(Башталышы өткөн сандарда)

Эрлан үйүнө адаттагыдай кеч келди. Апасы аны күтүп телевизор көрүп отурган экен.
– Аа, келдиңби? Тамак жейсиңби?
– Жок, апа, чарчап турам.
– Бир аз сүйлөшүп отурууга убакыт табылабы?
– Ооба... Тынччылык элеби?
– Тынччылык эле. Азыр отуруп алып кыялданып жатпаймынбы, Эрланым үйлөнсө, келиндүү болсом, небере жыттасам деп...
– Үйлөнөм, буюрса. Балким, быйыл болуп калышы мүмкүн.
– Сонун болмок. Сүйлөшкөн кызың бар да, ээ?
– Бар.
– Сүрөтү барбы? Көрсөтсөң...
– Сүрөтү жок, апа. Бирок ишенип коюңуз, абдан жакшы кыз.
– Эрлан, балким, быйыл үйлөнүп аласың. Мурда көп билинчү эмес эле. Азыр кадимкидей сырдашар кишиге муктаж болуп калдым. Атаң экөөңөр болсо мага көңүл деле бурбай калдыңар.
– Коюңузчу, апа.
– Жок, эми көңүл бурасыңар дечи, бирок келин деген башка нерсе да. Ал да аялзаты дегендей. Анын үстүнө небере жыттагым келип калды. Атаң экөөбүз неберени жетелеп алып сейил бакка барат элек, тойго... Сен кызды алып келип тааныштырчы биз менен.
– Мейли, апа. Тааныштырайын, анан тойду да ойлонуп көрөбүз. Мен адегенде Айдай менен кеңешип көрөйүнчү.
– Айдайбы аты?
– Ооба. Мен барып эс алайын, ээ, апа?
– А сен кызды качан тааныштырасың?
– Ушул жуманын аягында.
– Аа, жакшы. Бар эми эс ал.

ххх

Элизанын маанайы бүгүн сонун. Өзүнө жарашыктуу кыска, ак көйнөгү анын ажарын ого бетер көркүнө чыгарып койгон. Бактылуу жылмайган калыбында, бийик такаларын тык-тык эте окуу жайга келе жатат. Капыстан эле анын алдынан Азамат чыга калды. Ал атайын чоң бакка далдоолонуп Элизаны күтүп жаткан окшойт. Кыз чочуп кетти.
– Биз сүйлөшсөк болобу?
– Уф. Дагы сенби? Сөз бүтпөдү беле?!
– Жок, Элиза, эмне болгонун түшүндүрсөң?
– Жолумду торобочу! Кач, кечигип жатам.
– Эмне болду, түшүндүрсөң?
– Эмне болмок эле, сүйбөй калдым. Уктуңбу, сүйбөй калдым!
– Бирок...
– Эмне бирок? Биз канча жылдан бери кыз-жигитпиз го деген жатасыңбы? Көрсө, сүйүү түгөнүп калат экен. Же балким, мен сени башынан эле жакшы көрчү эмесмин. Болду! Эми кач!
– Сен эмне бирөөнү таап алдыңбы?
– Таап алган жокмун, сүйүп калдым,- кыз шылдыңдагансып жылмайып койду.
– Ким?
– Кам санаба, татыктуу киши!
Азамат эмне кыларын билбей калды. Ал Элизадан мындайды күткөн эмес. Жакшынакай эле жүргөн кыз, бир күн мурун ага "Баары бүттү. Менин тынчымды алба" деп жазып жибериптир. Телефонуна чалса албайт. Эми бүгүн атайын аны күтүп сүйлөшмөкчү болуп турган эле. Шагы сынып калды.
– Мейли! Бирок билип кой, жалдырап тизелеп келесиң!- Азамат кыжырдана сүйлөдү.
– Анан? Анан сен мени кабыл албай, "бар, сен мага татыксызсың" деп түртүп коёсуң. А мен байкуш ыйлап жалдырайм. Андай болбойт! Билдиңби, андай болбойт!
Кыз көзүнөн чаары чыгып калган жигитти шылдың менен бир карап алды да, басып кетти.
– Эш-шек, энеңди...- Азаматтын сөгүнгөндөн башка айласы калган жок.

