(Башы өткөн сандарда)

Чынында кыз көптөн бери Байэлдин жолугушууга чакырышын күтүп жүргөн. “Жолугушуу үчүн дагы бир жыл керекпи? Жолугуп койгондун оорчулугу жок го” деп жигитке жини келчү. Байэлдин бул кадамы ага күтүүсүз болду. Толкунданып, ичи уйгу-туйгу боло бети ысып чыкты. Аделя шаша-буша даярданып тышка чыкты. Бассейндин жанында отурган атасын көрүп тык токтоду. Дегдөөсү сууй түштү. Атасы бүгүн дагы чылымды тумандата түтөтүп ойлуу отурганын көрдү. Уурданып чыгып кете албайт. Дарбаза так эле атасы отурган жердин маңдайында. Мындай кечте канча суранса да атасы жөнөтпөсүн билет.

– Уф! Дагы отурат, эмне болгон атама? Мемиреп эле ойлонуп калыптыр...- оор үшкүрүнө шалдырай үйдү көздөй бурулду. Бөлмөсүнө кирип көңүлсүз сырткы кийимин ыргытты. Аңгыча телефонго чалуу келди.

– Аделя, чыктыңбы?

– Жок, чыга албай калдым,- кыздын үнүнөн маанайы жок экени, көңүлсүз сүйлөгөнү даана билинип турду.

– Эмнеге, сага бир нерсе болдубу?- деди жигит шашыла.

– Жок, баары жакшы эле. Атам эшиктин алдында отуруптур. Уурданып чыгуу мүмкүн эмес. Мени күтпөңүз. Башка күнү жолугарбыз,- үйдөн чыгып кете албай калганына жини келген кыз андан ары жигит менен сүйлөшкүсү келген жок. Телефонду өчүрүп, керебетти көздөй ыргытып, адатынча терезени карап отуруп калды.

Байэл аллеяны бойлоп жалгыз басып келе жатты. Аделяга жолугам деп асманга колу жеткендей кубанып, жүрөгү элеп-желеп боло дегдеп жаткан. Кыздын жообун угуп күйүп жаткан отко суу сепкендей болуп туруп калды. Аны жакын адамы катары санап жеңиштин кубанычын бөлүшкүсү келген. Жолуга албай калганына ичи ачышты. Жээктеги отургучтардын бирине отура кетти.

– Чыга албай калганына кейип коём. Түндө жолугушууга чакырган күнөө өзүмдө эмеспи? Кайда, эмне кылып жүргөнүңдөн, кеч же эрте келгениңден кабар алган жакындарың бар кандай сонун?!- оор улутунуп алды. Балалык кезин эстеди. Ал ар дайым өзүнүн чоң үйү, туугандары, ата-энеси болушун кыялданчу. Алардын келишин күтчү.

ххх

Тестиер курактагы бала бөлмөдө берилүү менен сүрөт тартып отурган. Чоңураак, олбурлуу бир бала жетип келип колундагы кагазын тартып алды.

– Келе,- деп бала кайра алууга тырмышты.

– Ха-ха-ха! Атаң менен апаңды тарткансың го,- шылдыңдап күлүп, башкаларга көрсөтүп жатты.

– Бер!

– Карасаңар кыялкечин, бул өзү экен, анан да бир кызды жетелеп алыптыр.

– Бер деп жатам!- Байэл секирип кагазга кол сунганы менен, жетпей койду. Бул кемпай болбогондо Байэл аны эч кимге көрсөтпөйт болчу. Тартып, катып коймок. Анын мындай сүрөттөрү абдан көп. Бирок эч кимге көрсөтпөй баарын катып койчу.

– Эмне тырмышасың? Деги сен аларды көрдүң беле? Тим эле көргөндөй тарткансың го,- кагазды өйдө-ылдый жылдырып Байэлди ойнотуп жатты тигил олбурлуу бала.

– Бер деп жатам!- деп Байэл бакырып жиберди. Кыйкырганына ачуусу келип, колундагы баракты тиги бала тең экиге бөлүп салды. Ал кагазда жетелешкен аял, кичинекей бала, чачы экиге өрүлгөн кичинекей кыз, анан эркек киши тартылган эле. Байэл үй-бүлөсүн ушинтип элестетчү. Колундагы айрылган баракты карап көзүнө жаш тегеренип кетти. Жетелешип турган кичинекейлердин колу үзүлүп, кыз атасы менен, бала апасы менен калыптыр. Акырая карап алы жетпесе да тигил баланы бир муштап алды.

– Эй, керексиз, мага кол көтөргүдөй болуп калдың беле? Ал сүрөт сага эч нерсе болуп бере албайт. Ата-энеңе керек болсоң ушул жерде жүрөт белең? Сен, мен, бул жердеги баарыбыз эч кимге керексизбиз. Билесиңби ошону?- көкүрөктөн ары түртүп жиберип басып кетти. Байэл кичинесинен эле ушундай. Ага ким асылбасын коркуп калчу эмес, акырая карап аларга сөз кайрып, кол көтөрүп жиберчү. Сабалганына да, жаман сөз укканына да кайыл болчу.

