Айрымдар өзүн толукмун деп эсептесе, кээ бирлери, тескерисинче, арык келбетинен уялышат. Бул кемчиликтерди жоюуну көздөгөндөрдүн саны да арбын. Эмесе, ден соолукка зыян келтирбей толуунун жана арыктоонун жолдорун билип алыӊыз.

УГУТ – АРЫКТООНУН ГАНА ЭМЕС, ЖАШАРУУНУН ДА ЭЛИКСИРИ
Буудайды өндүрүү ыкмасы менен арыктайт деп уктуӊуз беле? Буудайды сууга өндүргөндө анын курамындагы В витамини 6 эсе, ал эми Е витамини 100 эсеге көбөйөт. Ал эми андагы крахмал угут кантына айланып, ашказанда сиӊирүү процессин күчөтөт. Баса, өнгөн буудайдын даамы сизге анча жага бербеши мүмкүн. Эӊ башкысы, өнгөн буудайды пайдаланууда организмдеги зат алмашуу процесси жакшырып, адам ашыкча салмактан арылат.
Эскертүү: Бул ыкма менен айымдар да, мырзалар да арыктаса болот.

ДАЯРДОО ЫКМАСЫ
1. 80-100 грамм буудайды алып, сууга жууйбуз. Үстүнө чыгып калган буудайларды калпып алып салабыз. Тарелкага 2-3 сантиметр кылып текши жаябыз. Үстүнө таза сууну буудай жабылгыча куюп, бетин даки менен жаап коёбуз. Бөлмө температурасында 24-30 саат турган буудай ак соё болуп өнө баштайт. Өнгөн өсүндү 1-2 миллиметр гана болуусу шарт! Мындан ашып кетсе ал пайдалуулугун жоготуп, арыктоого натыйжа бербей калат.
2. Мындан соӊ өнгөн буудайды кайра сууга жууйбуз. Эми эртеӊ менен, түштө, кечинде 1 чай кашыктан жеп коюу керек. 1 чай кашыкты 1,5 мүнөт чайноо кажет. Бул 55-60 ирет чайнаганга барабар болот. Натыйжа бир айдан кийин билинет.
3. Же болбосо 1 чай кашык буудайды эт туурагычтан өткөрүп, 1 стакан сууга аралаштырып алыӊыз. Масса толугу менен агаргыча аралаштырсаӊыз, буудай сүтүнө айланат. Бул дагы өтө пайдалуу суусундук.
4. Буудайды өндүрүп алгандан кийин анын даамына дароо көнүп кете албайсыз. Андыктан аны түрдүү жемиштер, мейиз жана капустаны майда туурап, аралаштырып жесеӊиз да болот.
5. Мындан сырткары спорт түрлөрү: чуркоо, футбол ойноо, үй шартындагы физикалык көнүгүүлөр менен өнгөн буудайды комбинациялап алсаӊыз, анда аз эле убакыттын ичинде максатыӊызга жеттим дей бериӊиз.
6. Аталган рецепт канды кислород менен байытат. Түрдүү инфекциялардын вирустарын өлтүрүп, иммунитетти көтөрөт. Клеткалардагы уулуу заттарды, холестеринди, ашыкча майларды чыгарат. Көздүн көрүүсүн жакшыртат. Чачтын өсүшүн жөнгө салат. Жүрөк – кан тамыр системин бекемдейт. Теринин жакшырышын шарттап, жашарууга багыттайт. Мындан сырткары, адам күч-кубатка ээ болуп, шайдоот жүрө алат.

ЭРКЕКТЕР ҮЧҮН САЛМАК КОШУУНУН ЭРЕЖЕЛЕРИ

• Өзүӊүздү психологиялык жактан «семирем» деп даярдаӊыз.
• Бат-бат тамактаныӊыз. Күнүнө 5-6 жолу азыктануу көптүк кылбайт. Бирок семириш керек деп эле болушунча тоюп алуу болбойт.
• Эртеӊ менен сүткө бышырылган манна боткосу. Бир саат өткөндөн кийин мөмө-жемиш. Түштө салат, күрүч, гречка, макарон. Кечкисин жашылчадан жасалган даам, жемиш ширеси.
• Көп эс алыӊыз. Уктоо убактыӊыз 8-9 сааттан кем болбошу керек.
• Спорт менен машыгуу салмак кошууга натыйжа берет. Бирок салмак кошуу боюнча атайын көнүгүүлөрдү машыктыруучудан сурап алганыӊыз оӊ. Сиздин машыгууӊуз 1 сааттан ашпашы керек.
• Машыгуу алдында 100 грамм кургатылган жемиш, анан сөзсүз суюктук ичүүнү унутпаӊыз.
• Машыгуудан чыккандан 10 мүнөттөн кийин 1 банан, ал эми 40 мүнөттөн кийин таттуу кошуп 100 грамм быштак жеӊиз.
• Жан кыйнаган кара жумушка көп жакындабаӊыз.

