(Башталышы өткөн сандарда)

– Сенин сотуңа бир да тууганың келбеди да?..- Арсен Чыңгыздан сураганга аргасыз болду.
– Ким келмек эле? Атам кичинемде каза болуп калган. Апамдын өтүп кеткенине 4 жылдай болуп калды. Улуу агам бар. Ал үйгө өзү ээ болуп калуунун амалын көрүп мени кууп чыгып койгон. Аны менен таптакыр мамилем жок. Сен андан көрө айтчы, эмне иш кылабыз?
– Жашоо үчүн күрөшөбүз... Жүрү бир жерге барып тамак ичип отуралы. Жай сүйлөшөбүз.

ххх

Чыңгыз көптөн бери мындай даамдуу тамак жей элек болчу. Алдындагы лагманды заматта жалмап бүттү.
– Эми сүйлөй бер, досум,- деди анан стаканга куюлган Коланы ичип жатып.
– Чыңгыз, сен жакшы жашоодо жашагың келеби?
– Эмне кылыш керек, ошону айт!
Арсен бир топко чейин үндөбөй калды. Ичинен акыркы чечимин чыгарып жаткандай.
– Кыскасы... Биринчиден, экөөбүз бири-бирибизди эзели сатпайбыз деп убадалашалы.
– Эми сени сатсам Кудай да кечирбейт го...
– Экинчиси, бизге команда керек. Сен "балдар бар" деп жатпадың беле?
– Ал балдар Санжар деген аганын балдары, ошого иштешет.
– Сен да иштечү белең Санжарга?
– Мени чакырышкан. Анан ага кур кол барбайын деп тиги ишкерди тоноп жибергем да. Камалып кетпедимби. Сен чыгардың го...
– Сенден кабар алып туруштубу СИЗОдо?
– Ооба, "куру кол барбашым керек" деп тигини тоноп жибергенимди угушуптур. Санжар ага ыраазы болду дешти. Алар мени камалат деп ойлошкон. Түрмөдө орун даярдап, "смотрящийлерге" "кошо ала жүргүлө деп айтабыз" деп жатышкан болчу. Кудай жалгап сен чыгарып алдың.
– Алардын негизи салмагы кандай?
– Эми кандай десем... Санжар өз алдынча кыймылдаганга аракет кылып жатат. Жанында 4-5 ишенген баласы бар. Майда барат нерселер менен алектенип жүрүшөт. Уурулук, тономой дегендей...
– Курал-жарак барбы?
– Бир-эки тапанчасы болсо керек. Эми алар шаар ичинде эле кыймылдаган майда балыктар. Түрмөдө бирин-экин салмактуу зек достору бар. Ошого чиренишет. Негизи...
– Санжар өзү кандай неме?
– Мыкаачы, ач көз, бирок жигитче жүрө алган адам.
– Өсчүдөйбү?
– Мындай да, Арсен, ал анык каракчы. Алам, жутам, жейм деп турат.
– Пайдалансак болобу аны?
– Кантип пайдаланабыз?
– Чыңгыз, экөөбүзгө баары бир каракчы керек.
– Анда Ошко Санжарга барышыбыз керек.

ххх

Узак жол жүргөн Арсенге жакты. Терезеден сыртты тиктеп келе берди. Мээсинен саамга Бегимайы өчө түштү. Көз жолго алаксып баратат. Алдыда белгисиздик. Бирок ошол белгисиздик Арсенге да, Чыңгызга да шык берип жатат. Алдыда баары сонун болот. Сонун кылабыз деп ишенип алышкан, бирок алдыда далай сыноо, далай чукул бурулуштар турган. Алар аны али аңдаша элек.

ххх

– Качан барабыз Санжарга?
– Алар кечинде батирине келишет. Ошондо барабыз. Ага чейин убакытты өлтүрүш керек. Азыр мен сага сонун самса алып берем, жүрү.
Экөө кечке чейин Ошту кыдырышты. Керемет шаар экен. Берекелүү. Арсенге эмнегедир бул жактагы адамдар бактылуудай сезилишти. Пейилдери да кенен сындуу.

