Архив
1152   1153   1154   1155   1156   1157   1158   1159   1160   1161   1162   1163   1164   1165   1166   1167   1168   1169   1170   1171   1172   1173   1174  
1100   1101   1102   1103   1104   1105   1106   1107   1108   1109   1110   1111   1112   1113   1114   1115   1116   1117   1118   1119   1120   1121   1122   1123   1124   1125   1126   1127   1128   1129   1130   1131   1132   1133   1134   1135   1136   1137   1138   1139   1140   1141   1142   1143   1144   1145   1146   1147   1148   1149   1150   1151  
1049   1050   1051   1052   1053   1054   1055   1056   1057   1058   1059   1060   1061   1062   1063   1064   1065   1066   1067   1068   1069   1070   1071   1072   1073   1074   1075   1076   1077   1078   1079   1080   1081   1082   1083   1084   1085   1086   1087   1088   1089   1090   1091   1092   1093   1094   1095   1096   1097   1098   1099  
997   998   999   1000   1001   1002   1003   1004   1005   1006   1007   1008   1009   1010   1011   1012   1013   1014   1015   1016   1017   1018   1019   1020   1021   1022   1023   1024   1025   1026   1027   1028   1029   1030   1031   1032   1033   1034   1035   1036   1037   1038   1039   1040   1041   1042   1043   1044   1045   1046   1047   1048  
944   945   946   947   948   949   950   951   952   953   954   955   956   957   958   959   960   961   962   963   964   965   966   967   968   969   970   971   972   973   974   975   976   977   978   979   980   981   982   983   984   985   986   987   988   989   990   991   992   993   994   995   996  
897   898   899   900   901   902   903   904   905   906   907   908   909   910   911   912   913   914   915   916   917   918   919   920   921   922   923   924   925   926   927   928   929   930   931   932   933   934   935   936   937   938   939   940   941   942   943  
844   845   846   847   848   849   850   851   852   853   854   855   856   857   858   859   860   861   862   863   864   865   866   867   868   869   870   871   872   873   874   875   876   877   878   879   880   881   882   883   884   885   886   887   888   889   890   891   892   893   894   895   896  
792   793   794   795   796   797   798   799   800   801   802   803   804   805   806   807   808   809   810   811   812   813   814   815   816   817   818   819   820   821   822   823   824   825   826   827   828   829   830   831   832   833   834   835   836   837   838   839   840   841   842   843  
740   741   742   743   744   745   746   747   748   749   750   751   752   753   754   755   756   757   758   759   760   761   762   763   764   765   766   767   768   769   770   771   772   773   774   775   776   777   778   779   780   781   782   783   784   785   786   787   788   789   790   791  
687   688   689   690   691   692   693   694   695   696   697   698   699   700   701   702   703   704   705   706   707   708   709   710   711   712   713   714   715   716   717   718   719   720   721   722   723   724   725   726   727   728   729   730   731   732   733   734   735   736   737   738   739  