ххх

– Ой, агай, кандайсыз?- Элиза окуу жайдан чыгып келе жаткан Эрланды күлүп тосуп алды. Бүгүн анын Элизаларга лекциясы жок болчу. Ошондой болсо да кыз агайынын жумушу качан бүтөрүн билип алганбы, айтор, күтүп турган экен.
– Жакшы. Өзүң кандайсың?
– Жакшымын. Түндө гана бир аз ыйладым...- Элизанын жалооруган көздөрү Эрланды бир карап алды. – Тиги... Азамат кечинде өзү телефон чалды. Анан экөөбүз урушуп кеттик. Мен эмне кыларымды билбей жатам.
– Элиза, бул боюнча ата-энең менен кеңешкениң оң окшойт.
– Агай, түшүнүп жатам. Бирок акыркы ирет бир жардам кылып коюңузчу. Азаматтын достору бүгүн аны клубга барат дешти. А мен ал бара турган клубдун дарегин билип койдум. Ошол жерден жолуктурабыз. Сиз, балким, ошол жерден сүйлөшүп бересиз?
– Жок, Элиза! Мындай маселелерди менсиз эле чечкиле!
– Агай...- кыздын көзүнө жаш айланды. – Бул акыркы мүмкүнчүлүк. Ата-энеме билгизбей тынч чечип алганым жакшы болгону турат. Эгер антпесем, ата-энем өлтүрөт. Окубай да калам... Агай?
Эрлан Элизаны тиктеген калыбында катып туруп калды.
– Акыркы жолу, Элиза!- деди анан чечкиндүү түрдө.

ххх

Эрландын Азаматты клубдун сыртында эле күтөлү дегенине карабай Элиза агайын жетелеп ичкери кирип кетти. Эрлан деле айына 2-3 жолу клубдарга каттап турат. Бирок достор менен көңүл ачуучу жайга барган башка, ал эми студентиң менен барган таптакыр башка экен. Өзүн аябай ыңгайсыз сезип жатты. "Элиза экөөбүздү тең тааныган бирөө жарым көрүп калса эмне болот?" деп ойлоп бушайман болду.
Элиза эч нерседен капары жок кишидей дүңкүлдөп чыккан музыкага анда-санда бийлеп коюп, коктейль ичип жүрдү. Азаматтын деле дайыны билинбейт. Ана келип калат, мына келип калат дегенче эле бир топ убакыт өтүп кетти. Ал арада Элиза улам агайына ыктап, анын ийинине жөлөнө калып, көзүн сүзө жылмайып эркелеп жатты.
– Жүр кеттик. Жигитиң келбейт окшойт.
– Келбесе койсун, агай. Мага сиз менен жүргөн жагып жатат.
– Сен кетесиңби? Эгер кала турган болсоң, мен кеттим.
– Агай, билесизби, мен канча күндөн бери ыйлап жүрөм. Бук болуп чыктым. Менин деле күлүп жүргөнгө акым бар го. Бүгүн эми маанайым көтөрүлүп келатса, көрө албаган кишидей болуп жатасыз. Билем, мен сизди убара кылып жатам. Сиздин жардамыңызга да чоң рахмат! Бирок менин деле маанайымды көтөрүп коюңузчу. Азыр кетсеңиз кайра ыйлайм...
– Менин башым ооруп чыкты. Жүр эшикке, сейилдейбиз.
– Окей! Ушинтсеңиз макулмун!
Эрлан оюнда алдап-соолап кызды үйүнө жеткирмекчи болду. Азаматы келчүдөй эмес. Сыртка чыккандан кийин эле кыз агайын колунан жетелеп алды.
– Элиза, мени Айдай көрсө урушат,- агайы жылмая кыздын колунан колун бошотуп алды.
– Аа, баса. Сиз ага кайда жүрөм дедиңиз?
– Баарын ачык эле айттым. "Бүгүн жолукпайбыз. Бир студент кызымдын көйгөйлөрүн чечкенге жардам берем" дедим.
– Бир аз отуралы, ээ, агай...- кыз жол четиндеги отургучка барып отура калды. – Билесизби, көптөн бери ойлонуп жүргөнгөбү, кыйналып кеттим. Азыр кадимкидей сергий түштүм,- анан ал адатынча агайынын ийинине жөлөндү.
– Мм, Айдай кандай бактылуу! Сиз түшүнүктүүсүз, билимдүүсүз, мүнөзүңүз да сонун...
– Хе, апендинин кызындай мактадың го...
– Анан сулуусуз! Бери карасаңыз, кана?- кыз ага карай бурулган агайын карап: – Караңызчы, кашыңыз капкара, мурдуңуз кырдач, көздөрүңүз бакыракай.
Эрландын күлкүсү келип чыкты. Кыз дагы бир аз сүйлөсө күлүп жибермек. Бирок капыстан кыз аны эриндеринен өөп жиберсе болобу?! Жигит адегенде түшүнбөй калды. Анан эсине келген кишидей "Элиза!" деп чочуп кетти.
– Сизди жакшы көрөм, агай. Чын, жакшы көрөм, эмне кыларымды билбей калдым. Акылымдан айныганы калдым...
– Оп-паа! Демек, сүйүп калган экенсиң да!- Эрлан менен Элиза отурган отургучтун маңдайында кайдан-жайдан пайда боло калган Азамат унаа менен токтоп башын чыгарып кыйкырды...

(Уландысы кийинки санда)