ххх

– Ким?- эшиктин ичинен үн чыкты.
– Мен, Чыңгыз. Нурдин аке, ачыңыз...
– Чыңгыз? Кайсы Чыңгыз?
– Иниңиз, аке.
Эшикти Чыңгыздан бир-эки жаш улуу, олбурлуу келген, кара каштуу, бою узун жигит ачты.
– Э-эй, сен кайдан? Качан чыктың? Кабарлап койбойсуңбу?
– Сюрприз кылайын дедим. Санжар аке барбы?
– Бар. Киргиле үйгө.
– Бул жак менин досум.
– Кире бер, анан таанышабыз.
Батир 3 бөлмөлүү экен. Ашканада кимдир бирөө тамак жасап жүрөт. Конок бөлмөдө диванда кара торусунан келген чымыр денелүү, адамды тик караган курч көз караштуу 25терге чамалаш жигит отуруптур.
– Эй, Чыңгыз, сен кайдан?- деди тиги жигит болор-болбос жылмайып, ордунан тура берип.
– Кандайсыз, Санжар аке? Келип калдым ушинтип.
– Салам алейкум,- Арсен кол сунду.
– Валейкум,- деди тиги жигит Арсенге тик карап. Тиктеше түштү экөө.
– Отургула,- Нурдин дегени буйругансып сүйлөдү.
– Эмне болуп чыгып калдың? Кабарлашып да койбойсуң. Качан чыктың? Качан келдиң Ошко?
– Бүгүн эртең менен эле келдик. Бул дос балам экөөбүз, Арсен аты. Чыкканыма 2 жумадай болду. Эми биротоло сиздер менен болоюн деп келдим...
Санжар сынагандай Арсенге карады.
– Менин атым Арсен. Чыңгыз экөөбүз чогуу отурганбыз СИЗОдо. Чыкканда экөөбүз чогуу чыгып калдык. Анан татыктуу кишилер менен кыймылдайлы деп келдик бул жакка. Сиз жөнүндө Чыңгыздан укканмын...
– Эмне деп уктуң эле?- Санжар жай гана сүйлөдү.
– Сыйга татыктуу киши деп уккам.
– Экөөңөр кандайча чогуу чыгып калдыңар?
– Жок, чогуу чыккан жокпуз. Биринчи Арсен чыккан. Анан ал сүйлөшүп 7 миң доллар менен кийин мени чыгарды.
– Мм... Байдын баласы го дейм  бул?
– Жок, Санжар аке. Шоопурдун эле баласымын. Болгону жигитчиликти, достукту өйдө койгон кишимин.
– Аа, жакшы,- Санжар кашын өйдө көтөрүп олуттуу сүйлөп койду. "Бул өзүн мафиози сезип алган го" деп шылдыңдады аны ичинен Арсен. Бирок мына ушул өзүн укмуш сезип, көз карашы менен ички дүйнөңдү да аңтарып коём дегенсип теше тиктеп кыйынсына отурган, акылы бөксө эле, бирок каракчылык жөндөмү бар киши Арсенге өтө керек. Жигит муну билип турду.
– Лиза, тамак даяр болдубу?- Санжар ашканага карап орусча сүйлөдү.
– 5 минут,- ашканадан кыздын үнү чыкты.
– Силер калың кийимиңерди чечип, колуңарды жууй калгыла, чай үстүндө сүйлөшөбүз,- Санжардын бул сөзүнөн кийин Арсен менен Чыңгыз жуунуучу бөлмөгө кирип кетишти.

ххх

– Азыр сен периште көрөсүң,- деди Чыңгыз колун жууп жатып.
– Ал эмне дегениң?
– Лиза деп жатпайбы, ошол кызды айтам. Чүрөктөй кыз. Орус өзү. Бирок ушунчалык сулуу дейсиң, шилекейиң агат.
– Биз экөөбүз кызга келген жокпуз, досум.
– Жок, мен жөн гана айтып жатам. Бирок ал кызды көрсөң сен деле катып каласың, чын.
Жуунуучу бөлмөдөн чыкканда орус улутундагы кыз чай куюп жатыптыр. "Бегимайчалык сулуу болду бекен?" жигиттин мээсине ушул суроо такалды. Санжардын бет маңдайына отуруп жатып кызды тиктеди. Мурду кырдач келген, көздөрү бажырайган, жүзү апакай болгон, назик, арык кыз экен. Жашы ашып кетсе 17де. Койкоюп отурганы да жарашыктуу. Жапжашыл каректери көркүнө көрк кошуп тургандай. "Бирок... Бирок Бегимайга жетпейт экен" деди Арсен өзүнчө. Чыңгыз сугалактык менен Лизаны баштан этек тиктеп жатты.
– Кандай, Чика?- деди Лиза ушул тапта.
– Жакшы, Лиза, өзүңчү?
– Баягыдай эле, баары сонун. Тамактан алгыла.