635   636   637   638   639   640   641   642   643   644   645   646   647   648   649   650   651   652   653   654   655   656   657   658   659   660   661   662   663   664   665   666   667   668   669   670   671   672   673   674   675   676   677   678   679   680   681   682   683   684   685   686  
583   584   585   586   587   588   589   590   591   592   593   594   595   596   597   598   599   600   601   602   603   604   605   606   607   608   609   610   611   612   613   614   615   616   617   618   619   620   621   622   623   624   625   626   627   628   629   630   631   632   633   634  
531   532   533   534   535   536   537   538   539   540   541   542   543   544   545   546   547   548   549   550   551   552   553   554   555   556   557   558   559   560   561   562   563   564   565   566   567   568   569   570   571   572   573   574   575   576   577   578   579   580   581   582  
479   480   481   482   483   484   485   486   487   488   489   490   491   492   493   494   495   496   497   498   499   500   501   502   503   504   505   506   507   508   509   510   511   512   513   514   515   516   517   518   519   520   521   522   523   524   525   526   527   528   529   530  
427   428   429   430   431   432   433   434   435   436   437   438   439   440   441   442   443   444   445   446   447   448   449   450   451   452   453   454   455   456   457   458   459   460   461   462   463   464   465   466   467   468   469   470   471   472   473   474   475   476   477   478  
374   375   376   377   378   379   380   381   382   383   384   385   386   387   388   389   390   391   392   393   394   395   396   397   398   399   400   401   402   403   404   405   406   407   408   409   410   411   412   413   414   415   416   417   418   419   420   421   422   423   424   425   426  
322   323   324   325   326   327   328   329   330   331   332   333   334   335   336   337   338   339   340   341   342   343   344   345   346   347   348   349   350   351   352   353   354   355   356   357   358   359   360   361   362   363   364   365   366   367   368   369   370   371   372   373  
264   265   266   267   268   269   270   271   272   273   274   275   276   277   278   279   280   281   282   283   284   285   286   287   288   289   290   291   292   293   294   295   296   297   298   299   300   301   302   303   304   305   306   307   308   309   310   311   312   313   314   315   316   317   318   319   320   321  
217   218   219   220   221   222   223   224   225   226   227   228   229   230   231   232   233   234   235   236   237   238   239   240   241   242   243   244   245   246   247   248   249   250   251   252   253   254   255   256   257   258   259   260   261   262   263  
176   180   181   182   183   184   185   186   187   188   189   190   191   192   193   194   195   196   197   198   199   200   201   202   203   204   205   206   207   208   209   210   211   212   213   214   215   216  
Популярдуу макалалар

