(Башталышы өткөн сандарда)

– Кандайсыз?- окуу жайдан чыгып келе жатып Бегимай Болушка телефон чалып эркелей сүйлөдү.
– Жакшы, алтыным, өзүңчү?
– Жакшы. Бүгүн келесизби?
– Аракет кылам, ээ?
– Келиңизчи, сагындым же мен сизге барайынбы?
Кыздын эркелиги жагат Болушка. Азыр да анын кылыктарына көңүлү жылып кетти.
– Мейли. Мен азыр сага унаа жөнөтөм.
–Жок, мен такси менен эле...

ххх

Айткандай эле кыз аз өтпөй такси менен Болуштун кеңсесине келип түштү. Баягы жаш жардамчы шыпылдай аны тосуп чыкты.
– Жүрүңүз, шеф күтүп жатат...
Болуштун иш бөлмөсүнө келгенде да жардамчы шыпылдаган ийкемдүүлүк менен эшик ачмакчы болду эле Бегимай акырын гана "Мен өзүм эле, сиз сыртта тура туруңузчу" деп эшикти өзү ачып кирип кетти.
Болуш адаттагыдай өзүнүн хан тактыдай болгон кара отургучунда көз айнек тагынып, иш кагаздарын карап отурган экен. Кызды көрө сала көз айнегин ала калды. Ал ага жаш көрүнгүсү келет. Ордунан козголгуча кыз анын жанына жетип келди да, моюнуна асылды. Дароо эркелеп, анын тизесине отурду кыз. Пальтосун Болуштун алдында отуруп чечип баштады. Узун моюну, кылгыра караган кара көздөр, чачын аралаган назик манжалар делебесин козгоп жиберди Болуштун.
– Сизди сагындым...- кыз шыбырады.
– Сен мени акылымдан адаштырып тынасың го жакында, жаным...- кызды туш келди өпкүлөп жатты. Анан капыстан бир нерсени эстеп кеткендей телефонду алды да, катчысына "Мага эч кимди киргизбегиле!" деп бурк этти.
– Мейли,- катчы кыз жооп бергенче эле, телефонду коюп салды шефи.
– Эмне болду?- жардамчы катчыдан кызыга сурады.
– "Эч кимди киргизбегиле" деди.
– Эмнеге?
– Билбейм. Күшүлдөп-бышылдап алыптыр.
–Аа...- деди жардамчы түшүнгөндөй. Жанындагы отургучка отуруп жатып "Деги жүрөгү кармап калбаса экен" деп күбүрөнүп койду. Катчы кыз "бырс" эте күлүп жиберди.

ххх

– Сиз мени сагынбапсыз?- кыз Болуштун жылаңач төшүнө жөлөнүп, таарынгандай сүйлөдү.
– Сагындым...
– Анда эмнеге келбейсиз?
– Жумуштар бүтпөй жатпайбы?- Болуш калп айтты. 1 жумадан бери кичүү уулу сыркоолоп жаткан, ал атасын жанынан чыгарбай койгон болчу. Балдары дегенде Болуш баарына даяр. Айрыкча кичүү уулун жанынан артык көрөт.
– Бир нерсе сурайынбы?- деди бир убакта кыз эсине бир нерсе түшө калгандай.
– Арсенди сиз эмне кылдыңыз?
– Аны эмне кыласың?
– Болгону ал бир бечара, сиз анын деңгээлине түшпөй эле коюңуз дейин дегем.
– Ал түрмөдө... Анын деңгээли ошол!
Кыз үндөбөдү. Ичи ачышып чыкты. Бирок бир нерсе десе, Болуш ачууланып кууп чыгып коёбу деп коркту. Бегимай куулуп чыккысы келбейт. Ага бардар жашоо жагып жатат.

ххх

Арсенди дагы сотко алып келишти. Эмнегедир атасынын көңүлү куунак экен бул күнү. Сот башталарда атасы темир торго келип жигит менен учурашты да "Бүгүн чыгасың" деп көз кысып койду. Айткандай эле аны ошол күнү актап жиберишти. Арсен кубанган деле жок. "Кантип? Эмнеге?" деп бушайман болуп жатты.
– Эмнеге акташты?- деди ал кабак бүркөп.
– Сыртка чыгалы...
Бишкек түнөрүп жаткан экен. Сот имаратынын алды баткак. Көлчүктөр ылай, ага чагылышкан күңүрт булуттар, нымдалышкан аба Арсенди кысып жаткандай болду.
– Кандайча чыгарып жиберишти, ата?
– Берчүсүн бердик. 5 миң доллар.
– Аны кайдан таптыңыз?
– Үйдү саттым...
– Эмне?! Айттым эле го сизге, көп болсо 2 жыл отурам деп. Жөн эле койбойт белеңиз.
– Кантип түтөм камалганыңа? Эч нерсе эмес, акча табылат. Карыз алайын дедим. Бирок аны деле бериш керек болчу да. Сатканым эле туура болду.
– Ай, ата...- Арсендин ыйлагысы келип чыкты. Ак-Өргөөдөгү төрт бөлмөлүү, аппак үй эмнегедир анын көзүнө мээримдүү көрүнчү. Ал ошол үйдө чоңойду. Жүрөгүнө жакын болгон бир бөлүктү тарттырып жибергенине көкүрөгү ачышып жатты.
– Апамдар кайда?
– Азыр Ак-Өргөөдөн эле батирге чыктык. Сени чыгат деп бүгүн апаң, карындашың даярданып жатышат.