– Ушунчалык керексизминби, эмнеге мени эч ким сурап келбейт?- деп ошол баланын айтканына ызаланып Зейнеп апасынан сураганы бар.

– Мен бармын, сен мага керексиң,- деген аял жүрөгү ооруп.

– Сиз мени бул жакта карайсыз. Мен өз үйүмө баргым келет,- Байэл бир топко чейин бышактап ыйлап отурган.

– Эх, күтүүдөн пайда болсо эбак болот эле. Эми минтип эр жеттим. Балким, алар бул жашоодо жоктур. Эмнеге таштаганын ким билсин?- жигит оор үшкүрүнө ордунан туруп жатаканасын көздөй жөнөдү.

– Беттеш деп жатып, ал да өттү. Эми эмне кылам? Жанымды карч уруп, керели-кечке ар кимдин жүгүн жүктөп жүрүп аз акча алчу элем. Кечинде бут серперге алым келбей чарчап жатканыма карабай машыгуумду улантканымдын пайдасы тийдиби же Кудайдын мага боору оорудубу, ким билсин? Минтип олжолуу, оңой ишти мага буюрду. Машыккан өзүмө жагат, машыгып жатканым үчүн мени каржылашканычы? Аванс деп бергени ушунча болсо, толук канча берет болду экен? Агайгачы?- Байэл колундагы 5000 сомдукту кармалап ойлонуп отурду. Адам жакшыга бат көнөт эмеспи. Ал дагы жакшы шартка көнө түшүптүр. Ар кимден ар кандай сөз угуп, ары-бери түрткүнчүк болуп жүк жүктөп иштегиси келбей турду.

ххх

– Байэл, куттуктайм! Кечээ атаандашыңдын акесин таанытыпсың го,- бир бала жакын келип кучактап куттуктады. Улам бири келип куттуктап, мактап жатышты. Жигит мындай көңүл буруу болорун күткөн эмес. Беттешке чыкканын эч ким деле билбесе керек деп ойлогон. Бирок бүгүн минтип сөзгө алынганына бир аз эрдемсий түштү.

– Жакшы иштедиңер. Бүгүнкүгө жетиштүү,- Алмаз машыгууну жыйынтыктап жатканда эшиктен Асан кирип келди.

– Салам алейкум, агай!- ал көпчүлүк учурда Алмазды агай деп коёт.

– Кел, Асаке,- кол алышып учурашып ары басып кетишти.

– Мен сага жөн келген жокмун, кечээ утулуп калганына Толиктин ичи ооруп калыптыр. Жеңиш таза болгон жок дегендей кылып жатат. Байэлдин күчүн дагы көрөлү дешти.

– Кайра беттешпи?

– Ананчы, жок дейт белем? Мага мындай иштер жагарын өзүң жакшы билесиң да. Толиктин мушкерлерин мурун деле көп уттук эле го. Ал түңүлбөйт баары бир.

– Ммм. А качанкыга белгиледиңер?

– Көп деле узабайт, чукул арада эле болот. Андан көрө Байэлди ал. Бүгүн менин коногум болосуңар дебедим беле. Ал жактан дагы кенен сүйлөшөлү.

Баягы Асан конокторун байма-бай алып келген бөлмө бүгүн да куру эмес. Тыпылдаган администратор кыз шефин тосуп алып бир заматта досторконду тамак-ашка толтурду.

– Жигит, дагы беттешүүгө даярсыңбы?

– Беттешпи?- Байэлдин көздөрү жайнай түштү. Кечээ эле эмне жумуш кылам деп баш катырып жатпады беле. Мына ага иш даяр. “Керек болсо күнүгө мушташууга даярмын” деди ичинен.

ххх

Маржан ушунча жыл бул сырды ичине сактап жүрдү. Бирок мындан ары жүрөгүн өйүтүп жашагысы келген жок.

– Баарын тактап, анын кайда экенин билсем, жанынан бир көрсөм, Баатырга баласы бар экенин айтам. Экөөбүз тең бардар жашоодо жашайт экенбиз. Бала кандай жашоодо чоңойду? Эгер таба албасамчы?- өзүнчө сүйлөнүп отуруп аял баягы абышканын үйүнө кайра барды...

Дарбазасы ачык экен. Короодо жүргөн кемпирди көрдү.

– Саламатсызбы?

– И-и, балакетиңди алайын, сенби?

– Ата жакшыбы? Мен дагы бир нерсе сурайын дедим эле.

– Анын сүйлөөгө алы жок. Бирок мен сени кайра келер деп күтүп жаткам. Өткөндө абышканын ден соолугун сурап бир чогуу иштешкен аял келип кетти. Ал Зейнепти жакшы тааныйт экен. Мен анын телефон номерин алып калдым,- кемпир күйпөлөктөп үйгө кирип кетти...

(Уландысы кийинки санда)