КЫЛМЫШКА ТҮРТКӨН СҮЙҮҮ

№255 21-27-сентябрь, 2007-ж.


Күндүн батышын телмире тиктеп турган жигит жаагын карыштыра дубалды муштап сөгүнүп алды. Көрсө, Россиянын чытырман токойлуу аймагында беш жыл бекерге жашырынып, азаптанып жүргөн тура. Өзүнүн көздөй эки досунун бири мунун сүйлөшкөн кызына ээ болуу үчүн кайдагы бир кылмышты уюштуруп, анан жакшылык каалаган адам болуп Россияга качырат деген түшүнө да кирген жок эмес беле...

«ТЕКСИЗ ЖИГИТКЕ КҮЙӨӨГӨ БЕРБЕЙМ!»
Күйүгө чуркап бирин-бири куушкан үч жигит жатакананын экинчи кабатындагы бөлмөгө сүрдүгө эшик талашып киришип, анан тиктеше ка­лып, сандарын чаап каткырып калышты. Нурбек, Канат, Жапар үчөөнү тагдыр университеттен тааныштырып, арасынан кыл өтпөгөн жакын досторго айланткан. Жапар алыскы Барскоондон болсо, Нурбек Нарындан, Канат болсо шаардык боло турган. Атасы майлуу-сүттүү орунда, шаардык прокуратурада иштеп, бардар бүлөнүн баласы болуп туруп, Канат жатаканага достору менен чогуу чыгып алган. Ата-энеси урушуп жатып, чарчаганда көнүп беришкен эле.
– Эй, сен жыргап каткырбай саатты карачы?! Мээримиң күтүп калбадыбы,- Нурбек күлгөндө жарк дей түшчү тиштерин кашкайтып күлүп жаткан Жапарды жыга түрттү.
– Канча болду? Ту-уй ата, жана эле айтып койбойт белең!
Шашып-бушуп кийимин которуп да, досун сөгүп, урушуп да жаткан Жапарды Канат телмире тиктеп калды. Жактырбаганыбы же ичи тарый көз артканыбы, айтор, ичине демин тарта муштумун түйүп жиберди. Бирин-бири тамашага салып жаткан экөө анын бул абалын байкашкан жок.
Мээрим сууктан тоңуп чыккан буттарын кандай жылытаардын айласын таппай улам карды тепкилеп, бушайман болуп турган экен. Элди көзүнө илбей кучагын жайып чуркап келе жаткан жигитти көрүп жарк дей түштү.
– Канча айтам кечикпей жүргүн деп. Демейде “жолугушууга кыздар кечигет” дешчү эле. Сен кыздардан да жаман күттүрөсүң.
– Ошон үчүн менин Мээримимсиң да! Кана, муйдуңду тосчу?
Эми эле калтыратып үшүтүп жаткан аяз кудум мелүүн жазга айлангандай жетелешкен экөө бакты аралай басышты. Акыркы күндөрү ачык айтышпаса да, ичтен сыза кыйналып жүрүшөт. Экөөнүн баш кошуусуна Мээримдин атасы караманча-каршы чыккан. Бул ою жөнүндө айтканында аюудай бакырып коё берген:
– Ушул аброюм менен кайдагы сайда саны жоктор менен кантип кудалашам? Ошого башың жеткен жокпу? Өзүңчү? Өзүң кантип жашайсың теги жок бир жигит менен? Кантип бүлө курасың?
Буркан-шаркан түшө жинденип, Мээримге болгон ачуусун “кызды карабай талтаңдатып эркине койгонсуң!” деп энесин каарып, андан чыгарып алган. Ошондон бери алардын үйүндө тынчтык жок. Кудайдын куттуу күнү кечки тамакта ушул тема башталат. Атасын сыйласа да, Мээрим Жапардан баш тарткысы жок же кызынын көңүлүн карап атасынын макул болчу түрү жок.
– Жапар, бир нерсе айтайынбы? Бирок, капа болбойм деп сөз берсең?- жалооруй көзүнө тигилген кызды карап туруп жигиттин жүрөгү сайгылашып кетти. “Мына, эми айтат. “Атам сага бербейт экен. Тең-теңи менен, тезек кабы менен деп жатышат. Мени кечир, экөөбүз бирге боло албайт экенбиз” дейт...” Ичинен “кыздын оозунан чыкпаса экен” деп тилеп жүргөн кептерди ойлой Жапар көзүн жумуп алды.
– Жапар, айтсаң, капа болбойм десең?!
– Унчукпа, эч нерсени айтуунун кереги жок. Бизди капа кыла турган бул дүйнөдө эч нерсе жок.
маанилүү нерсени айтмакчы болуп жаткан кыздын оозун алаканы менен басып сүйлөтпөй койду. Кыздын “үйгө досуң Канаттын ата-энеси жуучу түшүп келиптир” деп айтаарын кайдан билсин, бечара. “Сага күйөөгө чыкпайм” деп айтып жибербесин деп корккон Жапар маанилүү кепти укпай калды. Анын көңүлүн аяган кыз да ошол бойдон бул кепти козгой алган жок. Балким, Канаттын жоругу жөнүндө ошол күнү укса, мынча жыл азап тартпай акыйкатка тезирээк жетээр беле, ким билсин...