ххх

Батир 2 бөлмөлүү гана экен. Ичи да тар. Өз үйүнө кантип жетсин? Арсен бардыгына өзүн күнөөлөп жатты. "Бардыгын кайтарышым керек. Үйдү кайра кантип сатып алам?" Түн бир оокумга чейин уктабай жатты. Анан бир убакта чочугандай ордунан тура калды. Атасынын телефонун алып сыртка чыгып кетти. Чыңгызга чалышы керек. Ал күзөтчүлөрдөн жашырып СИЗОдо телефон көтөрүп жүрчү.

– Алло, Чыңгыз, кандай?
– Ким бул?- уйкусурап жооп берди Чыңгыз.
– Мен Арсен...
– Аа, чыгарыштыбы сени? Кут болсун!
– Рахмат. Чика, жумуштар менен чалып жатам?
– Саат 1 болуп калыптыр, эртең мененкиге чейин күткөнгө болбойт беле?
– Жок. Чика, уксаң... Биз бир иш башташыбыз керек болуп турат...
– Мен түрмөдөмүн, Арсен, унуткан жоксуңбу?
– Чыңгыз, сен балдар бар деп жатпадың беле?
– Арсен, ал балдарга кошулсаң, сен кайра эле түрмөгө келесиң. Түшүнүп жатасыңбы?
– Жашоо–күрөш, досум... Чыңгыз, мен чыксам үйү жок калыптырмын, элестетсең. Атам карызга батыптыр. Мени чыгарабыз деп үйдү сатышыптыр. Айтсаң, мен эмне, ушинтип эле байкуш болуп калышым керекпи? Анда жашап эмне кылам?
– Сабыр кыл, досум...
– Чыңгыз, кыскасы, мен сени жакында бошотуп алам. Байланышта бол! Тиги балдарың менен чоң иш жасашыбыз керек. Бирдин ичинен чыкпасак болбойт!
– Дос?..
– Мен эртең кимге байланышышым керек сени бошотуп алуу үчүн?
Чыңгыз үндөбөй калды. Арсендин үнүндөгү чечкиндүүлүк бир эсе ага дем берсе, экинчи жагынан чочулатып жатты. Бирок акыры ал тергөөчүнүн, прокурордун, соттун ысымдарын атап берди.
– Эмне кылганы жатасың негизи?
– Чыкканда көрөсүң! Жакшы укта!

ххх

– Ата, банктагы насыя эмне болду?- Арсен эшикте күнөстөп отурган атасынын жанына келип сурады.
– Алып барып бериш керек, үйдүн акчасы жок болуп кете электе. Бир эле жаап салбаса болбойт окшойт.
– Негизи үйдү канчага саттыңыз?
– 13кө эле. Арга жок болуп калды.
– Сизде ошондо 8 миң доллар барбы дагы?
– 7 миң бар... Анча-мынча карыздарды бердим.
– Мага ошол акча керек...
– Эмнеге?
– Бир досум экөөбүз ишкерлик кылганы жатабыз?
– Кой, эй, окууң эмне болот? Акчаны жоготуп алсаң дагы үй ала албай калабыз.
– Бир жолу мага ишенип көргүлөчү. Бир эле жолу.
– Жок, бербейм, болбойт!- атасы Арсендин оюн жактырган жок. Бирок жигит атасына жалдырап отуруп акчаны берүүгө көндүрдү.
– Мен үйдү кайра алам, көрөсүз,- деди Арсен кекенген үн менен.

ххх

Ай өткөн жок. Арсен сотко 7 миң доллар берип, Чыңгызды сот залынан бошотуп алды. Чыңгызда таң калгандан башка арга калган жок.
– Эмнеге?
– Сен коркок эмессиң, жигиттик сапатың бар, мыкты доссуң. Сендей адамдар, мендей адамдар башкача жашашы керек! Анча акчаны эмнеге менин боштондугум үчүн карматтың деген турасыңбы? Досум, акча табылат! Далай табабыз андай акчаны!- Арсендин бул сөздөрү Чыңгызды өрөпкүтүп жиберди. Ал үчүн жакшылык жасаган бул жигитке өмүрүн деле берип койгонго даяр болуп турду...

(Уландысы кийинки санда)

Марат Жанбараков