ххх

Ортодо аш желип бүткөн соң Лиза көк чай алып келди. Кыз Санжардын чөйрөсүн жакшы билет.  Мына бул ак жуумалынан келген, узун бойлуу жигитти ал мурда көрбөптүр. "Жакшынакай жигит экен" деп койду ичинен. Лиза дайым ушинтет. Ал адамдын жүзүн, келбетин карап жакшынакай же анча эмес деп өзүнчө жыйынтык чыгара берет. Мисалы, кыздын оюнча Санжар анча деле эмес, бирок ал боорукер. Балдар үйүнөн качып чыккандан кийин, ал талаада калганда мына ушул Санжар аны өз үйүнө алып келип, кам көргөн. Азыр да кам көрүп келатат. Каалаган кийимин алып берет. Экөөнүн ортосунда эч кандай сезим жок. Бирок алар бир төшөктө жатышат. Сүйүү болбосо да экөөндө бири-бирине болгон сыйы бар сыяктуу. Антсе да Санжар дайыма Лизага "Менден эч нерсе үмүт кылба, мен сага сүйүү бере албайм. Жүрөгүм таш болуп калган. Кайсы бир күнү бирөөнү жакшы көрүп калсаң, ачык эле мага айт. Ошол замат сени коё берем" деп айтып келет. Санжар сөзүнө турат, муну Лиза билет. Кыз азырынча сүйүүгө деле кабыла элек. Бирок дайыма бир өзү жакшынакай деп эсептеген жигитти көрсө, балким, ушуну сүйүп калсам, анда дароо Санжарга айтып анын төшөгүнөн чыгып кетүүм керек деп ойлоно берет. Азыр Арсенди карап алып да ошондой ойлорго азгырылды. А эмне чынында эле келбеттүү жигит экен го, мүмкүн чын эле ушуга ашык болуп калаттыр.
– Чыңгыз, сенин келгениң жакшы болду,- ортодогу тынчтыкты, Лизанын ойлорун Санжардын сөзү бузду.
– Айттым эле го сендей жигитке жумуш табылат деп. Эми сөздүн кыскасы мындай, мен сага ишенем. Сен досуңа ишенесиң. Иштей бергиле. Бирок эгер мына ушул досуңдун туура эмес кыймылы боло турган болсо, сен мага өзүңдүн башың менен жооп бересиң. Мен туура эле түшүндүрдүмбү?
– Туура эле, Санжар аке,- Арсен Санжардын көзүнө тик карап сүйлөдү.
– А эгер Чыңгыздын туура эмес кыймылы болсо, мен алдыңызда өз башым менен жооп берем!

ххх

Арсенге жаңы жумушу жаккан жок, бирок айла канча. Ал өзүн ушул ыплас жолдон башка жол жок, ушул жол менен гана барып кегиңди алып, көксөөң сууйт деген ойго түртүп, биротоло ишендирип салды.
Күн алыс Чыңгыз менен Арсен майда-чүйдө өндүрүш менен ишкерлик кылган бир нече адамга барып кайтышат. Алардан алганы деле арзыбаган акча. Санжар аны күнүмдүк керектөөлөрүнө пайдаланат. Кыязы тигилерди коркутуп моюнуна жүктөп койгон окшойт. Кечкисин уурдалган унааларды тетиктерге чачыратып, бөлгөнгө жардамдашышат. Түнкүсүн бир унаага жүктөп барып, сатып келишет. Кыскасы, жийиркеничтүү иш. Санжар чоңураак акча түшкөн жакты өзү тейлейт окшойт. "Ал нашаа сатат" деди Чыңгыз. Бирок Арсен өз көзү менен көргөн жок. Көнүшүп тигилердин ишеничине киргенче жигит үндөбөй жүрдү. Акыры бир күн чай үстүндө отурганда Санжарга карап сөз баштады. – Санжар аке, чоңураак иш баштайлыбы? Менде сунуш бар.
– Эмне сунуш?
– Келиңиз, легалдашабыз.
– Ал кандай дегениң?
– Мыйзамдуу иш кылабыз. Мыйзамдаштырабыз баарын. Минтип унаа уурдамай, тономой дегенден алыстайбыз. Түрмөдөн алыстайбыз кыскасы. "Санжар жана Компания" деген фирма ачабыз. Болгону бир эле чоң балык кармайлы. 150-200 миң доллар куса турган...

(Уландысы кийинки санда)

Марат Жанбараков