«ЧЫН АЙТАМ, МЕН ӨЛТҮРГӨН ЖОКМУН»
– Канат! Канат! Бол, ач эшикти!
Таң атпай дарбазаны жин ургандай тарсылдатып жаткан Нурбекке эшик ачкан Канаттын апасынын жүрөгү оозуна кептелип калды.
– Саламатсызбы, кечиресиз. Шашылыш иш чыгып калды. Канатты ойготуп коюңузчу?!
Уйкусурай желкесин кашыган Канат досунун кептерин уккан соң уйкусу умачтай ачылып, шаша-буша кийинип чуркап чыгып кетти. Экөө артынан энесинин: “Чай ичип чыкпайсыңарбы?! Деги эмне болду, байболгурлар?”- деп кыйкырганын угушкан да жок. Бул күнү таң эрте жатаканага келген милиция кызматкерлери Жапарды издеп таппай, “адам өлүмүнө шектелип жатат” деп кетишкен. Кандай кылаарды билбей далдырап калган Нурбектин оюна биринчи эле Канат түшүп, үйүнө чуркап келгендегиси эле. Кашайып демейде жатаканада түнөгөн ал бүгүн үйүнө түнөп калганын карабайсыңбы.
– Кечээ кайда кетти эле? Жатаканага келген жокпу?- деп үстөккө-босток суроо берген Канат Мээримдикин көздөй жөнөдү.
– Сен кайда жөнөдүң?
– Мээримдикине, ошонукунда болсо керек.
– Койчу, аныкында качан түнөп калчу эле?!
– Анда жок болсо да, болгон окуя жөнүндө Мээримге айтышыбыз керек.
- Келесоо болгонсуңбу? Жапарды таап, эмне болгонун так билмейинче Мээримди бушайманга салып эмне кылабыз? Азыр Жапарды табышыбыз керек эмеспи.
Кужулдашкан экөө күнү кечке талашып-тартышып жатып ал күнү Жапарды табышкан жок. Үч күндөн кийин сабактан келе жаткан Нурбекти жеңинен тарткан жаш бала колуна алакандай кагазды карматып: “Сизге бир байке берди”,- деп кете берди. Жапар “Ататүрк” сейилбагында күтөө­рүн жазган экен. Калың бактын арасында экөө көпкө чейин сүйлөштү.
Биринчи курска жаңы келгенде жатаканадагы балдарды коркутуп, салык салган спорт мектебинин балдары боло турган. Алардын Борик аттуу тыңчыкмасы каяша айткан Жапарды өлөөрчө сабап, ал милицияга арызданып, экөөнүн ортосунда эзели келишпес кек пайда болгон. Ошол каргашалуу күнү баягы Борик эки шериги менен Жапарга келиптир. Кептен кеп чыгып отуруп аягы мушташка, эски кекти чечишмейге өткөн тура.
Ушуларды айтып, канталап кеткен көздөрү менен кыжына алысты тиктеп, башын мыжыккан Жапар кандай кылаарды билбей отурду.
– Чын айтам, Нурбек. Тигил кулактары сынган Борик бар эмес беле. Сен деле таанычу эмес белең. Ошону менен мушташууга туура келди. Жанында эки шериги бар эле. Алар унчукпай карап турушту. Экөөбүз бутту тарта албай калгыча мушташтык. Аягында башына бир муштасам, жини келип кетип чөнтөгүнөн бычагын ала жүгүрдү. Шериктери жеткизбей кармап калышпаса, билбейм, эмне болоор эле. Ошол кезде кулак түпкө бирөө ушунчалык катуу сокту дейсиң, көзүмдөн от чыгып, кулагым чуулдап, эч нерсе укпай жыгылып кеттим. Андан ары эмне болгонун билбейм. Эсиме келсем жерде жатыптырмын. Колумда кан болгон бычак бар экен. Жанымда болсо... Борик... Бети-башы кандан көрүнбөйт, өлүү-тирүүсү билинбейт. Коркуп кетип, тура калып качып кеттим. Ээн жерде болгондуктан, анын үстүнө, эми эле таң ата баштаган экен, киши карааны көрүнбөдү. Бычакты да ошол тегерекке ыргытып жибериптирмин. Жок кылып салсам болмок. Менин бармагымдын издери калды да.
Досуна кантип жардам берээрин билбей Нурбек үнсүз ыйлап жиберди.

