетрейдерлер чайкоочулук да кылып жиберүүдө.
Эске салсак, апрель айынан бери Орусиядан Кыргызстанга күйүүчү май жүктөлүп келе жаткан вагондор Казакстандын «Луговая» станциясында бажы органы тарабынан токтотулуп турат. Алардын саны 500 вагондон ашат. Бул маселе да өлкөдө күйүүчү майдын кымбаттоосун, «Газпромдун» монополдук абалынын күчөшүн шарттап жатат.

Маалымат үчүн: «Газпромдун» Кыргызстандагы өкүлчүлүгү «Газпром нефть Азия» ЖЧКсы өлкөдөгү рыноктун эң чоң, 50 пайыздын тегерегиндеги үлүшүн ээлейт.

АНТИМОНОПОЛИЯ «ОЙГОНДУ»
22-июль күнү Монополияга каршы жөнгө салуу мамлекеттик агенттиги «Газпром нефть Азия» ЖЧКсынан АИ-80 менен дизелдик майдын баасын азыркы деңгээлде сактоону жана негизсиз кымбаттатууга жол бербөөнү талап кылды. Аталган компаниянын маалыматы боюнча, «Газпромдун» май куюучу жайларында 1-июндан тартып баа 2 сомдон 3 сом 60 тыйынга чейин өскөн.
Премьер-министр Жоомарт Оторбаев 23-июлда «Күйүүчү майдын баасына байланыштуу кырдаал турукташат. Кымбаттоо өлкө ичиндеги маселелерден эмес, сырттагы көйгөйлөрдөн улам болуп жатат. Кандай болсо да, кескин түрдө баа өсүү болбойт» деди.
Акыркы мезгилде бир эле Кыргызстанда эмес, ошол эле Орусиянын өзүндө, Өзбекстан жана Тажикстанда да күйүүчү майдын баасы кымбаттады.

Эльвира Караева,
Наргиза Бекжанова
politika@super.kg