КЫЗДАР ҮЧҮН ТОЛУУНУН ЭРЕЖЕЛЕРИ

• Эртеӊ менен колдон келсе кургатылган мөмө-жемиш, сүт, бал кошулган чай жана манна боткосун жесеӊиз болот. Эртеӊ мененки тамактанууну эки бөлүккө бөлүп алыӊыз.
• Биринчи банан, сүт, мейиз же болбосо алма, өрүк кактарын жеӊиз.
• Экинчи бөлүгүндө 30 грамм жаӊгак, 150-200 грамм жүзүм, бир эки даана алма, май токоч же каймак, сары май сүйкөп нан жесеӊиз жетиштүү.
• Түшкү тамактанууда салат жеӊиз. Картошкадан жасалган пюре, макарон, 200 грамм эт, балык. Андан кийин табитиӊиздин тартышына карап таттуу пирожное жеп коюӊуз. Суюктук катары сүт кошулган кофе ичүүнү унутпаӊыз.
• Түштөнүүдөн 2-3 саат өткөн соӊ бир кесим нан менен жашылча-жемиштерден жасалган салат жеп туруу кажет.
• Кечки тамак жашылча-жемиштер кошулган болгону жакшы. Андай мүмкүнчүлүк болбосо демделген күрүч, гречка жесеӊиз болот. Суюктук катары бал же сүт кошулган чай. Камыр тамактарды семиртет деп кечкисин жеп, тоюп жатып алсаӊыз ашказаныӊыз аш кыла албай кыйналып калат. Камыр тамактарды жегенге түшкү учур ылайыктуу.
• Эртеӊ менен арпа шагынан же сулудан жасалган 200 грамм ботко. «Ой, бул кантип семиртет?» деп ойлошуӊуз мүмкүн. Булардан жасалган ботко сиӊимдүү, калорияга бай азык катары эсептелет. Даярдоодо сууга эмес, сүткө бышырып жеш керек. 2 кесим нанга сыр, колбаса коюп жеп, 200 грамм шекер кошулган чай ичип алыӊыз.
• Эки саат өткөн соӊ мөмө-жемиш жеп туруӊуз.
• Түштөнүү маалында 200 грамм борщ, 150 грамм картошка менен жасалган пюре, 200 грамм чай же шире, бир-эки кесим нан. Табитиӊизге жараша 200 грамм таттуу пирожное жеп коюӊуз. Эгерде таттууну жактырбасаӊыз, 50 грамм нанга каймак май сүйкөп жесеӊиз болот.
• Түштөнүүдөн эки саат өткөн соӊ алма, банан, шабдалы, алмурут, курма, коон же жемиш кактарын жесеӊиз да болот.
• Ар бир эки саатта тамактанууну уланта бериӊиз. Помидор же бадыраӊ, капустадан жасалган салат, чай наны менен.
• Кечки тамактанууда эт, быштак же куурулган жемиш пайдалуу.
• Кечки тамактан эки саат өткөндөн кийин айран же сүт кошулган чай ичиӊиз. Бул учурда нанды жебегениӊиз дурус.
• «Тамактандым, эми Кудай берет» деп чалкалап жатып алуудан майнап чыкпайт. Спорт менен машыгуу зарыл. Анын натыйжасын айрымдар бир айдан кийин көрсө, кээ бирлер эки жумадан соӊ сезе баштайт.
• Оор кыймылдарды жасоодон, тер чыкканча бийлөөдөн алыс болуӊуз. Машыгуу залына жумасына 3 жолу барып, булчуӊдарды чыӊдоочу көнүгүүлөрдү жасап туруӊуз.

Гүлжан Асанкожоева,
Султан Төрөбеков
kenesh@super.kg