«ЭКИ-ҮЧ ЖЫЛ ЖОГОЛО ТУР...»
Ошол күнү Борик менен кошо келген эки жигит чуулгандуу окуядан эки күндөн соң милицияга барып Жапардын Борикти бычактап салганын, анан анын шериктери келип буларды сабап, кубалап жиберишкендерин айтып көрсөтмө беришиптир. Бардык көрсөтмөлөр өзүнө каршы болуп жатканынан кабардар болгон Жапар кандай кылаарын билбей алдастап, сейилбакта үч күн жашырынып жатты. Айла кеткенде Жапарды түнкүсүн келип Канаттын үйүнө алып кетишти. Канатты Жапардын жакын досу катары суракка чакырышканы менен анын үйүн тинтүүгө негиз жок болчу. Шаардык прокурордун орун басарынын үйүн тинтүүгө кантип батынышсын?! Айтор, караңгы жер төлөдө он күн жашынып жаткан Жапарды кайрадан түнкүсүн чыгарышып, колуна даярдалган кийим-кече, азык салынган сумканы карматышып, темир жол вокзалына алпарышты да, Орусияга жөнөтүп жиберишти. Кетээрге убакыт келгенде Канат:
– Атам баарын даярдап, сүйлөшө тургандар менен сүйлөшүп койду. “Мүмкүн болсо эли көп шаарлардан алыс кыштактарга же бир токойдогу жумуштарга кетип калсын. Эки-үч жылдай жоголо турсун”,- деп айтты. Сен эми өзүңдү кыйнай бербе, дос. Биз бул ишти ким уюштурганын тактоого аракет кылабыз. Мээримден да кабар алып турабыз”,- деди көзүнөн жаш куюлган досун кучактай. Мээрим деген атты укканда Жапардын денеси дирт эте жыйрылып барып ого бетер өксүп жиберди. Эми кантет? Мээримсиз кантип жашайт? Ал эмне деп ойлойт?
Эки ай бою дареги билинбеген Жапардан бир күнү кат келди. Кыргызстанга жөнөгөн жигиттен берип жибериптир. Канаттын атасынын акылын оң көрүп, Сибирь тараптагы токойлордо карагай кыйган топко кошулуп алгандыгын, күн өтө суук, шарттары татаал экендигин айтып келип: “Кантсе да силердей досторумду эш тутуп, өлбөй аман жашап жатам. Мүмкүн болсо апама барып, болгон окуяны туура түшүндүрүп айтып келгиле. Мээрим мени күтсүн”,- деп бүтүрүптүр.

«МЭЭРИМГЕ ҮЙЛӨНӨМ»
Бул күндөрү Канаттын үйүндө тойго катуу даяр­дык жүрүп жаткан эле. Ал жөнүндө Нурбек билген эмес. Бешинчи курсту бүтүп, экзамендерди тапшырышкан соң “группалаштар болуп диплом жууйбуз” деп тоого чыгышкан. Бир топ кызып алганга Жапарды эстеп буулуккан Нурбек башын жерге салаңдатып, ичтен өксүп отурган. Аны капталга катуу нукуган Канат:
– Жүрүчү, сүйлөшүп келели,- деп калды.
– Эмне болду?
– Жүрү тигиндейрээк...
Бака-шака түшкөн топтон чыгып алган экөө көпкө унчукпай турушту. Акыры башын чулгуп алган Канат:
– Дос, бир жумадан соң үйлөнгөнү жатам,- деди.
– Болсун, куттуктайм. Бирок, кимге? Сүй­лөш­көн кызың жок эле...
– Мээримге.
– Эмне-е-е?
– Мээримге дейм. Эчак эле кудалашып коюшкан...
Кебинин аягына чыга электе Нурбектин соккусунан учуп түштү.
– Акмак, кантип бардың мындай ишке?
– Мага эле оңой бекен? Билсең, Мээримди мен да сүйөм. Керек болсо Жапардан да катуураак сүйөм!
– Кийин досуң кайтып келгенде бетин кантип карайсың?
– Ал эми кайтып келбейт.
– Эмне-е-е? Эмне деп турасың сен? Кайтып келет. Анын кайтып келишине бар күчүмдү жумшайм. Ал күнөөсүз. Аны актап чыгам мен. Күнөөлүү адамды табам. Угуп жатасыңбы? Муну ким уюштурганын табам деп ант берем өзүмө!
Былчылдата бирин-бири сабаган экөөнү группалаштар араң ажыратышты. Ошол ошол болду, эки достун жолу эки айрылып кетти.

«КАНАТ ӨЗҮ УЮШТУРГАН»
Ошентип, каршы болуп ыйлаганына койбой атасы Мээримди Канатка күйөөгө берди. Министрдин орун басарынын кызын алган Канат бат эле чоң кызматка ээ болуп, чоң столду кучактап отуруп калды. Нурбек да айтканынан кайткан жок. Тырышчаак, сабактарды жакшы өздөштүргөн бала окууну бүткүчө эле штаттан тышкаркы кызматкер болуп милицияда иштей баштаган эле. Окууну бүтөөрү менен тергөөчү болуп кызматка орношту. Маянасы жетишпей кыйынчылык тартса да, негизги жумушунан тышкары Жапар досунун ак экендигин далилдөөгө далалат кылып, өз алдынча иликтөө жүргүзүп жатты. Оюнда “Борикке каршылаштар аны өлтүрүп, кылмыштын изин жазгырыш үчүн эстен танган Жапардын колуна бычакты карматып кетишкен” деп жоромолдоп жүргөн. Көрсө, иш башкача экен. Баягы күбө өткөн балдардын бирин издеп таап, көп күн бою эзип сурап отуруп, ишти Канат аттуу бала заказ кылганын билди.
– Канат “эгер ишти жигин билдирбей бүтүр­сөңөр, жакшы акча төлөп берип, Орусияга качырып жиберем” деген. Бизге акча абдан керек болчу. Канат чын эле бизди качырып жиберди. Бишкекке ошондон бери эми келишим. Ишти чын эле жаап салышыптыр,- деп беш жыл мурунку окуяны айтып берди.
– Канат дедиңби?
– Ооба, дос турбайсыңарбы үчөөңөр. Өзү ээрчитип келип силерди алыстан көрсөтүп, Борик экөөнү мушташтыруу планын да өзү айтып берген.
– Болду, сүйлөбө. Бир аз үнүңдү чыгарбай тур.
Мына азыр жер астын-үстүн болуп кетчүдөй болуп башын мыкчыган Нурбек бул жигит менен мындан ары сүйлөшүүгө чамасы келбеди. Эртеси болгон окуя жөнүндө толугу менен жаздырып алып унутулуп бараткан ишти кайрадан козгоду. Эки айдан соң Орусиядан Жапарды өзү таап келди.
Жапар кандай күнгө туш болгонун, аны кантип күнөөсүз күнөөлүү кылгандарын Нурбектен уккан Мээримдин дүйнөсү астын-үстүн түшүп кетти. Көзүнө эч нерсе көрүнбөй жулуна Канаттын жумушуна келип селейип туруп калды. Колу артына кайрылып кишенделген Канатты формачандар эки жагынан кармап алып чыгып баратышкан экен.

Айбек Нурадилов
Сүрөтчү: Ренат Мамытбеков



"Супер-Инфо" гезитинин материалдары жеке колдонууда гана уруксат.
Жалпыга таратуу "Супер-Инфо" гезитинин редакциясынын жазуу түрүндөгү уруксаты менен гана болушу мүмкүн.

Рейтинг: Рейтинг  1 
Комментарийлер(0)
Комментарий калтыруу үчүн өз ысымыңыз менен кириңиз же каттоодон өтүңүз.
 
Бөлүмдүн статистикасы
соңку 15 мүнөт ичинде колдонуучу (Катталган: , коноктор: ) бул макаланы окуду:

Макалалардын саны:
27439;
 
Маалымат-маанайшат порталы
2006-2025 © SUPER.KG
Кыргыз Республикасы, Бишкек шаары,
Турусбеков 109/1
"Супер-Инфо" гезитинин материалдары жеке колдонууда гана уруксат.
Жалпыга таратуу "Супер-Инфо" гезитинин редакциясынын жазуу түрүндөгү уруксаты менен гана болушу мүмкүн.
p
Рейтинг@Mail.ru
WWW.NET.KG
Биз социалдык тармактарда: